تجربه ی بی نظیر کویرنوردی در کویر اشتهارد
شهرستان اشتهارد که از جاذبه های توریستی بسیار برخوردار است، شمار زیادی از آنها ناشناخته باقی مانده است. اشتهارد را از دشت زیبایش می شناند، دشتی که شب ها زیباترین جلوه برای رصد آسمان و ستارگان محسوب می شود، آثار باقی مانده از روستاهای تاریخی در دشت اشتهارد هر یک زیبایی خاص خود را دارد، دشت کویری و تپه های نمک در اشتهارد از جاذبه های طبیعت این منطقه است و بسیاری از اثار تاریخی و طبیعی دیگر نیز دارد که کمتر کسی در شناساندن این جلوه ها قدم برداشته است. یکی از مناطق زیبای کشور، کویر اشتهارد و تپه های رنگین کمانی آن است. کویری زیبا در جنوب البرز، استانی که چهار فصل را باهم دارد، سی و یکمین استان ایران که در دامنه رشته کوههای البرز مرکزی واقع شده و دارای جاذبه های گردشگری فراوان است.
کویر اشتهارد که بهشتی بر روی زمین را تداعی می کند، با آسمانی پرستاره شبی خاطره انگیز را برای شما رقم می زند. متأسفانه هنوز بسیاری از بخش های کشورمان همچنان ناشناخته باقی است و برای همه پیش آمده که به جای لذت بردن از سفر، فقط به فکر رسیدن به مقصد باشیم و از شهرها و روستاهای زیبا با آبشارها و کوه ها، پل ها و کاروانسراهای تاریخی مسیر خود غافل شویم. در این میان کویر اشتهارد می تواند بهترین مکان برای آرامش و لذت بردن از طبیعت باشد.
گردشگرانی که البرز را مقصد نهایی خود انتخاب می کنند در یک روز هم می توانند از سرسبزی جاده چالوس بهره مند شوند و هم می توانند در کویر اشتهارد شبی پرستاره را سپری کنند و اما برخی که به ورزش های زمستانی علاقه دارند با حضور در پیست اسکی دیزین و خور می توانند لذت اسکی روی برف را تجربه کنند، در واقع می توان ادعا کرد که استان البرز استانی چهارفصل است.
استان البرز سرزمین پدیده های طبیعی دست نخورده و بناهای تاریخی فراوان واقع در شمال ایران و در دامنه رشته کوه های البرز مرکزی مقصدی مناسب برای گردشگری است. وجود آب و هوای متنوع، ویژگی خاصی به این استان بخشیده و درمجموع البرزی دیدنی و شنیدنی را در پیش چشم مسافران و گردشگران و همچنین محققان قرار داده است. در این میان کویر اشتهارد با تپه های رنگین کمانی منظره ای زیبا خلق کرده که هر گردشگری را مجذوب خود می کند. کویر اشتهارد در قلمرویی کم باران و خشکیده جا خوش کرده ولی در دل، بهشتی پنهان دارد. کافی است فرمان اتومبیل خود را به سمت جنوب استان بچرخانید تا از منظره بی نظیر کویر اشتهارد و تپه های رنگی آن لذت ببرید.
کویر اشتهارد یا قشلاق حسین خانی (به کویر قارپوزآباد نیز معروف است) در موقعیت جغرافیایی ۵۰ درجه و ۵۰ دقیقه شرقی تا ۵۰ درجه و ۶ دقیقه شرقی و ۳۶ درجه تا ۳۵ درجه و ۳۸ دقیقه شمالی در شمال شهرستان اشتهارد و جنوب شرقی مهرشهر کرج در استان البرز قرار دارد. طول کویر ۶۰ کیلومتر و عرض آن در حدود ۲۰ کیلومتر است. در نقطه مرکزی کویر دق زیبایی قرار دارد و در حاشیه دق ارتفاعات و گنبدهای نمکی زیبایی که از رنگ هایی متنوع تشکیل شده اند، وجود دارد. گنبدهای نمکی حاشیه این کویر متأسفانه برای استخراج نمک به شدت مورد تخریب قرار گرفته اند اما مناظر کویر از فراز این ارتفاعات بسیار زیبا و دل انگیز است.
