نوشته‌ها

هواپیمایی ماهان در مرمت بناهای تاریخی شهداد مشارکت کند

معاون امور عمرانی استانداری کرمان با بیان اینکه شرکت هواپیمایی ماهان معین اقتصادی منطقه شهداد است گفت: انتظار داریم بناهای تاریخی شهداد توسط این شرکت هواپیمایی مرمت شود.

سیدمصطفی آیت‌اللهی موسوی در کارگروه گردشگری استان با موضوع بررسی قابلیت‌ها و توانمندی‌های بخش شهداد اظهار کرد: فعالیت‌های شرکت هواپیمایی ماهان به عنوان معین اقتصادی منطقه شهداد نباید صرفا به ساخت هتل محدود شود و این شرکت باید مرمت و بازسازی بناهای تاریخی بخش شهداد را در دستور کار قرار دهد.
معاون امور عمرانی استانداری کرمان  با اشاره به خشک شدن دریاچه بیابان لوت شهداد تاکید کرد: می‌توان با انجام کارهای مطالعاتی نسبت به دائمی کردن این دریاچه در تمامی ایام سال از طریق استحصال و انتقال آب رود شور اقدام کرد.
او با تاکید بر اینکه باید برای تهیه طرح توسعه منطقه شهداد مشاور ذی‌صلاح انتخاب شود افزود: شرکت هواپیمایی ماهان می‌تواند در قالب یک تفاهم‌نامه و تدوین برنامه‌های کوتاه مدت و بلند مدت نسبت به توسعه منطقه کمک کند.
آیت‌اللهی موسوی خواهان مشارکت بیشتر بخش خصوصی در توسعه منطقه شهداد شد و خاطرنشان کرد: امکانات و منابع دولتی محدود است و باید بخش خصوصی پای کار بیاید.

منبع: ایسنا

مرتبط:

منطقه ثبت جهانی بیابان لوت شهداد نیازمند پایش تصویری است

مسابقه دوومیدانی بیابان لوت در کلوت‌های شهداد برگزار شد

مسابقه کشوری دوومیدانی با عنوان تریل بیابان لوت روز جمعه در کلوت های زیبای شهداد کرمان با حضور ۱۶۸ دونده خانم و آقا برگزار شد.

این مسابقه از محل کاروانسرای شفیع آباد شهداد آغاز شد و دوندگان مسیر ۳۵ کیلومتری را پیمودند.
در پایان این مسابقه در بخش مردان رضا عزیزیان از استان گیلان، حمیدرضا گودرزی از استان مرکزی و علی غیبی از کردستان مقام های اول تا سوم را کسب کردند.

مسابقه دوومیدانی بیابان لوت در کلوت‌های شهداد برگزار شد

در بخش ۳۵ کیلومتر خانم ها نیز فاطمه باقری، زینب جابری و حمیرا برزگر اول تا سوم شدند.

این مسابقه با همکاری میراث فرهنگی برگزار شده است.

کلوت های کویر شهداد در شمال کرمان از جمله مناظر بدیع و بکر گردشگری در جهان به شمار می رود که پیشینه تاریخی بسیار طولانی نیز دارد و از نخستین سکونت گاه ها و حوزه تمدنی در ایران باستان با حدود ۶ هزار سال قدمت شناخته شده است.

گرم ترین نقطه جهان با دمای بیش از ۷۰ درجه براساس یافته های ناسا در کویر لوت قرار دارد؛ همچنین درفش شهداد کهن ترین پرچم فلزی یافت شده در جهان است که در موزه ملی ایران نگهداری می شود.

استان کرمان با هشت اثر ثبت جهانی بیشترین آثار ثبت جهانی کشور را در بین استان ها به خود اختصاص داده است. ارگ بم (بزرگترین سازه خشتی جهان)، روستای دست‌کَند میمند با چندهزار سال قدمت، باغ زیبای شازده یا شاهزاده ماهان با ویژگی های منحصر به فرد باغ و معماری عمارت آن، بیابان لوت و سه قنات «گوهرریز» جوپار در شهرستان کرمان، «اکبرآباد» و «قاسم آباد» در شهرستان بم و نیز روستای دارستان سیرجان و این شهرستان به عنوان خاستگاه بافت گلیم شیرکی سیرجان از آثار ثبت جهانی استان کرمان به شمار می روند.

