نوشته‌ها

اهمیت مرمت و ایمن‌سازی بازار وکیل

بازار وکیل شیراز یکی از آثار معماری باقیمانده از دوره زندیه به شمار می‌رود که در کنار مسجد و حمام وکیل و موزه پارس، مجموعه تاریخی ارزشمندی را تشکیل داده است؛ طی سال‌های گذشته به دلایل مختلف مشکلاتی در مورد بنای بازار وکیل و لزوم آسیب شناسی و رفع مشکلات و مرمت نقاط دارای اشکال سازه، نظرات مختلف مطرح شده است.

در گذشته بارها، موضوع ایمنی بازار به لحاظ تامین امکاناتی برای اطفا حریق و امدادرسانی در صورت وقوع حوادث، از سوی کارشناسان و مسئولان سازمان آتش‌نشانی مطرح و رسانه‌ای شد و پیش از آن، مباحثی در خصوص وضعیت ناایمن شبکه برق داخلی بازار از یک سو و نبود کانال مشترک خدمات شهری، از سوی شورا، شهرداری و متولیان توزیع برق شیراز، تذکر داده شده بود.

به دنبال پیگیری‌های هیئت امنای بازار وکیل و همکاری شرکت توزیع نیروی برق شیراز و میراث فرهنگی فارس، اقداماتی پیرامون طرح ایمن‌سازی شبکه برق بخش از بازار وکیل جنوبی، عملیاتی و در بازه‌های زمانی مختلف موضوع احداث یک کانال مشترک خدمات شهری برای قرار گرفتن خطوط توزیع آب، مخابرات و فاضلاب نیز مد نظر قرار گرفت.

آخرین بار مهرماه سال ۹۶، جلسه‌ای با هدف بررسی مشکلات ایمنی بازار وکیل با حضور معاون گردشگری استانداری و مسئولان میراث فرهنگی وقت فارس و مدیران آتش‌نشانی و برق و نمایندگان کسبه بازار وکیل برگزار و موضوعاتی مد نظر قرار گرفت و زمانی برای احصاء و رفع مشکلات نیز تعیین شد.

رئیس کمیسیون سومین حرم اهل بیت (ع) شورای شهر شیراز در روزهای اخیر و در واکنش به پر مخاطره بودن سقف بازار تاریخی وکیل و احتمال ریزش و ایجاد آسیب‌های مالی و جانی برای متملکین و عموم مردم، خواستار مرمت، بازسازی و احیاء این بنای تاریخی شد.

رضا محمدیان خاطرنشان کرد که شورای اسلامی شهر شیراز، با مشارکت شهرداری شیراز و سازمان میراث فرهنگی (به نمایندگی از دولت) و سایر مالکان واحدهای تجاری این مجموعه تاریخی، بازسازی این مکان را در اولویت امور قرار دهند.

او پیشنهاد کرد که شهرداری شیراز با ارائه راهکارهای حقوقی به سازمان میراث فرهنگی برای تامین اعتبار از طریق این مجموعه و ایجاد توافق نامه‌ای دو جانبه در راستای تسریع در این امر و بازسازی این مجموعه اقدام لازم بعمل آورد.

محمدیان همچنین مشارکت مالکان واحدهای تجاری این بازار را برای تعمیرات محوطه داخلی، بدنه سازی متناسب با بافت تاریخی و قدیمی شهر، به لحاظ زیبا سازی و منظر شهری امری ضروری دانست.

حفظ و نگهداری بناهای تاریخی و مرمت آنها یکی از موضوعات بسیار مهمی است که در شیراز به دلیل تعدد متولیان این بناها، همواره با مشکلاتی مواجه بوده است؛ هم اینک در شیراز، بخشی از بناهای تاریخی ارزشمند در اختیار بخش خصوصی به عنوان بهره‌بردار بوده و بخشی نیز تحت مدیریت اوقاف و امورخیریه قرار دارد؛ از دیگر سو، برخی بناهای با اهمیت و ثبت شده نظیر باغ ارم، نارنجستان قوام و …. در اختیار دانشگاه شیراز بوده و عمارت عفیف آباد تحت مدیریت ارتش و بعضی دیگر مانند باغ دلگشا و … زیر نظر شهرداری شیراز اداره می‌شود.

اگرچه اقدامات مرمتی در همه بناهای تاریخی که دارای شماره ثبت ملی یا جهانی است، باید حتما با اطلاع و اجازه و تحت نظارت کامل اداره کل میراث فرهنگی برنامه‌ریزی، اجرا و مدیریت شود.

منبع: ایسنا

سکوت؛ پایان بازار مسگرها

نوای آهنگین بازار مسگرها نوستالژی بسیاری از کسانی‌ است که بازار وکیل شیراز مسیر گذر روزانه یا هفتگی‌شان بود، بازاری که جزئی از اجزای مهم گردشگری نیز محسوب می‌شد اما اکنون سکوت، بلندترین صدایی است که از آن شنیده می‌شود.

آنروزها، در گذشته‌ای نه چندان دور، ورودی بازار شمالی وکیل از یک سو مملو بود از بوی عطر حجره‌های عطاری و سقط‌فروشی و خشکباری و از دیگر سو، پر بود از صدای آهنگین چکش‌های بازار مسگرها هر سو نقطه‌ای برای دادن نشانی و گرفتن عکس یادگاری.

مسگری یکی از مشاغل و صنایع دستی کهن ایران به شمار می‌رود، ظروف و اشیای مسی، سهم مهمی در زندگی بشر ایفا کرده است؛ صنعتی هنرمندانه که اکنون نمود آن را می‌توان در موزه‌ها دید.

پیشینه‌ی مسگری در ایران حداقل به پنج هزار سال پیش می‌رسد و به ظن غالب اولین فلزی که بشر به آن دست یافت، مس بوده و اولین مسکاران ایرانیان بوده‌اند و شیراز و یزد و اصفهان و کاشان و کرمان و زنجان هم از مراکز مهم مسگری در ایران به شمار می‌رفته است.

