نوشته‌ها

دیاری سبز در دل کویر

دورتا دورش را کویر شهرهای بیابانی فراگرفته، اما رشته کوه‌های زاگرس آب و هوای خوب و طبیعت بکری را به آن بخشیده تا جایی که به باغ شهر معروف است.

اگر به دنبال محلی برای گذراندن یک روز خوب در دل طبیعت با آب و هوای بکر هستید بهتر است ۱۲۰ کیلومتری به شمال شرق اصفهان بیایید تا لذت ببرید از آنچه که پیش رویتان است، از دور سرسبزی درختان و باغات نطنز دل فریب بوده، چشم اندازهای زیبا و منحصر به فردی که هر سال خیل عظیمی از گردشگران را به سمت خود جذب می‌کند.

شهرستان نطنز با پیشینه‌ای قدیمی و داشتن ۱۸۰۰ اثر تاریخی، فرهنگی و جادذبه‌های گردشگری حرف‌های نگفته زیادی دارد همچنین وجود باغات و محصولات طبیعی و میوه های آن که لذت و شیرینی سفر را دوچندان خواهد کرد.

شاید در کمتر دیاری باشد که سه نوع آب و هوای سردسیری، کویری و معتدل را در خود جای داده باشد. واقع شدن در مجاورت آزاد راه تهران- نطنز- اصفهان و جاده ترانزیت بندر عباس و عبور خطوط راه آهن شمال به جنوب و غرب به شرق بر اهمیت این شهر و شهرهای زیبای آن افزوده است.

آثار تاریخی

محله افوشته: در جنوب‌شرقی نطنز محله‌ای شگفت‌انگیز به نام «افوشته»، میان درختان سرسبز و سر به فلک کشیده وجود دارد که جایگاه ۹ اثر تاریخی و ارزشمند است.

کویر

مجموعه تاریخی افوشته: تاریخ ساخت این مجموعه به قرن نهم هجری قمری باز می گردد و سازنده آن سید واقف است. او در مجموعه وقفی گنبد سبز، مسجد جامع افوشته، خانقاه، حمام افوشته، شربت خانه و سورگاه و وقفنامه خود را دارد. آرامگاه سید حسن الحسینی مشهور به سید واقف دارای برجی مرتفع و هشت ضلعی با گنبد دوپوش و فیروزه رنگ و زیبا است که بر روی تپه ‌ای مشرف بر محله افوشته قرار گرفته است. نسب سید واقف با یازده واسطه به امام سجاد(ع) می رسد.

کویر

آتشکده ساسانی: آتشکده نطنز، آتشکده‌ای چهار اتاقی متعلق به دوران ساسانی است که در کوچه پشتی مسجد جامع نطنز در باغی به نام «باغ امام جمعه» واقع شده است. راه دسترسی به این بنای تاریخی بسیار دشوار است و از میان باغ‌ها می‌توانید به آن دسترسی پیدا کنید. از روی بام خانه‌های اطراف نیز می‌توانید قسمتی از این آتشکده دیدنی را تماشا کنید. اگر می‌خواهید دید بهتری از بنا داشته باشید، می‌توانید به بالای بام مسجد جامع بروید و بقایای این  گنبد فرو ریخته را مشاهده کنید.

کویر

حمام نوقه بادرود: قدمت این حمام به دوره صفوی بر می گردد و با روش معماری زیبا و منحصر به فرد در ۴۰۰ سال پیش ساخته شده است. لفظ نوقه در گویش بادرودی که ریشه در پارسی پهلوی –اشکانی دارد به معنای نو است این گرمابه چون در نزدیکی گرمابه کهنه قرار داشته از آن به عنوان حمام نوقه یاد می کنند.

 اوایل دوران قاجار توسط مرحوم ملاعلی اکبر که درحکم کدخدای آبادی محسوب می شده از زیر خاک شناسایی و با کمک مردم بازسازی وسال ها از آن استفاده شده است.

کویر

 آستان مقدس اقا علی عباس (ع): در فاصله هشت کیلومتری شهر بادرود و در ۳۸ کیلومتری شمال شرقی شهر نطنز در دل کویر محل بقعه و آستان این دو بزرگوار از سلاله پیغمبر اکرم (ص) به نام آقاعلی عباس و شاهزاده محمد (ع) از فرزندان حضرت امام موسی کاظم (ع) و برادران حضرت علی ابن موسی الرضا (ع) واقع شده است و هرساله قریب به ۳.۵ میلیون نفر از عاشقان و دلدادگان و مسافر و زایر از شهرهای دور و نزدیک به این بارگاه مطهر سفر می کنند.

