کلیسای وانک زیباترین کلیسای جلفای اصفهان

کلیسای وانک یا آمنا پرکیج نام کلیسایی است در محله جلفای اصفهان. این کلیسا از کلیساهای تاریخی ارمنیان اصفهان می‌باشد و در زمان شاه عباس دوم ساخته شده‌است. وانک در زبان ارمنی به معنی کلیسای جامع است.

ارامنه بعد از کوچ بزرگ یعنی در سال ۱۶۰۵ به دستور شاه عباس دوم به اصفهان آورده شدند. آنها از بدو ورود شروع به ساختن محل زندگی کردند و در وهلهٔ اول کلیساها را بنا کردند.

 

از ويژگيهاي ساختمان:

بزرگترين و زيباترين كليساي جلفاي اصفهان است

از نظر طلاكاري سقف و سطح داخل گنبد و نقاشي هاي تاريخي از زيباترين كليساهاي جلفاي اصفهان است

داخل کلیسای وانک و تمام ديوارهاي اطراف و جوانب آن از تزئينات نقاشي رنگ و روغن و آب طلا به سبك ايراني و تصاويري از زندگي حضرت مسيح (ع) متاثر از نقاشي ايتاليايي تزئين شده است

برج ناقوس روبروي در اصلي كليس به سبك ايراني است و در زمان شاه سلطان حسين ساخته شده است.

کلیسای وانک

 

بزرگترين کليسای جلفا :

اين کليس به نامهای سن سور و آمنا پرکيچ نيز ناميده می شود بزرگترين کليسای جلفا است. اين کليسای با شکوه در سال ۱۰۱۵ هجری قمری برابر ۱۶۰۵ ميلادی در اراضی باغ زرشک احداث شد و پس از ۵۰ سال در سال ۱۰۶۵ هجری قمری برابر ۱۶۵۵ ميلادی توسعه يافت و به صورت امروز در آمد.

اين کليسا دارای گنبدی عظيم و ديوارهای رفيع و طاقهای بلند و زيباست که در حال حاضر محل اقامت خليفه ارامنه ايران و هندوستان می باشد.

ساختمان نماز خانه كليسا:

نماز خانه اصلی کلیسای وانک که به شکل متوازی الاضلاع است شامل دو قسمت چهارگوش است که قسمت اول شبستان بنا و قسمت دوم که زير گنبد خانه است محل اجرای مراسم و سرودهای مذهبی است. ازاره های ديوارهای نماز خانه را کاشی های خشتی چند رنگ فرا گرفته است. در قسمتهای بالای ازاره تصاويربسيار زيبائی نقاشی شده اند که از کتب مقدس الهام گرفته شده و تمامی سطح فضای گنبد را تزئين کرده است.

دور تا دور گنبد داستان خلقت آدم و حوا است که بوسيله نقاشان ارمنی ترسيم شده اند. بر محراب بسيار زيبای کليسا نيز تصاويری از جمله تصوير حضرت مسيح (ع) نقاشی شده است. نمای خارجی گنبد کليس بدون تزئينات کاشيکاری است و با آجر ساده پوشانده شده است.

 

ساختمان كليسا:

در گوشه حياط کليسا برج ناقوس زيبا و بزرگی ساخته شده که بر چهار ستون سنگی استوار است. در گوشه ديگری از اين حياط و روبروی برج ناقوس ستون بلندی از سنگ يادبود ۱/۵ ميليون نفر ارمنی ساخته شده که در سال ۱۹۱۵ ميلادی قتل عام شده اند.

در صحن حياط کليسا چند نفر از ارامنه مشهور از جمله چند اسقف اعظم و نمايندگان سياسی کشورهای اروپايی که در اصفهان در گذشته اند به خاک سپرده شده اند.

کلیسای وانک

قسمتهاي مختلف كليسا:

کلیسای وانک دارای تأسيسات مختلفی مانند موزه و کتابخانه است. موزه کليسا در سال ۱۳۲۲ هجری قمری برابر با ۱۹۰۵ ميلادی ساخته شد.

اشيائی که در سالن های آن به معرض تماشای بازديد کنندگان گذاشته شده اند شامل تابلوهای نقاشی کار نقاشان اروپائی است که به کليسا اهداء کرده اند. تعدادی کتب خطی نفيس نيز در اين موزه نگهداری می شوند.

 

از جمله مجموعه های نفيس ين موزه فرامينی است که در طول تاريخ صفويه به بعد سلاطين و حکام ايران درباره ارامنه صادر کرده اند. اين فرامين از نظر بررسی تاريخ ارامنه بسيار مهم و قابل ملاحظه بوده و در عداد منابع قابل اعتماد به شمار می روند.

از ديگر تأسيسات کليس چاپخانه است. اين چاپخانه که به سعی و کوشش و ابتکار پيشوای ارامنه آن روزگار به نام خاچاطور کساراتسی GZARATSSY در جلفا تأسيس شده بود در سال ۱۶۳۶ ميلادی به عنوان اولين چاپخانه شروع به کار کرد و نخستين کتابی که به وسيله آن به چاپ رسيد زبور داوود بود که از اين کتاب فقط يک نسخه در دنيا موجود است و آن نيز در شهر آکسفورد انگلستان نگهداری می شود.

تصوير اين کتاب در موزه کليسا در معرض بازديد عموم است. کتابخانه کليسای وانک نيز با ۰۰۰/۲۵ جلد کتاب به عنوان يکی از بهترين منابع مورد استفاده محققين و پژوهشگران ارمنی و ساير اديان قرار میگيرد.

موقعيت:

چهارراه حكيم نظامي خيابان نظر شرقي

سال تاسيس: ۱۰۶۵ هجري مطابق با ۱۶۵۴ ميلادي

مرتبط:غار پریان یکی از غارهای زیبای اصفهان

دخمه خاموش یزد

یزد با دخمه هایش شما را به دنیای مردگان پیش از اسلام و زرتشتیان صدها سال قبل ایران می برد. دنیایی تاریک و خاموش که شگفت انگیزی را در معماری و آداب و رسوم و نام و نشانش حفظ کرده است.

برج خاموشان را به نام برج سكوت یا دخمه زرتشتیان هم می شناسند. برجی در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی یزد که در حوالی منطقه صفائیه و روی یک کوه رسوبی و کم ارتفاع به نام کوه دخمه قرار گرفته است. دخمه در فرهنگستان‌های مختلف معانی مختلفی دارد؛ مثل گورخانه گبران، سردابه‌ مردگان، خانه زیر زمین برای مردگان، گور و گورستان زرتشتیان. زرتشتیان اگرچه این روزها مردگان خود را در قبر دفن می کنند، اما در گذشته اموات را به دخمه می بردند و با آیین خاصی در مرکز این دخمه ها قرار می دادند.

دخمه خاموش یزد

اگر گذارتان به این منطقه بیفتد، دو عمارت سنگی مدور برج مانند را با فضایی میان تهی می بینید که یكی از آنها قدیمی‌تر و دیگری جدیدتر است. برج قدیمی به نام سازنده هندی آن مانكجی هاتریا نام گرفته است و برج جدیدتر که در دوره قاجاریه ساخته شده، گلستان نام دارد. گلستان ۲۵ متر قطر و ۶ متر ارتفاع دارد و مانكجی که باریک تر از گلستان ساخته شده، ۱۵متر قطر دارد. زرتشتیان قدیم از فضای پیچ در پیچ دخمه ها برای دفن اموات خود استفاده می کردند تا اجساد مردگانشان طعمه کرکس ها نشود.

 

محل ساخت این دخمه ها که همه خارج از شهر قرار دارند، با محاسبات دقیقی انجام می شد تا با وزش باد و بارش باران، آلودگی به سمت شهر منتقل نشود. این دخمه ها همچنین از خشت خام و گچ ساخته می شدند تا آلودگی های ناشی از فساد مردگان به زمین نرسد.

سطح داخلی برج خاموشان به صورت پهنه‌ گردی است كه تمام آن با تخته سنگ‌های بزرگ پوشیده شده و سه بخش زنانه و مردانه و بچگانه دارد.

دخمه خاموش یزد

در حقیقت، نوار دایره‌ انتهای دخمه که به دیوار اطراف دخمه چسبیده، مخصوص مردهاست و نوار دایره میانی بعد از قسمت مردها، به زن ها اختصاص دارد.

نوار دایره داخلی بعد از زن‌ها هم جایگاه کودکان بوده است. اما در مرکز همه این نوارها، یک چاه بزرگ به نام استودان (استخوان دان) است که محل دفن مردگان به حساب می آید.

در دامنه ضلع شمالی کوه دخمه چند عمارت خشت و گلی، آجری، سنگی و یا ترکیبی از این ها خواهید دید که به دوران صفویه تعلق دارند و از سازه های رفاهی این دوران به شمار می روند.

مرتبط:کوچه مازاری‌ ها در یزد با رنگ و بوی حنا و ادویه

 

گنبد علویان _یادگاری از معماری دوره‌ی سلجوقیان

گنبد علویان در چهارباغ علویان در نزدیکی میدان امامزاده عبدالله شهر همدان قرار دارد. این اثر یکی از شاهکارهای معماری و گچبری بعد از اسلام در همدان است و طی شماره‌‌ی ۹۴ در تاریخ ۱۳۱۰/۱۰/۱۵ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده ‌است.این بنا در میان نمونه‌های به‌ جا‌ مانده‌ی معماری دوره اسلامی بی‌نظیر و از نمونه‌های منحصر به‌ فرد معماری ایران‌زمین است که در شهر زیبای همدان قرار گرفته است.

گنبد علویان، میراث‌دار پیشینه‌ی اعتقادی اهالی این دیار و همواره مورد توجه محققان بوده است.

بنای گنبد علویان که تا چندی قبل در محدوده‌ی دبستانی کوچک در بافت قدیمی شهر قرار گرفته بود و فرصتی برای شناساندن معماری منحصر‌ به‌ فرد خود نداشت، اکنون پس از آزاد کردن بافت پیرامون و تجهیز محدوده‌ی آن در وضعیت مناسب‌تری قرار گرفته و به دلیل معماری ویژه و تزیینات بسیار پیچیده‌ی گچی آن، درخور معرفی است.

گنبد علویان

موقعیت مکانی

گنبد علویان در چهار باغ علویان در نزدیکی میدان امامزاده عبدالله شهر همدان قرار دارد. این گنبد از سمت شمال در خیابانی که میدان عین‌القضات را به میدان امامزاده عبدالله وصل می‌کند، قرار گرفته و ازسمت جنوب با خیابان باباطاهر و از شرق با خیابان اکباتان محصور شده است.

تاریخچه

براساس شناسنامه‌ی فنی بنا، این گنبد یکی از یادگارهای متعلق به اواخر دوره‌ی سلجوقیان در قرن ششم هجری است که توسط خاندان علویان ابتدا به عنوان مسجد، احداث و در دوره‌های بعد، با ایجاد سردابی در زیرزمین به مقبره‌ی آن خاندان تبدیل شده ‌است. خاقانی به کنایه از آن به عنوان گنبد سبز یاد کرده است و فرهنگ عامیانه‌ی مردم استان همدان نیز بر این امر دلالت دارد که می‌گوید:

دلا دوشم دلا دوشم دلا دوش به حق گنبد سبز سیه پوش

علت نامگذاری این بنا به گنبد علویان این است که این بنا در گذشته‌های دور دارای گنبد بوده، گر چه در اثر گذشت زمان، گنبد آن فرو ریخته است. از سوی دیگر، علاقه‌ی شدید مردم به سادات و دوستداران حضرت علی (ع) و مدفون بودن دو تن از خاندان علویان در این بنا، موجب شده که آن را به این نام بخوانند.

گنبد علویان به اعتبار تحقیقات باستان‌شناسان، بنایی مغولی یا به عبارتی سلجوقی تکامل‌یافته است.

گنبد علویان

این گنبد به دلایل متعدد از جمله ویژگی‌های منحصر به‌ فرد کالبدی و ظرافت و تزیینات استثنایی آن، همواره مورد توجه ویژه‌ی محققان قرار داشته است.

نقشه‌ی بنا، چهارضلعی و گوشه‌های آن دارای لبه‌های ستاره‌ای‌شکل است. دیوارهای این مقبره تا خط آغاز گنبد، باقی مانده ولی خود گنبد فرو ریخته و از بین رفته است.

اداره‌ی کل باستان‌شناسی در سال ۱۳۱۷ به تعمیر و مرمت این بنا اقدام کرده و پوششی از چوب و شیروانی برای آن ترتیب داده است.

این مقبره که با آجر ساخته شده، از سطح زمین بالاتر است و مانند سایر مقبره‌های چهار‌ضلعی مشابه، روی یک سکو قرار دارد. این سکو در واقع طبقه‌ی زیرین مقبره است. جلوی درب ورودی این مقبره، ۹ پله‌ی سنگی دیده می‌شود‌.

امروزه سازمان میراث فرهنگی، دور این بنا را حصارکشی کرده و از آن حفظ و نگهداری می‌کند. در طی سالیان متمادی، این بنا چندین بار مرمت شده است.

این اثر یکی از شاهکارهای معماری و گچبری بعد از اسلام در همدان است و طی شماره‌ی ۹۴ در تاریخ ۱۵/۱۰/۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

معماری

گنبد علویان از لحاظ هنر گچبری و آجرکاری از آثار ارزشمند و کم‌نظیر سده‌های میانی دوره‌ی اسلامی (سده‌های ۶ و ۷هجری) است. شکل ظاهری آن شبیه گنبد سرخ مراغه است که در سال ۵۴۲ هجری قمری ساخته شده و ابعاد داخلی آن (۸متر در ۸متر) و تزیینات غنی و متراکم و در عین حال رازآمیز و چشم‌نواز درون بنا تا حدودی مشابه بنای گنبد حیدریه قزوین است که از بناهای اوایل قرن ۶ هجری قمری به شمار می‌رود. بنابراین گنبد علویان همدان را هم باید از آثار معماری آرامگاهی این دوران به شمار آورد.

بنا، به صورت مکعبی چهارضلعی در ابعاد ۸/۱۲ در ۵/۱۲ متر و ارتفاع ۵/۱۱ متر ساخته شده و ۴ جرز ستون‌مانند به ارتفاع ۵/۹ متر با قطری قریب به ۲ متر و شبیه برج‌هایی در ۴ گوشه‌، آن را در میان گرفته‌اند. هر یک از برج‌ها دارای ۵ طاق‌نمای فرو رفته‌ی مثلثی به ارتفاع ۸ متر و عرض ۱ متر و عمق ۵/. متر است که از حیث مقطع، جرزها را به صورت نیمی از یک ستاره هشت‌پر درآورده است.

در قسمت شمالی بنا، طاقنمایی جناغی به ارتفاع ۱۰ متر و عرض حدود ۵/۵ متر دیده می‌شود. درون آن قابی مستطیل شکل به ارتفاع ۶۰/۵ و عرض ۹۰/۳ به صورت برجسته قرار دارد. ورودی رفیع بنا در هیبت طاقی جناغی به عرض ۶/۱ و ارتفاع ۴۰/۳ متر جلوه‌ای ویژه به آن داده است.

بر فراز ورودی و درون کادر مستطیل شکل، گچبری‌های برجسته‌ی لانه‌ زنبوری شامل گل و بوته‌های در هم پیچیده به شکل زیبایی خودنمایی می‌کند. بر حاشیه خارجی کادر نیز کتیبه‌ای گچ‌بری شده مشتمل بر آیاتی از قرآن مجید به خط کوفی مشاهده می‌شود. پیشانی طاق‌نما را نیز گچ‌بری مثلثی و ستاره‌ای شکلی به صورتی بدیع تزیین کرده است.

گنبد علویان

حد فاصل طاق‌نما و برج‌های پیرامونی را دو سطح مستطیل شکل هم‌ارتفاع با کل بنا و به عرض ۸۰ سانتیمتر پوشیده از تزیینات گچبری و نیز دو سطح نیم‌دایره که با آجرهای راسته و خفته تزیین شده‌اند، زینت می‌بخشند. اضلاع غربی و شرقی ساختمان هر کدام دارای دو طاق‌نما به ارتفاع ۵/۸ و عرض ۴ متر است که درون آنها با برجسته‌کاری‌های آجری مشتمل بر طرح‌های تودرتوی لوزی‌شکل، تزیین شده است.

بر فراز طاق‌نما‌ها و قسمت‌های انتهایی برج‌ها، بقایایی از کتیبه‌ای آجری و برجسته به خط کوفی مشتمل بر آیات نخستین سوره‌ی دهر، دیده می‌شود .

سطح شبستان ورودی بنا در مقایسه با زمین‌های اطراف و دیوارهای خارجی آن در ارتفاعی معادل ۲/۱ متر واقع شده و در حال حاضر ۷ پله ارتباط بیرون و داخل بنا را میسر می‌کند.

در هر کنج بنا دو طاقچه‌ی رفیع و نیز دو طاق‌نما در اضلاع غربی −شرقی پوشیده از طرح‌های انبوه و بسیار زیبای گچبری دیده می‌شود‌. محراب گنبد نیز که در ضلع جنوبی واقع شده با تزیینات بدیع گچبری بر غنای این اثر افزوده است. معدود نورگیرهای مرتفع و مجاور سقف، روشنایی مناسبی به محوطه‌ی داخل بنا می‌دهند.

راه‌پله‌های کم‌عرض از درون برج شمال شرقی دسترسی به سقف و نیز راه پله‌ای که به صورت غیر متعارف درون محراب ایجاد شده، راه‌یابی به سرداب اشکوب زیرین را میسر می‌کند. سرداب کوچک، مدفن دو تن از بزرگان خاندان علویان است. فضای داخلی آن از ۶ حجره با طاق‌نمای جناغی تشکیل شده و قبرها به شکل حجم‌های مکعب‌مستطیل‌شکل پوشیده از آجرهای لعاب‌دار فیروزه‌ای در مرکز آن قرار گرفته‌اند.

شهر همدان به عنوان یکی از قدیمی‌ترین سرزمین‌های ایران با ساختار شهری معین و تعریف شده، علاوه بر اینکه نشان از تاریخی کهن دارد، بناها و اماکن دیدنی بسیاری را در تمامی دوره‌های تاریخی در دل خود دارد که یکی از این بناها گنبد علویان بوده که به آن اشاره شد.

مرتبط:از سد اکباتان در همدان دیدن کنید

زرین غار یکی از زیباترین کشف های زنجان

غار زرین غار که به نام‌هایی همچون غار زرین رود، غار زرین‌آباد و غار دودزا نیز نامیده می‌شود، یکی از زیباترین غارهای کشف شده استان زنجان است که در ضلع غربی جاده ترانزیتی زنجان- همدان و در ۳۵ کیلومتری شهرستان خدابنده مشرف به روستای زرین رود از توابع بخش بزینه رود و میان روستاهای داش بلاغ و آق بلاق و در طول محور غارهای علیصدر و کتله‌خور قرار دارد. غار زرین در اسفند ماه سال ۱۳۸۴ خورشیدی بعد از وقوع یک زلزله که در منطقه روی داد توسط مردم روستا شناسایی و به کارشناسان گزارش گردید.

زرین غار

ورودی غار زرین  در ارتفاع ۱۸۵۰ متری از سطح دریا قرار دارد ولی ارتفاع درونی غار در نقاط مختلف، متفاوت است و در برخی قسمت‌ها باید به حالت سینه‌خیز عبور کرد. در قسمت‌های پایین‌تر  غار زرین چشمه‌هایی وجود دارد که این چشمه‌ها رابط بین طبقه فوقانی و تحتانی غار می‌باشند.

آبی بسیار سرد و قابل شرب با عمق‌های متفاوت ۱ تا ۴۰ متر در غار وجود دارد. غار زرین دارای چندین طبقه است که دو طبقه آن شناسایی شده و دارای تونل‌های فرعی و استالاکتیت‌ها و استالاگمیت‌ها و ستون‌های بسیار در گذرگاه‌های اصلی می‌باشد که بر اثر داشتن ناخالصی، رنگ‌های متنوعی به خود گرفته و آن‌هایی که خالص هستند، به صورت بلورهای شیشه‌ای بسیار شفاف خوشه‌ای و درختی دیده می‌شوند. قندیل‌های غار زرین زنده و در حال رشد می‌باشند و این خود عاملی است در جهت زیباتر شدن غار.

زرین غار
غار زرین یکی از غارهای خشکی و آبی است که در آن دریاچه‌های متعدد وجود دارد. غار زرین بسیار حرفه‌ای و در عین حال خطرناک است و دارای معابر بسیار سخت و صعب‌العبور می‌باشد و پیمایش آن نیاز به در اختیار داشتن تجهیزات کامل و آشنایی به فنون غارنوردی است.

مرتبط:غار کتله خور _اولین غار آهکی جهان

دریاچه گهر نگین ‌آبی زاگرس!

بعد از این که حداقل چهار ساعت در یک مسیر مال‌رو که بخش عمده آن سراشیبی تند و رو به آفتاب است، گردنه‌ای را دور بزنید، باورتان نخواهد شد که نگین آبی شفاف روی حلقه رشته‌کوه زاگرس، دریاچه گهر را خواهید دید.

ارتفاع بیش از دو هزار متر از سطح دریا،‌ درست وسط قله‌های تیز زاگرس، در منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه،‌ دریاچه «گهر» قرار دارد، آبش آن قدر زلال است که بی‌اغراق می‌توانید تا یک متر جلوتر از ساحلی که ایستاده‌اید، ‌کف دریاچه را ببینید.

دریاچه  گهر در استان لرستان است،‌ دو مسیر دسترسی به آن وجود دارد که یکی از آن‌ها، از درود و ازنا می‌گذرد،‌ بعد از این که وارد ازنا بشوید، (از تهران حدود ۵ ساعت راه است) می‌توانید ماشین‌هایی را در همان ترمینال پیدا کنید که شما را تا پاسگاه حفاظت محیط زیست منطقه اشترانکوه از یک مسیر پر پیچ بالا می‌برند، اگر فصل ممنوع باشد، برای ورود به عنوان طبیعت‌گرد و کوهنورد باید قبلا از سازمان حفاظت محیط زیست مجوز ورود دریافت کرده باشید، اگر ‌در فصل ماهیگیری باشد، ‌می‌توانید وارد منطقه شوید و از اینجا مسیر دسترسی به این نگین آبی شروع می‌شود.

در آغاز راه چشمه اول قرار دارد،‌ مسیر آب را سنگ‌چین کرده‌اند که به یک حوض کوچک می‌رسید،‌ بعد از چند صد متر پیاده‌روی سبک در یک سربالایی با شیب ملایم، مسیر اصلی کوبیده شده با شیب تند آغاز می‌شود،‌ در میانه این راه و بعد از تمام شدن سراشیبی یک چشمه دیگر با آب آشامیدنی هست که به «چشمه دوم» معروف است، در کنار آبریز آن محلی برای استراحت هم در نظر گرفته شده، که بعضی کوهنوردها آنجا چادر می‌زنند و روی سطح سیمانی‌اش آتش روشن می‌کنند.

از استراحتگاه که بگذرید، با ردکردن رودخانه‌ای که خروجی آب گهر است، تقریباً نیمی از مسیر را طی کرده‌اید و باقی راه، مال‌رو با شیب نه چندان تند است و بعد از حدود دو ساعت پیاده‌روی، دریاچه‌ای که هیچ از آن معلوم نبود،‌ از پشت گردنه‌ای که دور زده‌اید به چشم خواهد آمد.

دریاچه گهر

مقام‌های محلی می‌گویند سالانه حدود ۷۰ هزار نفر به دیدن این دریاچه می‌روند؛ عده‌ای برای ماهیگیری،‌ برخی برای شنا در آب سرد دریاچه، برخی دیگر هم کوهنوردان و طبیعت‌گردها هستند. به همین دلیل است که حوالی دریاچه محل مخصوصی برای چادر زدن ایجاد و سرویس بهداشتی،‌ ایستگاه امداد و حتی چند باتری خورشیدی برای شارژ تلفن و چیزهای دیگر در آن پیش‌بینی شده است.

در ضلع شرقی دریاچه که دسترسی به آن کمی مشکل است،‌ با فاصله از دریاچه گهر، دریاچه دوم گهر قرار دارد که آب بسیار زلالی دارد. وسعت منطقه جنگلی در این منطقه کم و پوشش جنگلی آن تنک است اما این‌قدر هست که سایه دائمی داشته باشد و بشود در زیر درختان به جریان آب روی زمین خیره شد و گذر عمر را تماشا کرد.

در فصل ماهیگیری با پرداخت رقم ناچیزی برای دریافت مجوز می‌شود قلاب انداخت و از آب سرد دریاچه قزل‌آلا گرفت؛ البته تعداد ماهی‌ها زیاد نیست و با تجربه‌ها می‌گویند که نمی‌شود در یک روز بیش از سه ماهی از آب گرفت.

در منطقه تا به حال پلنگ ایرانی، خرس قهوه‌ای، کل و بز، قوچ و میش، گربه وحشی، کفتار، گرگ، روباه، شغال، شنگ، کبک دری، کبک، عقاب طلایی، کرکس، کرکس مصری، شاهین، بالابان، دلیجه کوچک، سهره طلایی، سهره نوک بزرگ، سار صورتی، جی جاق، لاک‌پشت مهمیزدار، آگامای صخره‌ای فلس درشت، گرزمار، افعی شاخدار و سوسمار مارچشم دیده شده است. برخی از این گونه‌ها در معرض خطر انقراض هستند اما تعدادشان آن‌قدرها زیاد نیست. گزارش تازه‌ای از حمله آنها به گردشگرانی که به سمت گهر می‌روند در دست نیست. گاهی شکار غیر قانونی حیوانات و بخصوص پرنده‌های کوچک مثل کبک و همین‌طور جمع‌آوری بی‌رویه و بدون مجوز گیاهان دارویی در منطقه گزارش شده است.

دریاچه گهر

پوشش گیاهی منطقه چیزهایی مثل بلوط ایرانی، ارس یا سروکوهی، بادامک، گلابی وحشی، زالزالک، گون، درمنه، بومادران، آویشن، سریش ایرانی، لاله واژگون، کما، کلاه میرحسن، پونه اشترانکوهی، محلب، شیرخشت لرستانی، سیر، موسیر و مانند این‌هاست که فعلاً به خاطر توجه مردم محلی و مراقبت‌های سازمان محیط زیست از دسترس گله‌های دام در امان است، اما از ارتفاع که نگاه کنید کلونی‌های زنبورداران را می‌توانید.

نگرانی‌های زیادی در مورد تنک شدن پوشش گیاهی زاگرس وجود دارد؛ علاوه بر چرای دام، گرم شدن هوا که باعث افزایش آتش‌سوزی جنگل‌ها و استپ‌ها می‌شود،‌ شکار حیواناتی مانند گراز و سنجاب که نقش مهمی در بازسازی پوشش گیاهی بویژه ترمیم جنگل‌های بلوط دارند و بی‌احتیاطی طبیعت‌گردها در باقی گذاشتن آتش زنده زیر خاکستر کل منطقه زاگرس و البته منطقه حفاظت‌شده اشترانکوه را تهدید می‌کند.

هرچند متوقف‌کردن برخی از این عوامل از جمله سودجوهایی که به صورت غیرقانونی از محیط زیست استفاده می‌کنند،‌ کمی مشکل است، اما برای طبیعت‌گردها تنها یک جست‌وجوی ساده در اینترنت پیش از سفر به چنین نقاط بکری، می‌تواند به بیشترشدن آگاهی در مورد حیات وحش و محیط زیست و جلوگیری از تخریب بیشتر آن‌ها کمک کند.

مرتبط:قلعه سلاسل _آرمیده در کوه های زاگرس

غار علیصدر _طولانی‌ترین غار آبی دنیا

غار علیصدر یکی از جاذبه های اصلی گردشگری همدان است که به همراه آثار تاریخی دیگر مثل آرامگاه بابا طاهر وگنجنامه این شهر را به عنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگری در ایران معرفی کرده است.

غار علیصدر غار شگفت انگیزی است که طولانی‌ترین غار آبی دنیا لقب گرفته است.

غار علیصدر در ارتفاعات ساری قیه نزدیک روستای علی‌صدر شهرستان کبودراهنگ در استان همدان و در یکی از مرتفع‌ترین مناطق استان در دامنه رشته کوه زاگرس واقع شده است. ارتفاع دهانه غار علیصدر از سطح دریا ۲۱۸۰ متر است. محوطه غار علیصدر دالان‌های پیچ در پیچ و دهلیزهای متعددی دارد.

در نزدیکی غار علیصدر، روستایی به نام علیصدر وجود دارد؛ به همین خاطر اسم روستا را روی غار گذاشته اند. بر اساس نظر کارشناسان مطرح زمین شناسی دنیا غار علی‌صدر یکی از بی‌نظیرترین و بزرگ‌ترین غارهای آبی جهان است که شکل‌گیری آن به دوره ژوراسیک (دوره دوم زمین‌شناسی ۱۹۰- ۱۳۶میلیون سال پیش ) برمی‌گردد.

مردم روستای علی صدر و روستاهای اطراف، از قدیم‌الایام به وجود این غار پی برده بودند و از آب آن بهره‌برداری می‌کردند. تا اینکه در۵ مهرماه ۱۳۴۲ شمسی گروهی ۱۴ نفره از اعضای هیئت کوه‌نوردی سینای همدان به سرپرستی محمدطاهرهمایونی، غار علی صدر را مورد بازدید و کاوش قراردادند.

در سال ۱۳۵۲ کوهنوردان همدان دهانه و ورودی غار علی‌صدر را به قطر ۵۰ سانتی‌متر تعریض کردند و از سال ۱۳۵۴ استفاده عمومی از غار علی‌صدر آغاز شد. از آن روز تاکنون جهت سهولت بازدید و رفاه حال گردشگران کارهای زیادی درون غار انجام شده که علاوه بر افزایش طول مسیر آبی برای قایقرانی، مسیرهایی در خشکی به مسیر بازدید افزوده گشته که مناظر جدید و بدیعی را در جلوی دیدگان مشتاق گردشگران قرار می‌دهد.

غار علیصدر

 آب و هوای داخل غار علیصدر :

دمای داخل غار علیصدر حدود ۱۶ درجه و دمای آب ۱۲ درجه سانتیگراد ثابت می‌باشد. PH آب نزدیک به خنثی و معادل ۸ می‌باشد و عمق آب بین نیم تا ۱۵٫۵ متر اندازه گیری شده است. سختی آب غار علیصدر بالا بوده و از نوع آهکی است بنا براین استفاده از آن برای آشامیدن توصیه نمی‌شود. علیصدر غاری زنده است و هیچ گونه گاز سمی در آن یافت نمی‌شود و به علت وجود جریان هوا تنگی نفس در آن احساس نمی‌گردد، همچنین به علت عدم وجود نور خورشید هیچگونه حیات جانوری در این غار دیده نمی‌شود.

 نکته جالب این که غار علی‌صدر ازنوع غارهای تحکیم یافته است که در طول پنج میلیون سال گذشته هیچ گونه ریزشی در آن صورت نگرفته چرا که استالاگتیت و استالاگمیت‌های موجود درغار علیصدر با عمری به همین میزان دیده می‌شود. ضمناً تاکنون ۱۱۴۴۰متر از مجموع دهلیزهای غار علی‌صدر در مراحل مختلف شناسایی و حدود ۲/۲ کیلومتر آن مورد بازدید علاقمندان قرار می‌گیرد.

غار علیصدر

نمای داخل غار علیصدر :

 وقتی وارد غار علیصدر می‌شوید با ساخته‌های شگفت‌انگیز طبیعت که در مدت چندین هزار سال تشکیل شده‌اند روبه‌رو می‌شوید. دیدن این مناظر آن‌قدر هیجان‌انگیز است که شما متوجه گذر زمان نمی‌شوید.

در  غار علی‌صدر سنگ‌ها و قندیل‌هایی که در این غار وجود دارند به شکل مجسمه‌هایی مثل پنجه عقاب و شیر دوسر درآمده‌اند. کارشناس ارشد گردشگری و مسؤول روابط عمومی شرکت غار علیصدر، درباره این غار می‌گوید: ساختار طبیعی غار علیصدر باعث شده تا اشکالی به صورت طبیعی و بدون دخالت بشر ساخته شود. در قسمتی از غار علیصدر، سنگی وجود دارد که به صورت پنجه عقاب است. در قسمت دیگری از غار، سنگی به چشم می‌خورد که شبیه اسم مبارک الله است.

 قسمت‌های زیادی از غار علی‌صدر به شکل‌های مختلفی درآمده‌اند؛ مثل شیر دوسر، کبوتر، قایق وارونه یا قسمت دیگری از سنگ‌های غار که به شکل خوشه انگور است. سنگ‌های دیگری هم وجود دارند که خیلی شبیه گل‌کلمند؛ آن‌قدر طبیعی که احساس می‌کنید واقعا گل کلم هستند.» علاوه بر زیبایی‌های غار علی‌صدر که یکی از جاذبه‌های این مکان شگفت‌انگیز به شمار می‌رود آب و هوای دلچسب این منطقه هم تاثیر زیادی در جذب مسافران دارد.

غار علیصدر

قایقرانی در غار علیصدر:

آنچه غار علی‌صدر را از سایر غارهای آبی جهان متمایز می‌کند، سهولت استفاده از کانالهای آبی درون آن است که به سبب وسعت آن به‌راحتی می‌توان در آن طی مسیر کرده و با قایق‌های معمولی از درون آنها گذشت. براساس همین گزارش شکستهای زیادی در رشته علی صدر وجود دارد. بین ۳-۲ شکست در هر متر. به‌علاوه تعدادی سوراخ قیفی شکل در فواصل ۲-۱ متری مشاهده می‌شود که هر دو مشخصه، نفوذ سریع آبهای سطحی را تسهیل می‌کند.

مرتبط:وسایل ضروری و لازم برای غارنوردی

پل معلق مشگین شهر _جاذبه گردشگری فوق العاده

در روزهای تعطیل برای گذراندن لحظات ناب و استفاده مفید از تعطیلات مردم شهری و یا گردشگران از اقصی نقاط کشور شروع به بازدید است مکان های تفریحی و دیدنی می کند که بازدید از زیبایی های شهر اردبیل مستثنی از این امر نمی باشد.

