شهرهای تاریخی و باستانی که صدها و حتی هزاران سال دوام آورده و از ویرانی و انهدام نجات یافته اند، در قرن بیست و یکم سرانجام خوبی نداشته و ندارند. ویرانی شهر باستانی پالمیر Palmyra در سوریه، مجسمه های بودا Buddhas در بامیان Bamiyan افغانستان و ویرانه های نمرود Nimrud در خارج از شهر موصل عراق به درستی نشان می دهند که آینده شهرهای تاریخی جهان و بناهای باستانی بسیار پرمخاطره خواهد بود. در این مطلب، به معرفی ۲۳ مکان باستانی بی نظیر از قدیمی ترین شهر جهان می پردازیم.

مکان هایی که امکان نگاه به گذشته انسان ها را در اختیار بازدید کننده های خود می گذارند و نبوغ استادانه انسان هایی که بدون کامپیوتر یا ماشین های سنگین، دست به خلق این عجایب زده اند را نمایش می دهند. برخی از این مکان ها کاملا شناخته شده هستند و برخی دیگر از کهن ترین شهر جهان با این که خیلی شهرت ندارند، مکان هایی بی همتا با امکان دسترسی بسیار آسان می باشند.

انگکور وات Angkor Wat در کامبوج

خمرها Khmer (بزرگترین گروه قومی کشور کامبوج در جنوب شرقی آسیا که اکثرا پیرو آئین بودائیسم هستند) در قرن دوازدهم میلادی، از دانش وسیع خود در مورد جهان هستی استفاده کردند تا جهان را به صورت مینیاتوری دوباره خلق کنند. نتیجه این خلاقیت، یکی از قدیمی ترین شهر جهان، انگکور وات Angkor Wat می باشد که با چیدمان دقیق و منظم برج ها و برجک ها و دیوار های پوشیده شده از نقوش برجسته پر جزئیات و خیره کننده هندو، بازدید کنندگان را حیرت زده می سازند. مردم خمر باستان، یکی از کهن ترین شهر جهان را به بشریت هدیه کردند که ارزش نگاه داری و محافظت دارد. بیشتر دیوار نقش های این شهر دارای موضوع مذهبی، ملکوتی و قدیسیت هستند؛ اما برخی دیگر از این نقش ها به فعالیت های یکنواخت روزانه مانند آماده کردن شام می پردازند. شهر در مساحتی به اندازه ۵۰۰ هکتار در پارک واقع شده است. معبد اصلی این شهر به طور روزانه، میزبان انبوه توریست ها می باشد؛ اما معبدهای کمتر شناخته شده دیگری در این شهر وجود دارند که شما را به پایتخت های قدیم خمرها، ساخته شده از قرن نهم میلادی به بعد، می برند.

رم Rome در ایتالیا

بازدید از شهری با محبوبیت شهر رم Rome دارای نقاط منفی نیز هست. جمعیت زیاد، سوغاتی های بی کیفیت و مردان جوانی که در لباس گلادیاتورها پرسه می زنند تا در ازای انداختن عکس با توریست ها دستمزد بگیرند. اما با این وجود، این شهر کاملا بی همتاست و مکان های کمی در دنیا با این عظمت و قدمت وجود دارند. برای مثال، بنای کلسیوم Colosseum که یک ورزشگاه ۲۰۰۰ ساله در وسط یک شهر کاملا مدرن است. در روزهایی که گلادیاتورهای واقعی وجود داشتند، ۵۰ هزار تماشاگر و امپراطور رم در این مکان گرد هم می آمدند تا نبردهای خونین گلادیاتورها تا لحظه مرگ را تماشا کنند. کلسیوم Colosseum همچنین یک سقف جمع شدنی، یک ماشین ویژه به اسم velarium داشت که به وسیله تکنیک بادبان کشتی، سایبان هایی به روی مردم می کشیدند تا آنها را از آفتاب و باران حفاظت کنند.

استانبول Istanbul در ترکیه

استانبول را با عنوان شهری می شناسند که دو قاره را به هم متصل می سازد. اما آن چیزی که بسیار قابل توجه است، دوره های تاریخی هستند که در این شهر به هم وصل شده و طبیعی تر از هر جای دیگری در جهان با هم ترکیب شده اند. ساخت و سازهایی که از امپراطوری های گذشته، از بیزانس تا قسطنطنیه تا ترکیه مدرن در این شهر صورت گرفته، آن را به یک شهر با افق بسیار منحصر به فرد، دارای عناصری از تمامی دوره ها، تبدیل کرده است. در مرکز بخش تاریخی این شهر، اطراف مسجد مشهور ایاصوفیا Hagia Sophia، سیرک هیپودروم Hippodrome با سبک بیزانس در چند قدمی قصر توپکاپی Topkapi متعلق به دوره عثمانی، جایگاه بسیاری از آثار هنری از جمله عصای موسی، قرار گرفته است. در یکی از قدیمی ترین شهر جهان در کنار تمامی این بناها و آثار تاریخی، یک شهر مدرن با رستوران های فوق العاده، گالری ها و معماری منحصر به فرد وجود دارد که باعث شده است استانبول به یکی از مهم ترین مراکز فرهنگی و از زیباترین شهرهای تاریخی جهان تبدیل شود

بگان Bagan در میانمار

گنجینه های شهر بگان Bagan از کهن ترین شهر جهان که سال ها توسط حکومت نظامی میانمار از دید جهان مخفی شده بودند، از زمانی که اصلاحات در این کشور آغاز شده است، در حال بازگشت به مرکز توجه جهانیان هستند. در این مکان، بیش از ۲۰۰۰ معبد بودایی وجود دارند که در سرزمینی در کناره رود ایراوادی Irrawaddy پراکنده شده اند و منظره ای روحانی به آن بخش داده اند. جمعیتی که از این معابد بازدید می کنند ، نسبت به گروه های توری که از انگکور وات Angkor Wat و ماچوپیچو Machu Picchu از شهرهای تاریخی جهان دیدن می کنند بسیار کمتر و در عین حال ماجراجوتر هستند. کشور میانمار بعد از دهه ها جنگ داخلی و انزوای بین المللی، در حال پیدا کردن خود می باشد و به همین دلیل این شهر معبدهای قرن یازدهم میلادی جادویی تر از همیشه به نظر می رسد. سلطنتی که در این منطقه حکم فرمایی می کرد، توسط زلزله های متوالی و تهاجم قوبلای خان Kublai Khan (از نوادگان چنگیز خان) نابود شده است؛ اما این معابد غرق در سکوت، فضایی بسیار روحانی دارند که انکار کردن آن غیر ممکن است.

تیکال Tikal در گواتمالا

شهر تیکال Tikal از جذاب ترین و قدیمی ترین شهر جهان که در جنگل های گواتمالا پنهان شده است، شهری مایایی بوده است که بیش از ۱۰۰۰ سال دستاورد فرهنگی از سال ۶۰۰ قبل از میلاد را به نمایش می گذارد. شیرهای کوهی و پلنگ های خال دار آمریکایی در حیات وحش اطراف این شهر به دنبال شکار پرسه می زنند؛ اما قصرها، معبد ها و میدان های این شهر، اوج دستاورد های انسانی در گذشته بسیار دور را نشان می دهند. هرم های این منطقه، نشانه های فرهنگ مایایی به شمار می روند. تالارها، معابد و قصرهای میدان اصلی این شهر نیز به همان اندازه تاثیر گذار و با عظمت هستند. بیشتر گذرگاه های باستانی که ۳۰۰۰ بنای شهر تیکال Tikal از شهرهای تاریخی جهان را به هم متصل می کنند، از پوشش گیاهی خزنده پاک شده اند؛ بنابراین هم اکنون بازدید کنندگان می توانند به آسانی مانند مردم باستان، بین این بناها رفت و آمد کنند.

قاهره Cairo در مصر

کسانی که برای اولین بار به قاهره Cairo یکی از کهن ترین شهر جهان سفر می کنند، دیدن این که تا چه اندازه اهرام جیزه Giza و بنای ابوالهول Great Sphinx به خیابان های شلوغ و پر هرج و مرج این شهر نزدیک هستند، باعث تعجب و شگفتی شان می شود. شهر قاهره Cairo از برترین شهرهای تاریخی جهان با جمعیت ۲۲ میلیون نفر، یکی از بزرگ ترین و از قدیمی ترین شهر جهان است که در نزدیکی یکی از اولین مراکز شهری انسان ها بنا شده است. قدمت اهرام جیزه Giza به ۴۵۰۰ سال پیش می رسد و موزه مصری اشیاء آنتیک، کلکسیون فوق العاده ای از اولین ساکنان اطراف رود نیل Nile را به نمایش می گذارد. اما بخش هایی از قاهره Cairo که قدمت تاریخی کمتری دارند نیز سرشار از گنجینه های فرهنگی هستند. این شهر بیش از ۱۰۰۰ سال قبل پایه گذاری شده است و دارای یکی از قدیمی ترین دانشگاه های جهان می باشد؛ دانشگاهی که میراثی غنی از هنر اسلامی و گنجینه های قبطی Coptic به شمار می رود و اغلب به اشتباه نادیده گرفته می شود.

پرسپولیس Persopolis در ایران

به همان اندازه که درهای ایران به آرامی رو به توریست های غربی باز می شود، شهر پرسپولیس Persopolis جذابیت قبلی خود را در بین گردشگران به دست می آورد.

این شهر در سال ۵۱۸ قبل از میلاد مسیح توسط داریوش اول، پادشاه امپراطوری هخامنشی در پارس باستان (ایران قدیم) پایه گذاری شده و تا زمانی که اسکندر مقدونی در حدود دو قرن بعد آن را به آتش کشید روز به روز به عظمت آن افزوده شد. مهم ترین و قابل توجه ترین ویژگی این شهر، محوطه ای نزدیک به ۱۲۵ هزار متر مربع می باشد که بخش هایی از آن به صورت کنده کاری در درون کوه چمگان یا کوه رحمت Mount Kuh-e Rahmat قرار گرفته است. حاکمان آن دوره قصرهای باشکوه، معابد و تالارهای بسیار زیبا در این محوطه ساخته اند و این مجموعه بی نظیر را با افزودن شبکه زیرزمینی فاضلاب و آب انبارهای بزرگ سرشار از آب تازه و تمیز تکمیل کرده اند. با وجود ساخته شدن دیوار های محافظ با ارتفاع نزدیک به ۳۰ پا (ده متر)، اسکندر مقدونی توانست شهر باشکوه پرسپولیس را نابود کند؛ شهری بی نظیر که ویرانه های آن دوباره در سال ۱۶۱۸ کشف شد. با همه اینها، امروزه این شهر به عنوان یکی از بهترین نمونه های معماری باستانی و از شهرهای تاریخی جهان شناخته می شود؛ بویژه به خاطر ستون های عظیمی که از آن باقی مانده اند.

کیوتو Kyoto در ژاپن

اگر شهر توکیو، بخش تکنولوژیک و آینده نگر کشور ژاپن را نمایندگی می کند، شهر کیوتو  شهریست که با باغ های زن Zen فوق العاده و مراسم باشکوه صرف چای، گذشته ژاپن را به رخ می کشد. البته این که کیوتو را تنها به گذشته ربط دهیم اصلا منصفانه نیست؛ چرا که شرکت نینتندو Nintendo که تنها بخشی از رویه تکنولوژیک شهر کیوتو به شمار می رود در این شهر قرار دارد. بنابراین بهتر است برای بهتر بیان کردن حقیقت این گونه عنوان کنیم که شهر کیوتو که برای بیش از ۱۰۰۰ سال پایتخت امپراطوری ژاپن بوده است، به همان اندازه که سنت های مربوط به گذشته را حفظ می کند، برای استقبال از چیزهای جدید و مدرن اشتیاق دارد. بیش از ۱۰۰۰ معبد بودایی و زیارتگاه شینتو موجود در کیوتو، باعث می شوند از سرعت جنون آمیز زندگی مدرن کاسته شود و از آنجایی که این شهر از بمباران های وحشتناک جنگ جهانی دوم جان سالم به در برده است، اکثر این بناها در حال استفاده و به روی عموم باز هستند.

پکن در چین

کشور چین در طول دو دهه گذشته، برای افزایش وجهه معماری مدرن در پایتخت خود سرمایه گذاری بالایی انجام داده است؛ اما با گذشته ای که قدمت آن به بیش از ۳۰۰۰ سال می رسد، شهر پکن Beijing از شهرهای تاریخی جهان، دارای تاریخ عمیقی است که میراث غنی از هنر، معماری و آموزش را به نمایش می گذارد. تنها بازدید از شش بخش از شهر که عضو فهرست میراث جهانی یونسکو هستند، از جمله شهر ممنوعه Forbidden City و معبد بهشت Temple of Heaven، نزدیک به یک هفته طول می کشد. در این یک هفته امکان ندارد وقت کافی برای یک بازدید کوتاه از گنجینه درون ۱۴۴ موزه و گالری این شهر داشته باشید؛ یا بتوانید در کوچه های هوتونگ (کوچه های خاص شهر پکن) و محله های قدیمی بازسازی شده یا دوباره ساخته شده که به مرکز زندگی مدرن در پکن تبدیل شده اند گردش کنید.

زیمبابوه بزرگ Great Zimbabwe در زیمبابوه

این پادشاهی در جنوب شرقی زیمبابوه، از قرن یازدهم میلادی، به یک امپراطوری تجاری تبدیل شد که در سرتاسر آفریقا و اقیانوس هند گسترش پیدا کرد. این مجموعه سلطنتی بر روی یک تپه ساخته شد و شامل یک قصر تراس دار با درخت های میوه، اتاق های مخفی و چشم انداز های بی نظیر از قلمرو پادشاه بود. دیوار های بلندی برج این مجموعه را که به یک سمبل ملی تبدیل شده است، احاطه کرده اند. جمعیت بیش از اندازه و قطع درختان جنگل در حدود سال ۱۴۵۰ باعث نابودی پادشاهی شد و این اتفاق در بدترین زمان افتاد؛ چرا که اروپاییان توانستند در زمانی که این سلطنت دارای ضعف بود به این کشور وارد شوند و این پادشاهی را تحت سیطره خود در بیاورند. زیمبابوه بزرگ Great Zimbabwe به عنوان یک بنای تاریخی، یادآور دستاوردهای آفریقا قبل از سال های استعمار است.

تیمبوکتو Timbuktu در مالی

قبل از این که تیمبوکتو Timbuktu از کهن ترین شهر جهان دچار بحران بیابانی شدن گردد و قبل از این که استعمارگران فرانسوی به این منطقه وارد شوند، این شهر یکی از مهم ترین مراکز یادگیری در جهان به شمار می رفت. کتابخانه داران شهر از هزاران دست نوشته نگاه داری می کردند تا از آنها در برابر فرسایش طبیعی و خشونت حفظ نمایند. بسیاری از این دست نوشته ها در طول آخرین دوره خشونت تجزیه طلبان، به باماکو Bamako پایتخت مالی Mali منتقل شد؛ اما مسجد های بی نظیر این شهر به جا ماندند. قدمت سه عدد از مهم ترین این مسجد ها در یکی از قدیمی ترین شهر جهان، به قرن چهاردهم میلادی باز می گردد. معماری سفالی این مسجد ها، نیاز به نگه داری مستمر دارد و محافظان آنها دقیقا همان تکنیک هایی که سازنده های اصلی مسجد برای محافظت از آنها به کار می بردند استفاده می کنند.