کویر

سراموزه رهگشای بادرود: این موزه به عنوان بزرگترین گنجینه تاریخ و فرهنگ شهر کهن و تاریخی بادرود محسوب می‌شود  که در عهد قاجار بنا شده و به همت فرزندان و همسر محمد رهگشای اکنون به عنوان یکی از بی‌نظیرترین مجموعه موزه سرای استان اصفهان تلقی می‌شود در این خانه تاریخی بیش از ۲۰۰۰ قطعه شی تاریخی از نحوه آداب و سنن مردمان حاشیه کویر به طرز بسیار زیبا و متقارنی چیده شده‌اند که با بازدید از آن دریچه‌ای از تاریخ و فرهنگ بادرود بر روی بازدید کنندگان گشوده می شود.

کویر

کاروانسرای میر ابوالمعالی (قلعه کوهاب): این کاروانسرا از دیدنی های نطنز در زمان شاه عباس اول توسط میر ابوالمعالی برزرودی نطنزی، یکی از امرای نزدیک به دربار ساخته شد. او مجلس نویس شاه بود و در سر کاروانسرا سردری با کتیبه سنگی قرار دارد که با خط ثلث روی آن تاریخ ۱۰۲۹ هجری قمری نوشته شده متاسفانه نیمی از آن تخریب شده است و در وسط کاروانسرا استخر بزرگی به چشم می خورد که احتمالا در دوران اوج رونق آن آب مورد نیاز میهمانان را تامین می‌ساخته است.

این کاروانسرا دارای مکان ‌هایی برای بارها و چهارپایان نیز بوده و میله ‌های سنگی مخصوصی برای بستن چهارپایان در آن وجود داشته است. همچنین سنگ عصارخانه بزرگی در داخل کاروانسرا وجود دارد که نشان از وجود عصارخانه در این محل به منظور تهیه روغن برای تامین روشنایی کاروانیان در شب دارد. محل قرار گیری آن در کنار جاده آسفالت نطنز به کاشان در نزدیکی مکانی معروف به باغ حرم در فاصله تقریبی ۲۰۰ متر از مرکز آموزش فنی و حرفه‌ ای نطنز است.

کویر

قلعه طرق‌رود: این قلعه تاریخی با قدمت دو هزار سال و با مساحت ۳۰ هزار مترمربع ، چهارصد اتاق، دهلیز و راهرو در سه طبقه بر بالای صخره ای مشرف به شهر بنا شده و یکی از دیدنی‌های نطنز محسوب می شود. این قلعه مربوط به دوره اشکانیان بوده و جزء آثار ملی به ثبت رسیده است. وجود چاه سنگی در وسط قلعه، پنج برج نگهبانی و همجواری قلعه با بند طرق رود از یکسو و تشابه معماری این قلعه با ارگ بم از سوی دیگر بر زیبایی و شکوه این قلعه تاریخی افزوده و این قلعه را به عنوان یک اثر شاخص تاریخی در استان اصفهان به همگان معرفی کرده است.

کویر

کمپ گردشگری متین آباد: این کمپ را می‌توان نخستین کمپ طبیعی در ایران دانست که با توجه به گردشگری منطقه احداث شده است. این مورد از جاذبه های زیبا  در ۱۲ کیلومتری بادرود و ۶۰ کیلومتری جنوب شرقی کاشان قرار دارد. تماشای طبیعت فوق العاده و منحصر به فرد کویر از دلایل اصلی سفر به منطقه است. در این منطقه برخی از موجودات بومی مانند  شنی، گربه شنی، گرگ، بزمجه بیابانی، جرد، خرگوش و پرندگانی نظیر زاغ بور ،هوبره، تیهو و چکاوک را می توان مشاهده کرد.

کویر

اقامتگاه بوم گردی توسلیان نطنز اقامتگاه بوم گردی توسلیان نطنزخانه ای قدیمی به مساحت ۵۰۰ متراست که قدمت آن به اوایل دوران قاجار باز می گردد. این خانه دارای یک طبقه و۷ باب اتاق است که در فروردین ماه سال ۱۳۹۶ با انجام عملیات مرمت و بازسازی به عنوان اقامتگاه بوم گردی به بهره برداری رسید. خانه توسلیان نطنز از دو حیاط اصلی و حیات خلوت برخوردار است که حال و هوای سنتی و باصفای روزگار قدیم را به خوبی به مهمانان این اقامتگاه القا می کند. ویژگی دیگر خانه تاریخی توسلیان نطنز، وجود جوی آب دائمی در این خانه است که از قنات داخل مسجد جامع که در نزدیکی این مجموعه واقع است، نشأت می گیرد.

دهکده رایان کشه: این دهکده گردشگری و تفریحی که در منطقه نمونه گردشگری واقع در ۳۰ کیلومتری شهرستان نطنز و ۱۰۰ کیلومتری مرکز استان اصفهان در ارتفاع  ۲۵۰۰ متری از سطح دریا در دامنه کوه‌های کرکس قرار گرفته که چشم اندازهای بی بدیل روستای تاریخی کشه و طرق رود مناظر طبیعی جذاب، این نقطه را به یکی از زیباترین مکان‌های استان تبدیل کرده است.

کویر

چشمه آب سرخ فریزهند: این چشمه سرخ رنگ است و در فاصله ۴۵ کیلومتری شمال‌غربی نطنز قرار گرفته است. آب چشمه آب سرخ فریزهند از دسته آب‌های بی‌کربناته مخلوط، همراه با گاز است و برای درمان بیماری‌های کبد و مجاری صفراوی، معده و روده، بیماری‌های تغذیه و دستگاه گوارش بسیار موثر است، علاوه بر این نوشیدن آب چشمه آب سرخ فریزهند به سبب وجود املاح آهن در ترکیبات آن باعث افزایش تعداد گلبول‌های قرمز و مقدار هموگلوبین خون می‌شود و در نهایت به درمان انواع کم‌خونی کمک می‌کند. اطراف چشمه آب سرخ فریزهند را رسوبات حاصله از جریان آب فرا گرفته است

کویر

مسجد جامع نطنز (بقعه شیخ عبدالصمد اصفهانی): در میان باغستان‌های واقع در دل شهر تاریخی نطنز، مناره‌ای بلند، گنبدی هرمی و درخت چنار کهنسال و سربه فلک کشیده‌ای نظر هر تازه‌ واردی را به خود جلب می‌کند. مسجد جامع نطنز نمایانگر تاریخ و معماری نفیس دوره اسلامی در دوره ایلخانی است و به نام بقعه «شیخ عبدالصمد اصفهانی» نیز شناخته می‌شود. مجموعه مسجد جامع نطنز از بقعه شیخ عبدالصمد، سر در خانقاه، شبستان هشت ضلعی گنبددار و مناره بلندی به درازای سطح بام تشکیل می‌شود.

کویر

گنبد باز (شکارگاه عباسی): در حاشیه جاده قدیم  کاشان به نطنز، بر فراز رشته کوه‌های کرکس، بنایی گنبدی و هشت ضلعی از خشت و گل در محدوده شکارگاه عباس‌آباد ساخته شده که «گنبد باز» نامیده می‌شود. این بنای تاریخی در گذشته محلی برای تفریح و شکار پادشاهان صفوی بوده و قدمت آن به دوران شاه عباس بزرگ باز می‌گردد. برای دیدن گنبد باز باید کمی کوهنوردی کنید، چون این بنا در بالای کوه قرار گرفته است. وقتی به بالای کوه برسید با تماشای زیبایی آجرها، خشت‌های قدیمی و پی‌های سنگی، خستگی پیاده روی از تن شما در می‌آید.

کویر

غار پریان: پریان یکی از غارهای زیبای استان اصفهان است که در هشت کیلومتری ابیانه در دره‌ای موسوم به «پری هول» قرار گرفته است. این غار در سال ۱۳۷۹ خورشیدی کشف شده و تا به امروز هنوز کشفیات جدیدی از آن یافت می‌شود. اگر قصد دارید از این غار تماشایی دیدن کنید، توصیه می‌کنیم که حتما راهنما آشنا به غار و تجهیزات همراه خود داشته باشید، چون بدون داشتن وسایل و ابزار غارنوردی بازدید از این غار میسر نیست.

کویر

روستای خفر (جهنم سفید): روستای خفر در دامنه تپه‌ای، در جوار رودخانه‌ای خشک، در هفت کیلومتری شمال‌شرقی نطنز واقع شده است. این روستا زمستان‌های بسیار سرد و پربرفی دارد و به همین دلیل اهالی روستا آن را «جهنم سفید» می‌نامند. از جاذبه‌های دیدنی روستای خفر می‌توان به آبشار خفر، تنگه دناآسا، غار یخی، غار کیخسرو، چشمه سید محمد، رودخانه‌های پرآب که از دو سمت روستا عبور کرده و به رودخانه ماربُر می‌ریزند، اشاره کرد.

کویر

ابیانه: آنچه امروز به نام ابیانه خوانده می شود روستای بکر و دست نخورده که معماری آن باخشت، گل، آجر و تیر چوبی ساخته شده و آنچه دارد طبیعت در اختیارش گذارده است .برای تماشای این دهکده تاریخی می بایست در مسیر جاده قدیم نطنز قرار گرفت و در نزدیکی پل هنجن جاده‌ای فرعی به سمت غرب جدا می شود که مسافران و گردشگران را به سوی دره‌ای سرسبز و با صفا می برد و رودخانه فصلی برزرود در آن جاری است.

در امتداد این دره زیبا و دل انگیز پس از طی ۲۲ کیلومتر و گذر از روستای هنجن، یارند، کمجان، برز و طره به ابیانه می رسیم؛ این روستای شگفت انگیز با مناظر زیبا و دیدنی اش، با جلوه‌ای فاخر و اصیل از روزگارهای دور بردامنه های سربی رنگ کوه های کرکس ماوا گزیده است.

مردم ابیانه باسنت های خود پیوندی دیرینه دارند و به همین خاطر آداب و رسوم پیشینیان خود را حفظ کرده اند؛ قدمت زبان آن ها به دوران هخامنشیان و ساسانیان باز می گردد و لباس های زیبای زنان مربوط به زمان صفویه و لباس مردان شبیه به لباس سنتی بختیاری‌ها است.

روستای هنجن: روستای هنجن در شهر نطنز در جایی که دور تا دور آن را کوه‌ها و رودها احاطه کرده‌اند، قرار گرفته است. همجواری با کوه‌ها و رودها، آب و هوای مطبوعی برای روستا به ارمغان آورده است. در روستای هنجن معماری قدیمی حفظ شده و بیشتر خانه‌ها از گل، سنگ و چوب ساخته شده‌اند. از جاذبه های گردشگری روستا می‌توان به کاخ و باغ عباس‌آباد، پل و قلعه تاریخی هنجن، رودخانه هنجن، امام‌زاده داود، بی‌ بی زینب خاتون، چند چشمه و دو قنات اشاره کرد.

کویر

محوطه باستانی اریسمان: محوطه تاریخی و باستانی اریسمان با قدمتی ۶۰۰۰ ساله در ۲۰ کیلومتری نطنز قرار گرفته و اولین منطقه ذوب فلز جهان به شمار می‌رود. وجود کوره‌های عظیم ذوب مس، کانسنگ‌های مس، قطعات و قالب‌های ریخته‌گری به جذابیت این منطقه افزوده است. آثار دیگری شامل یک بنای آجری که به احتمال زیاد کارگاهی صنعتی بوده و همچنین یک گورستان نیز در این منطقه کشف شده‌اند.

کویر

روستا ده آباد: روستای ده‌آباد در حاشیه کویر در ۲۵ کیلومتری شمال نطنز، سر راه بادرود و ابوزیدآباد کاشان قرار گرفته است. معماری روستا بسیار جالب است و ساختار قدیمی خود را حفظ کرده است؛ به‌طوری که بیشتر خانه‌های روستا دارای ورودی دالان مانند هستند. قلعه ده‌آباد از دیدنی‌های جذاب این روستا به شمار می‌رود.

کویر

سوغات

علاوه بر جاذبه‌های گردشگری شهرستان نطنز، سوغات آن نیز مسافران و گردشگران را بیش از پیش علاقه‌مند به این دیار می‌کند. سفال، سرامیک و چینی‌ها در نطنز یکی از صنایع محبوب است که به روش سنتی و با دست تولید می‌شوند. قدمت ساخت وسایل سفالی و سرامیکی در این منطقه به ۷۰۰ سال پیش بازمی‌گردد.

کویر

قالی‌بافی از دیگر صنایع‌دستی محبوب این منطقه به شمار می‌رود که در میان روستاییان همچنان با شور فراوانی تولید می‌شود. تولیدات قالی این منطقه به بازار فرش کاشان نیز روانه می‌شود.

کویر

الگ: الگ میوه‌ایی از خانواده هلو است که طعم بسیار شیرینی دارد و تنها در روستاها و آبادی‌های اطراف نطنز کشت می‌شود. این میوه را به‌صورت محصول خشکبار نیز با مخلوط جوز قند استفاده می‌کنند.

جوزقند: جوز قند مغز گردوی آسیاب شده و خاک قند است که محلی‌ها به آن جوز قند گویند. از این جوز قند برای طعم‌دار کردن نوعی محصول خشکبار که متشکل از میوه‌ای به نام الگ است، استفاده می‌کنند.

گلابی: از دیگر میوه‌های مشهور این منطقه است که از دیدگاه مردم نطنز تحفه این شهر محسوب می‌شود که بیشتر آن از روستای طامه نطنز که به آن روستای گلابی نطنز هم می‌گویند، به دست می‌آید.

کویر

انار و گردو:

انار با پوست سیاه یا سفید رنگ و گردو نیز از دیگر محصولات مرغوب این منطقه است که به شهرهای بسیاری صادر می‌شود و محبوبیت بالایی دارد. انار و زعفران، خشکبار این شهرستان نیز از سوغات این شهر محسوب می‌شوند.

کویر

غذای سنتی

آش محلی جو، قلیه ماهی، کشک بادمجان، کوفته، شامی، کشک‌با و کاچی از جمله غذاهای محلی این شهرستان است.

منبع:ایمنا