ادامه کاوش‌ها برای کشف شهر گمشده «اوجان»

با آغاز فصل چهارم کاوش باستان‌شناسی در قلعه و ارگ حکومتی شهر تاریخی «اوجان»، جست‌وجوها برای کشف جزئیاتی بیشتر از شهر گمشدۀ سلجوقی ـ ایلخانی ادامه دارد.

 به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، رحیم ولایتی، سرپرست هیأت باستان‌شناسی مستقر در این منطقه، گفت: در این فصل از کاوش طبق برنامه شش ترانشه به اندازه ۱۰ در ۱۰ انتخاب شده که تا پایان فصل باید به صورت کامل کاوش شود تا بتوان فضای کلی قلعه و ارگ حکومتی را شناسایی کرد. به دلیل پیشبرد سریع‌تر کار، کاوش در دو قسمت ضلع غربی (ادامه فصل ۲) و ضلع جنوبی (ادامه فصل ۳) در حال انجام است.

او با اشاره به این‌که هیأت باستان‌شناسی شهر تاریخی اوجان در سال ۱۳۹۵ با حفر گمانه‌های متعدد در محدوده، حریم و عرصه شهر را معین کرد، مهم‌ترین اثر معماری شهر تاریخی اوجان را قلعه و ارگ حکومتی دانست که در شمال شهر و در داخل حصار قرار دارد.

ولایتی علت انتخاب این بنا را برای کاوش در چهار فصل گذشته، کشف پایه‌های سالم قلعه، ویژگی‌های خاص این اثر و معماری بی‌نظیر آن دانست که برای بازدید و مطالعه پژوهشگران، گردشگران و بازدیدکنندگان مناسب است.

این باستان‌شناس ادامه داد: بقایای این شهر باستانی در قسمت شمالی اوجان از جنوب و شرق شهرک صنعتی شماره یک تا غرب روستای اشرف‌آباد در ناحیه موسوم به «دالی‌دره‌سی» امتداد یافته است که مطالعات میدانی در محدوده شهر اوجان به صورت بررسی‌های پیمایشی دقیق، عملیات گمانه‌زنی و کاوش، به کشف و شناسایی آثار مختلف از این دوره منجر شد.

او بیان کرد: وجود سفال‌های مختلف دوره اسلامی از قرن ششم هجری تا ۱۴ هجری (از سلجوقی تا قاجار)، مسکوکات مفرغی متعلق به دوره ایلخانان، فضاها و ساختارهای معماری، ابعاد مختلفی از سکونت و تداوم استقرار را در این شهر به نمایش می‌گذارد.

blank

 

سرپرست هیأت باستان‌شناسی قلعه و ارگ اوجان با اشاره به کاوش‌های صورت‌گرفته در فصل‌های گذشته اظهار کرد: در فصل اول کاوش پنج ترانشه ۱۰ در ۱۰ در قست شمالی قلعه انتخاب شد و پس از کاوش برج مدور شمال‌شرقی و همچنین دیوارهای شمالی بنا پدیدار شد که از داده‌های مهم این فصل از کاوش می‌توان به تکه‌های سفال مربوط به دوره‌های سلجوقی، ایلخانی، صفوی و قاجاری اشاره کرد.

blank

 

او با اشاره به انجام فصل دوم کاوش باستان‌شناسی در قلعه یا ارگ حکومتی شهر تاریخی ـ ایلخانی اوجان با هدف آزادسازی دیوارها و برج مدور شمال غربی، از یافته‌های کاوش باستان‌شناسی فصل سوم قلعه و ارگ حکومتیِ شهر تاریخی را، دیوار برج سوم عنوان کرد.

شهر تاریخی اوجان از جمله شهرهای مهم دوره سلجوقی ـ ایلخانی در آذربایجان شرقی است که بنای اولیه آن در دوره سلجوقیان بنیان گذاشته شد و در دوره غازان‌خانِ ایلخانی بازسازی شده و مورد استفاده قرار گرفته است.

محل دقیق شهر تاریخی اوجان توسط هیأت باستان‌شناسی دانشگاه تهران در بررسی باستان‌شناسی منطقه اوجان در سال ۱۳۹۲ مورد شناسایی و مکان‌یابی قرار گرفت و از مستندات مهم این شهر می‌توان به  توصیف‌های ارائه‌شده از شهر اوجان در متون تاریخی و جغرافیایی به‌ویژه تصویری که مطراقچی نقاش سلطان سلیمان عثمانی از آن به یادگار گذاشته است، اشاره کرد.

منبع: ایسنا

نیوزیلند پذیرای گردشگران بین‌المللی می‌شود

دولت نیوزیلند که به‌طور کامل کرونا را مهار کرده است، قصد دارد در اوایل سال آینده میلادی با احتیاط مرزهای خود را برای مسافران بین‌المللی باز کند.

به نقل از ان‌پی‌ار، جاسیندا آردرن، نخست‌وزیر نیوزیلند گفت: تا زمان تکمیل واکسیناسیون تا پایان سال ۲۰۲۱ مرزها بازگشایی نخواهد شد.

مقامات همچنین گفتند: با افزایش تهدید نوع دلتا و به‌منظور سرعت‌بخشیدن به دوز اول تزریق واکسن برای محافظت از افراد بیشتر، دومین تزریق واکسن فایرز را به تعویق می‌اندازند.

موفقیت نیوزیلند در از بین‌بردن ویروس کرونا باعث شده است که زندگی تقریبا به حالت عادی برگردد. کشور پنج میلیون نفری در جنوب غربی اقیانوس آرام از زمان شروع همه‌گیری تنها ۲۶ مورد مرگ را گزارش کرده و این مورد با بستن مرزها برای افرادی که ساکن یا شهروند نیستند، حاصل شده است اما برای بسیاری سوال است که آیا برای نیوزیلند امکان‌پذیر است که با از سرگیری سفرهای بین‌المللی رویکرد صفر در برابر ویروس را حفظ کند؟

جاسیندا آردرن گفت: دولت قصد دارد از توصیه‌های متخصصان پیروی کرده و راهبرد حذف را حفظ کند.

وی گفت: در حالی که شیوع بیماری همه‌گیر در خارج از کشور ادامه دارد و ویروس همچنان در حال تغییر و جهش است، بهترین کاری که می‌توانیم انجام دهیم این است که دستاوردهای به دست آمده را حفظ کنیم.

آردرن اظهار کرد: تا زمانی که تزریق واکسن نیوزیلند در انتهای سال به پایان نرسد مرزها باز نخواهد شد، البته این روند بسیار کندتر از اکثر کشورهای توسعه یافته بوده اما در حال تسریع است.

وی افزود: از سه ماهه اول سال آینده، این کشور به مسافران اجازه می‌دهد تا به صورت مدیریت شده وارد شوند.

آردن خاطرنشان کرد: گردشگران از کشورهای کم‌خطر که کاملا واکسینه شده‌اند، ملزم به قرنطینه نیستند. افراد از کشورهایی با خطر متوسط باید نوعی قرنطینه را بگذرانند و افراد از کشورهای پرخطر یا واکسینه‌نشده نیز باید ۱۴ روز در هتلی که توسط نیروهای نظامی اداره می‌شود، اقامت کنند.

دولت نیوزیلند، فهرست رتبه‌بندی کشورها بر اساس خطر را ارائه نکرد و علت آن را تغییر سریع فهرست اعلام کرد.

آردرن همچنین اعلام کرد: زمان استاندارد برنامه‌ریزی شده بین دوزهای واکسن فایرز از سه به ۶ هفته افزایش یافته و منطقی است که تعداد بیشتری از نیوزیلندی‌ها حداقل تا حدی به‌طور جزئی واکسینه شوند و این تغییرات با استقبال صاحبان مشاغل ازجمله افراد در صنعت گردشگری مواجه شد.

پیش از شیوع بیماری همه‌گیر کووید، سالانه بیش از سه میلیون مسافر خارجی از نیوزیلند بازدید می‌کردند و گردشگری یکی از بزرگترین صنایع این کشور بود.

کریس رابرتز، مدیر اجرایی صنعت گردشگری گفت: نقشه راه بسیار مهم است تا همه مشاغل ازجمله اپراتورهای گردشگری بتوانند از قبل برنامه‌ریزی کرده و تصمیمات آگاهانه بگیرند. حدود ۲۹ درصد از مردم نیوزیلند یک دوز واکسن دریافت کرده‌اند و ۱۷ درصد کاملا واکسینه شده‌اند.

منبع: ایسنا

مرتبط:

توقف سفرهای بدون قرنطینه از استرالیا به نیوزیلند

مقررات پذیرش مسافر به ایران اصلاح شد

با خیز پنجم کرونا در کشور، مقررات پذیرش مسافر در مبادی ورودی ایران نیز مطابقِ شرایط کنونی با تغییراتی همراه شد.

طبق اعلام برخی از شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی، تمام مسافران ورودی به ایران از جمله افراد واکسینه‌شده باید گواهی منفی آزمایش کرونا را هنگام سفر به ایران همراه داشته باشند. این درحالی است که ستاد ملی کرونا در تیرماه مسافرانی که دو دُز کامل واکسن کرونا را دریافت کرده بودند، از ارائه تست پی‌سی‌آر در مبادی ورودی معاف کرده بود.

در مقررات به‌روزرسانی‌شده سفر به ایران تاکید شده که تست کرونا باید در محدود ۹۶ ساعت پیش از پرواز در مراکز مورد تایید و معتبر کشور مبدأ انجام و گواهی منفی آن به زبان انگلیسی تهیه شده باشد. این قانون برای تمام مسافران بالای هشت سال الزامی است و افراد دارای کارت واکسن کووید را نیز شامل می‌شود.

همچنین به شرکت‌های هواپیمایی که در مسیرهای بین‌المللی پرواز دارند، تاکید شده که از پذیرش مسافر بدون جواب منفی تست کرونا در پروازهای ایران جلوگیری کنند.

این مقررات از ۲۶ مردادماه در مبادی ورودی کشور به اجرا گذاشته می‌شود.

مرزهای ایران برای ترددهای بین‌المللی همچنان باز است، اما برای گردشگران خارجی ویزای توریستی صادر نمی‌شود و فقط اتباعی که برای کار، تحصیل و درمان قصد سفر به ایران دارند، می‌توانند برای ویزای ایران درخواست بدهند.

