شیده عطری کارشناس اکولوژی مناطق کوهستانی گفت: اهمیت تنوع زیستی کوهستان تا حدی است که به عنوان یک اولویت جهانی شناخته شده و هدف ۴-۱۵ توسعه پایدار به حفاظت از تنوع زیستی کوه ها اختصاص دارد. علاوه بر این موضوع، سازمان ملل متحد از سال ۲۰۲۱ تا ۲۰۳۰ را دهه ترمیم اکوسیستم اعلام کرده و دولت ها آماده می شوند تا امسال در پانزدهمین نشست کنفرانس متعاهدین کنوانسیون تنوع زیستی در مورد چارچوب جهانی آن پس از سال ۲۰۲۰ مذاکره کنند.

وی افزود: کوه ها بزرگترین منابع تنوع زیستی و پناهگاه تعداد بی شماری از گونه های گیاهی و جانوری هستند. بسیاری از این گونه ها در اثر افزایش فعالیت های انسان در سرزمین های پایین دست محو شده اند و بسیاری دیگر در هیچ محیط دیگری به جز کوهستان وجود ندارند از این رو مناطق کوهستانی مخازن مهم تنوع زیستی به شمار می روند و مجموعه هایی غنی از گونه ها و ژنوتیپ آن ها و اکوسیستم ها را در بر می گیرند.

عطری اظهار داشت: وجود زیستگاه های مختلف به جهت شرایط متنوع آب و هوایی کوهستان ناشی از اختلاف ارتفاعات، شیب و جهت های شیب، تنوع زیستی غنی را در این اکوسیستم فراهم آورده است.  وجود تنوع پوشش گیاهی هم از نظر نوع و دوره رویش و هم از نظر شکل و ترکیب خاص به دلیل نوسانات شدید نور، رطوبت، دما و تغییرات عمق خاک نسبت به ارتفاع ، شیب و جهت شیب از ویژگی های خاص کوهستان است. کوهستان به علت حضور شرایط متنوع محیطی، زیستگاه بسیاری از جانوران هستند.

کارشناس اکولوژی مناطق کوهستانی ادامه داد: نقاط دور از دسترس و صعب العبور کوهستان، محلی امن برای جانوران است. جانوران کوهستان با وجود تمامی شرایط سخت و محدودکننده حیات، در ارتفاعات می توانند با عواملی چون باد، سرما، سیل، خشکسالی، یخ و برف و هوایی با اکسیژن کم خود را تطبیق دهند.

وی گفت: تأثیر کوهستان بر تمام زنجیره غذایی موجودات به جهت وجود ارتباط بالادست – پایین دست سبب می شود کوچکترین تغییر در بالادست پیامدهای گسترده ای را در نواحی دورتر از کوه ها (دشت ها) بروز دهد. تهدیدات موجود ازجمله بهره برداری غیر اصولی از معادن، چرای بی رویه، گردشگری ناموزون و تغییر اقلیم باعث آسیب پذیری زیستگاه های کوهستانی گردیده و نسل تعدادی از جانوران و گیاهان را تهدید به انقراض می کند.

با توجه به حساس و شکننده بودن محیط کوهستان، در سال ۱۹۹۱ در ریو برزیل، دنیا کوهستان را به عنوان اکوسیستم های شکننده و آسیب پذیر طبقه بندی کرده است و در دستور کار خود بخش ۱۳ را به کوهستان ها اختصاص داد و اعلام کرد که جزو اکوسیستم های آسیب پذیر و شکننده هستند و باید مدیریت خاص بر آنها اعمال شود،  اما تخریب ها تا جایی پیش رفت که سازمان ملل با هدف تاکید هر چه بیشتر بر اهمیت و نقش کوهستان در پنجاه و هفتمین جلسه خود در ژانویه ۲۰۰۳ روز ۱۱ دسامبر (۲۱ آذر) را به عنوان روز جهانی کوهستان تعیین و از سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) دعوت کرد تا مسوولیت هماهنگی این روز در سطح جهان را بر عهده بگیرد.

منبع:ایرنا

مرتبط:

خطرناک ترین کوهستان ‌های دنیا

هیجان رانندگي در جاده کوهستاني

تجربه ی کوهنوردی در کوه های قوشاداغ