مادورودام (Madurodam)، یک شهر مینیاتوری و جاذبه گردشگری در منطقه اسخیفنینگن (Scheveningen)، شهر لاهه هلند است. در این شهر مینیاتوری تمام فروشگاه‌ها، خیابان‌ها، بناهای تاریخی و حتی آدم‌ها در مقیاس ۱:۲۵ و مدل‌های کوچک ساخته شده‌اند. مدل‌های کوچک شده با طراحی دقیق از روی مدل واقعی آن‌ها از نظر طرح و رنگ توسط نرم افزارهای کامپیوتری شبیه سازی شده اند. این پارک در سال ۱۹۵۲ افتتاح شد و از آن زمان تا کنون این محیط و فضای متفاوت و در عین حال مهیج ده‌ها میلیون بازدید کننده داشته است. این پارک با هدف آشنایی بازدیدکنندگان با تاریخ و اماکن دیدنی کشور هلند طراحی شده است. گفتنی است که درآمد حاصل از این پارک صرف امور خیریه در هلند می‌شود.

مادورودام؛ تصویری رئالیسم از هلند

در طراحی این شهر مهیج، دقت و حساسیت بسیاری به کار رفته است. در واقع طراحی اماکن و آدم ها در ابعاد کوچک با هدف به تصویر کشیدن فرهنگ‌های متفاوت انجام شده است. درست مانند همان چیزی که در هلند شاهدش هستیم؛ وجود مهاجران بسیار از سراسر دنیا با پوست‌ها و موهای رنگی حاکی از این تنوع نژادی و فرهنگی است. در این شهر کوچک نیز شاهد فصل‌های مختلف سال همراه با پوشش‌های متفاوت آدمک‌ها هستیم. در جایی از شهر تابستان است و آدمک‌ها تی شرت و لباسهای خنک پوشیده اند و در جای دیگر که زمستان است ژاکت و لباسهای گرم بر تن دارند.

نامگذاری شهر مینیاتوری؛ ادای احترام به یک مبارز و مدافع کشور هلند

نام مادورودام از نام دانشجویی با نام جرج مادیرو (George Maduro) برگرفته شده است. جورج مادیرو دانشجوی حقوق بود که به عنوان نیروی مقاومت هلندی با نیروهای اشغالگر نازی جنگید و در سال ۱۹۴۵ کشته شد. یک سال بعد یعنی در سال ۱۹۴۶ به اونشان شوالیه ارتش ویلیام (Medal of Knight Fourth class of the Military Order of William) اهدا شد؛ این نشان بالاترین نشان نظامی هلند است که به حسن شایستگی به اعضای ارتش هلند که در جنگ علیه نیروهای آلمانی مبارزه کرده اند اهدا می‌شود.

کمک‌های انسان دوستانه؛ هدف اصلی تاسیس پارک مادورودام

پیش از تاسیس پارک مادورودام، خانم B. Boon-Van der  یکی از اعضای بنیاد بیماری‌های خاص دانش آموزان در هلند بود. در آن زمان با توجه به هزینه‌های درمان و تحصیل دانش آموزان نیاز به کمک و حمایت جدی احساس می‌شد. چنین شرایطی مصادف با انتشار خبرهایی از یک دهکده مینیاتوری با نامBekonscot  در انگلستان شد. در این دهکده جنبه‌های مختلف تاریخی و فرهنگی انگلستان از سال ۱۹۳۰ به بعد در ماکت‌ها و بناهایی در ابعاد کوچک به نمایش گذاشته شده است و درآمد حاصل از بازدید این دهکده هر ساله به یکی از بیمارستان‌های انگلستان تخصیص داده می‌شود.

با اطلاع از وجود چنین دهکده ای خانم Boon-Van der مایل به احداث دهکده ای مشابه با هدف کمک به بیماران کشورش هلند شد. دیدار خانواده جرج مادیرو با خانم Boon-Van der منجر به پرداخت هزینه‌های اولیه و پیش بینی‌های لازم برای طراحی و  احداث چنین محیطی شد. آنها به یاد پسرشان نام این شهر مینیاتوری را مادورودام نامیدند.

نکته جالب توجه اینکه این دهکده مینیاتوری شهردار هم دارد! در سال ۱۹۵۲ ملکه بئاتریکس به عنوان شهردار مادورودام انتخاب شد. علاوه بر شهردار شورایی به نام شورای جوانان هم وجود دارد؛ هر ساله جوانان شهر لاهه برای انتخاب در شورای جوانان نامزد می‌شوند و درآنجا به فعالیت‌هایی مانند اداره امور خیریه می‌پردازند. در حال حاضر شهردار مادورورام از بین شورای جوانان انتخاب می‌شود.

منبع:ایمنا

 فلورانس یکی از شهرهای خواهر خوانده اصفهان است که قرارداد خواهرخواندگی میان آن‌ها  در سال ۱۳۷۷ امضا شد. این شهر خوش آب و هوای ایتالیا، آثار تاریخی بسیاری را در خود جای داده است و از جاذبه‌های گردشگری بی‌نظیری بهره می‌برد که در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شویم.

