ابراهیم جلیلی چهارشنبه ۲۹ اردیبهشت ماه در جمع خبرنگاران، اظهار کرد: فعالان حوزه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی یکی از پرآسیب‌ترین اقشار خسارت‌دیده از کرونا بودند به طوریکه در سال گذشته درآمد موزه ها و اماکن تاریخی به علت تعطیلی ۱۵۵ روزه، ۴۰ تا ۶۰ درصد کاهش یافت.

وی به کاهش ۷۰ درصدی گردشگری در دوران بیماری کرونا در جهان اشاره و بیان کرد: در سه ماه اول قرنطینه کل صنعت گردشگری تعطیل و منفعل بود و با گذشت یک سال و نیم از شیوع ویروس کرونا این بخش همچنان منفعل است.

وی با اشاره به وجود ۳۵۰ اثر تاریخی شناسایی شده در شهرستان ملایر، اضافه کرد: از این تعداد، ۲۰۰ اثر شامل خانه های قدیمی، حمام ها، کاروانسرا، بازار سنتی، مساجد، برج و قلعه و ۱۶۳ تپه واجد ارزش به ثبت ملی رسیدند، علاوه بر این هفت اثر معنوی شامل مراسم تعزیه خوانی روستای آورزمان، مراسم شیره پزی روستای مانیزان، شیوه پخت باسلوق، رنگرزی، نقش و نگار کوچه باغ های روستای جوزان، مرواربافی و کلوچه پزی ملایر به ثبت ملی رسیده است.

جلیلی با بیان اینکه ۱۹ درصد از آثار تاریخی ثبت شده و یا ثبت نشده کشور متعلق به شهرستان ملایر است، افزود: در سال ۹۹ اعتبار مصوب شده برای بخش مرمت اضطراری بناهای تاریخی، اکتشاف و باستان شناسی در شهرستان ملایر، ۵۰۰ میلیون تومان بود که ۳۰۰ میلیون تومان از این مبلغ تخصیص یافت.

وی اعتبار تخصیص یافته به حوزه مرمت اضطراری بناهای تاریخی، اکتشاف و باستان شناسی را نسبت به آثار تاریخی موجود در شهرستان بسیار کم دانست و گفت: با پیگیری های صورت گرفته و تخصیص اعتباراتی از حوزه اعتبار ملی و نیز کمک استاندار، اداره میراث فرهنگی اقدامات لازم در این حوزه را در حد توان انجام داده است.

عدم تخصیص اعتبار از محل اعتبارات مدیریت بحران برای مرمت «یخدان میرفتاح»

وی در بخش دیگری به روند مرمت یخدان میرفتاح اشاره و مطرح کرد: این بنای تاریخی که فروردین سال ۹۸ بر اثر ریزش برف و باران سنگین تخریب شد، دارای چند قسمت است که در سال‌های ۸۰ تا ۸۲ در چندین مرحله بازسازی و مرمت و آماده راه‌اندازی بود که گنبد آن در بارندگی‌های فروردین ۹۸ فرو ریخت.

جلیلی با تأکید بر اینکه یخدان میرفتاح این اثر تاریخی با بیش از شش متر در عمق زمین قرار گرفته، به طور کامل سالم است، تصریح کرد: دیواره بین یخدان و گنبد بر اثر ریزش برف و باران آسیبی ندیده است و گنبد سایه‌انداز این اثر که برای جلوگیری از تابش مستقیم آفتاب به یخ داخل یخدان ایجاد شده، فرو ریخت. در نخستین اقدام به منظور حفاظت اضطراری و جلوگیری از احتمال خسارت انسانی، حصارکشی بنا به طول ۱۳۰ متر و اعتبار ۱۳۰ میلیون تومان انجام شد.

وی به تهیه فتوگرامتری(مستندنگاری وضع موجود) و تهیه ۱۰۰۰ عکس هوایی با هزینه ۱۰ میلیون تومان اشاره و خاطرنشان کرد: حدود ۴۵ میلیون تومان مصالح همچون آهک مخصوص و آجر خریداری و برای حفاظت فیزیکی بنا نیز یک نگهبان در یخدان میرفتاح مستقر کردیم و به طور کلی تاکنون اداره میراث فرهنگی ملایر در مجموع ۲۰۰ میلیون تومان برای مرمت یخدان میرفتاح هزینه کرده است.