نزدیکی این کویر به تهران پتانسیل بالقوه ای را برای تبدیل شدن منطقه به هدف گردشگری بیابان ایجاد کرده است. پوشش گیاهی منطقه در حاشیه ارتفاعات درمنه دشتی و در هسته، کویر فاقد پوشش گیاهی است. در جنوب کویر رودخانه شور (ابهر رود) یا به گفته بومیان شورکات از غرب به شرق جریان دارد که حاشیه این رود به شدت باتلاقی است و در صورت تردد با خودرو باید دقت کنید.
در این منطقه براثر فرسایش رود در ارتفاعات شمالی اشتهارد (ارتفاعات حلقه دره) باتلاق نمکزار به این قسمت زهکشی می شود و از این پس رود شور یک مسیر غربی-شرقی را طی کرده و به علت شیب بسیار کم زمین، از سرعت این رود کاسته شده و عمدتاً در زمین نفوذ می کند که زمینه ایجاد کویر اشتهارد را بوجود می آورد. با عبور رود شور از این نمکزار بر شوری این آب افزوده شده و در نزدیکی پلیس راه ماهدشت کاملا شور شده و به طرف جنوب شرقی جریان می یابد و در نهایت به حوضه آبریز دریاچه مسیله قم می ریزد. این رودخانه به طور پراکنده دارای ماهی گورخری است و در اوایل فصل بهار پرنده هایی چون سلیم قوطی، پرستو، اگرت سفید و عقاب اتپی در این ناحیه رؤیت شده است. در مسیر این رود در منطقه ای نزدیک به روستای جارو به دلیل شیب کم و وسعت زیاد نمک زارهایی شکل گرفته که مناظر فوق‌العاده زیبایی را پدیده آورده است.
جاذبه های کویر اشتهارد
کویر به تنهایی دنیایی از زیبایی است، مخصوصا کویر اشتهارد که تپه های رنگی آن نه تنها چشم جان، بلکه چشم دل را نیز نوازش می دهند. علاوه بر این ارتفاعات رنگی می توانید در بخش داخلی و مرکزی کویر و همچنین اطراف آن جاذبه های زیادی را مشاهده کنید که در زیر به آنها اشاره شده است.
ابهر رود
در اینکه کویر یک منطقه خشک می باشد هیچ شکی نیست، اما در کویر اشتهارد می توانید رودخانه شور یا ابهر رود را در جنوب آن ببینید که به کویر زندگی بخشیده است. شور بودن آب رودخانه شرایط زیست محیطی مناسبی را برای ماهی های گوره خری فراهم نموده و براحتی می توانید این موجودات کوچک را در آبهای همیشه روان آن ببینید. با توجه به وجود آب در کویر اشتهارد در نتیجه پرندگانی مانند پرستو، اگرت سفید و سلیم طوقی و همچنین عقاب استپی نیز در آن زندگی می کنند و این یکی دیگر از ویژگی های منحصر به فرد این کویر می باشد. آب این رودخانه در نهایت به دریاچه قم سرازیر میشود. این رودخانه در شمال اشتهارد از غرب به شرق جریان دارد و تنها رودخانه شهرستان اشتهارد استان البرز است. این رودخانه از کوه های جنوب غربی آوج (استان قزوین) سرچشمه گرفته، پس از مشروب کردن دشت های ابهر، قزوین، بخش شمالی اشتهارد و جنوب ساوجبلاغ به رودخانه کرج می پیوندد.
دق
دق در واقع به منطقه ای بی آب و علف گفته میشود که در کویر وجود دارد. در مرکز کویر اشتهارد، منطقه ای کاملا خشک و بی آب و علف یا همان دق دیده میشود که سکوت و آرامش آن بی بدیل است. برخلاف این نقطه که هیچگونه پوشش گیاهی ندارد، در حاشیه کویر و در قسمتهای مرتفع آن می توانید بوته های درمنه دشتی را ببینید و از عطر و بوی آن لذت ببرید.
تپه های باستانی
همان طور که قبلا اشاره کردیم، کویر اشتهارد به کویر قارپوزآباد نیز شهرت دارد و این بخاطر فاصله اندک آن با روستایی به همین نام است. در اطراف کویر، تپه هایی وجود دارند که به عنوان آثار ملی ایران به ثبت رسیده و یادگاری از دوره ساسانیان می باشد. اهمیت تاریخی بسیار زیاد این منطقه باعث شد تا در سال ۸۶ این تپه ها به ثبت ملی برسند و امروز به عنوان یکی از جاذبه ها و سرمایه های تاریخی کشورمان شناخته شده می باشند.
اماکن مذهبی
کافیست کمی از کویر اشتهارد فاصله بگیرید تا با منطقه ای مذهبی روبرو شوید. وجود سه گنبد متعلق به دوره های ایلخانی، تیموری و صفویه بر روی مقبره امامزادگان زید و رحمان از جاذبه های تاریخی و مذهبی این کویر به شمار می روند. لازم است بدانید که مقبره این امامزاده متعلق به قرن ۷ و ۸ هجری قمری است و بخاطر داشتن سه گنبد بر روی آن، به سه گنبدان معروف شده است.
قلعه پلنگ آباد
در ۲۱ کیلومتری شهرستان اشتهارد و در فاصله کمی با سه گنبدان، قلعه ای بسیار قدیمی متعلق به قرن ۸ تا ۹ هجری قمری قرار دارد. از چهار قلعه این برج در حال حاضر تنها سه برج باقی مانده و مابقی بخش ها بر اثر گذر زمان ویران شده اند. قلعه پلنگ آباد در ۱۱ مهر ۱۳۸۳ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بهترین زمان سفر به کویر اشتهارد کرج
کویرنوردی یکی از لذت بخش ترین تجربیات گردشگری است که معنای واقعی آرامش را می توانید درک کنید. برای لذت بردن از زیبایی های کویر اشتهارد کرج و استفاده درست از تمام لحظات این سفر بهتر است بهار و پاییز به این منطقه بروید. روزهای گرم تابستان و شبهای سرد زمستان کویر، شرایط بسیار سختی برای تحمل دارند و بهتر است در این فصلها به این مناطق سفر نکنید.
موقعیت مکانی
اشتهارد با شهر تهران ۱۰۰ کیلومتر و با شهر کرج ۶۳ کیلومتر فاصله دارد، این شهر در منطقه ای نسبتاً کویری با آب و هوای نیمه خشک واقع شده است. برای دسترسی به این کویر می توانید از جاده جدید نظرآباد کرج به اشتهارد که از میانه این کویر می گذرد استفاده و خود را مهمان گنبد های نمکی و زیبای دشت اشتهارد کنید.
پیشنهاد
شرایط موجود در بخش های مختلف کویر و همچنین وجود باتلاق در برخی از مناطق آن یکی از مهم ترین دلایلی می باشد که کویرنوردی به صورت تک نفره را در آن مشکل می سازد. به همین خاطر پیشنهاد می کنیم حتما با گروه های کویرنوردی همراه شوید و از راهنمایی های افراد حرفه ای استفاده کنید. اغلب این گروه ها برای رفتن به کویر از جاده جدید نظرآباد به اشتهارد استفاده می کنند چون این جاده از وسط کویر عبور می کند.
نکات مهم در سفر به کویر
برای داشتن روزهای زیبا و لحظات سرشار از آرامش در کویر اشتهارد باید نکات مهمی را مد نظر داشته باشید تا دچار آسیب نشوید. از جمله این موارد می توان به گزینه های زیر اشاره نمود:
- لوازم ضروری مانند کلاه آفتابگیر، دستکش، کرم ضد آفتاب، کفش و مواد غذایی به همراه داشته باشید.
- از افراد حرفه ای و راهنماهای محلی برای بازدید از بخش های مختلف کویر کمک بگیرید.
- وجود باتلاق در بخش های مختلف کویر را جدی بگیرید. نمکی بودن خاک در حاشیه روخانه، این منطقه را کاملا باتلاقی کرده و تردد خودرو در آن دشوار است.
- پوشش گیاهی این منطقه بسیار محدود می باشد، از چیدن گیاهان و سوزاندن آنها در طول سفر، مخصوصا کمپ های شبانه خودداری نمایید.
مرتبط:
کویرگردی در کویر همت آباد زیرکوه