مدیر کاخ جهانی گلستان از ثبت کتاب قاجاری «هزار و یک شب» کاخ گلستان در جلسه شورای ثبت آثار منقول وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خبر داد.

معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی،‌ صنایع‌دستی و گردشگری گیلان گفت: منطقه صفرابسته بخش کیاشهر به عنوان ذخیره‌گاه ژنتیک درختان سپیدار گیلان در فهرست آثار طبیعی ملی ثبت شد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از رشت، ولی جهانی امروز در جمع خبرنگاران از ثبت ملی ذخیره‌گاه ژنتیک درختان سپیدار گیلان در فهرست آثار طبیعی ملی خبر داد و اظهار داشت: ثبت ملی درختان سپیدار در روستای صفرابسته بخش کیاشهر موجب افزایش اهمیت و جذابیت این منطقه توریستی گیلان شده است.

معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی،‌ صنایع‌دستی و گردشگری گیلان با اشاره به مناطقی که دارای پوشش گیاهی درختان سپیدار هستند گفت: روستای صفرابسته بخش کیاشهر از جمله ذخیره‌گاه ژنتیک درختان سپیدار و زیستگاه گونه‌های مختلف پرندگان، حشرات، پستانداران و ماهیان است.

جهانی با بیان اینکه اثر ملی ذخیره‌گاه ژنتیک درختان سپیدار در بین شهرستان‌های پرتردد گیلان واقع شده و راه‌های دسترسی به آن هموار است ابراز داشت: منطقه توریستی صفرابسته گیلان دارای جنگل‌های وسیع است که تأثیر زیادی در تعدیل آب و هوا و تعادل آب و خاک دارد.

وی با اشاره به اینکه وجود بزرگترین ذخیره‌گاه ژنتیک درختان سپیدار در ایران و جهان با وسعت ۱۸۷ هکتار از مهم‌ترین دلایل برای حفاظت آن است اظهار داشت: جاده سرسبز و جنگلی صفرابسته در ۱۲ کیلومتری شمال شرقی آستانه اشرفیه واقع شده و حفظ پوشش گیاهی آن ضروری است.

جهانی با اشاره به لزوم بهبود زیرساخت‌های بوم‌گردی و ارائه آموزش‌های لازم در این زمینه افزود: معرفی صنایع دستی و غذاهای محلی گیلان، افزایش آگاهی عمومی نسبت به اثرات ملی و افزایش تمهیدات حفاظتی برای کاهش تهدیدات و حفظ آثار ملی ضروری است.

معاون میراث فرهنگی اداره‌کل میراث فرهنگی،‌ صنایع‌دستی و گردشگری گیلان، شاخصه‌های روستای صفرابسته بخش کیاشهر را مورد اشاره قرار داد و افزود: این روستا هم‌اکنون بخشی از دهستان معتدل و مرطوب دهسرِ بندرکیاشهر است که در ۹ کیومتری شمال شهرستان آستانه اشرفیه و در کنار جاده آستانه به کیاشهر واقع شده است.

جهانی با بیان اینکه مردم روستای صفرابسته بخش کیاشهر معمولاً به کشاورزی، دامداری، باغداری، ماهیگیری، پرورش کرم ابریشم و کشت محصولات آبی و دیمی مشغول هستند گفت: منطقه صفرابسته دارای پوشش گیاهی انبوه و طبیعی و همراه با گونه‌های متنوع است که باعث جذب گردشگران داخلی و خارجی شد.

وی با اشاره به اینکه عمده محصولات روستای مذکور برنج، تره‌‌بار و مرکبات است ابراز داشت: برنج، کدو، فلفل سبز، بادمجان محلی، سیر و پیاز محلی، خربزه محلی و نان‌ محلی و صنایع دستی جزء سوغات این منطقه هستند که در بازارهای محلی بندرکیاشهر و آستانه اشرفیه نیز عرضه می‌شوند.

به گزارش تسنیم، تالاب سوستان، ذخیره‌گاه سفید پلت صفرابسته، درخت نمدار کهنسال درفک معروف به کوف‌دار، آبشار ویسادار، غار چشمه باد، رویشگاه گل صد تومنی معروف به برزکوه، آبشار ورزان سوباتان، گل سوسن چلچراغ از جمله ۱۶ آثار طبیعی گیلان هستند که در فهرست ملی به ثبت رسیدند.