منبع: ایرنا

شهداد، سرزمین نور و زندگی

بیابان لوت بین سه استان کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان قرار دارد اما ۷۰درصد از این بیابان در کرمان واقع‌شده است و ۹۵ درصد از آثار طبیعی شناخته‌شده این پهنه گسترده نیز که منحصربه‌فرد و بی‌همتا هستند در کرمان جای گرفته ‌است. مساحت حوضه آبخیز این بیابان حدود ۲۰۵هزار و ۲۲۲ کیلومتر مربع است که بسیار وسیع‌تر از بیابان لوت است که برای ثبت در میراث جهانی در نظر گرفته شده است. اصطلاحات جغرافيايي متنوعی از جمله بیابان و کویر به اين پدیده پهناور طبیعی نسبت داده شده است. بیابان واژه‌ای بوم‌شناسی و اقلیمی است و به مکانی با پوشش گیاهی، جانوری و میزان بارندگی کم اطلاق می‌شود اما کویر به پست‌ترین نقاط داخلی مناطق بیابانی گفته می‌شود، جایی که میزان نمک در آن بسیار زیاد است. بنابراین بیابان، واژه جامع‌تری برای توصیف این پدیده به شمار می‌آید.

 ثبت جهانی

بیابان لوت به عنوان اولین اثر طبیعی ایران در چهلمین اجلاس میراث جهانی یونسکو در سال ۱۳۹۵ تحت عنوان بیابان لوت (Lut desert) به ثبت رسید. عرصه و حریم ثبت شده این میراث جهانی در جنوب شرقی ایران، در شرق کوه‌های مرکزی و رشته کوه‌های زاگرس، در میان سه استان خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان گسترده شده است و  شامل ریگ یلان (تپه‌های ماسه‌ای)، کلوت‌ها، نبکاها، رودخانه شور، هامادا (دشت ریگی)، پهنه بازالتی گندم بریان و… است که در این میان کلوت‌ها در غرب و ریگ یلان در شرق با چشم‌اندازی زیبا و شگفت‌انگیز خودنمایی می‌کنند.

کلوت شهداد

ارزش‌های برجسته جهانی

بیابان لوت ویژگی‌های برجسته‌ی بسیاری دارد که در دنیا منحصر به فرد است. قرارگیری این منطقه در موقعیت فوق‌العاده خشک، وزش بادهای قوی، در دسترس بودن ته نشست رسوبات دریاچه‌ای برای توسعه کلوت‌ها و وجود رسوبات ریزدانه شرایط مناسبی را برای ایجاد و تکامل عوارض زمین‌شناسی و ژئومورفولوژیکی اشکال مختلف طبیعی در سطح زمین و مناظر آنها) ویژه در بیابان لوت فراهم کرده است. پدیده‌های ژئومورفولوژیکی خاصی که در بیابان لوت طی هزاران سال شکل گرفته باعث شده به عنوان منطقه‌ای شاخص، دانشمندان و گردشگران زیادی را به سمت خود جلب کند.

تاکنون مجموعه‌ای کامل با ویژگی های بیابان لوت در هیچ جای دیگری از جهان ثبت نشده است. منطقه کلوت‌ها منطقه‌ای عاری از هرگونه پوشش گیاهی است. شواهد، حاکی از حداقل حیات جانوری در این منطقه است. در ریگ یلان تقریبا اکثر اشکال تراکمی ماسه ها مانند برخان، اشکال موجی شکل(ریپل مارک)، تپه‌های ماسه‌ای قیفی شکل، ستاره ای شکل و … دیده می‌شود. از این جهت می‌توان گفت بیابان لوت دارای ویژگی‌هایی است که آن را در دنیا خاص و منحصر به فرد کرده است.

بیابان لوت مثال برجسته‌ای از مراحل گسترش زمین در گذر زمان، توسعه ناهمواری‌های سطح زمین و ویژگی‌های مهم زمین شناختی و جغرافیای طبیعی است.

این بیابان دارای نمونه‌هایی از درجات عالی پدیده‌های طبیعی است که دارای اهمیت زیبایی شناختی، طبیعی و استثنایی هستند:

– بلندترین تپه‌های ماسه‌ای دنیا با بیش از ۴۷۵ متر ارتفاع در ریگ یلان.

– بلندترین کلوت‌های دنیا با بیش از ۱۵۵ متر ارتفاع

– طویلترین کلوت‌ها با بیش از ۴۰ کیلومتر طول

– بلندترین نبکاها در حاشیه غربی لوت و در امتداد کلوت‌ها با ارتفاع حدود ۱۲ مترکه جزو بلندترین گلدان‌های صحرا در جهان محسوب می‌شود.

– گرم‌ترین نقطه زمین (قطب حرارتی) با بیش از ۷۰ درجه سانتیگراد در جنوب غربی ریگ یلان

در هر حال بیابان لوت نه تنها دارای ویژگی‌های زیباشناسانه است بلکه بخشی از فرایندهای دخیل درشکل‌دهی به منطقه و تاریخ زمین‌شناسی را نیز نشان می‌دهد. در عین حال تنوع چشم‌اندازها و ناشناخته‌بودن منطقه شرایط مناسبی را برای تحقیقات علمی و گسترش ژئوتوریسم فراهم می‌کند.

 کلوت‌­ها و کلوتک‌ها

اشکال ناشی از فرسایش بادکندگی در مناطق خشک و نیمه خشک دنیا از قبیل ایران، ایالات متحده، چاد، مصر و پرو در سطح وسیعی مشاهده می‌شود. نمونه منحصربه فرد این عوارض به صورت پشته‌ها و دالان‌های موازی در جنوب شرق ایران سطح وسیعی از چاله لوت با ابعادی معادل ۱۵۰ در ۷۰ کیلومتر را پوشانیده است بطوری‌که ۴ درصد کل بیابان لوت را شامل شده است.

نبکا و پیکان‌های ماسه­ای

در حدود ۲۰ کیلومتری شهداد، درختان و درختچه‌های گز در گلدان‌های بیابانی لوت جای گرفته‌اند که به آن نبکا یا تل‌های گیاهی (تل گز) گفته می‌شود. زمین‌های بین نبکاها پوشیده از ماسه است. نبکاها معمولا در سطح همواری که میزان ماسه آن متوسط و سطح آب زیر‌زمین بالا بوده و یا رطوبت موجود کافی برای حیات پوشش گیاهی باشد ظاهر می‌شوند.

کلوت شهداد

شهر خیالی لوت

شهر خیالی لوت از مناظر دیگر لوت است که از اشکال فرسایشی بیشتر آب (و نیز باد) تشکیل شده که شبیه یک شهر مخروبه به‌نظر می­‌رسد. براثر فرسایش شدید آب و صیقل دادن باد، زمین در بعضی قسمت­ها به شدت فرسایش یافته و در طول قرن‌ها فرسایش آبی و بادی شدید به صورت بقایای  آثار خرابه­های شهرها درآمده است که در منطقه، به شهر لوت یا شهرهای لوت معروف است. این آثار و عوارض بیابان­ها که بر اثر آب (و نیز باد) به وجود آمده، بسیار زیبا و همانند آثار و بقایای شهرهای کهن ایران، جالب و دیدنی هستند.

