ورزنه ،سفیدترین سرزمین ایران
شاید یکی از راه‌های گریز از زندگی یکنواخت شهری دل سپردن به سفر باشد و تلفیق آرامش کویری با هیجان می‌تواند یکی از اهداف سفرهای ماجراجویانه و مهیج باشد از سوی دیگر تماشای تپه های شنی، لمس آرامش کویر، قدم زدن در شن‌های نرم و دیدن جاذبه‌ای همچون دریاچه نمک خارا، گوشه‌ای از تجربه در سرزمین افسونگر است.
به گزارش خبرنگار ایمنا، این بار به سفیدترین سرزمین ایران پای خواهیم گذاشت جایی که سفیدی چادرهای زنانش همچون مرواریدی می‌درخشد، جایی که سختی کویر مردانی از جنس فولاد ساخته تا با دستانی زحمتکش بر سر مزارعی سخت کار کنند، اما در زندگی مردمانش تنها صفا و مهربانی است.
شهری کوچک درست در قلب ایران زمین جای گرفته است با طبیعتی بی‌نظیر، جذاب و متنوع، شهری که همه خیابان‌های آن به زاینده‌رود راه دارد. در بدو ورود، هم‌نشینی بناهای خشتی و آجری و سفیدی چادر زنان هنرمند آن، به دل هر گردشگری می‌نشیند.
با اتومبیل شخصی یک ساعت از نایین تا ورودی اصلی شهر ورزنه و رسیدن به آخرین پل تاریخی زاینده‌رود راه است. درباره اینکه پل تاریخی دقیقا در چه زمانی ساخته شده، اطلاع دقیقی در دست نیست؛ عده‌ای آن را متعلق به زمان سلجوقیان و برخی هم متعلق به دوره صفویه می‌دانند. این پل که در لیست آثار ملی قرار دارد از سنگ، آجر و ساروج ساخته شده است.
کویر ورزنه: بیابان های ورزنه، واقع در کویر شرقی اصفهان با وسعتی در حدود ۱۷ هزار مترمربع، با تپه ماسه‌های باشکوهش، هر بیننده‌ای را میخ‌کوب می‌کند تا از این پهنه زیبایی لذت ببرد. این برهوت بی‌پایان به دو بخش کویر ورزنه و کویر خارا تقسیم می‌شود که در بخش دوم، امکانات زیادی ندارد، اما بخش نخست مقصدی مناسب برای گذران ایام تعطیل و مسافرت است چراکه تفریحات مختلفی را در اختیار مشتاقان هیجان از جمله موتورسواری چهارچرخ، باگی‌سواری، زیپ‌لاین، کویرنوردی با ماشین‌های آفرود، شترسواری، رصد آسمان و کمپینگ قرار می‌دهد.
به واسطه‌ی پوشش گیاهی متنوع کویر ورزنه، گونه‌های جانوری مختلفی هم در اینجا زندگی می‌کنند که ممکن است در سفرتان به راحتی به آنها بربخورید. فرصتی که ممکن است هیچ‌وقت دیگر نصیبتان نشود. گونه‌های جانوری این کویر حیواناتی نظیر شتر، شغال، خرگوش، شاهین، مار افعی شاخدار و مارشتری است.
گاوچاه: بعد از پیاده‌روی روی شن‌ها و تماشای تپه‌های ماسه‌ای زیبای، می‌توانید به شهر ورزنه سر بزنید. یکی از جالب‌ترین مکان‌های دیدنی ورزنه، گاو چاه حاج ابراهیم است که نمادی از زندگی سنتی و قدیمی منطقه محسوب می‌شود ، چراکه سال‌ها پیش، گاوها از چاه آب بیرون می‌کشیدند.
این گاوها در هر دور رفت‌وبرگشت، بیشتر از ۲۰۰ لیتر آب از چاه بیرون می‌آورند، اما با پیشرفت فناوری همه چیز تغییر کرد و این روزها فقط به صورت نمادین برای گردشگران اجرا می‌شود.
خانه قدیمی میرمیران: این خانه با قدمت ۴۰۰ سال مربوط به عهد صفوی است که متعلق به ارباب ورزنه یا کدخدای ده بوده و از رجال شهر و سادات میرمیران محسوب می‌شده اند. خانه میرمیران از نقاشی‌های بسیار زیبایی و همچنین گچ بری هایی نادر و نفیس برخوردار است از آن جمله می‌توان به مضامین عرفانی و داستان‌های نقاشی شده خسرو و شیرین، میدان کارزار نقش جهان و سپاهیان صفوی اشاره کرد همچنین نقش سیمرغی با طوق سبز که روی سر اژدهایی دو سر ایستاده و فرشته هایی که بسیار زیبا طراحی شده‌اند از جمله نقاشی‌های زیبای این خانه هستند. عقیده بسیاری از کارشناسان معماری این خانه یکی از آثار منحصر به فرد استان اصفهان است.
قلعه قورتان: این قلعه در فاصله ۱۰ کیلومتری جاده ورزنه به اصفهان، نزدیک روستای قورتان قرار گرفته. ارگ قورتان از دوره دیلمیان به‌جا مانده. اینطور معروف است که بعد از ارگ بم، این قلعه بزرگ‌ترین قلعه خشتی ایران به‌حساب می‌آید. بیرون قلعه هم باقی‌مانده مسجد دوطبقه و وسیعی را می‌شود دید که در دوره ایلخانیان ساخته شده.