هنرصنعت مسگری در اصفهان، کرمان، شیراز، کاشان و یزد در دوران اسلامی تا حدود یک دهه قبل رونق داشت و اغلب این شهرها هم بازار اختصاصی مسگرها را در خود داشتند.

ضرب آهنگین چکش بر مس و پژواک این صدا زیر طاق‌های ضربی بازارهای کهن، اکنون دیگر به خاطره‌ها پیوسته و حجره‌های بازار مسگرها در شهری نظیر شیراز، به محلی برای فروش تولیدات دیگران بدل شده است و معدود افرادی هر از گاه چکشی بر دیگ و دیگبری می‌کوبند یا به سفیدگری مس اشتغال دارند.

یک کارشناس صنایع دستی میراث فرهنگی فارس در این خصوص گفت: در دوره صفویه هنر مسگری از رونق زیادی برخوردار بوده و شاید از عوامل و علل رونق این رشته در ادوار مختلف، پیوستگی فرهنگی آن با زندگی مردم، فراوانی مواد اولیه مصرفی و کاربرد متنوع آن بوده است.

احمد بهمنی ادامه داد: مس، از قدیمی‌ترین فلزاتی محسوب می‌شود که پیشینه شناخت ایرانیان نسبت به آن، به حدود ۵ هزار سال قبل بازمی‌گردد؛ شواهدی وجود دارد که ایرانیان از همان روزگار گذشته، ذوق هنرمندانه ایرانی را بر پیکر مس پیاده کرده و از آن ظروف و وسایلی می‌ساختند که در عین کاربری روزانه برای رفع نیازها، زیبایی و چشم‌نوازی و جلوه هنری نیز داشته باشد.

او با بیان اینکه به تدریج، چکش زدن بر مس رونق گرفته و طی سال‌ها به یک پیشه بدل می‌شود، گفت: هنرصنعت مسگری از گذشته تا به امروز از رونق و شکوفایی برخوردار بوده، تا جایی که همواره در بازارهای مرکزی، صاحبان این هنرصنعت، مکان اختصاصی داشته‌اند. بازار مسگرهای شیراز در ابعاد کوچک‌تری مشابه بازار وکیل است و در این سرا، برخلاف بازار وکیل مغازه‌های بازار عموماً هم‌سطح زمین یا پایین‌تر از سطح زمین‌ساخته شده‌اند.

کارشناس ارشد صنایع‌دستی اداره‌کل میراث‌فرهنگی فارس ادامه داد: بازار مسگرها در شیراز از روزگار دور، میزبان خریدارانی بود که برای تهیه ظروف، راهی بازار وکیل شیراز می‌شدند و ابهت یک راسته از بازار وکیل با عنوان بازار مسگرها، دهان‌به‌دهان می‌گشت، اما امروز فقط صدای چکش تعداد انگشت‌شماری مسگر در بازار به گوش می‌رسد و این هنر قدیمی و اصیل رو به خاموشی است.

وی اضافه کرد: مسگری درگذشته به‌لحاظ شاخصه‌های درونی، منزلت اجتماعی و به لحاظ اقتصادی و اجتماعی و همچنین در افکار عمومی از موقعیت متوسط و نسبی برخوردار بوده است، چراکه میزان درآمدزایی این حرفه فراوان نبوده است.

بهمنی گفت: در دوره قاجاریه تحولات شتابان صنعتی در دنیای غرب و موج ورود کالاها و مصنوعات کشورهای اروپایی به ایران در سده نوزدهم میلادی، بسیاری از صنایع کشور را مورد تأثیر قرارداد و دست‌خوش تحولات زیادی کرد که در این میان فلزکاری دچار تحولات زیاد و رکود شد.

این کارشناس صنایع دستی گفت: هنر مسگری در دوره قاجاریه در رقابتی نابرابر با صنایع ماشینی ارزان‌قیمت‌تر غرب قرار گرفت. این رقابت نابرابر بین محصولات رنگ و لعاب داده‌ شده و ارزان‌قیمت غربی با محصولات گران‌تر و بعضاً دارای کاربرد دوگانه تزئینی‌کاربردی، مسیر از نفس افتادن این رشته هنری را هموار کرد. ضمن این‌که عوامل داخلی دیگری نیز مؤثر بودند، ازجمله شرایط اقتصادی خانواده‌ها، وضعیت بد معیشتی و همچنین مشاغل راحت‌تر و پرسود دیگری که موجب شد بسیاری از مسگران به جبر زمانه تغییر شغل دهند.

بهمنی خاطرنشان کرد: به گفته فعالان صنایع‌دستی، در شیراز تمام مراحل ساخت ظروف و وسایل مسی، از آغاز تا پایان با دست انجام می‌شود و این باعث ضخامت بیشتر و کیفیت بهتر و وجه تمایز آن با کارهای پرسی شهرهای دیگر است. از مهم‌ترین شاخصه‌های ظروف مسی شیراز این بود که نه سیاه می‌شد و نه مواد غذایی به آن می‌چسبید و این باعث قابلیت طولانی مدت آن می‌شده است.

این کارشناس صنایع دستی با بیان اینکه اقبال عمومی به ظروف مسی افزایش یافته است، گفت: این اقبال موجب رشد تولیدات کارخانه‌ای ظروف مسی شده و به لحاظ توجه به نوآوری در تولید محصولات، تنوع محصولات، تولید آثار با ویژگی تزئینی‌کاربردی و ترکیب با دیگر رشته‌ها نظیر خاتم، فیروزه‌کوبی و غیره و همچنین به لحاظ صرفه اقتصادی و درآمدزایی رشد فراوانی داشته است.

بهمنی خاطرنشان کرد: نوآوری هایی که با ترکیب هنر مسگری با دیگر هنرها کم‌کم رونق دوباره‌ای به این هنر داده، اصولا برای صنایع‌دستی که رو به‌فراموشی است، همگام‌سازی با زندگی امروزی امر ضروری به نظر می‌رسد تا این هنرها رو به فراموشی نگذارند.

اکنون در بازار مسگرها، سکوت بلندترین صدایی است که می‌توان شنید؛ اگرچه هستند مسگرانی که گاه و بیگاه از چکش و مس و سندانشان، نوایی بلند می‌شود و خاطرات دور و نزدیک بازار را برای رهگذران غریب و آشنا، تداعی می‌کند.

