نوشته‌ها

خوزستان در پرونده ثبت ‌جهانی ایذه در یونسکو اقبال بالایی دارد

مدیرکل دفتر ثبت آثار، حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی وزارت میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی معتقد است: با توجه به قرارگیری آثار ایذه از سال ۲۰۰۷ در فهرست موقت یونسکو این شهر از اقبال بالایی برای ثبت ‌جهانی شدن برخوردار است.

مصطفی پورعلی پیرامون پرونده ثبت ‌جهانی ایذه در یونسکو اظهار کرد: با توجه به قابلیت‌های ویژه استان خوزستان در موضوع مناطق دارای ارزش بالای تاریخی، شهرستان ایذه از جمله مناطقی است که با داشتن آثار متعدد، این قابلیت را دارد تا در قالب منظر فرهنگی ـ باستانی، ارزیابی جهانی شود.

براساس اعلام میراث ‌فرهنگی خوزستان، وی ادامه داد: پیشنهاد ما این است که پرونده ثبت‌ جهانی این شهر، ارزیابی دوباره و مانع‌زدایی شود تا با نهایی شدن این روند، استان خوزستان در موضوع ثبت ‌جهانی یک بار دیگر از فرصت‌های تصاحب این عنوان قرار گیرد و به شخصه معتقد هستم که این پرونده باید یکی از اولویت‌های کشور قرار بگیرد.

پورعلی با تأکید بر ایجاد شرایط لازم در استان برای سرعت‌بخشی در مانع‌زدایی‌های موجود در پرونده ثبت ‌جهانی ایذه گفت: نیاز است که استان خوزستان با توان بیشتر در رفع موانع این پرونده وارد عمل شود و در هماهنگی‌های لازم در سطح مدیریت استان و اداره‌کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی با ادارات و ارگان‌ها و نیز موانع پیش رویِ درون‌شهری ایذه جدیت بیشتری به خرج داده شود.

مدیرکل دفتر ثبت‌ آثار، حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی کشور افزود: اعتقاد ما بر این است که آثار ایذه به لحاظ ارزش‌های برجسته، فاکتورهای میراث‌جهانی را دارند و با وجودی که آثار این شهرستان از سال ۲۰۰۷ در لیست موقت یونسکو قرار گرفته‌اند، به لحاظ زمانی استان خوزستان سه سال جلو است و در این پرونده دست بالا را دارد.

او خاطرنشان‌کرد: چنانچه ارگان‌ها و انجمن‌های درگیر در پرونده ثبت‌جهانی ایذه بتوانند در بحث تملک  و آزادسازی اراضی دارای معارض تسهیل‌گری کنند، شرایط برای خوزستان مهیا است تا اثر چهارم این استان نیز به ثبت‌جهانی برسد و نیاز است در این‌باره با درخواست اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خوزستان جلسه‌ای پیرامون این پرونده در تهران داشته باشیم.

سید حکمت‌الله موسوی، مدیرکل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع ‌دستی خوزستان، نیز در این ‌باره بیان کرد: یکی از مهم‌ترین اقداماتی که مجموعه ما باید در خصوص سرعت‌بخشی به روند پرونده ثبت‌جهانی ایذه انجام می‌داد، موضوع تعیین حریم و عرصه‌ای بود که به سرانجام رسید و تلاش ما در مجموعه اداره‌کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی درحال حاضر، رفع نواقص و موانعی است که باعث افزایش شانس استان در پرونده ثبت‌جهانی ایذه می‌شود.

منبع: ایسنا

مرتبط:

غار سلمان _غارنوردی برای مسافران خوزستان

قلعه شوش؛ اثری منحصر به‌فرد در خوزستان

آب‌انبار ابتکار معمار‌ی گذشتگان

ایده ذخیره آب در ذهن بشر اولیه با مشاهده گودال‌ها‌ی‌ طبیعی شکل گرفته که به وسیله آب ‌باران و سیلاب‌ها پر شده و آن را در خود نگهدار‌ی می‌کرده و بشر به‌تدریج و با توجه به نیاز از آن الگو گرفته و اقدام به ساخت بنا‌ها‌یی دست‌ساز و مشابه نمونه‌ها‌ی طبیعی کرده که با پیشرفت تمدن‌‌ها‌ی بشر‌‌ی تکامل یافته است.

آب‌انبار یکی از کهن‌تر‌ین سازه‌ها‌ی آبی و پدیده‌ها‌ی معمار‌ی ساخت دست بشر به منظور ذخیره آب بوده که قدمت آن به دوران باستان می‌رسد. در گذشته‌ها‌ی نه چندان دور اجزا‌ی معمار‌ی خانه‌ها‌ی ایرانی منطبق بر آب‌و‌هوا و شرایط‌ جغرافیایی از بخش‌ها‌ی مختلفی تشکیل شده و بنا به اقتضاعات موجود از جزییات کمتر و بیشتر‌ی بر‌خور‌دار بوده است. در واقع معمار‌ی آب‌انبار بیانگر هویت بومی مردم منطقه و همچنین به عنوان یک سازه آبی یکی از عناصر اصلی محسوب می‌شده است.

هر یک از بخش‌ها‌ی خانه‌ها‌ی ایرانی از قبیل فضای بیرونی، اندرونی، هشتی، حیاط، حوض، اتاق‌ها، مطبخ، آب‌انبار و … از ویژگی‌ها‌ی ظریف و هنر‌مندانه‌ای تشکیل شده که آب‌انبار یکی از شاخص‌تر‌ین این موارد است.