کبوترخانه: حیف است که تا روستای قورتان برویم و دیدن کبوترخانه را از دست بدهیم. این برج، ۱۵ متر بلندی دارد و نزدیک زاینده‌رود در شمال غربی ارگ قورتان قرار گرفته. برج کبوترخانه به‌سبک معماری سنتی این منطقه ساخته شده و خیلی تماشایی‌ست. این برج ۱۲ سیلو دارد که هر کدام پایه بنا درنظر گرفته می‌شوند و کبوترها در حفره‌های آن لانه می‌سازند و زندگی می‌کنند.
دریاچه نمک خارا: ۵۰ متر که از ورزنه به‌سمت روستای خارا برانیم، در جنوب تالاب گاوخونی، یکی از بزرگ‌ترین نمک‌زارهای را می‌بینیم. دریاچه نمک خارا پر از بلورهای نمک است که میان‌شان جلبک‌های قرمز دیده می‌شود. اینجا معدن نمک است و روزانه برای مصرف صنعتی، از آن نمک استخراج می‌کنند.
آب انبارها: یکی از ویژگی‌های مناطق صحرایی، کویری و دشت‌های پهناور و خشک مخازن سر پوشیده ای با ظرفیت‌های قابل ملاحظه ای برای ذخیره آب مورد نیاز مردم قراء و قصبات است. از روزگاران باستان در اکثر روستاها آب انبارهایی ساخته شده که بعضی از آنها هنوز هم موجود است. آب انبارهای ورزنه عبارتند از آب انبار حاج محمد جعفر در ورودی شهر ورزنه که دارای برج خنک کننده(بادگیر)است، آب انبار حاج میرزا که در حاشیه شمالی ورزنه قرار دارد، آب انبار میرزا علی که مخروبه است، آب انبار حاج غفور که در محله عسگریه قرارداشته و تخریب شده، آب انبار حاج کریم که در محله قدیمی کریم واقع شده و ۴۰۰سال قدمت دارد و تخریب شده است، آب انبار کوده و آب انبار مسجد که در کنار مسجد جامع قرار دارد.
رباط‌ها و کاروانسراها: در زمان صفویه رباط و مکان‌هایی از این قبیل برای اهداف مختلفی ساخته شد که نمونه آن رباط شاه عباسی ورزنه است. در ورزنه یکی از مهمترین و آخرین آثار کاروانسراهای قدیم روبه روی در شمالی مسجد واقع بود که چند سال پیش آن هم از بین رفت.
تالاب گاوخونی: این تالاب بکر در پست‌ترین ناحیه دشت اصفهان قرار دارد و از نظر جغرافیایی در منطقه وسیع مسطح و یکی از باارزش‌ترین اکوسیستم‌های کشور در فلات مرکزی ایران و در خشک‌ترین منطقه و با گونه‌های نادر گیاهی و جانوری خاص خود، چون گوهری در کویر مرکزی ایران می‌درخشد و از نظر علمی برای محققان زیست محیطی حائز اهمیت فراوان است. همچنین دو رودخانه فصلی به جز رودخانه دائمی زاینده‌رود به تالاب می‌ریزد، در جنوب تالاب، جرقویه و معادن نمک واقع شده است، از بالا که باتلاق را بنگری مانند یک گلابی یا یک مثلث به نظر می‌رسد.
امامزاده شاه زین العابدین: این امامزاده در یک کیلومتری شرق ورزنه مدفون شده است و دارای دو نوع ساختمان است؛ ساختمان این زیارتگاه قدمتی ۶۰۰ ساله دارد. دارای دو منار فلزی کوچک است. سر در آن کاشی‌کاری شده است. ساختمان گنبدی و دایره مانندی که ضریح در گوشه شمال شرقی آن قرار گرفته است.
مسجد جامع تاریخی: بر اساس مدارک موجود بنای اولیه مسجد جامع ورزنه بر روی بقایای یک آتشگاه قدیمی بوده‌است که از تاریخ دقیق آن اطلاعی در دست نیست، اما ساختمان مسجد جامع به صورت کنونی را بر اساس نوشته‌های سردر مسجد به زمان تیموریان منسوب می‌دانند. محراب مسجد از کاشی‌کاری زیبایی ساخته شده و در مجاورت آن منبری بنا شده‌است.
سوغات محلی: از صنایع دستی آن که هنوز باقی مانده می توان سفره بافی سنتی را نام برد که برای نگهداری نان استفاده می شود همچنین نان سنتی ورزنه نیز زبان زد خاص و عام است و قالی صادراتی ورزنه و پارچه مدور کوچکی به نام نظر قربونی یا چشم را می توان از صنایع دستی آن نام برد که با نقش خورشیدی رنگارنگ بافته شده است و در اکثر خانه ها که صاحب آن دوست دارد آویزان می کنند و شاید یکی از قدیمی ترین نمادهای آیین میتراییسم (خورشید پرستی) هست که در ورزنه هنوز باقی مانده و نیاز به تحقیق بیشتر دارد و همچنین آبگوشت محلی با نان خشک و کالجوش با روغن حیوانی و گداخته یا هفت مغز و ماستینه را می توان از غذاهای محلی عنوان کرد.
منبع:ایمنا