نوشته‌ها

راهکارهای رفع موانع صادرات صنایع دستی

نتایج یک پژوهش در حوزه صنایع دستی مهم‌ترین موانع توسعه صادرات این صنایع را برشمرده و راهکارهای اصلی برای غلبه بر آن‌ها را ارائه کرده است.

صنایع دستی، تبلور عینی فرهنگ و مظاهر هنری و از نوع هنرهای کاربردی و مردمی به‌حساب می‌آیند و ازآنجاکه هر فراورده دستی، بازگوکننده خصوصیات تاریخی، اجتماعی و فرهنگی محل تولید خود است، می‌تواند عامل مهمی در شناساندن فرهنگ و تمدن و همچنین عاملی برای جذب گردشگران داخلی و خارجی محسوب شود. ایران جزو معدود کشورهایی است که از دیرباز در زمینه تولید مصنوعاتی دست‌ساز، سـرآمد و صـاحب شهرت بوده وتا پیش از پیدایش ماشین و دست‌اندازی آن بر نظام اقتصادی، همیشه از ایـن هنـر چـون عـاملی مهم و اساسی در پیکره اقتصادی خویش بهره‌مند شده است.

صنایع دستی ایران به لحـاظ زیبـایی و ارزش‌های فرهنگی و هنری مبتنی بر فرهنـگ غنـی ایرانـی اسـلامی و همچنین تنوع محصولات و کاربردی بودن آن‌ها، جایگاه ویژه‌ای در صــنایع دســتی ملــل و اقــوام مختلــف جهــان دارد و در صورت بذل توجه کافی و رفع موانع در تولید، فروش و صادرات، از قابلیت‌های ویژه‌ای برای حضور بیشتر در توسعه اجتماعی اقتصادی کشور برخوردار است. در این راستا تکیه بر بخش تعاون و گسترش تشکل‌های مردمی در همه زمینه‌های فوق و همچنین نظم دهی به عملکرد آن‌ها می‌تواند گره‌های زیادی را از این صنایع باز کند.

در این رابطه، یک مطالعه علمی پژوهشی توسط محققی از دانشگاه آزاد اسلامی انجام شده است که در آن، به واکاوی موانع ورود شرکت‌های تعاونی صنایع دستی، به بازارهای جهانی پرداخته شده است.

در این پژوهش، ۱۲۰ نفر از اعضای فعال در شرکت‌های تعاونی صنایع دستی استان فارس و همچنین کارشناسان و صاحب‌نظران که در زمینه موضوع مورد مطالعه دارای تخصص هستند، مشارکت داشته‌اند. این افراد اطلاعات مورد نیاز پژوهشگر فوق را از طریق پرسشنامه در اختیار او قرار داده‌اند.

نتایج اولویت‌بندی مهم‌ترین راهکارهای ورود شرکت‌های تعاونی صنایع دستی، به بازارهای جهانی نشان داد که سه راهکار زیر را در این خصوص می‌توان به‌عنوان کلیدی‌ترین راهکارها برگزید: ۱) برقراری ارتباط با واسطه‌های مطمئن جهت مقابله با تحریم‌ها جهت صادرات صنایع دستی از طریق شرکت‌های تعاونی، ۲) در نظر گرفتن شیوه‌های جایگزین برای صادرات مستقیم صنایع دستی، به‌ویژه از طریق توسعه گردشگری در سطوح مختلف و ۳) تهیه و صدور صنایع دستی با کیفیت بالا و ممانعت از صدور کالای با کیفیت پایین.

علی شمس‌الدینی، دانشیار گروه جغرافیا و برنامه‌ریزی آمایش سرزمین دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت دراین‌باره می‌گوید: «نتایج پژوهش نشان داد موانع شناسایی‌شده اثر بازدارنده‌ای قابل توجهی را در برابر ورود شرکت‌های تعاونی صنایع دستی استان فارس به بازارهای جهانی ایفا می‌نمایند که این امر شناسایی این موانع را ضروری و توجیه‌پذیری می‌نماید».

به گفته این محقق، «بر این اساس مهم‌ترین موانع ورود شرکت‌های تعاونی صنایع دستی استان فارس به بازارهای جهانی، شامل محدودیت‌های ناشی از تحریم، سیاست‌های بازاریابی ـ حمایتی ضعیف و مقطعی، ضعف تکنولوژی و بنیان‌های صادرات، ضعف عوامل مدیریتی ـ نهادی محلی و فرامحلی و ضعف بنیان اقتصادی تولیدکنندگان هستند که روی‌هم‌رفته، به‌عنوان موانع کلیدی ورود شرکت‌های تعاونی صنایع دستی به بازارهای جهانی به شمار می‌آیند».