ماچو پیچو Machu Picchu در پرو

شهر ماچو پیچو Machu Picchu از شهرهای تاریخی جهان در ارتفاع ۸۰۰۰ پایی (۲۴۴۰ متری) کوه های آند، مجموعه ای از شکوه و معماست که روزانه از هزاران گردشگر استقبال می کند. زمانی که اسپانیایی ها پرو را تصرف کردند، وجود ماچو پیچو Machu Picchu از آنها مخفی نگاه داشته شد. این مجموعه پرعظمت در سال ۱۹۱۱ به جهانیان معرفی شد و به سرعت به سمبل دستاوردهای اینکاها تبدیل گشت. این شهر که بیش از ۵۰۰ سال پیش به طریقه خشکه چین (روی هم یا کنارهم چیدن سنگ یا عناصر ساختمانی به شکل منظم و بدون استفاده از ملات) ساخته شده است، بین دو قله بلند بر فراز جنگل های استوایی قرار دارد. ابرها در بین بخش های مختلف این ویرانه که جهان هنوز به اهمیت و منحصر به فرد بودن آن پی نبرده است حرکت می کنند. تراس ها و پله های عظیم آن، کوه را پوشانیده اند و بناهای آن، انعکاسی از ستاره شناسی اینکاها هستند؛ البته هنوز باستان شناسان در جستجوی ارتباط این بناها با ستارگان و نجوم هستند.

آتن Athens در یونان

قدمت شهر آتن به ۵۰۰۰ سال قبل باز می گردد و از کهن ترین شهر جهان است؛ اما این شهر مدرن راه های قابل توجهی برای همزیستی با بناهای باستانی مشهورش پیدا کرده است. در پایین بنای مشهور آکروپولیس Acropolis، خیابان های ویژه پیاده روی وجود دارند که پر از کافه و فروشگاه هستند. بسیاری از این فروشگاه ها به فروش خرت و پرت و سوغاتی به گردشگر ها مشغولند؛ اما با گالری های هنری قابل توجه و غذا های عالی موجود، حتی سخت گیرترین گردشگران نیز راضی و خشنود از آتن یکی از قدیمی ترین شهر جهان خواهند بود. مقدار زیادی از زندگی اجتماعی در شهر، به دور بناهای تاریخی آن می گردد؛ به طوری که ویرانه های کلاسیک یونان را به محل رفت و آمد و زندگی روزمره آتنی ها تبدیل کرده است.

پترا Petra در اردن

این منطقه که بین دریای مرده Dead Sea و دریای سرخ Red Sea قرار گرفته و از کهن ترین شهر جهان است، از نخستین روزهای حیات انسان ها، دارای سکنه بوده است. اما در حدود سال ۳۰۰ قبل از میلاد مسیح، پادشاهان سلسله نبتیان، سعی کردند با ساختن بناهایی بی نظیر درون صخره های سرخ رنگ این منطقه، عظمت فرهنگی خود را به نمایش بگذارند. صخره ها و دره ها اطراف این شهر باستانی یک از قدیمی ترین شهر جهان را احاطه کرده و مسیرهای پر پیچ و خمی خلق کرده اند و به این صورت، این مکان را برای قرن ها از چشم اروپایی ها مخفی نگاه داشته اند. نکته فوق العاده دیگر این است که به هیج اتومبیلی اجازه داده نمی شود به این شهر وارد شوند. بازدید کنندگانی که توانایی راه رفتن یا علاقه به این کار ندارند، می بایست یک شتر، الاغ یا درشکه کرایه کنند تا آنها را درون شهر بگرداند.

الورا Ellora در هندوستان

شهر الورا Ellora از کهن ترین شهر جهان نیز مانند شهر پترا Petra درون کوه ها ساخته شده است و در بین شهرهای تاریخی جهان معروف است؛ در منطقه ماهاراشترا Maharashtra؛ اما این مجموعه مذهبی علیرغم اهمیت خود ناشناخته مانده است. معابد این مجموعه شامل معبدهای هندو، بودایی و آیین جین می باشند که ساخت آنها از قرن ششم میلادی آغاز شده و بیش از ۴۰۰ سال به طول انجامیده است. مهم ترین و قابل توجه ترین معبد، غار ۱۶ Cave 16 نام دارد و عنوان رسمی آن Kailasa می باشد؛ این معبد به طور کامل درون یک صخره تراشیده شده است. ورودی دو طبقه این مجموعه، به حیاط بزرگی منتهی می شود که با طاقی های سه طبقه ستون دار احاطه شده است. این بنا دو برابر پارتنون Parthenon حجم دارد. درون معبد، تصاویر الهه های هندو درون سنگ ها تراشیده شده است و دو مجسمه فیل در اندازه های واقعی درون محوطه آن وجود دارد.

شی آن Xi’an در چین

شهر شی آن Xi’an در دوران شکوفایی راه ابریشم Silk Road از کهن ترین شهر جهان، پایانه شرقی این راه به شمار می رفت و جایی بود که سفر به غرب آغاز می شد. شهر شی آن Xi’an که هم اکنون خواهر خوانده شهر اصفهان در ایران است، برای بیش از یک هزاره (هزاران سال) پایتخت سلسله های چین باستان بود. این شهر از قدیمی ترین شهر جهان هم اکنون به عنوان جایگاه لشکر سفالین در بین شهرهای تاریخی جهان شهرت دارد؛ هزاران سرباز سفالی که در آرامگاه امپراطور شین شی هوآنگ Emperor Qin Shi Huang مستقر شده اند. همگی این سربازها به حالت ایستاده و آماده برای جنگیدن هستتند؛ اما برای ۲۰۰۰ سال زیر زمین مدفون شده بودند. در سال ۱۹۷۴، کارگرانی که مشغول کندن یک چاه در آن منطقه بودند، به یکی از این سربازها برخوردند و این موضوع به یکی از بزرگ ترین کشف های باستان شناسی تاریخ منتهی شد. گود برداری و کندوکاو همچنان در این مکان ادامه دارد و اخیرا مجسمه چندین رقصنده و آکروبات باز کشف شده اند که بر عظمت و شکوه این امپراطور و این مکان افزوده اند.