میدان “سینیوریا”

این میدان که از آن به عنوان یکی از مراکز اجتماعی مهم فلورانس یاد می‌شود یکی از قدیمی‌ترین جاذبه های گردشگری این شهر محسوب می‌شود. جالب است بدانید که هر سال گردشگران بسیاری از این میدان دیدن می‌کنند و در گالری فضای باز آن، مجسمه‌های زیبایی به چشم می‌خورد. از دیگر جاذبه‌های گردشگری فلورانس، کلیسای جامع “سانتا ماریا” است که به عنوان یکی از نمادهای زیبای این شهر شناخته می‌شود و در میدان “دوامو” واقع شده است. گنبد آجری رنگ این  کلیسا، نخستین چیزی است که نظر هر بیننده ای را جلب می‌کند. نمونه‌هایی از بهترین شاهکارهای هنر و معماری در کلیسای “سانتا ماریا”  دیده می‌شود و زیبایی آیینه کاری ‌های داخل آن بازدیدکنندگان را به وجد می‌آورد.

پل “پونته وچیو”

این جاذبه گردشگری یکی از محبوب‌ترین پل‌های قدیمی ایتالیاست که شهرت آن به دلیل معماری بسیار جالبی است که در ساختن آن به کار رفته است. پارک “بوبولی” از دیگر جاذبه‌های این شهر دوست داشتنی است که در قرن ۱۶ میلادی ساخته شده است. مجسمه ‌ها و آثار تاریخی زیبایی در این پارک زیبا و رنگارنگ به چشم می‌خورد که یادآور دوران رم باستان است. همچنین کلیسای بزرگ شهر فلورانس  که این روزها  به یک موزه تبدیل شده است نیز گردشگران بسیاری را برای بازدید جذب می‌کند.

پل “وکیو”

جالب است بدانید که یکی از دلایل مشهور بودن این پل در جهان به دلیل چشم انداز ویژه آن در هنگام طلوع و غروب خورشید است. انواع تزیینات بی‌نظیر در ساخت این پل به چشم می‌خورد و  هدف از ساخت آن در زمان‌های قدیم، اتصال دو سوی رودخانه آرنو بوده است. این رودخانه از دامنه‌های کوه فالترونا  که در رشته کوه آپنین قرار دارد سرچشمه می‌گیرد و خود به عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری فلورانس شناخته می‌شود.

منبع:ایمنا

در حدود سیصد سال پیش و در زمان سلطنت شاه عباس صفوی بر ایران، عده‌ای از مسیحیان حاشیه رود ارس و منطقه جلفا (در آذربایجان شرقی امروزی) برای فرار از نسل کشی ای که بر علیه مسیحیان منطقه در حال انجام بود، به پایتخت ایران پناه آوردند. در اصفهان از این گروه به خوبی استقبال شد و آن‌ها در حاشیه جنوبی زاینده رود و در کنار محله سیچان اقامت گزیدند و جلفای خود را در اصفهان بنا کردند.

تاریخ‌نگار ارمنی آراکل داوریژتسی درباره اتفاقات آن دوره می‌نوسید: «پس از خروج از ایروان، شاه عباس دستور داد سپاهیانش عقب‌نشینی کنند و تمامی شهرها و روستاهای سر راهشان را تا مرزهای ایران ویران سازند تا به این ترتیب مانع از تعقیب سریع سپاهیان عثمانی شوند. آن‌ها به هر شهر و روستایی که می‌رسیدند خانه‌ها را ویران می‌کردند، مزارع را آتش می‌زدند، دام‌ها را هلاک می‌ساختند و ساکنان آنجا را وادار به ترک خانه هایشان می‌کردند و آنان را کوچ می‌دادند. هر کس در مقابلشان ایستادگی می‌کرد و حاضر به رفتن نمی‌شد یا اینکه توان رفتن نداشت محکوم به مرگ بود. بدین ترتیب، سپاهیان شاه عباس اکثر شهرها و روستاهای ارمنی‌نشین واقع در دشت آرارات را ویران کردند و سکنهٔ آن مناطق را به مقصد ایران با خود همراه ساختند.»

جلفا را می‌توانیم منحصر به فرد ترین محله‌ اصفهان بدانیم، محله‌ای که با کلیساها و معماری خیره کننده در میان گنبدهای فیروزه‌ای نصف جهان می‌درخشد. محله جلفا پناه‌گاهی برای بسیاری از افراد بوده است، ملک ‌الشعرای بهار در زمان تبعید به اصفهان درباره آن اینگونه سروده ” ببر از وفا کنار جلفا / به گل چهرگان سلام ما را”. همچنین در زمان جنگ جهانی دوم عده‌ای از لهستانی‌های آواره شده، به اصفهان پناه آوردند و در محله جلفا اقامت گزیدند. آن‌ها تا زمان بازگشت آرامش به لهستان در کنار مردمان جلفای اصفهان زندگی کردند.

بعد از حدود سیصد سال از شکل گیری این محله، جلفا همچنان محله‌ای متفاوت و با حال و هوای خاص در اصفهان است. محله‌ای که همچنان ارامنه‌ در آن سکنا دارند و به امرار معاش می‌پردازند. جلفا همچنان یکی از متفاوت‌ترین محله‌های اصفهان است و این ویژگی را در شب‌های کریسمس که ساکنان آن تا نزدیکی صبخ به جشن می‌پردازند، به خوبی می‌توان حس کرد. بهار در بیت آخر تصیف اصفهان اینگونه می‌سراید “ای بت اصفهان، زان شراب جلفا ساغری در ده ما را / ما غریبیم ای مه بر غریبان رحمی کن خدا را”

جلفای قدیم، در واقع شهرکی جدا از اصفهان بوده و حتی در گذشته ی دور، فاصله‌ای بین این محل تا اصفهان نیز وجود داشته، اما با گذر زمان جلفا بخشی از اصفهان شد و اکنون در مرکز این شهر و حاشیه جنوبی زاینده رود قرار گرفته است. میدان جلفا در خیابان نظر شرقی نقطه آغاز این محله است و جلفا به سمت غرب تا محله تبریزی‌ها و سنگ‌تراش‌ها در خاقانی امتداد پیدا می‌کند. در ادامه نگاهی داریم به برخی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری جلفا:

کلیسای وانک

آمنا پرکیچ مقدس یا کلیسای جامع مسیحیان وانک که در زمان شاه عباس دوم در اصفهان ساخته شد و همچنان پایگاه اصلی مسیحیان اصفهان محسوب می‌شود. در زمان مهاجرت مسیحیان به اصفهان و ایجاد محله ارمنی نشین جلفا که همزمان با جنگ‌های ایران و عثمانی بود، ۱۳ کلیسا در جلفا ساخته شد که وانک اولین آن‌ها بود؛ کلیسای وانک در واقع نخستین مکان مذهبی ساخته شده برای مسیحیان در اصفهان است.

ارامنه‌ای که در جلفا اقامت گزیدند کلیسای وانک را نظیر آن کلیسایی که در جوغا داشتند ساختند و همان نام را برای این بنای نوساز انتخاب کردند. پس از اتمام ساخت کلیسا دو کتیبه در سر آن نصب شد که در یکی از آن‌ها نوشته شده “کلیسای وانک آمنا پرگیچ در سال ۱۶۵۵ میلادی در زمان پادشاهی شاه عباس دوم و جاثلیقی «فیلیپوس» و پیشوائی خلیفه «داوید» و به یاری مردم خیر جلفا شروع شد و در سال ۱۶۶۴ میلادی به پایان رسید. ثواب عباداتی که در این کلیسا انجام می‌شود نصیب آنهایی که در قید حیاتند یا در گذشته‌اند، شود.»

کلیسا در زمینی به وسعت حدود هشت هزار متر مربع ساخته شد که سه هزار متر مربع آن صرف بنا کردن ساختمان شد و بقیه نیز باغ و فضای سبز وانک است. در بالای سردر ورودی کلیسا برج ناقوسی وجود دارد که ارتفاع آن به سه طبقه می‌رسد، در طبقه دوم این برج ساعتی به وزن سیصد کیلوگرم قرار گرفته که از چهار طرف به چهار صفحه ساعت وصل است. در کتیبه‌ای به این ساعت اشاره شده “این برج و ساعت آن را «ماردیروس گوورگ هوردانانیان » در سال ۱۹۳۱ میلادی به یاد بود برادر مرحومش که در سال ۱۹۲۴ میلادی فوت کرده ساخته و هدیه کرده‌ است. “

تا آن زمان بیشتر کلیساهای ارمنی با سنگ ساخته می‌شده است اما کلیسای وانک با خشت و گل خام و آجر بنا شد. دیوار داخلی کلیسا نیز با کچ پوشیده شده و بر روی آن با طرح‌ها و نقش‌های زیبایی تزئیین شده است. همچنین گنبد کلیساهای کهن ارمنی به صورت مخروطی بود، اما گنبد کلیسای وانک به سبک گنبدهای مساجد عصر صفوی ساخته شد. این کلیسا دو گنبد دارد یکی در قسمتی که عامه مردم برای دعا حاضر می‌شوند و دیگری در زیر محراب مقدس کلیسا که روحانیون و مقامات عالی رتبه مذهبی قرار می‌گیرند.

شاید مشهورترین و زیباترین قسمت وانک نقاشی‌ها و طلاکاری‌های بخش داخلی کلیسا باشد، تمام دیوارها، طاق نماها، طوق گنبد، داخل گنبد و تمام زاویه‌های کلیسا با نقاشی رنگ و روغن پوشیده شده است. تمام این نقاشی‌های خیره کننده بر گرفته از داستان‌های کتاب مقدس انجیل هستند. تمام هزینه نقاشی‌های کلیسا را فردی ارمنی تقبل کرده و از اساتیدی مانند خلیفه “هوانس مرکوز” و کشیش “استپانوس” و استاد “میناس” می‌توان نام برد.

کلیسای وانک بخش‌های دیگری مثل چاپخانه، کتابخانه و موزه نیز در خود جای داده است. در هر کدام از این بخش‌ها آثار ارزشمندی وجود دارد، از کتاب‌هایی که ارامنه در زمان مهاجرت با خود آوردند تا لوازم ابتدایی صنعت چاپ در روزگاران قدیم.

