چای چورکی، شیرینی مخصوص زنجانی‌ها در سفره‌های افطار
ماه مبارک رمضان علاوه بر سنت‌ها و آیین‌های دینی و معنوی، شیرینی‌ها مخصوصی را بر سفره‌های افطار روزه‌داران می‌آورد بازار پخت نان چایی در زنجان در رمضان رونق می‌گیرد و به هنگام گذر از هر کوی و برزنی مخصوصاً در شهرستان زنجان بوی شیرینی سنتی و مخصوص در ماه مهمانی خدا به مشام می‌رسد. تنوع شیرینی و خوراکی‌های سنتی در استان زنجان، نشات گرفته از آداب و فرهنگ غذایی مردم این سرزمین است. عطر و بوی نان چای نرم، تمام گردشگران را به سمت خود می‌کشاند.
محال است که اهل زنجان باشی و سفره افطارت خالی از شیرینی چای چؤره‌گی باشد هر رهگذری که از کنار مغازه‌های چای چؤره‌گی می‌گذرد قطعاً ایستادن در صف‌های مغازه‌داران را به جان می‌خرد تا سفره افطار را مزین به نانی کند که مخصوص این شهر است نانی که عطر و بوی آن زینت‌بخش سفره‌های این ماه عزیز است. این شیرینی خوشمزه که بیشتر شبیه به نانی شیرین است و شکل خاصی هم دارد. این سوغاتی شیرین که طرفدار بسیاری هم دارد، بیشتر در ماه مبارک رمضان، بیشتر به دلیل تأمین قند خون روزه‌داران در زنجان رایج است.
در زمان‌های قدیم چای چورکی زنجان در تنور تهیه می‌شد و طعم بسیار لذیذی داشت. امروزه با روی کار آمدن انواع فر و شیرینی پزها پخت این نوع شیرینی بسیار ساده‌تر شده است. این شیرینی ظاهری ساده و بیضی‌شکل دارد و روی آن با چند خط موازی و کمی کنجد یا خرفه تزیین‌شده است. یک نوع شیرینی ترد و بیسکویت مانند است و از شیرینی‌های سنتی و معروف زنجان است.
چای چورکی، چورک به زبان ترکی به معنی نان است و درنتیجه چای چورک به معنی نان چایی است که یکی از شیرینی‌های سنتی زنجان است. این شیرینی سنتی زنجان منحصربه‌فرداست و مشابه آن در هیچ کجای کشور طبخ نمی‌شود. این شیرینی نه‌تنها با گذشت زمان در بین مردم کم‌رنگ نشده بلکه استقبال از این نان محلی و شیرینی سنتی و مخصوص زنجان بیشتر از قبل هم شده است. این شیرینی خوشمزه معمولاً به همراه نوشیدنی‌های داغ مثل چای سرو می‌شود. نان چای همچنین دارای خواص بسیاری است و این خواص به دلیل استفاده از مواد اولیه مقوی در پخت آن به وجود آمده‌اند.
آرد، تخم‌مرغ، شیر، بکینگ پودر، شکر، زردچوبه، زعفران، کره، روغن و مایه‌خمیر ازجمله مواد اولیه برای طبخ چای چؤره‌گی به شمار می‌رود. برای تهیه چای چؤره‌گی ابتدا مواد اولیه موردنیاز برای طبخ این نان سنتی را مخلوط کرده و روی آن نایلون کشیده می‌شود تا به مدت یک ساعت برای به عمل آمدن ماه خمیر کنار گذاشته شود. بعد از تهیه خمیر نان، یک چونه از خمیر را برداشته و با وردنه آن را صاف می‌کنیم و سپس خمیر مسطح شده را از وسط با چاقو به چهار قسمت تقسیم می‌کنیم و قطعه‌های حاصله را در سینی چیده و داخل فر قرار می‌دهیم. قرارگیری خمیر مسطح شده به‌وسیله وردنه متناسب با زمان در جای متفاوتی بوده است که در زمان‌های گذشته طبخ آن در تنور بوده و امروز با پیشرفت تکنولوژی امکان تهیه آن در فر برای همگان مهیا شده است. هنوز هم روش‌های پخت سنتی در مغازه‌های چای چؤره‌گی رایج و مرسوم است. زمان پخت چای چورگی هم خیلی کوتاه است و بسیار سریع آماده می‌شود. به هنگام درست کردن این نوع شیرینی، نسبت آرد استفاده‌شده نسبت به بقیه مواد بسیار بیشتر است و علاوه بر این کم شیرین بودن این نوع شیرینی باعث شده است که به‌جای لقب شیرینی از لقب نان چای استفاده شود.
در سفره‌های افطار ماه مهمانی خدا در شهر زیبای زنجان، از هر چه بگذریم نمی‌توانیم از عطر و بوی «چای چؤره‌گی» بگذریم. این شیرینی خوش عطروطعم می‌تواند انتخاب خوبی برای سوغاتی باشد.
شیرینی‌های زنجان با رنگ و عطر عالی که با یک بار چشیدن طعم آن‌ها، هرروز عصر دلتان می‌خواهد با چای عصرانه یکی از این شیرینی‌ها را میل کنید. زنان هنرمند و خوش‌سلیقه‌ی زنجانی برای مراسم و اعیاد، به‌صورت سنتی شیرینی‌های شهر خود را می‌پزند.
چای چورکی از انواع شیرینی‌های خشک محسوب می‌شود که دارای دوام و ماندگاری بالایی است؛ بنابراین به‌عنوان یکی از شیرینیجات مناسب برای اعیاد و مهمانی‌ها شناخته می‌شود. این شیرینی در دمای اتاق قابل نگهداری است؛ اما در صورت بالا بودن دما بهتر است در یخچال و در ظروف در بسته نگهداری شود. به‌طورمعمول این شیرینی اگر در ظروف در بسته نگهداری شود، چهار ماه قابلیت نگهداری خواهد داشت. این شیرینی محبوب امروزه توسط مردم مناطق مختلف شناخته‌شده است و طرفداران زیادی دارد.
شیرینی یکی از خوراکی‌های مورد علاقه مردم ایران است که در هر شهر و منطقه به صورت متنوع تولید می‌شود. شیرینی‌های محلی و سنتی هر منطقه با مواد اولیه مختلف و در نتیجه طعم متفاوتی تولید می‌شوند؛ بر این اساس صدها نوع شیرینی در مناطق مختلف ایران به تولید می‌رسند. شیرینهای محلی هر منطقه علاوه بر مصرف محلی، به عنوان اولین سوغات هر شهر شناخته می‌شوند.
منبع: میراث آریا
مرتبط: