کاروانسرای شاه‌ عباسی

کاروانسرای شاه‌ عباسی کرج

در کلان ‌شهر کرج بناهای تاریخی مختلف از ادوار گذشته وجود دارد. با گشت ‌وگذاری در شهر می ‌توانید بناها ی تاریخی دوره سلجوقی را در ورودی شهر در قالب یک پل تاریخی با معماری زیبا ببینید که گذر سال ‌ها از زیبایی آن کاسته است. کرج  با باغ‌ های سرسبزش معروف است. باغ سیب، مجموعه کاخ مروارید، کاروانسرای شاه‌ عباسی و کاخ شهرستانک از مکانهای گردشگری این شهرستان هستند. بناهای منحصربه‌ فرد و به‌ جامانده از دوران مختلف تاریخ باعث رونق گردشگری این خطه از ایران شده است.

کاروانسرای شاه عباسی کرج که در این مبحث به معرفی آن می پردازیم، در جاده ابریشم و شاهراه ارتباطی شرق به غرب کشور قرارگرفته و تنها کاروانسرای درون ‌شهری ایران است. این کاروانسرا در ابتدای ساخت برای کاروان‌ ها و مرکب ‌هایشان مکان استراحت بوده و در اوایل دوران قاجاریه تبدیل به پادگان یا قلعه نظامی شد و در اواخر این دوره به عنوان مدرسه (موسوم به فلاحت) بکار رفته است. این کاروانسرای تاریخی در ۲۲ فروردین سال ۱۳۵۶ با شماره ۱۳۶۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.

کاروانسرای شاه‌ عباسی کرج که از آن به ‌عنوان تنها کاروانسرای درون‌ شهری کشور یاد می ‌شود، بازتابی از تاریخ دوره صفویه بوده و شاهراه ارتباطی شرق به غرب کشور بود. این اثر یادگاری از دوره صفویه است و معماری آن شبیه به دیگر کاروانسراهای این دوره میباشد. مساحت کل بنا ۳۶۰۰ مترمربع و مساحت حیاط مرکزی آن ۹۰۰ مترمربع است. کاروانسرای شاه‌ عباسی کرج احتمالاً در دوره پادشاهی شاه سلیمان صفوی بین سال‌ های ۱۰۷۸ تا ۱۱۰۹ هجری قمری بنا شده است.

در سه دوره صفویه، افشاریه و زندیه این بنا به عنوان محلی برای استقرار کاروانیان و استراحت مسافران مورد استفاده قرار گرفت. در اوایل دوره قاجار به عنوان پایگاه نظامی و در اواخر این دوره به عنوان اولین مدرسه بزرگ کشاورزی ایران موسوم به مدرسه فلاحت معرفی گردید. بعد از سقوط قاجاریه حدود سال‌ های ۱۳۳۰ هجری قمری از این مکان به ‌جای انبار غله کشاورزی استفاده ‌شده است که بیشترین آسیب به این بنا در این زمان وارد شده است.

در سال ۱۳۸۵ با تشکیل صندوق احیا و بهره برداری اماکن میراث فرهنگی جهت جلوگیری از تخریب این بنای ارزشمند و در راستای حفظ این مجموعه تاریخی تصمیم به واگذاری آن به بخش خصوصی گرفته شد. در سال ۱۳۸۶ با مشارکت و سرمایه گذاری بخش خصوصی مراحل مرمت آن آغاز و سرانجام در سال ۱۳۹۲ با پایان یافتن کلیه مراحل مرمت واحیا، با هزینه ای بالغ بر یکصد میلیارد ریال به بهره برداری رسید.

این کاروانسرا در جاده ابریشم و شاهراه ارتباطی شرق به غرب کشور قرارگرفته و تنها کاروانسرای درون ‌شهری کشور است. این مجموعه دارای دو شاه ‌نشین، ۲۲ حجره برای استراحت مسافرین و پنج بارانداز جهت نگهداری کالاها و استقرار کاروانیان است. ورودی کاروانسرا نیز از ایوان شمالی است. در ساخت این بنا از سنگ، آجر، چوب و کاهگل استفاده شده است، پی آن از سنگ و دیوار آن از آجر و ملات است.

در سال ۱۳۵۳ این بنا توسط وزارت فرهنگ و هنر اثری ملی اعلام شد و بعد از انقلاب اداره میراث فرهنگی شهرستان کرج به این مکان منتقل شد.

قابل ‌توجه است که کاروانسرای تاریخی و گردشگری شاه‌ عباسی با داشتن تالارهای پذیرایی، رستوران، سفره‌ خانه، چایخانه، شربت خانه و قهوه‌ خانه سنتی با ارائه غذاهای اصیل ایرانی و فرنگی در محیطی سنتی همراه با بازارچه صنایع ‌دستی و سوغات محلات مختلف میزبان گردشگران و هموطنان است.

موقعیت مکانی
کاروانسرای شاه‌ عباسی کرج، در سمت جنوب شرقی میدان توحید و تقاطع خیابان شهدای محراب و قدس، در خیابان قدس یا همان میدان شاه‌ عباسی معروف واقع ‌شده است.

مرتبط:

خانه های سنگی اشتهارد

کاروانسرای مرنجاب _پناهگاه کویرنوردان

کاروانسرای قلعه خرگوشی

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *