همنشینی بافت قدیم و جدید در شهر
کیفیت یک شهر به سادگی و تنها با توجه به عظمت ساختمانها و کارایی سیستم حمل و نقل آن تعریف نمیشود؛ از دیدگاه طراحان، شهر فقط از حیث ظاهر دیده نمیشود بلکه در رویارویی با برخی مسائل تجربه میشود و منجر به ایجاد طرز فکری متفاوت نسبت به زندگی میگردد.
به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، هر روز افراد بیشتری به سمت شهرها روانه میشوند و این جمعیت رو به رشد فشارهای بسیاری بر بخشهای مسکن شهری، سیستمهای زیربنایی و حمل و نقل وارد میکند. به همین دلیل شهروندان، سیاستمداران و برنامهریزان شهری باید با ارائه راهکارهای هوشمندانه و مفید، شهرهایی ایجاد کنند که ساکنان را قادر به داشتن یک زندگی آرام سازد.
با این حال کیفیت یک شهر به سادگی و تنها با توجه به عظمت ساختمانها و کارایی سیستم حمل و نقل آن تعریف نمیشود؛ از دیدگاه طراحان، شهر فقط از حیث ظاهر دیده نمیشود بلکه در رویارویی با برخی مسائل تجربه میشود و منجر به ایجاد طرز فکری متفاوت نسبت به زندگی میگردد. بر طبق این دیدگاه، شهرهای ماپوتو در موزامبیک، هاوانا در کوبا، توکیو در ژاپن و روتردام در هلند از نظر طراحان برجسته شهری، به عنوان شهرهای موفقی شناخته میشوند که توازن بافت قدیم و جدید را حفظ کردهاند. در ادامه به دلایل ارائه شده برای این ادعا میپردازیم.
توکیو در ژاپن
“گرگ کیفه” از دانشگاه کوئینز بلفاست معتقد است که با وجود نظم فوقالعاده و بینقص حاصل از بزرگراههای دوطبقه، اتوبوسهای هیبریدی بدون راننده و ترنهای هوایی تک سرنشین با دسترسی آسان در هر ساعت از شبانه روز، شهر توکیو در ژاپن شهری رویایی به حساب میآید. توکیو در واقع همچون یک ماشین فروش بزرگ است که میتوان با لمس یک دکمه در آن تمامی لوازم مورد نیاز را تهیه کرد. توکیو شهر تناقضهاست؛ برای مثال محلههای چوبی این شهر با معابد کهنی که در آنها وجود دارد، تداعیگر سال ۱۶۰۰ میلادی است. حال نکته اینجاست که برای رسیدن به مناطق کهن باید از مدرنترین نقاط شهری عبور کنید که همگی از خیابان تا وسایل حمل ونقل شما را مبهوت فناوریهای روز میکند. توکیو با فرهنگی وسیع، عمیق و درونگرا و درکنار هم قرار دادن پیچیدگیهای زمانی “جدید و قدیم” و “سریع و آهسته” نه تنها نیازهای جسمانی ساکنانش را برطرف میکند بلکه روح و قلب آنها را نیز سیراب مینماید.
هاوانا، کوبا
از نظر “جیمز وارن” همه چیز در شهر هاوانا قدیمی و عالی است و ساختمانهای بازسازی نشده، این شهر قدیمی را کهنتر از آنچه هست نشان میدهد. با این حال بخشهایی از درآمد گردشگری شهر به حفاظت از بافت تاریخی آن اختصاص دارد. به علاوه طرح اصلی شهر که به طور چشمگیری از همه ظرفیتهای محدود بهره برده، دربرگیرنده حداکثر استفاده ممکن از فضاهاست و در آن خانهها، مغازهها، ادارات و مؤسسات همگی میتواند در یک ساختمان واحد در کنار هم قرار گیرد و محیطی پویا و قابل دسترس به تمامی خدمات مورد نیاز را در اختیار ساکنان قرار دهد. در هاوانا روح زندگی در جریان است و علیرغم جمعیت رو به پیری، نرخ تولد پایین و مهاجرت ساکنان، نقطه آغازی برای علاقمندان به پایتختنشینی به حساب میآید. انعطافپذیری شهر امکان تبدیل شدن به مکانی بهتر را در اختیار ساکنان قرار میدهد و ساکنان آن درصدد بهبود شرایط برنامهریزی شهری برای نسلهای آینده خود هستند.
ماپوتو، موزامبیک
“ونسا کاستان بورتو” از دانشگاه شفیلد انگلستان معتقد است که ماپوتو بهترین شهر دنیا از حیث توازن است چرا که دیدگاههای منحصر به فرد و متفاوتی را در مورد یک شهر معاصر به انسان ارائه میدهد. ماپوتو نمونهای از شهرهای معاصر است که مرز میان مرسوم و غیرمرسوم بودن در آن کاملا محو و نامشخص است. زندگی مردم ماپوتو بسیار تحت تأثیر محیطهای شهری قرار دارد. مدیران شهری ماپوتو از تفکیک بین یک “شهر بتنی” که بخش تاریخی شهر است و توسط پرتغالی ها ساخته شده و “شهری زاغه نشین” سخن میگویند که مسکن اکثر ساکنان است و زیرساختهای بنیادی همچون آب و برق و بهداشت در آن دیده نمیشود ولی ساکنان آن یاد گرفتهاند که نیازهای خود را بدون استفاده از این امکانات برطرف کنند. از همه مهمتر “ماپوتو” نگرشی تازه درباره نحوه زندگی شهری در اختیار میگذارد که در دنیای سوار بر موج بحران امروزی که پر از هراس اتمام منابع است، موجب احساس آرامش و آسایش میشود.
روتردام، هلند
از دیدگاه “کایرن ون ویلت” از دانشگاه شفیلد هالام، بهترین شهری که توانسته تناسب رویارویی گذشته و آینده ظاهر شهری را حفظ کند ، شهر روتردام در هلند است که پس از ویرانی در جنگ جهانی دوم، توانست مسیر متفاوتی را برای آغاز دوباره پیدا کند. روتردام شهری پویاست که دیدگاه آیندهنگرانه به شهر موجودیتی منحصر به فرد بر اساس جنب و جوش، نور، انرژی و پیشرفت داده است. ترامواهای شهر همواره در حال تردد هستند، قایقهای بارگیری کالاها بدون ایجاد هیچگونه آلودگی عرض رودخانه را طی میکنند، تاکسیهای آبی زردرنگ همیشه مسافر دارند و دوچرخهسواران با سرعت در سواحل و در کنار عابران پیاده رکاب میزنند.
جادههایی که دو طرف آن پوشیده از درختان است بهترین گزینه برای قدم زدن در کنار آب را در اختیار ساکنان قرار میدهد و در ساخت خانهها فضاهایی برای بازی کودکان و نیمکتهایی برای نشستن درفضای باز و گپ زدن در نظر گرفته شده است. به علاوه ساختمانها، میادین و پارکهای این شهر به خوبی برای مواقع سیلابی مقاومسازی شده است و در ساخت منازل جدید کانالهایی برای هدایت جریان طغیانی رودخانه تعبیه شده است. مرکز شهر در طول شب روشن و نورانی است و پلی که بخشهای جنوبی و مرکز را به یکدیگر متصل میکند درخشش خاصی دارد. حتی طبیعت روتردام نیز دارای نظم و ترتیب است؛ ترکیبی از چمنزارهای طبیعی و مزارع انرژی بادی به معنای واقعی تصویر آنچه که از طریق برنامهریزی، چشم انداز و طراحی شهری می توان به دست آورد را به نمایش میگذارد. اینگونه است که شهر مدرنی چون روتردام هنوز سنن دیرینه خود را نظیر نشستن درب منازل و صحبت با همسایهها و یا استفاده از آسیابهای آبی راحفظ کرده است و در عین حال گامهای بلندی به سوی آینده مدرن شهری برمیدارد.
منبع:ایمنا