منبع:ایسنا

مرتبط:

نگاهی بر تاریخچه “بازار وکیل” شیراز

بازار کاشان _تمثیلی از معماری سنتی ایران

آشنایی با بازارهای جزیره ی زیبای قشم

نگاهی بر تاریخچه “بازار وکیل” شیراز

بازار تاریخی وکیل از مهمترین بازارهای شیراز از گذشته تاکنون بوده و یادگاری زیبا از کریم خان زند می باشد که در قسمت مرکزی این شهر و در نزدیکی میدان شهرداری قرار گرفته است.

 بازار وکیل شهر شیراز یکی از مشهورترین بازارهای سنتی و تاریخی ایران است . شیراز یکی از مهمترین شهرهای ایران از نظر موقعیت جغرافیایی استراتژیکی، تاریخی و فرهنگی می باشد. نقش و اهمیت این شهر را در طول تاریخ ایران به راحتی می توان لمس کرد. بزرگی این شهر در طول تاریخ ارتباط مستقیمی با قدرت اقتصادی شهر داشته و پشتوانه این اقتصاد پویا قطعا بازارهای شهر بوده.
بازار وکیل
بازار تاریخی وکیل از مهمترین بازارهای شیراز از گذشته تاکنون بوده و یادگاری زیبا از کریم خان زند می باشد که در قسمت مرکزی این شهر و در نزدیکی میدان شهرداری قرار گرفته است. ما در ایران، بازارهایی داریم که قدمت چند صد ساله آن ها، گوشه ای از تاریخ سرزمین اهورایی را به تصویر می کشد و دیدنشان هر بار، ناگفته های بسیاری را عیان می کند و بازار زیبای وکیل شیراز نیز از این قاعده مستثنی نیست.
بازار وکیل
تاریخچه بازار وکیل شیراز:
شیراز از دیرباز یکی از مهمترین شهر های ایران و فلات جنوبی بوده و در دوره های مختلفی همچون آل مظفر مقر حکومتی بود. پس از آن که کریم خان زند شیراز را به عنوان پایتخت کشور انتخاب کرد، طی ۲ دهه، آبادانی و رفاه زیادی در شهر زیبای شیراز ایجاد گشت. ثبات و امنیت با ساخت حصارها، قلعه ها، کاروانسرا ها و . . . به شهر بازگشت. درمیان تمام بناهای ساخته شده، مجموعه بی نظیر بازار وکیل مانند گوهری می درخشید. شروع ساخت این مجموعه بزرگ حدودا از سال ۱۱۳۷ خورشیدی آغاز شد و تا سال ۱۱۵۶ توسعه و تکمیل آن به طول انجامید.
به احتمال بسیار زیاد قبل از ساخت بازار وکیل، بازاری در این مکان از زمان صفویه وجود داشته که با احداث بنای جدید، تغییر و توسعه یافته است. این بازار پس از ساخت، قلب تپنده اقتصاد شهر بوده و در راهی که از تنگه الله اکبر ( شمالی ترین نقطه شیراز ) به دروازه اصفهان منتهی است در داخل حصار شهر ساخته شده و بازرگانان بسیاری به آن رفت و آمد می کردند.
در دوره های متفاوت تعمیرات و تغییرات اساسی در کالبد بازار وکیل صورت گرفته برای مثال در سال ۱۳۱۵ خورشیدی با احداث خیابان زند، ارتباط راسته شمالی با ادامه خودتا چهارسوق بزرگ بازار قطع شد و بخشی از راسته شمالی شامل ۸ طاق و کاروانسرای قوامی و قسمتی از کاروانسرای روغنی به ناچار تخریب شد.
چندی پیش نیز اسنادی تجاری که بیش از ۱۰۰ سال قدمت داشتند در بازار وکیل کشف شد. در این اسناد لیست قیمت ها، خریدها و فروش ها و مواردی مربوط به بازار و تجارت وجود داشت. بازار وکیل در ۱۷ام تیر سال ۱۳۵۱ ثبت ملی شد.
بازار وکیل
بازار وکیل شیراز کجاست :
بازار وکیل در قسمت مرکزی شهر شیراز و در ضلع شرقی میدان شهرداری قرار گرفته است. با گذشت سال ها از تاسیس این مکان، بازار وکیل همچنان کارایی اقتصادی خود را حفظ کرده و هنوز مورد بهره برداری قرار می گیرد. بنای بازار از جنس گچ و آجر و آهک ساخته شده است و ستون هایی از جنس سنگ تراشیده، ساختمان آن را به یکی از مستحکم ترین بناهای ساخته شده در عهد خود تبدیل کرده است. سقف چهارسوق بازار پیش از این ارتفاعی در حدود ۱۱ متر داشت که هم اکنون به دلیل خاکریزی کف بازار ارتفاع آن به ۱۰ متر کاهش پیدا کرده است و از این سقف چهار بازار منشعب می شود. پیش از این زیر سقف چهارسوق بازار حوض مرمرین بزرگی قرار داشته و آب آن از یک آبراه تامین می شد، در حال حاضر حوض مرمرین به دلیل بالا آمدن سطح بازار از بین رفته اما آبراهه همچنان وجود دارد.
مانند تمام بازارهای سنتی، بخش های مختلف بازار وکیل هم در قدیم به نسبت مشاغلی که در هر بخش بازار تجمع کرده بودند به نام های خاصی مثل بازار بزازان، بازار مسگرها، بازار کلاهدوزها و اسامی از این دست شناخته می شدند. در حال حاضر هم با وجود جریان داشتن امور اقتصادی و داد و ستد در بازار وکیل روح اصلی بازار حفظ شده اما قسمت های مختلف بازار با نام هایی مثل بازار وکیل جنوبی و بازار روح الله روی تابلوهای راهنما نشان داده شده است.
بازار وکیل
معماری بازار وکیل :
 معماری این بنا بر گرفته از بازار قیصریه لار و همچون بازارچه بلند اصفهان ساخته شاه عباس کبیر است اما پهنای بازار وکیل بیش از سایر بازارهاست. همچنین ۷۴ دهانه تاق ضربی بازار با بلندای بیش از ۱۱ متر بلندتر از تاق سایر بازارهاست که البته هم اینک به علت خاکریزی کف بازار، ارتفاع طاق ها به ده متر تقلیل یافته است.

