نوشته‌ها

مقدمات ثبت جهانی قلعه‌های ناصری و بمپور ایرانشهر در حال انجام است

رییس میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری ایرانشهر در جنوب سیستان و بلوچستان گفت:مقدمات آماده‌سازی قلعه‌های ناصری ایرانشهر و بمپور برای ثبت جهانی در چشم انداز ۲۵ ساله در حال انجام است.

عبدالحمید خدایاری روز چهارشنبه در این‌باره اظهارداشت: قلعه ناصری و بمپور در فهرست ۶ اثر سیستان و بلوچستان برای ثبت جهانی در بازه ۲۵ سال اینده قرار گرفته است.

وی تصریح کرد: مقدمات ثبت جهانی قلعه‌های ناصری و بمپور و آماده سازی پیرامون آن‌ها باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن ترتیب داده شود.

رییس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ایرانشهر افزود: قلعه بمپور به دلیل ساختار شکننده و فرسایشی آن در طول زمان، فرایند رسیدگی زمان بری دارد.

وی ادامه داد: پایگاه ملی باستان شناسی بمپور در سال ۹۶ ایجاد و مقدمات و اعتبارات لازم برای ثبت جهانی این اثر از طریق امور پایگاه‌های کشور انجام می‌شود.

خدایاری بیان کرد: تا زمان راه‌اندازی اداره میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری در بمپور امور مربوط به ثبت قلعه این شهر برعهده اداره میراث فرهنگی ایرانشهر است.

به گزارش ایرنا قلعه ناصری ایرانشهر به عنوان یک از قلعه‌های مهم در جنوب سیستان و بلوچستان و پس از قلعه بمپور بزرگ‌ترین و مهم‌ترین قلعه خشت و گلی در بلوچستان محسوب می‌شود.

با توجه به اسناد به جایی مانده ناصر الدوله فرمانفرما که در سال ۱۲۵۸ هـ .ق حـاکم کـرمان و بلوچستان بود، پیشنهـاد ساخت این دژ نظامی بزرگ را در فهرج یا پهره (نام قدیم ایرانشهر) به ناصر الدین شاه قاجار داد که در سال ‎ ۱۲۶۴هجری شمسی به دستور ناصرالدین شاه توسط استاد حسین معمارباشی کرمانی ساخته شد.

کار ساخت این قلعه هفت سال به طول انجامید و از آن پس بنام قلعه ناصری یا ناصریه مشهور شد و مقر حکمرانی بلوچستان که تا آن سال قلعه کهن و عظیم بمپور بود، به این قلعه انتقال یافت.

این بنای تاریخی با گستره ۳۶ هزار مترمربع با ابعاد ۱۹۵ در ۱۸۵ متر شامل بخش های مختلف از جمله چهار حیاط مجزا و بیش از ۱۵۰ اتاق، حال بند، حوض خانه، انبار، اصطبل، حمام، سربازخانه و منطقه حاکم نشین بود.

در سال ۱۳۰۸ هجری شمسی با تصرف شهر فهرج یا پهره توسط قوای رضاخان پهلوی این شهر به نام ایرانشهر تغییر نام یافت.

مصالح اصلی این قلعه از خشت و گل و آجر است و حصار آن مجموعا دارای ۹ برج دیدبانی است که قطر دیوارهای حصار آن در روی سطح زمین به پنج متر و ارتفاع آن به حدود هفت متر می‌رسد.

قلعه بمپور با عمری به بلندای حدود ۲ هزار سال با وجودی که زخم‌های زیادی در طول تاریخ بر اثر جنگ‌ها، بلایای طبیعی و شن‌های روان برداشته، همچنان پایدار بر فراز تپه‌ای مصنوعی چشم بینندگان را حتی از فرسنگ‌ها راه دور به خود خیره می‌سازد.
قدمت قلعه بمپور که در ۲۴ کیلومتری غرب ایرانشهر و در جوار شهر بمپور قرار گرفته به دوران اشکانیان و ساسانیان بر می‌گردد و امروزه در ردیف آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است.

