چشمه معدنی اسرارآمیز سورت از شاهکارهای طبیعت است که دارای دو چشمه با آب‌های کاملاً متفاوت از لحاظ رنگ، بو و مزه است.یکی از این چشمه‌ها دارای آبی بسیار شور و دریاچه‌ای کوچک است که در تابستان براي شنا و آب تنی استفاده می‌شود و دارای خواص آب درمانی نیز است؛ چشمه دیگري که در مجاورت این چشمه قرار دارد دارای آبی به رنگ نارنجی و ترش مزه است.

چشمه معدنی سورت نه تنها در فهرست ملی به ثبت رسیده، بلکه می‌تواند نامزد ثبت در فهرست جهانی یونسکو نیز قرار گیرد.
چشمه معدنی سورت در نزديكي روستاهاي ارست و مال خاست دهستان پشت كوه، بخش چهاردانگه شهرستان ساري واقع شده است كه با يك جاده خاكي به جاده شوسه ارتباطي بين اين دو روستا متصل می‌شود. وی ادامه داد: به جرات مي‌توان گفت كه چشمه سورت يكي از زيباترين و بي نظيرترين چشمه‌هاي معدنی در ايران است.
چشمه معدنی سورت از مجموع چند چشمه مجزا تشکیل شده که در مجاورت یکدیگر واقع شده‌اند،  چشمه باختری از نوع گسلی و چشمه‌های خاوری از نوع درزه‌ای است که آب این چشمه‌ها سبب ایجاد دو حوضچه مجزا از هم می‌شود؛ طبقات اسليتي سنگ بستر را پشت سر نهاده و به سمت ارتفاعات پايين تر جريان مي‌يابند.
يون‌هاي كلر و سديم موجود در آب چشمه گسلی سبب ايجاد مزه شوري و همچنين عنصر گوگرد موجود در چشمه‌های خاوری سبب ايجاد مزه تلخ در آن شده است، به نظر می‌رسد چشمه گسلی بیشتر از یون‌های نمک و چشمه‌های درزه‌ای بیشتر از یون‌های گوگرد و منیزیم تشکیل شده باشد، به دلیل اینکه اولی بیشتر به شوری و دومی بیشتر به تلخی و ترشی می‌گراید.
وجود ژئومورفولوژی بسیار زیبا و جنگل‌های صخره‌ای در مجاورت چشمه معدنی سورت، این اثر را از هر حیث ممتاز و ویژه می‌سازد،دو عامل اقلیم خشک و ارتفاع زیاد در کنار میزان بالای عناصر موجود در آب‌های چشمه سبب تشکیل زمین‌های پلی گونال بسیار زیبایی در پایین دست می‌شود که بسیار زیبا و دیدنی است؛ تمامی این فاکتورها در کنار یکدیگر این اثر را میراث زمین معرفی می‌کند.

تمامی فاکتورها از جمله وجود چند مزه آب در یکجا، نامنظم بودن لایه های درونی زمین ناحیه و متفاوت بودن جنس لایه‌های همجوار تک بودن این اثر را از هر حیث به اثبات می‌رساند.
امروزه تاکید بر این نوع فاکتورها و ارزش فوق العاده توریستی سبب شده شاخه‌ای از گردشگری با عنوان ژئوتوریسم در دنیا ایجاد شود که بیشترین آمار گردشگران را در دنیا به خود اختصاص داده است زيرا بازدید از این گونه آثار نه تنها برای محققان و زمین شناسان جهان بلکه برای هر انسانی می‌تواند بسیار جذاب و دیدنی باشد.
از سال ۲۰۰۴ سازمان جهانی یونسکو اقدام به ثبت این گونه آثار در فهرست جهانی خود كرده است، افزود: چشمه معدنی سورت نه تنها در فهرست ملی به ثبت رسیده، بلکه می‌تواند نامزد ثبت در فهرست جهانی یونسکو نیز قرار گیرد و با سرمایه گذاری جهت یافته و مطمئن می‌تواند عاملی براي توسعه پایدار استان باشد.
چشمه معدنی سورت در واقع دومین اثر طبیعی مازندران است که در لیست آثار ملی کشور به ثبت رسیده که براساس آیین نامه ها و مقررات میراث فرهنگی کشور تحت حفاظت این سازمان قرار دارد.
همانطوری که در پرونده ثبتی این بنا آمده است تا شعاع ۱۵۰۰ متری چشمه (بیش از ۲۰ هکتار) از جمله حریم این اثر طبیعی به شمار می‌رود که هرگونه دخل و تصرف و ساخت و ساز در آن غیر قانونی بوده و پیگرد قانونی دارد. وی ادامه داد: چندین طرح سرمایه گذاری در اطراف چشمه معدنی سورت پیشنهاد شده که در دست بررسی است و در صورت تناسب با این مکان اجرایی خواهد شد.

مرتبط:

جاذبه‌های گردشگری ساری