نوشته‌ها

یک جابه‌جایی دیگر در وزارت میراث

معاون میراث فرهنگی استان تهران با حکم قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی سرپرست اداره کل موزه‌ها شد.

 با انتصاب مرتضی ادیب‌زاده، محمدرضا کارگر که از سال ۱۳۹۲ مدیریت اداره کل موزه‌های کشور را به عهده داشت، تودیع شد. البته علی دارابی، معاون میراث فرهنگی حکم مشاور برای او صادر کرد.

در حکم دکتر علی دارابی برای مرتضی ادیب‌زاده آمده است: «اهتمام بایسته بر امر آموزش و پژوهش، بهره‌گیری از فناوری‌های نوین، تشکیل شورای راهبردی و هیأت امنایی موزه‌ها، توجه بایسته بر دیپلماسی موزه‌ها در شرایط کنونی و افزایش سطح همکاری‌ها با سایر کشورها، تقویت و حمایت بیشتر از بخش خصوصی و نهادهای غیردولتی، افزایش تعاملات و همکاری با سایر نهادها و دستگاه‌های دولتی، تدوین سند و چشم‌انداز “موزه و نقش آن‌ در توسعه پایدار” از جمله اولویت‌های کاری جناب‌عالی است.»

البته این انتقاد به ادیب‌زاده وارد است که مدتی است درباره وقایع میراث فرهنگی پاسخگوی رسانه‌ها نیست.

علی دارابی، قائم مقام وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در نشست معارفه ادیب‌زاده به عنوان سرپرست اداره‌کل موزه‌ها، با اشاره به جایگاه موزه‌ها در کشور، گفت: امروز موضوع آموزش و پژوهش در موزه‌ها باید اولویت کار قرار گیرد. همکاری با دستگاه‌ها و و ارتقاء دیپلماسی فرهنگی بخشی از ماموریت اداره‌کل موزه‌ها باید باشد.

مرتضی ادیب‌زاده، سرپرست جدید اداره‌کل موزه‌ها هم از اعتماد قائم مقام وزیر قدردانی کرد و با اشاره به اهمیت و ضرورت آموزش، گفت: امروز با پیشرفت جوامع ضرورت دارد موضوع آموزش و ارتقاء همکارانمان در موزه‌ها به عنوان یک اولویت دنبال شود.

بنا بر اعلام روابط عمومی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، مرتضی ادیب‌زاده فارغ‌التحصیل دکترای باستان‌شناسی و مدرس دانشگاه است.

موزه‌ها درحالی با جابه‌جایی گسترده مدیران مواجه شده‌اند که سوای کاهش نیروی متخصص موزه‌داری، با کمبود اعتبارات و منابع مالی به‌ویژه در دو سال درگیر با کرونا مواجهند و سال‌هاست نسبت به تجهیز و به‌روزرسانی ساختمان موزه‌ها، تجهیزات و خدمات و همچنین ارتقاء سیستم‌های امنیتی، وضعیت نگهداری اشیاء در مخازن و تامین یگان حفاظت موزه‌ها، هشدار داده شده است.

منبع: ایسنا

مرتبط:

گشتی در موزه‌های مشهور چین

تولد یک انجمن جدید برای مواریث تمدن ایرانی

انجمن مردم‌نهاد «همگرایی مواریث تمدن ایرانی» اعلام موجودیت کرد و ناصر تکمیل همایون آن را اصیل‌ترین اتحادیه منطقه‌ای جهان نامید.

در مراسم اعلام موجودیت انجمن همگرایی مواریث تمدنی ایران که در خانۀ اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد، جمع کثیری از علاقه‌مندان، هنرمندان و فرهیختگان حضور داشتند.

در ابتدای این مراسم، دکتر حسین رمضانی خردمردی ـ عضو هیأت مدیره انجمن همگرایی مواریث تمدن ایرانی ـ تاریخچه طرح همگرایی منطقه‌ای در حوزه تمدن ایرانی در سه دهه قبل و روند طی مراحل ثبت رسمی انجمن و دریافت پروانه فعالیت را برای حضار شرح داد.

سپس دکتر ناصر تکمیل همایون، عضو هیأت مدیره انجمن به ذکر نکاتی درباره اهمیت، جایگاه، فرصت‌ها و ظرفیت‌های این انجمن و آرمان آن که کمک به تشکیل اتحادیه کشورهای وارث تمدن ایرانی است، پرداخت و تأکید کرد که اگر همت شود و این اتحادیه شکل بگیرد، اصیل‌ترین اتحادیه منطقه‌ای جهان خواهد بود؛ چرا که ریشه در فرهنگ مشترک مردمان منطقه دارد.

پروفسور داریوش فرهود ـ پدر علم ژنتیک ایران و نویسنده مجموعه کتاب‌های ایران فرهنگی ـ نیز درباره موضوع فعالیت انجمن، دکتر حسام‌الدین تالقانی ـ رییس بنیاد ملی نخبگان افغانستان ـ درباره ضرورت همکاری و همگرایی برای مقابله با خطراتی که این حوزه تمدنی و به‌ویژه زبان فارسی را تهدید می‌کند و دکتر علی‌اصغر قاسمی ـ مدیرعامل خانه اندیشمندان علوم انسانی ـ درباره اهمیت فعالیت انجمن‌های مردم‌نهاد، سخنرانی کردند.

تولد یک انجمن جدید برای میراث تمدنی ایران

شهرام ایلبگ ـ عضو هیات مدیره و مدیرعامل این انجمن هم گزارشی از آرمان و اهداف و مرام‌نامۀ این انجمن ارائه کرد و دکتر نادر کریمیان‌سردشتی، رییس هیأت مدیره این انجمن با تبیین ضرورت همگرایی منطقه‌ای بر اساس مشترکات فرهنگی و تمدنی جوامع مخاطب انجمن، از مجموعه پژوهش‌های میدانی خود در کشورهای حوزۀ تمدن ایرانی و این‌که چه ظرفیت‌های بکر و مغفولی برای همگرایی و هم‌افزایی در این حوزه تاریخی پنهان مانده است، سخن گفت.

اجرای شاهنامه‌خوانی هنرمند خردسال (یسنا بهنام‌نیا) و گروه دف‌نوازان حافظ (به سرپرستی استاد حامد سهرابی) و سروده‌هایی از موسیقی سنتی ایرانی (گروه هنری استاد محمود بخرد از شاگردان استاد محمدرضا شجریان) از دیگر برنامه‌های این مراسم بود که در آن شخصیت‌های علمی، فرهنگی و هنری از جمله پرفسور حسن امین، میلاد کیایی (استاد موسیقی)، منوچهر علیپور (بازیگر سینما)، سیدمسعود حسینی (استاد دانشگاه هرات) و بسم‌الله شریفی (شاعر افغانستانی) حضور داشتند.

منبع: ایسنا

مرتبط:

مسجد برسیان؛ تاریخ زنده تمدن ایرانی اسلامی

میراث بامیان را به یادآوریم و بترسیم

یک موزه‌دار ایرانی با ابراز نگرانی از تکرار آن‌چه طالبان در گذشته بر سر میراث فرهنگی افغانستان آورد، از مجامع تخصصی و نهادهای فرهنگی درخواست کرد برای در امان ماندن میراث فرهنگیِ در خطر افغانستان در پی ظهور دوباره طالبان، هر اقدامی که می‌توانند انجام دهند.