مادورای Madurai در هندوستان

در دوران باستان، شهر تامیلی مادورای Madurai از کهن ترین شهر جهان یک پایتخت مهم به شمار می رفت که با رم باستان تجارت می کرد و تا ورود استعمارگران بریتانیایی بر بخشی از هندوستان تسلط داشت. در قلب این شهر، معبدی به نام میناکشی آمان Meenakshi Amman وجود دارد که یکی از مقدس ترین مکان های کشور هند محسوب می شود و سالانه در ماه های آوریل و می، یک میلیون بازدید کننده را برای فستیوال سالانه خود می پذیرد. با این که این شهر ۲۵۰۰ سال قدمت دارد، معبد اصلی آن در طول دوره ای از تهاجم های قرون وسطی مورد چپاول و غارت قرار گرفته است. بنای حال حاضر در اوایل قرن هفدهم ساخته شده است و دارای ۱۴ دروازه برج مانند است که از این زیارتگاه های زیبا با رنگ های درخشان نگاهبانی می کنند. تالار هزار ستون Thousand Pillar Hall که در این معبد قرار گرفته است، پر از کنده کاری های زیبا از موجود افسانه ای به نام یالی می باشد؛ موجودی با سر فیل و بدن شیر.

پاورتی پوینت Poverty Point در لوییزیانا

پاورتی پوینت Poverty Point در لوییزیانا از قدیمی ترین شهر جهان که حتی برای آمریکایی هایی که در نزدیکی آن زندگی می کنند ناشناخته است، اوج تمدن انسان های اولیه در آمریکای شمالی را به نمایش می گذارد. نام این مجموعه از مزرعه نزدیک آن گرفته شده است؛ چرا که در طول زمان، نام اصلی آن، به فراموشی سپرده شده است. این شهر که به احتمال زیاد، ۳۵۰۰ سال پیش از میلاد مسیح ساخته شده است و انسان های آن زمان، شش شکاف برجسته و متحد المرکز درون زمین کنده اند. همچنین پنج پشته بزرگ ساخته اند که مسیرهای منتهی به آنها، دسترسی به رودخانه می سی سی پی Mississippi را برایشان آسان تر می کرد. در آن زمان، هنوز مزرعه داری در این منطقه وجود نداشت و مردم برای تامین غذای خود به شکار، ماهی گیری و جمع آوری گیاهان وحشی می پرداختند.

بوروبودور Borobudur در اندونزی

گردشگران خارجی تصور می کنند سفر به اندونزی یعنی استراحت و خوش گذرانی در جزیره پر آرامش بالی Bali یا گشت و گذار در پایتخت شلوغ آن جاکارتا Jakarta. اما پر بازدیدترین مکان در این کشور که اکثریت مردم آن را مسلمانان تشکیل می دهند، مجموعه معبد بودایی قرن نهم بوروبودور Borobudur در یکی از کهن ترین شهر جهان می باشد. این مجموعه در اوایل قرن نهم میلادی تکمیل شده است؛ اما قسمت بزرگی از تاریخ آن ناشناخته مانده است. زیرا طی قرن های متمادی، به زیر خاکستر های آتش فشانی مدفون شده و سپس جنگل بزرگی آن را پوشانیده بود. در اوایل قرن نوزدهم میلادی، مردم محلی در مورد وجود این مکان به حکومت بریتانیا اطلاع دادند. در سال های بعد از ۱۹۷۰، کار بازسازی این مجموعه، تحت نظر سازمان یونسکو، در پیش گرفته شد و آن را به شکوه حال حاضر رساند. هم اکنون این معبدها در میان دره سبز دوباره سر برافراشته اند؛ از آنجایی که این مکان برای مدت طولانی مدفون بوده است، آثار هنری آن دست نخورده و سالم باقی مانده اند.

تخت بای Takht-i-Bahi در پاکستان

این صومعه خانه بودایی در قرن اول میلادی در یکی از قدیمی ترین شهر جهان ساخته شد ؛ اما ۶۰۰ سال بعد، از استفاده خارج شد. موقعیت تخت بای Takht-i-Bahi که روی یک تپه واقع شده است، آن را از تهاجم های متوالی بسیاری حفظ کرده است؛ تا زمانی که بریتانیایی ها به این منطقه آمدند و بیشتر گنجینه های سالم مانده این بنا را برای نگاه داشتن در موزه های بریتانیایی به یغما بردند. چیزی که از آن مجموعه بزرگ باقی مانده است، سه معبد گنبدی شکل و محوطه اطراف آنهاست؛ همچنین تالار های ویژه مدیتیشن که زمانی توسط راهبان مورد استفاده قرار می گرفت. تخت بای Takht-i-Bahi یادآور این نکته است که تانترا Tantra چیزی فراتر از آنست که می شناسیم.

استون هنج Stonehenge در انگلستان

باستان شناسان عقیده دارند این مکان دایره ای شکل سنگی ما قبل تاریخ، چیزی حدود ۵۰۰۰ سال پیش ساخته شده است. آنها معتقدند که این منطقه از شهرهای تاریخی جهان در ابتدا یک محل دفن اجساد بوده است؛ اما چیزی که متوجه نمی شوند این است که این سنگ های عظیم چگونه از فاصله ای به دوری ولز Wales به این منطقه آورده شده اند. ساخت این مکان حتی در ۱۵۰۰ سال پیش نیز غیر ممکن به نظر می رسد؛ زیر در آن زمان، هنوز چرخ اختراع نشده و به انگلستان آورده نشده بود. همین نکته ثابت می کند، ساخت چنین مکانی در بیش از ۵۰۰۰ سال پیش چه اتفاق شگفت انگیزی است.