منبع: ایسنا

تعطیلی مراکز اقامتی و دیگر محدودیت‌های سفر

به دنبال اعلام تعطیلی پنج‌روزه در کشور، ستاد ملی کرونا فقط فعالیت مشاغل «ضروری» را مجاز اعلام کرده است که بر اساس تازه‌ترین فهرست منتشرشده، «مراکز اقامتی» از این گروه حذف شده و مجاز به فعالیت نیستند.

 به دنبال وضع بحرانی کشور، ستاد ملی مقابله با کرونا برای مدیریت خیز پنجم بیماری کووید، از روز دوشنبه ۲۵ مرداد تا شنبه ۳۰ مردادماه را تعطیل و محدودیت‌های جدیدی را وضع کرد که علاوه بر محدودیت تردد بین استانی، فقط گروه شغلی یک اجازه فعالیت دارند. علاوه بر صنوف، تمام ادارات، سازمان‌ها و بانک‌ها نیز باید تعطیل شوند.

در آخرین فهرست به‌روزرسانی‌شدۀ اتاق اصناف که روز یکشنبه ۲۴ مردادماه منتشر شده است، مراکز اقامتی (شامل هتل، متل، مهمانپذیر، پانسیون و مشاغل مشابه) از گروه مشاغل ضروری برای این دوره از تعطیلات حذف شده و در این پنج روز مجاز به فعالیت شناخته نشده‌اند. هرچند بسیاری از مراکز اقامتی از این تصمیم ستاد کرونا بی‌اطلاع بوده و گفته‌اند هنوز ابلاغیه‌ای در ارتباط با تعطیلی مراکز اقامتی دریافت نکرده‌اند.

تعطیلی موزه‌ها و سایت‌های تاریخی و گردشگری که از فروردین‌ماه آغاز شده نیز همچنان ادامه خواهد داشت. موزه‌ها که به گفته مدیرکل موزه‌ها با دستور ستاد ملی کرونا از گروه سوم مشاغل به گروه دوم انتقال یافته‌اند، از ۱۸ فروردین‌ماه در شهرهای قرمز تعطیل شدند که اینک با تصمیم تازه ستاد ملی کرونا برای برقراری تعطیلی پنج‌روزه در کشور، موزه‌ها و اماکن گردشگری در تمام شهرها با هر سطح رنگ‌بندی تعطیل خواهند شد.

اما شرکت‌های حمل و نقل عمومی مسافر، شامل ریلی، هوایی و جاده‌ای که در گروه مشاغل ضروری قرار گرفته‌اند، طبق مصوبه ستاد ملی کرونا در پنج روز تعطیلی مجاز به فعالیت هستند. در تعطیلی‌های گذشته، شرکت‌های خدمات مسافری مطابق این بند، خود را جزو گروه مشاغل ضروری تلقی کرده و برای فروش بلیت هواپیما، قطار و اتوبوس به فعالیت خود ادامه می‌دادند و معمولا نظارتی هم روی چگونگی فعالیت آن‌ها در تعطیلات کرونایی نمی‌شد.

برخی از شرکت‌های حمل و نقل ریلی و هواپیمایی نیز بدون توجه به مصوبات ستاد ملی کرونا، همزمان با اعلام محدودیت‌های تردد، تبلیغات گسترده‌ای را با وعده جایزه و تخفیف، برای فروش بلیت قطار و هواپیما آغاز کرده‌اند و فروش بلیت هواپیما نیز در برخی مسیرها برای تعطیلات پیش ‌رو همزمان با اعمال محدودیت‌های تردد، افزایش پیدا کرده است.

در مصوبه ستاد ملی کرونا صراحتا به توقف اجرای تورها و سفرهای گروهی اشاره نشده است، اما در همین مصوبات تاکید شده که محدودیت شدیدی در تردد وسایل نقلیه و خوردهای شخصی از ساعت ۱۲ روز یکشنبه ۲۴ مرداد تا نیمه شب جمعه پنجم شهریورماه اعمال خواهد شد و نیروی انتظامی موظف شده با جدیت و قاطعیت نسبت به مسدود کردن ورودی و خروجی شهرها و جلوگیری از هرگونه تردد بین استانی اقدامات لازم را انجام دهد. فرماندار تهران نیز اعلام کرده ورودی و خروجی‌های تهران که در همه دوره‌ها بیشترین حجم مسافر خروجی را داشته، تا پنجم شهریورماه مسدود خواهد بود و تا آن روز هیچ‌گونه مجوزی برای تردد صادر نمی‌شود.

هرچند گزارش‌ها حاکی از آغاز سفرهای خودرویی پیش از اعمال محدودیت ترددها است. به نظر می‌رسد در ستاد ملی کرونا برای مدیریت این شکل از سفرها که در تمام تعطیلی‌ها و محدودیت‌های ترددی گذشته سابقه و رواج داشته، راهکار و برنامه‌ای تدوین نشده و تنها به تعطیل کردن مراکز اقامتی، رستوران‌ها و مراکز توریستی و تفریحی اکتفا شده است که البته با تجربۀ تعطیلی‌های گذشته، به اجرای درست این محدودیت‌ها در این دوره نیز از سوی بسیاری از نمایندگان مجلس، کادر درمان و کارشناسان تردید وارد شده است.

منبع: ایسنا

مرتبط:

فعالیت مراکز اقامتی و گردشگری تحت رصد و نظارت

۵ استان میزبان روز جهانی گردشگری در ایران

معاون گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی گفت: بزرگداشت روز جهانی گردشگری ۱۴۰۰ به مدت یک هفته در پنج استان منتخب برگزار می‌شود.

به نقل از روابط‌عمومی معاونت گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، ولی تیموری اظهار کرد: با توجه به برنامه‌ریزی به‌عمل‌آمده و استقبال ادارات کل استانی برای برگزاری مراسم روز جهانی گردشگری ۱۴۰۰، این موضوع در دومین نشست شورای سیاستگذاری مراسم بزرگداشت روز جهانی گردشگری  مطرح و با میزبانی استان‌های منتخب موافقت شد.

او افزود: بنا بر این تصمیم،  استان اردبیل در روز ششم مهر، استان‌های کردستان و کرمانشاه به صورت مشترک در منطقه اورامانات (هورامان) در هشتم مهر، استان کرمان در دهم مهر و استان فارس در یازدهم مهرماه امسال میزبان مهم‌ترین رویداد صنعت گردشگری کشور هستند.

معاون گردشگری در تشریح سیاست‌ها و برنامه‌های مورد نظر برای روز جهانی گردشگری گفت: طبق رویکرد سال‌های اخیر، وزارت میراث فرهنگی و گردشگری در تلاش بوده است تا با استفاده از رویدادهای مهمی، همچون روز گردشگری در راستای معرفی مناطق کمتر شناخته‌شده و یا جلب توجه مقامات محلی و مردم برای اهمیت دادن به مقوله گردشگری در برنامه‌ریزی‌های استان و یا شهر خاصی اقدام کنند.

او افزود: در همین راستا انتخاب استان‌های اردبیل، کرمانشاه و کردستان در چارچوب سیاست تعریف مسیر جدید گردشگری در شمال غرب کشور بوده است که امسال با ثبت جهانی منطقه اورامانات/هوارامان در فهرست یونسکو، برگزاری این رویداد ملی به‌طور حتم در توسعه و رونق گردشگری این منطقه تاثیر قابل توجهی خواهد داشت.

تیموری همچنین گفت: استان‌های کرمان و فارس نیز در امتداد مسیر سنتی و تاریخی گردشگری کشور واقع شده‌اند و جا دارد به موازات تعریف مسیرهای جدید گردشگری همچنان در محل توجه بیش از پیش قرار گیرند.

او اشاره به شعار روز گردشگری در سال ۲۰۲۱ اظهار کرد: سازمان جهانی گردشگری، شعار امسال را «گردشگری ابزاری برای رشد فراگیر» انتخاب کرده است و بدون تردید انتخاب پنج استان برای برگزاری مراسم روز گردشگری از سوی معاونت گردشگری در همین چارچوب و به مفهوم توجه به توسعه و رونق متوازن گردشگری در کشور بوده است. در هفته گردشگری علاوه‌بر برنامه‌های ملی در استان‌های منتخب، برنامه‌ها و مراسم جداگانه‌ای در سایر استان‌ها برگزار خواهد شد.

تیموری بیان کرد: در برگزاری مراسم از مدیران‌ کل استانی خواسته شده است تا از ظرفیت همه بخش‌ها اعم از دولتی، عمومی و غیردولتی، شهرداری‌ها، تشکل‌های حرفه‌ای گردشگری و جوامع محلی میزبان بهره کامل ببرند.

سازمان جهانی گردشگری سازمان ملل متحد از سال ۱۹۸۰، سالانه روز ۲۷ سپتامبر را به عنوان روز جهانی گردشگری جشن می‌گیرد. هر سال یکی از کشورها میزبان این روز است. سال گذشته به دلیل شیوع کرونا، جشنی برگزار نشد و بیشتر کشورها مراسم این روز را مجازی گرامی داشتند.

منبع: ایسنا

مرتبط:

آبشار لندی زیباترین جاذبه گردشگری چهارمحال و بختیاری

جنگ دیپلماتیک در حوزه گردشگری

ساخت پاپیروس با وجود نبود گردشگر

با وجود این‌که شمار گردشگران مصر کاهش یافته است اما سنت تولید پاپیروس همچنان ادامه دارد.

به نقل از خبرگزاری فرانسه، در دهکده‌ای واقع در مصر گروهی از کشاورزان و صنعتگران در تلاش‌اند همزمان با امرار معاش سنت ساخت پاپیروس دوران فرعون‌ها را زنده نگه دارند.

در دهه ۷۰ میلادی یک معلم هنر به کشاورزان دهکده «القرامس» روش‌های باستانی ساخت پاپیروس و تزئین آن با طراحی و متن را آموزش داد.

اکنون این دهکده و حومه آن به عنوان بزرگ‌ترین قطب تولید پاپیروس در مصر شناخته می‌شود.

«پاپیروس‌»ها  که در مصر باستان به عنوان کاغذ برای نگارش مورد استفاده قرار می‌گرفتتد، اکنون توسط هنرمندان محلی با خط هیروگلیف، خوشنویسی عربی، نمادهایی باستانی و با منشایی از طبیعت تزئین می‌شوند تا به عنوان سوغاتی به گردشگران فروخته شوند.

