معماری موزه ی موسیقی تهران

موزه ی موسیقی تهران در مساحتی بالغ بر ۳۶۵۰ متر تعبیه شده است که زیر بنایی معادل ۱۴۰۰ متر مربع دارد. این موزه در بنایی سه طبقه طراحی شده است که در دو قسمت مجزا آلات موسیقی سنتی، کلاسیک ایرانی و موسیقی بومی، محلی را معرفی می کند.

بنای موزه ی موسیقی با معماری شگفت انگیز جلوه ی زیبایی را به ارمغان آورده است. در واقع ساختمان مجموعه در سال ۱۳۵۱ به عنوان یک خانه ی مسکونی ساخته شده است و حدود ۳۷ سال بعد، با بازسازی و تغییر کاربری به موزه ی موسیقی مبدل شد.

به عبارتی دیگر در سال ۱۳۵۱ خورشیدی یکی از ثروتمندان نام دار تهران به نام مهندس سیروس سمراد عمارت زیبایی را در منطقه ی تجریش تهران ملقب به باغ نمازی بنا کرد.  پس از وقوع انقلاب باشکوه اسلامی، عمارت منحصر به فرد سیروس سمراد، به بنیاد مستضعفان واگذار شد.

در سال ۱۳۷۲، عده ای از مسئولان فرهنگی و هنری نظیر مرتضی کاظمی، علی مراد خانی و سید محمود بهشتی مؤسسه ی موزه ی موسیقی را بازسازی کردند و در نهایت در ۲۲ آبان ۱۳۸۸ موفق به افتتاح مجموعه شدند. در طی این رویداد ها مسئولیت حفظ و نگهداری از موزه ی موسیقی  را به یکی از فعالان عرصه ی موسیقی به نام علی مراد خانی واگذار کردند.

هدف اصلی برپایی موزه ی موسیقی پاسداری و حفاظت از میراث موسیقی ایران، معرفی هنرمندان برجسته ی موسیقی و حفظ ارزش های هنرمندان ایرانی می باشد.

بهتر است بدانید که موزه ی موسیقی ایران در طی جشنواره ی کمیته بین المللی سمعی بصری و فناوری های جدید موفق به کسب نشان نقره شد.

مجموعه های متغیر موزه ی موسیقی تهران

در داخل مجموعه ی موزه ی موسیقی حدود ۲۴۰ ساز از ۲۰۰ نوع آلات متفاوت حفظ و نگهداری می شود. موزه ی موسیقی دارای  بخش های مختلفی اعم از آرشیو صوتی و تصویری، کتابخانه تخصصی، بخش سمعی و بصری، سالن نمایش ساز ، گنجینه ی موزه، کارگاه نمایش مراحل ساخت و مرمت ساز، مخزن محصولات مکتوب، استودیو ضبط، آمفی تئاتر، انبار مخصوص نگهداری بهینه ساز ها و کافی شاپ می باشد.

۱٫ سالن نمایش ساز

در طبقه ی هم کف ساختمان موزه ی موسیقی سالن نمایش ساز ها تعبیه شده است. در این مجموعه انواع مختلف ساز های سنتی، بادی، کوبه ای، زهی و زهی نواحی مانند زه صدای مضرابی و آرشه ای، خود صدا، نی ها، نی لبک، سوتک قابل مشاهده هستند.

از سری ساز های سنتی و کوبه ای می توان به تنبک، دهل، زنگوله، سنتور، دف های پر نقش و نگار اشاره کرد. این ساز های زیبا متعلق به مشهور ترین نوازنده های موسیقی اعم از مجید کیانی نوازنده ی سنتور، محمد رضا درویشی مؤلف و آهنگ ساز دایرة المعارف ساز های ایرانی می باشند.

۲٫ سالن سازهای سنتی و کلاسیک ایران

سالن ساز های سنتی در طبقه ی اول عمارت بنا شده است. در این مجموعه انواع آلات موسیقی سنتی ایران اعم از سه تار، تار، سنتور، سازه های آرشه ای ویلون و کمانچه نگهداری می شود.

علاوه بر این، در مجموعه ی سازهای سنتی و کلاسیک ایران آلات دست ساز ایرانی، هنر دست ابراهیم قنبری مهر قابل رؤیت هستند و ساز های اهدایی از اساتید بزرگ موسیقی ایران همانند سه تار میرزا عبدالله، سه تار ناصرالدین شاه قاجار، سنتور حسین ملک و تار های یحیی به نمایش در آمده است.

۳٫ گنجینه ی موزه

گنجینه ی موزه، سالنی شامل ساز هایی قدیمی و اهدایی است که متعلق به اساتید موسیقی نظیر چوب رهبری ارکستر حشمت سنجری، ساعت شماره دار، کیف پول، کلاه و بارانی استاد علی تجویدی، وسایل شخصی و آلات موسیقی استاد عشقی، احمد عبادی، حاج قربان سلیمانی، کلنل عینقلی وزیری، خاطره پروانه  و تقویم رومیزی تقی مسعودیه می باشد.

حشمت سنجری در زمان های قدیم رهبر ارکست ایران به شمار می رفته است که توسط یک چوب مخصوص، نوازندگان ارکست را به سوی نواختن یک موسیقی خاص هدایت می کرده است.