گوندار Gondar در اتیوپی

گوندار Gondar از شهرهای تاریخی جهان که پایتخت امپراطوری قدیم اتیوپی به حساب می آمد، از تهاجم های متوالی که در میانه قرن نوزدهم میلادی انجام می گرفت، لطمات بسیاری دیده است. اما قلعه ها و کلیساهای بسیاری از این شهر باقی مانده اند که امکان بررسی یکی از معدود شهرهای قرون وسطایی آفریقایی را فراهم می کنند. در این منطقه، گردشگری به طور کافی توسعه نیافته است؛ به همین دلیل، پرسه زدن بین این دیوارهای سلطنتی به شما این حس را می دهد که در زمان سفر کرده اید و در گذشته به سر می برید. اغلب به این شهر، لقب کاملوت آفریقایی Africa’s Camelot را نسبت می دهند که بنظر غیر منصفانه می آید. گوندار Gondar مرکز فرهنگی به شمار می رود که با دنیای مسیحیت متصل است و در عین حال کاملا از آن متفاوت است.

نمرود Nimrud در عراق

نمرود Nimrud که پایتخت اولین امپراطوری جهان و از شهرهای تاریخی جهان به حساب می آید، در حدود سال ۸۸۰ پیش از میلاد، بر امپراطوری آشور حکمرانی می کرد. حفاری و کندوکاو در این منطقه که از سال ۱۸۴۰ آغاز شد، باعث کشف یک شهر بی نظیر با قصرهای پر عظمت و معبدهایی متعلق به خدایان جنگ و نوشتار و غیره شد. وسایلی درست شده از عاج فیل، سنگ های عظیم کنده کاری شده، جواهرات و تاج هایی از جنس طلا، همگی درون این قصرها مدفون شده بودند. هنر و معماری این مجموعه، غیر قابل جایگزینی می باشد؛ اما از آنجایی که نمرود Nimrud در خارج شهر موصل واقع شده، بسیاری از قسمت های آن نابود شده است. بعد از این که دولت اسلامی داعش این منطقه را تصرف کرد، بلدوزرهایی برای صاف کردن بناهای تاریخی و باستانی این مجموعه به آن محل آورده شد. داعش در تاریخ دوازدهم آوریل ۲۰۱۵ ویدئویی را منتشر کرد که اعضای این گروه را در حال تخریب این شهر باستانی نشان می داد. تروریستهای داعش با بولدوزر و مواد منفجره به جان آثار باستانی افتادند و نمرود، یکی از گنجینه های باستانی عراق از شهرهای تاریخی جهان را عملاً با خاک یکسان کردند. آن گونه که در این تصاویر معلوم است همه بناهای برجای مانده در این شهر تاریخی تبدیل به تلی از خرده سنگ شده است.

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان

فرا رسیدن سال نو بهانه ای شد تا در گزارشی به ظرفیت های گردشگری منطقه زیبا بپردازیم. طالقان منطقه ای است که تاریخ و تمدن در آن نهفته و هرقدر بخواهی در مورد آن بدانی باز هم جاهایی در آن وجود دارد که در موردش کمتر شنیده اید.

سفر به طالقان چند حسن دارد که مهمترین آن نزدیک بودن به دو کلان شهر تهران و کرج است. توصیه هایی برای آن ‌دسته از هموطنانی که قصد سفر یک روزه به طالقان دارند پیشنهاداتی مهیج می توان ارائه کرد. همه نقاط طالقان را در یک روز نمی توان دید به خصوص روستاهای بکر و تاریخی، ولی ارزش رفتن و دیدن این منطقه به حدی است که باید وقت گذاشت و به آن توجه کرد و همه چیز را از نزدیک دید.

طالقان که در تقسیم بندی جغرافیایی از شهرستان های استان البرز محسوب می شود، از سمت شمال به منطقه الموت و مازندران و از جنوب به فشگلدره و ساوجبلاغ متصل می شود.

گویش محلی طالقانی ها به زبان مازندرانی و تالشی و گیلکی شباهت دارد. طالقان در دره بزرگی قرار دارد که متشکل از حدود ۸۰ روستای کوهستانی است و حدود یکهزار و ۳۰۰ کیلومترمربع مساحت دارد.

مهمترین رودخانه طالقان، طالقان رود می باشد که از حاشیه جنوبی شهر می گذرد و به شاهرود می ریزد. در میان شهر صدای خروشان رودخانه را به وضوح می توان شنید.

در حد فاصل میان دو رشته کوه، رودخانه شاهرود از شرق به غرب جریان دارد. دره شاهرود، رود طالقان و رود آبهای دامنه البرز را به سفید رود می رسانند. دره و رودخانه شاهرود کوه های میان دره چالوس و سفیدرود را از شرق به غرب شکافته و آن را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کرده اند. رودخانه شاهرود اصلی ترین عامل مایه حیات زندگی و اجتماع را در طالقان رقم زده است.