پل معلق مشگین شهر

مشکین شهر با برخورداری از طبیعت بکر و آب و هوای دلچسب و خنک یکی از شهرستان های به نام استان اردبیل می باشد که در دامنه کوه سرفراز سبلان واقع است. گردشگران زیادی همه ساله به خاطر وجود گردشگاه های تاریخی و طبیعی و همچنین آبدرمانی ها به این منطقه راهی می شود تا هم سفری لذت بخش را تجربه کنند و هم جاذبه های این شهر را بهتر بشناسند.

معرفی مشخصات فنی پل معلق مشگین شهر بزرگترین پل معلق خاورمیانه

مطمئنا باید اطلاع داشته باشید که پل معلق مشکین شهر با ۲ متر عرض و ۳۶۵ متر طول که در ارتفاع ۸۰ متری رودخانه خیاوچایی و بر بلندای پارک جنگلی مشکین شهر ساخته شده است به عنوان بزرگترین پل معلق خاورمیانه شناخته شده است.

پل معلق مشگین شهرساخته مهندسان ایرانی:

دانش ساخت این پل بومی است و توسط کارشناسان و مهندسان داخلی منطقه به اجرا در آمده است. ایده ساخت این پل توسط مهندس گنجعلی بیگ مطرح شده است و او با الهام از پل کاپیلانوی ونکوور کانادا اقدام به طراحی این پل کرد و چنین شاهکاری را به وجود آورد. ساخت این پل هزینه ای بالغ بر ۴۰۰ میلیارد ریال در برداشته است و در زمینی به مساحت ۱۳۰ هکتار احداث شده است. مدت ساخت این پل ۹ ماه به طول انجامیده است.

blank

مجموعه گردشگری خیاو تا گیردولی:

پل معلق مشگین شهر در بخشی از یک مجموعه گردشگری به نام منطقه نمونه گردشگری خیاو تاگیردولی که با نام نور سبلان نیز شناخته می شود، قرار دارد. این مجموعه بزرگترین پروژه و منطقه نمونه گردشگری استان اردبیل به شمار می رود که شامل سوئیت های اقامتی ، رستوران گردان ، تالارهای پذیرایی ، ورزش های هوایی و سایت بالن سواری ، شهربازی و بازارچه های صنایع دستی و سایر امکانات متنوع تفریحی می باشد.

انتقال هیجان توام با امنیت:

حس و هیجانی که این پل با دید فرودست پارک جنگلی و فرادست قله سبلان و همچنین با جابجایی افقی دو متر به گردشگران منتقل می کند با هیجانی که ترن هوایی دارد برابری می کند و این نکته را نیز باید یادآور شویم که از لحاظ امنیت استانداردهای جهانی در ساخت این پل تطبیق شده است به صورتی که در ایام تعطیلات بیش از ۳۰۰۰ نفر از روی آن می گذرند. از کامپوزیت طرح چوب که مقاومت بالایی در برابر ضربه ، رطوبت ، حریق و فشار صاعقه دارد و مواد پلیمری ، سنسورهای کنترل حرکتی ، بادسنج و دمپر های خنثی کننده رزونانس در ساخت پروژه پل معلق مشکین شهر به کار برده شده است.

عبور از روی شیشه اوج هیجان:

اگر بر روی پل معلق مشگین شهر با ارتفاع ۸۰ متری قدم بزنید و به این سازه اعتماد کنید می توانید در میان دره ای سرسبز قرار گیرید که رودخانه ای در میان آن جریان دارد. با قدم زدن بر روی پل از میان درزهای باریکی که زیر پای تان قرار دارد می توانید سرسبزی دره را ببینید؛ اوج هیجان عبور از روی پل قسمت شیشه ای آن است. شما با عبور از این قسمت می توانید هیجانی وصف ناشدنی را تجربه کنید و از منظره زیر پایتان لذت ببرید.

پل معلق مشگین شهر

رودخانه خیاوچای:

پل معلق مشگین شهر بر فراز رودخانه خیاوچای قرار گرفته که از سرشاخه های مهم رودخانه قره سو است. این رودخانه از ارتفاعات هزار میخ، آیی قاری، دلی آلی، جنوار داغی سرچشمه می گیرد و پس از طی کردن دره موئیل به قره سو می پیوندد. رودخانه خیاوچای مهم ترین زیستگاه ماهی قزل آلای خال قرمز در استان اردبیل است.

زیپ لاین پل معلق مشگین شهر:

اگر می خواهید هیجانی بیشتر از قرار گرفتن بر روی پل را تجربه کنید کنار پل معلق ، امکان تفریحی هیجان انگیز به نام زیپ لاین فراهم شده است . زیپ لاین که یک سرگرمی سرشار از هیجان است طرفداران بسیاری در میان جوانان دارد. در این تفریح افراد برای رفتن از یک کوه یا تپه بزرگ به قسمتی دیگر، از یک کابل آویزان می شوند و از روی دره ای عمیق می گذرند.

مرتبط:معرفی شهر یئری مشگین

چشمه غربال بیز یکی از دیدنی های یزد

دیدنی های استان یزد آنقدر زیاد است که برای تماشای همه آنها اگر ماه ها در یزد بمانید هم کم است. یزد با این حال به عنوان یک استان گرم و خشک و تاریخی شناخته می شود که بناهای سنگی و خشتی و معماری زیبایی دارد. اما می خواهیم به شما بهشتی را در یزد معرفی کنیم که از زیباترین پدیده های طبیعی ایران است.

چشمه غربال بیز در ناحیه ای خوش آب و هوا و خوش منظره بین شهر مهریز و یزد قرار دارد. طبیعت منطقه آن قدر دیدنی و آب و هوای آن آنقدر لطیف است که مردم استان هر سال در فصل گرم سراغ غربال بیز می روند.

نام غربال‌بیز به دلیل حفره‌های متعدد دامنه کوه بر این منطقه گذاشته شده که در فصل‌های پر باران، آب‌ چشمه‌ی غربال‌بیز از دامنه کوه جاری می‌کند. چشمه غربال بیز از مناظر کوهستانی جذاب مهریز است که در دامنه کوهی به همین نام قرار گرفته است. محوطه‌ی غربال‌بیز نیز در کنار بخشی از ارتفاعات شیرکوه قرار دارد و یکی از دو چشمه مهم استان است . اطراف چشمه دارای پوشش گیاهی درمنه است. آب غربالبیز بصورت سرریز از مظهر چشمه ظهور میکند که حفره های چشمه در وسعت ۴۰ متر مربع پراکنده شده است.

چشمه غربال بیز

دریاچه غربال بیز از لحاظ تاریخی هم اهمیت و ارزش فراوانی آثاری مثل ظروف سفالی، ادوات مفرغی ، بقایای شهر باستانی و گورهای خورشیدی و… در منطقه كشف شده که از تمدن های متفاوت مثل عصر حجر، مفرغ، آهن، مادها، اشكانیان و ساسانیان است.

تنوع این آثار و سبك معماری منطقه و ویژگی های قبرهای پیدا شده نشان می دهد که عمر سکونت در این منطقه به اوایل دوران هخامنشی می‌رسد. در واقع وجود آب باعث شده که این منطقه یکی از ابتدایی ترین سکونت گاه های مردم ایران باشد.

