سرای عامری ها از قدیمی ترین و بزرگترین خانه های شهر کاشان است که پیش از زلزلۀ ۱۱۹۲ ه ق (مقارن با حکومت کریمخان زند) یا زلزلۀ سال۱۲۶۰ ه ق (مقارن با حکومت محمد شاه قاجار) بنیان نهاده شده است. اما از آنجا که دیگر خانه‌های نزدیک به این خانه متعلق به قرن ۱۳ ه. ق هستند، می‌توان حدس زد که زلزله‌ای که این خانه از سرگذرانده، همان زلزلۀ ۱۲۶۰ ه. ق است و دورۀ رونق و احیای مجدد این خانه مربوط به بعد از آن و دورۀ قاجار است.
بنابراین با تعیین قدمت بقایای پیش از زلزله می‌توان قدمت این خانه یا خانه‌ای که پیش از آن در محل این خانه بوده است را مشخص کرد، اما تا پیش از آن تاریخ، ساخت خانه‌های مجاور و شباهت‌های موجود بین این خانه و آنها، نسبت تاریخ ساخت خانه به دوران قاجار را منطقی و مستدل می‌نماید. به تعبیر دیگر خانۀ عامری‌ها به عنوان نمونه‌ای از میراث این خاندان و نمایندۀ آبادی‌های ایشان در این منطقه است و چنین خانه‌ای شایسته و متناسب با عظمت و اصالت این خاندان در منطقه است. خصوصاً که در دهه‌های اخیر ایشان از ملاکان بزرگ منطقه نیز به شمار می‌آمدند که ثروت خویش را در آخرین محل سکونتشان پیش از پایتخت‌نشینی، یعنی محلۀ اعیان نشین کاشان، گردآورده‌اند.
بنابراین سرای عامری ها را نباید تنها به واسطۀ شهرت آن به عنوان بزرگترین خانۀ شهر کاشان و یا یکی از زیباترین خانه‌های قدیمی آن شناخت، بلکه باید آن را میراثی گرانبها و نمایندۀ بزرگی و جلادت این خاندان در منطقه و قطعه‌ای ارزشمند و نماینده‌ای شایسته از عمارات ایشان در حاشیۀ کویر ایران دانست.
جاذبه‌های بنا
سرای عامری ها دارای دو حیاط مستقل از هم برای دو بخش اندرونی و بیرونی است. حیاط روبازی به عنوان بهاربند نیز در این خانه وجود دارد. ویژگی بارز این بنا، وسیع بودن هر دو حیاط و همین‌طور مجلل بودن فضاها و تزئینات این خانه است.
اتاق‌های این مجموعه نیز، دارای کیفیت فضایی و زیستی عالی، هستند و تلاش شده سطح مطلوبی از خدمات در این اتاق‌ها به مهمانان ،عرضه شود.
حیاط بیرونی ابراهیم خلیل خان، نخستین فضایی است که مهمانان پس از پذیرش به آن وارد می‌شوند. در پیرامون این حیاط که در حدود ۱۱۵ مترمربع مساحت دارد غرفه‌ها و فروشگاه‌هایی در نظر گرفته شده است. علاوه بر این غرفه‌ها، نمازخانه‌ها، چای‌خانه و کافه تریا، آرایشگاه، و شیرینی‌پزیکه انواع شیرینی های سنتی محلی را ارائه می کند، نیز در این حیاط قرار گرفته است.
واحدهای تجاری این حیاط به کاربری‌هایی از قبیل بانک و امور ارزی و عرضۀ صنایع دستی، شیرینی و خشکبار، فرش، بافته‌های کاشان، جواهرات، و موارد مشابه مناسب دیگری اختصاص خواهد یافت که علاوه بر تأمین نیازهای احتمالی مهمانان به معرفی و فروش محصولات کاشان نیز کمک کند و برای اهالی شهر و اداره‌کنندگان سرا نیز سودمند باشد.
رستوران
تالار آیینه که از زیباترین فضاهای مجموعه می‌باشد به رستوران تبدیل شده است. این فضا، به عنوان رستوران اصلی هتل، پتانسیل پذیرایی از میهمانان مقیم و غیر‌مقیم را با حفظ استانداردهای بین‌المللی داراست. منوی متنوع این رستوران شامل غذاهای اصیل شهر کاشان و ترکیبی از غذاهای بین‌المللی نام آشنا است که با بهره‌گیری از حرفه‌ای‌ترین سرآشپزها تهیه و طبخ می‌شود.
حوض‌خانه‌های حیاط بیرونی و اندرونی که از مکان‌های عمومی سرای عامری است، برای گردهمآیی میهمانان، فضای مناسبی است و امکانات لازم برای پذیرایی را نیز داراست. این حوض‌خانه‌ها که هم در عرصه خصوصی و در عمومی مجموعه قرار دارد، مورد استفاده میهمانان ساکن و غیر ساکن هتل خواهد بود.
سالن کنفرانس و نگارخانه
سالن همایش‌های سرای عامری‌ها با ظرفیت ۹۰ نفر، امکان برپایی مراسم‌های متفاوتی را دارد که با دسترسی مستقل از حیاط ورودی و کوچه برای استفاده مستقل از هتل بدون اخلال در آرامش میهمانان مقیم طراحی شده است. در سرسرای تالار نیز فضایی اختصاصی برای برگزاری نمایشگاه‌های هنری و گالری‌های متنوع فراهم شده است.
مرتبط:
خانه تاج _زیبای کوچک کاشان
