آشنایی با ایمنی و امنیت پرواز
امنیت پرواز یکی از مشخصه های مهم در شرکت های هواپیمایی است که سلامت جسمانی مسافران، خلبانان و مهمان داران را تأمین می کند. به طور کلی سه عامل انسانی، ماشینی و محیطی در امنیت پرواز نقش دارند. یکی از مؤلفه هایی که امنیت پرواز را متزلزل می سازد، ماهیت اشیا و میزان بارهای موجود در هواپیما است.
امنیت پرواز چیست؟
امنیت پرواز نوعی قانون بین المللی هواپیمایی است که در تمام جهان گسترده است. امنیت پرواز حاکی از مجموعه قوانینی دارد که ایمنی پرسنل و مسافران را در طول پرواز تأمین می کند. علاوه بر این امنیت پرواز شامل عملکرد مدیریت خطرات در هواپیما می شود که دربردارنده ی آموزش های پرسنل سفر هوایی، عموم مردم، مسافران و تعبیه ی زیر ساخت های هواپیمایی است.
شرکت های هواپیمای قادر هستند تا بر اساس سیاست های پرواز قوانین جدیدی را وضع کنند.
اصطلاح “امنیت پرواز” به اختلالاتی اشاره دارد که در طول پرواز هواپیما به وجود می آیند. در اکثر موارد تصادفات هواپیمایی در راستای پرواز و فرود آمدن صورت می گیرد. عوامل متعددی نظیر خراب کاری تأسیسات فرودگاه هواپیما، ایجاد موانع پرواز و فرود و بهره گیری از نشانه های تقلبی هواپیمایی در متزلزل سازی امنیت هواپیما نقش دارند.
اهمیت پرواز ایمن
کارکرد هواپیما در طول پرواز به طور مستقیم با جان انسان ها سروکار دارد. این مؤلفه ی اساسی اولویت شرکت های هواپیمایی است که در مرکز جنبه های حمل و نقل هوایی قرار دارد.
در واقع وجه تمایز و ویژگی منحصر به فرد یک شرکت هواپیمایی، امنیت پرواز است. در مواردی احتمال دارد به موجب ضعف در مدیریت ایمنی علاوه بر مخدوش شدن هواپیما جان صدها انسان به خطر بیافتد.
مهم ترین نکته در صنعت هواپیمایی ایمنی است. صنعت هواپیمایی مشمول مشارکت عامه ی مردم در حوزه های متعدد است که به یک فرایند پیچیده ختم می شود. در یک صنعت هواپیمایی ایمن عواملی نظیر کیفیت اجزاء سازنده ی هواپیما، پشتیبانی زمینی، نگهداری، خدمه ی پرواز و مسافران نقش دارند.
ارتقای امنیت پرواز
امنیت پرواز در طی پیشرفت جوامع با اشتراک گذاری دانش اپراتور، تولیدکنندگان و تنظیم کنند گان در راستای بهبودی قرار دارد. به عبارتی دیگر امنیت حمل و نقل هوایی با مشارکت طراحان و تولید کننده ی هواپیما، کنترل ترافیک هوایی، روش های بهره گیری از هواپیما و زیر ساخت های فرودگاهی در حال رشد و پرورش است.
در طراحی هواپیما، ایمنی های مختلفی در خصوص امنیت پرواز مورد استفاده قرار می گیرند که در ادامه ی مطلب برخی از آن ها را ذکر می کنیم:
•فناوری “Cockpit Glass” در خصوص آگاهی بصری مناسب خلبان
•تجهیزات برش باد پیش بینی کننده
•سیستم هشدار مجاورت زمین اعم از “E-GPWS”
•کابین شیشه ای خلبان
مشخصه های اساسی در امنیت پرواز
حمل بار مجاز در هواپیما یکی از اولویت های نخست مسافران است که مستقیما در حفظ ایمنی پرواز نقش دارد. مأمورانی در فرودگاه مشغول فعالیت هستند که موظف به اندازه گیری وزن بار و بررسی وسایل می باشند.
در ایستگاه های بازرسی، چمدان، بار و محموله ی مسافران علاوه بر وارسی های فیزیکی به وسیله ی دستگاه اشعه ی ایکس و ردیاب های دستی مورد تفتیش قرار می گیرد.
لازم به ذکر است که حمل اشیا هایی اعم از قطعات یدکی، سلاح سرد و گرم ، قطعات تیز و برنده داخل کابین هواپیما ممنوع تلقی می شود.
بهبود امنیت پرواز با مدیریت ریسک تکمیل می شود. مدیریت ریسک حاکی از بررسی و شناسایی مشکلات هواپیما قبل از پرواز است که اقداماتی در خصوص تعمیرات آن صورت می گیرد.
انسان به طور روزانه در معرض بلاها و خطرات طبیعی قرار دارد که می تواند با گزارش مشکلات به افراد دیگر جان خود را از بلاها مصون دارد. در پروازهای هواپیمایی نیز گزارش به موقع اختلالات می تواند زمینه ی افزایش ایمنی و قطع زنجیره ی تلفات جانی گردد.
