به گزارش خبرنگار ایمنا، همایش نمادشناسی عرفانی گل‌ها و پرندگان با حضور جلیل جوکار، پژوهشگر و نگارگر و به همت مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل در سالن اجتماعات کتابخانه مرکزی شهرداری اصفهان برگزار شد. در این همایش، نقوش گل و مرغ‌های به کار رفته در آثار هنرمندان، از دیدگاه عزالدین مقدسی، از عرفای قرن هفتم هجری شمسی، بررسی و نماد شناسی شدند. از رویکردهای اصلی این همایش همچنین، بررسی تطبیقی دیدگاه هنرمندان و عارفان در نقاط مختلف دنیا بود که نقطه نظراتشان دارای نقاط اشتراک هنری و فلسفی است.

در ابتدای این همایش، رضوان پور عصار مسئول مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل اظهار کرد: مرکز اصفهان شناسی شهرداری از سال ۱۳۸۴ رسماً فعالیت خود را با هدف شناسایی و شناساندن اصفهان آغاز کرد و تاکنون بیش از صد نشست و همایش تخصصی برگزار کرده است.

پور عصار ادامه داد: سال گذشته مرکز اصفهان شناسی نشستی برگزار کرد تحت عنوان “گردشگری خلاق با تکیه بر جایگاه عرفان اسلامی در هنر و معماری صفوی” که در آن نشست به دلیل تعدد سخنرانان، مطالب مرتبط با نقوش گل و مرغ توسط استاد جوکار به صورت کامل بیان نشد و به همین دلیل، این دغدغه برای مرکز اصفهان‌شناسی به وجود آمد که این نقوش دوران صفوی به صورت تخصصی بررسی و واکاوی شوند.

در ادامه جلیل جوکار، مدرس دانشگاه و نگارگر ضمن معرفی عزالدین مقدسی و رساله او، گفت: این عارف در قرن هفتم در بیت المقدس متولد شد. یکی از آثار رمزشناسی مشهور او کتاب «کشف الأسرار الحکم الطیور و الأزهار» است. یکی از نسخ موجود از این رساله توسط محمد رضا شفیعی کدکنی ترجمه و در مقدمه کتاب منطق الطیر عطار که سال ۱۳۸۳ توسط نشر سخن منتشر شده است آورده شده است. این ترجمه به تنهایی دارای ویژگی تألیف است. به این معنا که مفاهیم کلی از رساله ابن غانم گرفته شده اما به واقع یک تعریف جدید با ویژگی خاص خود ارائه داده شده است.

جوکار ادامه داد: نسخه‌ای دیگر از رساله عزالدین در قاهره مصر گردآوری و تحت عنوان ” کشف الأسرار فی حکم الطیور و الأزهار” منتشر شده است که بر اساس آن، حدیث دارابی و یحیی معروف از اساتید دانشگاه فردوسی مشهد، مقاله‌ای را نوشتند و در آن اثبات کردند این عارف از عطار تأثیر پذیرفته است و همچنین تاثیرات فرهنگ‌هایشان در جامعه اسلامی بر یکدیگر را نیز واکاوی کردند.

این نگارگر با بیان این که تاثیرات نوشته ابن غانم در اشعار قرن هفتم به بعد ایرانی مشهود است، گفت: تاثیرات عطار نیشابوری، شاعر و عارف قرن ششم هجری نیز بر عارفی در قرن هفتم در بیت المقدس مشهود است. این بیانگر درهم تنیدگی فرهنگی در سراسر جهان است.

وی ادامه داد: در این رساله به گل سرخ، مورد، نرگس، نیلوفر، بنفشه، شب بو، خیری دشتی یا همیشه بهار، یاسمن، بابونه و شقایق از میان گیاهان پرداخته شده و از پرندگان به هزاردستان یا بلبل، کبوتر، پرستو، طاووس، طوطی و هدهد پرداخته شده است. باب نخست به گل‌ها اختصاص دارد و به نوعی مقدسی مقام معشوق را بر مقام عاشق رجحان داده است.