مرتبط:

مسجد جامع عتیق شیراز

دم اسب _تنگه‌ای شگفت‌انگیز در شیراز

زیباترین اماکن شیراز کجاها هستند؟

مشکلات بازار وکیل باز هم رصد شد

نبض بازار وکیل هنوز پس از ۲۴۳ سال در قلب تجاری شیراز می‌زند؛ بر تن این کهنه سازه، زخم‌هایی است که از زمان ثبت آن در سال ۱۳۵۱ تاکنون مزمن شده‌اند و با اینکه هربار رصد و تا حدی رفع می‌شوند اما در نشست‌ها این گفته تکرار می‌شود که باید برای درمان بازار چنین شود و چنان.

چهارشنبه ۲۹ مرداد ۹۹ نشستی دیگر برای احصای مشکلات بازار تاریخی وکیل شیراز برگزار و مشکلات رصد شد که نبود ایمنی از نظر بروز حوادث، رعایت نشدن امور حفاظتی، مشکلات برق کشی از این موارد بود.

در این نشست سرپرست معاونت گردشگری، هماهنگی و مدیریت امور زائرین استانداری فارس اعلام کرد : ایمنی، حفاظت، ارتقای ارزش افزوده املاک، رونق اقتصادی و استفاده از ظرفیت گردشگری باید در دورنمای اهداف مجموعه بازار وکیل ترسیم و راه رسیدن به آن در قالب کمیته‌های اجرایی احصا شود.

به گزارش ایرنا علی نقی طبیب لقمانی این را هم گفت که منشأ خلق بازار وکیل مبتنی بر دانش، اراده و آگاهی است که امروز ثبت جهانی آن هم مطرح می‌شود.

این مقام، متولیان این حوزه را خطاب قرار داد و با تاکید بر جایگاه شورای بازار، ابراز کرد: این معتمدان باید جایگاه خود را بدانند و حلقه واسط مسولان و بازاریان باشند و اگر آیین و نظمی را پایه گذاری نکنند، مشکلات بیشتر خواهد شد.
لقمانی بر ضرورت ایجاد کمیته‌هایی برای رسیدگی به وضعیت بازار وکیل تاکید کرد و عنوان داشت: این جلسات باید به صورت هفتگی تشکیل شود، مدیریت این جلسات برعهده‌ دستگاه های مسوول است و جلسات آن باید در استانداری برگزار شود.
سرپرست معاونت گردشگری،هماهنگیو مدیریت امور زائرین  استانداری فارس،لزوم حاکمیت مدیریت واحد و یکپارچه را ‌یادآور شد.

لقمانی بیان کرد که بسیاری از قوانین کلی است و کاربردی نیست؛ از همین رو باید آیین نامه‌هایی را تدوین کنیم که هم راهبردی باشد و هم تمام اهداف در آن با داده‌های کمی و کیفی بررسی شود.
وی بیان داشت: از شورای بازار انتظار همکاری داریم و بازار نباید به شیوه‌ای مدیریت شود که فرهنگ جامعه را هدف قرار دهد.

بازار وکیل

جرقه کوچک، خسارات بزرگ

معاون خدمات شهری شهرداری شیراز در این نشست وضعیت ایمنی بازار وکیل را نامطلوب خواند و گفت: کوچکترین جرقه، بزرگترین خسارات را وارد می‌کند.
محمدرضا حسن‌پور ابراز داشت: تأسیسات موجود شامل برق، آب و مخابرات افزون بر ایجاد مخاطرات در بازار حتی از لحاظ سیما و منظر نیز چهره‌ای آشفته به بازار داده است و مانع دیده شدن زیبایی این اثر فاخر می‌شود.
وی ضمن برشمردن مشکلات عمده بازار وکیل به مرمت جداره‌ها به دلیل دست‌اندازی ها اشاره کرد، همچنین به مشکلات سقف و پشت بام بازار اشاره کرد.
معاون خدمات شهری شهرداری شیراز بیان کرد: کف بازار وضعیت نامطلوبی دارد و سد معابر بازار هم یکی دیگر از مشکلات این بازار به شمار می‌رود.
وی با اشاره به امضای تفاهم‌نامه چندجانبه بین سازمانهای مسوول در سال ۱۳۹۳ گفت: در این تفاهمنامه مسوولیت ادارات مشخص شد اما آنچه رخ داد فقط مرمت کف بازار و طراحی آن است.

بازار وکیل
تاسیس کانال مشترک تأسیسات در بازار وکیل تسریع شود

حسن‌پور با اشاره به ضرورت ایجاد هرچه سریع‌تر  کانال مشترک تأسیسات در بازار وکیل، اظهار کرد: با ایجاد این کانال مشترک مسایل فنی و تأسیساتی به سر و سامان می رسد.
وی بزرگترین معضل بازار را عدم همکاری ادارات مسوول خواند و اظهار کرد: بزرگترین درخواست برای ساماندهی بازار وکیل همیاری مدیران اجرایی است.
معاون خدمات شهری شهرداری شیراز گفت: با اقدامات شهرداری طی سه سال گذشته ادامه داد:مرمت کف بازارهای روح الله، اردوبازار و بازار مسگرها بیش از پنج میلیارد و نیم میلیون تومان هزینه داشت.
حسن‌پور آشفتگی تاسیسات مخابرات، برق و آب را در بازار وکیل شمالی و جنوبی باعث اختلال در کار و فعالیت پیمانکار عنوان کرد و بیان داشت:  اولویت شهرداری همراهی ادارات خدمات‌رسان برای یاری‌رسانی در امر اتمام مرمت کف بازار است.
وی همچنین ایجاد تغییرات در ساختار بازار توسط کسبه را از دیگر معضلات بازار خواند و گفت: وضعیت تملک بازار باید به گونه‌ای تعریف شود که کسی اجازه نداشته باشد کمترین اعمال سلیقه‌ نادرستی در بازار ایجاد کند؛ حتی اگر در اندازه کوبیدن یک میخ اضافه به دیوار باشد.

معاون خدمات شهری شهرداری شیراز گفت: در حوزه ایمن‌سازی بازار عدم رعایت اصول ایمنی در سیستم تاسیساتی، استفاده از مصالح نامناسب، انبار اجناس با تراکم زیاد، استفاده از وسایل گرمایی بدون تجهیزات ایمنی، سیستم برق رشته‌ای، نامرتب، پراکنده و پوسیده، قراردادن تابلوهای برق در مکان‌های نامناسب، می توانند عامل حریق احتمالی باشند.

سقف و برق بازار

مدیرعامل شرکت توزیع برق شیراز در این جلسه، ساماندهی تاسیسات برقی بازار وکیل را مهم ارزیابی و بیان کرد: در سالیان طولانی شاهد بوده‌ایم که حجم زیادی از چراغ ها از سقف آویزان بوده است که افزون بر نازیبایی، بدرنگی و بدشکلی خطرآفرین بوده است؛ همچنین تعداد زیادی پنکه سقفی جمع‌آوری شده است که سبب دیده شدن زیبایی‌های سقف پس از سالها شد.
جلال زراعت پیشه بیان داشت: طی اقدامی تمام شبکه برق را به پشت بام منتقل کردیم و همچنین ضمن تأمین روشنایی بازار به زیباسازی آن در این زمینه نیز پرداختیم.

وی افزود: شبکه برق بازار وکیل شمالی و جنوبی تا سرای شمشیرگرها با بودجه ای ۱۰ میلیارد تومانی اصلاح و برای تأمین روشنایی نیز از جدیدترین نوع چراغ‌های ال ای دی استفاده شد.
شهردار منطقه هشت شیراز نیز در این جلسه با بیان اینکه تاکنون سی هکتار از پهنه بازار و مجموعه زندیه طی سالیان آزاد شده است، ابراز کرد: در سالهای اخیر آمادگی بیشتری از سوی شهرداری برای اجرای این طرح اعلام شده و شهردار شیراز نیز دستور پیگیری پروژه ملی زندیه را صادر کرده است.
مهدی قلندری اظهار داشت: طرح جامع بازآفرینی محدوده زندیه درحال تعریف است که این پهنه در دو فاز اجرایی برنامه‌ریزی شده وطراحی شهری آن هم با همکاری میراث فرهنگی در دست اقدام است.
وی افزود: محدوده سی هکتاری راسته بازار وکیل شمالی و جنوبی و سراهای روغنی ها، احمدی و گمرک همچنین محدوده کاخ های اطراف احیا خواهد شد و خیابان های اطراف نیز در قالب یک پروژه درحال طراحی است.
شهردار منطقه تاریخی شیراز با بیان اینکه زمینه ایجاد کانال استاندارد فراهم است، اظهار کرد: کانال اشتراکی در سرای روغنی ها، احمدی و گمرک درحال احداث است و تا میدان توپخانه نیز کانالهای تاسیساتی ایجاد خواهد شد.

blank

خوراک برای آتش فراهم است 

مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی شیراز نیز در این جلسه با بیان اینکه بار اشتعال در منطقه بازار بسیار بالاست، گفت: ارزیابی ها نشانگر ریسک بالا برای بروز آتش در بازار وکیل است و چنانچه آتش‌سوزی رخ دهد، شاهد ریزش آوار نیز خواهیم بود.
هادی قانع بیان کرد:  متاسفانه پس از پایان ساعت کاری بازار، ضایعات در کف بازار رها می‌شود که حتی با یک ته سیگار می‌تواند فاجعه آفرینی کند.
وی با بیان اینکه ایجاد کانال مشترک از راههای موثر در حفظ ایمنی بازار به شمار می‌رود، گفت: آتش نشانی دارد تاسیسات خود را در بازار مستقر می کند؛ اما افزون بر این نیاز به متولی ایمنی با همکاری هیات امنای بازار وکیل است.
قانع عوامل موثر در ایجاد آتش‌سوزی احتمالی بازار را تراکم اجناس بالا، اجاره فضای بیرونی حجره‌ها، محدود بودن مسیر برای عبور مردم و امدادرسانان بیان کرد.
مدیرعامل سازمان آتش‌نشانی شیراز با اشاره به حوادث پلاسکو و کلینیک اطهر تهران ابراز کرد:  این تجربیات تلخ نشان داده است که آنچه امدادرسانی را دشوار و راه فرار را سد می‌کند سد معبر بوده است و ضروری است این مهم در بازار وکیل نیز پیگیری شود.
قانع با بیان اینکه تاکنون اقدامات ویژه‌ای در حوزه ایمنی بازار وکیل روی داده است، گفت: در حوزه ایمنی ایستگاه‌های اختصاصی قرار داده‌ایم اما اگر در درون بازار اتفاقی رخ دهد وضعیت بغرنج خواهد شد.
وی همچنین درباره ایمنی بازارهای مجاور نیز هشدار داد و آتش‌سوزی احتمالی در این بازارها را قابل سرایت به بازار وکیل دانست.

بازار وکیل از مشهورترین بازارهای سنتی و تاریخی ایران به فرمان کریم خان زند در شیراز ساخته شد که اکنون در مرکز این شهر ‌است.

ساخت بازار وکیل از سال ۱۱۳۷ خورشیدی آغاز شد و تا سال ۱۱۵۶ خورشیدی توسعه و تکمیل آن طول کشید.

بازار وکیل شیراز در ۱۷ تیر ۱۳۵۱ با شمارهٔ  ۹۲۴ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

منبع:ایرنا

مرتبط:

آشنایی بازار مسگرها در شیراز

آشنایی بازار مسگرها در شیراز

در بازار هر شهری که راه برویم، به جایی می‌رسیم که صدای چکش مسگرها می‌آید و ما را به گذشته‌های دور می‌برد، فرقی هم ندارد که کدام باز باشد، جایی مثل بازار قیصریه اصفهان باشد، یا بازار تهران یا جایی مثل بازار مسگرها.

