نوشته‌ها

روستای گرمه،افسانه افسونگری در آسمان نیلگون

هر کس یکبار افسون آسمان روستای گرمه شود، دیگر تا پایان عمر از آن رها نخواهد شد و جادوی ستارگان بر پرده نیلگون آسمانش چشم‌اندازی فوق‌العاده از زیبایی پدید می‌آورد که هر انسانی را مسحور خود می‌کند.

به گزارش خبرنگار ایمنا، اگر از دیدنی های استان اصفهان بگوییم شاید باید سال‌ها بر روی کاغذ قلم زد تا بتوانیم آنچه که شایسته این دیار است را بنویسیم، اما همه کسانی که به اصفهان می‌آیند و مردمان این منطقه ممکن است حداقل یکبار به تماشای شکوه باغ فین و دشت لاله های واژگون خوانسار و آبشارهای خروشان سمیرم و صدها و هزاران زیبایی این سرزمین رفته باشند، اما کمتر کسی است که به قلب کویر ایران رفته باشد و از آسمان‌ صاف و پرستاره شب و رنگ خاکی چشم نواز تپه ماهور در روز و نخلستان‌ها و جنگل‌های تاق و گز لذت برده باشد.

کویر شب و روزش بی وصف و افسون‌گر است، زیبایی نهفته در شب‌های پرستاره کویری همیشه برای آدمی باشکوه است چرا که آرامش بی‌بدیلی را در سکوتش می‌یابد سکوتی که در زندگی پرهیاهوی روزمره نیست و در روزهایش زیبایی‌هایی از جنس راه رفتن بر رمل های روان حسی عجیب دارد. دست که در شن ها می کنید انگار تمامی گرما و روح زمین در تار و پود وجودتان رخنه می کند. درک این همه زیبایی تنها در صورتی برایتان حاصل می‌شود که خود از نزدیک آن را لمس کنید.

اگر تنها یکبار تجربه سفر به کویر را داشته باشید چنان اسیر زیبایی های وصف‌نشدنی و غرق در لذت و حیرت خواهید شد که مرغ خیالتان را هر بار راهی این دیار می کنید.

باید پا در این سرزمین بگذارید تا ببینید که وقتی صحبت از زیبایی‌های طبیعت می‌شود منظور جنگل‌های سرسبز، رودخانه‌های خروشان و کوه‌های سر به فلک کشیده نیست بلکه جذابیت و افسونی خیره کننده و آرامشی ژرف و عمیق در کویر نهفته است.

روستای “گرمه“، نقطه‌ای بر جاده تاریخی ابریشم، منطقه خور و بیابانک و در فاصله ۳۵۰ کیلومتری از اصفهان که قدمت چندین هزار ساله روستا و جاذبه‌های بی‌شمارش چنان کرده که پای گردشگرانی از سراسر جهان به روستای گرمه باز شده است. وارد روستای گرمه که شوید چشمتان مجذوب خانه هایی می‌شود که با نظم خاصی در کنار یکدیگر و بر روی تپه خاره قرار گرفته‌اند، خانه‌های اینجا مشرف به نخلستان‌ است، اینجا سادگی حرف اول را می‌زند، همه چیز اینجا در سادگی زیباست زیبایی که تنها باید با چشم دل دید.

روستای-گرمه

شاید تماشای چشمه آب معدنی که هزاران سال است از دل کوه می جوشد آن هم در دل کویر برایتان حیرت آور باشد البته تعجب برانگیزتر این است که در کویری که با خشکی پیوند خورده برکه‌هایی است که در فواصل زمستان و بهار پر از اردک و مرغابی است و تپه‌های اطراف آن پر از کبک و تیهو است.

آب گرم معدنی آن برطرف‌کننده درد پا، درد کمر و آرتروز است و هر ساله گردشگرانی برای استفاده از این چشمه و زیارت “امامزاده مقرب” آن عزم سفر می‌کنند.

روستای-گرمه

بیابان‌ها و مزارعی که در هر گوشه  آن دسته‌های شتر به چرا مشغول هستند و ریگزارهای وسیع که شن‌های روان آن هنگام وزش باد به رقص در می‌آیند همه و همه شما را به ادامه این سفر دلگرم‌تر می‌کند.