ساز های موجود در سالن گنجینه ی موزه، از قدمتی طولانی برخوردار هستند و به عنوان ادواتی برای نواختن زیباترین آثار موسیقی اصیل ایرانی شناخته می شوند.

۴٫ آرشیو صوتی و تصویری موزه ی موسیقی

یکی از مهمترین بخش های موزه ی موسیقی تهران، بخش آرشیوی صوتی و تصویری می باشد. در این قسمت آرشیو های صوتی و تصویری متعددی قرار دارد که توسط زنده یاد محمد علی گلشن ابراهیمی در طی سال ها تلاش بی وقفه، جمع آوری شده و به موزه ی موسیقی اهدا شده است.

آرشیوی صوتی و تصویری موزه ی موسیقی حاوی مجموعه هایی نفیس و ارزشمندی شامل ۴۲ هزار ساعت صوتی و ۲۰ هزار قطعه عکس قدیمی می باشد.

در قسمتی از موزه، نمایشگاهی با عنوان تجهیزات ضبط و پخش صوت تعبیه شده است. در این مجموعه قدیمی ترین و جدید ترین  نمونه های روند تکمیل ضبط کننده های صدا نظیر دستگاه های فنوگراف، گرامافون های کوکی، برقی، باتری دار، مخصوص خودرو، نوار های کاست، مغناطیسی و ضبط سیمی به نمایش گذاشته شده است.

همچنین در آرشیوی موزه ی موسیقی نخستین صفحات موسیقیایی ضبط شده به فرمان مظفرالدین شاه قاجار وجود دارد.

مسئولان موزه به عامه ی مردم همواره توصیه می کنند که در صورتی که مجموعه ای ارزشمند و نفیس در اختیار دارند، موزه را مطلع سازند تا مجموعه ی موزه به صورت دیجیتال آرشیو گردد.

۵٫ کتابخانه ی تخصصی موزه ی موسیقی

جذاب ترین بخش موزه ی موسیقی تهران در کتابخانه ی موسیقی خلاصه می شود. این کتابخانه حاوی نسخه هایی ارزشمند از کتب ادبیات، تاریخ، هنر و موسیقی ایران است.

مجموع کتب های اختصاصی موجود در موزه ی موسقی بالغ بر ۱۱ هزار جلد است که مشمول ۲ هزار جلد لاتین و ۹ هزار جلد فارسی می باشد.

بدین جهت کتابخانه ی موزه ی موسیقی تهران یکی از مناسب ترین منابع در خصوص تحقیق و پژوهش دانشجویان در حوزه ی موسیقی محسوب می شود. قدیمی ترین کتاب های اهدایی موجود در کتابخانه ی موزه ی موسیقی متعلق به سال ۱۳۰۰ خورشیدی است. از قدیمی ترین کتاب های تخصصی موسیقی می توان به “سرود های مدارس” نوشته ی استاد علی نقی وزیری چاپ سال ۱۳۱۲ اشاره کرد.

۶٫ کارگاه نمایش مراحل ساخت و مرمت ساز

یکی دیگر از بخش های آموزشی موزه ی موسیقی که در طبقه ی زیر هم کف تعبیه شده است، کارگاه نمایش ساخت و مرمت ساز می باشد. در این کارگاه روش های متداول ساخت آلات موسیقی از مبتدی تا پیشرفته قابل رؤیت است.

بازدید کنند گان قادر هستند تا در خصوص خرید ساز های مختلف، کیفیت، رفع معیوبات آلات موسیقی اطلاعاتی را از افراد متخصص و مجرب موزه کسب کنند و به مشاهده ی مراحل  ساخت و مرمت آلات موسیقی بپردازند.

علاوه بر این، در فضای بیرونی ساختمان موزه ی موسیقی قسمتی در خصوص رستوران و کافه های مجهز اختصاص داده شده است.

مناسب ترین زمان برای بازدید از موزه ی موسیقی در تهران

در قسمت های شمالی استان تهران رشته کوه های البرز قرار دارند که زمینه ی تعدیل آب  هوای منطقه را به وجود می آورند. در جنوب تهران نیز دشت کویری قرار دارد که در کنار گرد و غبار، منجر به خشکی و گرمی هوا در استان تهران می شود.

لذا به موجب موقعیت جغرافیایی ویژه ی تهران، در مناطق مختلف، آب و هوایی متغیر شکل گرفته است.

همانطور که بیان کردیم موزه ی موسیقی در یکی از محله های قسمت شمالی تهران واقع است. این منطقه از آب و هوای معتدل کوهستانی برخوردار است و زمستان هایی سرد و مرطوب دارد.

مناسب ترین زمان برای بازدید از موزه ی موسیقی تهران، فصل بهار و تابستان به شمار می رود. زیرا در این فصل ها قسمت شمالی تهران از آب و هوایی معتدل برخوردار است.

در فصل زمستان نیز به موجب بارش برف در تهران ، زیبایی چشم نوازی در محله ی تجریش به وجود می آید و تمام خیابان های منطقه از برف پوشیده می شود.

مسیر دسترسی به موزه موسیقی تهران

تهران- میدان تجریش- خیابان شهید دربندی- سه راه تختی- کوچه نمازی- پلاک ۹- موزه ی موسیقی تهران

مرتبط:

موزه باستان‌شناسی اشنویه جایی برای بازگویی تاریخ هزاران ساله

موزه‌های خراسان _پیام‌آور صلح و تجلی‌گاه آداب دیرینه