رودخانه شور

وجود رودخانه دایمی شور درگرم‌ترین منطقه جهان به شگفتی‌های دشت لوت بسیار افزوده است. سرچشمه‌های این رودخانه در خارج از منطقه مورد مطالعه است که از ارتفاعات خراسان جنوبی و خوسف سرچشمه می‌گیرد و از بخش شمالی وارد استان کرمان می‌شود. در طول مسیر با اضافه شدن آب‌های خروجی از ارتفاعات راور، مسافتی حدود ۲هزار کیلومتر را طی می‌کند تا پس از گذشتن ازکناره غربی گندم بریان، در بخش شمالی کلوت‌ها به چاله شور ختم شود. مساحت حوضه آبریز این رودخانه در حدود ۷۳هزار و ۷۶۰ کیلومتر مربع است.

گندم بریان

در سطح بلوک لوت حدود ۴۰ مخروط آتشفشانی کواترنر وجود دارد. مخروط‌ها دارای قله‌های کوتاه و مدور یا دهانه آتشفشانی است. بیشتر فوران آن‌ها و مواد مذاب جاری شده از آن‌ها مورفولوژی خاصی در منطقه چه به شکل مخروط و باتولیت و چه پهنه بازالتی به وجود آورده‌اند. که شاخص‌ترین آن‌ها گندم بریان را شکل داده است. پهنه بازالتی گندم بریان ۴۸ کیلومتر طول، ۱۰ کیلومتر عرض و ۴۸۰ کیلومترمربع مساحت دارد. گندم بریان به یکی از گرمترین مناطق زمین شهرت یافته است. اهالی شهداد به پهنه گندم بریان، ریگ سوخته هم می‌گویند.

پوشش گیاهی و جانوری بیابان لوت

در بخش هایی از این بیابان، گونه های با ارزش جانوری نظیر گربه و روباه شنی، انواع خزندگان مانند افعی شاخدار، رتیل خورشیدی، انواع آگاما، انواع گِکو و گونه های خاص پرندگان از جمله زاغ بور به عنوان تنها پرنده آندمیک ایران مشاهده می شود. همچنین پوشش گیاهی ارزشمند بیابان لوت شامل تاغ، گز، قیچ، اسکنبیل، شورگز، سیاه شور، اَرمَک، سَبَط، اِشنان و… هستند. با توجه به اهمیت پژوهش و مطالعه در این زمینه، پایگاه میراث جهانی بیابان لوت با همکاری مراکز تحقیقاتی بررسی و شناسایی پوشش گیاهی بیابان لوت در بخش های ناشناخته را آغاز کرده است.

چشم‌انداز تاریخی

قدمت و سابقه زندگی بشر در منطقه دشت لوت به هفت هزار سال پیش بر می‌گردد. این منطقه از هزاره پنجم پ.م به بعد، پیوسته توسط انسان مورد سکونت قرار گرفته است. حاشیه غربی دشت لوت (دشت شهداد)، با وجود مجاورت با بیابان بی‌آب و گرم و خشک لوت توسط انسان گذشته برای زندگی انتخاب شده است و بر اساس اطلاعات باستان شناسی، ۷هزار سال فرهنگ و تمدن بشری را در خود جای داده است.

مرتبط:

مرنجاب _قلب تپنده کویرهای ایران

قلعه رستم _بنایی باشکوه در کویر سیستان

گنجعلی‌خان طلیعه معماری و هنر اصیل ایرانی در دل کویر کرمان

دریاچه ای که معجزه کویر شد/ لوت گردشگران را غافلگیر کرد

پدید آمدن دریاچه ای در مجاور گرمترین نقطه جهان این روزها گردشگران را غافلگیر کرده به طوریکه این پدیده به یکی از اصلی ترین مکان های گردشگری کرمان تبدیل شده است.

کویر لوت چند سال قبل به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران ثبت جهانی شد اما عملا بعد از ثبت جهانی این اثر از سوی مسئولان برای معرفی مناسب و جذب گردشگر در قد و قواره یک اثر جهانی اتفاق خاصی روی نداده است و همچنان این جاذبه های کویر است که باعث می شود مردم و گردشگران به سمت کویر بروند اما دریغ از برنامه مناسب و ایجاد جاذبه رفاهی مناسب، تنها اتفاقی که در این مناطق روی داده است ایجاد مراکز بومگردی است که در این خصوص هم مردم محلی مهمترین نقش را دارند.