ترکیب رز سرخ و بلبل متداول‌ترین ترکیب رسم شده است

در متون ادبی و آثار نقاشی شده کهن فارسی، گل سرخ ما بین دیگر گیاهان که نماد معشوق بوده دارای رتبه نخست است و بلبل نیز به عنوان سمبلی از عاشق پرتکرارترین نقش است؛ ترکیب گل سرخ صد پر و بلبل در آثار نگارگری و کاشیکاری، متداول‌ترین ترکیب رسم شده است.

جوکار در مورد نمادشناسی گل سرخ گفت: گل سرخ، در رساله عزالدین مقدسی، نماد بی چون و چرای معشوقه است. رنگ گل سرخ به رنگ رخسار معشوق و عطر آن به بوی یار تشبیه شده است. تقابل بین خار و گل نیز ریشه در تقابل دیرین خیر و شر دارد. ماءالورد نیز نماد دیگری که در این رساله بدان اشاره شده که همان گلاب و نماد درد و سوز عشق است.

وی ادامه داد: مصرع ” بوی گل را از که جویی؛ از گلاب” در شعر سعدی بیان شده در حالی که در رساله عزالدین مقدسی نیز عیناً همین مصرع ذکر شده است و این بیانگر تطبیق اندیشه‌ها و تعامل تفکرات عارفان است.

جوکار در بررسی ترکیب بندی گل و مرغ ایرانی در زمان صفوی اظهار کرد: آغاز مکتب گل و مرغ ایرانی به رضا عباسی در مکتب اصفهان و در زمان شاه عباس اول منصوب می‌شود. رضا عباسی گل و بوته سازی همراه با پرندگان را به شیوه‌ای تمثیل گونه که مرغ بر گل، ارجحیت دارد نقاشی کرده که در واقع رجحان عاشق بر معشوق است؛ در این مکتب، پرنده از نظر ابعاد از گل بزرگتر کشیده می‌شود. همچنین شفیع عباسی، از شاگردان رضا عباسی، کسی است که به واقع مکتب گل و مرغ اصفهان را پایه گذاری می‌کند و شیوه رضا عباسی در آثار او نیز مشهود است.

این نگارگر ادامه داد: این شیوه نگارگری در زمان قاجاریان به گسترده‌ترین حالت خود می‌رسد چنان که در آن زمان ما شاهد یک امپراطوری گل سرخ هستیم. نقش گل سرخ صد پر همراه بلبل در زمان قاجار، از قاب کاغذی جدا می‌شود و حتی بر روی وسایل زندگی روزمره مردم نیز نقش می‌بندد.

جوکار افزود: عموماً گل سرخ در این مکتب، در یک دوم فوقانی کادر کشیده می‌شده است. در حالی که نگارگران امروز به تأثیر از مکاتب غربی معتقدند که سنگینی کادر باید در قسمت پایین قرار بگیرد، ترکیب بندی مکتب اصفهان، یک ترکیب بندی نمادین داشته است و سبک و سنگینی مطرح نبوده است. جایگاه معشوق که همان گل سرخ است، ایجاب می‌کند که قسمت فوقانی کادر نقش بسته شود.

وی در خصوص نماد شناسی دیگر گیاهان گفت: گیاه مورد، برگ‌های سبز تیره و معطر دارد وعموما برگ‌های آن مورد توجه هستند که خم اندر خم هستند و نماد پیچ و تاب موی معشوق در ادبیات است. گل نرگس دارای قامت کشیده است و سرش خمیده است. مقدسین، نرگس را چون خادمی مؤدب و سر به زیر و آماده خدمت تشبیه می‌کنند؛ نرگس نماد عاقبت اندیشی و نگرانی است و از این روست که خیر خود را به همه می‌رساند.