از دیگر مشخصه های اساسی برای تأمین امنیت پرواز می توان به موارد زیر اشاره کرد:
•بستن کمربند ایمنی
•حفظ تمرکز در موقعیت های اضطراری
•توجه به دستورالعمل های مهماندار هواپیما
•انتخاب یک شرکت هواپیمایی ایمن با بررسی تاریخچه و سوابق سقوط
اختلال در امنیت پرواز
سازمان بین المللی هواپیما در جهان سه عامل انسانی، ماشینی و محیطی را در ایجاد تداخل کارکرد پرواز هواپیما مؤثر بر می شمارد.
نخستین عامل؛ انسان
در استخدام شرکت های هواپیمایی در خصوص انتخاب پرسنل هوایی حدود ۱۱۰ تست جسمانی و روانشناسی وجود دارد که صحت سلامت کارکنان را تأکید می کند. در واقع برخورداری از تجارب، تخصص و سلامت جسمانی یک مقوله ی حائز اهمیت در پرواز موفق است.
به عبارتی دیگر کوچک ترین خطای انسانی منجر به نقص و اشکالاتی در پرواز می گردد که حوادث مرگ باری را رغم می زند. خطاهای کارکنان هواپیما شامل خطای بینایی، زبان، ارتباطات رادیویی، واحد های اندازه گیری، استرس و اختلالات روانی، خستگی، کهولت سن، عملکرد نامناسب، هماهنگی های خدمه ی پرواز می شود.
دومین عامل؛ مکانیزم هواپیما
اجزاء سازنده ی هواپیما اعم از مهندسی ساخت، استاندارد هواپیما و نوع طراحی در شکل گیری امنیت پرواز نقش دارند. به عبارتی امنیت پرواز در کنار پرسنل های مجرب، به یک هواپیمای استاندارد نیاز دارد.
هر کشوری از یک سازمان هواپیمایی برخوردار است که وضعیت سلامت و استاندارد هواپیما را بررسی می کند و نوعی گواهی نامه در خصوص پرواز را صادر می سازد.
به منظور ارتقای ایمنی هواپیماها در طراحی آن ها پشتیبانی های متعددی تعبیه می شوند. به طور مثال بعضی از هواپیماها به موتور دو قلو مجهز هستند که در صورت اختلال در کارکرد یک موتور، موتور دیگر روند کارایی را آغاز می کند و به سلامت هواپیما را به مقصد می رساند.
سومین عامل؛ محیط
عوامل خارجی و محیطی در اطراف هواپیما نظیر ترافیک هوایی، اختلال ارتباطات، شرایط جوی نامناسب و اختلالات فرود هواپیما از جانب فرودگاه مقصد منجر به نا ایمنی پرواز می گردد.
قوانین و مقررات هواپیماها در خصوص امنیت پرواز
همانطور که بیان کردیم شرکت های هواپیمایی به منظور ارتقای ایمنی پرواز وزن محموله و اشیا داخلی بارها را به وسیله ی ردیاب دستی، اشعه ی ایکس و وارسی های فیزیکی مورد بررسی قرار می دهند.
به عبارتی در روزهای گرم سال که درجه ی دمای هوا بالا است، پرواز هواپیمای دارای محموله ی سنگین امری غیر ممکن تلقی می شود.
وزن محموله های هواپیما برای هر مسافر به میزان مشخصی معین می شود که از لحاظ امنیتی اهمیت بالایی در تأمین امنیت پرواز دارد.
در قوانین شرکت های هواپیمایی ذکر شده است که ضرورت دارد بارهای تحویلی شامل لوازم شخصی و ضروری فرد نظیر لباس، کفش، تلفن همراه، پول، کتاب، دارو و… باشد.
در شرایطی که داخل چمدان وسایلی اعم از مایعات گازی، اسپری، ژل، چاقو، اشیاء منحنی با لبه ی تیز، قطعات یدکی و کبریت وجود داشته باشد، جهت حفظ امنیت جانی مسافران وسایل غیر مجاز به کارگو یا محموله به صورت امانتی داخل شرکت هواپیمایی نگه داری می شوند.
علاوه بر این، غذای مورد استفاده ی خلبان ها با یکدیگر تفاوت دارد. این وجه تمایز در خصوص پیشگیری از مسمومیت خلبان ها است. در واقع تفاوت در نوشیدنی و غذاها نوعی حرکت پیشگیرانه به شمار می رود تا در صورت مسمومیت یک خلبان، خلبان دیگر از سلامت جسمانی مناسب برخوردار باشد.
مهمان داران قبل از پرواز هواپیما از مسافران خواستار خاموش کردن تلفن همراه می شوند. علت خاموش کردن تلفن همراه به امنیت سفر باز می گردد. در واقع در صورتی که تلفن های همراه روشن باشند، نویز هایی داخل بی سیم خلبان ارتعاش داده می شوند که تمرکز او را مختل می سازد.
منبع: بیتوته
مرتبط: