نوشته‌ها

ناصر خسرو از زیلو چه گفته است؟

ناصر خسرو جهانگرد و فیلسوف بزرگ فارسی زبان ۱۰۰۰ سال قبل از زیلو که امروز دستبافته جهانی میبدی ها در استان یزد است، یاد کرده است.

“ابومعین ناصر بن خسرو بن حارث قبادیانی بلخی” معروف به “ناصر خسرو” از شاعران بزرگ فارسی‌زبان، فیلسوف، حکیم و جهانگرد ایرانی است که از مبلغان مذهب اسماعیلی نیز به شمار می‌رود.

وی در قبادیان از توابع بلخ متولد شد و در یمگان از توابع بدخشان درگذشت. او بر اغلب علوم عقلی و نقلی زمان خود از قبیل فلسفه و حساب و طب و موسیقی و نجوم و کلام تبحر داشت و در اشعار خویش به کرات بر احاطه داشتن خود بر این علوم تأکید کرده‌ است.

ناصر خسرو به همراه حافظ و رودکی جزو سه شاعری است که کل قرآن را از برداشته‌ لذا در آثار خویش، از آیات قرآن برای اثبات عقاید خودش استفاده کرده‌ است.

یکی از برجسته‌ترین شخصیت‌های فرهنگی و از نام‌آورترین حکیمان و شاعران و سخن‌گویان به زبان پارسی، ناصرِ خسروِ قبادیانی است که ۱۰۱۷ سال پیش دیده به جهان گشود.

سفرنامه ناصر خسرو، اثر ارزشمند این حکیم بزرگ است که سرزمین‌های گوناگون را در نوردیده و از حلب و طرابلس و شام و فلسطین تا آذربایجان و ارمنستان و سودان را از زیر پا گذرانده است.

اهمیت سفرنامه ناصر خسرو در دقت و صحت اطلاعاتی است که ارایه داده و همین موجب احترام بیشتر به اوست.

یکی از همین نکات که ناصر خسرو در مورد آن دقت نظر به خرج داده است، اشاره وی به زیلو و هنر زیلوبافی است که نشان از رونق این هنر صنعت در هزار سال قبل، در منطقه مرکزی ایران دارد.

وی در سفرنامه خود می نویسد: «نهم ربیع الاول از رقه برفتیم و دوازدهم ماه به شهر تون رسیدیم …در این شهر چهارصد کارگاه بوده است که زیلو بافتندی»

این مطلب از فاز اول طرح مستندسازی زیلوهای تاریخی استخراج شده که در قالب برنامه‌های خوشه زیلو توسط جمعی از محققان در حال اجراست.

اما زیلو چیست که ناصر خسرو آن را به خاطر سپرده و از آن در سفرنامه خود نام برده است؟ “زیلو دست بافته ای اصیل و هنری است که اصالت را به خانه های مدرن امروزی هدیه می دهد.”

یادآور می شود؛ به دنبال ثبت جهانی زیلوی میبد، طرح توسعه خوشه زیلو توسط شرکت شهرک‌های صنعتی استان یزد و به عاملیت سازمان جهاددانشگاهی استان یزد در حال انجام است.

منبع: ایسنا

مرتبط:

عمارت خسروآباد _مقر حکومتی کردستان

دستمال آغشته به خون ناصرالدین ‌شاه

اعطای نشان جغرافیایی زیلو بیانگر جایگاه جهانی آن است

مدیر کل دفتر آموزش و ترویج صنایع‌دستی وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با بیان این که باید از ظرفیت برند شهرهای جهانی صنایع دستی استفاده کرد، گفت: اعطای نشان جغرافیایی صنایع دستی به زیلو نشان داد که دنیا هم زیلوی میبد را شناخته است.

«ویدا توحدی» در نشست شهرداران شهرهای جهانی صنایع دستی که امروز چهارشنبه به میزبانی میبد در استان یزد و در بستر فضای مجازی برگزار شد، با بیان این که بعد از ثبت جهانی زیلو به عنوان صنایع دستی میبد، مورد تایید سازمان مالکیت فکری قرار گرفت و به آن، نشان جغرافیایی صنایع دستی داده شد که این مسئله نشان می‌دهد دنیا هم زیلوی میبد را شناخته است، البته در کنار آن خرمای پیارم حاجی‌آباد نیز صاحب نشان شد که می‌تواند ظرفیت خوبی برای توسعه صنایع دستی باشد.

وی با بیان این که ایجاد بسترهایی برای آموزش، تولید، عرضه و معرفی صنایع دستی در شهرهای جهانی صنایع دستی ضروری است، گفت: ایجاد دهکده صنایع دستی و شهرک صنایع دستی اقدام و لازمه بسیار مهمی است که باید شهرداران در ایجاد آن اهتمام کنند.

توحدی با اشاره به ضرورت ایجاد دانشکده‌های مرتبط با صنایع دستی، تصریح کرد: تاکنون دانشکده مرتبطی در این زمینه نداشتیم لذا باید برای تعامل و رایزنی در این خصوص با دانشگاه‌ها اقدام کنیم.

این مسئول با بیان این که در خصوص گالری‌های مرتبط نیز باید اقدام شود، گفت: باید حضور جوانان و نقش‌آفرنیی آن‌ها در حوزه صنایع دستی را با تکیه بر استفاده از این پتانسیل و ارتقای خلاقیت‌ها افزایش دهیم.

توحدی نسبت به برندسازی و ایجاد لوگوهایی خاص برای صنایع دستی نیز تاکید کرد و گفت: در خصوص بسته بندی‌ها باید توجه داشته باشیم که عرصه و توزیع باید با لوگوی شهر جهانی انجام شود چرا که این اعتبار جهانی مورد تایید همه کشورها و به راحتی در دنیا قابل عرضه است.

مدیرکل دفتر آموزش و ترویج صنایع‌دستی وزارت میراث فرهنگی در پایان این برندهای جهانی را بسیار موثر در برندسازی و تبلیغات دانست و گفت: بسیاری از شهرها، آرزوی داشتن چنین برندهایی را دارند و باید از این ظرفیت به خوبی در راستای معرفی شهرها استفاده کرد که یکی از این اقدامات می‌تواند وراد شدن از طریق شبکه شهرهای خلاق باشد.

منبع: ایسنا

مرتبط:

زیلو _دست بافته‌ای سرشار از عشق و تقسیم کار

زیلو _دست بافته‌ای سرشار از عشق و تقسیم کار

فوت رئیس منطقه‌ای آسیا و اقیانوسیه شورای جهانی صنایع دستی که در ثبت جهانی زیلو نقش پررنگی داشته است، بهانه‌ای شد تا مرور کنیم که زیلو، دست‌بافته‌ای سرشار از عشق مردمان میبد است که بعضاً یک خانواده در تولید آن نقش‌آفرینی می‌کنند.

«غدا هیجاوی» رئیس منطقه‌ای آسیا و اقیانوسیه شورای جهانی صنایع دستی، اهل کشور کویت بود که اخیراً به علت ابتلا به بیماری همه گیر کرونا جان خود را از دست داد اما مرور تصاویر مربوط به حضور وی در استان یزد، بهانه‌ای شد تا یادی از نگاه ویژه‌ی او نسبت به دستبافته جهانی زیلو کنیم.

وی به عنوان رئیس منطقه آسیا و اقیانوسیه شورای جهانی صنایع‌ دستی، پیوند مردم و زیلو را مهمترین عامل در ثبت این صنایع دستی می‌دانست و می‌گفت: عشق و علاقه مردم میبد به هنر زیلوبافی و تلاش آنان برای حفظ این هنر باعث شده تا عنوان شهر جهانی زیلو با شایستگی‌هایی که در این زمینه در میبد وجود دارد، برای این شهر ماندگار شود.

«غدا هیجاوی» در حاشیه بازدید از نمایشگاه صنایع دستی و کارگاه‌های زیلو و موتابی میبد نیز گفته بود؛ مطمئن هستم که مردم میبد سعی و تلاش خود را در سایه همکاری برای حفظ این عنوان خواهند کرد.

وی برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای بانوان را از اقدامات موثر در زمینه حفظ و ترویج هنر صنعت زیلوبافی در میبد بیان و عنوان کرده بود: اولین بار است که بعد از ثبت جهانی زیلو به نام میبد به این شهر آمده‌ام و عشق و دوستی نسبت به زیلو بافان میبدی، بیشترین انگیزه برای سفر به میبد شد.

 

اما آنچه هیجاوی به آن اشاره کرده یعنی اصالت و هویت نهفته در زیلو، مهمترین عاملی است که به ثبت جهانی زیلو منجر شد.

مردمان سختکوش میبد سالیان سال بدون آن که بدانند زیلو روزی قرار است برای مردم جهان به ثبت برسد، آن را به عنوان سالم‌ترین دستبافته خود بافتند و به دنیا عرضه کنند.

زیلو تنها هنر دستان مردم یک شهر نبود بلکه خلاصه‌ای از اندیشه‌ها و باورهای مردم میبد بود که توانست در قامت پنبه‌گون خود خلاصه شود؛ خلاصه‌ای از سادگی، آرامش، سختکوشی، کسب و کار، خلاقیت، سلامت و خانواده است.

خانواده یکی از مهمترین بسترهایی است که می‌تواند به خوبی آن را نشان دهد چرا که مردم این شهر از زن و مرد گرفته در کنار یکدیگر مشغول زیلوبافی میشدند، هنر صنعتی که یک زن خانه‌دار در آن نقش آفرینی می‎کرده و مرد خانواده نیز شاغل زیلوبافی بوده است؛ وظایفی از جمله نخ ریسی، برپا کردن و تهیه دار زیلو، بافندگی و فروش و عرضه آن همگی وظایفی مشترک میان خانواده‌های میبدی بوده که زن و مرد و بعضا فرزندان در آن تقسیم کار داشته اند.

منبع: ایسنا

مرتبط:

ضربه مهلک کرونا به زیلوبافان میبد

ثبت جهانی زیلوی میبد؛ روزنه‌ای برای راهیابی آن به بازارهای جهانی