این روزها فصل گردشگری در لوت آغاز شده است و گرمترین نقطه زمین که دمای ۷۲ درجه سانتیگراد را ثبت کرده است با کلوتها، نبکاها، بلند ترین تپه های شنی جهان ، آسمان پر ستاره و البته رودخانه دائمی شور دلبری می کند.

تورهای گردشگری یکی پس از دیگری وارد کویر شهداد می شوند اما در میان همه کاستی های این اثر ثبت جهانی و مشکلاتی که به جهت تخریب جاده نهبندان – شهداد ایجاد شده و اخلال در ورود گردشگر از سوی خراسان جنوبی و رضوی و بخش شمالی سیستان و بلوچستان به این منطقه، کویر آنقدر غیر قابل پیش بینی و زیباست که ورود گردشگران به لوت متوقف نشده است.

این روزها عکس ها و فیلم هایی از یکی از زیباترین پدیده های طبیعی جهان در کویر لوت منتشر شده که هر بیننده ای را به وجد می آورد

این روزها عکسها و فیلم هایی از یکی از زیباترین پدیده های طبیعی جهان در کویر لوت منتشر شده که هر بیننده ای را به وجد می آورد.

ایجاد دریاچه ای چند هکتاری در میانه کلوت ها نفس را در سینه هر بیننده ای بند می آورد.

کافی است ۵۰ کیلومتر از سمت شهر تاریخی شهداد به سمت کلوت ها حرکت کنید در میانه راه در کویری که به جز رودخانه شور هیچ آبی در آن یافت نمی شد در آغوش کویر دریاچه ای مواج ایجاد شده است که در میانه آن کلوتها سر از خاک بیرون آورده اند.

ایجاد تورهای گردشگری برای بازدید از دریاچه

حالا در شهر کرمان شاهد راه اندازی تورهای گردشگری با عنوان تفریح در کرانه دریاچه جوان هستیم.

نام «جوان» از سوی مردم بر روی این دریاچه نوظهور گذاشته شده و زیبایی کویر را دو چندان کرده است.

سکوت میراث فرهنگی

اما آنچه که بسیار عجیب است سکوت کامل میراث فرهنگی کرمان در زمینه پدیده امدن این دریاچه زیباست که می تواند در جذب گردشگر به استان کرمان تاثیر قابل توجه بگذارد.

دریاچه ای که با وجود تبخیر در طول تابستان اما خشک نشده و با آغاز فصل بارندگی امکان گسترده تر شدن آن بیشتر نیز شده است.

دریاچه جوان پدیده عصر جدید گردشگری ایران است

حجت سادات یکی از فعالان گردشگری در استان کرمان است که در گفتگو با مهر می گوید: پس از سیلاب های ابتدایی سال جاری و تخریب حدود ۴۰ کیلومتر از جاده شهداد – نهبندان اتفاقی عجیب در قلب کویر افتاده و در فاصله ۵۰ تا ۶۰ کیلومتری شهر شهداد یک دریاچه در میانه کلوت ها ایجاد شده است.

وی افزود: عامل اصلی ایجاد این دریاچه طغیان رودخانه شور بوده و نکته اصلی این است که جریان رودخانه شور هیچ گاه قطع نمی شود و پس از جاری شدن از ارتفاعات خراسان جنوبی این رودخانه در انتهای کویر در جنوب لوت در استان کرمان آرام می گیرد.

وی افزود: حجم آب دریاچه بسیار زیاد است اما درصد بالایی نمک در این آب ها وجود دارد و تنها می تواند جنبه گردشگری داشته باشد.

سادات افزود: حجم زیاد آبهای باران در گود ترین بخش کلوت جمع شده و برخی نام معجزه کویر به آن داده اند و برخی به آن دریاچه جوان و یا معجزه کویر می گویند.

حجم زیاد آب های باران در گودترین بخش کلوت جمع شده و برخی نام معجزه کویر به آن داده اند و برخی به آن دریاچه جوان و یا معجزه کویر می گویند

این فعال گردشگری گفت: این دریاچه به حدی بزرگ است که موجب ایجاد موج می شود و پرندگان مهاجر را نیز به خود جذب کرده و وسعت قابل توجهی را به خود اختصاص داده است.

وی بیان کرد: این دریاچه یکی از زیباترین پدیده های عصر جدید در استان کرمان و حتی گردشگری ایران و جهان محسوب می شود که باید به گردشگران جهان معرفی شود.

محمد جهانشاهی، یکی از فعالان گردشگری در استان کرمان است که به خبرنگار مهر می گوید: کویر لوت از بی نظیر ترین مناطق گردشگری محسوب می شود که نمونه آن در جهان یافت نمی شود و دقیقا همین مساله نیز موجب شده کویرلوت ثبت جهانی شود.

وی افزود:  عملا شاهد وجود پدیده های بی نظیری در کویر لوت هستیم که شامل کلوت های شهداد، نبکاها، بلندترین تپه های شنی، رودخانه شور، گرمترین نقطه زمین، رودخانه شور و صدها دره و پدیده های منحصر به فرد از جمله این پدیده ها باشند.

گردشگری در کرمان تقویت شود

جهانشاهی با اشاره به اینکه می توان صنعت گردشگری را در کرمان به عنوان مهمترین عامل ارزآوری و توسعه اقتصادی در نظر گرفت، گفت: کویر لوت در این زمینه نقش قابل توجهی دارد.

وی با اشاره به ثبت جهانی هفت اثر در استان کرمان بیان کرد: کویر لوت همیشه جاذبه های زیبا و جدیدی را پیش روی گردشگران قرار می دهد و می توان از ان به عنوان یک پتانسیل جدی استفاده کرد.

وی گفت: کویر لوت سیستان و بلوچستان، خراسان جنوبی و کرمان را فرا می گیرد اما ۷۰ درصد زیبایی ها و جاذبه های گردشگری کویر در این منطقه قرار گرفته است.

این دریاچه موجب ایجاد مناطق باتلاقی بسیار خطرناک نیز شده و به گردشگران توصیه می شود به هیچ عنوان بدون آگاهی و بی پروا در کرانه های دور این دریاچه حضور نیابند

اما این دریاچه موجب ایجاد مناطق باتلاقی بسیار خطرناک نیز شده و به گردشگران توصیه می شود به هیچ عنوان بدون آگاهی و بی پروا در کرانه های دور این دریاچه حضور نیابند و از شنا کردن در این دریاچه به شدت پرهیز کنند.

یکی از گردشگران و کویرنوردان به نام حسین ابراهیمی می گوید: رودخانه شور پس از طی کردن مسیر طولانی در کویر شور فرو می رود بطوریکه در برخی از مناطق کویر با وجود اینکه به نظر می رسد فقط کویر وجود دارد در عمق نیم متری با دریاچه ای باتلاقی و زیر زمینی مواجه می شوید که در صورت نا آشنایی با این مکان امکان دارد خودروهای گردشگران در آن گرفتار شود.

وی گفت: همین اشباع شدن زمین در گودترین نقطه زمین موجب شده آب های ناشی از بارندگی در زمین فرو نروند در سطح زمین باقی بمانند که در صورت بارندگی در سال جاری امکان گسترش و تقویت این دریاچه نوظهور بیشتر شود.

هر چند دریاچه جازموریان در جنوب کرمان به دلیل سد سازی و استفاده نا به جا از منابع آبی در بالا دست و خشکسالی از بین رفته است اما حالا دریاچه ای جدید در شمال استان کرمان ایجاد شده که حداقل در بخش گردشگری می تواند تاثیر گذار باشد.

منبع:خبرگزاری مهر