اما زیبایی های این سرزمین به همین جا خلاصه نمی شود لذت قدم زدن در کوچه‌های تنگ و پرپیچ گرمه همراه با دیدن سابات‌های بسیار زیاد؛ همچنین قلعه بسیار قدیمی و چهار طبقه گرمه متعلق به عهد ساسانیان که توجه بیشتر باستان‌شناسان را هم به خود جلب کرده است برایتان خاطره‌انگیز خواهد بود .

روستای-گرمه

دنیای دیگری در این سرزمین نهفته که شاید به سختی بتوانید در آن پا بگذارید، نخلستان هایی زیبا و پردرخت که در کمتر دیاری می توان یافت، اما جالب است بدانید به بار نشستن خرما از یک درجه حرارتی به بالا امکانپذیر است و کویرهای مرکزی ایران دارای زمستان‌های سردی هستند به همین دلیل خرمای مرغوبی در آن‌ها به بار نمی‌شیند، اما گرمه از روستاهایی است که زمستان چندان سردی ندارد، به همین دلیل دارای نخلستان‌های زیادی است و خرمای بسیار خوبی دارد. اما زبان از وصف قاصر می شود هنگامی که درختان خرمای گرمه را در کنار درختان زردآلو می‌بینید.

روستای-گرمه

قلعه، قبرستان کشته‌ها، امامزادگان، استودان گبرها و غارهایی که تعدادشان کم نیست؛ همچنین قلعه و مسجدی که قدمتش به هزاران سال پیش باز می‌گردد و دو بقعه امامزاده بسیار زیبا از دیدنی‌های روستا است، .

پیوند تاریخ و طبیعت در اینجا به پایان نمی رسد، اگر بخواهید آسمان پرستاره و خیره کننده گرمه را شب هنگام نظاره‌گر باشید، امکاناتی برای استراحت و گذاراندن یک شب آرام و زیبا در این منطقه خواهید داشت.

منبع:ایمنا

روستای-گرمه

خور و بیابانک،رقص خورشید روی شن

در خور و بیابانک باد می‌وزد تا نور سوزان خورشید تبدیل به نوازش داغ بر روی شن‌های روان که از صحرا بلند شده‌اند، شود. شن‌ها به حرکت درمی‌آیند و پا به شهرها و خانه‌ها می‌گذارند. مردمان کویر با شن و آفتاب بزرگ شدند و زندگی آن‌ها با این دو عنصر عجین شده است.

در نقطه‌ای دور از مرکز استان و زیر آسمان صاف، درمیان شن‌ها ، عروس کویرهای ایران قرار دارد. همچنان که از نام “خور” پیداست خورشید اینجا همه چیز است، مردمان مرکز ایران از دیرباز در اینجا سکونت داشته‌اند. ناصر خسرو در سفرنامه خود به منطقه خور و ساکنان آن نیز اشاره کرده که این نشان از قدمت بالای منطقه دارد.

قدمت خور به پیش از دوران ساسانی باز می‌گردد، که وجود قلعه بیاضه و جندق با قدمتی نزدیک به سه هزار سال نشان از این موضوع دارد. ناصر خسرو در سفرنامه خود به قلعه بیاضه اشاره کرده و حتی چند شب را در این قلعه گذرانده است. قلعه جندق به گفته مردم، زندان انوشیروان بوده است، این قلعه هزارتویی پر رمز و راز از خانه‌ها و کوچه‌ها است که همچنان مردم در آن سکونت دارند.

خور-و-بیابانک

قنات جز جدایی ناپذیر شهرها و آبادی‌های مرکزی ایران است، قنات “کلاغو” با طول هفت هزار و ۲۰۰ متر یکی از طولانی‌ترین قنات‌های ایران است که به خور می‌رسد.قنات دیگر خور که از زیر شهر می‌گذرد “دهزیر” نام دارد، قدمت قنات دهزیر به بیش از یک هزار سال می‌رسد و دارای ۶۵ حلقه چاه است که از زیر شهر می‌گذرد.

منطقه خور و بیابانک با ۱۳۶ شهر و روستا از بزرگترین شهرستان‌های استان اصفهان است. هرکدام این روستاها برای خود شهرت و پیشینه‌ای دارند، اما شاید مشهورترین این روستاها “مصر” باشد. شن‌ و ریگ‌زارهای مصر شهرتی جهانی یافته اند و از این روستا به عنوان نگین کویر ایران یاد می‌شود. شب مانی در اقامتگاه‌های روستای مصر و تماشای آسمان پرستاره کویر یکی از تجربه‌های فراموش نشدنی خواهد بود.

خور-و-بیابانک

روستا “گرمه” دیگر روستای تاریخی خور است، این روزها نام گرمه به اقامتگاه بوم‌گردی معروف آن که به دست مازیار آل‌داوود ساخته شده و قدیمی‌ترین اقامگاه بوم‌گردی ایران است، مطرح می‌شود. قلعه ساسانی گرمه در ورودی این روستا هنوز شکوه و عظمت خود را حفظ کرده و در کنار چشمه آب معدنی گرمه پذیرای گردشگران است.

روستای “آبگرم” که محل دفن امام‌زاده ابراهیم از فرزندان امام موسی کاظم و روستایی است که در منطقه خور به عنوان یک مکان مقدس از آن نام برده می‌شود. همچنین آب گرمی که از دل کوه‌های این روستا خارج می‌شود که به دلیل وجود نمک زیاد در آن خواص فراوانی دارد و دلیل نام‌گذاری این روستا است.

“فرخی” که با رأی هیئت دولت در سال ۸۸ تبدیل به شهر شد، یکی از توابع خور است. مردمان فرخی همانند پرتوهای خورشید بسیار گرم و مهربان هستند، بسیاری ازمردم این منطقه به کار کشاورزی و مزرعه‌داری مشغول‌اند. فرخی در میان دیگر شهرها و روستاهای خور و بیابانک کمتر شناخته شده اما این شهر زیبا جاذبه‌های فراوانی دارد.

خور-و-بیابانک

مسجد جامع فرخی که در قرن ۱۲ هجری قمری بنا شد هنوز سرپا است، دروازه‌های این شهر که نشان‌ دهنده این بوده که در قدیم کل شهر در قلعه‌ای قرار داشته، هنوز پا برجا است. فرخی در زمان اسماعیلیه یکی از پایگاه‌های مهم در مرکز کشور بوده است. در کنار جاذبه‌های تاریخی، فرخی قنات مشهوری نیز دارد که از طریق پایاب‌ها می‌توان به زیر زمین رفت و به تماشای قنات زنده آن نشست. اگر از شهر فرخی گذر کردید حتماً تخمه آفتاب‌گردان و پسته این شهر را امتحان کنید.

سبزی در کویر به یک چیز خلاصه می‌شود؛ “نخل”. نخلستان شاید تنها جایی باشد که بتوان از تلالو داغ خورشید به نوازش نسیم پناه آورد. در جای جای شهرها و روستاهای کویر نخلستان‌ها بخش مهمی از آبادی را تشکیل می‌دهند، نخلستان نبض کویر است. زندگی بخشِ بزرگی از مردمان روستاهای کویری از جمله منطقه خور و بیابانک به نخل گره خوره است. در گرمه، خور، فرخی، فرحزاد و دیگر مناطق ،نخلستان‌ها بخش بزرگی از شهر را تشکیل داده‌اند که ضربان اقتصادی شهر از آن می‌گذرد.

خور-و-بیابانک

خور و بیابانک در قلب ایران و شرقی‌ترین نقطه اصفهان، نماد سبک زندگی کویری است. با وجود قنات‌های زنده و نخلستان‌ها به خوبی سبک زندگی کویرنشینان و حتی ایران قدیم در این منطقه مشخص است. شهر خور فاصله‌ای حدود ۴۰۰ کیلومتر تا اصفهان دارد و در مسیر طبس قرار گرفته است، سفر به خور و دیدن شب‌های زیبا کویر تجربه‌ای است که هر گردشگر باید طعم لذت بخش آن را بچشد.

منبع:ایمنا

شب نشینی در آتشونی

بهره‌جستن از حال و هوای کویر در خور و بیابانک بهانه ای می شود تا به روستای گرمه سفر کرده و با گذراندن لختی از زمان در اقامتگاه آتشونی با پدر بومگردی ایران هم‌صحبت شویم و از کویر بشنویم که به قولی هیچستان پُر اسراری است که در آن، دنیا و آخرت روی در روی هم‌اند…

به گزارش خبرنگار ایمنا، به شرقی‌ترین نقطه استان اصفهان یعنی شهرستان خور و بیابانک سفر می کنیم که در حاشیه جنوبی کویر مرکزی ایران واقع شده و علاوه بر ابنیۀ تاریخی بسیار، با داشتن آب و هوایی گرم و خشک و بیابانی از جاذبه های اکوتوریستی خاصی برخوردار است. اندکی آن‌سوتر به روستای تاریخی گرمه وارد می شویم که بر نقطه ای از جاده ابریشم واقع است و قدمت آن به دوران ساسانیان می رسد. گام به گام در این روستای تاریخی پیش می رویم و مگر می شود تخت عباسی، تخت عروس، رمل های ماسه ای، چال سلکنون و دریاچه نمک سلکنون را در کویر و روستای گرمه تجربه نکرد. جاذبه های روستای گرمه یکی‌یکی به وجدمان می آورد و گام هایمان را به اقامتگاهی می رساند که با نام آتشونی و مازیار آل داود مزین شده است، در اقامتگاه بومگردی آتشونی میهمان پدر بومگردی ایران شده و با رسم آتشونی و نوای دف و تنبور و نای همراه می شویم.

بازگشت به روستای گرمه

مازیار آل داود که با نام پدر بومگردی ایران شُهره است پیراهنی بلند، جلیقه ای کوتاه و شلواری گشاد به رنگ مشکی با حاشیه های سبز بر تن دارد و به گفتۀ خودش ۲۰ سالی می شود که از این پوشش استفاده می کند، خودش لباس را طراحی می کند و مادر ان را می دوزد. مازیار آل داود می گوید: من خیاط خانه ای هم در روستای گرمه تاسیس کرده ام تا هم برای جوانان شغل ایجاد شود و هم لباس هایی با طرح خودم طراحی کنم که برای روستاییان راحت باشد.

آل داود متولد تهران و روستای گرمه روستای پدر و مادرش است، پدری که در نیروی هوایی شیراز، همدان، تهران، اصفهان و تبریز مدرس زبان تخصصی بود. وی ادامه می دهد: اقامتگاه آتشونی، خانه خالۀ پدر و مادرم بود و من وقتی هفت ساله بودم برای اولین بار به گرمه آمدم، درواقع آشنایی من با گرمه به دلیل حضور افرادی از خانواده‌مان در این روستا بود البته به دلیل شغل پدرم ما در روستای گرمه زندگی نمی کردیم اما رفت و آمد داشتیم تا اینکه من که از شلوغی و سروصدا خسته شده بودم به دلیل اینکه می خواستم برای این روستا کاری انجام دهم که به مردمش امید دهم و درآمدزایی کنم و عاملی باشد برای ماندن مردم در این روستا، به همین دلیل به گرمه بازگشتم و همسر و پسرم و بعد هم مادر و پدرم، برادرم و همسرش به روستای گرمه آمدند و الان همگی در این روستا زندگی می کنیم.

blank

حضور در کتاب لونلی پلانت

وی می گوید: من در کاخ نیاوران و سعدآباد سفالگری آموزش می دادم و گاهی هم درخصوص معماری داخلی خانه ها کارهای تزئیناتی با گِل و سفال برای ساختمانها انجام می دادم؛ همسرم یکی از شاگردانم در زمینه سفالگری بود که با هم ازدواج کردیم، او متولد ایران است و در رشته حقوق قضایی درس خواند اما بعد از اینکه با من ازدواج کرد کار خودش را رها کرد و با تصمیم من برای آمدن به گرمه موافق بود و با من همراه شد.

آل داود با بیان اینکه در دوسال ابتدای حضورش در روستای گرمه در مزرعه ای که در سه کیلومتری این روستا واقع بود و تعدادی اتاق داشت به سفالگری و چوپانی پرداخته بود، می گوید: کم‌کم برخی از گردشگران داخلی و خارجی که به دلیل جاذبه های کویر به این روستا می آمدند میهمان خانه ما می‌شدند و به این ترتیب بود که من تصمیم گرفتم اقامتگاهی ایجاد کنم تا گردشگران بیشتری برای بهره بردن از جاذبه های کویر، صنایع دستی، معماری و طبیعت آن به روستای گرمه بیایند و به لحاظ اقامتی هم مشکلی نداشته باشند ضمن اینکه تاکید داشتم این اقامتگاه با فرهنگ بومی این روستا پیوند کامل داشته باشد. به این ترتیب با قراداد مرمت در ازای اجاره بها، با اداره اوقاف همراه شدیم و این خانه را بازسازی کردم و اقامتگاه آتشونی با سرمایۀ شخصی ما در سال ۸۰-۱۳۷۹ در روستای گرمه ایجاد شد.

از اقامتگاه آتشونی به عنوان اولین اقامتگاه بومگردی در ایران نام برده شده و به همین دلیل است که مازیار آل داود، پدر بومگردی ایران است. وی که به صورت تجربی معماری کویر را آموخته تصریح می کند: ایجاد اقامتگاه آتشونی در روستای گرمه باعث شد بسیاری از جوان ها در این روستا بمانند و مهاجرت نکنند و به فعالیت هایی مشغول شوند که به نوعی با بومگردی ارتباط دارد، ارزش و شأن روستای گرمه بالا رفته است و حتی خیلی از افرادی که پیش از این از گرمه رفته بودند به این روستا بازگشته اند. حتی نام اقامتگاه آتشونی در کتاب لونلی پلانت که یکی از مهم ترین کتاب ها درخصوص معرفی مکان های گردشگری دنیاست نیز آمده تا در دسترس گردشگران همۀ جهان باشد. در این کتاب مسیر رسیدن به اقامتگاه آتشونی اینطور گفته شده که گردشگران باید از اصفهان به خور و بیابانک آمده و سپس به یزد رسیده و از آنجا مسیر روستای گرمه طی کنند.

رسم شب نشینی دور آتش

پدر بومگردی ایران به انتخاب نام آتشونی برای اقامتگاه بومگردی خود در روستای گرمه اشاره کرده و می گوید: کلمۀ آتشونی در زبان محلی روستای گرمه به معنی شب نشینی دور آتش است چون در بین مردم این ناحیه این موضوع خیلی رایج است که در مهمانی ها می گویند برویم آتشونی یعنی موقع شب برویم دور آتش و به این ترتیب موقع شب آتش روشن می کنند و دور آتش جمع می شوند، من هم نام آتشونی را برای این اقامتگاه انتخاب کردم که هم خودمان در این روستا رسم آتشونی برگزار می کنیم و هم این کلمه به مهمانی مرتبط است.

آل داود که در بسیاری از نقاط ایران مشوقی برای تاسیس اقامتگاه های بومگردی بوده است و به عنوان آغازگر بحث شناخته می شود تحقیقات زیادی در این خصوص دارد و تنها بر روی موضوع توریسم تاکید ندارد بلکه تلاش می کند تا با شناسایی داشته های روستاها مردم مهاجر را به روستای خود بازگرداند و به این ترتیب موجبات آبادی روستاها را فراهم شود. وی می گوید: من اعتقاد دارم که دوران شهرنشینی به پایان رسیده و امروزه روستاها به لحاظ امکانات کمتر از شهرها نیستند و همین موضوع باعث بازگشت روستاییان به روستاها خواهد شد. به همین دلایل است که من افراد زیادی را تشویق کردم تا به موضوع بومگردی وارد شوند و درخصوص طراحی داخلی و معماری اقامتگاه ها به آنها کمک می کنم، ضمن اینکه آنها را به آژانس ها معرفی کرده و با گردشگران خارجی مرتبط می کنم تا اینکه درنهایت خودشان خبره شوند.

blank

عوامل مهم در رتبه بندی

وی ادامه می دهد: ما تلاش بسیاری داشتیم تا موضوع بومگردی تا آنجا رسمیت یافته به طوری که تا کنون حدود ۵۰۰ اقامتگاه بومگردی در کشور ایجاد شده و فعالیت می کنند؛ ضمن اینکه تلاش می کنیم اولین انجمن بومگردی حرفه ای کشور را هم ایجاد کنیم و موضوع رتبه بندی را از طریق انجمن پیگیری کنیم هرچندکه ما همواره برای بحث رتبه های اقامتگاه ها بر روی کیفیت در خدمت رسانی و فضا و مهمان نوازی و اطلاعات فرهنگی درخصوص منطقه و آداب و رسوم آن تاکید کرده ایم.

آل داود می افزاید: فرق اقامتگاه‌های بومگردی با خانه‌های معمولی این است که شما در این خانه‌ها به غیر از اینکه نزد یک خانواده هستید و احساس امنیت می‌کنید و غذای خوبی می‌خورید و ارتباط خوبی می‌گیرید با فعالیت فرهنگی خاصی هم آشنا می‌شوید، بنابراین اولویت بندی اقامتگاه‌ها باید روی این مسائل باشد تا اینکه بیاییم یک اقامتگاه را بر اساس مثلاً لاکچری بودن رتبه بندی کنیم چرا که معتقدیم نباید به بناهای قدیمی و ترکیب اصلی آن‌ها آسیبی زده شده و تغییری ایجاد شود چون هدف این است که آن بنا و آداب و رسوم حفظ شود. نظر ما و انجمن اقامتگاه‌های بومگردی این است که بتوانیم اقامتگاه‌ها را براساس نوع فعالیتی که انجام می‌دهند، کیفیت مرمت، نوع پذیرایی، حتی نوع دکوراسیونشان درجه بندی کنیم و موضوع بسیار مهم برای ما در تعیین این استانداردها این است که افرادی که در این کار مشغول هستند توانسته باشند درکنار این کار فعالیت فرهنگی را هم شروع کنند و در کنار ایجاد یک محیط گرم خانوادگی برای مسافر، فعالیت فرهنگی هم داشته باشند.

یکی از انواع اکوتوریسم

موسس اقامتگاه آتشونی با بیان اینکه بومگردی نوعی از اکوتوریسم است و اکوتوریسم با طبیعت ارتباط پیدا می کند، می گوید: بومگردی یعنی دیدن و گردش کردن در بوم یک منطقه و گردش کنید و بهره مندی از چیزهایی که به فرهنگ اصلی آن منطقه تعلق دارد. بومگردی کمک می کند تا بخش هایی از بوم که ازبین رفته بود دوباره زنده شده و به مردم بازشناسانده شود. بومگردی یک اسم برای اقامتگاه ها در نقاط مختلف جغرافیایی است و فقط به کویر اختصاص ندارد و می تواند همه جا وجود داشته باشد. ما در نقاط مختلف جغرافیای ایران فرهنگ هایی داریم که می توانند در قالب بومگردی معرفی شوند.

وی در معرفی عوامل موفقیت در تاسیس یک اقامتگاه بومگردی تصریح می کند: فردی که قصد دارد اقامتگاه بومگردی ایجاد کند باید حتماً اصول اولیه آن را بداند و نمونه های این اقامتگاه ها را ببیند و از تجربه های آنها استفاده کند. ضمن اینکه صبر و مهمان نوازی اهمیت زیادی دارد و مسافری که به این اقامتگاه ها وارد می شود باید حضور درکنار یک خانواده را حس کند چرا که اقامتگاه بومگردی با یک هتل تفاوت دارد، ازطرف دیگر خوردن غذای خانگی و محلی و بهره مندی از جاذبه های فرهنگی و بومی منطقه نیز باید مورد توجه افراد علاقمند در تاسیس اقامتگاه های بومگردی قرار بگیرد.

آل داود ادامه می دهد: متاسفانه برخی افراد قبل از آموزش فقط با توجه با تبلیغاتی که برای ایجاد اقامتگاه بومگردی می‌شود حرکتی را برای ایجاد چنین اقامتگاه هایی شروع می‌کنند اما موفقیت کمی خواهند داشت چرا که به صورت آگاهانه و با مطالعه استفاده از تجربیات دیگران انجام نشده است، اما ما امیدوار هستیم که با آموزش و برنامه ریزی‌هایی انجام شده آنها را ساماندهی کنیم تا هم خودشان متضرر نشوند و هم اختلالاتی در بازار کسب و کار این حوزه ایجاد نکنند.

به گزارش ایمنا، وقت رفتن می رسد و روستای گرمه را به قصد اصفهان ترک می کنیم، رفتنی که همراه است با ترک افسون کویر، کویری که درختان گز و تاقش، بی باک و صبور و قهرمان و بی نیاز از آب و خاک و بی چشم داشت نوازشی و ستایشی و از سینه خشک و سوخته کویر به آتش سر می کشند و می ایستند و می مانند و هریک گویی سفیران عالم دیگرند که در کویر ظاهر می شوند… و می دانیم که افسون کویر بازهم ما را به خود فرا خواهد خواند…

منبع:ایمنا

لحظات به‌ یادماندنی دشت کویر

دشت کویر که یکی از قطب‌های حرارتی کره‌ی زمین محسوب‌می‌شود، وسیع‌ترین کویر ایران است و از دامنه‌های جنوبی البرز تا مرکز ایران گسترش دارد. سفری تصویری به طبیعت زیبا و شگفت‌انگیز این کویر.

طلوع آفتاب

دشت کویر در مرکز ایران و در جنوب‌شرقی رشته‌کوه‌های البرز واقع است. طول آن تقریبا ۸۰۰ کیلومتر و عرض آن ۳۲۰ کیلومتر است. مساحت ۷۷۶۰۰ کیلومتر مربعی دشت کویر، آن را در جایگاه بیست‌وسومین کویر پهناور جهان نشانده است.

دشت نمک

نمک از جمله عناصری است که با ماهیت کویر در هم تنیده است. دشت کویر با نام کویر نمک هم شناخته می‌شود. وجود نمک در این دشت‌های کویری نتیجه فقدان باران و حجم عظیم تبخیر در سطح زمین است. دمای هوا در تابستان کویر ممکن است تا ۵۰ درجه سانتی‌گراد هم برسد. میانگین دمای هوای کویر در زمستان ۲۲ درجه است.

جانداران کویرنشین

کویرها معمولا زیستگاه گونه‌های متنوعی از حیوانات‌اند. مارمولک‌ها از جمله جانداران کویرنشین‌اند که روزها مخفی می‌شوند تا بتوانند با کنترل دمای بدن‌شان نیازهای خود را کنترل کنند.

فرم‌های متنوع کوه‌ها و کلوت‌های کویری

ریگ‌ها و شن‌های روان در کویر، شکل‌های هنرمندانه و زیبایی می‌آفرینند که گاهی شبیه تابلوهای عظیم نقاشی‌اند.

روستای گرمه

روستای قدیمی گرمه در حاشیه کویر و چسبیده به نخلستان‌ها است. قلعه‌ای که در دل این روستا قرار دارد، احتمالا توسط ایرانیانی که در عصر ساسانیان می‌زیستند ساخته شده است.

تقریبا عاری از سکنه

دشت کویر تقریبا عاری از سکنه است و زیستگاه‌های انسانی تنها در حوالی تپه‌ها و اطراف آنها شکل گرفته‌اند.

کاروان

در گذشته، کاروان‌های شتر از دل کویر می‌گذشت و می‌شد آن را در سراسر جاده ابریشم دید. شترها مناسب‌ترین جانوران برای انجام این کار بودند، چون می‌توانند چندین روز بدون آب و غذا زندگی کنند. این قابلیت شترها بی‌نظیر است.

جماز؛ شتر تک‌کوهان

جمازها، یا همان شترهای تک‌کوهان، از سال‌ها پیش در دشت‌های کویری ایران می‌زیستند. امروز این شترها آزادانه می‌گردند و گاه تا حوالی مرز ایران با افغانستان پیش می‌روند. نشانه‌هایی که به گوش‌های این شترها وصل شده، تشخیص و تمییز آنها را ممکن می‌سازد.

تولید نمک

در بخش غربی دشت کویر، در نزدیکی دریاچه نمک، کانال‌های آبی وجود دارند که از آنها برای تولید نمک به روش سنتی استفاده می‌شود. این روش‌ها قدمتی طولانی دارند و از سال‌ها پیش برای تولید نمک مورد استفاده بوده‌اند.

کریستال نمک

کانال‌های آب جاری در دل کویر که کریستال نمک در آنها جریان دارد، بی‌شباهت به آبشاری که با برف پوشانده شده نیستند. اما مراقب باشید! این فقط یک خطای دید است و همین آب جاری می‌تواند به سادگی پوست‌تان را بسوزاند.

هنر در دل کویر

کویر شکل‌ها و صورت‌های مختلفی دارد و گاه توده‌های شن و غبار کویری در آن تصاویری چشم‌نواز و هنرمندانه پدید می‌آورند. اگر به دقت به آنها نگاه کنید، می‌توانید اشکال گوناگون آن را تشخیص دهید و جزئیات بیشتری در آن ببینید.

ریگ روان

بخش‌هایی از دشت کویر با شن پوشانده شده است. معادن نمک که معمولا عاری از سکنه‌اند، با ریگ روان پوشیده شده‌اند. ریگ‌های روان هم شکل‌های گوناگونی دارند و با وزش باد تغییر شکل می‌دهند.

زمین‌های بایر

دشت کویر به شدت گرم است و یکی از قطب‌های حرارتی زمین محسوب می‌شود. طوفان شن و فرسایش خاک آن، زراعت در آنجا را غیرممکن کرده و زمین‌ها بایر و کشت‌ناپذیرند. بخش‌عمده دشت کویر به طور کلی عاری از سکنه است.

مردم و زندگی در کویر

انسان‌ها تنها در بخش‌های کوچکی از مرکز دشت کویر توانسته‌اند مناطقی برای زندگی بیابند. قنات راز حیات در این مناطق است. آنها با این روش‌های سنتی آب مورد نیاز ساکنان را تامین می‌کنند.

کمبود مواد و منابع غذایی

یافتن غذا در کویر آسان نیست و حفاظت از ذخایر غذایی هم به خاطر حرارت بالا دشواری‌های بسیاری دارد.

خرما

خرماها از مهم‌ترین مواد غذایی ساکنان روستاهایی‌اند که در حاشیه کویر قرار دارند. درخت‌های خرما معمولا بین ۴ تا ۷ سال پس از کاشته شدن میوه می‌دهند.

چشم‌انداز ویرانی

نخلستان‌های سال‌خورده در بسیاری از مناطق کویر کاملا ویران شده‌اند. در روستای گرمه، منطقه وسیعی از نخسلتان‌ها سوزانده شدند و ساکنان منطقه می‌گویند دولت عمدا دست به چنین کاری زده تا آنها را وادار به ترک آنجا کند.

راویان ماجرا

شترها می‌توانند داستان‌ها و ماجراهای بسیاری از زندگی در کویر روایت کنند؛ آنها سال‌هاست که شیوه زیست در این دشت‌های کویری را یافته‌اند.

تا جایی که چشم کار می‌کند

شن و ریگ روان در دشت کویر، با وزش باد فرم‌های متنوع و چشم‌نوازی به خود می‌گیرند.

تنها در کویر

گیاهان کویری برای زنده ماندن باید قدر قطره قطره آبی که به آنها می‌رسد را بدانند. گیاهان در کویر تنها هستند.

منبع:دویچه وله