عمارت سالار سعید به سفارش«ملا لطف الله شیخ الاسلام» ساخته شده که پس از فوت آن توسط نوادگان او به دو بخش جداگانه تفکیک گردید و به فروش رسید.بخش اندرونی به تملک خانواده «حبیبی» و بخش بیرونی به تملک «عبدالحمید خان سنندجی(سالار سعید)» در آمد که از این رو امروز هر بخش از آن بنای یکپارچه با نام مالکان جدید شناخته میشود. «سالار سعید» بخش بیرونی عمارت را در سال ۱۱۳۶ به اداره فرهنگ واگذار کرد و تا سال ۱۳۵۱ این بخش در اختیار اداره فرهنگ بود و برای مواردی چون دانشسرا، کتابخانه و خانه پیشاهنگان مورد استفاده قرار گرفت. در همین سال از طرف وزارت فرهنگ و هنر وقت جهت تاسیس موزه تملک شد و پس از مرمت و آماده سازی در مهر ماه ۱۳۵۴ با نام «موزه سنندج» افتتاح گردید. بخش اندرونی نیز تا سال ۱۳۷۱ در مالکیت خانواده «حبیبی» بود و در این سال به تملک میراث فرهنگی و گردشگری استان کردستان در آمد.

مشخصات عمارت
این ساختمان یکی از بناهای تاریخی استان کردستان است که تبدیل به موزه سنندج شده‌است. این عمارت در اواخر دوره ناصر الدین قاجار بنا شده‌است. روش و سبک ساخت آن تحت تاثیر معماری دوره قجر بوده‌است. زیباترین و جالبترین قسمت ساختمان، پنجره‌های ارسی بزرگ هال می‌باشند که هفت در دارند و به خودی خود یک شاهکار هنری می‌باشند.
اين عمارت شامل بناى اصلى و حياط است . بناى اصلى عمارت در ضلع جنوبى قرار گرفته و شامل يک زيرزمين و يک طبقهٔ فوقانى است. زيرزمين عمارت به شکل حوض ‌خانه ساخته شده و داراى سقف گنبدى شکل با تزئينات و آينه‌کارى بسيار زيبا است. در همين قسمت، شاه‌نشين‌ها و يک حوض سنگى به شکل شش ضلعى ساخته شده که هنوز هم از آن‌ها استفاده مى‌شود. کليه ی قسمت‌هاى عمارت از سنگ، ‌آجر و چوب ساخته شده است. سقف سالن بزرگ عمارت از چوب قاب‌سازى شده و پوشش خارجى آن از شيروانى است. جالب‌ترين و زيباترين قسمت بنا، ارسى بزرگ تالار است که چهار سال وقت صرف ساختن آن شده است. اين ارسى ، هفت لنگه دارد و شاهکارى از هنرهاى چوبى است. پس از انقلاب به علت نامعلومى، در پى يک آتش‌سوزى، خسارت‌هايى به ارسى‌ها و سقف‌هاى اين بناى تاريخى وارد شد. در حال حاضر اين خرابى‌ها بازسازى و تعمير شده و بنا زيبايى اوليه خود را باز يافته است.

موزه سنندج
این موزه از ابتدای تأسیس دارای ۲ بخش باستان‌شناسی و مردم‌شناسی بوده‌است. در بخش باستان‌شناسی آن اشیا دوره‌های مختلف از ماقبل تاریخ تا دوره قاجار نگهداری می‌شود که بخشی از این اشیا متعلق به استان کردستان و برخی متعلق به استان‌های همجوار و برخی دیگر متعلق به استان‌های دیگر یا مکشوفه از قاچاقچیان است. با تأسیس خانه کرد در سال ۱۳۸۲ اشیای بخش مردم‌شناسی موزه به عمارت آصف وزیری (خانه کرد) منتقل شد و  اکنون  تمام فضای موزه  سنندج به نمایش اشیای باستان‌شناسی و تاریخی اختصاص یافته است.

منبع:تریپ یار

مرتبط:

عمارت آصف سنندج _نماد اصلات مردم کرد

مسجد جامع سنندج

خانه جواهری کوهپایه _دیدنی های سنندج