آداب، رسوم و سنت‌های ماه رمضان در استان بوشهر
مردم استان بوشهر در ایام‌های مختلف دارای آداب و رسوم خاصی هستند که منحصر‌به‌فرد است.
یکی از سنت‌های قدیمی در ماه رمضان پیشواز رفتن روزه در سه روز آخر ماه شعبان است. البته بعضی در ماه رجب به خصوص۲۷ رجب که در میان مردم معروف به روزه ۷۰ ساله است، روزه می‌گیرند و اعتقاد دارند اجر و ثواب این روز زیاد است.
در روز اول ماه رمضان، روزه داران با دیدن هلال ماه و اعلام شب اول رمضان ضمن تبریک به یکدیگر برای بیداری سحر آماده می‌شوند، بانوان نیز برای سحر غذا آماده می‌کنند. روزه داران شب اول در هنگام سحر برای یک‌ماه روزه‌داری و عبادت نیت می‌کنند.
مراسم دم‌دم سحری
یکی از سنت‌های های قدیمی در شهر بوشهر دم‌دم سحری است. چون در قدیم امکانات پیشرفته از قبیل رادیو، تلویزیون و ساعت زنگ‌دار نبود، فردی برای بیدار کردن مردم با زدن بر ساز ضربی، دمام می‌کوبید و با گشت‌زدن در کوچه‌ها اعلام بیدار شدن روزه داران برای خوردن سحری می‌کرد. همراه با دمام شعری به این مضمون خداوندا تو ستاری همه خوابن تو بیداری، می‌خواند.
در بعضی مواقع دو یا سه نفر همراه بودند یکی دمام می‌زد و دیگری چراغ فانوس به دست می‌گرفت.
قرآن‌خوانی در مراسم شب‌های رمضان
از شب اول ماه رمضان، پس از صرف افطار در مساجد و حسینیه‌ها مراسم قرآن‌خوانی با حضور جوانان و نوجوانان انجام می‌شود. مراسم به این صورت است که افراد حلقه‌وار گرد هم می‌نشینند و به ترتیب از اول قرآن شروع به خواندن می‌کنند، هر نفر چند آیه می‌خواند سپس نوبت به فرد بعدی می‌رسد پس از اتمام کامل قرآن در طی چند شب نوبت به روضه‌خوانی و دعاهای مخصوص این ماه می‌رسد. که تا پایان ماه ادامه دارد.
غذاهای ویژه برای افطار
افطاری ویژه شامل گلاب، نبات و زعفران، حلوای خرمایی، کماچ، گرده (نان محلی تنوری بوشهری)، حلوای انگشت پیچ، رنگینک، آش مخصوص بوشهری که باگوشت گوسفند طبخ می‌شود و در بیشتر مراسم‌های بوشهر، این آش خوشمزه که غذای کاملی است، تهیه می‌شود.
مراسم گلی‌گشو
در ایام گذشته، شب پانزدهم ماه رمضان، مصادف با تولد امام‌حسن (ع)، بچه‌ها به خصوص از خانواده‌هایی که کم درآمد بودند با خواندن شعر محلی گلی‌گشو به معنی دعای گشایش گره از مشکلات به در خانه‌ها می‌رفتند تا از خانواده‌های روزه‌دار مواد غذایی یا پول درخواست کنند. بعضی خانواده‌ها روز قبل گندم خیس کرده پس از خشک شدن آن را تفت داده به بچه‌ها می‌دادند.
مراسم شب‌های قدر
از شب نوزدهم ماه رمضان همزمان با ضربت خوردن حضرت علی (ع) مردم مراسم احیا و شب زنده‌داری دارند و با خواندن دعای جوشن کبیر و تلاوت قرآن تا سحر بیدار می‌مانند. پختن نذورات به خصوص آش برای روزه داران در این شب انجام می‌شود. روزه داران با دسته‌های سینه‌زنی، سنج و دمام در تمام نقاط استان عزاداری می‌کنند که این مراسم تا بیست‌و‌یکم ماه رمضان ادامه دارد. صبح روز بیست و یکم، شهادت حضرت علی (ع) نیز در میدان‌ها، مراسم تعزیه، که از مهمترین آیین‌های سنتی استان بوشهر است، اجرا می‌شود.
مراسم عید فطر
عید فطر از مهمترین اعیاد مسلمانان ایران است، روزه‌داران در استان بوشهر هم پس از یک ماه عبادت به درگاه خداوند پس از به جا آوردن نماز عید به دیدار اقوام و آشنایان و بزرگ‌ترها رفته و جشن می‌گیرند. پذیرایی با چای و شیرینی انجام می‌شود. سپس به خانه کسانی که عزیزی از آنها در طول سال از دست رفته می‌روند.
در نهایت افردای که در طول یک ماه سحر وظیفه بیدار کردن مردم را به عهده داشته‌اند به تک‌تک خانه‌ها رفته با گفتن عید مبارکی و قبولی طاعات‌وعبادات درخواست عیدی می‌کنند.
* گزارش از لیلا فولادی، کارشناس روابط‌عمومی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بوشهر
منبع: اسکان
مرتبط:
برگزاری سنت‌های ماه رمضان در سایه کرونا