جلیلی با بیان اینکه از محل اعتبارات مدیریت بحران، اعتباری برای مرمت این بنا تخصیص پیدا نکرده است، اظهار کرد: با پیگیری مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان، توسط فرماندار ویژه ملایر از محل استانی و ردیف متوازن، ۶۰۰ میلیون تومان اعتبار برای مرمت یخدان میرفتاح مصوب شد که از این مبلغ ۲۱۰ میلیون تومان تخصیص یافت.

وی ادامه داد: از محل این اعتبار تاکنون اقداماتی از جمله آواربرداری، تخریب و جداسازی الحاقات، تخریب پایه‌های فرسوده، استحکام‌بخشی پایه‌های بیرونی بنا، مقاوم‌سازی پیِ اثر، خرید مصالح چوبی، ساخت قالب، تخلیه و حمل آوار به بیرون از محوطه با هزینه ۳۱۰ میلیون تومان انجام شد.

جلیلی افزود: طرح استحکام بخشی بنا توسط اساتیدی از وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با هزینه ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیون تومان تهیه شده و به محض بستن قرارداد، کار استحکام بخشی ادامه می یابد و با توجه به جمع شدن آب در زمان بارندگی در این منطقه، ممکن است با قرارگیری گنبد، دیواره فرو بریزد پس بنا باید به گونه‌ای اصولی مرمت شود که روی پای خود بایستد و بتواند خود را حفظ کند.

راه اندازی دستکند های سامن و ارزانفود تا پایان دولت یازدهم

رئیس اداره میراث فرهنگی ملایر در بخش دیگری به دستکندهای سامن و ارزانفود به عنوان پایگاه های ملی استان همدان اشاره و بیان کرد: سال گذشته قراردادی برای احیاء و استحکام بخشی دستکندهای سامن به مبلغ ۱۱۰ میلیون تومان بسته شد و در حال حاضر نیز با بستن قراردادی از محل اعتبارات ملی به مبلغ ۲۷۰ میلیون تومان، پیمانکار مشغول ساخت طرح نمایی برگرفته از دوران اشکانی برای بخش ورودی این پروژه است.

جلیلی افزود: مبلغی حدود ۲۰۰ میلیون تومان نیز برای تکمیل خروجی این پروژه اعتبار در نظر گرفته شده است البته به علت قرارگیری خروجی این پروژه در مسیر خیابان، تکمیل آن منوط به همکاری شهرداری است و امیدواریم تا پایان کار دولت یازدهم این پروژه به بهره برداری برسد.

وی با اشاره به اینکه شهر سامن جزء نخستین شهرهایی است که بازارچه، صنایع دستی و سوغات داشته است، گفت: موقعیت جغرافیایی شهرستان، امکان استفاده از ظرفیت نمایشگاه های مبل منبت، وجود امامزاده سام و هام به عنوان یک اثر هنری معنوی و دارای قدیمی ترین ضریح منبت شده و نیز وجود اقامتگاه بومگردی از جمله ظرفیت های شهر سامن است که می توان با استفاده از آنها، یک بخش گردشگری برای این شهر ایجاد کرد.

بازسازی و ایجاد زیرساخت های خدماتی ارگ نوشیجان با ۴۰۰ میلیون تومان

جلیلی در بخش دیگری به تپه نوشیجان به عنوان یکی از پایگاه های ملی اشاره و تصریح کرد: گزارش ثبت جهانی ارگ باستانی نوشیجان در سال ۹۷ تهیه و به وزراتخانه مرکزی تهران ارسال شد و پس از بازدید معاون وزراتخانه و مدیرکل دفتر ثبت آثار ملی در همان سال تصمیم گرفته شد که این پرونده با عنوان نیایشگاه های دوران مادها به سازمان جهانی یونسکو معرفی شود.