برای رسیدن به طالقان وارد بزرگراه کرج – قزوین شده و از شهرهای کرج، هشتگرد، آبیک گذشته و ۴ کیلومتر بعد از آبیک، به جاده انحرافی و اختصاصی طالقان می رسید، پس از رد شدن از زیاران و طی مسافت ۲۸ کیلومتر از کناره اتوبان برفراز گردنه ابراهیم آباد، باید به طرف شمال حرکت کرده تا وارد دره طالقان شده و به شهر طالقان برسید. پس از رسیدن به پست نیروی انتظامی مستقر در مسیر لار و جاده آسفالته فرعی شده و به سوی غرب کم کم ارتفاع را کم کرده و با عبور از آبادی های سنگ بن و کمپ سر به کناره نیلگون دریاچه سد طالقان می رسید و به سمت روستای حسنجون که در ۵کیلومتری شهرک مرکز طالقان واقع شده است حرکت می نمایید، زیرا مسیر صعود به شاه البرز از این روستا و عبور از باغ ها و در امتداد رودخانه است.

روستای حسنجون روستایی ییلاقی با باغات میوه است که از این مکان شاه البرز به خوبی با گردنی برافراشته به سمت چپ و در جهت شمالی پیداست که جریان رودخانه از کنار آن می گذرد.

تعداد چشمه های دائمی منطقه طالقان ۳۹۹ چشمه و چشمه های اصلی ۵۷ چشمه است که اهمیت وجود آب های زیرزمینی و بالابودن سفره آب زیرزمینی را در این منطقه نشان می دهد و میزان بارندگی نسبتا زیاد این منطقه کوهستانی، چشمه ساران فراوان و رودخانه‌های فصلی و دائمی آن منشاء وجود و پیدایش آبشارهای زیادی است و این پدیده از جمله جلو‌ه‌ها و زیبایی‌های طبیعی طالقان محسوب می شود و آبشارهای متعدد فصلی و دایمی در انحنای کوه‌ها و دامنه ارتفاعات چشم را می نوازد و جلوه خاص دارد.

وجود خاک حاصلخیز و میزان رطوبت بالا و وجود چشمه سارهای متعدد باعث سرسبزی منطقه طالقان شده که باغات میوه شامل ( گردو، سیب، گیلاس، گلابی، زیتون، زالزالک، زرشک کوهی و بادام کوهی و…) درختان چنار، بید و همچنین وجود گیاهان علفی و داروئی و زینتی از جمله: ریواس، تره کوهی، شنگ، کاسنی، صعلب، آویشن، جو شیر، بومادران، برنجاسف، گون، گلهای شقایق و… وجود دارد که همچون نگینی ارتفاعات را سبز پوش کرده است و به مثال چادری سبز همراه با گلهای زرد، آبی، بنفش و سفید که بر پهنه این منطقه افراشته شده و خودنمایی می‌کند وچشم همه را نظاره گر این طبیعت نموده است.

از پستانداران و پرندگان وحشی که در جبال شاه البرز زیست می کند می توان به خرگوش، کفتار، گراز، شغال، گرگ، خرس و پرندگانی نظیرعقاب، دم جنبانک، زاغچه، قوش و کبک دری و… اشاره کرد.

طالقان از دیرباز مورد توجه کوهنوردان بوده و شاید یکی از عمده ترین دلیل این بوده که رشته کوه طالقان با یکی از بلندترین رشته کوه‌های ایران یعنی تخت سلیمان هم مرز است و روستای پراچان یکی از روستاهای مبدا صعود به قله مرتفع تخت سلیمان و علم کوه و دیگر قلل محسوب می شود. این روستا از معدود اماکنی است که می توان از آن، بیش از ۲۶ قله با ارتفاع بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ متر صعود کرد و سه مسیر پیاده روی مشهور به رودبارک، کلاردشت و دره سه هزار دارد که این ویژگی را در کمتر روستای در ایران می توان یافت.

سوغاتی طالقان در فصل بهار ریواس کوهی و قارچ کوهی می باشد. یکی از معروف ترین سوغاتی های طالقان عسل طالقان است. انواع عسل های طالقان شامل عسل آویشن، عسل چهار گیاه، عسل گون، می باشد که هر کدام از این عسل ها مربوط به فصل خاصی از سال است.

در تاریخ طالقان رسم ها و کلمه هایی وجود دارد که برخی از آنان هنوز هم کاربرد دارد. کلماتی که برای نسل قدیم بسیار آشنا و با رگ و خون آنها عجین شده ولی نسل جدید، خیلی هایشان هیچ از آنها نمی دانند مانند چله بزرگ، چله کوچک، چارچار، سده، اهمن و بهمن، سیاه بُهار و سرماپیرزن.

در باور قدیم، زمستان به دو بخش: چله بزرگ (چله کلان) و چله کوچک (چله خرد) تقسیم می شده که چله بزرگ از (اول دی ماه تا دهم بهمن ماه) و چهل روز کامل بوده و چله کوچک از (یازدهم بهمن تا پایان بهمن ماه) به مدت ۲۰ روز کامل است و به همین دلیل چون ۲۰ روز کمتر از چله اولیست، چله کوچک نامیده شده است.

غروب آخرین روز چله بزرگ جشن سده برگزار می شد، مردم دور هم جمع می شدند و از این جشن لذت می بردند و در نهایت با برپایی آتش و خواندن شعر و پایکوپی به دور آتش، سده را جشن می گرفتند.

جشن سده، با افروختن هیزمی که مردمان، از پگاه بر بام خانه خود یا بر بلندی کوهستان گرد آورده‌اند، آغاز می‌شود.

