قلعه سلاسل _آرمیده در کوه های زاگرس

قلعه سلاسل شوشتر در شمال غرب این شهر در کنار رودخانه شطیط واقع شده است. قلعه در مرتفع‌ترین قسمت شهر قرار دارد و شکل کلی آن به صورت یک بیضی نامنظم است. قلعه از سمت شمال و غرب به رودخانه شطیط و از جنوب و شرق نیز توسط خندقی احاطه شده بود. این قلعه که امروزه از آن بقایایی بیش باقی نمانده، به هخامنشیان نسبت می‌دهند ولی برخی باستان‌شناسان قلعه را متعلق به دوره ساسانیان می‌دانند.

در هر صورت قلعه سلاسل شوشتر دژی نظامی بوده که در گذشته از قسمت‌های مختلف از جمله سربازخانه، طویله، حمام، شبستان، برج، باغچه، قورخانه، نقارخانه و آشپزخانه تشکیل می‌شده است.

وجه تسمیه

نام قلعه سلاسل روایت‌های بسیاری دارد. در میان این روایت‌های معروف‌ترین روایت متعلق به مردم محلی است که اعتقاد دارند که قلعه سلاسل نام خود را از ابی سلاسل گرفته که در قرن چهارم در قلعه زندگی می‌کرده است. گویا وی مامور تعمیر قلعه بوده و برای مدتی طولانی در قلعه حضور داشته است.

قلعه سلاسل یکی از قلعه‌های چندوجهی ایران محسوب می‌گردد که دارای دو درب بزرگ می‌باشد. یکی از درها در سمت جنوب شرق و دیگری در سمت جنوب قرار داشته است. دربی که در سمت جنوب شرق قرار داشته مخصوص سران نظامی بوده و درب جنوبی در کنار مسجد واقع شده بود و ظاهرا برای رفت و آمد افراد عادی مورد استفاده قرار می‌گرفت.

در قسمت جنوبی قلعه به صورت کامل با خندق احاطه شده بود. خندق از یک سمت به رودخانه کارون و از سمت دیگربه نهر داریان وصل می‌شود. در زمان جنگ خندق توسط آب رودخانه پر می‌شد تا از ورود دشمن به داخل قلعه جلوگیری شود.

به نظر می‌رسد بر روی خندقی که قلعه را احاطه می‌کرده، پل‌های وجود داشته که مصالح مورد استفاده آنها نیز سنگ، ملات ساروج و گچ بوده اما امروزه از پل‌ّا نشانه‌ای وجود ندارد.

قلعه سلاسل شوشتر به مانند تمامی قلعه‌های نظامی دارای برج و بارو بوده است. در قلعه سلاسل یک بارو وجود داشته که ساخت بارو نیز از نظم خاصی تبعیت نمی‌کند. البته در قسمت جنوبی قلعه بقایای بارو دیگری دیده می‌شود که به نظر این بارو نیز به مانند بارو دیگر قلعه ساخته شده بود. در قلعه بقایایی از یک برج مدور نیز وجود دارد که در انتهای شمال غربی قلعه قرار دارد.

در مرتقع‌ترین قسمت قلعه کوشک یا عمارت حاکم‌نشین بر روی صفه‌ای ساخته شده بود. البته در حال حاضر از این بنا تنها یک پله باقی مانده است.

قلعه سلاسل در طول تاریخ بار‌ها مرمت و بازسازی شده است و از نظر باستان‌شناسان این بنا یکی از زیباترین و مهم‌ترین بناهای تاریخی شوشتر محسوب می‌گردد. قلعه سلاسل امروزه دیگر آن شکوه و عظمت گذشته خود را از دست داده ولی همچنان با دیدن ویرانه‌های آن می‌توان یک بنای باشکوه تاریخی را در ذهن تصور کرد. شما نیز اگر از این بنای تاریخی بازدیدی داشته‌اید برای ما از تصورات خود بگویید.

مرتبط:

آغاز مرمت ساباط تاریخی شوشتر