آب‌انبار در واقع حوض یا استخر سر‌پوشیده و محلی برای ذخیره و نگهدار‌ی آب‌باران و جویبار‌ها‌ی فصلی بوده که یا در محله برای استفاده عموم و یا در زیر‌زمین خانه‌ها‌ی اشخاص متمول ایجاد می‌شده است. از قدیم‌الایام تامین آب شرب مصرفی یکی از دغدغه‌های اصلی مردم بوده چرا که آب‌و‌هوا‌ی خشک، کمبود بارش، خشکسالی و … لزوم احداث سازه‌ها‌ی آبی از جمله آب‌انبار، بند، چاه و قنات را فراهم کرده است.

آب‌انبار از بخش‌ها‌ی گو‌نا‌گونی از قبیل مخزن یا خزینه همان محوطه اصلی آب‌انبارکه محل ذخیره آب بوده و در داخل زمین قرار می‌گرفته و از اشکال مختلفی بر‌خور‌دار بوده است، تشکیل می‌شود، پا‌شیر در واقع شیر بزرگی است که به مخزن متصل بوده و در طرفین آن سکویی برای نشستن وجود داشته است، سر‌در که ابتدا و ورود‌ی راه‌پله عمیق آب‌انبار بوده و تا زیر‌زمین ادامه داشته است و باد‌گیر که با گردش هوا‌ی تازه و وزش باد مطبوع موجب خنکی فضا‌ی سازه می‌شده است.

سازه‌ها‌ی آبی نظیر آب‌انبار از کهن‌تر‌ین اجزا‌ی معمار‌ی در مناطق کویر‌ی است که از قدیمی‌تر‌ین نمونه این نوع ابینه می‌توان به بنایی در نزدیکی چغازنبیل اشاره کرد. آب‌انبار از کار‌برد‌ی‌ترین اجزا در معمار‌ی ایرانی بوده و در واقع به نوعی می‌توان ایرانیان را مبتکر آن دانست.

این دست از مخازن‌آبی با نام‌ها‌ی متفاوتی همچون سرد‌ابه، برکه، منبع و… علاوه بر ویژگی‌ها‌ی کار‌برد‌ی دارا‌ی معمار‌ی شاخصی بوده‌اند. اصول مهندسی و علمی به کار رفته در نحوه اجرا و ساخت آب‌انبار، عایق‌بند‌ی، مراحل تصفیه آب و همچنین استفاده از روش‌ها‌ی گو‌نا‌گون از قبیل میکروب‌کشی و گند‌زدا‌یی به منظور سالم‌سازی آب ذخیره شده در این بنا‌ها‌ی تاریخی نظر هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند.

معماری آب‌انبار به نوع معماری منطقه مورد نظر بستگی دارد

معمار‌ی آب‌انبار بسته به نوع معمار‌ی منطقه مورد‌نظر و بر‌حسب شکل ظاهر‌ی می‌توانسته مدور، پلکانی و چهار‌گوش بوده و دارا‌ی تزیینات آجر‌کار‌ی و یا ساده باشد. آب‌انبار هسته اصلی و از جمله ضروریات مهم برای ادامه زندگی در مناطق گرم‌و‌خشک بوده که عنصر اصلی حیات را در خود ذخیره کرده است.

آب‌انبار‌ها‌ی خانگی، مکعب یا مکعب‌مستطیل با سقفی مسطح بوده و از آب چاه، قنات و چشمه پر می‌شده و آب‌انبار‌ها‌ی عمومی به شکل استوانه و با سقفی گنبد‌ی ‌شکل یا کله‌قند‌ی ساخته می‌شده و از آب باران و رود‌خانه‌ها پر می‌شده است. قسمت‌ها‌ی پایین‌تر آب‌انبار آب خنک و قسمت‌ها‌ی بالا‌تر و نزدیک به پله‌ها آبی گرم داشته است.

در ساخت این بنا‌ها از دو نوع آجر  لیمویی رنگ معروف به آجر آب‌انبار‌ی برای بدنه اصلی و آجر معمولی برای پوشش بیرونی استفاده می‌شده است. ساروج به عنوان ملاط نگهدار‌نده آجر‌ها از دیگر ابداعات معماران ایرانی در دور‌ان باستان بوده است.

آب‌انبار یکی از بنا‌ها‌ی بومی و اصیل ایران است که در قالب یکی از بنا‌ها‌ی عام‌المنفعه از جایگاه و منزلت بالایی در معمار‌ی، تمدن و فرهنگ ایران‌زمین بر‌خور‌دار است. وجود آب‌انبار در معمار‌ی ایرانی با شکل ساده و کار‌برد فراوان، دسترسی به آب را در تمام طول سال امکان‌پذیر کرده است به گونه‌ای که معمار‌ی کهن این سازه‌ها همچنان نیز کار‌آمد و کار‌برد‌ی است.

مخزن آب‌انبار‌ها در فصول سرد از بارش‌ها پر می‌شده تا در فصول گرم مورد استفاده قرار بگیرد. آب‌انبار از جمله اصلی‌ترین و مهم‌ترین عواملی بوده که نقش حیاتی و کلید‌ی در ادامه زندگی بشر داشته است.

توجه به جزییات و ایجاد امکانات رفاهی مناسب برای بهره‌گیر‌ی از مواهب‌الهی از جمله شاخصه‌ها‌ی معماری ناب ایرانی است. پیشرفت قابل توجه در تکنیک‌ها‌ی ساختمانی در طول ادوار مختلف متبلور شده است.

هر چند امروزه با وجود لوله‌کشی آب شهری و همچنین به واسطه تغییر معمار‌ی و ساختار‌ی بنا‌ها‌ی امروز‌ی حضور و نقش آب‌انبار‌ها چندان به چشم نمی‌آید اما شاید باز‌نگر‌ی این سیستم شگفت‌انگیز و کار‌آمد و راه‌انداز‌ی مجدد سازه‌ها‌ی به‌جا‌مانده در مناطقی خاص علاوه‌بر صرفه‌جویی در مصرف انرژ‌ی با ایجاد فضا‌ی توریستی به جذب گردشگر کمک کند.