بازار مسگرها

بازار مسگرها کجاست؟

بازار مسگرها در شیراز، جایی با حال‌وهوای قدیمی‌ست. این‌ بازار در خیابان لطفعلی خان زند و محله درب شاهزاده قرار گرفته. بازار، از راست به بازار قیصریه می‌رسد و درواقع بخشی از آن است. ضمن اینکه بازار مرغ و اردو بازار را به هم وصل می‌کند.

فاصله بازار تا آرامگاه حافظ حدود ۱۵ دقیقه با ماشین است و تا مدرسه خان هم ۶ دقیقه‌ پیاده راه است. قدیم‌ها اینجا رونق زیادی داشت و پر بود از حجره‌های مسگری.

در آن زمان، شیراز کارخانه مس داشت و فروش دست‌سازه‌های مسی کم نبود. با اینکه این روزها تعداد این حجره‌ها زیاد نیست، ولی دیدن همان تعداد مغازه باقی مانده هم خالی از لطف نیست. هم می‌توان از نزدیک شکل گرفتن مس‌ها را دید و اینکه چطور با هر چکش، مس شکل می‌گیرد و هم می‌توان ظرف و ظروف مسی خرید.

بازار مسگرها، خیلی شبیه بازار وکیل است. سقفش هنرمندانه طراحی شده و بیشتر مغازه‌هایش هم‌سطح زمین یا پایین‌تر از آن هستند و راسته و حجره‌ها را با آجر و گچ ساخته‌اند.

زلزله‌ای که در دوره قاجار شیراز را لرزاند،‌ به این بازار آسیب زیادی وارد کرد، اما در سال ۱۲۶۱ خورشیدی بازسازی شد و دوباره رونق گذشته‌اش را به دست آورد.

از اردو بازار که رد شوبم، ۲ دقیقه بعد به این بازار می‌رسیم. سرمان را که بالا بگیریم، طراحی و معماری بسیار زیبا و چشم‌نواز سقف را می‌بینیم. بعد تابلوی بازار مسگرها را خواهیم دید، اگرچه مثل قدیم خیلی پرسروصدا نیست و صدای چکش در آن زیاد نمی‌پیچد.

این روزها در این راسته بیشتر مغازه‌های لباس و لوازم‌آرایشی دیده می‌شود، اما همچنان هستند مسگرهای قدیمی که کسب و کار را مثل سابق زنده نگه داشته‌اند.

بازار مسگرها

جاذبه‌های نزدیک

مدرسه خان: نزدیک‌ترین جاذبه‌ به مسگرها، مدرسه خان است. فاصله‌ مدرسه تا بازار با پای پیاده ۶ دقیقه است. هنوز از لذت تماشای ظرف‌های مسی سرخوشیم که به مدرسه زیبای خان می‌رسیم. این مدرسه در سال ۹۹۲ خورشیدی، به دستور حاکم فارس، الله قلی‌خان ساخته شد. مدرسه خان طراحی هنرمندانه‌ای دارد، ضمن اینکه ملاصدرا زمانی در این مدرسه به شاگردانش درس داده.

خانه منطقی‌ نژاد: تا خانه تاریخی منطقی‌نژاد، حدود ۱۰ دقیقه با ماشین فاصله داریم. اگر قدم‌زنان برویم ربع ساعته از بازار مسگرها به اینجا در خیابان احمدی می‌رسیم. این خانه اواخر دوره قاجار ساخته شده و مثل بیشتر خانه‌های قدیمی حوض و گلدان و کاشی‌کاری دارد.

در خانه منطقی‌نژاد سقف‌های نقاشی‌شده، آینه‌کاری، شومینه گچ‌بری، پنجره‌های مشبک چوبی با شیشه رنگی و درهای منبت و معرق‌کاری می‌بینیم. این خانه از سال ۱۳۸۴ به موزه آواها و نواها تبدیل شد، اما این روزها موزه هنرهای دوره اسلامی‌ست.

بازار وکیل: فاصله بازار مسگرها تا بازار وکیل، پیاده حدود ۵ دقیقه است. قدمت این بازار معروف، به سال ۱۱۵۶ خورشیدی برمی‌گردد. کمتر گردشگر داخلی یا خارجی‌ای هست که به شیراز سفر کند و بازار وکیل را نبیند. اینجا هم برای گردش انتخابی عالی‌ست،‌ هم برای خرید.

از این بازار می‌توان سوغات شیراز مثل کلوچه و مسقطی، عرقیجات سنتی، گبه،‌گلیم و پارچه‌های عشایری را خرید.

حمام وکیل: بخش قشنگی از مجموعه‌ وکیل شیراز،‌ حمام تاریخی وکیل است که در فاصله ۵ دقیقه‌ای از بازار وکیل قرار گرفته. این‌ حمام، یکی از جالب‌ترین و زیباترین گرمابه‌های سنتی و تاریخی‌ست. این روزها گرمابه وکیل به موزه تبدیل شده. مجسمه‌های مومی زیادی در آن می‌بینیم که سبک زندگی گذشته را نشان می‌‌دهند.

مرتبط:عمارت کلاه فرنگی شیراز _آرامگاه کریمخان زند

راهنمای سفر به شیراز/ اماکن دیدنی

استان فارس از استان‌های جنوبی کشور است که به دلیل وجود جاذبه‌های متعدد تاریخی، طبیعی و مذهبی همواره یکی از پرطرفدارترین مقاصد گردشگری برای مسافران داخلی و خارجی بوده است. این استان پهناور در بخش جنوبی کشورمان قرار گرفته است و قدمتی بسیار طولانی دارد. فارس از دیرباز مورد توجه حاکمان سرزمین پهناور ایران بوده است.
 راهنمای سفر به شیراز/ اماکن دیدنی / هتل‌ها + تصاویر
حافظیه
حافظیه (آرامگاه حافظ) نام مجموعه آرامگاهی موجود در شمال شهر شیراز و در جنوب دروازه قرآن است. این مجموعه به دلیل جای دادن آرامگاه حافظ شیرازی در خود به این نام مشهور شده است. مساحت حافظیه ۲ هکتار بوده و از ۲ صحن شمالی و جنوبی تشکیل یافته که این صحن ها توسط تالاری از یکدیگر جدا شده اند. این مجموعه ۴ درب ورودی-خروجی دارد که درب اصلی در سمت جنوب آن، دو درب در سمت غرب آن و یک درب در سمت شمال شرق آن قرار گرفته‌ است.
تالار حافظیه که از آثار دوره زندیان است، ۵۶ متر طول و ۸ متر عرض داشته و از ۲۰ ستون سنگی، هرکدام به ارتفاع ۵ متر تشکیل شده است. این تالار پیشتر شامل ۴ ستون و ۴ اتاق بوده که بعدها اتاقها از محدوده آن حذف گردیده است. در سمت شرق و غرب تالار ۲ اتاق -یکی متعلق به سازمان میراث فرهنگی و دیگری مربوط به دفتر آرامگاه- وجود دارد. شیوه معماری این تالار مربوط به دوره های هخامنشیان و زندیان است.
 راهنمای سفر به شیراز/ اماکن دیدنی / هتل‌ها + تصاویر
دروازه قرآن
دروازه قرآن یکی از دروازه‌های به جای مانده از دوره‌های قدیم در شیراز است که امروزه به عنوان یکی از آثار تاریخی این شهر به حساب می‌آید.
دروازه قرآن در شمال شرقی شهر شیراز در تنگ الله اکبر میان کوه چهل مقام و کوه باباکوهی قرار دارد و در واقع در خروجی شیراز بسمت شهر مرودشت واقع شده است. این بنای تاریخی در کنار فلکه طاووسیه شیراز قرار دارد. دروازه قرآن در فاصله کمتر از ده متری مقبره خواجوی کرمانی و همچنین فاصله کمتر از پانصد متری باغ جهان نما و همچنین فاصله کمتر از هزار متری مقبره شاعر نامدار پارسی زبان حافظ شیرازی و باغ جهان نما قرار دارد.
 راهنمای سفر به شیراز/ اماکن دیدنی / هتل‌ها + تصاویر
شاهچراغ آرامگاه
شاهچراغ آرامگاه «میر سید احمد» ملقب به شاهچراغ، پسر موسی کاظم امام هفتم شیعیان است.
این بنا در دوره اتابکان فارس در سده ششم هجری قمری ساخته شده است و گنبد و بارگاه آن دارای کاشی کاری های زیبایی است. درون حرم را با به کار بردن آیینه های ریز رنگین، به سبکی هنرمندانه، آیینه کاری کرده و انواع خطهای زیبای فارسی و عربی، تزیین کننده نمای اطراف آینه ها و کاشی ها است.
بنای حرم، مشتمل بر ایوانی در جلو و حرمی گسترده در پشت ایوان است که در چهار جانب حرم، چهار شاه نشین قرار گرفته و مسجدی نیز در پشت حرم (سمت غرب) ساخته شده است. ضریح آن در شاه نشین زیر گنبد قرار دارد و از نقره ساخته شده است.
حیاط شاه چراغ دارای دو در اصلی ورودی است که در سمت جنوب و شمال حرم از زیر دو سر در بزرگ کاشی کاری شده گذشته و وارد حیاط وسیع حرم می شویم. در میان حیاط، حوض بزرگ فواره داری ساخته شده و در اطراف حوض درختکاری شده است. حرم شاهچراغ در سمت غرب حیاط و حرم سید میر محمد- برادر شاه چراغ – در سمت شمال شرقی حیاط قرار دارد.
غیر از دو در اصلی، دو در فرعی دیگر نیز وجود دارد که یکی به بازار حاجی و دیگر به مسجد جامع عتیق میرود درگاه مانندی نیز از ضلع شمال حیاط وارد بازار شاه چراغ میشود.
در دور تا دور حیاط، اتاق هایی دو طبقه ساخته شده که در پیشانی و جرزهای جلو آنها کاشی کاری شده است. ستون های آهنی ایوان حرم به وسیله چوب های نفیس پوشش داده شده و در سقف مسطح آن نیز چوب منبت کاری شده به کار رفته است. امکانات وسیعی مثل پاسگاه انتظامی، دفتر پست و مخابرات، کتابخانه و موزه در این حیاط وسیع برای رفاه مردم ایجاد شده است.
راهنمای سفر به شیراز/ اماکن دیدنی / هتل‌ها + تصاویر
بازار وکیل
بازار وکیل شهر شیراز یکی ازمشهورترین بازارهای سنتی و تاریخی ایران است. این بازار که به فرمان کریم خان زند (۱۱۷۲ – ۱۱۹۳ ه. ق) ساخته شده، اکنون در مرکز شهر شیراز (شرق میدان شهدا) قرار گرفته است. (مسجد و حمام تاریخی وکیل نیز در کنار این بازار قرار دارند) بازار طویل خوش طرحی که از بهترین آثار کریم خان زند است و هنوز تقریبا سالم و پابرجای در شیراز باقیمانده، بنام «بازار وکیل» مشهور است.
بازار وکیل تشکیلاتی داشته که بازرگانان میتوانستند با اطمینان کامل کالاهای خود را در آن به امانت بسپارند و در موقع لازم از آن استفاده نمایند.
این بازار از نزدیکی دروازه اصفهان تا مدخل بازارهای قدیم امتداد دارد و مشتمل بر حجره هایی با سکوی پهن در طرفین و ۷۴ دهانه طاقهای بلند و خوش تناسب بوده است و چهار سوق بلندی در میان آن قرار داشته که بازارهای فرعی و غربی و شرقی آن را قطع می نموده است.
مصالح ساختمانی این بازارها گچ و آجر و آهک بوده که روی پایه هایی از تخته سنگ های تراشیده قرار گرفته است. سقف چهار سوق که از چهار طرف آن چهار بازار منشعب میشود بسیار بلند و با سبک ساختمانی دلپسندی بنا شده است.
باغ دلگشا
باغ دلگشا یکی از باغ های تاریخی شیراز بوده و در ناحیه آرامگاه سعدی قرار دارد. قدمت این باغ به زمان ساسانیان می رسد. این باغ در زمان صفویه از جمله باغ های مشهور شیراز به شما میرفته و در این باغ عمارت هایی مربوط به دوره قاجاریه دیده می شود.
مساحت این باغ ۵/۷ هکتاراست و با شماره ۹۱۲ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. بیشتر درختان آن را مرکبات مخصوصا نارنج و پرتقال تشکیل می دهند. آبی که از چشمه قنات آرامگاه سعدی جاری است از این باغ میگذرد.
 راهنمای سفر به شیراز/ اماکن دیدنی / هتل‌ها + تصاویر
ارم شیراز
تاریخ ساخت و بنیانگذار اولیه باغ ارم شیراز، به درستی مشخص نیست؛ ولی توصیف هایی از آن در سفرنامه های متعلق به قرن دهم و یازدهم هجری آمده است.این باغ در روزگار سلجوقیان و آل اینجو پا برجا بوده است. در زمان زندیه هم کریمخان زند در سازندگی و بهسازی این باغ کوشید. در زمان قاجاریه این باغ به مدت ۷۵ سال به دست سران ایل قشقایی افتاد. در این زمان عمارتی در این باغ ساخته شد. اما در زمان سلطنت ناصر الدین شاه قاجار عمارتی دیگر توسط حسین علی خان نصیر الملک پی ریزی شد که با مرگ وی خواهر زاده او ابولقاسم خان نصیر الملک امور باغ ارم را به دست گرفت و عمارت نیمه کاره را تکمیل کرد. این عمارت تا کنون پابرجاست.
این باغ تنوع گیاهی بسیار بالایی دارد و گیاهان بسیاری از اقصا نقاط جهان در این باغ کاشته شده است؛ به شکلی که باغ در قالب یک نمایشگاه از انواع گلها و گیاهان درآمده است. در حال حاضر این باغ در اختیار دانشگاه شیراز است؛ باغ گیاهشناسی آن در اختیار دانشکده کشاورزی و ساختمان باغ در اختیار دانشکده حقوق قرار دارد. در تاریخ ۶ تیرماه ۱۳۹۰ در سیوپنجمین اجلاس کمیته میراث جهانی یونسکو باغ ارم شیراز به همراه هشت باغ دیگر ایرانی در فهرست میراث جهانی ثبت گردید.
 راهنمای سفر به شیراز/ اماکن دیدنی / هتل‌ها + تصاویر
آرامگاه سعدی
آرامگاه سعدی معروف به سعدیه محل زندگی و دفن سعدی، شاعر برجسته پارسیگوی است.
این آرامگاه در انتهای خیابان بوستان و کنار باغ دلگشا در دامنه کوه در شمال شرق شیراز قرار دارد. در اطراف مقبره، قبور زیادی از بزرگان دین وجود دارند که بنا به وصیت خود، در آنجا مدفون شده است.