این یافته‌ها که در فصل‌نامه «راهبرد توسعه» وابسته به مرکز پژوهشی مطالعات راهبردی توسعه منتشر شده‌اند گویای آن است که در صورت توجه کافی، توسط مسئولان امر می‌توانند با گسترش صادرات محصولات صنایع دستی در کشور، نقش مهمی را در توسعه هر چه بیشتر مناطق مختلف شهری و وروستایی کشور فراهم کنند.

منبع:ایسنا

مرتبط:

تاثیر قدرتمند صنایع دستی بر نرخ رشد گردشگران

بیشترین آسیب کرونا به حوزه گردشگری و صنایع دستی

دزفول شاخص‌های شهر جهانی صنایع دستی را دارد

از سفرهایی که کرونا را دور می‌زند تا تعرض به چغازنبیل

وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی درباره سفر در دوران کرونا، تعرض کارخانه قند به حریم چغازنبیل و بیمه هنرمندان صنایع دستی اظهارنظر کرد.

به نقل از وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، علی‌اصغر مونسان که در یک برنامه تلویزیونی سخن می‌گفت، با اشاره به اهمیت رعایت پروتکل‌های بهداشتی از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا، اظهار کرد: هرآن‌چه ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کند، مطیع آن هستیم. با این حال به‌عنوان پیشنهاد، مدلی را با عنوان بسته سفر هوشمند طراحی کردیم که با اجرای آن می‌توان سفرهای ایمنی داشت. به طور حتم سفرهای انبوه و بدون برنامه‌ریزی مورد تائید ما هم نیست؛ چراکه نفعی برای صنعت گردشگری ندارد و صحبت‌های دوستان ما در وزارت بهداشت و ستاد ملی مقابله با کرونا در این خصوص درست است. اما سفر در قالب تور و تحت نظارت کامل این وزارتخانه و با رعایت تمام پروتکل‌های بهداشتی پیشنهادی است که می‌تواند انجام شود.

سفر ایمن با کرونا چگونه ممکن است؟

او با اشاره به سفر اخیرش به ترکیه، گفت: برخی از کشورها از جمله ترکیه بخش گردشگری خود را فعال کرده‌اند، مثلا در ترکیه دیدم برچسبی در هتل نصب شده که نشان‌دهنده امنیت هتل و رعایت دقیق تمام پروتکل‌های بهداشتی است. اخیرا نیز وزیر بهداشت در سفر به چند استان از وضعیت بهداشتی برخی هتل‌ها اظهار رضایت داشته و رعایت پروتکل‌های بهداشتی در آن‌ها را تأیید کرده است.

مونسان ادامه داد: در تورهای گردشگری که می‌تواند تحت نظارت وزارت بهداشت نیز برگزار شود،  این افراد تست سلامت می‌دهند و بعد از آن در طول سفر تمام پروتکل‌های بهداشتی و نیز فاصله‌گذاری اجتماعی رعایت می‌شود. هتلی که اقامت می‌کنند تحت نظارت این وزارتخانه است. در تورهای ورودی نیز این موارد به خوبی می‌تواند رعایت شود. تورهای ورودی ما تورهای محدود و کوچکی هستند. قبل از ورود به کشور افراد باید تست سلامت دهند، با پروازهای مشخص وارد کشور می‌شوند و در هتل کاملا امن و بهداشتی اقامت خواهند کرد و مسیری را که طی می‌کنند، مشخص است و قابلیت کنترل و نظارت دارد.

وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با اشاره به اثرات ویروس کرونا بر گردشگری و لزوم اجرای طرح سفر هوشمند، یادآور شد: شیوع ویروس کرونا باعث شده تا شاهد آسیب‌هایی به صنعت گردشگری در ایران و دنیا باشیم به گونه‌ای که بر اساس آمارهای ارائه‌شده ۵۰ میلیون نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم به خاطر شیوع این ویروس در دنیا در معرض بی‌کاری قرار گرفته‌اند. در کشور ما نیز کرونا باعث شده تا مشکلاتی در صنعت گردشگری به وجود آید و نکته نگران‌کننده تداوم این روند است.

وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو، به اقدامات انجام شده در حوزه تأمین زیرساخت‌های گردشگری در دولت یازدهم و دوازدهم اشاره کرد و افزود: ۲۲۰ هزار میلیارد ریال پروژه گردشگری و صنایع‌دستی انجام شده که در همین مدت ۴۰۸ واحد هتلی در کشور به بهره‌برداری رسیده و ۲۲۰۰ واحد بوم‌گردی در کشور افتتاح شده است.

موزه‌ها تعطیل شدند بودجه میراث کم شد

او در ادامه به وضعیت آثار فرهنگی‌ تاریخی کشور اشاره کرد و با انتقاد از بودجه اندک برای نگهداری و صیانت از این آثار، گفت: بودجه وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی ۱۴۰۰ میلیارد تومان است که ۲۰۰ میلیارد تومان آن کسر شده و ۱۲۰۰ میلیارد تومان برای این وزارتخانه در نظر گرفته شده است. برای صیانت از آثار فرهنگی‌تاریخی کشور ۱۸۶۰ میلیارد ریال تخصیص داده شده که با توجه به حجم بالای آثار فرهنگی‌تاریخی کشور این عدد جوابگو نیست و سهم هر اثر تاریخی از این بودجه بسیار ناچیز است. به‌عنوان مثال سهم تخت جمشید از این بودجه پنج میلیون تومان است. برآورد ما این بود که دو هزار میلیارد ریال نیز از محل فروش بلیت به دست بیاوریم که با توجه به شیوع کرونا ۳۰ میلیارد ریال از محل فروش بلیت حاصل شده است.

کارخانه قند را جایی غیر از حریم چغازنبیل احداث کنید

وزیر میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سپس به خبرهای منتشر شده درباره احداث کارخانه در نزدیکی چغازنبیل اشاره کرد و افزود: این خبرها در خصوص طرح توسعه یکی از کارخانه‌ها در نزدیکی چغازنبیل است. این اثر ثبت جهانی شده است و پایگاه میراث جهانی دارد. همکاران ما به دقت و با جدیت در حال پیگیری و رصد موضوع هستند تا آسیبی به این بنای تاریخی وارد نشود. درخواست و پیشنهاد ما این است که توسعه این کارخانه در فضای دیگری انجام شود تا به حریم چغازنبیل این اثر جهانی آسیبی وارد نکند. خوشبختانه همکاران ما با دقت موضوع را پیگیری می‌کنند و از طرفی قوانین بسیار خوبی برای صیانت از آثار فرهنگی‌تاریخی داریم و جا دارد که در این‌جا من از مجلس و قوه قضائیه برای تدوین و اجرای این قوانین حمایتی تشکر کنم.

صادرات صنایع دستی از فرش جلو زده

او سپس به سال جهش تولید و موضوع صنایع‌دستی پرداخت و گفت: صنایع‌دستی مصداق مهم اقتصاد مقاومتی است. طرح تجاری‌سازی صنایع‌دستی آغاز شده است. در این طرح علاوه بر احیای رشته‌های فراموش‌شده، موضوع برندسازی به شدت مورد توجه قرار گرفته است. ضمن این که بسته‌بندی در صنایع‌دستی به خوبی جای خود را باز کرده و از طرفی نیز ایجاد بازارهای جدید و همچنین کاربردی کردن صنایع‌دستی از موضوعاتی است که در طرح تجاری‌سازی دنبال می‌شود. خوشبختانه شاهد رشد در برخی از رشته‌های صنایع‌دستی هستیم به گونه‌ای که اکنون صادرات مفروشات (گلیم، گبه، جاجیم و …) از صادرات فرش جلو زده است. ضمن این که در دولت یازدهم و دوازدهم ۱,۵میلیارد دلار حجم صادرات صنایع‌دستی است که انجام شده است.

وی درباره نتیجه تبدیل سازمان به وزارتخانه میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی گفت: کار بسیار خوبی بود و موجب شد در هر سه سطح مأموریتی این وزارتخانه شاهد رشد و ارتقا باشیم. تبدیل شدن به وزارتخانه قابلیت چانه‌زنی ما را افزایش داده است. اما امید داریم در کنار این ارتقای سازمانی، از نظر بودجه نیز تقویت شویم.

نقدی که مونسان به خود وارد می‌داند

مونسان در پاسخ به این سوال که مهمترین نقد در دوران مسؤولیتش در این وزارتخانه شده چه بوده است، بیان کرد: شاید انتقادی که در این خصوص مطرح باشد موضوع بیمه هنرمندان صنایع‌دستی است. در این‌باره بسیار تلاش کردیم. درخواست من از دوستان‌مان در سازمان برنامه و بودجه این است که همراهی بیشتری با این موضوع داشته باشند تا بتوانیم تعداد بیشتری از هنرمندان صنایع‌دستی را بیمه کنیم.

منبع:ایسنا

مرتبط:

قندی که به کام چغازنبیل تلخ شد

مونسان: شیوع کرونا به گردشگری در ایران ضربه زد

میراث فرهنگی در مرمت پل‌های خداآفرین تسریع کند