اما گردشگری در مصر مدت‌ها است که با مشکلاتی مواجه شده و حالا همه‌گیری کرونا این مشکلات را تشدید کرده است. سال گذشته سود حاصل از گردشگری در مصر فقط به چهار میلیارد دلار رسید. این رقم یک‌چهارم سودی است که مصر پیش از شیوع ویروس کرونا پیش‌بینی‌ کرده بود.

یکی از سازندگان پاپیروس «القرامس» می‌گوید: «من حدود ۸۰ درصد درآمد کلی خودم را از دست داده‌ام. پیش از این ماهانه هزار دلار درآمد داشتم و حالا درآمدم تقریبا صفر است.»

گیاه پاپیروس  در آب می‌روید و ارتفاع آن می‌تواند تا چهار متر برسد. شکل این گیاه الهام‌بخش ترئینات ستون‌های معبدهای مصر باستان بوده است.

منبع: ایسنا

مرتبط:

محوطه باستانی هفت تپه شوش

تالاب شادگان _ونیز ایران

رازهای سر به مهر در نهاوند

باستان‌شناسان درحالی که در جست‌وجوی معبد «لائودیسه» در شهر نهاوند بودند، آثاری بازمانده از دوران سلوکی، اشکانی و اسلامی (دوره ایلخانی) را کشف کردند.

به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، محسن جانجان، سرپرست این هیأت باستان‌شناسی گفت: تا پیش از سال ۱۳۸۴ که اداره کل میراث‌فرهنگی استان همدان از مهدی رهبر برای گمانه‌زنی در محله «دو خواهران» دعوت به‌عمل آورد، هیچ‌گونه اقدامی برای شناسایی محل «لائودیسه» صورت نگرفته بود.

او به آغاز گمانه‌زنی‌ها و کاوش‌ها در چهار فصل و در سال‌های ۱۳۸۴، ۱۳۹۰، ۱۳۹۱ و ۱۳۹۸ اشاره کرد و افزود: با توجه به ساخت‌وسازهای انبوه و متراکم در محله «دو خواهران» که در عین حال از محلات فقیرنشین نهاوند محسوب می‌شود، هیأت کاوش با مشکلات فراوانی از جمله انتخاب محل مناسب برای گمانه‌زنی روبه‌رو بود.

این باستان‌شناس به ادامه کاوش‌ها در فصل پنجم و ششم و نتایج شش فصل کاوش در این محوطه تاریخی اشاره کرد و گفت: آثاری از دوره سلوکی و اشکانی از جمله سرستون، پایه‌ستون و سفال‌های دوران تاریخی (سلوکی و اشکانی) در این شش فصل کاوش کشف شده است.

blank

 

جانجان با بیان این‌که فصل ششم کاوش با تخریب دیوار حسینیه دو خواهران نهاوند آغاز شد، اظهار کرد: با توجه به نتایج پنج فصل گذشته، کشف آثار تاریخی مربوط به دوره سلوکی و احتمال وجود سرنخ در محل فعلی حسینیه، کاوش در این بنا انجام شد.

وی همچنین گفت: کاوش در داخل صحن امام‌زاده دو خواهران نیز ادامه یافت که نتایج حاصل از ترانشه‌های ایجادشده در این منطقه به کشف آثاری از دوران سلوکی، اشکانی و اسلامی (دوره ایلخانی) منجر شد.

سرپرست هیأت باستان‌شناسی با بیان این‌که جست‌وجوها برای کشف معبد لائودیسه همچنان ادامه دارد، ابراز امیدواری کرد که این کشف در فصول آتی کاوش محقق شود.

لائودیسه به شهر گمشده سلوکی‌ها معروف است که کشف آن رازهای سر به مهر این سلسله تاریخی را فاش می‌کند. اما باستان‌شناسان چطور متوجه حدود جغرافیایی لائودیسه در شهر نهاوند شدند؟

نهاوند

 

سال ۱۳۲۲ شمسی به طور اتفاقی، کتیبه‌ای به خط و زبان یونانی از محله «دو خواهران» نهاوند کشف شد که نشان می‌داد نهاوند در زمان سلوکی‌ها «لائودیسه» نام داشته و دارای معبدی به همین نام بوده است. شهرهایی که تاریخ‌نویسان و نویسندگان از زمان اسکندر مقدونی و جانشینان او در ایران و سایر متصرفات از آن‌ها یاد می‌کنند، الکساندریا، آپامه‌آ، آنتیوخیا، لائودیسه‌آ و… نام داشته‌اند که جز نام آن‌ها، اطلاعات دیگری از این شهرها در دست نیست.