جوکار ادامه داد: گل نیلوفر نیز نماد عاشق و عارف واصل است. کسی که به مرحله فنا رسیده و به هفتمین مرحله سلوک دست پیدا کرده است. چونان که شب هنگام آب، نیلوفر را در بر می‌گیرد، عاشق نیز از خود جدا شده و به روحانیت می‌رسد. در کاشیکاری ها نیز گل نیلوفر که با عنوان گل شاه عباسی شناخته می‌شود، در بستری لاجوردی رنگ کار می‌شود. گل بنفشه بر خلاف دیگر گل‌ها که عمدتاً نماد معشوق مؤنث هستند، نماد معشوق مذکر است و رنگ مشکی این گل، نمادی از موی تازه روییده بر صورت معشوق دارد. عزالدین معتقد است که واقف بر عمر کوتاه است و رنگ کبود آن اشاره دارد به آنکه بنفشه پیش از مرگ خودش، عزای جامه بر تن کرده است.

این پژوهشگر حوزه نگارگری در پایان با نماد شناسی هزار دستان گفت: بلبل با اسامی چون شباهنگ، هزاردستان و عندلیب شناخته می‌شود. بلبل، نماد عاشقی است که واله، شیدا و مست عشق گل است. در رساله عزالدین، چنان که گل سرخ بر تمامی گیاهان ارجحیت دارد، بلبل نیز بر تمامی پرندگان رحجان دارد.

منبع خبر:ایمنا

به گزارش ایمنا، اکوسیستم گردشگری چیست و چگونه می‌توان به وسیله آن به توسعه گردشگری کمک کرد؟ «شان مان» در مقاله‌ای با عنوان «اکوسیستم‌های گردشگری: راهی برای فکر کردن در مورد چالش‌ها و راه‌حل‌های توسعه گردشگری» ابتدا به تعریف مفاهیم اکوسیستم و گردشگری می‌پردازد و سپس از تجارب شخصی‌اش در راه‌اندازی و درآمدزایی یک اکوسیستم گردشگری می‌گوید. او در نهایت مدل مجموعه‌ای را ارائه می‌دهد که برای هر اکوسیستم گردشگری در هر نقطه‌ای از جهان ضروری است. این مقاله که پیش‌تر در مجله الکترونیک «شهرگاه» منتشر شده است را در ادامه می‌خوانید:

اکوسیستم:
مجموعه ای است از موجودات زنده، محیط فیزیکی آن‌ها و همه ارتباطاتشان در واحدی خاص از فضا.

گردشگری:
یک پدیده اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی است که رفت و شد مردم را به کشورها یا مکان هایی غیر از محیط معمول زیست خود برای اهداف شخصی، تجاری و یا حرفه ای درپی دارد.

من زمانی بخشی از یک اکوسیستم گردشگری بودم، زمانی که یک مهمانسرای کوچک ییلاقی در کنار رودخانه نیل در اوگاندا ساختم و آن را اداره کردم، حال آنکه خودم در یک چادر در بوته‌زاری مجاور آن زندگی می‌کردم، زندگی ساده بود.

اکوسیستم کوچک من عبارت بود از زمین اطراف مهمانسرا و مصیبت دفع میمون‌ها و مارها در روز و پلنگ‌ها، اسب‌های آبی، فیل‌ها و پشه‌ها در شب. خورشید و باران سخت نازل می‌شدند، و لوازم و مصالح کارگران به طور مرتب خراب می‌شد. خراب شدن ژنراتور برق که روی شاخش بود.

به غیر از کارگرانی که می‌آمدند، واقعا جدای از دنیای بیرون افتاده بودم. لحظه‌ای رسید که دخل پولم هم آمد و من مجبور شدم به کامپالا بروم و بانک را متقاعد کنم وام بزرگتری به من بدهد. وامی با سود ۲۶ درصد؛ عجب دزدهایی!

پس از اتمام کار، مجبور شدم به اکوسیستم دیگری بپیوندم: دنیای ثبت شرکت، اخذ مجوز، تنظیم قرارداد کاری استخدام‌ها، بازپرداخت برات‌های بیش از حد بانکی و گرفتن شماره شناسایی مالیات. اینها تمام عناصر محیط کسب و کار من شد. پس واجب بود که من به اکوسیستم دیگر وارد شوم. نیاز بود که پاشنه را ورکشم و تولید عجیب و غریبم را به بازار محلی پیوند بزنم.

مجبور شدم مواد تشویقی و بسته‌های تبلیغاتی را توسعه دهم؛ مجبور بودم با اپراتورهای تور و نمایندگان مسافرتی محلی در ارتباطات و قراردادم قرارداد ببندم تا کسب و کارم را تأمین کنم. من به دسترسی بازار نیاز داشتم.

▲قاهره، گردشگری بر کرانه‌های نیل

کمپ سافاری نیل: خانه برای دو سال

بعد حدس بزن چی شد؟ طرح کسب و کار من در مسیر موفقیت نبود. نرخ پر بودن مهمانسرای کوچکم اصلا آن چیزی نبود که در طرح کسب و کارم از بازار محلی پیش‌بینی کرده بودم. حال مجبور شدم به یک اکوسیستم دیگر بروم: دنیای سفرهای دور و دراز بین المللی. من نیاز به مشتریان بیشتر و ولخرج‌تر داشتم. باید درک می کردم چگونه اپراتورهای تور خارجی بین‌المللی خدمات خود را به فروش می‌رسانند و آنها در عرضه موقعیت‌های نو به دنبال چه هستند و نحوه قرارداد بستنشان چگونه است؟

برای اینکه این اتفاق بیفتد مجبور شدم به یک اکوسیستم دیگر بپیوندم. معلوم ‌شد که مهمانسرای کوچک من به اندازه کافی برای جذب مشتری های بین‌المللی به خودی خود کافی نیست و باز مجبور شدم با مهمانسراهای کوچک دیگر تیم شوم تا بسته کامل‌تری ارائه دهیم؛ و محصولاتمان در قالب یک خوشه به هم بپیوندد. من محکوم بودم به تنوع و نوآوری تا راه‌هایی برای افزودن به ارزش پیشنهاد اقامتگاهیم بیابم.

من پرنده‌نگری، ماهیگیری، پیاده‌روی با راهنما، برگزاری مراسم عروسی و ماه عسل، جلسات و کارگاه‌های آموزشی را هم به پکیجم اضافه کردم. خب، اکوسیستم‌های عمده‌ای در اطراف هر یک از این بخش‌های بازار وجود دارد. قبل از اینکه بتوانید با آنها کار کنید، باید آنها را درک کنید.

۲۰ سال به سرعت سپری شد و من هنوز خود را مدام درگیر همان تجارب اولیه برای فهم چالش‌های عمده یک بخش گردشگری می‌یابم. تجسم آن چالش‌ها به عنوان بخشی از اکوسیستم‌های چندلایه که مربوط است به زندگی، تنفس، تفکر و به طور ثابت بخش‌های در حال تعامل است برای دیدن تصویری کلی ضروری است.

▲یک اقامتگاه توریستی در ساحل رودخانه نیل – اوگاندا

گردشگران در اطراف حرکت می‌کنند؛ آنها از حمل و نقل و جاده‌ای محلی استفاده می‌کنند؛ از میان فضاهای شهری عبور می‌کنند؛ آن‌ها از مکان‌های تاریخی و فرهنگی و مناطق طبیعی بازدید می‌کنند؛ آن‌ها با مردم صحبت می‌کنند، با کاسبان محلی ارتباط برقرار می‌کنند، کمی متوقف می‌شوند تا به تماشای یک چشم‌انداز بپردازند و حیوانات و پرندگان را تماشا کنند.

آن‌ها پرواز می‌کنند، شنا می‌کنند، دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی، خوردن، نوشیدن، خواب و خرید، حضور در مراسم، تماشای ورزش، رفتن به نمایشگاه‌ها، بازدید از موزه‌ها؛ را آنها «انجام می‌دهند» و «تجربه می‌کنند» تقریبا مشابه با ساکنان محلی و خیلی بیشتر. تقریبا هر تجربه گردشگری یک تعامل با یک اکوسیستم است.

