در دنیای امروز که بیشتر ساختمان‌ها شکل یکنواخت به خود گرفته‌اند، وجود بناهایی با معماری منحصر به فرد و جالب به مرور زمان تبدیل به جاذبه‌های گردشگری هر منطقه می‌شود و می‌تواند با جذب گردشگران داخلی و خارجی، نقش بسزایی در افزایش درآمد هر شهر یا کشور ایفا نماید. در ادامه به معرفی تعدادی از این بناها می‌پردازیم.

خانه فشرده در لهستان
شاید بتوان گفت که این خانه عجیب و جذاب یکی از بهترین بناهای ساخته شده است که در دنیای خشک و جدی امروز، با شکلی افسانه‌ای و داستان‌گونه در مرکز شهر “سوپوت” لهستان واقع شده است. ایده ساخت این بنا که تبدیل به یکی از جاذبه‌های گردشگری منطقه شده است، توسط یک نقاش لهستانی ارائه شد و در آن چندین مغازه، تعدادی رستوران و حتی یک ایستگاه رادیویی قرار دارد.

البته برخی از گردشگران بر این باور هستند که با توجه به غیرمطمئن بودن استحکام و ساختار بنا، ورود به آن خطرناک است ولی به طور کلی خانه فشرده شده یکی از جذاب‌ترین و محبوب‌ترین ساختمان‌های لهستان است.

خانه سنگی، پرتغال
در ابتدا افراد بسیاری وجود این خانه را انکار می‌کردند و آن را تنها یک جلوه فوتوشاپی می‌دانستند. عده‌ای نیز نسبت به گرفته شدن عکس‌هایی فقط از دو زاویه و نادیده گرفته شدن سایر زوایای خانه در عکس‌ها احساس بدگمانی می‌کردند.

ولی علی‌رغم بحث‌های فراوانی که در این زمینه شکل گرفت، پس از پخش تصاویر و فیلم‌های موجود از این خانه در شبکه تلوزیونی پرتغال و البته پس از انتشار مطلبی راجع به آن در  Daily Mail، در نهایت شبهه‌ها برطرف شد و همگی وجود خانه سنگی را پذیرفتند. قرار گرفتن در میان دو تخته سنگ بزرگ به این خانه شکوهی ساده و بسیار اعجاب‌انگیز داده است. علاوه بر این ساختمان داخلی این بنای قابل توجه، با الهام از عصر حجر کم‌رنگ و ساده است و نشان می‌دهد تمامی پدیده‌های معماری توسط فعالیت‌های ویرایشگران فتو شاپ شکل نمی‌گیرد!

لاپدررا در اسپانیا
“کاسا میلا” یا La Pedrera که به معنی “معدن سنگ” است در فاصله سال‌های ۱۹۰۶ تا ۱۹۱۲ و به سبک هنری آرنوو (هنر نوین فرانسوی که در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ به وجود آمد) در بارسلونا ساخته شد. این سبک هنری شامل اشکال تزئینی درهم پیچیده است و در آن استفاده از خطوط منحنی نسبت به خطوط معمولی ارجحیت دارد.

کل این بنا از سنگ طبیعی ساخته شده است و برای تزئین حاشیه قسمت‌های بالایی آن کاشی‌های سرامیکی به کار رفته است. متخصصان و هنرمندان، طراحی و ساختار معماری جالب و جذاب این بنا را به رسمیت شناخته‌اند و ارزش جهانی استثنایی آن در سال ۱۹۸۴ به ثبت میراث جهانی یونسکو رسید.

موزه نیتروی، برزیل
موزه هنرهای معاصر شهر نیتروی، یکی از بارزترین و اصلی‌ترین شاخصه‌های شهر ریودوژانیرو در برزیل است که طراحی علمی تخیلی نمادین آن با هدف ایجاد یک ساختار ظریف و منحنی انجام گرفته است.

در این طراحی بازدیدکنندگان با صعود از مسیر یک حوضچه آب، با حس طراوت و شادابی به ساختمان اصلی وارد می‌شوند. البته بنا به گفته برخی منابع، طرح این موزه در ابتدا قرار بود به صورت یک گل در حال شکفتن از میان یک تخته سنگ‌ باشد اما در نهایت این طرح موفق به اجرا شد.

منبع خبر:ایمنا

به گزارش خبرنگار ایمنا، ایران یکی از سه تمدن کهن تاریخ است که همپای چین و مصر از بنیانگذاران فرهنگ و مدنیت به شمار می‌آید. شاید بسیاری از ممالک جهان دارای سابقه کهن باشند، اما در هیچ یک از آنها مانند این سه تمدن زندگی مدنی سازمان یافته در دشت شکل نگرفته است.

تاریخ پر فراز و نشیب ایران یادآور حضور و گذر اقوام بسیاری است که یا با کوچ از موطن نخستین خود این سرزمین را برای زیستن برگزیدند یا آنکه به طمع دست‌یافتن بر ثروت و مکنت مردمان و سلاطین آن به این خاک لشکر کشیده‌اند. در هر یک از شهرهای ایران یادمان‌هایی از ایام کهن برجا مانده که در نوع خود کم‌نظیر و گاه بی‌نظیر است. کانون فلات ایران به سبب موقعیت خاص جغرافیایی بخش زیادی از این یادمان‌ها را در خود جای داده است و شهرهای مختلف این بخش از خاک ایران به مثابه موزه‌ شهرهایی زیبا، آثار تاریخی را چونان درّ در صدف حفظ کرده‌اند. نطنز از شهرهای تاریخی فلات مرکزی ایران است که بناهای تاریخی زیادی از ازمنه کهن در آن وجود دارد. یکی از این آثار “مجموعه افوشته” دارای ۹ یادمان تاریخی است.

سر درِ خانقاه

این بنا در اصل خانه “سید واقف” بوده که در سال ۸۴۹ هجری قمری برای سکونت شخصی ساخته شده و به ضمیمه سایر اموال و دارایی‌های وی در سال ۸۵۷ هجری قمری به عنوان خانقاه حسینی وقف شده است که از قسمت‌های مختلفی تشکیل شده که جلوخان آن با دهنه ۴.۷ متر با دو سکو به عرض ۶۸ و بلندی ۷۰ سانتیمتر در طرفین راهروی ورودی به سر در خانقاه مشهور است.

آرامگاه میرسید واقف 

این آرامگاه بر فراز تپه‌ای کم‌ارتفاع بین محله‌های میرسید و دیزآب قرار دارد. بنا هشت ضلعی و طول هر یک از اضلاع خارجی آن ۴.۹ متر و محیط آن بالغ بر ۲۰ متر است.

حسینیه

این حسینیه از بناهای عهد قاجار و در سال ۱۲۶۸ مقارن با چهارمین سال حکمرانی ناصرالدین‌شاه بنا شده است. مساحت این بنا ۸۳۵ مترمربع  و دارای ابعاد مساوی است و همچنان مورد استفاده اهالی قرار دارد.

خانه سورگاه

بنایی متعلق به عهد تیموری است که بر روی تپه‌ای مشرف بر حسینیه افوشته نطنز خودنمایی می‌کند.

مقبره سیدحسن واقف

نسب سید واقف با یازده واسطه به امام سجاد(ع) می‌رسد. این آرامگاه دارای برجی مرتفع و هشت ضلعی با گنبد دوپوش و فیروزه رنگ و زیباست که بر روی تپه‌ای مشرف بر محله افوشته قرار گرفته است.

حمام 

این بنای تاریخی متعلق به قرن ۹ هجری‌قمری است. صفه‌های جنوب‌غربی حدود ۵۰ سانتی‌متر از کف رواق بالاتر قرار دارد و در وسط هر سه رواق، حوض آب کم‌عمقی با دیواره و فواره سنگی ایجاد شده است.

شربتخانه

شربتخانه افوشته بنایی است کم‌نظیر متعلق یه دوره تیموری که به صورت ساختمانی با فضای مرکزی چهارگوش با دو گوشوار هشت‌بر و دو گوشواره شش‌بر در چهار گوش آن و چهار ایوان در چهار جبهه آن به چشم می‌خورد

آب انبار 

سردر آب انبار با تاق رومی به بلندی ۸.۴ متر و عرض دهانه پنج متر است و در دو طرف آن دو سکو به ابعاد ۲.۷۵ متر در ۶۷ سانتی‌متر و بلندی ۹۵ سانتی‌متر از جنس سنگ مرمر قرار دارد که حدود ۲۰۰ سال قدمت دارد.

مسجد جامع

از محتوای کتیبه‌های موجود در محل می‌توان دریافت که ساختمان مسجد، پس از ساختن گنبد یعنی سال ۸۲۸ آغاز و به سال ۸۳۱ پایان گرفته است.

