مصطفی فاطمی در گفت‌وگو با ایسنا درباره وضعیت هنرهای منسوخ‌شده استان یزد و برنامه‌هایی که برای احیای این هنرهای فراموش‌شده در نظر گرفته شده است، با بیان اینکه «تعداد هنرهای منسوخ‌شده یزد بسیار است» اظهار کرد: در استان یزد انواع دست‌بافت‌های سنتی از دوران صفویه وجود داشته است که البته بسیاری از این صنایع هنری تا هم‌اکنون منسوخ شده‌اند.

او ادامه داد: یکی از صنایعی که کاملاً از بین رفته است، هنر زربافی است. این هنر که ریشه آن به دوره صفویه باز می‌گردد، از تارهای مختلف ابریشم، طلا و نقره بافته می‌شود. در سال‌های اخیر تلاش شد تا این هنر احیا شود، اما به دلیل اینکه قیمت این پارچه به شدت گران است، بازار زیادی پیدا نکرد و در نتیجه تمایلی هم به تولید آن نیز وجود نداشت. البته توانستیم دستگاه این هنر را احیا کنیم و مقدار کمی از آن پارچه را ببافیم تا اینکه صرفا هویت این هنر زنده نگه داشته شود.

فاطمی خاطرنشان کرد: از دیگر صنایع دستی که رو به افول است، ترمه دست‌بافتِ ابریشم است که شهر یزد سال‌ها خاستگاه این هنر بوده است. برای احیای این هنر نیز تلاش‌های بسیاری صورت گرفت؛ البته هم اکنون ترمه دست‌بافت به صورت عمده برای بازار تولید نمی‌شود و صرفا برخی از کارگاه‌ها به صورت محدودی در این حوزه تولید دارند. در این میان یکی از موضوعاتی علاوه بر کاهش تعداد هنرمندان، در کاهش تولیداین صنایع هنری تاثیرگذار است، افزایش کارگاه‌های صنعتی است که ترمه‌های ارزان‌تری را وارد بازار می‌کنند و طبیعتا ترمه‌های دست‌بافت با اقبال چندانی مواجه نمی‌شوند.

او هنر مخمل را از دیگر هنرهای فراموش‌شده استان یزد برشمرد و گفت:‌ این هنر نیز از جمله‌ هنرهای فراموش‌شده‌ای است که از سال‌های پیش از انقلاب منسوخ شده بود و دیگر در یزد بافته نمی‌شود. به طور کلی در دوره‌ای از تاریخ (صفویه) بافت‌های این استان بسیار مشهور بودند و بزرگترین شخصیت‌های شرقی و غربی از بافت‌های این استان برای لباس‌هایشان سفارش می‌دادند. جالب است بدانید که بخش عمده‌ای از درآمد جنگ چالدران نیز توسط بافنده‌های یزدی تامین شده بود.

فاطمی افزود: یکی از هنرهای دیگری که رو به افول قرار دارد، زرگری یزدی همانند بافت زنجیر چینابی است که تولید آن بسیار سخت است. در دوره‌های مختلف این صنایع با طلا ساخته می‌شدند که به مرور مس و نقره جایگزین شدند. اما از آنجایی که تولید آنها بسیار سخت بود، به مرور زمان رو به افول قرار گرفت؛ البته در سال‌های اخیر بار دیگر تلاش شد تا این هنر مورد توجه قرار گرفته شود و کارگاه‌های آموزشی آن نیز احیا شد. چراکه در تلاشیم تا بتوانیم یزد را به عنوان شهر زیورآلات مطرح کنیم و آن را به ثبت برسانیم.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد همچنین اظهار کرد: البته بسیاری از بافت‌های یزدی همانند دارایی بافی و ترمه‌ دارایی همچنان زنده و اتفاقا جزو صنایع پُرکار استان محسوب می‌شوند. برخی از بافت‌ها نیز همانند سفره‌ خمیر و چنته‌بافی در سال‌های اخیر احیا شده‌اند و هم‌اکنون نیز تولید می‌شوند. زرتشتی دوزی نیز با وجود اینکه تعداد هنرمندان آن بسیار کم است، اما هنوز تولید می‌شود.

فاطمی بیان کرد: صنایع دستی استان یزد علاوه بر انواع بافت‌ها در حوزه‌های دیگری نیز فعال است؛ از فرش اردکان گرفته تا زیلوی میبد و نمدمالی ابروکوه از جمله هنرهایی است که اتفاقا در سال‌های اخیر با پیشرفت‌های خوبی نیز همراه بوده‌اند. ثبت میبد به عنوان شهر جهانی زیلو در سال گذشته باعث رونق بسیاری در این هنر شد. سفال‌های میبد نیز همچنان با همان سبک و سیاق و نقوش سنتیتتولید می‌شود و در کنار آن نیز کارهای جدید و متنوع‌تری نیز در حال تولید است.

منبع:ایسنا