آبشار خربو و قله شاه معلم ماسوله، گل لاله واژگون، درخت آزاد لفمجان، آبشار لاتون، روگا و تالاب کرد‌محله انزلی و کوه سماموس نیز جزء دیگر آثار طبیعی گیلان هستند که در فهرست ملی به ثبت رسیدند.

منبع خبر:تسنیم

مدیرکل بنیاد مسکن انقلاب اسلامی استان زنجان گفت: توجه به احداث اقامتگاه‌های بوم‌گردی در روستاها باعث تقویت وضعیت اقتصادی روستائیان خواهد شد.

در شمال شرقی شهر اردبیل مسجدی واقع شده که به استناد مطالعات صورت گرفته اسرار پنهان بسیاری را در محوطه پیرامونی خود از وقایع تاریخی ایران در ۲ هزار سال اخیر عیان می‌سازد.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از اردبیل، جمعه مسجد اردبیل تا چندی پیش در حد برپایی نماز اهالی کوچه‌های پیرامون آن محدود مانده بود. مسجدی که اهالی می‌گویند قدیمی‌ترین بنای تاریخی شهر اردبیل است. گروهی معتقدند این مسجد بر روی آتشگاه بنا شده و در برهه‌ای که آتشگاه‌ها به مسجد تبدیل می‌شده، جمعه مسجد نیز در این تحولات سهم داشته است؛ و گروهی بر این باورند که بنای اصلی مسجد به مراتب بزرگ‌تر از بنای فعلی است.

تمامی گمانه‌ها و حدس‌هایی که پیرامون بنا شکل گرفته بود در طول دهه‌ها به خرافات و اظهار نظر‌های غیرکارشناسی نیز آمیخته شد. ضعف مطالعات موجب شده بود تا اظهار نظر‌هایی از جمله وجود گنج در این محوطه باستانی شدت گیرد. وجود قبرستان در کنار مسجد نیز به شائبه ارواح و … و نظرات خرافی دامن می‌زد.

با وجود اینکه جمعه مسجد یکی از بنا‌های تاریخی مهم کشور محسوب می‌شود تا چندی پیش به حال خود رها شده و نه تنها مطالعه جامعی به خود ندیده بود بلکه کاوش‌های گسترده در آن نشان داد که به واقع گنجی از یافته‌های تاریخی و معماری ایران زمین در آن مدفون شده و حتی وضعیت ظاهری آن نیز به درستی نگه‌داری نمی‌شد.

درخشش نام اردبیل در عصر ساسانی

اهمیت این بنای تاریخی مجموعه وسیعی از کاوش را در پیرامون آن رقم زد تا جایی که با اخذ مجوز از پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری کشور، کاوش در وسعت ۱۰ در ۱۰ متر آغاز شد.

به گفته معاون میراث فرهنگی کشور این کاوش در چنین وسعتی کم نظیر بوده و توانسته بسیاری از ابعاد گذشته تاریخی اردبیل را نیز واکاوی کند.

محمد حسن طالبیان در بازدید از روند کاوش این بنای تاریخی تصریح کرد: این گمانه وجود داشت که آثار دوره ساسانی و اشکانی در جمعه مسجد وجود دارد که کاوش‌ها نیز این مهم را تائید کرده است.

اما چرا آثار دوره ساسانی و اشکانی دارای اهمیت است و در کاوش‌ها به عنوان یکی از دستاورد‌های مهم باستان‌شناسی محسوب می‌شود.

رئیس هیئت کاوش جمعه مسجد اردبیل در این خصوص گفت: نام شهر اردبیل در عصر ساسانی مخصوصاً دوره‌های پادشاهی اردشیر و فیروز و بهرام و انوشیروان و هرمزد به کرات برده می‌شود. حتی یکی از بزرگ‌ترین آتشکده‌های این دوره یعنی انوشیروان در تجدید بنای شهر اردبیل در این شهر قرار داشت.