این جشن همیشه به شکل دسته جمعی و با گردهمایی همه مردمان شهر و محله و روستا در یکجا و با برپایی یک آتش بزرگ برگزار می‌شده است. مردمان در گردآوردن هیزم با یکدیگر مشارکت می‌کنند و بدین ترتیب جشن سده، جشن همکاری، شادی و همبستگی مردمان است.

چله بزرگ و چله کوچک در هشت روز در کنار همدیگر هستند که آن ۸ روز را چار چار می نامند. یعنی چارچار، به چهار روز آخر چله بزرگ و چهار روز اول چله کوچک گفته می شود.

پس از چار چار، نوبت به اهمن و بهمن (پسران پیرزن (ننه سرما) می رسد که خودی نشان دهند. ۱۰ روز اول اسفند را اَهمن و ۱۰روز دوم اسفند را بهمن می گویند و این ۲۰ روز ممکن است آنقدر بارندگی باشد که این دو برادر به دو چله طعنه بزنند.

تا اینجا ۲۰ روز از اسفند به نام اهمن و بهمن نامگذاری شده اند و می ماند ۱۰ (یا ۹) روز آخر اسفند ماه که ۵ روز اول سیاه بهار نام گرفته و در این ایام، شبها بارندگی فراوان بوده و روزها کشاورزان مشغول شروعِ کار کشت و زراعت می شدند.

۵ روز آخر هم چلّه پیرزن یا «سرما پیرزن نام داشت که در این روزها آسمان گاهی ابری گاهی آفتابی، گاهی همراه با باد است و اکثر اوقات از آسمان، تگرگ می بارد که قدیمی های دل پاک بر این باور بودند که گردنبند پیرزن پاره شده و مهره ها و مرواریدهای آن به زمین می ریزد.

رییس اداره میراث فرهنگی،صنایع دستی وگردشگری شهرستان طالقان نیز درگفتگو با ایرنا در تکمیل موارد ذکر شده در گزارش با اشاره به طبیعت بکر، طالقان اظهار داشت: طالقان به واسطه جاذبه‌های طبیعی و گونه‌‌های متنوع گیاهی و زیستگاه حیات وحش یکی از قطب‌های گردشگری و تفریح‌گاهی پر جاذبه است. همچنین علاوه بر جاذبه های طبیعی، آثار تاریخی با ارزشی را در خود جای داده و نیز دارای ۲۶ اماکن زیارتی است که از شاخص‌ترین آن‌ها امامزاده هارون برادر امام رضا (ع) می باشد که علاقمندان را به خود جلب می‌کند.

محمدرضا حدادیان گفت: یکی از مهمترین عوامل جذاب منطقه طالقان و حضور بی شمار گردشگران و طبیعت دوستان در فصول مختلف سال شرایط آب وهوایی، آبشار، باغات ورودخانه و چشمه های جاری است.

وی افزود: کارهای خوبی در حوزه میراث و جذب گردشگر در سطح شهرستان صورت گرفته و آمادگی لازم برای همکاری با تورهای مختلف برای جذب توریسم را نیز داریم.

حدادیان با اشاره به روستاهای هدف گردشگری گفت: روستاهای ناریان، پراچان، فشندک، بزج، دیزان، گلیرد، گوران، حسنجون، جوستان، کرکبود، سوهان، وشته، زیدشت از جمله روستاهای هدف گردشگری در شهرستان طالقان می‌باشند.

رییس اداره میراث فرهنگی و گردشگری شهرستان طالقان با بیان این که روستای گلیرد به دلیل مستقر بودن منزل محل ولادت آیت‌الله طالقانی و کرکبود به دلیل آبشاری که در دل خود دارد، برای گردشگران جالب اند گفت:روستای گلیرد زادگاه آیت الله طالقانی است و از معماری سنتی بسیار خوبی برخوردار است و این خانه تاریخی یکی از جاذبه های گردشگری روستای گلیرد است که مرمت و بازسازی آن نیز انجام شده و معابر روستا هم سنگفرش شده است.

رییس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و دبیرستاد خدمات سفر شهرستان طالقان با اشاره به برنامه های نوروزی تدارک دیده شده در این شهرستان گفت:پایگاهی برای راهنمای سفر گردشگران در ابتدای ورودی این شهرستان پیش بینی شده است.

حدادیان اظهار داشت: از ۲۰ اسفند بازارچه ای با همکاری ادارات بهزیستی، کمیته امداد، فعالان اقتصادی وگردشگری برپاخواهد شد که تلاش می‌گردد درصورت استقبال به بازارچه دائمی عرضه محصولات صنایع دستی، کشاورزی، دامی و… شهرستان طالقان تبدیل گردد.

وی گفت: ۱۰ هتل و هتل آپارتمان درشهرستان طالقان وجود دارد که آماده پذیرایی از گردشگران نوروزی خواهند بود.

حدادیان افزود: مجوز۴ مسافر کاشانه و یک واحد بوم‌گردی درروستای حسنجون توسط اداره میراث فرهنگی وگردشگری برای خدمات دهی به مسافران نوروزی نیز صادر شده است.

دبیرستادخدمات سفر شهرستان طالقان اظهار داشت: این ستاد اداره آموزش وپرورش را موظف به ارائه واحد اقامتی به گردشگران کرده است که براین اساس این اداره ۴ واحد اقامتی را در زیدشت و مرکز شهر آماده ارائه خدمات به مسافران نوروزی کرده است.

منبع:باشگاه خبرنگاران جوان