ایرانشهر از توابع سیستان و بلوچستان در ۳۳۷ کیلومتری زاهدان مرکز این استان و در مسیر ترانزیتی چابهار – میلک واقع شده است.

منبع:ایرنا

مرتبط:

جاذبه‌های گردشگری ایرانشهر

نگاهی به جاذبه‌های گردشگری بمپور

قلعه ناصری

نگاهی به جاذبه‌های گردشگری بمپور

بمپور یکی از شهرهای استان سیستان و بلوچستان است و یکی از قدیمی‌ترین شهرهای ایران به‌شمار می‌رود.

باغ خالصه بمپور

ریشه نامگذاری این منطقه به بمپور را در برخی از افسانه‌های محلی مربوط به بهمن (پسر اسفندیار) می‌دانند که اول بهمن‌پور بوده و به مرور زمان به بمپور تبدیل شده است.

طبق منابع تاریخی پیدایش این شهر در سیستان و بلوچستان به زمان ساسانیان، اشکانیان و مادها برمی‌گردد. گواه این موضوع نیز کشف محوطه باستانی در اطراف بمپور با وسعت ۱۵۰ هکتار است و طبق کاوش‌ها آثار به دست‌آمده در آن با تمدن‌های شهرسوخته و جیرفت هم‌خوانی دارد. همچنین سفال‌های به دست آمده در بمپور به ۲هزار و۷۰۰ سال قبل از میلاد برمی‌گردد.

بمپور آب و هوای گرم و مرطوب دارد. در تابستان میانگین دمای آن از ۴۰ درجه سانتی‌گراد هم بیشتر است. بنابراین برای سفر به این شهر، پاییز و زمستان گزینه‌های مناسب‌تری هستند.

قلعه بمپور

قلعه بمپور از نقاط دیدنی این شهر است. این قلعه نیز مربوط به دوره ساسانیان است که در سال ۱۳۴۵ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده. این قلعه در یک کیلومتری شمال شهر روی تپه‌ای با ارتفاع ۸۰ متر قرار دارد.  قلعه بمپور مدتی طولانی مرکز حکومت کرمان و بلوچستان بوده است.

این قلعه به صورت دو تکه ساخته شده که این دو بخش به لحاظ ارتفاع با هم یکسان نیستند؛ صحن پایین در ورودی دیواره شرقی قلعه قرار گرفته و چند برج نیز آن را احاطه کرده است. همچنین مصالح به کار رفته در قلعه خشت و گل است.

باغ خالصه

از دیگر جاذبه‌های گردشگری این شهر می‌توان به باغ خالصه اشاره کرد. باغ خالصه مربوط به دوره قاجار و اوایل دوره پهلوی است که در ۱۶ آبان ۱۳۷۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

این باغ و ساختمان‌های داخلی آن در خیابان بخشداری و در جنوب‌شرقی قلعه بمپور قرار گرفته‌است. این باغ تاریخی برای حاکمان در دوره‌های مختلف اهمیت بسیاری داشته است. بیشترین اهمیت باغ خالصه به اواخر قاجاریه و اوایل دوره پهلوی برمی‌گردد، زیرا ساختمانی تقریبا عظیم در قسمت حاشیه غربی باغ قرار داشت که تمامی غلات و باج و خراجی که از مردم منطقه گرفته می‌شد، در انبارهای این ساختمان به مساحت حدود ۱۰۰۰ متر مربع ذخیره می‌شد.

این باغ زیبا با توجه به قدیمی بودن دارای سیستم آبیاری به شیوه جدول‌کشی بوده که دورتا دور باغ در حال حاضر موجود است. ارتباط تمام شبکه‌ها به مرکز که به یک حوض به قطر ۹ متر ختم می‌شوند و درختکاری در کنار این شبکه‌ها، با درختانی مانند نخل، گز و سدر، زیبایی خاصی به باغ داده‌ است.

رودخانه بمپور

همچنین طبیعت‌دوستان هم اگر گذرشان به بمپور خورد می‌توانند از رودخانه بمپور لذات ببرند. این رودخانه بزرگ و پرآب در انتهای مسیر خود به دریاچه فصلی جازموریان می‌ریزد.

منبع:همشهری