کلیسای بیت‌اللحم

در خیابان نظر میانی و در کنار میدان جلفا، کلیسای دیگری در عصر صفوی بنا شد، کلیسای بیت اللحم (بیت لِحِم) در ۱۶۲۸ میلادی و به همت یک بازرگان بنا شده است. بر اساس روایات، خواجه پطرس ولیجانیان از بازرگانان مشهور عصر صفوی، کلیسای بیت اللحم را به دلیل شلوغی بیش از اندازه دو کلیسای مریم و هاکوپ، در همسایگی این دو ساخت. به گفته “ساروتقی” دارایی ارامنه ساکن در جلفا از شاهان صفوی بیشتر بوده، از او نقل شده “اگر سرمایهٔ خواجه‌پطرس را به سکه‌های نقره تبدیل کنیم و آنها را در گونی‌های کتانی بگذاریم و در ۲۱ دهانهٔ پل خواجو قرار دهیم قادرند گذر آب را بر زاینده رود ببندند. “

معماری کلیسای بیت اللحم از بیرون بسیار ساده به نظر می‌رسد و هیچ تزئین خارجی ندارد، اما معماری درون بنا خیره کننده است. گنبد کلیسا درست در مرکز ساختمان آن و با ارتفاعی حدود ۲۵ متر قرار گرفته. در این کلیسا نیز مانند کلیسای وانک، تمام زاویه‌ها و بخش‌های داخلی کلیسا با نقاشی و طلاکاری پوشیده شده است. مانند کلیسای وانک نیز در این کلیسا نقاشی‌ها مضامینی دینی دارند و روایتی تصویری از داستان‌های انجیل را بیان می‌کنند.

کلیسا در دو طبقه ساخته شده است. طبقه دوم مخصوص بانوان است. در بخش میانی طبقه دوم، تالاری مربع شکل قرار دارد که برگرفته از مدل کلاسیک تالار گنبددار ارمنی است. گنبد کلیسا، گنبدی دوپوش است که با طلاکاری و کتیبه‌هایی با تاریخ‌های مختلف از افرادی خیر که برای کلیسا کار انجام داده‌اند. در بیرون از ساختمان اصلی کلیسا قبر خواجه پطرس و تنی چند از افراد خانواده او نیز قرار دارد.

مدرسه فرانسوی‌ها

مدرسه فرانسوی‌ ها در محله سنگتراش‌ها در سال ۱۲۸۱ شمسی و در زمان حکومت قاجار، به عنوان شعبه دوم مدرسه “ستاره صبح” که توسط مسیحیان مذهبی کاتولیک فرانسه با ریاست “پردوموت” در خیابان چهارباغ دایر شده بود، تأسیس شد. این بنا معماری کاملا فرانسوی دارد اما برخی از رگه‌های معماری ایرانی را می‌توان در آن دید. این محل که طی سال‌های سال به عنوان مدرسه و حتی خوابگاه در اختیار مسحیان کاتولیک قرار داشت، از سال ۱۳۸۸ در اختیار دانشگاه هنر اصفهان قرار گرفت و به عنوان دانشکده هنرهای تجسمی این دانشگاه مشغول به کار است.

در زمان جنگ جهانی اول پناهندگان لهستانی که به اصفهان پناه‌ آورده بودند در جلفا ساکن شدند. یکی از مهم‌ترین محل‌هایی که این خانواده‌ها در آنجا اقامت کردند و حتی فرزندان آن‌ها در این محل به تحصیل مشغول شدند، مدرسه فرانسوی‌ها بود. این مدرسه درست در پشت کلیسای کاتولیک‌های اصفهان در خیابان سنگ‌تراش‌ها قرار دارد و یکی از جالب توجه‌ترین جاذبه‌های جلفا است.

جلفا مانند یک موزه است و قدم زدن در آن تداعی گر قدم زدن در میان محلات ارمنستان و جلفای بزرگ در کنار رود ارس است. علاوه بر تمام موارد گفته شده، محله جلفا دارای جاذبه‌های دیگری چون خانه مارتاپیترز، چهارسوق، کلیسای مریم مقدس، کلیسا گیورگ، موزه موسیقی و … نیز است.

منبع:ایمنا

پایان صولت سرما به نهیب باد نوروزی، نوید روزگاری است که هوا مُشک‌بیز و دشت و صحرا عنبرین است؛ نوروز ایام خجسته‌ای است که آنچه بیش از دید و بازدید و شوق تن‌پوش نو جان را جلا می‌دهد، سفر است و گشت و گذار به هر سو و در هر شهر و دیار؛ در خجستگی نوروزگاه، دمی را در دیار هزار رنگ هزار نقش کاشان بیارامید تا هم دیده از نظاره کوی و برزنی که در هر خم آن بنایی است برجای مانده از گذشته، حَظ وافر بَرد و هم جسم و جان در وصال موسم بهاران کاشان، گرد راه زمستان زداید.

شهرستان کاشان با وسعتی حدود ۹ هزار و ۶۴۷ کیلومتر بر سر راه تهران، قم و اصفهان قرار گرفته است و با قرار داشتن بر روی زنجیره بزرگ راه‌های کشور و واقع شدن بر سر راه اصلی ارتباطی شهرها و استان‌های شرقی، غربی، شمالی و جنوبی کشور موقعیت ممتازی دارد.

