آبشار زرد لیمه _اردل

آبشار زرد لیمه در موقعیت جغرافیایی N320152 E501049 در استان چهارمحال و بختیاری واقع است. آبشار زرد لیمه یا بوینه در انتهای دره زرد لیمه در منطقه دیناران شهرستان اردل واقع شده است.

این آبشار دارای عرض تاج ۶۵ متر و ارتفاع ۴۰ متر است که در کنار طبیعت جنگل های بلوط زاگرس، مراتع سرسبز و آثار باستانی همچون پل خدا آفرین، ایل راه باستانی، سنگ حجاری شده ۶۰۰۰ ساله که حدود ۷۳ پله از آن باقی مانده، آن را به یکی از زیباترین مناطق گردشگری ناشناخته ایران بدل کرده است.

نوع پوشش گیاهی منطقه عمدتا جنگلی و از نوع بلوط و بادام و نوع پوشش مرتعی علاوه بر گندم و جو دیم بومیان، گون و سایر گیاهان مرتعی قابل مشاهده است. در کنار زیبایی‌ های این منطقه وجود عواملی همچون سختی دسترسی و کمبود آب در مسیر خصوصا در سالهایی که بارندگی به حد کافی نباشد،  از دشواری‌ های بازدید از این منطقه است.

آبشار زرد لیمه

برای دسترسی به آبشار از شهرکرد به سمت دیناران حرکت کنید. پس از عبور از روستاهای کاج، کریم آباد، رستم آباد، دو راهی عباس‌آباد- دشتک را به سمت عباس آباد در پیش بگیرید. پس از عبور از روستاهای عباس آباد، گرد پینه، روپینه، چشمه سلیمان، لاخشک، به روستای لشتر  گروئی خواهید رسید که در آنجا کوه میلی در سمت راست نمایان است.

از این نقطه دسترسی به آنتن موبایل قطع و جاده شوسه می شود. در ادامه مسیر  به گردنه ریسور می رسید. پس از عبور از این منطقه به یک سه راهی میرسید. مسیر فرعی دوم سمت راست را انتخاب کنید. این مسیر به یک رودخانه کوچک و یک تعاونی روستایی که پایان مسیر ماشین رو است منتهی میگردد. با عبور از عرض رودخانه و ادامه مسیر پاکوب بعد از ۲ ساعت کوهپیمایی به آبشار زرد لیمه خواهید رسید.

مرتبط:

تنگ تامرادی _ یکی از جاذبه‌های کهگیلویه و بویراحمد

جنگل راش در مازندران

جنگل راش پوشیده از درخت‌های انبوه و مقاوم است که چوب بسیار باارزشی دارد، در جنگل طبیعی معمولاً درختان کوچک و بزرگ و تنومند به‌طور نامنظم و همچنین علف‌های خودرو فراوان‌اند. جنگل مجموعه‌ای است از درختان، درختچه‌ها، پوشش گیاهی، جانوران و میکروارگانیسم‌ها (قارچ‌ها، باکتری‌ها و ویروس‌ها) که به همراه عوامل طبیعی غیر حیاتی مانند خاک، آب، دما، باد و… محیط و رویشگاه و زیستگاه مشخص و معلومی را به وجود آورده‌اند.

پوشش گیاهی جنگل‌ها در اثر تبخیر و تعرق در یک محیط موجب تعدیل آب‌وهوا و ایجاد باران می‌شود. البته که تقریباً ۳ درصد باران‌های کره زمین را جنگل‌ها ایجاد می‌کنند. از دیگر ویژگی‌های یک جنگل زیبا جلوگیری از سروصدای زیاد است. چوب راش که در جنگل‌های ایران فراوان یافت می‌شود را در موارد مختلف ازجمله برای ساختمان، منازل روستایی و ساخت بسیار امور استفاده می‌کنند.

درخت راش در جلگه تقریباً نایاب است اما در جنگل راش و در بلندی‌های کوهستان‌ها فراوان است در گیلان و مازندران در ارتفاع بیش از دو هزار متر از سطح دریا جنگل‌های خالص آن یافت می‌شود. راش درختی است سایه‌پسند و ازاین‌رو دارای شاخ و برگ فراوان است. نهال جوان آن از سرمای شدید زود آسیب می‌بیند و به‌ویژه سرمای بهاره برگ‌های آن را نابود می‌سازد، گرمای زیاد نیز برای آن زیان‌بخش است.

در نقاط سرد خوب رشد نمی‌کند ولی در جاهای گرم تا اندازه‌ای بهتر جست می‌دهد. درخت راش دارای ریشه‌های سطحی است و برای جنگل‌های خاک‌های کم ضخامت و آهکی مناسب است. در جنگل‌های انبوه از شصت تا هشتاد سالگی ولی در فضای باز از ۴۰ تا ۵۰ سالگی بار می‌دهد. در خاک‌های خوب هر ۵ یا ۶ سال یک‌بار و در آب‌وهوای ناسازگار هر ۱۵ سال یک‌بار میوه فراوان می‌دهد. میوه‌اش ۵ تا ۷ درصد روغن دارد. ارتفاع آن خیلی زیاد می‌شود و به ۳۵ متر و قطرش به یک متر و نیم می‌رسد.

عمر درخت‌های راش ۲۰۰ تا ۲۵۰ سال است. چوب آن برای ساختن در و پنجره و تراورس راه‌آهن و میز و صندلی و مبل و صندوق و غیره بکار می‌رود و مصرف آن بیش از دیگر چوب‌ها است. از سلولز آن پارچه‌های ابریشمی لطیف و خوب تهیه می‌شود. زغال و هیزم آن نیز مرغوب است.

زمان سفر برای بازدید از  جنگل راش چه فصلی از سال است؟

زمان مناسب برای برای دیدن این جنگل از انتهای اردیبهشت ماه تا ابتدای دی ماه است. اما این موضوع بدین معنا نیست که زیبایی این جنگل در بقیه سال کاهش می‌یابد بلکه به علت شرایط جوی رفتن به این منطقه سخت می‌شود. هایپرشیا در این فصول تورهای مختلفی برای بازدید از این جنگل دارد.

از چه مسیری به دیدن این جنگل برویم؟

مسیر دسترسی به آن از جاده هراز، ۲۵ کیلومتری جنوب آمل به سمت شرق و به سمت سنگچال دارای فرعی است. طول جاده فرعی تا سنگچال ۱۸ کیلومتر و فاصله پرشیب سنگچال تا راش نیز حدود ۵ کیلومتر است.

مرتبط:

جنگل راش در روستای سنگده

مازیچال _سفر به دهکده‌ ی رویایی

تا به حال رفتن به جایی را تجربه کرده‌ای که اگر هوایش ابری باشد، بتوانی ابرها را با دست، پس بزنی و احساس کنی در رویاهایت قدم گذاشته‌ای؟همین الان تا چه اندازه آماده‌ای به جایی قدم بگذاری که نه‌تنها تکنولوژی، که از هیچ نانوایی یا بقالی هم خبری نباشد؟اگر از اواسط بهار تا پایان تابستان در این نقطه حاضر شوی، بهترین روزهای زندگی‌ات را رقم زده‌ای، اما اصلا به فکر رفتن در پاییز و زمستانش نباش! چون در این دو فصل آنجا دوام نمی‌آوری.نام «مازیچال» را شنیده‌ای؟ یک منطقه ییلاقی که تا به خودت بیایی زمان رفتن است و کوچیدن. گرمای مازیچال، زودتر از تصور به پایان می‌رسد و سرما که بیاید، برف تا اندازه‌ای می‌بارد که سقف کلبه‌ها هم گُم می‌شود.

برای رفتن به این منطقه وصف ناشدنی، باید به کلاردشت بروی. جایی که به آن «همیشه بهار» هم می‌گویند.

مازیچال از دو مسیر مرزن‌آباد و عباس‌آباد مازندران دسترسی دارد. ابتدای جاده کلاردشت به عباس‌آباد، سمت چپ جاده، یک فرعی منشعب می‌شود که بعد از ۲۳ کیلومتر، به دامنه‌ای جنگلی هدایتت می‌کند. از این به بعدِ مسیر، یک جاده خاکی و پرشیب است که باید ۱۷ کیلومتر از آن را طی کنی تا در ارتفاع ۲۶۰۰ متر از سطح دریا به دهکده ییلاقی مازیچال برسی. آن وقت پیدا شدن منظره مازیچال به اندازه‌ای جذاب و لذت بخش است که احساس تولدی دوباره خواهی کرد.

چرا این نام؟

مازیچال از دو کلمه مازی و چال تشکیل شده که مازی یا مازو، در گویش محلی به معنای بلوط و چال هم به معنای گودال است. پوشش گیاهی این منطقه بسیار متنوع و شامل گیاهان جنگلی، گیاهان بینابینی و گیاهان کوهستانی ازجمله بلوط می‌شود که بیشتر به همین دلیل نام مازیچال را بر آن گذاشته‌اند. لازم به یادآوری است که علاوه بر انواع گل‌های وحشی و خودرو، گل زیبا و ممنوعه سوسن چلچراغ نیز، هر بهار دامنه‌های پایینی این منطقه را آرایش می‌کند.

از آب و هوا چه خبر؟

هوای بسیار خنک مازیچال حتی در شب‌های تابستان، مسافران را مجبور می‌کند لباس زمستانی‌شان را بپوشند.

افرادی که یک بار به این منطقه آمده باشند، خوب می‌دانند که پیش از سفر به این منطقه کوهستانی زیبا باید از طریق اینترنت، وضعیت آب و هوا را رصد کنند تا با بارندگی مواجه نشوند زیرا در صورت بارندگی شدید، حتی ماشین‌های شاسی بلند هم در جاده مازیچال دچار مشکل می‌شوند.

مازیچال

گم کردن راه در تپه‌های بالای منطقه، یکی دیگر از مشکلاتی است که مسافران با آن روبه‌رو می‌شوند؛ چون یکی از ویژگی‌های این تپه‌های زیبا، گم کردن آدم‌ها بویژه در هوای مه‌آلود است. پس به خاطر داشته باشید که در صورت بروز این اتفاق، تو می‌مانی و موبایلی که گاهی در برخی نقاط، آنتن دارد!

چه چیز همراه داشته باشیم؟

باز هم تأکید می‌کنیم که این منطقه هیچ امکانات خاصی ندارد و باید از چادر کوهستانی مناسب و ضدباران، برای اقامت چندروزه استفاده شود. کیسه خواب هم وسیله‌ای ضروری و فراموش نشدنی است چون هیچ شبی ـ حتی در شب‌های تابستان ـ بدون سرما و مه و رطوبت بسیار زیاد، صبح نمی‌شود.

به جز برداشتن وسایل کمپینگ مانند چراغ روشنایی، زیرانداز و سایر وسایلی که به نظرتان لازم می‌رسد، داشتن موادخوراکی هم یکی از ضرورت هاست چون در غیر این صورت، تنها کسانی که خروس خوان از خواب بیدار می‌شوند، می‌توانند سری به کلبه‌های ییلاق نشینانی بزنند که دود تنورشان بر هواست تا شاید از ساکنان موقت و خونگرم و مهمان‌نواز این دهکده، نان و پنیر محلی تهیه کنند.

سرکشی به گوسفندسراها هم ممکن است شانس تهیه ماست و دوغ محلی را بالا ببرد!

حیات وحش زیبا

حیات وحش مازیچال آن‌قدر غنی است که از خرس و سمور گرفته تا گرک، مرال، شوکا، گوزن، گراز و شغال در آن پیدا می‌شود. به همین دلیل به مسافران توصیه می‌شود با دقت کامل در منطقه گردش کنند تا گم نشوند. وجود انواع پرنده، از پرندگان شکاری گرفته تا پرندگان زینتی نیز زیبایی مازیچال را چند برابر کرده است.

پرواز عقاب‌ها، خرامیدن قرقاول‌ها و نوای دل‌انگیز پرندگان کوچک و زیبای زینتی آنقدر زیباست که دلت می‌خواهد برای شنیدن طبیعت، ساعت‌ها چشمانت را ببندی و با جان و دل به صدایشان گوش کنی. به مازیچال که آمدی، آوردن کیسه‌های خالی برای زباله را فراموش نکن. حیف است وقتی بالای ابرهای ارتفاعات البرز می‌ایستی، طبیعت زیبای وحشی را بیازاری.

مرتبط:

سفر به مازندران

روستای زیبای مارین

در این فصل بهاری که تمام  درختان شکوفه و آب و هوای لذت بخشی را در دل خود جای داده اند چه خوب می شود بار و بندیل سفر را ببندیم و  به یک جای جدید و زیبا سفر کنیم تا از عجایب دنیا جا نمانیم.شنیدن صدای پرندگان و دیدن طلوع و غروب خورشید بدون صدای بوق ماشین ها و دود و دم کلان شهرها آنچنان لذت بخش است که گویی پا به یک دنیای باورنکردنی گذاشته ای. پس اگر دلتان می خواهد این زیبایی هارا از نزدیک لمس کنید کافی است تا به  ۳۶ کیلومتری شمال شهر گچساران در استان چهار فصل کهگیلویه و بویراحمد بروید تا روستای «مارین» یا همان بهشت گمشده را از نزدیک ببینید.

این روستا به دلیل ساختار و فضایی که دارد باعث شده تا گردشگران از آن به عنوان ماسوله در جنوب نام ببرند. خانه هایی که در ساختش خبری از آجر سه سانتی و سنگ های آنتیک نیست و با خشت و گل ساخته شده است.

تصور کنید هنگام غروب وقتی از کنار این منازل و گوچه پس کوچه ها گذر کنید و باران بهاری هم شروع به بارش کند، چه بویی به مشام خواهدرسید؟! بوی خانه های کاهگلی آب خورده و از طرفی هم بوی گل های بهاری که دیوانه وار در مشامتان پیچیده می‌شود.

پوشش گیاهی و جانوری منطقه با انواع گیاهان دارویی کتیرا، گل‌گاوزبان و گل بنفشه و جانوران و پرندگان وحشی مانند گرگ، روباه، خرگوش، قوچ، میش، گراز، شاهین و کبک، از دیگر جاذبه‌های طبیعی روستا به شمار می‌رود. حواشی دریاچه سد کوثر از جمله جاذبه‌های گردشگری روستای مارین است. دریاچه پشت این سد که در ۱۷ کیلومتری روستای مارین قرار دارد، از قابلیت مناسبی برای ساماندهی ورزش‌های آبی برخوردار است.

وجود بقعه متبرکه امامزاده بی بی حمیده خاتون(س) از نوادگان امام موسی کاظم(ع) در کنار این روستا بر جذابیت این منطقه افزوده و میهمانان در بدو ورود به روستای مارین به زیارت آستان مقدس این بقعه متبرکه می روند.

تاریخچه روستای مارین

یکی از مواردی که جاذبه روستاها را برای جذب گردشگران بیشتر می کند دانستن پیشینه تاریخی آن است که ما جای پای چه کسانی قدم خواهیم گذاست؟!

روستای مارین یکی از روستاهای تاریخی ایران است. راه سلطنتی شوش به تخت جمشید و بیشاپور (در دوره هخامنشیان)، از ۷ کیلومتری این روستا عبور می‌کرده است. موقعیت سوق‌الجیشی روستای مارین، در دوره هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان سبب احداث قلعه‌های متعدد راهبانی در حوزه نفوذ آن شده است.

از هرچه که بگذریم از گویش مردمان این روستا نمی شود گذشت که به گویش دیلی از زبان لری صحبت می کنند.

مارین

از طرفی خانه ها حداکثر در دوطبقه  ساخته شده اند و کوچه ها به گونه ای هستند که ئسایل نقیلیه نمی توانند عبور کنند پس با خیال راحت به عکاسی خود ادامه دهید و فرزندان کوچک خود را بگذارید کمی راحت تر و بافاصله تر از شما حرکت کنند تا برخلاف فضای شهری از دیدن کوچه پس گوچه ها و خانه های کاهگلی لذت ببرند.

سوغاتی های روستای مارین

رسم ما ایرانی ها بر این  است تا به هر جایی که سفر می کنیم برای خود یادگاری بگیریم که در این خصوص نزدیکان خود را هم فراموش نمی کنیم و همیشه دنبال سئغاتی خریدن برای آنها هستیم.

تولید صنایع دستی و بافته‌های پشمی در میان روستائیان و عشایر منطقه متداول است. انواع گلیم، جاجیم، قالی و توبره، مهم‌ترین صنایع دستی و هنری مردم روستای مارین می‌باشد. معروف‌ترین سوغات روستای مارین را صنایع دست بافت، انار، رب انار، کره، ماست، روغن، کشک و دوغ محلی و مغز بن تشکیل می‌دهد. چه خوب می شود تا گذری به آنها بزنیم تا کالای مورد نظر را خریداری کنیم.

مرتبط:

تنگ تامرادی _ یکی از جاذبه‌های کهگیلویه و بویراحمد

معرفی هتل های جزیزه کیش

جزیره کیش به دلیل ماهیت گردشگری خود، طی سال‌های اخیر مورد توجه گردشگران قرار گرفته است. علاوه بر آثار تاریخی متعدد می توان به پارک‌های ساحلی و تفریحی مانند پارک هنر، ساحل مرجانی، سواحل ماسه‌ای و مرجانی، باغ وحش، آکواریوم، باغ پرندگان کیش، دلفیناریوم شهر زیر زمینی کاریز، کلبه هور، کشتی‌های تفریحی و همچنین کشتی به گل نشسته یونانی را نام برد

جزیره کیش دارای هتل های بسیار برای اقامت گردشگران می باشد که به معرفی برخی از این هتل ها می پردازیم

هتل دریایی ترنج کیش 

مجموعه گردشگری و هتل ۵ ستاره دریایی ترنج با طراحی منحصربه‌فرد بر روی آب‌های نیلگون خلیج فارس در جزیره زیبای کیش و در منطقه بکر و اکوسیستم طبیعی به‌تازگی افتتاح‌شده است. کل مجموعه ترنج در دو فاز تعریف می‌شود، که فاز اول بر روی آب و فاز دوم طبقاتی ساحلی می باشد.در ساخت این مجموعه تمام توان گروه مهندسی بر این اساس بوده تا این هتل دوستدار محیط ‌زیست باشد و کمترین آسیب به محیط‌ زیست برسد، ایجاد دو جزیره مصنوعی برای جذب پرندگان مهاجر و حفظ اکوسیستم طبیعی جزیره زیبای کیش صورت گرفته و چشم‌انداز زیبا و خاطره‌انگیزی را پدید آورده است. هتل دریایی ترنج با معماری و امکانات خاص و مدرن در منطقه‌ای زیبا پذیرای گردشگران است تا لحظات به یاد ماندنی و تکرار نشدنی را برای شما عزیزان رقم بزند.

هتل دریایی ترنج کیش 

هتل داریوش کیش

هتل بزرگ پنج ستاره داریوش با سرمایه گذاری جناب آقای حسین ثابت، و الهام از معماری باستانی تخت جمشید در زمینی به وسعت ۱۲۱۳۳۰ متر مربع در شمال شرق جزیره کیش نزدیک به ساحل خلیج فارس ساخته شده، این هتل یادآور معماری خاص و بی بدیل ایران باستان بوده با فضای مجذوب کننده و غرور آفرین دوران شاهنشاهی هخامنشی اقامتی خاطره انگیز و به یادماندنی را برای مسافران عزیز رقم خواهد زد. هتل دارای فضاهای گردشی، ورزشی و مدرن بی نظیریست که چشم هر بیننده‌ای را مسحور می‌کند، چشم انداز هتل داریوش و آب‌های نیلگون خلیج فارس خاطره‌ای به یادماندنی را در ذهن شما بر جای خواهند گذاشت. رزرو این هتل غیرقابل کنسل و چارتر است.

هتل داریوش کیش

هتل شایان کیش

هتل پنج ستاره پارس شایان، در زمینی به مساحت ۵۵۰۰۰ متر مربع در سال ۱۳۵۱ بنا شده و به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و بهترین هتل‌های جزیره کیش به بهره برداری رسیده است. هتل پارس شایان در سال ۱۳۸۸ به جمع گروه هتل‌های پارس افزوده شد، این هتل در بهترین منطقه جزیره و نزدیک به ساحل درخشان خلیج فارس و بسیاری از جاذبه‌های گردشگری واقع شده است. بزرگ‌ترین اسکله تفریحی جزیره نیز روبروی هتل شایان قرار دارد. فضای داخلی مدرن هتل و چشم انداز زیبای اسکله آرامش خلیج‌فارس لحظات به یاد ماندنی و زیبایی را در خاطر میهمانان عزیز نقش خواهد زد. هتل شایان کیش همچون دیگر هتل‌های پنج ستاره دارای چندین رستوران و سالن مجلل است که با انواع غذاهای ایرانی و فرنگی لذت اقامت را در این هتل تکمیل خواهد کرد. هدیه هتل شایان به میهمانان گرامی جشن مفرح شبانه است که هر شب از ساعت ۳۰: ۱۲ الی ۳ بامداد در هتل برگزار می‌شود.

هتل شایان کیش

هتل شایگان کیش

هتل ۵ ستاره شایگان کیش در سال ۱۳۸۱ در زمینی به مساحت ۱۵۰۰۰ مترمربع و در بهترین نقطه از نوار سیاحتی جزیره کیش افتتاح گردید. این هتل دارای ۱۴۰ اتاق، سوئیت و آپارتمان ویژه در ۶ طبقه بوده که هرکدام دارای رنگ بندی متنوع و امکانات کامل اقامتی و رفاهی هستند. دسترسی آسان به مراکز خرید و بازارهایی نظیر پردیس یک و دو، مرکز تجاری پانیذ، هایپرمارکت و همچنین نزدیکی به دریا، اسکله، اماکن تفریحی و گردشگری، ادارات و بانک‌ها سبب شده تا هتل شایگان انتخاب اول میهمانان جزیره کیش باشد.

هتل شایگان کیش

هتل مارینا پارک کیش

هتل پنج ستاره مارینا پارک واقع در زیباترین نقطه جزیره کیش در زمینی به مساحت بیش از ده هکتار بنا شده فضای سبز زیبا با گونه‌های گیاهی متنوع و آب نماهای بسیار جذاب آن را در سراسر جزیره متمایز می‌سازد. در دو طرف هتل ساحل مرجانی و بسیار زیبای خلیج فارس خودنمایی می‌کند که اولین و بی‌نظیرترین مارینای کیش را در خود جای داده است. این فضای فرح بخش و بسیار چشم نواز، نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب نموده و اقامت در این هتل با شکوه را به یادماندنی می‌نماید. معماری منحصر به فرد همراه با دکوراسیون و تجهیزات مدرن در کنار طبیعتی بکر تعریفی جدید از سفر را در ذهن متجلی می‌سازد.

هتل مارینا پارک

 

مرتبط:

بازار صفین کیش با معماری سنتی

خانقاه و مجموعه بقعه شیخ صفی‌الدین در اردبیل

خانقاه و مجموعه بقعه شیخ صفی الدین در اردبیل، اینمجموعه از اوایل قرن شانزدهم تا اواخر قرن هجدهم به طول انجامید و محلی برای سلوک معنوی به رسم صوفیان بود.

خانقاه و مجموعه بقعه شیخ صفی الدین در اردبیل

ساخت این  مجموعه از اوایل قرن شانزدهم تا اواخر قرن هجدهم به طول انجامید و محلی برای سلوک معنوی به رسم صوفیان بود. در ساخت مجموعه،  برای استفاده بهینه از فضای موجود و ایجاد کاربری‌های متنوع (از جمله کتابخانه، مسجد، مدرسه، بقعه، آب انبار، بیمارستان، آشپزخانه، نانوایی و تعدادی دفتر کار) از فرم‌های معماری سنتی ایران استفاده شده است. مسیر دسترسی به بقعه شیخ از هفت بخش، به نشانه هفت وادی عرفان تصوف تشکیل شده که با هشت دروازه، به نشانه هشت نگرش تصوف از هم جدا شده‌اند. نما و فضای داخلی بقعه و تزئینات فراوان آن به خوبی باقی مانده‌اند و مجموعه چشمگیری از دست سازهای قدیمی را می‌توان دید. بقعه شیخ صفی‌الدین مجموعه‌ای نادر از اجزای معماری اسلامی در قرون وسطی می‌باشد.

شرح تاریخی

صوفی‌گری ( تصوف از صوف به معنی “پشمینه”  به زبان عربی و یا صفا یه معنی “پاکدامنی” برگرفته شده است) عموماُ به عنوان جنبه عرفانی و درونی اسلام و نه یک فرقه جداگانه، در نظر گرفته می‌شود. تصوف در قرن‌های نهم و دهم میلادی به عنوان جنبشی معنوی گسترش پیدا کرد و به عقیده برخی، عاملی مهم در گسترش اسلام و ایجاد یک فرهنگ جامع اسلامی در آفریقا و آسیا بود. این آیین در طول قرن‌های سیزدهم تا شانزدهم در سراسر جهان اسلام به عنوان یک فرهنگ قدرتمند دینی و فکری با آموزه‌های به خصوص خود (که توسط اساتید تصوف بر مبنای طریقت و احکام مختلف بنیان نهاده شده‌اند) رونق یافت و جلوه‌های ملموس هنری زیادی را به ویژه در آسیای مرکزی بر جای گذاشت.

اردبیل و حمله مغول‌ها

در زمان فتح ایران به وسیله مسلمانان، اردبیل بزرگترین شهر در شمال غربی ایران بود. بعد از حمله مغول‌ها این شهر ویران شد و به مدت سه قرن، تا زمانی که شیخ صفی‌الدین (۱۲۵۲ تا ۱۳۳۴ میلادی)، صفویه را بنیان نهاد و نام خود را بر این سلسه گذاشت، به همین حال رها شده بود.

خانقاه و مجموعه بقعه شیخ صفی‌الدین در اردبیل

شیخ صفی‌الدین و صوفی‌گری

شیخ صفی‌الدین از آموزه‌های شیخ زاهد گیلانی بهره برد و پس از مرگ استاد، بر جای او نشست و طریقت خود را گسترش داد. این طریقت، تصوف (برگرفته از صوفی‌گری صفویان) نام گرفت. شیخ، خانقاهی در اردبیل احداث کرد که بعدها به بقعه او تبدیل گشت.

ویژگی‌های مجموعه

مجموعه شیخ صفی‌الدین در ابتدا شهری کوچک و خود گردان متشکل از بازارها، حمام‌ها و میدان‌های عمومی، مکان‌های مذهبی، خانه‌های مسکونی و دفاتر کاری بود.

نقش و کاربری مجموعه و سلطنت صفویان

در دوران سلطنت شاهان صفوی، نقش و کاربری این مجموعه تغییر کرد و به خاطر وجود بقعه با ارزش موسس سلسه صفویه، به یکی از مهمترین مکان‌های ملی و سیاسی مبدل گشت. شاه اسماعیل، وارث شیخ صفی‌الدین و رهبر صوفی مسلک خانقاه، اولین شاه سلسله صفویه شد و تشیع را به عنوان دین رسمی کشور اعلام کرد.

خانقاه و مجموعه بقعه شیخ صفی‌الدین در اردبیل

اهمیت بقعه شیخ صفی‌الدین از نظر صفویان

صفویان در توسعه و تزئین ساختمان آرامگاه جد خود از هیچ هزینه‌ای دریغ نکرده و آثار هنری بسیاری را بنا کردند. افراد بسیاری برای زیارت بقعه شیخ صفی‌الدین به این مجموعه می‌آمدند و از قرن چهاردهم تا شانزدهم این مکان، مجموعه‌ای مذهبی بود متشکل از آثار برجسته هنری، تزئیناتی و باستان شناختی.

مراحل ساخت مجموعه

محققان چهار مرحله اصلی برای ساخت این مجموع تعیین کرده‌اند که مهمترین ساختمان‌ها در این چهار مرحله بنا شده و یا به طور قابل توجهی تغییر داده شده‌اند :

مرحله اول از سال ۱۳۰۰ تا ۱۳۴۹ میلادی: در این دوره طرح اولیه بقعه تنظیم شد و بناهای “خانقاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، حرم‌خانه، گنبد الله الله، ساحت، عمارت دارالحفاظ، شاه نشین، حیاط میانی و چله خانه جدید” ساخته شدند.

مرحله دوم از سال ۱۳۴۹ تا ۱۵۴۴ میلادی: در این دوره مقبره شاه اسماعیل و همچنین مقبره مادرش، دار الحدیث، جنت سرا، شهیدگاه و حیاط آرامگاه در قسمت جنوبی بقعه شیخ صفی‌الدین ساخته شدند. بیشتر این ساخت و سازها به قرن شانزدهم میلادی مربوط می‌باشند.

مرحله سوم از سال ۱۵۴۴ تا ۱۷۵۲ میلادی: چینی خانه (به شکل کنونی آن، دروازه شاه عباسی و حیاط باغ در این دوره بنا شدند.

مرحله چهارم از سال ۱۷۵۲ تا قرن بیستم میلادی: مدرسه، سرویس های بهداشتی، موتور خانه و گلخانه در این دوره و بیشتر در قرن بیستم ساخته شدند.

این بنا همچنان نقش خود را حفظ کرده و محلی برای عبادت و زیارت است .

مرتبط:

دریاچه نئور _بزرگترین دریاچه طبیعی اردبیل

آشنایی با خوسف _کهن ترین شهرهای خراسان

خوسف در ۳۶ کیلومتری غرب بیرجند مرکز خراسان جنوبی قرار دارد. جایی در حاشیه کویر که با دارا بودن بافت قدیمی، آثار تاریخی دیدنی و شرایط اقیلمی مناسب برای رویش گل نرگس به دیار گل های نرگس معروف است.

پیشینه تاریخی خوسف به پیش از اسلام می رسد و یکی از کهن ترین شهرهای خراسان جنوبی محسوب شده که در منابع تاریخی از آن با نامهای خسف، خسب، خوسف یاد شده است.

وجود بافت قدیمی با آثار تاریخی از ویژگی های شاخص این شهر محسوب می شود. این بافت به لحاظ موقعیت طبیعی و واقع شدن بر روی هسته مقاوم از زمین لرزه در امان مانده لذا یکی از سالمترین بافتهای تاریخی در منطقه به شمار می رود.

حمدالله مستوفی نخستین کسی است که در سال ۷۴۰ هجری در کتاب نزهه القلوب نام کنونی خوسف را آورده است و درباره آن چنین می گوید: خوسف شهر کوچکی است و چند موضع توابع دارد و آب آن از رودخانه باشد و دیها را آب از کاریز باشد و در آنجا همه نوع انتفاعی حاصل آید.

بافت قدیمی خوسف نیز که در طول حیات چند صد ساله خود فراز و نشیب های زیادی را طی کرده از این امر مستثنی نبوده و در جریان شکل گیری و رشد خود بسیار از این عوامل متاثر شده است.

بافت قدیم خوسف با مساحتی در حدود ۲۰ هکتار تعداد زیادی بناهای باارزش تاریخی و فرهنگی را در خود جای داده است. مساجد، آب انبارها، مدرسه، قلعه، خانه های علوی و مالکی و آرامگاه ابن حسام از جمله این بناهای ارزشمند هستند.

چرا خوسف؟

در لغت نامه دهخدا نام خوسف (خوس اف و یا خودس اف) ریشه در زبان گرجی دارد. اینکه خوسف چه زمانی به این نام نامیده شد واقعا معلوم نیست ولی اساساً این منطقه را گرجی ها و قبل از ظهور اسلام بنیاد نهادند. و بیشتر از آنچه امروز مورد توجه قرار گرفته از نظر اقتصادی و تجاری مورد توجه تجار و بازرگانان قرار داشت و از خوسف به عنوان یک کاروان سرای تجاری نام برده می شد.

blank

آرامگاه ابن حسام خوسفی

آرامگاه ابن حسام خوسفی شاعر برجسته دوره صفوی با فرم هشت ضلعی با گنبدی شبیه کلاه فرنگی که در اصل نورگیر مقبره محسوب می گردد احداث شده است.
فضای ورودی آرامگاه دارای پله است که در نمای جنوبی ساختمان قرار گرفته و به لحاظ فرم مانند پیش طاقی بوده که سقف آن دارای فرم قوسی شکل به صورت سه بخشی کند است.در نمای خارجی مقبره در سه طرف نورگیر یا پنجره کارگذاشته شده که نور فضای داخلی را تامین می کنند و همچنین علاوه بر پنجره ها طاق نماهایی در نمای خارجی ساختمان موجود است که فرم کلی بنا از این طاق نماها نشأت می گیرد.

تاریخ در روستا

بافت تاریخی روستای خور مربوط به دوره صفوی نیز متاثر از شرایط اقلیمی و جغرافیایی محیط خود است. خانه های گلی، پوشش گنبدی، حیاط مرکزی، بادگیرها، اطاق های دور تا دور حیاط، هشتی ها و دهلیزها، دیوارهای قطور، حوض و باغچه وسط حیاط به صورت هماهنگ و یکنواخت از ویژگیهای معماری خانه های روستای خور هستند که مطابق با اقلیم منطقه بوجود آمده است. تراکم خانه ها و کوچه های پرپیچ و خم و همچنین بادگیرها از شاخصهای عمده روستای خور است.

در بافت خور بناهایی همچون قلعه، آب انبار، مسجد، حسینیه، حمام و خانه های قدیمی وجود دارد که اکثرا متعلق به دوره صفوی است.

مسجد جامع خوسف

مسجدجامع خوسف نیز مربوط به دوره قاجار دارای سردر ورودی بلند با طاق جناغی و تزئینات رسمی بندی، صحن، شبستان زمستانی به نامهای ملاعلی اکبر و حاج عبدالخالق، یک شبستان تابستانی و شبستان های مهتابی و خلیلان است.

ورودی بنا و شبستان های مهتابی و خلیلان در دوره های معاصر بازسازی شده اند و در جریان مرمت شبستان مسجد به بقایا و آثاری مربوط به دو دوره مختلف برخورد شد.

در مورد زمان ساخت این بنا در بین اهالی مشهور است که از مساجد مربوط به زمان حیات مبارک امام حسن مجتبی(ع) است ولی در این مسجد شواهدی برای تأیید این ادعا وجود ندارد. بنای موجود در دوره قاجار به فراخور نیاز مرمت و گسترش یافته ولی بر اساس گمانه زنیها زمان بنای اولیه مسجد مربوط به دوره های قبل از آن است.

blank

مدرسه ابن حسام

این بنا از عناصر معماری ایران از قبیل سردر ورودی، دالان حیاط و اتاق ها… حیاط تشکیل شده است ورودی بنا با طاق کلیل است. نمای حاشیه خیابان مدرسه قاب بندی آجری و قاب های آجری اطراف پنجره ‌ها می‌‌باشد نمای داخل حیاط نیز دارای قابها‌ی آجر‌ی تاریخ ساخت این بنا بر اساس لوح موجود در سردر بنا ۱۲۶۰ هـ.ق است. این بنا به دستور ملا علی اکبر خوسفی و با هزینه فردی به نام آقا محمد خان بنا شده است. این بنا در دوران پهلوی دچار تغییراتی شده است.

بافت تاریخی روستای ماژان

بافت تاریخی روستای ماژان یکی از بافتهای بسیار مهم شهر خوسف به شمار می‌رود که تا کنون توانسته است از صدمات ناشی از حوادث طبیعی و عوامل انسانی بدور بماند حفظ ارزش های معماری با استفاده از مصالح بومی و اهمیت آن افزوده است. بافت تاریخی روستای ماژان به دلیل همگونی با طبیعت و آب و هوای منطقه سالیان زیادی پا برجا مانده و هم اکنون نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.

مرتبط:

ازمیغان ،زیباترین روستای خراسان جنوبی

آشنایی با قلعه بیرجند

قلعه بیرجند که با نام‌های قلعه ته ده و پایین شهر نیز شناخته می‌شود، بزرگترین و قدیمی‌ترین بنای تاریخی بیرجند به شمار می‌رود. این قلعه که از جمله نقاط گردشگری بیرجند و استان خراسان جنوبی است، بر فراز بلندترین نقطه غربی تپه ماهورهای شهر بیرجند قرار دارد.

این قلعه با وسعتی بالغ بر ۳۰۰۰ مترمربع در دوره صفویه ساخته شده و در واقع هسته اولیه شهر بیرجند محسوب می‌شود.

البته برخی نیز بنای این قلعه را به پیش از آن دوره نسبت می‌دهند. قلعه بیرجند از خشت و گل و چینه ساخته شده و از دوره صفویه تا قاجاریه مردم این شهر را در مقابل تهاجم دشمنان به ویژه ترکمن‌ها و ازبک‌ها محافظت می‌کرده است.

قلعه بیرجند در دوره قاجاریه به طور کامل بازسازی و مورد استفاده قرار گرفت. با توجه به شواهد موجود به وسیله نقب های زیرزمینی به نقاط مهم شهر مثل ارگ بهارستان، ارگ کلاه فرنگی و قنات قصبه مرتبط بوده است.

این قلعه دارای ۷ برج بوده که شش برج از آن باقی مانده است. مرمت این بنا در سال ۱۳۷۸ به وسیله شهرداری بیرجند شروع شد.

در روزگاران گذشته در بیرجند دو قلعه معتبر و چندین ارگ و ساختمان بزرگ وجود داشته که در آغاز سده چهاردهم خورشیدی آثاری از آن دو قلعه و نیز تعدادی ارگ و ساختمان بزرگ باقی است.

قلعه عظیم و قدیمی پایین شهر بیرجند یک قلعه کوهستانی از نوع نظامی می‌باشد. این قلعه نه جای سکونت بلکه مکانی برای انجام وظیفه نگهبانان بوده و ساکنان این قلعه نگهبانانی بودند که وظیفه آن ها رساندن اخبار، تأمین امنیت و حفاظت بود.

قلعه بیرجند
در این قلعه انبارهای آب و آذوقه پیوسته نگهداری می‌شد تا در مواقع حملات دشمن یا هجوم های سراسری، ساکنان شهر، تجار، پیشه وران، افراد مهم، فرماندهان با خانواده‌های خود و دارایی هایی منقول از طریق نقب‌هایی که تعبیه شده بود، به قلعه پناه برند.

این نقب‌ها از قلعه به خانه اشراف و افراد حکومتی، همچنین مرکز محلات (از جمله محله سرو) و مسیرهای متعددی همچون ارگ بهارستان، ارگ کلاه فرنگی را شامل می‌شد.

بنای قلعه را برج‌هایی دو طبقه در چهار طرف با حصار اصلی در میان گرفته بر فراز این برج‌ها که به شکل استوانه هستند.

روزنه‌هایی ایجاد شده که کاربرد آن دیدبانی برای دفاع از قلعه و ساکنان شهر می‌باشد و محل امنی برای تیراندازی و ضربه زدن به دشمن محسوب می‌شده، دیوار بنا با فرم آمده آن همچنین ضخامت آن امکان دیدبانی را بر فراز حصار به نگهبان بهتر می‌دهد.

این قلعه داراى دو در ورودى است که یکى از آنها در ضلع شمالى و دیگرى در ضلع غربى قرار دارد.

مرتبط:

عمارت و باغ اکبریه _بنای تاریخی بیرجند

تنگه‌ تاریخی سولک کجاست؟

در حدفاصل میان کوه‌ها تنگه‌ای به نام «سولک» یا «سروک» وجود دارد که در فارس نامه ناصری به معنی گردنه سروهای کوچک از آن نام برده شده است.

در این مکان سه ستون سنگی یکپارچه و بلند دیده می‌شود که روی آنها نقش افراد مختلف در حالت‌های گوناگون حجاری شده‌ و می‌توان آنها را از لحاظ زیبایی بانقوش برجسته تخت جمشید مقایسه کرد.

هر یک از این ستون‌ها به خط نوشته‌هایی آراسته هستند که نشان دهنده خطوط باستانی است. در جبهه شمالی دو نقش برجسته در بالا و پایین قرار داد که پادشاه را در حالی بر تخت نشسته نشان می‌دهد و در پایین تخت نیز پرندگانی با نقش عقاب کندکاری شده‌اند.

نقش دیگر، اجتماع درباریان را در طاق تخت سلطنت نشان می‌دهد. در این نقش سر همه درباریان برهنه است. جبهه جنوبی دو نیایشگر را نشان می‌دهد که اولی روی سکوی جلوی یک آتشدان کوچک و نیاشگر دوم پشت سر اولی در سطحی پایین‌تر ایستاده است.در جبهه غربی نقش برجسته دو مرد با نمای روبه‌رو با بازوان گشاده نشان داده شده است. در لبه صخره، نقش برجسته‌هایی وجود دارد که بزرگتر از هر نقش دیگر «تنگ سروک» است.

در جبهه شمالی نقش برجسته دو سرباز با نیم تنه بلند ساده، شلوار و صندلی دیده می‌شود که غلاف پهنی در طرف چپ حمایل دارند و ظاهراً گرز یا کوپال با سری خمیده‌ای را دارا هستند.

این نقوش در فاصله ۵۰ کیلومتری شمال بهبهان، شهرستان لیکک از توابع استان کهگیلویه و بویراحمد قرار دارد و قدمت آن به ۲۹۹ میلادی یعنی به دوره اشکانی می‌رسد . تنگ سولک به لحاظ آب و هوایی نسبت به سایر نقاط شهرستان بهمئی تفاوت زیادی دارد و پوشش گیاهی خوبی دارد. این منطقه گرمسیری و کوهستانی بعنوان منطقه حفاظت شده پیشنهاد شد که اخیراً از طرف شورای عالی محیط زیست بعنوان منطقه حفاظت شده تصویب شده است.

هر یک از این ستون‏‌ها به خط نوشته‏‌هایی آراسته هستند که نشان‏‌دهنده خطوط باستانی است. این نقش برجسته که بر صخره‌ای در یک دره بلند از کوهپایه‌های زاگرس در شهرستان کهگیلویه تراشیده شده‌، به یک شاهزاده الیمائید که یک شاهزاده‌نشین تابع اشکانیان بوده منسوب است.

نقوش برجسته تنگ سروک در سال ۱۸۴۱ میلادی به وسیله «آقای بارون دبود»(سیاح روسی) تشخیص داده شد و برای اولین بار آقای الستین در کتاب موسوم به جاده‌های قدیم ایران غربی منتشر شد. از ۱۹۵۲ آقای هنینگ این نقوش و کتیبه‌های آن را با دقت مورد مطالعه قرار داد‌.

در تنگ سروک حداقل چهار مجموعه نقش برجسته موجود در سنگی که از کوه جدا شده که یکی از نقوش برجسته نقش دو نفر را در حال ایستاده نشان می‌دهد که هر دو قبا و شلواری به سبک لباس‌های عهد اشکانی پوشیده‌اند. نمای شرقی این تخته سنگ شخصی را نشان می‌دهد که روی تختی دراز کشیده در حدود ۶۰۰ متر دورتر در مجموعه‌ای از نقوش برجسته دیگری است که احتمالا قسمت اصلی این مجالس را نشان می‌دهد.

blank

روی نمای غربی تخته سنگ اولی‌، نقوش در سه ردیف دیده می‌شود که در نقوش دیگر بهتر محفوظ مانده‌اند. در ردیف بالا از قسمت چپ ابتدا فردی که شاید شاه باشد، روی تختی نشسته، در طرفین او اشخاصی ایستاده‌اند، در نقش وسط سواری به شیری حمله کرده است و در بالای او کتیبه‌ای به خط پهلوی اشکانی دیده می‌شود. در ردیف پایین مردی با یک شیر در حال جنگ است. در طرف شمال غربی این تخته سنگ یک نفر روحانی در کنار آتشدانی ایستاده و آتشدان روی سکوی سه طبقه‌ای قرار دارد. روی طبقه زیرین این سکو کتیبه‌ای به خط پهلوی اشکانی است.

روی نمای شمالی آن نیز مجلسی در دو طبقه نمایانده شده است. در طبقه بالا مردی خوابیده و تاجی در دست دارد و روی دست چپ خود لمیده است و در سمت چپ این شخص سه سرباز نیزه به دست دارند و در لابلای آنها سه خط به زبان پهلوی اشکانی نوشته شده است. در طبقه زیرین شبیه سه نفر نمایان است که کمی پاک شده است.

به فاصله کمی در طرف شمال این تخته سنگ نقش برجسته دیگری است که روی نمای جنوبی آن یک اسب سوار نشان داده شده است. در حدود شش متر دورتر یک تخته سنگ دیده می‌شود که مه از کوه بیرون آمده و روی آن اشخاصی که در کنار آتشدان نقش شده، دیده می‌شود. هنینگ زمان این نقوش را در حدود آخرین ربع قرن دوم میلادی یا اوایل قرن سوم می‌داند.

همچنین شاهزاده‌ای به صورت سواری مصور شده که شیری را می‌کشد یا با دشمنی جنگ تن به تن می‌کند و این برای اجتماعی که بر پشت اسب زندگی می‌کنند، تصویری مطلوب است. در جای دیگر همان شاهزاده دیده می‌شود که ایستاده و بزرگتر از اشخاص دیگر در صحنه است و شاهزاده‌ای را به تخت می‌نشاند، بعد در برابر یک قربانگاه که به شکل تخته سنگ مخروطی شکل است و دیهیمی روی آن قرار دارد که به ستایش ایستاده است. سپس در طرف چپ قربانگاه روی یک تخت که بر پایه سه عقاب قرار دارد، به طرز ایرانیان نشسته و دست راست خود را با حلقه مظهر قدرت به سوی دو تن از سران تابع خود گسترده است.

کمی دورتر مجلسی است که در آن یک ایزد به شاهزاده‌ای مقام می‌بخشد و پس از آن صحنه جنگ یک شاه که بر اسبی سوار است و خود و الستین زره بر تن دیده می‌شود که با نیزه خود به دشمن حمله می‌کند.

این نقوش برجسته مشابه نقش رستم است که می‏‌توان آن‏ها را به بهرام دوم ساسانی، بهرام سوم ساسانی، هرمز دوم و شاهپور دوم نسبت داد. بعضی جنبه‏‌ها در این مجسمه‏‌های صخره‏‌ای مشترکند. در همه این نقوش جنگاوران سوار بر اسب هستند. تنها سلاح مورد استفاده آنها نیزه بلند است و فاتح در سمت چپ لوحه قرار دارد.

تنگه‌ تاریخی سولک

تعداد افراد نقوش تنگ سروک ۴۰ نفرند. حیوانات شامل هفت نقش دو اسب، دو شیر و سه پرنده است. در این نقوش سلاح‏‌ها عبارتند از نیزه بلند‌، شمشیر‌، خنجر‌، گرز، تبرزین، چماق‌، کمان‌، تیر، ترکش و نقش پرچم. یکی از مشخصات مهم اثر تنگ سروک نمایش چهره کامل انسانی است که هم با آثار اشکانیان و هم با آثار ساسانیان متفاوت است.

تنگه‌ تاریخی سولک

این منطقه زیبا که شامل تنگ سولک و نیمی از تنگه ماغر را تحت عنوان حفاظت شده سولک می‌شود. علاوه بر آثار قدیمی و سنگ نوشته‌های باستانی موجود از دوران اشکانی دارای طبیعتی بدیع و استثنایی و چشمه‌زار و جنگل های آن غالباً بلوط و درختان زیبای زربین و از تیپی کوهستانی و صخره‌ای برخوردار است .

اهمیت اصلی آن وجود درختان نادر و کمیاب زربین بوده که اخیراً از طرف مدیریت منابع طبیعی استان عرصه‌هایی از آن زربین کاری شده است و چندین بنه و آبادی فصلی کوچک بنام آبدولی، سینه سولک، چال انجیر، زیرچک (زیرکمر) در این منطقه موجود است.

تعداد شش چشمه دائمی و دو چشمه فصلی در عرصه مذکور وجود دارد که از میان این چشمه‌ها چشمه گوردک از آبدهی قابل توجهی برخوردار و ماورای بسیار حائز اهمیتی برای وحوش منطقه محسوب می‌شود.