در اسناد تاریخی اشاره‌ شده که اسکندر و جانشینان او به منظور تسلط بر ایران که دارای تمدن درخشانی بوده، اسکان یونانی‌های مهاجر در ایران را در دستور کار خود قرار داده بودند و برخی از شهرهای ایران را نیز به منظور پیوند دو تمدن ایران و یونان توسعه و یونانی‌ها را در آن اسکان دادند. با توجه به مدت کوتاه سلطنت اسکندر که دوازده سال و نیم طول کشیده و در تمام این مدت در حال قشون‌کشی از آسیای صغیر تا هند و مصر بود، نمی‌توان این فرضیه را پذیرفت که اسکندر در این مدت توانسته باشد شهرهایی به مفهوم واقعی ایجاد کند. بنابراین می‌توان تصور کرد که شهرهای نام برده‌شده در حقیقت اردوگاه‌های نظامی برای سپاه مقدونی بوده‌اند؛ شهرهایی که در این دوره ایجاد می‌شدند معمولا به نامِ شاهان یا همسرانشان نام‌گذاری می‌شدند. یکی از خصوصیات شهرهای یونانی وجود معبد، ورزشگاه، تئاتر و آگورا (محل داد و ستد و اجتماعات مردمی) بود.

نهاوند

از جمله شهرهای ایجادشده در غرب ایران، لائودیسه (نهاوند) است که به نام همسر آنتیوخوسِ سوم نام‌گذاری شده بود. «گیرشمن» ـ باستان‌شناس و نویسنده کتاب ایران از آغاز تا اسلام ـ توسط لوئی روبر از کشف «لائودیسه» اطلاع پیدا کرد و به منظور فراهم آوردن مقدمات کاوش، یک روز را در نهاوند گذراند. ظاهرا گیرشمن با حضور در نهاوند، قصد ارزیابی موفقیت خود از کاوش در این محل را داشته، اما با بررسی وضعیت موجود، متوجه شد که صرف وقت در نهاوند برایش موفقیتی در بر نخواهد داشت. بنابراین به لوئی روبر نوشت: «توجه شما را به این نکته جلب می‌کنم که ظاهرا تمام قسمت‌های محوطه باستانی نهاوند، به بهانه تهیه خاک و سنگ برای بناهای جدید زیر و رو شده و در عین حال شهر جدید نهاوند به سرعت روی آثار هلنیستیک را پوشانیده است.»

 

محوطه تاریخی و منطقه دوخواهران که گمان می‌رود معبد لائودیسه در آن‌جا باشد، سال ۱۳۲۷ خورشیدی به شماره ۳۷۴ به عنوان میراث فرهنگی در فهرست آثار ملی ایران ثبت می‌شود، با این حال، لائودیسه هنوز برای باستان‌شناسان، رازی سر به مهر است.

منبع: ایسنا

مرتبط:

آغاز فصل نهایی کاوش معبد “لائودیسه” نهاوند

محوطه‌ باستانی جوبجی _خطری که از سر میراث ملی گذشت

سیزده سال بعد از ثبت ملی محوطه باستانی جوبجی در شهرستان رامهرمز خوزستان و هفت سال انتظار پرونده‌ تعیین عرصه و حریم جوبجی در سازمان وقت میراث فرهنگی کشور و پس از تعرض‌های فراوانی که در چند سال گذشته به این محوطه رخ داد، سرانجام عرصه و حریم این محوطه تاریخی تعیین و ابلاغ شد.

علی‌اصغر مونسان، نخستین وزیر وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در حالی که روزهای پایانی کار خود را در این وزارتخانه سپری می‌کند، نقشه محدوده عرصه، حریم و ضوابط حفاظتی و معماری مربوط به محوطه ملی، فرهنگی و تاریخی «جوبجی» را ابلاغ کرد.

محوطه‌ باستانی جوبجی را باستان‌شناسان در سال ۱۳۸۶ و به دنبال آغاز اجرایی کردن طرح کانال آب‌رسانی به دست آوردند، گنجینه‌ای بزرگ از یکی از پادشاهان عیلامی که کانالِ ۱۸۶ متری انتقال آب آن را نمایان کرد و به حضور باستان‌شناسان در جوبجی برای کاوش‌های گسترده‌ای منجر شد؛ کاوش‌هایی که بعضا هنوز ادامه دارد. اما نکته‌ جالب توجه در این مسیر امضاهای مسوولان شهری رامهرمز بود که اجازه دادند تا مسیرِ احداثِ جاده‌ برای عبور ماشین‌های معدن‌کاران از حریم درجه یک و عرصه‌ محوطه جوبجی بگذرد؛ هر چند این کار در آن زمان با اعتراض‌های گسترده فعالان میراثی، متوقف شد. اما بعد از آن، لودرها به مرور به عرصه‌ جوبجی کوچ کردند، اقدامی که نه یک بار و دو بار، بلکه شاید به تعداد انگشتان یک دست در این محوطه باستانی رخ داد و هر بار بخشی از جوبجی را با آسیب‌های زیادی مواجه کرد. در طول سال‌های قبل محوطه باستانی «جوبجی» و حتی آثارِ به‌دست‌آمده از دوره‌های عیلامی تا اشکانی به حال خود رها شده بودند و با مشکلات عدیده‌ای از کشت و زرع روی عرصه تا جاده‌کشی و حفاری‌های غیرمجاز دست و پنجه نرم می‌کردند؛ چه زمانی که آرمان شیشه‌گر، باستان‌شناس محوطه، چند سال بعد از کشفِ محوطه و برای ادامه فعالیت‌های باستان‌شناسی به جوبجی رفت و جلو کانال آبی که از دلِ این محوطه مهم باستانی رد شده بود، گمانه‌زنی کرد، اما یک سال بعد درست در همان نقطه کشاورزان گندم کاشتند و چه همین چند سال گذشته که هر بار به بهانه‌ای جدید معدنکاران و کشاورزان بخش زیادی از جوبجی را تخریب کردند. چه زمانی که در بالادستِ سایتِ تاریخی جوبجی، معادن کوپال در تپه‌های ماهور برای مصالح ساختمان یا آسفالت قابل برداشت شد و چه زمانی که زمین‌های قرارگرفته در کنار محوطه باستانی جوبجی مسیر تردد کامیون‌های معدن‌کارانِ روستای جوبجی بود، مسیری که شورای تامین استان هم آن را تایید کرده بود.