رضا دبیری‌نژاد ـ کارشناس موزه و پژوهشگر در یادداشتی و با اشاره به نگرانی‌هایی که طالبان در ارتباط با حفاظت از میراث باستانی و تاریخی افغانستان و میراث مشترک فرهنگی در جغرافیای کشور همسایه به وجود آورده‌، نوشته است: «این روزها که خبرهای مختلفی از کشور افغانستان می‌رسد، جدا از خاطراتی که از روزگار نه چندان دورِ ناامنی و بی‌ثبات در این کشور به یاد می‌آید، بخشی نیز یادآور خاطراتی و تصاویر تلخی است که به موزه‌ها و میراث افغانستان در آن دوران آسیب رسید و در ذهن‌ها هنوز باقی مانده است، همچون تصویر میراث «بامیان» که در همان بی‌ثباتی‌ها مورد تعرض قرار گرفت.

حالا که افغانستان دوباره در ناامنی فرو رفته است و نهادهای دولتیِ آن در حال فروریزی است، یک نگرانیِ ناپیدا در میان همه اخبار وجود دارد و آن هم خطراتی است که در کمین میراث منقول و غیرمنقول افغانستان نشسته است؛ کشوری که تا چندی پیش‌تر بخشی از ایران بود و از این‌رو دارای خاطره‌ها و میراث دیرینۀ مشترک با حوزه فرهنگی ایران است، از اسطوره زال و رودابه تا معماری مشترک و حتی زبان فارسی…

این روزها مدام تصاویری از ارگ هرات به یاد می‌آید، هرات که میراث بسیاری از تمدن ایرانی و تمدن بشری دارد. این روزها خبر سقوط مزار شریف می‌رسد و ما آیین‌ها و میراث آن را به یاد  می‌آوریم. این روزها به یاد می‌آید چگونه و با چه سختی‌ای دوباره موزه ملی گنجینه‌هایش را در خطرها پنهان کرد و از گزند در امان نگه داشت و چگونه دوباره آن موزه برپا شد. اگرچه کنوانسیون‌های جهانی بر حفاظت از میراث بشری و در امان بودن موزه‌ها و اماکن تاریخی در دوران جنگ‌ها تأکید کرده‌اند، اما ترس از آن است که در جنگ‌طلبی‌ها کسی قوانین را به یاد نیاورد و در ناامنی‌ها و بی‌ثباتی‌ها، منفعت‌طلبی‌ها افزون‌تر می‌شود و همان دم است که گنجینه‌های بشری غارت می‌شوند و یا به اشتباه دیده می‌شوند و با نگاهی افراطی تخریب می‌شوند.

اینک ما ایرانی‌ها که همسایگان دیرینه این دیار هستیم و به میراث افغانستان به مثابه میراث مشترک فرهنگی نگاه می‌کنیم باید نگران باشیم و برای این میراث، دل بسوزانیم و هر اقدامی که می‌توانیم برای صیانت و امنیت این میراث‌ها به عمل آوریم.

حالا وقت آن است که مجامع تخصصی میراث فرهنگی و نهادهای فرهنگی، حامی میراث بی‌صدا و میراث‌بانان در خطر افغانستان شوند تا فردایی نه‌چندان دور حسرت نخوریم و غم‌دار این میراث زخم‌خورده نشویم. ما هر کدام در حوزه خودمان در مقابل دردهای بشری و دردهای همسایگان مسؤولیم و حالا فرهنگ‌وران ایرانی باید درد و خطر را برای فرهنگ افغانستان ببینند و فریاد آورند.»

طالبان در حملاتی که در سال ۲۰۰۱ داشت، مجمسه‌های غول‌پیکر بامیان را که حدود ۱۶۰۰ سال قدمت داشتند به همراه دیگر آثار تاریخی این کشور تخریب کرد.

منبع: ایسنا

مرتبط:

محوطه‌ باستانی جوبجی _خطری که از سر میراث ملی گذشت

گردهمایی فعالان شهر تاریخی میبد به نفع حفاظت از میراث فرهنگی

برگزاری کارگاه روایتگری میراث

انجمن علمی ـ دانشجویی مدیریت جهانگردی دانشگاه علامه طباطبایی کارگاه روایتگری میراث را برگزار می‌کند.

این روزها موضوع روایت و روایتگری در مباحث علمی و نظری میراث فرهنگی و گردشگری ـ خصوصا گردشگری فرهنگی ـ اهمیت فراوانی پیدا کرده است. بی‌تردید این مباحث سال‌هاست از مقدمات بدیهی ارتباط روایت و میراث فرهنگی یا روایت و گردشگری عبور کرده و دارای حواشی و زیرشاخه‌های بسیار تخصصی و قابل‌تأملی شده است.

گردشگری به شکل عام، و گردشگری فرهنگی به شکل خاص، پیوند تنگاتنگی با روایت گذشته و حال مردمان یک منطقه‌ی جغرافیایی دارد. گردشگری فرهنگی، در تعریف کلی، نوعی گردشگری است به منظورآشنایی با شیوه‌ی زندگی مردم در مناطق جغرافیایی مختلف و بررسی تاریخچه‌ی هنر، معماری، آداب‌ و رسوم، ادیان، ساختار اقتصادی و مانند این‌ها به منظور یافتن راه‌هایی نو برای رفع نیازهای فرهنگی معاصر. از آنجاکه صاحب‌نظران مطالعات فرهنگی، فرهنگ معاصر را فرهنگی دیداری می‌دانند، حساسیت میراث فرهنگی و گردشگری بیش از پیش ممتاز شده و این روزها علاوه بر پیامدهای سیاسی و اقتصادی آن‌ها، نقش‌شان در حوزه‌ سیاست‌گذاری‌های اجتماعی و فرهنگی موضوع مناقشه‌برانگیزی در گفت‌وگوها و پژوهش‌های اهل فن است.

بحث روایت، میراث فرهنگی و گردشگری ابعاد فراوان و پیچیده‌ای دارد که در جهان امروز توجه بسیاری از متخصصان حوزه‌های پژوهشی مختلف را به خود جلب کرده است.

کارگاه روایتگری میراث با تدریس ایمان روئین دژی ـ راهنمای رسمی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران روز دوشنبه و چهارشنبه اول و چهارم دی ماه ساعت ‌۱۷ الی ۲۰ به صورت مجازی برگزار می شود.

علاقه مندان می‌توانند برای ثبت نام و اطلاعات بیشتر به شناسه jahangardi_s @ یا به دایرکت پیج انجمن علمی مدیریت جهانگردی مراجعه کنند.

منبع:ایسنا

مرتبط:

جزییاتی دربارۀ برنامه‌های پژوهشی میراث

اوکراین خواستار ثبت منطقه چرنوبیل در فهرست میراث یونسکو

کاهش مجموع اعتبارات وزارت میراث‌فرهنگی برای سال ۱۴۰۰

به آسیب‌هایی که از باران بر میراث ایران جا ماند رسیدگی کنید

کمیته تخصصی میراث فرهنگی به نمایندگی از ۱۱۰ انجمنِ میراثی، با یادآوری خسارت‌های احتمالی به بناهای تاریخی و مساله مرمت نشدن آن‌ها بعد از سیلِ سال گذشته، از معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث خواست، تا مدیران استانی خود را برای رسیدگی به بناهای تاریخی بسیج کند.

در نامه‌ی این شورای سراسری که اعضای آن را ۲۸ استان کشور تشکیل می‌دهند، با تاکید بر این‌که هزینه ناشی از انجام اقدامات حفاظتی در کوتاه‌ترین زمان بسیار ناچیزتر از هزینه‌ای است که تخریب مادی و معنوی بناها برای دولت به دنبال دارد، علاوه بر یادآوری بارشِ باران در چند هفته اخیر در نقاط مختلف کشور، نسبت به شرایط نامساعد بخش زیادی از بناهای تاریخی هشدار داده‌اند که در زمان بارشِ باران در سال جدید می‌توانند با آسیب‌های جدی‌تری مواجه شوند.

در این نامه که آن را الیار عاصمی‌زاده – رییس شورای هماهنگی سازمان‌های غیردولتی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور – امضا کرده و خطاب به محمدحسن طالبیان – معاون میراث فرهنگی وزارتخانه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی – نوشته، آمده است؛ «به دنبال تلاش کمیته ‌میراث‌ فرهنگی شورای هماهنگی سازمان‌های غیردولتی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور، به آگاهی می‌رساند، با فرارسیدن فصل نو و آغاز بارش‌های بهاری که در دو سال اخیر، کشور عزیزمان ایران از این موهبت الهی به ویژه در فصل بهار بسیار بهره‌مند شده، شاهد آن بوده‌ایم که این بارش‌ها برای بسیاری از بناهای تاریخی موجب خسارت‌های جبران‌ناپذیری شده است؛ چرا که بسیاری از بناهای تاریخی که در تملک وزارتخانه متبوع قرار دارند، مرمت و نجات‌بخشی جامعی در آن‌ها انجام نگرفته و در شرایطی قرار گرفته‌اند که لایه‌های بیرونی به ویژه بام‌ها بسیار آسیب‌پذیر شده و امکان ورود آب باران به لایه‌های زیرین وجود دارد.

میراث ایران

در چنین شرایطی، شاهد آغاز آسیب‌دیدگی بسیاری از بناهای تاریخیِ رهاشده، بدون کاربری و بعضا مرمت‌نشده هستیم که با فراموش شدن این موضوع و وارد شدن آب از بام که با نفوذ آب به داخل لایه‌ها، سبب صدمه گسترده به طاق‌ها، گنبدها و پوشش‌های تخت و سپس فرو ریختن آن به طبقات زیرین می‌شود، مشکلات این بناها را دوچندان کرده است. در صورت عدم اقدام به‌موقع برای رفع معضل و نجات‌بخشی، تخریب گسترده‌ای را در بناهای تاریخی سراسر کشور شاهد خواهیم بود. چنانچه با رصد بسیاری از بناها، می‌توان دریافت که این موضوع در طول سالیان گذشته به وفور رخ داده است.

بر همین اساس، «کمیته تخصصی میراث فرهنگی» شورای هماهنگی سازمان‌های غیردولتی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور به نمایندگی از ۱۱۰ انجمن و سازمان مردم‌نهاد فعالِ زیرمجموعه خود از ۲۸ استان کشور، از جناب‌عالی به‌عنوان بالاترین مقام تخصصی این حوزه در وزارتخانه متولی، خواهشمند است تا هرچه سریع‌تر نسبت به بازبینی و رفع خطر اضطراری از بناهای تاریخی تحت تملک و ارائه گزارش در راستای اقدامات رفع خطر از سوی مدیران کل ادارات استان‌ها دستور دهید در این راستا شورای هماهنگی آمادگی خود را جهت همراهی در امر دیدبانی و اعلام گزارش به اداره‌های کل استانی اعلام کند.

اقدامات حفاظتی و نجات‌بخشی پیشنهادی؛ بازبینی ناودان‌ها و اصلاح یا تعویض آن‌ها در صورت خرابی و عدم کارکرد صحیح، اجرای پوشش موقت توسط داربست و ورق فلز با اولویت‌بندی بر فضاهای سالم از جمله اقدامات حفاظتی است که در کوتاه‌ترین زمان می‌توان انجام داد. بدون تردید هزینه ناشی از این اقدامات بسیار ناچیزتر از هزینه‌ای است که تخریب مادی و معنوی بناها برای دولت درپی خواهد داشت.»

رونوشت این نامه به جلال تاجیک، مدیرکل دفتر امور مجامع و تشکل‌های مردم‌نهاد نیز ارسال شده است.

منبع: ایسنا

مرتبط:هشداری برای رشت که میراث فرهنگی را به توضیح واداشت