مساحت تقربیی آبریز چشمه غربال بیز ۱۰ کیلومتر مربع است.بیشترین میزان آب دهی چشمه غربال بیز۱۲۷۰ لیتر در ثانیه است که در زمان بارندگی و عمدتاً در فصل بهار صورت می گیرد از جمله ویژگی های آب چشمه غربال بیز این است که آب آن تغییر رنگ نمی دهد و کیفیت آن نیزتغییر نمی کند و با اینکه از شکاف کوه خارج می شود دارای ماهی نیز می باشد و راز چشمه غربال بیز هنوز برای مردم ناگشوده مانده است. ماهی‌هایی که همراه با این آب از کوه بیرون می‌آیند، از نوع ماهی کور هستند و مردم معتقدند که این ماهی‌ها در طول قرن‌ها در زیر زمین و داخل کوه تولید مثل کرده و پرورش می‌یابند؛ این ماهی‌ها به دلیل آن که در معرض نور خورشید قرار نداشتند رنگی روشن دارند.

چشمه غربال بیز

ماهی‌های کور منبع غذایی پرنده‌های ماهی‌خواری هستند که در فصل کوچ، از طرف بخش‌های شمالی به سمت جنوب مهاجرت می‌کنند. این مساله‌ یکی از جاذبه‌های طبیعی منطقه است.

مرتبط:آتشکده یزد _آتش ۱۵۰۰ ساله

 

مطالعه ۱۲۰ مورد از کران های تاریخی کندوان

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی از انجام مطالعات مرمتی بر روی ۱۲۰ مورد از کران های صخره ای روستای تاریخی کندوان طی سال جاری خبر داد.

احمد حمزه‌ زاده با اشاره به این‌که روستای تاریخی کندوان به لحاظ معماری منحصر بفرد و دستکند از جمله آثار منحصربفرد کشور و منطقه محسوب می‌شود، ادامه داد: خانه‌های دستکند روستای تاریخی کندوان همه ساله پذیرای گردشگران بیشماری است که از جای جای جهان برای تجربه یک شب زندگی در خانه‌های سنگی، سفر می‌کنند.

وی ادامه داد: با توجه به اهمیت این روستای تاریخی در ابعاد ملی و بین المللی، حفاظت و صیانت از آن همواره یکی از اولویت‌های این اداره کل و پایگاه میراث فرهنگی روستای کندوان بوده است، لذا مرمت و بازسازی بخش‌های آسیب دیده کران های این روستا در دستور کار قرار گرفته است.

وی در ادامه با اشاره به آغاز مطالعات مرمتی بر روی شناسایی علت شکست در برخی کران ها، اظهار کرد: طی سال‌های اخیر برخی از کران‌های روستای کندوان دچار شکست شده که اداره کل میراث فرهنگی استان و پایگاه ملی این روستا در راستای بهبود وضعیت و جلوگیری از تداوم شکست‌ها، مطالعات مرمتی را جهت علت یابی، آسیب شناسی و تشخیص درست شیوه مرمت مورد در سال جاری آغاز کرده است.

کندوان

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان با اشاره به این‌که از مجموع ۱۲۰ کران شناسایی شده، مطالعه ۳۰ کران در اولویت و در دستور کار پایگاه میراث فرهنگی کندوان قرار گرفته است، ادامه داد: بر اساس مطالعات اولیه متخصصان میراث فرهنگی، شکست‌ها می‌تواند به سبب نفوذ آب، فشار، تغییرات دما و عوامل دیگر باشد، لذا با شناسایی دقیق نحوه آسیب هر کران، مرمت ویژه آن، انجام خواهد شد.

به گزارش روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی آذربایجان شرقی، وی در خاتمه، گفت: انجام مطالعات مرمتی کران‌های روستای تاریخی کندوان در سال جاری آغاز شده و در صورت تامین اعتبار، استحکام بخشی و مرمت آن‌ها عملیاتی می‌شود.

منبع:ایسنا

مرتبط:کندوان کجاست؟

ادامه دستبرد سوداگران به قصر ابونصر

دست‌اَندازی‌های سوداگران و قاچاقچیان اَموال تاریخی و فرهنگی به بهانه‌های پوچ یافتن گنج به یادمان باستانی «قصر ابونصر»، همچنان دنباله دارد و چپاول گران میراث تاریخی در روزهای گذشته آسیب‌های ژرف و برگشت‌ناپذیری را به آن وارد کرده‌اند.
 سیاوُش آریا در یاداشتی نوشت: میراث ملی و فرهنگی شهرستان شیراز در روزهای گسترش ویروس کرونا در کشور هم، از دست سوداگران و تاراج گران نابخرد و فرومایه در اَمان نمانده است و هم چنان مورد دستبُرد آنان قرار می گیرد.کاخ – دژ باستانی نامدار به قصر ابونصر که از آن با نام نخستین میراث تاریخی به ثبت ملی رسیده در استان، نام می برند و ارزش بسیار فراوانی نزد باستان شناسان و پژوهش گران دارد، هم چنان در خطر قرار دارد و از سوی فرومایگان نابخرد مورد یورش قرار گرفته و آسیب های برگشت ناپذیری به آن وارد شده است.

اگر در یک دهه گذشته، به گونه پیاپی به این یادمان ملی شهرستان شیراز سری زده باشید، هربار با کَندوکاوهای غیرمجاز تازه‌ای روبه‌رو شده و دیده‌اید که، همواره عَرصه و حریم درجه یک این یادمان باستانی ارزشمند مورد تاخت و تاز سوداگران اَموال تاریخی – فرهنگی و برخی افراد بومی قرار گرفته است.

اما آن چه مایه شگفتی است و جا پرسش فراوان دارد، این است که در این روزها و هفته‌ها که ویروس کرونا در کشور در حال گسترش است و باید همه مردم در خانه بمانند تا زنجیرۀ انتقال بیماری قطع شود، چگونه برخی سودجویان از فرصت به دست آمده، بهره برده و به دور از چشم یگان حفاظت وزارت میراث فرهنگی و مسئولانی که درگیر بیماری و خدمات رسانی به مردم بوده، سرگرم کَندوکاوهای غیرمجاز به بهانه‌های پوچ و خیال اَنگیز یافتن گنج هستند. از سویی، در این روزها که مسوولان بهداشتی کشور از مردم می‌خواهند به هیچ روی از خانه بیرون نروند، روشن نیست که چگونه این افراد نابخرد و فرومایه، حاضرند جان خود و خانواده خویش و دیگران را به خطر انداخته و بیماری را گسترش دهند.

قَصر اَبونصر، ویرانه، ولی ارزشمند

کاخ – دژ باستانی نامدار به قَصراَبونصر که بیش از ۲۰۰۰ سال دیرینگی دارد، روزگار ناخوشایندی را سپری می کند. از دست‌اَندازی‌های سودجویان اَموال تاریخی و فرهنگی در یکی دو دهه گذشته که همواره رو به فزونی است گرفته، تا خدشه‌دار شدن حریم درجه یک این یادمان ملی ارزشمند با ساخت و سازهای اَفسارگسیخته و غیرقانونی مردم بومی در پیرامون آن و گسترش زمین‌های کشاورزی گرداگرد یکی از ارزشمندترین یادگارهای باستانی کشور و چرای گوسپندان بر روی عَرصۀ یک یادمان تاریخی و ملی!

