در دل یکی از قدیمی‌ترین محلات کرج، عمارتی از سلسله قاجار به یادگار مانده که پله‌های فیروزه‌ای رنگش، پنجره‌های نورگیر و اتاق‌های تو در توی آن بوی زندگی می‌دهد و کافی است خوب گوش کنیم تا صدای پای گذشتگان را در راهروهای باریک آن بشنویم. عمارتی که فتحعلی‌شاه از فرط خوشحالی از تولد سی‌وچهارمین فرزندش ساخت.
این بنای تاریخی که همنام سی و چهارمین فرزند فتحعلی شاه است، در طول دهه‌های گذشته مورد بی مهری زیادی قرار گرفته و درهای آن به واسطه آسیب و تخریب جدی و همچنین کشمکش‌هایی که بر سر مالکیت آن وجود داشت، به روی گردشگران بسته بود. بالاخره چند سال قبل با توافقی که با دانشکده کشاورزی تهران صورت گرفت، این کاخ تاریخی به میراث فرهنگی واگذار و عملیات مرمت آن آغاز شد. طی بیش از سه سال اخیر مرمت نقاشی‌های منحصر به فرد، تالارها و اندرونی این مجموعه به پایان رسیده و بازسازی محوطه بیرونی آن هم در مراحل پایانی قرار دارد. کاخ سلیمانیه که روزگاری مثل بسیاری از بناهای تاریخی، در کنج عزلت و تنهایی خاک می‌خورد، حالا کمر راست کرده و به روزهای روشن آینده چشم دوخته است. روزهایی که به دوران اوج بازگشته و به عنوان موزه نقاشی‌های تاریخی البرز پذیرای گردشگران خواهد بود…
کاخ سلیمانیه نتیجه شادمانی فتحعلی شاه از تولد سی و چهارمین فرزندش
مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی البرز با اشاره به موقعیت جغرافیایی کاخ سلیمانیه اظهار کرد: این کاخ در محوطه دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران که در محله مصباح کرج واقع شده، قرار دارد.
وی با اشاره به اینکه این کاخ به دستور فتحعلی شاه قاجار بین سال‌های ۱۲۲۵ تا ۱۲۲۷ هجری قمری ساخته شده، گفت: دومین پادشاه قاجار به مناسبت تولد سی و چهارمین فرزند خود (سلیمان میرزا) توسط محمد حسین خان نظام الدوله اصفهانی (صدر اصفهانی) ساخته شده است.
وی افزود: از آنجائی که این مجموعه طی سالیان متمادی کاربری موزه‌ای نداشته و زمانی به عنوان فضایی آموزشی مورد استفاده قرار می‌گرفت و برای مدتی هم کاربری خاصی نداشت، آسیب دیده و تا حد زیادی تخریب شده بود.
تنها تصویر موسس سلسله قاجار در کاخ سلیمانیه حک شده است
این مسئول با اشاره به اهمیت کاخ سلیمانیه توضیح داد: این بنای تاریخی به دلیل نقاشی‌های دیواری منحصر به فردی که توسط عبدالله خان نقاش باشی در تالار اصلی این مجموعه کشیده شده در سال ۱۳۲۷ با شماره ثبت ۳۷۰ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی البرز در تالار این بنا دو نقاشی وجود دارد که یکی تصویر آقا محمد خان قاجار و دیگری فتحعلی شاه با اطرافیانش است.
وی ادامه داد: تصویری که از آقامحمدخان توسط عبدالله خان نقاش‌باشی روی یکی از دیوارهای این کاخ نقاشی شده، تنها تصویر منصوب و بسیار نزدیک به موسسه سلسله قاجاریه است.
چرا کاخ سلیمانیه بنایی خاص است؟
محمدی همچنین به ویژگی خاص بنای این کاخ اشاره کرد و گفت: ساختمان این کاخ آجری است و نمای آن تزیینات ویژه‌ای ندارد، بنای این مجموعه روی پیلوت ساخته شده که در زمان خود نوعی نوآوری به‌شمار می‌رود. در شرق ساختمان کاخ هم برجی ۵ طبقه ساخته شده بوده که هم‌اکنون تنها طبقه هم‌کف آن باقی‌مانده‌است.
این مسئول با اشاره به اینکه برای حفاظت درست از این بنای تاریخی در سال‌های گذشته کاخ سلیمانیه به میراث فرهنگی واگذار شده، توضیح داد: این اقدام بر اساس تفاهم نامه‌ای که با دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران منعقد شده، صورت گرفته است.
مدیرکل میراث فرهنگی البرز افزود: نقاشی‌های تالار اصلی این مجموعه طی سالیان گذشته آسیب جدی دیده بودند ولی میراث فرهنگی با چندین فصل کار مرمتی موفق شده نقاشی‌ها را به همان شکل سابق برگرداند.