شیشه‌گر نخستین قدم‌ها را برای عملیات گمانه‌زنی به منظور تعیین حریم محوطه باستانی جوبجی سال ۱۳۸۸ برمی‌دارد. اما بی‌توجهی به این اقدام مهم، سرانجام باعث می‌شود تا وی در سال ۱۳۹۳ نسبت به این بی‌توجهی‌ها شکایت کند. او در آن زمان به رسانه‌ها می‌گوید: «من تعیین حریم کردم و نقشه و عکس و… را نیز در پرونده‌ای تکمیل‌شده ارائه کردم، اما این که حریم تصویب شده یا نه شنیده‌ها حاکی از آن است که در سازمان مرکزی میراث فرهنگی این اتفاق نیفتاده است، به عبارتی این حریم فقط در استان خوزستان مصوب شده است.»

او همان زمان تاکید می‌کند: «هرچند برنامه تعیین عرصه و حریم انجام شد، اما تصویب و ابلاغ نشدن آن عملاً به معنای تهدید عرصه باستانی محوطه است.»

از سوی دیگر با هربار تعرضِ ماشین‌های معدنکاران تنها کاری که از دست فعالان و کارشناسان مدنی و فرهنگی برمی‌آمد هشدار و تذکر به مسوولان میراثی و شهری بود تا شاید راهگشایی برای جلوگیری از این تعرض‌ها باشد؛ از درخواستِ علی‌اصغر نوروزی – دانش‌آموخته دکتری باستان شناسی و عضو هیئت علمی پژوهشکده باستان‌شناسی – برای ایجادِ «سازمان باستان‌شناسی» که به دنبال اتفاقات رخ‌داده در محوطه‌های باستانی مختلف کشور از جمله جوبجی و چگاسفلی پیش آمده بود گرفته تا نامه «جامعه باستان‌شناسی کشور» که مصرانه خواهان رسیدگی به شرایط نامناسب میراث فرهنگی کشور بود و نمونه تلخ آن را وضعیت محوطه‌های باستانی مانند چگاسفلی، جوبجی، شوش، فیروزآباد، تاق‌بستان و ایوان مدائن می‌دانست.

سرانجام محوطه باستانی جوبجی روی خوشی دید. علی‌اصغر مونسان در نامه‌ای که امروز مهر دبیرخانه وزارتخانه میراث فرهنگی را دارد، خطاب به سلیمانی دشتکی – استاندار خوزستان – اعلام کرده است:‌ «در اجرای بند ۱۲ از ماده ۳ «قانون اساسنامه سازمان میراث فرهنگی کشور» مصوب ۱۳۶۷ و مواد مربوطه از «قانون راجع به حفظ آثار ملی» مصوب ۱۳۰۹ و نظام‌نامه اجرایی آن، نقشه محدوده عرصه، حریم و ضوابط حفاظتی و معماری  مربوط به اثر ملی فرهنگی، تاریخی «محوطه جوبجی» واقع در شهرستان رامهرمز که به شماره ۲۳۰۵۲ مورخ دوم مرداد ۱۳۸۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است، ابلاغ می‌شود.

محدوده‌ حریم اثر مذکور تحت حفاظت و نظارت این وزارت است و هرگونه دخل و تصرف در محدوده‌ حریم و تخلف از ضوابط حفاظتی مقرر، برابر مواد ۵۵۸ لغایت ۵۶۹ از کتاب قانون مجازات اسلامی «تعزیرات و مجازات‌های بازدارنده» جرم محسوب می‌شود و مرتکب مشمول مجازات‌های قانونی خواهد شد.»

blank

منبع: ایسنا

مرتبط:

«خبرنگاران» میراث ناملموس گردشگری

میراث ماندگار المپیک ها چیست؟

تقویم گردشگری ابلاغ شد

معاون گردشگری، تقویم رویدادهای شاخص گردشگری کشور را با هدف توسعۀ گردشگری رویدادمحور و توزیع متناسب مکانی و زمانی سفر به مدیران کل ادارات استانی ابلاغ کرد.

به نقل از روابط‌عمومی معاونت گردشگری، ولی تیموری با اشاره به اهداف این تقویم، اظهار کرد: دستیابی به اهدافی از جمله خروج از فصلی بودن گردشگری و متوازن ساختن سفر در کشور، تنظیم رویدادها در تقویم به منظور برگزاری در زمان و مکان مشخص و نیز هدفمند و برنامه‌محور کردن رویدادها از جمله دستاوردهایی به شمار می‌آید که در پی این اقدام محقق می‌شود.