یادگاری‌نویسی‌ها با رنگ بر روی سنگ‌ها و دیواره‌های دفاعی دژ (قلعه) که دیگر چیزی از آن برجا نمانده است، از دیگر دشواری‌های پیش روی قصراَبونصر است. ریختن اَنبوه پسمانده‌های ساختمانی (نخاله) و زباله های خانگی در ورودی یادمان ملی از سوی ساکنان بومی که صحنۀ زشت و زننده‌ای را به نمایش گذاشته و بوی بد آن، اَندک گردشگران و دوست داران میراث فرهنگی را نیز، فراری داده و بی‌گمان اَنگیزه ای خواهد شد تا برخی از شیفتگان این یادمان تاریخی از دیدن آن صرف نظر کرده و به گفته ای «عطایش را به لقایش ببخشند» بخش دیگری از دشواری های قصراَبونصر است.

باشَندگی (حضور) افراد ولگرد و معتاد بر روی نخستین یادمان تاریخی به ثبت ملی رسیده در استان نیز که بسیار خطرآفرین است، تنها گوشه‌ای از بی‌مهری‌ها و نامهربانی‌ها به یادگار نیاکانی است.

همچنین نباید بی‌تفاوتی مدیران وزارت میراث فرهنگی و رها کردن یکی از ارزشمندترین یادمان‌های ملی کشور به بهانه‌های گوناگون از جمله نبود بودجه و نیروی کار را از یاد برد.

هرچند که، کمبود بودجه و نیروی کار یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های پیش روی یادمان‌های تاریخی و فرهنگی در سراسر کشور در دو سه دهه گذشته بوده است، ولی نمی‌توان دست روی دست گذاشت و تنها نظاره گر ویرانی یادمان‌های تاریخی در سراسر کشور بود و بایسته است تا دولت و مجلس هرچه زودتر به این موضوع مهم و اساسی ورود کرده و نگذارند بیش از این، یادمان‌های ملی و تاریخی آسیب دیده و از صفحه روزگار حذف شوند.

دشواری‌ها و درد دل درباره قصر ابونصر فراوان است و در این جا نمی‌گنجد و این تنها گوشه‌ای از چالش‌های پیش روی یکی از ارزشمندترین یادمان‌های باستانی کشور و استان بود.

باید یادآوری کرد که نگارنده تنها به اَنگیزه خویشکاری (وظیفه) ملی و مسوولیت اجتماعی در این روزها و در بازدیدی کوتاه از خانه بیرون آمده است تا همان‌گونه که کارشناسان و مدیران رَده بالای میراث فرهنگی به تازگی در خبرگزاری‌ها گوشزد و سفارش کرده‌اند، پاسدار و نگاهبان یادگارهای گذشتگان خویش باشیم. وگرنه بایسته است که همچنان در خانه بمانیم تا از گسترش ویروس کرونا پیشگیری شود.

گنجاندن درسی به نام میراث فرهنگی و محیط زیست در دبستان‌ها

نگارنده باورمند است تا زمانی که درسی به نام میراث فرهنگی و زیست بوم (محیط زیست) در سیستم آموزش و پرورش کشور راه نیابد و فرزندان این مرز و بوم از اواخر دوران دبستان با تاریخ و هویت و سرزمین خود آشنا نشوند، به هیچ روی وزارت میراث فرهنگی و سازمان حفاظت از محیط زیست نمی توانند در پیشبُرد آرمان های خود پیروز و سربلند باشند.

زیرا موضوع برخورد و رفتار با میراث فرهنگی و زیست بوم باید از دوران کودکی و نوجوانی درون فرزندان این سرزمین نهادینه شود تا آن‌ها به ارزش و اهمیت دوچندان میراث نیاکانی و خدادادی کشور پِی برده و آشنا شوند. همچنین کارشناسان و کُنشگران میراث فرهنگی بارها خواستار توجه مدیران فرهنگی و سرپرستان تصمیم‌گیرنده کشوری به ویژه دو وزارت خانه میراث فرهنگی و سازمان محیط زیست و همچنین آموزش و پرورش به این گفتار (مقوله) شده اند. موضوعی که تاکنون راه به جایی نبرده و همچنان مغفول مانده است.

بازشناسی قصر ابونصر

زنده یاد جمشید صداقت‌کیش، باستان شناس و پارس پژوه درباره ارزش این یادمان ملی پیشتر به نگارنده گفته بود:  این جایگاه از روزگار پیش از تاریخ وجود داشته است و همانند دژی استوار و محکم نظامی در اواخر شهریاری هخامنشی و دورۀ اشکانی و ساسانی مورد بهرۀ پادشاهان بوده است و در سال ۴۲۰ مَهی (قمری) ابونَصر (پسرامیرعضدالدوله دیلمی) از فرمانروایان پارس، از این جایگاه به عنوان کاخ بهره برده و از همین روی در دورۀ اسلامی به قصراَبونصر نامدار شده است.

شادرُوان صداقت‌کیش همچنین گفته بود:  در دهۀ ۵۰ میلادی پُروفسور تیلیا، دو ستون و یک درگاه هخامنشی را که از پارسه (تخت جمشید) در زمانی نادانسته به این جا آورده بودند، شناسایی کرده و به پارسه باز گرداند.

همچنین برخی از پژوهشگران مانند محمدتقی مصطفوی این جایگاه را نخستین منزلگاه یا نِشیمن (توقفگاه) میان راهی، درگذر راه شاهی هخامنشیان از پارسه به شوش دانسته و دیوار(حصار) و دژی را از روزگار اشکانی به این سو، برایش اِنگاشته‌اند.

کاخ – دژ نامدار به ابونصر در شمال خاوری (شرقی) شیراز و در بلوار نصرآباد یا جادۀ کَفترک و در ۷ کیلومتری میدان گلستان بر فراز تپه ای بر جای مانده است. این سازه در بردارنده یک دژ سنگی با الحاقات آن است که بر فراز تپه ای اَفراشته به جاده، جای گرفته و عناصر سازنده آن سنگ و گچ است. در نمای این سازه از سنگ‌های بادبُر و در مغز کار از سنگ لاشه و گچ بهره گرفته شده است.

این یادمان باستانی به عنوان نخستین سازۀ ثبت شده در استان با شمارۀ  ۱۳ در ۲۴ شهریورماه ۱۳۱۰ خورشیدی به یادمان های ملی پیوسته است.

در پایان باید گفت که نگارنده در چندین سال گذشته بارها دشواری های قصر ابونصر را در خبرگزاری‌ها و روزنامه‌ها بازتاب داده و به گوش مدیران رسانیده و خواستار توجه بیشتری به آن شده است، ولی گویا هنوز مدیران فرهنگی و سرپرستان میراث فرهنگی از خواب زمستانی بیدار نشده و میراث جاویدان شهرستان شیراز را به دست فراموشی سپرده‌اند.

منبع:اسکان