وی اضافه کرد: برای اینکه کاخ سلیمانیه به محلی برای بازدید مردم تبدیل شود، میراث فرهنگی سال گذشته موفق شد مجوز تبدیل آن این مجموعه به کاخ موزه را اخذ کند.
محمدی تصریح کرد: واقعیت این است وقتی به محلی عنوان موزه اطلاق می‌شود، توجه بیشتری را به خود جلب می‌کند و ارزش آن هم از نظر مردم و هم مسئولین چندین برابر می‌شود.
وی ادامه داد: بعد از اتمام عملیات مرمت این کاخ، قرار است این مجموعه به عنوان موزه نقاشی‌های تاریخی مورد بازدید علاقه مندان قرار بگیرد.
وی با اشاره به اینکه عملیات مرمت درون این کاخ تقریبا به اتمام رسیده، افزود: برای ساماندهی وضعیت محوطه این کاخ هم مرمت دو حوض در جلو و عقب این کاخ در اولویت قرار داشت که عملیات مرمت حوض جلوی بنا به پایان رسیده و برای مرمت حوض پشتی که در محوطه دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران قرارگرفته در حال رایزنی هستیم.
کاخ موزه سلیمانیه اواخر این ماه افتتاح می‌شود
محمدی اضافه کرد: اعتبار مرمت حوض پشت این بنای تاریخی از وزارتخانه گرفته شده و با مجوز دانشکده، برنامه مرمت نهایی کاخ موزه سلیمانیه آغاز می‌شود.
وی گفت: در گذشته یک ایوان هم در جبهه شرقی این مجموعه در قالب فضای نگهبانی موجود بود که در حال حاضر هیچ چیزی از آن باقی نمانده و به دنبال آن هستیم که با اعتبار تخصیص یافته این ایوان را هم به طور کامل احیاء کنیم.
وی اضافه کرد: البته فضای ورودی این کاخ که قبلا مرمت شده هم نیاز به اصلاح دارد که به نظر می‌رسد با اتمام آن، کاخ موزه آماده باشد تا اواخر اردیبهشت ماه به طور رسمی افتتاح شود.
این مسئول در پاسخ به اینکه تیم مرمتی این مجموعه چطور انتخاب شده‌اند و چقدر در کار خود متبحر بوده اند، گفت: این تیم در دو حوزه مرمت بنا و اشیای تاریخی از تجربه و تخصص کافی برخوردار بودند و نتیجه کار آنها این است که اگر کسی برای اولین بار نقاشی‌های دیواری این کاخ را ببیند و از پیشینه آنها مطلع نباشد، متوجه مرمت شدن آنها نخواهد شد.
محمدی اضافه کرد: مرمت داخلی ساختمان هم با دقت کافی انجام شده و گردشگران از بازدید از این مجموعه تاریخی لذت خواهند برد.
آن ۳۰۰ میلیون تومان این ۳۰۰ میلیون تومان نیست!
مدیرکل میراث فرهنگی البرز با اشاره به اعتبار تخصیص یافته برای مرمت این بنا توضیح داد: از سالیان گذشته تا کنون بیش از ۳۰۰ میلیون تومان برای مرمت این مجموعه هزینه شده البته نباید فراموش کرد شاید ۳۰۰ میلیون در حال حاضر رقم قابل توجهی نباشد ولی چهار پنج سال پیش مبلغ قابل توجهی بود.
وی اضافه کرد: برای تکمیل مرمت این مجموعه ۳۰۰ میلیون تومان دیگر نیز اختصاص یافته و به زودی عملیات مرمت بخشهای باقی مانده از این کاخ آغاز خواهد شد.
این مسئول افزود: این کاخ برای میزبانی از گردشگران تقریبا آماده است و در ایامی از نوروز هم درهای این مجموعه برای چند روز به روی گردشگران باز بود.
این مسئول تاکید کرد: با برنامه ریزی صورت گرفته بنا شده کاخ موزه سلیمانیه در روز جهانی موزه (۲۸ اردیبهشت) به صورت رسمی به عنوان اولین کاخ موزه استان با رویکرد نقاشی‌های تاریخی افتتاح شود.
وی گفت: اگر پیک چهارم کرونا به خوبی کنترل شود و شیب شیوع بیماری در استان کاهش یابد، درهای این مجموعه به صورت دائمی به روی گردشگران باز خواهد شد.
وی با تاکید بر ضرورت اطلاع رسانی برای معرفی این کاخ موزه اضافه کرد: به زودی بیلبوردهایی برای اطلاع رسانی عمومی در خصوص افتتاح این موزه در سطح شهر نصب می‌شود و شاهد معرفی این مجموعه توسط تلویزیون‌های شهری هم خواهیم بود.
منبع: ایسنا
مرتبط:
کاروانسرای شاه عباسی کرج
کرج _ مقصدی جدید برای گردشگری