نواحی شمالی و شرقی این شهرستان را دشت کویر احاطه کرده است و وجود آبادی‌ها و شهرهایی چون قمصر، قهرود، جوشقان، نیاسر، برزک، کله، ارمک، رهق، ازناوه، اردهال و استرک در دامنه ها و ارتفاعات کرکس با مناظر زیبای طبیعی و آب و هوای ییلاقی و کوهستانی، جلوه و نمایی دیگر به آن بخشیده است. کاشان با چهار بخش مرکزی، قمصر، نیاسر و برزک و جوشقان و کامو، از لحاظ آب وهوایی متنوع و در اکثر فصول و ایام سال برای سفر مناسب است.

تاریخچه

پیشینه زندگی انسان در کاشان به هزاران سال قبل باز می‌گردد و حکایت از تمدنی کهن دارد. یکی از کهن ترین مراکز استقرار بشر در فلات مرکزی ایران در “سیلک” و نزدیک به هفت هزار و ۵۰۰ سال پیش است که امروزه در دو کیلومتری جنوب غربی کاشان قراردارد.

بر اساس نتایج بدست آمده از تحقیقات هیئت باستان شناسی فرانسوی به سرپرستی پروفسور رومن گریشمن طی سال‌های ١٣١١ تا ١٣١٣ شمسی، نخستین خواستگاه تمدن بشری و نخستین سکونتگاه جمعی بشر در دشت و نخستین نقطه‌ای که بشر با استفاده از مصالح ساختمانی خشت خام و ملاط گل به ساختن خانه پرداخته است، سیلک کاشان است؛ همچنین مناطقی مانند غار رئیس، آتشکده نیاسر و آتشکده خرم‌دشت که مربوط به زمان ساسانیان است برتداوم آن تمدن صحه می‌گذارد.

مسیرهای گردشگری

این شهرستان، یکی از مهمترین مقاصد گردشگری ایران است که در داخل و خارج کشور شناخته شده و معتبر است، از مهمترین مقاصد گردشگری کاشان می‌توان به این موارد اشاره کرد که با عبور از هر یک از آن‌ها می‌توان از اماکن تاریخی و دیدنی زیادی بازدید کرد:

در محـور قمصر : کاروانسرای عباسی، امامزاده پیرداود و پیر سلیمان(ع)، مسجد میان ده، آب انبار و خانه ملامحسن فیض کاشانی و خانه احسانی و کارگاه‌های گلابگیری قمصر و سد خاکی قزاآن استوار است.

در محـور فـین: تپه‌های باستانی سیلک، امامزاده هادی (ع) فین بزرگ، امامزاده ابراهیم(ع)، باغ تاریخی فین و چشمه سلیمانیه قرار دارد.

در محـور نیاسـر: امامزاده ولی بن موسی الکاظم (ع) راوند – قلعه سرنج – آبشار تاریخی – چهارطاقی – غار تاریخی رئیس و آتشکده نیاسر.

در محـور مشهد اردهال: امامزاده ولی بن موسی الکاظم (ع) راوند، قلعه سرنج، خانه تاریخی کمال الملک، روستای کله ارمک، امامزاده یوسف (ع) روستای ون، مسجد جامع، میدان تعزیه، آب انبار، امام زاده بی بی رقیه (س) و قدمگاه شاه طاهرعلی روستای نشلج، امامزاده محمود روستای علوی، آرامگاه سهراب سپهری، مجموعه در قلعه، قلعه نقاشی، قلعه زرین کفش، شاهزاده حسین و زیارت حضرت سلطان علی ابن امام محمد باقر(ع) مشهد اردهال.

در محـور جوشقان استرک: امامزاده ولی بن موسی الکاظم(ع) راوند، قلعه روستای سرنج، امامزاده محمد اوسط(ع)، چشمه ثلاثه، شاهزاده قاسم(ع)، یخچال و آب انبار جوشقان استرک.

 در محـور بـرزک: امامزاده ولی بن موسی الکاظم (ع) راوند، قلعه سرنج، امامزاده یونس بن موسی الکاظم(ع)، روستای بارونق، بقعه بابا افضل روستای مرق، روستای سعدآباد، آسیاب آبی تاریخی سعدآباد، آسیاب آبی خاتونی، مهمانپذیر سنتی روحانی، خانه کاردان، موزه مردم شناسی، تپه قلعه و کارگاه‌های گلابگیری برزک.

در محور جوشقان و کامو: بقعه شاهسواران، سد شیخ بهایی، مسجد جامع روستای جوینان، مسجد کله و مسجد علی روستای قهرود، برج تعریفی و شیخی، قلعه دژ ، برج میرزا خان امامزاده میر علاءالدین (ع) و خانه ارباب روستای کامو.

در محـور مشکات: امامزاده ولی بن موسی الکاظم (ع) راوند، خانه های تاریخی نیکنام و منصوری، آب انبار و مسجد پاچنار ، امامزاده سلیمان بن موسی الکاظم (ع) مشکات، کاروانسرای تاریخی روستای سن‌سن.

مشاهیر کاشان

کاشان از دیرباز مهد پرورش عالمان و دانشمندان بزرگی بوده که هریک از آنان به مثابه سنگی گران بوده‌اند بر بنای سترگ تمدن ایرانی؛ برخی از مشاهیر و مفاخر این شهرستان عبارتند از: حاج ملا محمد نراقی، ملا مهدی بن ابی ذر نراقی کاشانی، آیت الله شیخ علی نجفی کاشانی،  قطب الدین سعید راوندی، ملا محسن فیض کاشانی، غیاث الدین جمشید کاشانی، میرزا محمد کمال الملک و ملا محمد آخوند کاشانی.

بخش قمصر

باغ شهر قمصر ، شهری است که همچون ستاره‌ای با بازوهای متعدد بر دامان کوه‌های بخش مرکزی ایران تنیده شده است. وجود ارتفاعات تکیه گاهی مناسب جهت تماشای چشم انداز باغ شهر قمصر ایجاد کرده؛ در درون شهر نیز به علت شیب زیاد زمین و تنوع بافت شهری محیطی بدیع از منظر شهرسازی ایجاد شده است.

مناطق تاریخی و دیدنی

کاروانسرای گبرآباد در کیلومتر ٢١ جاده کاشان- قمصر، مسجد امام حسن (ع) میانده و محراب گچبری آن در محله میانده قمصر، مسجد جامع جوینان با شماره ثبت ١١٥٧٣ در روستای جوینان در ٣٧ کیلومتری کاشان و نزدیک به روستای قهرود،  مسجد کله قهرود با شماره ثبت ٢١٣٧ در محله میانده قهرود، سد شیخ بهایی مربوط به زمان شاه عباس اول صفوی در روستای قهرود.

بخش نیاسر

شهر سرسبز و تاریخی نیاسر در ٣٠ کیلومتری جنوب غربی کاشان و در سر راه کاشان به مشهد اردهال واقع است.

مناطق تاریخی و دیدنی

محورفرهنگی ـ تاریخی ـ گردشگری نیاسر،  آبشار نیاسر، غار نیاسر، چهار تاقی ساسانی، امامزاده سلطان علی بن باقر روستای اردهال، مجموعه درب قلعه روستای غیاث آباد اردهال، قدمگاه شاه طاهر علی و زیارت بی بی رقیه روستای نشلج، خانه کمال الملک روستای کله. همچنین مـراسـم قـالـی شـویـان در امامزاده سلطان علی بن باقر مشهـد اردهـال، از جاذبه های این منطقه است.

صنایع دستی

نگارگری:

نگارگری یا نقاشی سنتی ایرانی با فرهنگ و تمدن اقوام ساکن در فلات مرکزی آن پیوند خورده و در این میان کاشانی‌ها، گوی سبقت را از سایرین ربوده‌اند. آنان در فرآیندی که طی آن رنگ بر روی سطح بوم یاکاغذ به وسیله قلمو ایجاد نقش می‌کند، هنرنمایی می‌کنند؛ درحقیقت نگارگری کاشانی از مفهوم عام خود انتزاع می‌شود و روش‌ها و سبک‌های گوناگون نقاشی ایرانی را در خود جای داده است.

ملیله‌کاری

ملیله‌سازی یکی از مهمترین و در عین حال ظریف‌ترین صنایع فلزی ایران است که وام‌دار هنرمندانی است که با ابزارهای بسیار ساده باحوصله فراوان به خلق آثاری ارزشمند مبادرت ورزیده‌اند. هنرمند کاشانی ساخت ظروف و وسایل تزئینی نقره‌ای را از کنارهم قرار دادن تعداد بسیار زیادی مفتول نقره در قالب ریز نقش‌هایی چون اشک، جقه، برگ، پیچک، بته‌ترمه و غنچه ایجاد می‌کنند.

سفالگری، مشبک‌سازی، قلم‌زنی، مسگری، رودورزی، معرق، گره‌چینی، منبت‌کاری، گیوه‌دوزی، مخمل، شعربافی، زری بافی، و چاپ از دیگر هنرهایی است که هنرمندان کاشانی در آن طبع‌آزمایی کرده و هم‌اکنون نیز با رونقی کمتر نسبت به سایر انواع هنرها، مورد اقبال مردم و هنرمندان این دیار است.

موزه ملی کاشان

موزه ملی کاشان بر روی مخروبه های خلوت نظام الدوله ساخته شده است. این خلوت در سال ١٢٤٢ ه.ق (١٨٢٦ م) توسط علی‌محمدخان صدراصفهانی (داماد فتحعلی شاه و حاکم کاشان) احداث و در سال ١٣٤٦ ه.ش رسماً افتتاح شد.

این موزه شامل بخش‌هایی همچون پیش از تاریخ و دوران تاریخی، دوران اسلامی، منسوجات، کتابت و نسخ خطی و بخش معاصر است.

موزه مردم شناسی برزک

این موزه مردم شناسی با مشارکت شهرداری شهر برزک و اداره میراث فرهنگی کاشان در سال ١٣٨٧ در بنای خانه تارخی قادری (نام مالک اصلی) احداث شد. خانه تاریخی قـادری نیز به شماره ١٧٨١٠ در تاریخ ۱۴ اسفندماه ۱۳۸۵ در فهرست آثار تاریخی ثبت شده است.

غذای محلی

گوشت و لوبیا که معمولا در قابلمه‌های مسی طبخ می‌شود، همچنین نوعی آبگوشت با لوبیا سفیدکه مختص همین شهر است، کوفته آب سماق، خورش نخود آله از غذاهایی است که در کاشان و یزد پخته می‌شود. جوجویی تاس کباب کاشانی و چلو دیزی نیز از غذاهایی است که می توانید در سفر به این شهرستان از طعم لذیذ آن لذت ببرید.

سال‌ها از آن دوران می‌گذرد و دیگر حمام‌های عمومی اصفهان نه‌تنها کارکردهای سابق را ندارند که معدودی از آن‌ها سرپا مانده‌اند. در میان حمام‌های عمومی شهرها، تنها آن‌هایی که از خطر نابودی نجات یافتند که از هنر زمانه بهره برده بودند و حالا در شکل موزه مردم‌شناسی یا حتی سفره‌خانه و اقامتگاه، مورداستفاده قرار می‌گیرند.

حمام  علیقلی خان اصفهان یا موزه حمام علیقلی آقا یکی از حمام های اصفهان بوده که امروز تغییر کاربری داده و تبدبل به موزه مردم‌شناسی شده است. این حمام در محله بیدآباد اصفهان در شمال زاینده‌رود قرار دارد و بخشی از مجموعه‌ مسجد، حمام، بازارچه، چهارسوق و کاروانسرا است که توسط  «علی‌قلی آقا» _ از خواجگان دربار دو پادشاه صفوی شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفوی، برای امور عام‌المنفعه در مجموعه‌ای که خود بانی آن بوده_ در سال ۱۱۲۵ (ه، ق)  ساخته شده است.

اگر مبدأ شما خیابان مسجد سید است از این خیابان به سمت خیابان آیت‌الله «بیدآبادی» رو به روی خیابان طیب رفته، وارد خیابان بیدآبادی شده و از کوچه «علی‌قلی آقا» به حمام برسید، البته تابلو راهنمایی برای پیدا کردن حمام در خیابان مسجد سید نصب‌شده است. اگر هم مبدأ شما میدان شهدا باشد،  پس از وارد شدن به چهارباغ پائین، با ورود به خیابان جامی به حمام علی‌قلی آقا می‌رسید. برای رسیدن به حمام می‌توانید از اتوبوس و تاکسی یا وسیله نقلیه شخصی و حتی دوچرخه که در محدوده خیابان چهارباغ پایین کرایه داده می‌شود، استفاده کنید.

بنای حمام شامل دو حمام بزرگ و کوچک و فضای چال‌حوض است. هر یک از این دو حمام از دو بخش اصلی سربینه و گرم‌خانه تشکیل شده است به‌ طوری‌ که در آن دوره مردان و زنان به‌صورت جداگانه می‌توانستند از آن استفاده نمایند. حمام بزرگ‌تر مختص مردان و حمام کوچک‌تر مخصوص زنان بوده است.
وقتی وارد این بنا می‌شوید با یک دالان طولانی و پیچ‌درپیچ مواجه می شوید. این دالان برای جلوگیری از هدر رفت گرما و محفوظ بودن از دید دیگران ساخته‌شده است. فضای بعدی بینه یا رختکن است که برای درآوردن لباس و کفش در نظر گرفته‌شده بود. ساخت این فضا هم دلیل دیگری بر ذکاوت و اندیشه معمار ایرانی است که نشان می‌دهد تا چه حد به کارایی و نیاز انسانی توجه داشته است. به‌طوری‌که از لحظه وارد شدن تا خروج افراد به‌طور کامل برنامه‌ریزی‌شده است. شخص با ورود به بینه و با گذراندن زمانی کوتاه در این مکان، به بدن خود اجازه می‌دهد تا به هوای گرم و مرطوب درون حمام عادت کند.

سربینه؛  ورودی حمام بزرگ یک محوطه هشت‌ضلعی است که پس از عبور از دو راهروی عمود بر هم به «سربینه» یا رختکن متصل می‌شود. برای تأمین روشنایی اینجا در سقف گنبدی شکل حمام، روزنه‌هایی معروف به «جام گاه» تعبیه‌شده که داخل آن‌ها شیشه‌های محدبی و عدسی شکل قرارگرفته‌اند. این شیشه‌ها نه فقط از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کنند که با شکستن نور، روشنایی را در محوطه پخش می‌کنند. ضمن آن که به خاطر همین حالت شیشه‌ها، کسی از پشت‌بام، نمی‌تواند داخل حمام را ببیند.

در فضای سربینه، چهار حوض درون سکوها تعبیه‌شده تا مراجعین قبل از ورود به سکو، پاهایشان را در آن‌ها بشویند. سربینه به‌وسیله یک راهرو به گرمخانه متصل می‌شود. یک نکته جالب در این حمام، آن است که در چند جای حمام در کنار حوضچه‌ها، سنگ‌های یک‌تکه و سفیدرنگی به‌اندازه یک متر خواهید دید که سطح آن‌ها آجدار است و برجستگی‌های ملایمی دارد. تعجب نکنید اگر بگوییم که از این سنگ‌ها برای ماساژ دادن استفاده می‌کردند. این سنگ‌ها مانند تکیه‌گاه صندلی و عمود بر حوضچه‌ها طراحی‌شده‌اند و از حفره بالای آن‌ها آب گرم  بر سطح آجدار جاری می‌شد و نقش یک ماساژور را بازی می‌کردند.

