نوشته‌ها

ایران رتبه پنجم سدسازی در دنیا

سدسازی در ایران از سال‌های پایانی دهه ۲۰ آغاز شد و تاکنون ۱۷۲ سد ملی در سطح ایران به بهره‌برداری رسیده و اکنون جزو پنج کشور برتر سدسازی در دنیا به‌شمار می‌آید.

قبل از انقلاب اسلامی در سطح کشور ۱۹ سد وجود داشت، در حال حاضر و بعد از انقلاب اسلامی، ۱۸۵ سد در کشور ساخته شده است و از این حیث ایران جزو پنج کشور برتر سدسازی است و در ۱۶ کشور دنیا فعالیت‌های سدسازی را انجام می‌دهد. به‌طور کلی باید گفت که روند سدسازی بسیار در گذشته کند بود؛ به‌گونه‌ای که در دولت‌های اول و دوم تنها یک سد، در دولت سوم سه سد و در دولت پنجم نیز دو سد به بهره‌برداری رسید اما از دولت ششم و هفتم می‌توان به‌عنوان دولت‌های میانه‌رو در سدسازی یاد کرد؛ چراکه در هر کدام از آن‌ها ۱۳ سد به بهره‌برداری رسید.

این در شرایطی است که پس از دولت ششم، کشور با حجم وسیع سدسازی روبه‌رو بود؛ به‌طوری که تنها در دولت هشتم ۳۵ سد به مدار بهره‌برداری وارد شد. در ادامه این روند، در دولت بعد یعنی دولت نهم، از اول مهرماه سال ۱۳۸۴ تا پایان شهریور سال ۱۳۸۸ بالغ بر ۱۸ سد به‌بهره‌برداری رسید اما قله سدسازی در دولت دهم و با تعداد ۳۹ سد قرار داشت.

پس از آن، دولت تدبیر و امید، به‌طور جدی در بحث سدسازی مورد انتقاد قرار گرفت و همین مساله موجب شد که تعداد سدهای بهره‌برداری شده در این دولت، با کاهش روبه‌رو شود و دولت یازدهم ۲۵ سد و دولت دوازدهم نیز تنها سه سد را به‌بهره‌برداری برساند. اما درمجموع طی این سال‌ها ۱۷۲ سد به ظرفیت ۵۱ هزار و ۷۶۵ میلیون مترمکعب به‌بهره‌برداری رسید و بر اساس برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته، اکنون ۶۷۲ سد در دست بهره‌برداری، ۱۲۰ سد در دست ساخت و ۱۷۶ سد در دست مطالعه قرار دارد.

۴۳ سد تا پایان برنامه ششم بهره‌برداری می‌شود

این موضوع به این معناست که تا پایان برنامه ششم، تعداد سدهای ساخته شده در دولت دوازدهم نیز افزایش چشمگیری خواهد یافت؛ چراکه بر اساس عملکرد اهداف تعیین شده، بر اساس سند تفصیلی برنامه ششم توسعه و در سرفصل برنامه تأمین آب، ظرفیت آب تنظیمی سدها (غیرمرزی) مقرر شده است که در طول برنامه، ۱۴۰۱ میلیون مترمکعب اضافه شود که در سال ۱۳۹۶، این هدف ۱۳۲ میلیون مترمکعب بوده و عملکرد این فعالیت بالغ بر ۱۱۲ میلیون مترمکعب بوده است.

هم‌چنین در ظرفیت آب تنظیمی سدها (مرزی) مقرر شده که در طول سال‌های برنامه ششم توسعه، ۲۸۵۷ میلیون مترمکعب ظرفیت تنظیم اضافه شود که در سال ۱۳۹۶، این هدف، ۳۱۴ میلیون مترمکعب بوده و عملکرد هم بالغ بر ۲۲۸ میلیون مترمکعب اعلام شده است. علاوه‌بر این در حال حاضر ۱۲ هزار مگاوات نیروگاه برق‌آبی در کشور وجود دارد  که قبل از انقلاب اسلامی این رقم ۱۸۰۰ مگاوات بوده است.

۳۳ سد جدید تا پایان دولت تدبیر و امید در کشور ساخته می شود

در این باره قاسم تقی‌زاده – معاون آب و آبفا وزارت نیرو – نیز به تازگی اعلام کرد که ۳۳ سد جدید تا پایان دولت تدبیر و امید در کشور ساخته می شود.

