التپه نام سکونت گاهی در دامنه های شمالی رشته کوه های البرز یا به طور دقیق تر در پایه کوهای جهان مورا (پیش کوههای البرز) است. روستای التپه با چشم اندازی وسیع به سمت شمال مشرف بر جلگه سرسبز و حاصلخیز مازندران و دورتر از آن خلیج گرگان (خورد دریا) و شبه جزیره میانکاله و دریای خزر (گت دریا), از سوی دیگر با چشم اندازی به سمت جنوب به کوه های جهان مورا و درختان سر سبز و سر به فلک کشیده جنگل منتهی می گردد. روستای التپه در جنوب شرقی دریای خزر و جنوب غربی خلیج گرگان و در یک کیلومتری شهر بهشهر و جنوب بزرگراه ارتباطی بهشهر- گرگان قرار گرفته است.
بقایای نخستین اجتماعات بشری در دوره فرا پارینه سنگی Epipalaeolitic در غار التپه به دست آمده است. غار التپه درشرق شهر بهشهر و غرب روستای التپه واقع شده است. این غار در سال ۱۹۴۶ میلادی توسط Dr.Mac Berny حفاری شده و لایه های تمدنی دوره فرا پارینه سنگی (زندگی و معیشت این جوامع بر اساس شکار غزال و فوک استوار بوده) در آن نمایان شده است. بر اساس داده های استخوانی و صنایع سنگی در این غار، این دوره از ۱۲۵۰۰ سال پیش آغاز و در حدود ۱۱۰۰۰ سال پیش به اتمام رسیده است.
وجه تسمیه
التپه را گاه علی تپه می نامند که اشتباه است. «التپه مرکب از دو کلمه ال + تپه است. “اَل” نام درختی که در گذشته با قدمت چند هزار ساله دراین منطقه می روئید، “تپه” نوعی عارضه ارتفاعی است. درمحافل علمی جغرافیائی ،”ال” بعنوان نام درخت و پدیده طبیعی و”تپه” هم بعنوان عارضه ارتفاعی و آن نیز یک پدیده طبیعی خوانده می شود که دو پدیده طبیعی در کنار هم در این نام استفاده شده است». بنابراین التپه به معنای درختانی بر روی تپه است و باتوجه به قرارگرفتن این روستا بر ارتفاع، باید بپذیریم که واژه التپه و وجه تسمیه آن صحیح است.
تغذیه مردم عصر حجر
خوراک مردمان این دوران ازسوی شکارچیان و از گیاهان و گوشت جانوران فراهم می شد. مردمان این دوره به بخش هایی از تن جانوران، مانند جگر، قلوه و مغز دلبسته بودند. خوراک روزانهٔ اینان سرشار از کربوهیدراتی بود که از بنشن یا حبوبات به دست می آمد.
پژوهش ها نشان می دهد که دوسوم انرژی موردنیاز مردمان آن دوران از گوشت به‌دست می آمد. آنان نیز مانند مردمان کنونی، از چربی پرهیز می کرده‌اند ولی نه به همین نسبتِ کنونی. گمان برده می شود که نخستین مصرف شیره، که از ترش شدن انگورهای وحشی ساخته شده بوده، در این دوره رخ داده باشد.
ویژگی دوران پارینه سنگی
در دوران پارینه سنگی، انسان ها در گروه های نسبتاً کوچک گرد هم آمده و به گردآوری گیاهان، ماهیگیری و شکار پرداخته اند. ساخت ابزار سنگی ویژگی اصلی این دوران است، اما انسان ها در سراسر پارینه سنگی از ابزارهای چوبی و استخوانی نیز بهره می گرفته اند. انسان ها در آن دوران از چرم و الیاف گیاهی نیز استفاده می کردند. در اواخر دوران پارینه سنگی، انسان ها نخستین بار اقدام به آفرینش هنری کردند که شامل هنر صخره ای و ساخت اشیا و نقاشی درون غارها می شد. همچنین آغاز رفتار مربوط به باورهای دینی مثل برگزاری آیین ها و آیین خاکسپاری مربوط به اواخر پارینه سنگی است. آب و هوای پارینه سنگی متشکل از دوران یخبندان و بین یخبندان بود و بطور متناوب دماهای سرد و گرمی را تجربه می کرد.
چون بشر در این دوره ساختن ابزار و آلات سنگی را یاد گرفته است این دوره را عصر حجر می خوانند. اولین ابزار سنگی که بشر ساخته محتملاً سنگ بزرگی بوده که تمام اطراف آن را با وسیله ای تیز کرده بوده است. دانشمندان این وسیله را اصطلاحاً تبر محکم می نامند. همچنین تکه سنگ هایی که در اثر خرد کردن سنگ ها بدست می آمد، به عنوان ابزار مورد استفاده قرار می گرفته است. تیشه دستی و پاره سنگ های تیز تنها ابزار انسان های عصر حجر بوده که هزاران سال از آن ها استفاده می نموده اند.
عصر نوسنگی
در حدود ۶۰۰۰ سال قبل از میلاد، تحول شگرفی در روش زندگی بشر پدید آمد. بدین معنی که او کشت و پرورش محصولات را آموخت. این دوره را آغاز نئولیتیک یا «عصر حجر جدید» دانسته اند.
در این دوره، او از حیوانات بعنوان منبع غذایی و از پوست آن ها برای لباس استفاده می کرد. او دسته هائی از حیوانات نگهداری می کرد، خانه می ساخت و به زودی نیز شروع به ساخت چیزهای تازه ای کرد که در طبیعت یافت نمی شد.
خاک رس را قالب گیری کرده، به بشقاب و ظرف تبدیل نمودند. وقتی که آن را می پختند، می توانستند در این گونه ظروف پخت و پز نمایند. از پشم و کتان نخ تهیه می کردند.
عصر نوسنگی با رشد کشاورزی و آبیاری همراه است. چرا که در عصر نوسنگی دما و بارندگی برای کشاورزی مناسب شد. عصر نوسنگی در ایران از حدود ۸۰۰۰ پیش از میلاد آغاز شد و حدود ۵۵۰۰ پیش از میلاد به پایان رسید. مشخصه این عصر در ایران رشد سکونت گاه های کوچکی است که در آن ها ۵۰-۱۰۰ نفر ساکن شده بودند.
این افراد یا در خانه های ساخته شده از آجر نپخته و یا چادر و یا سرپناه هایی از علف زندگی می کردند. حفاری های بیشتری برای شناخت تفاوت طبقات، شکل معابد و دیگر سازه های خاص آن زمان مورد نیاز است.
تا این که زمانی که این انسان ها، شروع به کار و زندگی دسته جمعی کردند، ابتدا دهات و سپس شهرهایی به وجود آمدند و این سرآغاز همان چیزی بوده است که امروزه « تمدن» نامیده می شود.
مسیر دسترسی
روستای التپه در مسیر یکی از مناطق مهم تفریحی توریستی مازندران یعنی پارک جنگلی عباس آباد قرار دارد. این روستا در یک کیلومتری شهر بهشهر و جنوب بزرگراه ارتباطی بهشهر- گرگان قرار گرفته است. غار التپه نیز درشرق شهر بهشهر و غرب روستای التپه واقع شده است.
مرتبط:
آبشار رنگو گرگان
آشنایی با جنگل النگدره | بهشت پاییزی گرگان
دیوار گرگان ،دیواری به قدمت دیوار چین
