گوی مچید _ زیر بزرگ‌ترین کلاهک‌های سنگی جهان
مسجد حضرت ابوالفضل (ع) (در زبان محلی؛ گوی مچید) در داخل مجموعه و سایت قلعه تاریخی ماکو و زیر یکی از بزرگ‌ترین کلاهک‌های سنگی جهان که مشرف‌به شهر ماکو است، ساخته‌شده است.
همه‌ساله در ایام خاص مذهبی همچون تاسوعا، عاشورا، اربعین امام حسین (ع) و… اقشار مختلف بومی مردم برای زیارت به این مسجد می‌روند. خانوارهای شیعه و سنی با ارادت قلبی نذورات خود را به این مسجد در ایام مذهبی و دینی سال اهدا می‌کنند ولی دیگر نایی برای مسجد باقی نمانده، متأسفانه عدم مدیریت صحیح منابع باعث شده تا این مسجد بازمانده از تاریخ امروزه، حال خوبی نداشته باشد، در این گزارش سعی خواهیم کرد به‌صورت کوتاه به زوایای مختلف و چگونگی آغاز قضیه و روند بازسازی این مسجد تاریخی بپردازیم:
گوی مچید یا همان مسجد حضرت ابوالفضل در اوایل دهه ۱۳۹۰ براثر سقوط سنگ از فراز کوه‌های شمالی ماکو و آسیب‌های جانبی دیگر ساختار ایستایی خود را ازدست‌داده بود و همواره تهدیدی برای ساکنین زیر کوهی و منظر تاریخی شهر به‌حساب می‌آمد، لذا برنامه تخریب کامل و بازسازی آن در جلسات فرمانداری وقت مصوب و با نظارت متولیان و مسئولان اجرا شد.
بر اساس گفته متولیان امر در سالهای اول اجرای این طرح، پروژه بازسازی مسجد ابوالفضل به مدت‌زمان ۶ ماه می‌بایست به اتمام می‌رسید ولی باگذشت بیش از ۶ سال از زمان اجرای این پروژه، این مسجد تخریب‌شده و نه‌تنها طرح ساماندهی و مرمت این بنای تاریخی به پایان نرسیده بلکه ستون‌ها و دیوارهای لرزان آن هرروز در مقابل عوامل مخرب طبیعی سست‌تر می‌شوند.
بازسازی گوی مچید از سال ۹۲ در دستور کار بود ولی از سال ۹۵ طی تفاهم نامه سه جانبه رسماً آغاز شد.
علی خورابلو رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان در گفت‌وگو با ایسنا میگوید: در بازه سال ۹۲ و ۹۳ بخشی از مسجد بدون رعایت ضوابط میراث فرهنگی اجراشده بود که موجب لطمه به منظر این محوطه فاخر تاریخی می‌شد که آن زمان نیزبا بررسی‌های صورت گرفته پروژه متوقف شد ولی هنوز بازسازی کامل مسجد شروع نشده بود.
وی همچنین با اشاره به اینکه برابر پیگیری‌های صورت گرفته و همگرایی ادارات کل میراث فرهنگی و صنایع‌دستی استان و اداره کل اوقاف و امور خیریه استان اجرای پروژه بازسازی مسجد مطابق تفاهم‌نامه سه‌جانبه مابین ادارات یادشده با سازمان منطقه آزاد تجاری و صنعتی ماکو در سال ۱۳۹۵ بااعتباری بالغ‌بر ۲۵۰ میلیون تومان منعقد شد، اظهار کرد: پس از تهیه طرح معماری مسجد همراه با مرمت قلعه قابان ماکو در اواخر سال ۱۳۹۵ استارت اساسی کار زده شد.
رئیس اداره میراث فرهنگی شهرستان در ادامه با اشاره به اینکه بعد از وقفه‌های صورت گرفته در حال حاضر ادامه پروژه از محل اعتبارات اوقاف و امور خیریه در حال اجراست، افزود: این بنا از آنجائی که در محدوده عرصه تاریخی قلعه قبان ماکو قرار دارد؛ لذا مصالح مورداستفاده برای بازسازی تاریخی آن، همگون با بافت قلعه است و ارتفاع و ابعاد مسجد نیز در همان ابعاد قدیمی آن حفظ شده است.
وی با اشاره به اینکه طی سالهای گذشته در پی ناهماهنگی‌های صورت گرفته بعد از احداث بخشهایی از این مسجد، دوباره قسمت‌های تحتانی آن تخریب و بار دیگر نیمه ساخت ماند، افزود: امید است با همکاری طرفین و تأکید بر لزوم نظارت میراث فرهنگی شاهد اتمام پروژه “گوی مچید” باشیم که خواسته عموم مردم است.
خورابلو ادامه داد: بی‌شک شور و حضور مردم در مراسمات مذهبی علی‌الخصوص تاسوعا و اربعین حسینی یکی از شاخصه‌های گردشگری قلعه شهر ماکو است که در کنار جذابیت طبیعی و داشته‌های تاریخی، فرهنگی و معماری با عنوان گردشگری مذهبی می‌تواند موردتوجه باشد.
بیش از ۲۵۰ میلیون تومان لازم است تا پوشش سقفی مسجد حضرت ابوالفضل ماکو انجام شود.
اسکندر زاده رئیس اوقاف و امور خیریه شهرستان نیز در گفت‌وگو با ایسنا، کندی روند این پروژه را در پی عدم تخصیص به‌موقع اعتبارات و همچنین ناهماهنگی‌های صورت گرفته بین طرفین قرارداد یاد می‌کند و میگوید: کمک‌های مردمی و خیرین کفاف ادامه این پروژه را نداده بود.
وی در ادامه ازسرگیری مجدد بازسازی این مسجد تاریخی طی چند روز گذشته خبر داد و گفت: تا به امروز برای دیوارها و شناز پروژه بیش از ۳۸۰ میلیون تومان هزینه صورت گرفته است که بیش از ۲۵۰ میلیون تومان لازم است تا پوشش سقفی مسجد صورت بپذیرد که این مقدار طی رایزنی‌های صورت گرفته با مساعدت سازمان به مرحله نهایی خواهد رسید.
به گفته رئیس اوقاف و امور خیریه شهرستان اگر اعتبار پیش‌بینی‌شده تخصیص یابد با پیشرفت خوب پروژه تا عید شاهد اتمام سقف و دیوارهای مسجد خواهیم بود که تا سه ماه اول سال ۱۴۰۰ این مسجد به اتمام نهایی خواهد رسید.
اسکندر زاده یادآور شد: ۱۰ نفر روز نیروی کار در این پروژه فعالیت می‌کنند که فعلاً تمرکز اداره بر روی پروژه زائرسرا و خود مسجد است.
مسجدی که قرار بود فقط در ۶ ماه به اتمام برسد بعد از ۶ سال می‌خواهد زیر بزرگ‌ترین کلاهک سنگی جهان بار دیگر خودنمایی کند، امید داریم تعمیرات این بنای تاریخی که طی سالهای گذشته به‌کندی پیش رفته این بار شتاب مضاعف بگیرد و تا غبار زمان موجبات به لرزه درآوردن یکی دیگر از ستون‌های تاریخ ماکو نشود.
منبع:ایسنا
مرتبط:
اولین مسجد جامع منطقه آزاد ماکو را بشناسیم