وی مطرح کرد: ثبت آثار به صورت زنجیره ای از شانس بیشتری در رقابت با سایر آثار به منظور ثبت جهانی برخوردار است و به همین منظور این پرونده با عنوان نیایشگاه های دوران مادها شامل ارگ باستانی نوشیجان و ابنای تاریخی موجود در شهرستان های ملایر، قهاوند و فامنین بعد از کاوش به صورت یک مجموعه به سازمان جهانی یونسکو معرفی می شود.

جلیلی با بیان اینکه ایجاد و توسعه زیرساخت‌های خدماتی و رفاهی شامل آب و برق، تلفن و گاز برای ثبت جهانی این محوطه ضروری است، یادآور شد: به علت غیرقابل استفاده بودن آب چاه این منطقه برای شرب، با همکاری شرکت آب و فاضلاب آب شرب محوطه با هزینه ۳۰ میلیون تومان در سال گذشته وصل شد. طرح گازرسانی به این محوطه نیز با ساخت اتاقک تقلیل فشار، لوله‌کشی و نصب ایستگاه با هزینه ۱۵۰ میلیون تومان در حال انجام است.

رئیس اداره میراث فرهنگی ملایر به ضرورت ایجاد فضای سبز برای جذب گردشگر به این منطقه تأکید و مطرح کرد: به علت شوره زار بودن خاک منطقه، درختان خاصی مانند سنجد، اقاقیا و پسته در آنجا رشد می کند و زمان عمل آوری و رشد این درختان طولانی است.

وی با بیان اینکه در سال گذشته حدود ۴۰۰ میلیون تومان برای بازسازی و زیرساخت های خدماتی این بنا هزینه شده است، ادامه داد: قرارداد تهیه اسناد دیجیتالی از ارگ باستانی نوشیجان نیز از محل اعتبارات ملی بسته شده و تمامی اسناد این اثر تاریخی در حال جمع آوری است همچنین در بخش آتشکده غربی(قدیمی ترین سازه بنا) به منظور جلوگیری از تخریب، شستشو و از بین رفتن آن، از پوشش موقت (ورقه گالوانیزه و داربست) به طول ۲۵۰ متر با هزینه ۱۰۰ میلیون تومان به جای کاهگل اندود کردن استفاده شد.

خانه منصوری در مسیر تملک توسط شهرداری

وی همچنین به خانه تاریخی منصوری واقع در بلوار سیف الدوله، در زمینی به مساحت تقریبی ۲۸۵۰ متر و ۴۰۰ مترمربع زیربنا اشاره و خاطرنشان کرد: این عمارت در دوطبقه به صورت باغ و عمارت(ویلایی) واقع شده، طبقه همکف بنا به دوره قاجاریه و طبقه دوم به دوره پهلوی برمی‌گردد و در دی ماه سال ۱۳۸۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.

جلیلی از مرمت اضطراری این بنا توسط اداره میراث فرهنگی با هزینه ۱۱۰ میلیون تومان در دهه ۸۰ خبر داد و گفت: در تیرماه سال ۱۳۹۰ با شکایت و پیگیری وراث خانه منصوری و حکم دیوان عدالت اداری اثر مذکور از فهرست آثار ملی کشور خارج شده است و در حال حاضر ورثه و وکیل آنها اجازه مرمت اضطراری را نمی‌دهند.

رئیس اداره میراث فرهنگی ملایر ادامه داد: در حال حاضر اعتبارات میراث فرهنگی کفاف تملک این بنا را نمی دهد و قرار شد شهرداری با واگذاری ۱۲ قطعه زمین واقع در خیابان سعدی که در اختیار اداره راه و شهرسازی است، به وراث خانه منصوری، این خانه را تملک کند اما به علت عدم همکاری واحد املاک اداره راه و شهرسازی، توافق نامه لغو شد.

جلیلی مطرح کرد: در حال حاضر قرار است ۲۲ قطعه زمین از اراضی ملی در خیابان امام رضا که امکان ساخت ندارد، از طریق مراجع قانونی واگذار شود و شهرداری با اعتبار حاصل از واگذاری این زمین ها، خانه منصوری را تملک کند.

منبع: ایسنا

مرتبط:

ملایر؛ شهر باغ‌های آلبالو

سفر به ملایر