خور و بیابانک،رقص خورشید روی شن
در خور و بیابانک باد میوزد تا نور سوزان خورشید تبدیل به نوازش داغ بر روی شنهای روان که از صحرا بلند شدهاند، شود. شنها به حرکت درمیآیند و پا به شهرها و خانهها میگذارند. مردمان کویر با شن و آفتاب بزرگ شدند و زندگی آنها با این دو عنصر عجین شده است.
در نقطهای دور از مرکز استان و زیر آسمان صاف، درمیان شنها ، عروس کویرهای ایران قرار دارد. همچنان که از نام “خور” پیداست خورشید اینجا همه چیز است، مردمان مرکز ایران از دیرباز در اینجا سکونت داشتهاند. ناصر خسرو در سفرنامه خود به منطقه خور و ساکنان آن نیز اشاره کرده که این نشان از قدمت بالای منطقه دارد.
قدمت خور به پیش از دوران ساسانی باز میگردد، که وجود قلعه بیاضه و جندق با قدمتی نزدیک به سه هزار سال نشان از این موضوع دارد. ناصر خسرو در سفرنامه خود به قلعه بیاضه اشاره کرده و حتی چند شب را در این قلعه گذرانده است. قلعه جندق به گفته مردم، زندان انوشیروان بوده است، این قلعه هزارتویی پر رمز و راز از خانهها و کوچهها است که همچنان مردم در آن سکونت دارند.
قنات جز جدایی ناپذیر شهرها و آبادیهای مرکزی ایران است، قنات “کلاغو” با طول هفت هزار و ۲۰۰ متر یکی از طولانیترین قناتهای ایران است که به خور میرسد.قنات دیگر خور که از زیر شهر میگذرد “دهزیر” نام دارد، قدمت قنات دهزیر به بیش از یک هزار سال میرسد و دارای ۶۵ حلقه چاه است که از زیر شهر میگذرد.
منطقه خور و بیابانک با ۱۳۶ شهر و روستا از بزرگترین شهرستانهای استان اصفهان است. هرکدام این روستاها برای خود شهرت و پیشینهای دارند، اما شاید مشهورترین این روستاها “مصر” باشد. شن و ریگزارهای مصر شهرتی جهانی یافته اند و از این روستا به عنوان نگین کویر ایران یاد میشود. شب مانی در اقامتگاههای روستای مصر و تماشای آسمان پرستاره کویر یکی از تجربههای فراموش نشدنی خواهد بود.
روستا “گرمه” دیگر روستای تاریخی خور است، این روزها نام گرمه به اقامتگاه بومگردی معروف آن که به دست مازیار آلداوود ساخته شده و قدیمیترین اقامگاه بومگردی ایران است، مطرح میشود. قلعه ساسانی گرمه در ورودی این روستا هنوز شکوه و عظمت خود را حفظ کرده و در کنار چشمه آب معدنی گرمه پذیرای گردشگران است.
روستای “آبگرم” که محل دفن امامزاده ابراهیم از فرزندان امام موسی کاظم و روستایی است که در منطقه خور به عنوان یک مکان مقدس از آن نام برده میشود. همچنین آب گرمی که از دل کوههای این روستا خارج میشود که به دلیل وجود نمک زیاد در آن خواص فراوانی دارد و دلیل نامگذاری این روستا است.
“فرخی” که با رأی هیئت دولت در سال ۸۸ تبدیل به شهر شد، یکی از توابع خور است. مردمان فرخی همانند پرتوهای خورشید بسیار گرم و مهربان هستند، بسیاری ازمردم این منطقه به کار کشاورزی و مزرعهداری مشغولاند. فرخی در میان دیگر شهرها و روستاهای خور و بیابانک کمتر شناخته شده اما این شهر زیبا جاذبههای فراوانی دارد.
مسجد جامع فرخی که در قرن ۱۲ هجری قمری بنا شد هنوز سرپا است، دروازههای این شهر که نشان دهنده این بوده که در قدیم کل شهر در قلعهای قرار داشته، هنوز پا برجا است. فرخی در زمان اسماعیلیه یکی از پایگاههای مهم در مرکز کشور بوده است. در کنار جاذبههای تاریخی، فرخی قنات مشهوری نیز دارد که از طریق پایابها میتوان به زیر زمین رفت و به تماشای قنات زنده آن نشست. اگر از شهر فرخی گذر کردید حتماً تخمه آفتابگردان و پسته این شهر را امتحان کنید.
سبزی در کویر به یک چیز خلاصه میشود؛ “نخل”. نخلستان شاید تنها جایی باشد که بتوان از تلالو داغ خورشید به نوازش نسیم پناه آورد. در جای جای شهرها و روستاهای کویر نخلستانها بخش مهمی از آبادی را تشکیل میدهند، نخلستان نبض کویر است. زندگی بخشِ بزرگی از مردمان روستاهای کویری از جمله منطقه خور و بیابانک به نخل گره خوره است. در گرمه، خور، فرخی، فرحزاد و دیگر مناطق ،نخلستانها بخش بزرگی از شهر را تشکیل دادهاند که ضربان اقتصادی شهر از آن میگذرد.
خور و بیابانک در قلب ایران و شرقیترین نقطه اصفهان، نماد سبک زندگی کویری است. با وجود قناتهای زنده و نخلستانها به خوبی سبک زندگی کویرنشینان و حتی ایران قدیم در این منطقه مشخص است. شهر خور فاصلهای حدود ۴۰۰ کیلومتر تا اصفهان دارد و در مسیر طبس قرار گرفته است، سفر به خور و دیدن شبهای زیبا کویر تجربهای است که هر گردشگر باید طعم لذت بخش آن را بچشد.
منبع:ایمنا