شاید بتوان یکی از دلایل علاقه مردم به ساخت و وقف آب‌انبار‌ها را علاوه‌بر رفع نیاز‌ها و احتیاجات، حفظ فرهنگ و آداب‌و‌رسوم گذشتگان دانست. با توجه به اهمیت آب و سازه‌ها‌ی آبی در فرهنگ و زندگی مردم گذشته، لزوم آشنایی و ارتباط نسل جدید با این بخش از معمار‌ی اصیل و بومی ایرانی حس می‌شود. به دلیل پیشرفت علم، تکنو‌لوژ‌ی و معمار‌ی، بسیار‌ی از آب‌انبار‌ها نیز جایگاه اولیه و اصلی خود را در زندگی مردم از دست داده‌ و با خطر نابود‌ی و تخریب رو‌به‌رو شده‌اند و نیاز‌مند توجه و رسیدگی جدی هستند.

منبع:میراث آریا

مرتبط:

آغاز مرمت اثر تاریخی آب‌انبار و برج‌قلعه کاخک

آب‌انبار جنک

سفری هیجان انگیز به آب انبار باسیلیکا در ترکیه

دشت سوسن _گذرگاه زیبای رود کارون

دشت سوسن یکی از جاذبه‌های طبیعی استان خوزستان است که در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شهرستان ایذه قرار دارد. این منطقه با طبیعت زیبا و منحصر به فرد خود می تواند دیدگان هر بیننده ای را محصور کند. گشت و گذار در دشت سوسن و در لب کارون که در این دشت زیر نور آفتاب میدرخشد بسیار فرحبخش و دل انگیزاست.

ایذه یکی از شهرهای دیدنی و جاذبه های گردشگری خوزستان است که بیشتر شهرتش را مدیون طبیعت زیبا و نگار کنده ‌های سنگی و صخره‌ ای است.

سوسن از بخش‌‌های شهرستان ایذه است که در ۳۵ کیلومتری شمال غربی این شهرستان قرار گرفته و از دو دهستان سوسن شرقی (با مرکزیت جنگه) و سوسن غربی (با مرکزیت ترشک) تشکیل شده است. بخش سوسن در منتهی‌ الیه شرقی استان خوزستان و در مجاورت استان چهارمحال و بختیاری قرار گرفته است.

دشت سوسن ایذه یکی از زیباترین مکان‌های دیدنی خوزستان است. زیبایی دریاچه، تپه ها و گلهای زیبای این دشت توصیف ناپذیر است. دشت سوسن همچون قطعه ای از بهشت است که تنها نقاش جهان می‌تواند این‌گونه نقش‌آفرینی کرده باشد.

دشت سوسن روزهای مطبوعی دارد؛ صبح های آن دل انگیز و شب هایش پر از آرامش است و دارای چشمه های گوارا است. صدای طبیعت دشت سوسن که تلفیقی است از صدای آواز پرندگان و صدای جاری بودن رودخانه است، چه خوب آهنگ خالق طبیعت در دشت سوسن، این نماد تمدن عیلامیان نواخته می‌شود.

دشت سوسن

اراضی حاصلخیز دشت سوسن

سوسن نام منطقه ای وسیع است که روستاهای زیادی در آن جای گرفته اند. دشت سوسن یکی از گذرگاه‌های رودخانه خروشان کارون است و توسط این رود به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌شود. زمین حاصلخیز، آب فراوان و اقلیم مناسب تمام شرایط را برای کشت و باغداری مردمان خونگرم بختیاری این دیار فراهم کرده است.

در واقع عبور رود کارون از میان دشت سوسن، موجب پیدایش اراضی حاصلخیز در این ناحیه شده است. مردم این منطقه علاوه بر دامپروری، به کشت برنج و دیگر محصولات کشاورزی اشتغال دارند.

قدمت تاریخی دشت سوسن

ایذه از شهرهای جنوب غربی ایران است که دارای پیشینه تاریخی کهن بوده که قدمت‌ آن به ۴۰۰۰ سال پیش برمی ‌گردد و از آن به عنوان پایتخت بختیار یاد می شود. وجود دو عامل زمین‌های حاصلخیز و راه‌های ارتباطی با دیگر نقاط در گذشته، عامل مهمی در پیدایش آثار و اماکن متعدد در این ناحیه بوده است که اکنون در جای جای بخش سوسن دیده می‌شود.

در این شهرستان آثار و سنگ نبشته هایی پیدا شده که دوره ی عیلامیان باز می گردد. دشت سوسن نیز علاوه بر طبیعت بسیار زیبا، دارای آثار تاریخی ارزشمندی همچون تپه‌های باستانی، پل و بَرد گوری‌ها می‌باشد.

دشت سوسن

گورستانی جالب و متفاوت

یکی از نکات جالب‌ توجه در این منطقه، گورستان ‌های قدیمی آن است. این گورستان ‌ها به نام شیر سنگی معروف شده‌ اند چرا که گذشتگان به رسم احترام شیرهای سنگی را به ‌عنوان نماد شجاعت بر مزار جنگجویان خود نصب می ‌کردند.

روستاهای قدیمی

روستاهای قدیمی متعددی در این منطقه وجود دارد که معروف‌ ترین آنها «ثریا» است. خانه‌ های ثریا با ساختاری پلکانی ساخته شده‌ اند و به همین خاطر به نام ماسوله خوزستان شهرت دارد. جالب است بدانید قدمت این بناهای تاریخی در خوزستان به هزاران سال پیش بازمی ‌گردد.

شاهراه بزرگ ساخته شده در زمان داریوش هخامنشی

راه دژ – پارت که از اصفهان به سمت غرب ایران یعنی ناحیه شوش کشیده شده و تا بین النهرین ادامه می یابد یکی از راه های کهن دشت سوسن است که در هر ۵ فرسخ این مسیر کارونسراهایی به منظور رفاه حال مسافران در قرن های گذشته ساخته شده که آثار مخروبه آن هنوز وجود دارد.

وجود نشانه ها و آثاری از یک جاده سنگفرش قدمی در دو طرف رود کارون باعث شد که لایارد جهانگرد و باستان شناس بریتانیایی در مورد این جاده نظریه ارائه دهد: که احتمالا این جاده که به اتابکی معروف بوده خیلی قبل از زمان اتابکیان ساخته شده و آثار برجا مانده از یک شاهراه بزرگ است که در زمان داریوش هخامنشی ساخته شده و پرسپولیس را به شوش وصل می کرده است.

دشت سوسن

پوشش گیاهی دشت سوسن

انار، بلوط، انجیر، گلهای شقایق و سایر گیاهان بومی از پوشش گیاهی این منطقه محسوب می‌شوند. برنج سوسن نیز در این منطقه بعمل می آید که بسیار معروف است.

سفر به دشت سوسن

به طرف ایذه که بروید در طول راه سد شهید عباس پور را می بینید. مسیر بعدی امامزاده ابراهیم است. این امامزاده پارکینگ دارد میتوانید خودروی خود را در اینجا پارک کرده با خیال راحت سوار قایق شوید و نیم ساعتی را تا دشت سوسن قایق سواری کنید. به طور معمول هر قایق ده نفر بدون بار را تا دشت سوسن حمل می برد. به زودی ارتباط تلفن  قطع میشود و وارد دنیای جدیدی خواهید شد.

از قایق میتوانید جزیره های کوچک سرسبز را تماشا کنید. گاهی دستی به آب بزنید و از خنکای آن لذت ببرید. بعد از قایق سواری به منطقه سید احمد میرسید و پس از تخلیه بارها و وسایل از قایق، میتوانید چادرها را در محیطی خیلی زیبا و سرسبز بر پا کنید و برای گشت و گذار در این بهشت کوچک برنامه ریزی کنید.

آرامش و سکوت این محیط زیبا بیش از هر چیز به دل می نشیند. تمیزی، زیبایی، طبیعت بکر، همه و همه شما را مسحور خواهد کرد. این منطقه روزهای بهاری بسیار مطبوع و شبهای خنکی دارد که کنار آتش میتوانید لحظات به یاد ماندنی را سپری کنید و از تماشای آسمان پر ستاره این دشت زیبا لذت ببرید.

دشت سوسن

جهت ماندن در این منطقه حداقل سه روز را به شما پیشنهاد می کنیم. روز اول به استراحت و گشت و گذار در اطراف و جمع آوری هیزم برای روشن کردن آتش بگذرانید. روز دوم میتوانید به صعود یکی از قله ها ی اطراف که مسير پلکانی دارد سپری کنید که از آن بالا دیدن دهانه سد و مناظر اطراف بسیار شگفت انگیز است.

روز سوم را نیز به بازدید از چشمه و پر کردن بطریهای آب معدنی اختصاص دهید. این سه روز را میتوانید با شنا، ماهیگیری و در صورت همراه داشتن قایق بادی و عبور از رود روزهای ماندگاری برای خود رقم بزنید. همچنین میتوانید برنامه ای دیگر ریخته و به روستاهای اطراف سر بزنید و یا از اماکن تاریخی معروف ایذه دیدن نمایید.

همه جای دشت سوسن دیدنی است اما دیدنی های ثریا و ده حوض بی مانند است. در ده شیخ که آخرین نقطه سوسن است پیاده شده با قایقی به آن سوی رود کارون بروید و مسیر روستاهای آن سوی دشت را در پیش بگیرید، اولین روستا ثریاست که روستایی زیبا و پلکانی است. با گذر از ثریا و یک پیاده روی سبک در جاده خاکی به ده حوض می رسید. بالاتر از ده حوض روستای دانیال و ده کهنه نیز در مسیر است.

بهترین زمان برای سفر به دشت سوسن

این دشت از ماه بهمن تا خرداد، طبیعت بسیار زیبایی دارد، به طوری که در این ایام و به خصوص ایام نوروز افراد بسیاری به این منطقه مراجعه می‌نمایند تا از زیبایی چشم‌نواز آن بهره ببرند.

مرتبط:

تالاب میانگران ایذه

دیشموک مکانی مناسب برای فصل بهار

سه مهره هخامنشی و ساسانی در ایذه کشف شد

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایذه گفت: سه مهره هخامنشی و ساسانی که  مربوط به دوره هخامنشی و ساسانی در بازرسی از یک منزل مسکونی در ایذه کشف و ضبط شد.

مهدی فرجی روز چهارشنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا بیان کرد: مخبران محلی ما از خرید و فروش مهره‌های تاریخی در یک منزل مسکونی در شهرستان ایذه خبر دادند.

وی افزود: ماموران پایگاه حفاظت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایذه با همکاری پلیس اطلاعات و با دستور مقام قضایی به این منزل مسکونی ورود کردند که در بازرسی از آن سه مهره هخامنشی و ساسانی تاریخی اصلی و چند مهره جعلی کشف کردند.

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایذه ادامه داد: سه نفر از متخلفان در این رابطه دستگیر و تحویل مراجع قضایی شدند.

سه مهره هخامنشی و ساسانی در ایذه کشف شد

وی افزود: این سه مهره مربوط به دوره هخامنشیان و ساسانیان هستند و مربوط به محوطه تاریخی شهرستان ایذه می‌شوند.

فرجی‌ادامه داد:این مهره‌ها هم اکنون در موزه باستان‌شناسی ایذه نگهداری می‌شوند.

شهرستان ایذه در شمال شرقی استان‌خوزستان، با داشتن آثار تاریخی همانند اشکفت سلمان و سایت موزه کول فرح، سال ۲۰۰۸ ثبت موقت جهانی شده که هنوز برای ثبت دایم جهانی اقدامات تکمیلی صورت نگرفته است.
ایذه در شرق خوزستان آثار باستانی مهمی مربوط به دوره های ایلام قدیم ،ایلام جدید و الیمایی را در دل خود جای داده است.

پایگاه میراث فرهنگی آیاپیر در منطقه باستانی ایذه، محلی برای نگهداری آثار به دست آمده از کاوش‌های منطقه شمی، کول فرح، کوشک نورآباد و… ایذه است که اشیای به دست آمده از این مناطق متعلق به دوره ایران باستان از جمله الیماییان است.
شهر ایذه در ۲۵۰ کیلومتری از اهواز مرکز خوزستان و در شرق این استان واقع است.

منبع:ایرنا

مرتبط:تالاب میانگران ایذه

غار سلمان _غارنوردی برای مسافران خوزستان

خوزستان به عنوان یک منطقه تاریخی برای گردشگران شناخته می شود اما جاذبه های طبیعی این استان هم کم نیستند. غارهای خوزستان اگرچه تعدادشان زیاد نیست اما برای غارنوردانی که به دنبال نوردیدن طبیعت زیر سنگ ها هستند، تجربه خوبی به حساب می آید.اگر علاقمندید غارهای خوزستان را با پای خود بپیمایید، پیشنهاد می کنیم نگاهی به غار سلمان بیندازید.

غاری در انتهای دره

غار سلمان در فاصله ۳ ‏کیلومتری جنوب غربی شهر ایذه و در انتهای دره ای واقع شده است. اشکفت سلمان محوطه ای وسیع است که در درون صخره طبیعی کوه به صورت سرپناهی با آثار آبرفتی و یک چشمه آب شیرین گوارا (که از درون غاری کوچک و باریک بیرون می آید) تشکیل می شود.

 روبروی مجموعه اشکفت سلیمان در سمت راست و در منتهی الیه کوهی که روبروی آن است، دو نقش نیم رخ برجسته که در درون دو چهار گوش معقر حجاری شده اند، وجود دارد. نقش اول مرکب از تصویر سه شخص است که پشت سر هم در یک ردیف ایستانده اند. آتشدانی فروزان در جلوی آنهاست که بلندی آن تا زانوان آنها می رسد.

در لوحه دوم که با فاصله، چند متر از لوحه اول و برسطح قلعه سنگی دیگر حجاری شده، دو نقش وجود دارد که یکی از آنها نقش مردی و دیگری نقش زنی است. اما در شرق این دو لوحه اشکفت بزرگ یعنی سایه بان خمیده کوه قرار دارد که در زیر آن بر روی بدنه کوه یک کتیبه مستطیل شکل میخی و چند نقش حجاری شده و در زیر این کتیبه که در ارتفاع قرار دارد، محل نشستن و تختگاه و یا انجام مراسمی دیده می شود.

مهم ترین غار خوزستان

غار پبده (PEBDEH) مهمترین غار استان خوزستان است که در شمال شهرستان لالی قرار گرفته و در آن آثار زندگی از ۱۷ هزار سال پیش به چشم می خورد. غار تاریخی- طبیعی پبده به عنوان یك زیستگاه انسان پارینه سنگی به حساب می آید. گریشمن، باستان‌شناس فرانسوی در سفر خود در دهه‌ ۱۹۴۰ میلادی، بازدیدی از این غار داشته و نزدیك به ۷۵سال پیش، بخش‌هایی از این غار را بررسی می‌كند اما به دلیل وجود صخره‌های نمناك و لغزنده، تونل‌های باریك، رطوبت بالای ۳۰ درصد و وجود گازهای شیمیایی در درون غار و نبود امكانات فنی لازم نتوانسته‌ این غار را كاملا بررسی كند.
تحقیقات تیم های بعدی نشان داد درحالی كه در بیشتر غارهای منطقه بلندای تالارها بیش از سه متر نیست، در پبده با تالارهایی به بلندای ۲۷ متر روبه‌رو هستیم و این از شگفتی‌های غار پبده ‌است.
سنگ‌چین‌هایی درون غار وجود دارد كه به نظر دست‌ساز می‌رسند. حفره‌ای بزرگ هم در كف میانه‌ غار وجود دارد كه حوضچه‌ای را به وجود آورده و احتمالا كاربرد آن آب‌انبار بوده است.

غار سلمان

پس از گذشتن از دهانه كوچك غار، به تالار بزرگی می‌رسید كه سقف گنبدی بسیار زیبایی دارد. دیوارهای این گنبد، سفیدرنگ است كه خال‌های منظم مشكی‌رنگ، رویش نقش بسته‌اند، درست همانند پارچه سفیدی كه رویش پولك ریخته باشند.

غار پبده حدود ۱۰۳ متر طول دارد. طول‌ نخستین دهانه ورودی غار ۴۰/۵ متر و ارتفاع آن ۳ متر است. ارتفاع دهانه‌ دوم، ۱۰/۱ متر و ارتفاع آن ۱۰/۳ متر ‌است. از در غار ۹۰ متر كه به درون بیایید، به یك حفره‌ هوایی با درازایی نزدیك به ۲۸ متر می‌رسید. در ضمن دهانه‌ نخست تا دهانه‌ دوم غار شش متر از یكدیگر فاصله دارند.

در یكی از بخش‌های این غار كودهای حیوانی بر روی هم فشرده شده كه ضخامت آن حدود ۴۰ سانتی‌متر بوده وممكن است با پاكسازی این كودها، بتوان به یافته‌های باستان‌شناسی بیشتری دست پیدا كرد. این غار در استان خوزستان، ۳۵ کیلومتری شهرستان لالی، مسیر راه آبشارهای آرپناه، کوه انبار سفید

غار کمتر شناخته شده لالی

غار کُهناب هم یکی دیگر از غارهای استان خوزستان است که باز هم در حوالی لالی قرار دارد. در واقع این غار از تنگ انبار سفید لالی بخش لالی در مسجد سلیمان شروع و به منطقه بلوار ختم می شود. این منطقه ‏بسیار دیدنی و سیاحتی است که برای باستان شناسان و جهانگردان جالب توجه است.

مرتبط:

تالاب میانگران ایذه

آشنایی با دیدنی های باغ ملک خوزستان

شهرستان باغ ملک یکی از شهرستان‌های استان خوزستان در جنوب غربی ایران است. این شهرستان با شهرستان‌های رامهرمز، ایذه، و شهرستان هفتکل هم‌ مرز است. مرکز این شهرستان، شهر باغ‌ملک است.

باغ‌مَلِک یا اوربه ایلامی یا باغملک جانکی شهری در استان خوزستان است.

جغرافیای باغ ملک:

این شهر مرکز شهرستان باغ‌ملک است و در شرق استان خوزستان قرار گرفته‌است. شهرستان باغ‌ملک، یکی از شهرستان‌های استان خوزستان در جنوب غربی ایران است.باغملک بخشی از شهرستان ایذه بود که در سال ۱۳۷۱ از آن جدا شده و تبدیل به شهرستان شد. خوزستان با شهرستان‌های رامهرمز، ایذه، هفتگل، مسجد سلیمان است و با استان‌های چهار محال بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد هم‌مرز است.

این شهر در دامنه کوه بادرنگون واقع شده‌است. این شهرستان تقریباً در شرق استان خوزستان می‌باشد در عرض جغرافیایی ۳۱–۳۱ و طول جغرافیایی ۴۹–۵۱ و ارتفاع مرکزی شهر ۹۱۷ متر از سطح دریا می‌باشد.

این شهرستان نسبت به سایر شهرستانهای استان خوزستان هوای متعادل و بعضاً سرد را دارد که در فصل تابستان آحاد مردم استان خوزستان را به خود جذب کرده و در منابع طبیعی و گردشگری در بستر خود با امنیت بسیار مطلوب جای می‌دهد.

تاریخچه باغ ملک:

قدمت شهر کنونی باغملک به دوران عیلام برمی‌گردد، در دوران عیلام این ناحیه اوربه نام داشته‌است. در باغملک محلی به‌نام منجنیق وجود دارد که آثار تاریخی از یک شهر کهن در آن بجا مانده‌است که بنابر روایتی ماجرای ابراهیم و نمرود در این محل رخ داده‌است و به همین دلیل منجنیق نام دارد، پل شکسته‌ای نیز در آن نزدیکی وجود دارد که مربوط به دوران ساسانی است. همچنین سنگ آسیابی در باغملک وجود دارد که آثار خطوط کوفی بر روی آن نقش بسته‌است.

مردم باغ ملک:

مردم شهرستان باغملک از دو ایل لر زبان بختیاری و بهمئی هستند و به زبان لری بختیاری گویش می‌کنند، طوایفی همچون ایل جانکی ،برون، کُرد، کردزنگنه و زنگنه، سروستانی، شیخ، ممبینی ، احمدی ، زکوی و بهمئی در این شهر ساکن هستند.

پوشش گیاهی باغ ملک:

پوشش گیاهی این منطقه از درختان بلوط، افرا و برخی گیاهان دارویی و صنعتی دیگر تشکیل شده‌است.

کشاورزی باغ ملک:

شغل اغلب مردم باغملک کشاورزی و دامپروری است، از محصولات زراعی آن می‌توان به گندم، جو و برنج و پیاز اشاره کرد.

حکایت شمال خوزستان و طبیعت زیبای آن از بخش های جنوبی کاملا جداست؛ ایذه، باغملک، اندیکا و مسجدسلیمان و دیگر شهرهای شمالی استان نه تنها طبیعتی کاملا متفاوت دارند بلکه آثار باستانی بسیاری را نیز در خود جای داده اند. شهر باغملک نیز از جمله شهرهایی است که شاید نسبت به شهرهای بزرگ خوزستان کمتر توسعه یافته باشد اما طبیعت چشم نوازش نیز به همین خاطر بکر مانده و از دیدنی ترین جاذبه های گردشگری خوزستان است. در این نوشته شما را جاهای دیدنی باغملک آشنا می کنیم.

روستای مال آقا:

روستای مال آقا از توابع شهرستان باغملک در شمال استان خوزستان است و فاصله‌ای تقریبا ۱٫۵ ساعته با اهواز دارد. مسیر زیبا و پر پیچ و خم در میان کوه‌ها نشان از بکر بودن منطقه و زیبایی آن دارد. رودخانه زیبایی که از میان باغ‌های این روستا می‌گذرد فضایی رویایی برای استراحت در دامان طبیعت و فرار از دغدغه‌های زندگی شهری پدید می‌آورد. درختان انار و انگور در دامنه کوه‌ها و سرسبزی محیط که تا چشم کار می‌کند دیده می‌شود. این روستا بدون تردید از جاهای دیدنی باغملک و خوزستان است که نباید از دیدن آن را از دست دهید.

شهر تاریخی قلعه تل:

قلعه تل درواقع بخش مرکزی باغملک است و چند سالی می‌شود که از دهستان به بخش تغییر یافته است. آثار به جای مانده از اولین ساکنان این منطقه به بیش از ۵۰۰۰ سال پیش نسبت داده شده و هم‌زمان با حکومت عیلامیان بوده است. قلعه تل از نظر جغرافیایی در شمال باغملک و جنوب شهر ایذه و در دل رشته کوه زاگرس قرار دارد. آب و هوای معتدل و خاک حاصلخیز احتمالاً اصلی‌ترین دلایل برای سکونت ایلات مختلف در قلعه تل بوده است. این شهر تاریخی در ابتدا در اطراف یک تپه بلند بنا شد و «تل» به معنی تپه هم احتمالا به همین خاطر در نام آن دیده می‌شود. نام این شهر اصالتا برگرفته از قلعه بزرگیست که عیلامیان در فراز تپه مذکور برپا کردند.

 

آشنایی با دیدنی های باغ ملک خوزستان

آبشارهای تنگ کرد:

در ناحیه شمال شرقی قلعه تل منطقه‌ای به نام تنگ کرد قرار دارد که گردشگران و طبیعت گردان برای تماشای مناظر زیبای آن و همچنین دیدن آبشارهای بلندش حاضرند از رودخانه و تنگه‌های خطرناک هم عبور کنند.

این منطقه زیبا به واسطه قرار گرفتن در دل کوه و رویارویی با آبشارهای متعدد بسیار سرسبز است و بکر بودنش را هم عمدتا به خاطر صعب العبور بودنش حفظ کرده است. اگر مایلید به تنگ کرد بروید خاطرتان باشد که شیب تنگه آن بسیار خطرناک است و باید حتما مهارت‌های ماجراجویانه‌تان را ابتدا تقویت کنید. در برخی مناطق ممکن است حتی مجبور شوید برای ادامه راه از عرض رودخانه عبور کنید.

مرتبط:

تالاب میانگران ایذه

 

دشت سوسن _نگین زیبای رود کارون

دشت سوسن یکی از جاذبه‌های طبیعی استان خوزستان است که در ۳۵ کیلومتری شمال غربی شهرستان ایذه قرار دارد. این منطقه با طبیعت زیبا و منحصر به فرد خود می تواند دیدگان هر بیننده ای را محصور کند. گشت و گذار در دشت سوسن و در لب کارون که در این دشت زیر نور آفتاب میدرخشد بسیار فرحبخش و دل انگیزاست.

ایذه از شهرهای جنوب غربی ایران است که دارای پیشینه تاریخی کهن بوده و از آن به عنوان پایتخت بختیار یاد می شود. در این شهرستان آثار و سنگ نبشته هایی پیدا شده که دوره ی عیلامیان باز می گردد. شهر ایذه از روزگار باستان تا امروز به نام‌های ایزج، ایذه، اوجا، آیا پیر، آنزان، انشان، ایگه، اریگ، ایج، مالمیر یا مال امیر خوانده شده‌است.

سوسن از بخش‌‌های شهرستان ایذه است که در ۳۵ کیلومتری شمال غربی این شهرستان قرار گرفته و از دو دهستان سوسن شرقی (با مرکزیت جنگه) و سوسن غربی (با مرکزیت ترشک) تشکیل شده است. بخش سوسن در منتهی‌ الیه شرقی استان خوزستان و در مجاورت استان چهارمحال و بختیاری قرار گرفته است.

دشت سوسن ایذه یکی از زیباترین مکان‌های دیدنی خوزستان است. زیبایی دریاچه، تپه ها و گلهای زیبای این دشت توصیف ناپذیر است. دشت سوسن همچون قطعه ای از بهشت است که تنها نقاش جهان می‌تواند این‌گونه نقش‌آفرینی کرده باشد.

دشت سوسن روزهای مطبوعی دارد؛ صبح های آن دل انگیز و شب هایش پر از آرامش است و دارای چشمه های گوارا است. صدای طبیعت دشت سوسن که تلفیقی است از صدای آواز پرندگان و صدای جاری بودن رودخانه است، چه خوب آهنگ خالق طبیعت در دشت سوسن، این نماد تمدن عیلامیان نواخته می‌شود.

اراضی حاصلخیز دشت سوسن

سوسن نام منطقه ای وسیع است که روستاهای زیادی در آن جای گرفته اند. دشت سوسن یکی از گذرگاه‌های رودخانه خروشان کارون است و توسط این رود به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌شود. زمین حاصلخیز، آب فراوان و اقلیم مناسب تمام شرایط را برای کشت و باغداری مردمان خونگرم بختیاری این دیار فراهم کرده است.

در واقع عبور رود کارون از میان دشت سوسن، موجب پیدایش اراضی حاصلخیز در این ناحیه شده است. مردم این منطقه علاوه بر دامپروری، به کشت برنج و دیگر محصولات کشاورزی اشتغال دارند.

دشت سوسن

قدمت تاریخی دشت سوسن

ایذه از شهرهای جنوب غربی ایران است که دارای پیشینه تاریخی کهن بوده که قدمت‌ آن به ۴۰۰۰ سال پیش برمی ‌گردد و از آن به عنوان پایتخت بختیار یاد می شود. وجود دو عامل زمین‌های حاصلخیز و راه‌های ارتباطی با دیگر نقاط در گذشته، عامل مهمی در پیدایش آثار و اماکن متعدد در این ناحیه بوده است که اکنون در جای جای بخش سوسن دیده می‌شود.

در این شهرستان آثار و سنگ نبشته هایی پیدا شده که دوره ی عیلامیان باز می گردد. دشت سوسن نیز علاوه بر طبیعت بسیار زیبا، دارای آثار تاریخی ارزشمندی همچون تپه‌های باستانی، پل و بَرد گوری‌ها می‌باشد.

 

گورستانی جالب و متفاوت

یکی از نکات جالب‌ توجه در این منطقه، گورستان ‌های قدیمی آن است. این گورستان ‌ها به نام شیر سنگی معروف شده‌ اند چرا که گذشتگان به رسم احترام شیرهای سنگی را به ‌عنوان نماد شجاعت بر مزار جنگجویان خود نصب می ‌کردند.