او در تشریح فرآیند انتخاب رویدادها، گفت: تعریف شاخص‌ها به تفکیک برای رویدادهای استانی، ملی و بین‌المللی و سپس ارسال شاخص‌ها به استان‌ها، در نهایت جمع‌بندی و صحه‌گذاری رویدادهای دریافتی را به دنبال داشته است. همچنین پس از گردآوری نهایی تهیه اطلاعات تکمیلی و طراحی وب‌سایت الکترونیکی برای هر رویداد نیز در دستور کار قرار گرفت.

معاون گردشگری بیان کرد: انتظار می‌رود با این اقدام، رویدادها و جشنواره‌ها به سمت جریان‌سازی سفر به نقاط مختلف کشور و قابلیت برنامه‌محور شدن و امکان تنظیم و فروش تورهای برنامه‌ریزی‌شده و در نتیجه توسعه صنعت بزرگی به نام MICE به مفهوم گردشگری ملاقات‌ها، کنفرانس‌ها و رویدادها در کنار صنعت گردشگری کشور منتهی و به یک محصول قابل اتکا برای رونق گردشگری و ابزاری برای سیاست‌گذاری‌های گردشگری تبدیل شود.

تیموری گفت: تقویم رویدادهای شاخص گردشگری کشور شامل دو رویداد منتخب از هر استان برای آگاهی و بهره‌برداری لازم ابلاغ شد تا هر یک از ادارات کل استانی با تمرکز بر رویدادهای شاخص خود نسبت به برنامه‌ریزی و ترویج سفر در طول سال اقدام کنند.

او افزود: در جمع‌بندی این موضوع می‌توان گفت نظر به اهمیت و ضرورت ترویج و توسعه گردشگری رویدادمحور با هدف توسعه متناسب مکانی و زمانی سفر در سراسر کشور و نظرداشت معیارها و ویژگی‌هایی نظیر استمرار در برگزاری، دسترسی مناسب، تجربه‌محوری و قابلیت تبدیل‌پذیری به محصولات گردشگری داخلی و بین‌المللی تقویم رویدادهای گردشگری استان‌ها و تعیین فهرست رویدادهای شاخص گردشگری کشور گامی مهم در این حوزه به شمار می‌آید.

معاون گردشگری گفت: از ادارات کل استانی خواسته شده است علاوه بر راه‌اندازی وب‌سایت رسمی و مجزا برای هر رویداد حداقل به دو زبان فارسی و انگلیسی و نیز اطلاع‌رسانی شایسته موضوع به کلیه ذی‌نفعان، ترتیبی اتخاذ کنند تا برگزاری مستمر و منظم رویدادهای مندرج در تقویم مورد نظر در اولویت برنامه‌ریزی آن استان قرار گیرد و گزارش آن به صورت ادواری به معاونت گردشگری منعکس شود.

تیموری افزود: تقویم رویدادهای شاخص گردشگری کشور برای بهره‌برداری علاقه‌مندان، در پرتال جامع گردشگری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به آدرس www.visitiran.ir قرار می‌گیرد.

منبع: ایسنا

مدیرکل میراث فرهنگی یزد، برتر جشنواره ملی ایرانبانان شد

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد به همراه دو نفر از دیگر مدیران دیگر استان‌ها به عنوان کارشناسان برتر جشنواره ملی ایرانبانان معرفی و مورد تقدیر قرار گرفتند.

در پایان مراسم اختتامیه به انتخاب شورای هماهنگی و دفتر امور مجامع، «سید مصطفی فاطمی» مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری یزد به همراه دو نفر از دیگر مدیران استان‌ها به عنوان کارشناسان برتر معرفی و مورد تقدیر قرار گرفتند.

«الیار عاصمی‌زاده» رییس شورای هماهنگی سازمان‌های غیردولتی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری البته در بخشی از پیام خود در صفحه اینستاگرامش نوشت: «وظیفه خود می‌دانستیم از مدیرانی که در راه تعالی بخشی  حرکت سازمان‌های غیردولتی از هیچ همراهی دریغ نکردند و همیشه حامی و مشوق فعالیت تشکلی بودندن در جشنواره ایرانبانات تقدیر و تشکر نماییم.

بی‌شک انتخاب سختی نبود، دیدن وجه تمایز مدیران و کارشناس مسئولانی که مسئولانه همراه فعالین مدنی بودند و خود را همراه ما دانستند، به نمایندگی از شورای هماهنگی قدردان زحمات همه فعالین و مدیرانی هستیم که بی منت برای پاسداشت میراث گرانبهای این سرزمین تلاش می‌کنند.»

گفتنی است اختتامیه جشنواره ایرانبانان در ۲۰ مرداد ماه در تهران برگزار و «سیدمصطفی فاطمی» مدیرکل میراث استان یزد در این جشنواره که به صورت مجازی و با حضور همه تشکل‌های میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور برگزار شد، رتبه برتر جشنواره را به خود اختصاص داد.

منبع: ایسنا

مرتبط:

تهویّه و تبرید در بادگیر و آب انبارهای یزد

یخچال میبد _یادگارهای یزد

آتشکده یزد _آتش ۱۵۰۰ ساله