آدرس مکان‌های دیدنی شیراز:

باغ ارم
فارس – شیراز خیابان دانشگاه – میدان ارم – ابتدای خیابان ارم

مسجد نصیرالملک
فارس – شیراز گود عربان، در جنوب خیابان لطفعلی خان زند کوچه۲۷

پاسارگاد (مقبره کورش)
فارس – شیراز ۳کیلومتری غرب جاده شیراز-اصفهان

باغ عفیف آباد (گلشن)
فارس – شیراز عفیف آباد، بلوار ستارخان

حافظیه (مزار لسان الغیب)
فارس – شیراز بلوار هفت تن، بلوار چهل مقام

بازار وکیل
فارس – شیراز خیابان لطفعلی خان زند – محله (درب شاهزاده) جنب مسجد جامع وکیل

غار قلعه بندر
فارس – شیراز روبروی باغ دلگشا

آرامگاه شاهچراغ – آرامگاه احمد بن موسی کاظم (ع)
فارس – شیراز خیابان حضرتی

هتل بزرگ شیراز
فارس – شیراز ایستگاه دروازه قرآن

حمام وکیل
فارس – شیراز بلوار کریمخان زند ، خیابان آیت الله طالقانی ، کنار مسجد وکیل

بام شیراز
فارس – شیراز

باغ موزه نارنجستان قوام
فارس – شیراز خیابان لطفعلی خان زند، در محله درب شیخ

آرامگاه سعدی (سعدیه)
فارس – شیراز شهرک سعدی، انتهای خیابان بوستان

ارگ کریم خانی
فارس – شیراز بلوار کریم خان زند ، نزدیک میدان شهدا

سرای مشیر (سرای هنر)
فارس – شیراز جنب بازار وکیل

دروازه قرآن
فارس – شیراز بلوار امام رضا

باغ دلگشا
فارس – شیراز در نزدیکی آرامگاه سعدی

موزه تاریخ طبیعی دانشگاه شیراز
فارس – شیراز بلوار مدرس

گردشگاه هفت برم
فارس – شیراز ۵۵ کیلومتری شیراز

دارالسلام شیراز
فارس – شیراز بلوار سیبویه

موزه پارس
فارس – شیراز خیابان زند، باغ نظر، نزدیک ارگ کریمخان

چشمه جوشک
فارس – شیراز شهرک قصر قمشه

هتل سنتی نیایش
فارس – شیراز سه راه نمازی ، به طرف شاه چراغ ، کوچه کلانتری عباسی ، بعد از بی بی دختران ، کوچه شاهزاده جمالی ، پلاک ۱۰

دریاچه قره آغاج
فارس – شیراز دهستان دشت ارژن در بخش ارژن شیراز

رکن آباد
فارس – شیراز ۱۲ کیلومتری شمال شیراز

غار چاه دختر
فارس – شیراز جناح غربی کوه و قلعه فهندژ

مسجد وکیل
فارس – شیراز خیابان طالقانی

باباکوهی
فارس – شیراز بلوار جمهوری

پارک قلعه بندر
فارس – شیراز بالای کوه قلعه بندر، شهرک سعدی

گهواره دید شیراز
فارس – شیراز بلوار هفت تنان