منبع خبر:ایمنا

به گزارش ایمنا، هتل جهان که پس از سپری شدن دوران شکوهش تا سال‌های دهه ۶۰ خورشیدی فعال بود، در حال حاضر مالک خصوصی دارد ولی می‌تواند با حمایت مسئولان دلسوز، حفظ شود و با توجه به موقعیت گردشگری ممتازش (بدنه غربی چهارباغ عباسی)، با تغییر کاربری به‌عنوان «قدیمی‌ترین هتل اصفهان»، بازسازی شود؛ اما در صورت ادامه بی‌توجهی‌ها ویران خواهد شد. در جستاری با عنوان «هتل جهان؛ یادگار تاریخ، یادمان فرهنگ» مروری بر تاریخ این هتل کهن در اصفهان داشته‌ایم. این جستار را که در ادامه می‌خوانید؛ پیش‌تر در چهارمین شماره نشریه الکترونیک«شهرگاه»  منتشر شده است. شهرگاه مجله تخصصی در حوزه مدیریت شهری‌ست.

عصر پهلوی اول، درپی استفاده بهتر از شهرهای مهم مثل اصفهان بودند. مساجد تاریخی اصفهان به روی جهانگردان و بازدیدکنندگان داخلی و خارجی، باهدف جذب جهانگرد و توریست بیشتر به ایران و به‌ویژه شهر تاریخی اصفهان، باز شد. عمارت چهلستون به موزه تبدیل شد. بانک ملی واقع در خیابان سپه، بانک سپه، بانک رهنی، بانک کشاورزی و پیشه و هنر و صرافی‌هایی مانند صرافی افشار واقع در دروازه دولت، صرافی عبدالرسول و حاجی سیدرضا در بازار به مردم خدمات می‌دادند.

هتل جهان، پاتوق بسیاری از چهره‌های فرهنگی مثل آرتور اپهام پوپ بود. این هتل همچنین محل نشست و تصمیم‌گیری روشنفکران و
ایران‌شناسان شهیر  همچون آندره گدار و ماکسیم سیرو، کلاوس شیپمان و نیز مهندس کارخانه‌های شهر ماکس شونمان آلمانی بود.

تعدادی از باغ‌های زمان صفویه که تا اواخر دوره قاجار نیز باقی‌مانده بودند، تبدیل به اراضی شخصی و ملک مردم شده و گرداگرد چهارباغ را مغازه‌ها و مهمانخانه‌ها و سینماها و… مانند زنجیر به‌هم‌پیوسته فراگرفته و «باغات عهد صفویه که حالیه بکلی تغییر صورت یافته و در هر یک‌خانه‌ها و کوچه‌ها افتاده است،» آن‌گونه که میرزا حسن خان جابری انصاری در کتاب تاریخ اصفهانش به آن اشاره‌کرده، برای حفظ یاد آن باغ‌ها، نام آن‌ها را بر هر خیابان و کوچه گذارده‌اند و «امروزه نیز نامی از باغ‌های نو، گلدسته، کاج، زرشک بر خیابان‌های شهر دیده می‌شود.»

در چنین برهه‌ای از زمان، شهر اصفهان، یک‌چیز کم داشت و آن مهمانسرایی درخور و شایسته جهت اقامت گردشگران و پژوهندگان هنر و معماری بود. مهمانخانه «آمریک» که بعدها به «هتل فردوس» و سپس به «هتل جهان» تغییر نام داد، در سال ۱۳۰۷ خورشیدی ساخته شد. این بنا با معماری نئوکلاسیک، سقف سنتوری شکل به همراه نقوش گیاهی و ایوان‌های گشوده با ستون‌های مزیّن، در میانه بدنه غربی چهارباغ خودنمایی می‌کرد.

بنای اصلی هتل جهان ساختمانی سه‌طبقه در ضلع شرقی با حدود ۳۲ اتاق و مشرف‌به چهارباغ است و ساختمان دوطبقه دیگری با حدود ۱۲ اتاق در ضلع غربی آن موجود است. این بنا، دارای راهروهای تنگ، طاق‌های بلند و اتاق‌هایی با قاب‌پوش‌ها و سقف‌پوش‌های تخته‌ای است. این سبک معماری در مدرسه ستاره صبح در خیابان سیدعلیخان و مدرسه فرانسوی‌ها در جلفا نیز دیده‌شده است. هتل جهان تنها بنای ارزشمند تاریخی در بدنه غربی خیابان چهارباغ اصفهان است. این هتل درست رو به روی بازارچه بلند (بازار هنر) و مدرسه چهارباغ بناشده و از ایوان‌های دل‌گشایش، زیبایی و شکوه چهارباغ را بر میهمانان اصفهان نمایان می‌ساخته است.

تونی هوانسیان، از ارامنه روستای هزارجریب بود که در زمان خشکسالی شدید همراه مادربزرگش به اصفهان میآید. به‌این‌ترتیب امکان تحصیل کلاسیک نداشت و در آن زمان نزد بازرگان آلمانی به نام «گایر» کار می‌کرد تا این‌که با فن عکاسی آشنا می‌شود. گایر، هنگام رفتن از ایران، دوربین عکاسی خود را به تونی می‌دهد و به‌این‌ترتیب پای او را به دنیای عکاسی باز می‌کند و تونی در چهارباغ مغازه‌اش را دایر کرد. در آنجا از زین اسب گرفته تا رنگ روغن به فروش می‌رسید و بعدها نخستین هتل اصفهان را به نام آمریک در همان مکان تأسیس کرد.

در همین هتل نیز نخستین سینمای اصفهان در طبقه دوم آن راه‌اندازی میشود. با آغاز جنگ جهانی دوم و ورود متفقین به اصفهان تونی هوانسیان دستگیر و زندانی میشود، اما چون مدرکی دال بر همکاری او با قوای آلمان به دست نیامد وی پس از مدتی آزاد شد و درنهایت در اثر بیماری سرطان درگذشت. بعد از تونی پسرش جهانس (هوانس) ماردیروسیان اداره هتل و سینما را برعهده می‌گیرد و از این زمان نام این هتل به هتل جهان تغییر می‌کند.

با مرگ جهانس بر اساس وصیت، هتل فروخته می‌شود و به تمام بازماندگان که ۲۴ نفر پراکنده در دنیا بودند، سهم داده می‌شود و به‌این‌ترتیب این دفتر بسته می‌شود. تالار بزرگ هتل، محل برگزاری بسیاری از نمایش‌ها بود. مهم‌ترینشان که بیش از همه مورد توجه قرار گرفت، نمایش معروف «رستم و سهراب» بود که برای نخستین بار در تاریخ تئاتر ایران به‌صورت یک نمایش‌نامه مفصل حماسی و ملی، سرتاسر برای آواز تنظیم‌شده بود و اجرای آن در اصفهان از شب چهارم به زنان اختصاص داشت و همه عوامل از بازیگران تا مأموران و گردانندگان و راهنمایان همه از خانم‌ها بودند و گروه‌های زنان به تماشای این نمایش می‌آمدند.

نمایش‌نامه «رستم و سهراب» نوشته حسین کاظم‌زاده ایرانشهر از شاهنامه فردوسی در پنج پرده اقتباس و تدوین شد. قابل‌ذکر است که نمایشنامه «رستم و سهراب» قبل از هتل جهان، برای نخستین بار در سال ۱۲۹۳ خورشیدی توسط چند نفر از دانشجویان ایرانی، به همراه مادام اوهانیان ایرانی، در تالار تئاتر «لون پوواریه» پاریس به روی صحنه رفته بود.

هتل جهان در آن سال‌ها به یک پایگاه فرهنگی تبدیل‌شده بود.
اپرای رستاخیز شهریاران ایران سروده سیدمحمدرضا کردستانی ملقب به میرزاده عشقی در سالن نمایش هتل جهان شهر اصفهان
به روی صحنه رفت و با استقبال کم‌نظیر مردم اصفهان روبرو شد.

چون حسین کاظم‌زاده ایرانشهر در پاریس به کمک شخصیت‌هایی چون علامه محمد قزوینی و استاد ابراهیم پورداود اقدام به تأسیس «انجمن علمی و ادبی ایرانیان» کرده بود و نمایش‌نامه رستم و سهراب که در سال ۱۲۹۳ در پاریس اجرا شد و در ۱۳۰۲ در برلین به چاپ رسید، یکی از برنامه‌های این انجمن بود. هتل جهان در آن سال‌ها به یک پایگاه فرهنگی تبدیل‌شده بود. اپرای رستاخیز شهریاران ایران سروده سید محمدرضا کردستانی ملقب به میرزاده عشقی در سالن نمایش هتل جهان شهر اصفهان به روی صحنه رفت و با استقبال کم‌نظیر مردم اصفهان روبرو شد.

اجرای تصنیف معروف آواز بهاری (از خون جوانان وطن لاله دمیده)
سروده عارف قزوینی در سالن نمایش هتل جهان اجرا شد.

عشقی که برای اجرای اپرا متحمل خرج و دشواری فراوانی شده بود، نه‌تنها هیچ سودی از آن نبرد بلکه ضرر هم کرد و آخرین آگهی نمایش خود را در روزنامه، تحت عنوان «آخرین گدایی» منتشر ساخت. او در شماره دوم روزنامه قرن بیستم، ‌نوشت: «قریب هشت‌صد تومان در اصفهان برای اجرای این نمایش صرف کردم و قریب پانصد تومان هم در طهران این نمایش مخارج پیدا کرد. چنانچه قیمت بلیط‌هایی را که بعضی از آقایان قبول کرده‌اند بپردازند، شاید در طهران ضرر نکرده باشد ولی باید دانست منفعتی هم نخواهد داشت. این نمایش تاکنون پنج مرتبه در اصفهان، سه مرتبه در حضور و دومرتبه در غیاب من و یک‌مرتبه در طهران تکرار شده است. چون غالب دوستان اصرار در طبع آن دارند عجالتاً اجازه‌ طبع صورت این نمایش را نمی‌توانم بدهم تا وقتی‌که اقلاً ضررهای اقتصادی من جبران گردد.»

تالار بزرگ هتل، محل برگزاری بسیاری از نمایش‌ها بود. مهم‌ترینشان که بیش از همه مورد توجه قرار گرفت، نمایش معروف «رستم و سهراب» بود
که برای نخستین بار در تاریخ تئاتر ایران به‌صورت یک نمایش‌نامه مفصل حماسی و ملی، سرتاسر برای آواز تنظیم‌شده بود و اجرای آن در اصفهان از شب چهارم
به زنان اختصاص داشت و همه عوامل از بازیگران تا مأموران و گردانندگان و راهنمایان از خانم‌ها بودند.

اجرای تصنیف معروف آواز بهاری (از خون جوانان وطن لاله دمیده) سروده عارف قزوینی نیز در سالن نمایش هتل جهان اجرا شد. صادق هدایت یکی از مهمان‌های هتل جهان بود که هنگام سفرش در اردیبهشت‌ماه ۱۳۱۱ خورشیدی به اصفهان مدتی در هتل جهان اقامت داشت و برگ‌هایی از کتاب اصفهان نصف جهان را در همین هتل نوشت: «من یکسر وارد مهمانخانه امریک شدم و تلافی بی‌خوابی شب گذشته را درآوردم. طرف عصر بود که به تماشای شهر رفتم …»

هتل جهان، پاتوق بسیاری از چهره‌های فرهنگی مثل آرتور اپهام پوپ بود و محل نشست و تصمیم‌گیری روشنفکران و ایران‌شناسان شهیر همچون آندره گدار و ماکسیم سیرو، کلاوس شیپمان و نیز مهندس کارخانه‌های شهر ماکس شونمان آلمانی بود. سال‌های دهه چهل، مسافربری‌های اصفهان در خیابان چهارباغ بود و در کنار هتل آمریک دفتر مسافربری «میهن تور» بود و جهانس ماردیروسیان، صاحب مهمانخانه نیز اتوبوسی داشته که آن را جلوی عمارت پارک می‌کرده است.

شهرداری اصفهان در سال‌های دهه ۱۳۴۰ برای مسافرین نوروزی دفترچه‌ای تهیه‌کرده بود که شامل اطلاعات زیادی از مراکز و مؤسسات خدماتی شهر می‌شد. در این دفترچه دو صفحه به فهرست هتل‌های شهر، درجه‌بندی آنها و نیز به این امر اختصاص داشت که هزینه اقامت در بیست‌وچهارساعته در آن هتل چه مقدار است. ازآنجاکه هنوز در آن زمان هتل عباسی افتتاح نشده بود بنابراین جزو فهرست نبود.
دهه چهل، تنها هتل چهار ستاره اصفهان هتل ایران تور بود که در چهارباغ عباسی قرار داشت و هتل جهان به‌عنوان قدیمی‌ترین هتل اصفهان، در دهه چهل در لیست هتل‌های سه ستاره قرار گرفت.

هتل جهان، پس از سپری شدن دوران شکوهش تا سال‌های دهه ۶۰ خورشیدی فعال بود، سپس به‌عنوان خوابگاه دانشجویی پسران دانشکده پردیس مورداستفاده قرار گرفت و پس‌ازآن متروک شد. در حال حاضر هتل جهان مالک خصوصی دارد ولی می‌تواند با حمایت مسئولان دلسوز، حفظ شود و با توجه به موقعیت گردشگری ممتازش (بدنه غربی چهارباغ عباسی)، با تغییر کاربری به‌عنوان «قدیمی‌ترین هتل اصفهان»، باززنده‌سازی شود؛ اما در صورت ادامه بی‌توجهی‌ها ویران خواهد شد.

منبع خبر:ایمنا