غار علیصدر _طولانی‌ترین غار آبی دنیا
غار علیصدر یکی از جاذبه های اصلی گردشگری همدان است که به همراه آثار تاریخی دیگر مثل آرامگاه بابا طاهر وگنجنامه این شهر را به عنوان یکی از مقاصد اصلی گردشگری در ایران معرفی کرده است.
غار علیصدر غار شگفت انگیزی است که طولانی‌ترین غار آبی دنیا لقب گرفته است.
غار علیصدر در ارتفاعات ساری قیه نزدیک روستای علیصدر شهرستان کبودراهنگ در استان همدان و در یکی از مرتفع‌ترین مناطق استان در دامنه رشته کوه زاگرس واقع شده است. ارتفاع دهانه غار علیصدر از سطح دریا ۲۱۸۰ متر است. محوطه غار علیصدر دالان‌های پیچ در پیچ و دهلیزهای متعددی دارد.
در نزدیکی غار علیصدر، روستایی به نام علیصدر وجود دارد؛ به همین خاطر اسم روستا را روی غار گذاشته اند. بر اساس نظر کارشناسان مطرح زمین شناسی دنیا غار علیصدر یکی از بی‌نظیرترین و بزرگ‌ترین غارهای آبی جهان است که شکل‌گیری آن به دوره ژوراسیک (دوره دوم زمین‌شناسی ۱۹۰- ۱۳۶میلیون سال پیش ) برمی‌گردد.
مردم روستای علی صدر و روستاهای اطراف، از قدیم‌الایام به وجود این غار پی برده بودند و از آب آن بهره‌برداری می‌کردند. تا اینکه در۵ مهرماه ۱۳۴۲ شمسی گروهی ۱۴ نفره از اعضای هیئت کوه‌نوردی سینای همدان به سرپرستی محمدطاهرهمایونی، غار علی صدر را مورد بازدید و کاوش قراردادند.
در سال ۱۳۵۲ کوهنوردان همدان دهانه و ورودی غار علیصدر را به قطر ۵۰ سانتی‌متر تعریض کردند و از سال ۱۳۵۴ استفاده عمومی از غار علیصدر آغاز شد. از آن روز تاکنون جهت سهولت بازدید و رفاه حال گردشگران کارهای زیادی درون غار انجام شده که علاوه بر افزایش طول مسیر آبی برای قایقرانی، مسیرهایی در خشکی به مسیر بازدید افزوده گشته که مناظر جدید و بدیعی را در جلوی دیدگان مشتاق گردشگران قرار می‌دهد.
آب و هوای داخل غار علیصدر :
دمای داخل غار علیصدر حدود ۱۶ درجه و دمای آب ۱۲ درجه سانتیگراد ثابت می‌باشد. PH آب نزدیک به خنثی و معادل ۸ می‌باشد و عمق آب بین نیم تا ۱۵٫۵ متر اندازه گیری شده است. سختی آب غار علیصدر بالا بوده و از نوع آهکی است بنا براین استفاده از آن برای آشامیدن توصیه نمی‌شود. علیصدر غاری زنده است و هیچ گونه گاز سمی در آن یافت نمی‌شود و به علت وجود جریان هوا تنگی نفس در آن احساس نمی‌گردد، همچنین به علت عدم وجود نور خورشید هیچگونه حیات جانوری در این غار دیده نمی‌شود.
نکته جالب این که غار علیصدر ازنوع غارهای تحکیم یافته است که در طول پنج میلیون سال گذشته هیچ گونه ریزشی در آن صورت نگرفته چرا که استالاگتیت و استالاگمیت‌های موجود درغار علیصدر با عمری به همین میزان دیده می‌شود. ضمناً تاکنون ۱۱۴۴۰متر از مجموع دهلیزهای غار علیصدر در مراحل مختلف شناسایی و حدود ۲/۲ کیلومتر آن مورد بازدید علاقمندان قرار می‌گیرد.
نمای داخل غار علیصدر :
وقتی وارد غار علیصدر می‌شوید با ساخته‌های شگفت‌انگیز طبیعت که در مدت چندین هزار سال تشکیل شده‌اند روبه‌رو می‌شوید. دیدن این مناظر آن‌قدر هیجان‌انگیز است که شما متوجه گذر زمان نمی‌شوید.
در غار علیصدر سنگ‌ها و قندیل‌هایی که در این غار وجود دارند به شکل مجسمه‌هایی مثل پنجه عقاب و شیر دوسر درآمده‌اند. کارشناس ارشد گردشگری و مسؤول روابط عمومی شرکت غار علیصدر، درباره این غار می‌گوید: ساختار طبیعی غار علیصدر باعث شده تا اشکالی به صورت طبیعی و بدون دخالت بشر ساخته شود. در قسمتی از غار علیصدر، سنگی وجود دارد که به صورت پنجه عقاب است. در قسمت دیگری از غار، سنگی به چشم می‌خورد که شبیه اسم مبارک الله است.
قسمت‌های زیادی از غار علیصدر به شکل‌های مختلفی درآمده‌اند؛ مثل شیر دوسر، کبوتر، قایق وارونه یا قسمت دیگری از سنگ‌های غار که به شکل خوشه انگور است. سنگ‌های دیگری هم وجود دارند که خیلی شبیه گل‌کلمند؛ آن‌قدر طبیعی که احساس می‌کنید واقعا گل کلم هستند.» علاوه بر زیبایی‌های غار علیصدر که یکی از جاذبه‌های این مکان شگفت‌انگیز به شمار می‌رود آب و هوای دلچسب این منطقه هم تاثیر زیادی در جذب مسافران دارد.
قایقرانی در غار علیصدر:
آنچه غار علیصدر را از سایر غارهای آبی جهان متمایز می‌کند، سهولت استفاده از کانالهای آبی درون آن است که به سبب وسعت آن به‌راحتی می‌توان در آن طی مسیر کرده و با قایق‌های معمولی از درون آنها گذشت. براساس همین گزارش شکستهای زیادی در رشته علی صدر وجود دارد. بین ۳-۲ شکست در هر متر. به‌علاوه تعدادی سوراخ قیفی شکل در فواصل ۲-۱ متری مشاهده می‌شود که هر دو مشخصه، نفوذ سریع آبهای سطحی را تسهیل می‌کند.