صدور خدمات فنی و مهندسی به خارج از کشور در حوزه سدسازی و نیروگاه‌سازی

همچنین بهروز مرادی  -مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران – درخصوص تغییر رویکرد سدسازی در کشور، به ایسنا گفت: سدهایی که تاکنون ساخته شده‌اند، در مدیریت سیلاب نقش ویژه‌ای داشته‌اند و اکنون شرایط به‌گونه‌ای است که باید رویکردها نسبت به سدسازی تغییر کند.

وی با بیان این‌که برای ایجاد سدها و مخازن بزرگ همچون سد بختیاری به اعتبارات سنگینی نیاز داریم، گفت: برای این مساله مذاکراتی را با کشورهای خارجی داشته‌ایم که بتوانیم این طرح‌ها را با استفاده از فاینانس خارجی تامین مالی کنیم و به محض این‌که منابع مالی آن مهیا شود، این طرح‌ها را وارد مرحله‌ی اجرایی خواهند کرد.

وی با اشاره به اقداماتی که برای سدها صورت گرفته است، ادامه داد: بحث گردشگری روی سدها، مهار روان آب‌ها و ایجاد سدها با هدف مهار سیلاب از جمله برنامه‌هایی است که اکنون در دست اجرا داریم، اما برای این‌که چند سد دیگر باید در کشور ساخته شوند، باید مطالعاتی صورت گیرد تا بتوان در این باره اطلاعات دقیقی را ارائه کرد. در استان لرستان که یک منطقه سیل‌خیز است، دو سد در دست مطالعه قرار دارد که باید برای مهار سیلاب این دو سد را ایجاد کنیم.

مدیرعامل شرکت توسعه منابع آب و نیروی ایران با اشاره به صدور خدمات فنی و مهندسی به خارج از کشور در حوزه سدسازی و نیروگاه‌سازی، اظهار کرد: این مساله را با توجه به قابلیت‌های بسیار بالایی که کشور در این دو صنعت دارد، در پیش گرفته‌ایم و با کشورهای منطقه نیز برای این مساله وارد مذاکره شده‌ایم.

منبع:ایسنا

مرتبط:

معرفی زیباترین سد های ایران

معرفی زیباترین سد های ایران

آن وقتی که در ماشین نشسته‌ایم و خسته و کلافه از راهیم، ممکن است در جاده چشممان به آبی سدی بخورد و حال‌مان سرجا بیاید. بیشتر سد های ایران در جاده‌های بین راهی قرار گرفته‌اند و برخی از آن‌ها برای خودشان یک پا جاذبه توریستی هستند.

سد الیمالات

بعضی از سدها نه در جاده‌های بین راهی که در دل جنگل قرار گرفته‌اند و سد الیمالات یکی از آنهاست. این سد که بیشتر به اسم دریاچه‌اش یعنی الیمالات شناخته می‌شود، در دل جنگل قرار دارد و بعد از گذشتن از جاده‌ای سرسبز و پردارو درخت به آن می‎رسیم. این منطقه امکاناتی مثل قایق‌های موتوری و پدالی، ماهیگیری، سوئیت، رستوران و کافی‌شاپ و سوپرمارکت دارد.

مسیر دسترسی: دریاچه سد الیمالات در ۹ کیلومتری نور در مسیر جاده نور- چمستان قرار دارد و فاصله آن از جادده اصلی نور به چمستان حدود ۳ کیلومتر است. دریاچه الیمالات را در قسمت جنوبی دوراهی روستای کارگرکلا پیدا می‌کنیم.

سد لفور

جنگل لفور یکی از بکرترین و زیباترین جنگل‌های ایران است و سد لفور یا البرز هم در همین جنگل قرار گرفته. جنگلی که درخت‌ها احاطه‌اش کرده‌اند و سکوت و رخوتی در آن حاکم است که نمی‌توان چشم از آن برداشت. در اینجا چیزی که انتظارمان را می‌کشد بوی چوب و درخت و صدای پرنده و حیوان‌های دیگر است. در اطراف دریاچه سد، اسب‌ها و گاوها برای خودشان می‌روند و می‌آیند، گاهی مه‌ای هم سطح دریاچه را می‌پوشاند و همه چیز را مثل رویا می‌کند.

مسیر دسترسی ۱: اگر از سمت جاده فیروزکوه می‌خواهیم به این منطقه برسیم باید بعد از گذشتن از پل سفید، زیرآب و شیرگاه به سمت جاده شیرگاه-بابلکنار برویم.