گردشگران عبور می‌کنند و زندگی ادامه می‌یابد. این نوعی لگد زدن است به پول، در حالی عبور می‌کنند که پولی که به سختی درآورده‌اند را پشت سر رها می‌کنند، حتی خوشبختانه، آن‌ها با خوشحالی چنین می‌کنند، به خاطر خدماتی که یک فرد محلی در اختیارشان قرار می‌دهد. این می‌تواند یک سیستم شگفت‌آور، کارآمد و بدون درد برای انتقال ثروت باشد. این به شکلی متقاعدکننده به سود فقراست.

در نمودار زیر یک مجموعه کامل از بازیگرانی در بخش عرضه را نشان می‌دهد که نیاز است با هم همکاری کنند تا به یک اکوسیستم گردشگری بزرگتر در هر مقصدی از دنیا شکل دهند. اگر یک یا دو تا از این مؤلفه‌ها کار نکنند، کل سیستم با اختلال روبرو می‌شود.

منبع خبر:ایمنا

به گزارش خبرنگار ایمنا، طلیعه صبحگاهان در قدم باد تموز در دیاری این چنین زیبا دیدنی‌تر است. خرمی دشت دست در دست زلالی آب داده و از بلندای کوه تا کرانه درختستان را مملو از گل‌های یاس و سوسن کرده است.

بهار هر کجا که قدم گذاشته گلی روییده و چمنی رسته و اینک در آستانه گرمای تابستان، ابر و باد و گل و بوستان و دمن، سرشار از خُم هزاران رنگ آفرینش، چونان قالی هزار نقش، دیبای طبیعت را فرارویتان گسترده است.

اگر هوای طبیعتی را دارید که در یک سوی آن کُله‌گوشه برف بر تارک کوه نهاده و در سوی دیگرش زلالی آب خودنمایی کند، بار سفر بندید و راهی دیار کوهستان شوید؛ مقصد ما روستایی زیبا در ۴۲ کیلومتری مرکز شهرستان بوئین‌میاندشت است .

روستایی به‌غایت زیبا با مردمانی گرجی‌زبان که سراسر آن پوشیده از گون، گز، کرفس کوهی و درختان پراکنده بلوط است. آب و هوای “آغچه” در بهار و تابستان معتدل  و در زمستان بسیار سرد است. “سد و سراب آغچه” و “رودخانه آغچه” از دیدنی‌ترین مناطق این روستاست که در منظرگاهش مانند تابلویی پیوستگی بی‌نظیر رود و چمن و درخت و گل را به نمایش گذاشته است.

مراتع غنی و سرسبز ، چشمه‌های جوشان و رودخانه خروشان با عبور از میان تاکستان‌های وسیع واقع در دره‌ای سرسبز و زیبا در کنار سدی که در سالیان اخیر در حاشیه جاده و در مدخل ورودی روستا ایجاد شده از دیگر مناطق دیدنی آغچه است.

بنیادگذاران آغچه را از اسرای گرجی‌زبان زمان شاه‌عباس اول صفوی می‌دانند که از گرجستان به ایران تبعید شدند. البته مردمان این دیار در طول قرون و با همنشینی با اقوام منطقه، فرهنگ اصیل قفقازی را فراموش کرده و اینک آداب و رسوم خاصی ندارند.

رودخانه قم رود از سراب آغچه سرچشمه گرفته و پس از عبور دره‌ها و تپه ماهورها و ارتفاعات از روستاهای پایین‌دست گذشته و در مسیر خود بیشه‌زارهایی بسیار زیبا بوجود آورده که با چشم اندازهای فراخ و آب و هوایی مطبوع و دلپذیر، محیطی مناسب برای گذراندن اوقات طبیعت دوستان در ایام فصل بهار و تابستان را فراهم کرده است.

در مسیر این رودخانه و در تقاطع با جاده ترانزیتی اصفهان – خوزستان در بخش بوئین‌میاندشت و در فاصله ۴۸ کیلومتری غرب از مرکز شهرستان پل تاریخی وجود دارد که به پل نوغان معروف است.

در امتداد این رودخانه به سمت شمال آبشاری بسیار زیبا قرار دارد که به همراه بیشه‌زارهای وسیع و زیبا مسافران زیادی را به سوی خود می‌خواند.