وی افزود: نه تنها دوره ساسانی بلکه نام اردبیل در منظومه معروف ویس و رامین از داستان‌های عصر اشکانی فخرالدین اسعد گرگانی داستان سرای نیمه اول نخست سده‌ی پنجم هجری نیز دیده می‌شود و در دوره اشکانیان و ۴۰۰ سال بیش از ساسانی‌ها از جمله مراکز مهم و حساس در جغرافیای سیاسی و طبیعی اشکانیان بوده است.

به گفته یوسفی این اطلاعات محدود، ولی ارزشمند تنها آگاهی محققان از تاریخ اردبیل در دوره‌های قبل از اسلام به ویژه اشکانی و ساسانی قبل از شروع تحقیقات باستان‌شناسی در تابستان و پاییز سال جاری بود.

کشف یافته‌های جدید از هویت کهن اردبیل

رئیس هیئت کاوش جمعه مسجد اردبیل افزود: با تداوم تحقیقات میدانی در بخشی از بافت کهن شهر اردبیل اطلاعات نوینی از حیات اجتماعی و فرهنگی شهر و سیر تحول معماری آن به دست آمده است.

یوسفی اظهار کرد: آثار بازیافته حاصل از کاوش‌های باستان‌شناختی در محوطه تاریخی مسجد جمعه بر جایگاه شهر و ساکنان آن در منازعات بیش از ۸۰۰ ساله ایران و روم در دو دوره اشکانی و ساسانی دلالت دارد.

وی افزود: چنان چه آثار مکشوفه تصویری مستند از حیات اجتماعی و فرهنگی شهر اردبیل و هویت تاریخی این شهر در بخشی از بافت کهن در تپه جمعه مسجد اردبیل به روی محققان و علاقمندان تاریخ شهر اردبیل گشوده است.

وی گفت: بقایای مادی مکشوفه از این تحقیقات شامل آثار معماری استقراری متعلق به دوره‌های اشکانی و ساسانی و مواد فرهنگی، تاریخی منتسب به این دوره‌ها است.

مطالعات نیازمند تداوم است

هر چند منابع و اسناد مکتوب تاریخی در نوشته سخنوران بزرگ ایرانی و گفته‌های مورخان و جغرافی نگاران خارجی مورد استناد محققان معاصر قرار گرفته با تحقیقات نوین باستان شناختی در تپه باستانی مسجد جمعه گفته‌های کلی مورخان درباره تاریخ اردبیل با جزئیات بیش‌تر با کلنگ کاوشگران این محوطه باستانی بازیابی شد.

باستان‌شناس اردبیلی معتقد است این که محوطه مورد کاوش در محدوده فعلی شهر اردبیل در دوره‌های اشکانی و ساسانی چه کاربستی داشته و در پهنه‌ی دشت اردبیل چه ارتباطی با دیگر بخش‌های کهن شهر اردبیل ایفا می‌کرد، مستلزم تحقیقات بیش‌تر و تکمیل مطالعات میدانی است.

وی اظهار کرد: بعید نیست این بخش شهر به عنوان قسمت شرقی شهر اردبیل و در گوشه شرقی آن شاهرگ ارتباطی آن در دو دوره یاد شده و تداوم آن تا عصر اسلامی بوده است

رئیس هیئت کاوش جمعه مسجد اردبیل افزود: با تکیه بر مطالعات مقدماتی- تطبیقی باستان‌شناختی شهرنشینی ایران در اعصار مورد نظر بعید نیست این بخش از شهر که در زیر انباشتی از خاک از نظر‌ها مخفی است با حصار خشت و چینه و معماری دفاعی و خندق‌های مخفی محاط پیرامون چهارگوشه محوطه ساکنان قلعه شهر اردبیل حفاظت می‌کرد.

یوسفی با بیان اینکه همه این فرضیه‌ها با تداوم مطالعات باستان‌شناسی به اثبات خواهد رسید، افزود: به هر حال داده‌های باستان‌شناختی ارزش مطالعاتی این محوطه به عنوان یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین مساجد در تاریخ معماری ایران را نشان می‌دهد.

محوطه‌های کاوش جاذبه‌های گردشگری مناطق هستند

باور بر این است با ادامه تحقیقات باستان‌شناختی و بازنگری گذشته شهر، برگ‌های گمشده و پراکنده و بهم ریخته تاریخ فرهنگ و تمدن شهر که در گوشه‌های مختلف شهر در تلی از خاک پوشیده شده است بازیابی و هویت تاریخی نیاکان این کهن بوم برای نسل کنونی و آیندگان و محققان روشن خواهد شد.

در عین حال مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل معتقد است هر محوطه کاوشی می‌تواند به عنوان جاذبه گردشگری در منطقه قلمداد شود.

نادر فلاحی تصریح کرد: در استان اردبیل ۹ کاوش باستان‌شناسی طی یک سال اخیر انجام شده و به نوعی بیشترین میزان کاوش‌ها در تاریخ باستان‌شناسی این استان است.

وی افزود: برخی کاوش‌ها با هدف مطالعه مناطق و برخی با هدف احیا آثار تاریخی انجام شده است و از جمله کاوش‌های شاخص کشور در محوطه باستانی جمعه مسجد است.

مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تصریح کرد: به منظور اطلاع رسانی گسترده به مردم و جلب مشارکت همگانی زمینه‌ای فراهم شده تا محوطه‌های کاوش مورد بازدید قرار گیرد.

به گفته فلاحی این امکان موجب م شود تا شهروندان و گردشگران با آثار تاریخی و باستانی آشنا شده و به نوعی به اهمیت صیانت از آثار تاریخی پی ببرند.

وی با بیان اینکه در جمعه مسجد نیز بعد از اتمام کاوش‌ها، عملیات حفاظت و صیانت از محوطه اجرا می‌شود، افزود: در صورت حمایت وزارت میراث فرهنگی آماده تداوم مطالعات و تعریف کاربری‌های جدید در پیرامون سایت باستانی هستیم.

کاوش در جمعه مسجد یا مسجد عتیق اردبیل همچنان ادامه دارد. باستان‌شناسان خود در حیرت از وجود لایه‌هایی از حیات، استمرار و مرگ سلسله‌های تاریخی مختلف در این منطقه هستند. اردبیل که امروز شاهد آثاری با بیش از ۲ هزار سال قدمت است خود دفتر تاریخی است که فعلا به شکل مطلوب و کافی تورق نشده و همچنان توجه به آن ضروری است.

منبع خبر:تسنیم

سومین نشست وزرای گردشگرای کشورهای عضو اکو در ۱۲ مهر به میزبانی تاجیکستان در حالی برگزار شد که علی‌اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری ایران نیز در آن حضور داشت. در این نشست ایران به‌عنوان میزبان نشست وزرای گردشگری کشورهای عضو اکو در سال ۲۰۲۱ و همچنین ساری و اردبیل پایتخت گردشگری اکو در سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ انتخاب شدند. وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشورمان در سفر دوروزه خود به تاجیکستان علاوه‌بر حضور در سومین نشست وزرای گردشگری کشورهای عضو اکو، با وزیر امور خارجه و رئیس کمیته گردشگری تاجیکستان (بالاترین مقام گردشگری این کشور) دیدار و در حاشیه این نشست با رسانه‌های این کشور درخصوص گسترش همکاری‌گفت‌وگو کرد. از مصوبات اصلی نشست وزرای گردشگری کشورهای عضو اکو می‌توان به تصویب اصول توسعه پایدار در حوزه گردشگری و تصویب برنامه اقدام و عمل در راستای اصول توسعه گردشگری پایدار در بین کشورهای اکو اشاره کرد. پروپوزال انتخاب پایتخت گردشگری اکو که به ابتکار ایران مطرح شده بود مورد تصویب وزیران گردشگری قرار گرفت و شهرهای ساری و اردبیل از ایران به‌عنوان پایتخت گردشگری اکو برای سال‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۳ انتخاب شدند. همچنین در این نشست میزبانی ایران از نشست وزرای گردشگری کشورهای عضو اکو در سال ۲۰۲۱ مورد تصویب قرار گرفت.

منبع خبر:ایلنا