مسیر ۲: در جاده هراز و بعد از بابل، باید به سمت جاده گنج افروز- بابلکنار برویم. در ادامه مسیر به روستای شیردارکلا در جاده گنج افروز می‌رسیم. بعد باید به سمت روستای تالار قرآن حرکت کنیم و بعد از گذشتن از روستاهای عالم کلا و شارقلت به سد البرز برسیم.

سد شهید عباسپور

سد دز

یکی از جاذبه‌های خوزستان، سدها و دریاچه‌هایی‌ست که پشت این سدها تشکیل شده، سدهایی که با طبیعت خشک و بی‌آب و علف خوزستان میانه‌ای ندارند و سرسبزند. سد دز که در نوروز به طور میانگین ۱۵۷ هزار نفر از آن دیدن می‌کنند، یکی از زیباترین سدهای ایران به حساب می‎آید.

دز در ۱۵ کیلومتری شمال شهر دزفول قرار گرفته و به دریاچه شهیون هم معروف است. این منطقه ادامه رشته کوه‌های زاگرس است که تپه ماهورها، صخره‌ها و تخته سنگ‌های ماسه‌ای در اطرافش به چشم می‌خورد و در وسط دریاچه هم جزایر کوچک و بزرگی پوشیده از بادام کوهی و کُنار هست که دریاچه را قشنگ‌تر کرده است.

ماهی‌گیری و قایق‌سواری از تفریح‌های رایج در این منطقه است. با یک ساعت پیاده‌روی می‌توان به نخلستان‌ها که از جذابیت‌های این منطقه‌اند و جای دیگری جز جنوب به ندرت می‌توان پیدایشان کرد، رسید.

مسیر دسترسی: این دریاچه در ۲۳ کیلومتری شمال شرق اندیمیشک و ۷۵ کیلومتری دزفول واقع شده. جاده شهیون تا مسیر انحرافی را باید طی کرد تا به دریاچه رسید.

دهدز

دریاچه پشت سد کارون ۳ باعث شده، شهر دهدز از توابع شهرستان ایذه به یکی از جاذبه‌های گردشگری خوزستان تبدیل شود و از مهجور بودن درآید.

در این منطقه چند سالی‌ست که دهکده‌ای تفریحی-توریستی به اسم زراس ساخته‌اند که سرسبز است. بین کوه و جنگل‌های بلوط این منطقه دریاچه‌ای آبی‌رنگ پهن شده که می‌شود در آن قایق‌سواری و ماهیگیری کرد و شب را هم در یکی از سویئت‌ها یا ویلاهایش ماند.

مسیر دسترسی: دهکده تفریحی زراس واقع در ۱۴ کیلومتری جنوب شهر دهدز و به فاصله ۳۹ کیلومتری از سد کارون سه واقع است.

 

سد شهید عباسپور

کوشک، جزیره‌ایست زیبا از توابع شهرستان اندیکا مسجد سلیمان که ۱۴۵ کیلومتر با اهواز فاصله دارد. این منطقه که به سرزمین کوه‌های شگفت مشهور است در دل دریاچه‌ نیلگون سد شهید عباس‌پور قرار گرفته است. پوشش گیاهی متنوع، چمن‌زارها، گل‌های رنگارنگ و درختان میوه، تماشای شفق و قایق‌سواری از جاذبه‌های جزیره رویایی کوشک است.

مسیر دسترسی: اندیکا در ۶۲ کیلومتری مسجدسلیمان واقع شده. باید از جاده‌ مسجد سلیمان به سمت شهرستان اندیکا حرکت کرد. بعد از رسیدن به اندیکا به سمت دریاچه سد شهید عباسپور می‌رسیم که جزیره‌ کوشک در دلش قرار دارد.

سد شهید عباسپور

سد کرج

راه ندارد که حرف زیباترین سدهای ایران بشود و اسمی از سد کرج برده نشود. این سد در جاده چالوس، برای تهرانی‌ها مترادف با شمال است و خیلی از ما گاهی که از بودن در شهر خسته شده‌ایم به جاده چالوس می‌زنیم و چند دقیقه‌ای را کنار سد می‌ایستیم و در هوای خوش چالوس آرام می‌گیریم. در اطراف سد می‌توان سری هم به بهترین رستوران های جاده چالوس زد.

مسیر دسترسی: کیلومتر ۱۸ جاده چالوس

مرتبط:

ایجاد فرصتهای گردشگری در سدها و دریا