یک محوطه تاریخی از دل «جن‌دره سی» بیرون آمد
«کاوش نجاتبخشی حوضه آبگیر «سد مراش- محوطه جن‌دره سی » شهرستان ماهنشان در استان زنجان با توجه به آثار و شواهد بدست آمده نشان داد که محوطه استقراری آشکار شده متعلق به دوره تاریخی(اشکانی – ساسانی) است.»
به گزارش ایسنا، به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری، شقایق هورشید – سرپرست هیئت باستان‌شناسی این محوطه‌ی تاریخی – با اعلام این خبر گفت: کاوش‌های نجاتبخشی حوضه آبگیر سد مراش شهرستان ماهنشان استان زنجان با مجوز پژوهشگاه با کاوش درمحوطه «مراش ۶» (محوطه جن‌دره سی) به انجام رسید.
او با بیان اینکه بررسی و شناسایی حوضه ی آبگیر سد مراش با هدف نجاتبخشی، توسط لاله عبدی‌کیا در سال ۱۳۹۳ انجام شده بود، افزود: در این بررسی مجموعاً ۱۶ اثر تاریخی و باستانی ادوار مختلف از پارینه سنگی میانی تا دوره اسلامی متآخر شناسایی و معرفی شد که محوطه مراش ۶ که در بین اهالی روستا و به واسطه‌ی قرارگرفتن آن در ابتدای دره جن‌دره سی با نام محوطه جن‌دره سی شناخته می شود، حدوداً در ۵۰۰ متری جنوب غربی روستای مراش، یک کیلومتری ساختگاه سد و در دره رودخانه حلب قرار گرفته است.
هورشید با اشاره به این که با ساخت و آبگیری سد مراش این محوطه به طور کامل به زیر آب می‌رود، بیان کرد: محوطه مورد اشاره در بررسی سال ۱۳۹۳ با توجه به شواهد و یافته‌های سطحی، گورستان عصرآهن معرفی شده است.
او با بیان اینکه این محوطه توسط قاچاقچیان اشیای عتیقه مورد حفاری‌های غیرمجاز قرار گرفته و در سطح آن چندین گودال و قطعات سنگ پراکنده شبیه بقایای گور مشاهده می‌شود، افزود: به علت قرار گرفتن در تراز آبگیری سد مراش و خطر نابودی آن، موقعیت و دسترسی بهتر به محوطه خصوصاً در شرایط سخت منطقه و همچنین بودجه محدود گروه، برای کاوش نجاتبخشی پیشنهاد شد.
سرپرست هیئت باستان شناسی با تاکید بر اینکه گروه کاوش به واسطه‌ی اطلاعات بررسی سال۱۳۹۳ و همچنین مشاهدات سطحی، کار را با ایجاد ترانشه گستردهای با ابعاد ۱۰×۱۵ متر در راستای شمالجنوب و به منظور دستیابی به ساختارهای گورها آغاز کرد، ادامه داد: با ادامه کاوش مشخص شد که هیچ گونه گور یا تدفینی در محدوده محوطه وجود ندارد، اما به تدریج ساختارهای معماری نمایان و امتداد ساختارها با الحاق ترانشههای دیگری پیگری شد.
به گفته این باستان‌شناس، ساختارها و بقایای معماری شامل دیواره های ساخته شده از مصالح قلوه سنگ‌های رودخانه‌ای و ملات گل، یک کف سنگ فرش و دو اجاق هستند و در مجموع سه فضای معماری در راستای تقریبی شرقی- غربی نمایان شد.
او با تاکید بر اینکه در جریان کاوش تعداد زیادی تکه‌های سفال که بعضاً دودزده (تکه سفال‌های آشپزخانه‌ای) و مربوط به استفاده روزمره توسط ساکنان آن دوره بوده بدست آمد، گفت: علاوه بر اینکه تعداد زیادی قطعات استخوان و دندان‌های جانوری که احتمالاً متعلق به حیوانات اهلی بوده به دست آمد که مورد مصرف روزانه ساکنان بوده، از اشیای به دست آمده دیگر می‌توان به مشته سنگی و سنگ ساب اشاره کرد که تماماً پس از مستندنگاری به امین اموال استان زنجان تحویل داده شد.
هورشید ادامه داد: با توجه به آثار و شواهد بدست آمده به نظر میرسد محوطه استقراری آشکار شده متعلق به دوره تاریخی (اشکانی، ساسانی) است که در آینده با انجام آزمایش ترمولومینسانس می توان به اطمینان بیشتر دست یافت.