گرمخانه؛ کف گرمخانه با سنگ‌های مرمر پوشیده شده که کف آن همیشه گرم بوده. دورتادور دیوار گرمخانه با تزیینات کاشی‌کاری با نقوش گل و مرغ و اسلیمی تزیین‌شده است. در اینجا استخر بزرگی خواهید دید که به «چال‌حوض» معروف بوده و احتمالاً برای آب‌تنی و غوطه‌ور شدن در آب گرم استفاده می‌شده است. در دو سوی محور اصلی این فضا، دو شاه‌نشین وجود دارد که احتمالاً یکی برای پرش در آب استفاده می‌شده و دیگری جایگاه تماشاچیان بوده است. در کنار گرمخانه با عبور از چند پله به خزینه حمام خواهید رسید. در طرفین خزینه هم دو محل استحمام اختصاصی قرار دارد که به شاه‌نشین مشهور است.

حمام کوچک؛ حمام کوچک ساختار معماری مشابه حمام بزرگ دارد، با این تفاوت که در مقیاس کوچک‌تر اجراشده است. حمام کوچک فضاهایی باقاعده های منظم و هندسی دارد. قاعده سربینه این حمام مربع شکل است و سکوهایی با حوض‌های درونشان در سه ضلع قرار دارد. گرمخانه این حمام فضایی باقاعده هشت و نیم متری است و هشت ستون سنگی، طاق میانی آن را بر دوش دارند. فضاهای پیرامون بخش میانی با طاق‌های کوتاه‌تری پوشیده شده‌اند و مکان‌هایی برای شست‌وشو فراهم آمده است. پس از طی چند پله از کف گرمخانه می‌توانید از درگاه خزینه وارد آن شوید.

یکی از نکات جالب این گرمابه، سیستم نوردهی آن است. روشنایی از روزنه‌هایی تأمین می‌شود که بر روی سقف گنبدی شکل حمام تعبیه گردیده، در این روزنه‌ها شیشه‌های محدبی و عدسی شکل وجود دارد. خاصیت محدبی این شیشه‌ها علاوه بر جلوگیری از اتلاف انرژی، باعث شکست نور شده و روشنایی را پخش می‌کند. درواقع مهندسان و معماران بنا از خاصیت ذره‌بین، برعکس استفاده نموده و به‌راحتی فضای داخل حمام را روشن کرده‌اند. ویژگی جالب دیگر اینکه شیشه‌ها ازیک‌طرف نور را عبور می‌دهند و کسی که در پشت‌بام باشد نمی‌تواند داخل حمام را ببیند.

محله علیقلی آقا یکی از محله های تاریخی اصفهان است و علاوه بر حمام، مسجد علیقلی آقا نیز در این محل قرار دارد. کتیبه سردر این مسجد به خط ثلث قهوه‌ای‌رنگ به خط علی‌نقی امامی و تاریخ ۱۱۲۲ هجری قمری است. در این کتیبه به نام شاه سلطان حسین و علیقلی آقا اشاره‌شده است. شبستان زیبا و نفیس مسجد در شرق حیاط قرار دارد و بر کتیبه آن با خط نستعلیق سفید بر زمینه کاشی لاجوردی اشعاری نوشته‌شده است. مفاد این اشعار حاکی از این است که شبستان در سال ۱۲۹۷ هجری قمری زمان سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار به مسجد افزوده‌شده است.

علاوه بر آن بازارچه علی قلی آقا نیز در مرکزیت و در امتداد محور تاریخی علی‌قلی آقا واقع‌شده و دارای دو راسته اصلی و بزرگ و یک راسته فرعی و کوچک و نیز یک چهارسوق با دهنه‌ای به قطر ۱۰/۱۱ متر و ارتفاع ۲۶/۱۱ متر در مرکز است. بازارچه مسقف بوده و پوشش سقف آن طاق و چشمه و آجری است، چهارسوق بازارچه در مرکز آن، آجری و به شکل هشت‌ضلعی است که نقش اتصال دهنه راسته‌های بازارچه را ایفا نموده و به‌عنوان مرکز ثقل بازارچه عمل می‌نماید.

از دیگر عناصر مهم مرکز  محله علی‌قلی آقا که در دوره‌های اخیر به این مجموعه اضافه‌شده، یک زورخانه است. در مورد این زورخانه اطلاعات مکتوب در دسترس نیست، ولی بنا بر اظهارات اهالی محل، محله بید آباد یکی از محلات پهلوان پرور شهر اصفهان بوده و پهلوانان این شهر غالباً بیدآبادی بوده‌اند و ازاینجا برای مسابقه با پهلوانان سایر شهرها به پایتخت می‌رفته‌اند حتی چند تن از آن‌ها برای مدتی پهلوان پایتخت هم بوده‌اند.

منبع:ایمنا