مختصر باغات موجود بخصوص انار از این چشمه مشروب و قسمت اعظم آن در قالب خط لوله آب آشامیدنی روستاهای بخش لیکک استفاده می‌شود. در حال حاضر آماری قریب به ۳۰ تا ۵۰ هزار اصله از درختان کهنسال و نهال‌های دست کاشت زربین شمال و غرب تنگ سولک را پوشش که این منظره بسیار بدیع چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌گردانند.

جالب‌تر از آن وجود حیات‌وحش بسیار غنی از جمله کل، بز و پرندگانی چون کبک، تیهو، کبوتر جنگلی و چاهی و انواعی از کلاغ‌ها در این منطقه بصورت مشهود موجود است. باید اذعان کرد این محدوده ۲۰۰۰ هکتاری شرایط بسیار حائز اهمیتی به عنوان آثار طبیعی ملی را داراست و تنها جاده خاکی ماشین رو بطول تقریبی ۴ تا ۵/۵ کیلومتر تا محل روستای آبدولی در قلب تنگ سولک ادامه دارد.

از طرفی این منطقه از نقطه نظر پوشش گیاهی دارای گیاهان دارویی و خوراکی و زینتی حائز اهمیتی از قبیل بن‌سرخ، حلپه، تره، کارده، بومادران، پشموک، کنگر، گل لاله سرنگون و آویشن جنگلهای پرپشتی از بلوط و سایر گونه‌های متفاوت این محدوده را در گرفته است. محوطه ۲۰۰ هکتاری «تنگ سولک» به ثبت آثار ملی نیز رسیده است.

مرتبط:

میلیون‌ها گردشگر در کهگیلویه و بویراحمد

 

برج شبلی دماوند _نمونه منحصر بفرد هنرمعماری ایرانی

برج شیخ شبلی دماوند نمادی از تاریخچه این شهر است که در مرکز شهر و بین دو محله قدیمی ˈفرامهˈ و ˈ قاضیˈ از محله های قدیمی شهرستان قرار دارد.برج شبلی یکی از نمونه های بارز شیوه معماری و اوج هنر در ایران بعد از اسلام است.شیوه معماری برج شبلی شیوه معماری رازی است که در دوره سلجوقیان رواج داشته است.

در سال ۲۴۷ هجری قمری، مردی در سامرا متولد شد که به ˈشیخ ابوبکر دلف بن حجدر شبلیˈ نام گرفت.

وی شیعه و متولد ˈشبلیهˈ و در بغداد زندگی می کرد، در دوران جوانی به علت اشتغال پدر و دایی اش در درگاه خلفای عباسی به مقام سیاسی دست یافت و از سوی حاکمان طبرستان، به امیری دماوند گمارده شد.

دماوندی ها دوران صدارتش را دورانی می دانند که در گسترش عدالت، امنیت و رفاه نمونه بوده است و زمانی که خبر فوتش در سال ۳۳۴ هجری قمری در بغداد به گوش مردم دماوند رسید، آنان نیز بنایی یادبودی به نامش برپا داشتند که هنوز بعد از دوره سلجوقی و قرون چهارم و پنجم یاد او در گوشه و کنار شهر و مردم دماوند زنده است.

قدیمی های دماوند، این برج را ˈپاگنبذˈ می نامیدند، زیرا بر روی تپه های کوه نیل و به صورت هشت ضلعی بنا شده است و آن را پاگنبذ شیخ شبلی و یا برج شبلی شهرت داده اند.

این برج در ابتدا ساده و بعدها هشت ضلعی ساخته شد و تزئینات روکاری آن انجام شد و اکنون دو پوشش دارد که در صورت از بین رفتن پوشش خارجی برج، پوشش اصلی شبلی باقی می ماند.

در گوشه های آن در هر ضلع ستون های نیم دایره ای تزئینی دیده می شود که با آجر پخته ساخته شده و جنبه تزئینی دارد، گنبد آن نیز هشت ترک دارد که با یک شکستگی با زاویه تند به طرف راس متمایل می شود.

برج شبلی به سبک سردابه ساخته شده و چهارگوش است که با چندین پله از در ورودی برج به قسمت سردابه راه دارد.

گنبد داخلی به صورت کروی و عرقچین که سطح زیرین آن به شیوه معماری خاص آجرکاری طرح جناغی متحدالمرکز شده که یکی از شاهکارهای معماری آن زمان است.

تزئینات برج با سبکی خاص و متفاوت از یکدیگر ساخته شده است و در مجموع ۳۰ قاب ˈاسپرˈ در بنا به کار رفته که ۲۲ قاب تزئینات اسپر بنا را تشکیل می دهد و هشت قاب دیگر که در زیر گنبد به کار رفته همگی به صورت مستطیل شکل افقی ساده که در هر ضلع تکرار شده که بیانگر هنر بی نظیر معماری ایرانی است.

زیبایی بکار رفته در قاب ها خیره کننده است و تزئینات هر شکل آن به واقع گویای هنر منحصر به فرد ایرانیان است، ضلع شمالی برج لوزی شکل و برجسته با آجرهای افقی و با مهرهای ضربدری طرح لوزی در لوزی ایجاد شده است.

یکی دیگر از جاذبه های ساخت این بنا وجود حفره های هواگیر است که برای تخلیه هوا و در ساخت و سازهای برج استفاده شده است.

در شرق استان تهران دو بنای تاریخی از جمله امامزاده ˈگتمیرˈ شهر آبسرد در دماوند و برج شبلی دماوند وجود دارد که به سبک آرامگاهی ساخته شده است.

رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان دماوند در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران رودهن در خصوص بازسازی این برج گفت: بعد از برگزاری مناقصه و انتخاب پیمانکار، پروژه با شرح خدماتی شامل دیوارکشی دور مجموعه، احداث سرویس بهداشتی و نمازخانه، احداث ساختمان نگهبانی و پارکینگ مجموعه و فضاسازی پیرامون برج و دیگر اقدامات اجرا شد و به واسطه ارائه خدمات مطلوب هم اینک به شهرداری دماوند واگذار شده است.

ˈابراهیم اکبریˈ افزود: برج شبلی از جمله معماری پس از شیوه پارسی، پارتی و خراسانی در دوره اسلامی شکل گرفته است و همه ویژگی های اعصار و دوره های پیش از خود، از جمله هیبت و شکوه معماری پارتی و ظرافت شیوه پارسی را دارد.

وی خاطرنشان کرد: این بنای هشت ضلعی با طاق، گنبد و سرداب از آجر و آهک ساخته شده است و بناهایی مثل مسجدˈاردستان ˈ، ˈگنبد قابوسˈ و چند اثر دیگر در ایران متعلق به این دوره است.

رئیس اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان دماوند گفت: گردشگران از این برج و فضای اطراف به عنوان تفرجگاه می توانند استفاده کنند.

برج شیخ شبلی از آثار قرون ۴ و ۵ هجری قمری در دوران سلجوقی در ارتفاعات مشرف به شهر دماوند واقع است.

برج هشت ضلعی شیخ شبلی دماوند در تاریخ ۲۹ خرداد ماه ۵۱ به شماره ۹۲۰در فهرست آثار ملی به ثبت رسید.

مرتبط:

آبشار جنگلک _دیدنی های دماوند