 

روستاهای قدیمی

روستاهای قدیمی متعددی در این منطقه وجود دارد که معروف‌ ترین آنها «ثریا» است. خانه‌ های ثریا با ساختاری پلکانی ساخته شده‌ اند و به همین خاطر به نام ماسوله خوزستان شهرت دارد. جالب است بدانید قدمت این بناهای تاریخی در خوزستان به هزاران سال پیش بازمی ‌گردد.

 

شاهراه بزرگ ساخته شده در زمان داریوش هخامنشی

راه دژ – پارت که از اصفهان به سمت غرب ایران یعنی ناحیه شوش کشیده شده و تا بین النهرین ادامه می یابد یکی از راه های کهن دشت سوسن است که در هر ۵ فرسخ این مسیر کارونسراهایی به منظور رفاه حال مسافران در قرن های گذشته ساخته شده که آثار مخروبه آن هنوز وجود دارد.

وجود نشانه ها و آثاری از یک جاده سنگفرش قدمی در دو طرف رود کارون باعث شد که لایارد جهانگرد و باستان شناس بریتانیایی در مورد این جاده نظریه ارائه دهد: که احتمالا این جاده که به اتابکی معروف بوده خیلی قبل از زمان اتابکیان ساخته شده و آثار برجا مانده از یک شاهراه بزرگ است که در زمان داریوش هخامنشی ساخته شده و پرسپولیس را به شوش وصل می کرده است.

پوشش گیاهی دشت سوسن

انار، بلوط، انجیر، گلهای شقایق و سایر گیاهان بومی از پوشش گیاهی این منطقه محسوب می‌شوند. برنج سوسن نیز در این منطقه بعمل می آید که بسیار معروف است.

دشت سوسن در ایذه

سفر به دشت سوسن

به طرف ایذه که بروید در طول راه سد شهید عباس پور را می بینید. مسیر بعدی امامزاده ابراهیم است. این امامزاده پارکینگ دارد میتوانید خودروی خود را در اینجا پارک کرده با خیال راحت سوار قایق شوید و نیم ساعتی را تا دشت سوسن قایق سواری کنید. به طور معمول هر قایق ده نفر بدون بار را تا دشت سوسن حمل می برد. به زودی ارتباط تلفن قطع میشود و وارد دنیای جدیدی خواهید شد.

از قایق میتوانید جزیره های کوچک سرسبز را تماشا کنید. گاهی دستی به آب بزنید و از خنکای آن لذت ببرید. بعد از قایق سواری به منطقه سید احمد میرسید و پس از تخلیه بارها و وسایل از قایق، میتوانید چادرها را در محیطی خیلی زیبا و سرسبز بر پا کنید و برای گشت و گذار در این بهشت کوچک برنامه ریزی کنید.

آرامش و سکوت این محیط زیبا بیش از هر چیز به دل می نشیند. تمیزی، زیبایی، طبیعت بکر، همه و همه شما را مسحور خواهد کرد. این منطقه روزهای بهاری بسیار مطبوع و شبهای خنکی دارد که کنار آتش میتوانید لحظات به یاد ماندنی را سپری کنید و از تماشای آسمان پر ستاره این دشت زیبا لذت ببرید.

دشت سوسن در ایذه

قایق‌سواری در روخانه کارون

جهت ماندن در این منطقه حداقل سه روز را به شما پیشنهاد می کنیم. روز اول به استراحت و گشت و گذار در اطراف و جمع آوری هیزم برای روشن کردن آتش بگذرانید. روز دوم میتوانید به صعود یکی از قله ها ی اطراف که مسير پلکانی دارد سپری کنید که از آن بالا دیدن دهانه سد و مناظر اطراف بسیار شگفت انگیز است.

روز سوم را نیز به بازدید از چشمه و پر کردن بطریهای آب معدنی اختصاص دهید. این سه روز را میتوانید با شنا، ماهیگیری و در صورت همراه داشتن قایق بادی و عبور از رود روزهای ماندگاری برای خود رقم بزنید. همچنین میتوانید برنامه ای دیگر ریخته و به روستاهای اطراف سر بزنید و یا از اماکن تاریخی معروف ایذه دیدن نمایید.

همه جای دشت سوسن دیدنی است اما دیدنی های ثریا و ده حوض بی مانند است. در ده شیخ که آخرین نقطه سوسن است پیاده شده با قایقی به آن سوی رود کارون بروید و مسیر روستاهای آن سوی دشت را در پیش بگیرید، اولین روستا ثریاست که روستایی زیبا و پلکانی است. با گذر از ثریا و یک پیاده روی سبک در جاده خاکی به ده حوض می رسید. بالاتر از ده حوض روستای دانیال و ده کهنه نیز در مسیر است.

دشت سوسن

بهترین زمان برای سفر به دشت سوسن

این دشت از ماه بهمن تا خرداد، طبیعت بسیار زیبایی دارد، به طوری که در این ایام و به خصوص ایام نوروز افراد بسیاری به این منطقه مراجعه می‌نمایند تا از زیبایی چشم‌نواز آن بهره ببرند.

جاذبه هایی که باید در دشت سوسن ببینید!
  • طبیعت گردی در دشت دل انگیز سوسن و گذر از رودخانه برای بازدید از ده ثریا در آن سوی رود
  • پیاده‌روی و پیمایش دره‌ ای سرسبز و پر آب، از روستا تا آبشار شیوند
  • قایق سواری هیجان انگیز و گذر از طول دریاچه سد کارون ۳ تا روستای زیبای شیوند در آن سوی آب
  • طبیعت گردی و کوه‌پیمایی سبک در اطراف تالاب میانگران
  • دیدار از زیباترین آثار تمدن ایلامی و ماد همچون خونگ اژدر، قلعه کژدم، اشگفت سلمان، شیرهای سنگی کولفرحو…
  • بازدید از تالاب بین‌المللی چغاخور و قلعه چالشتر در چهارمحال و بختیاری

مرتبط:

تالاب میانگران ایذه