دریاچه ممرز که به تالاب ارواح نیز شهرت دارد در ۵ کیلومتری شمال روستای چلندر از توابع نوشهر واقع است. دریاچه در میان جنگل انبوه پهن برگ در منطقه ملا کلا قرار گرفته است. طول دریاچه ممرز در حدود ۷۰۰ متر و عرض آن ۳۰۰ متر است. در درون دریاچه درختان خشک شده ای قرار دارند که منظره جالبی ایجاد کرده اند.

تالاب ارواح در فهرست آثار ملی ایران نیز ثبت شده است و جز جاذبه‌های طبیعی و بکر خطه شمال محسوب می‌شود که در بین گردشگران و ماجراجویان کمتر شناخته شده است. در کنار این دریاچه جنگلی سرسبز قرار دارد و در میان آب‌های دریاچه، تنه‌های درختان خشکی قرار دارد که به درختان مرده شهرت یافته‌اند.

برای دسترسی به دریاچه ممرز در کیلومتر ۱۲ مسیر نور به نوشهر پس از جاده ونوش، باید وارد جاده فرعی روستای چلندر و صلاح الدین کلای سفلی شد و بعد از عبور از روستا به محیط بانی خواهید رسید. بعد از انجام اقدامات اداری لازم در محیط بانی جاده شمالی را به طول ۱۰ کیلومتر ادامه دهید. پس از مشاهده تابلوی دشت و بند ممرز وارد جاده فرعی شوید. این جاده فرعی شما را به دریاچه بند ممرز خواهد رساند. توجه داشته باشید عبور از جاده فرعی نیاز به خودروهای کمک دار دارد و برای رسیدن به این دریاچه آفرود سواری در میان درختان و جنگل را نیز تجربه خواهید کرد.

متاسفانه امکانات رفاهی و گردشگری در این منطقه برای مسافران وجود ندارد و گردشگران برای اقامت و دسترسی به امکانات باید به نوشهر بازگردند.

به دلیل بکر بودن منطقه امکان مواجهه با حیات وحش بسیار زیاد است. با توجه به دسترسی سخت، فصل‌های بهار و تابستان که زیبایی طبیعت دو چندان می‌شود، بازدید از این تالاب وحشتناک مناسب خواهد بود و در فصل‌های سرما دسترسی از طریق جاده‌های فرعی مشکل و سخت می‌شود.

آدرس :مازندران – نوشهر ۵ کیلومتری شمال روستای چلندر

 وجود سدهای آبی در کنار شهرها، همیشه و مخصوصا در فصل گرما، یکی از مهم ترین جاذبه های طبیعی در اطراف شهرها هستند. این سدها، معمولا به دلیل آن که در بستر دره های مختلف تشکیل شده اند، طبیعت بکری در اطراف شان دارند و مقاصدی زیبا برای سفرهای یک روزه شهروندان می سازند. یکی از این سدها، سد «اکباتان» یا «یلفان» است که پیش تر به نام سد «شهناز» شناخته می شد و در جنوب شرقی شهر همدان قرار دارد.

این سد حدود ۶۰ هکتار وسعت و حدود نیم قرن عمر دارد و تاریخ ساختش به اوایل دهه ۴۰ خورشیدی باز می گردد؛ از آن زمان تاکنون، این سد به تفرجگاهی برای همدانی ها تبدیل شده است. در سال های اخیر حدودا ۱۵ هکتار از زمین های اطراف سد درختکاری شده و این سد خنک را پرطرفدارتر هم کرده است. اگر ساکن شهر همدان هستید یا تعطیلات را در غرب کشور می گذرانید، برای یک بعدازظهر این سد را برای بازی و تفریح می توانید انتخاب کنید.

آب را گل نکنیم

سد اکباتان در نزدیکی شهر همدان قرار دارد و آب شرب این شهر را تامین می کند. به همین دلیل نباید انتظار داشته باشید تاسیسات گردشگری در اطراف آن ببینید؛ چرا که تاسیسات درصد آلودگی در منطقه را بالا می برند. شما هم اگر به کنار آن می روید، نظافت و آداب سفر را بیشتر از قبل رعایت کنید.

از دست ندهید

در راه روستای سنگی: سد اکباتان در مسیر روستاهای تماشایی «ورکانه» و «ارزانفود» قرار دارد. روستای ورکانه با بافت معماری سنگی در انتهای این مسیر قرار دارد و می توان در مسیر رفت یا برگشت از سد، سری هم به این روستا زد. در ورکانه اقامتگاه بومگردی هم مهیاست.

چطور برسیم؟

یک سد نزدیک: باید وارد جاده همدان به ملایر شوید. پس از حدود پنج کیلومتر و گذر از روستای «سنگستان» مسیر انحرافی از جاده، با تابلوی «سد اکباتان» شما را برا برای رسیدن به سد راهنمایی می کند. سد اکباتان بر رودخانه های «بلفان» و «قره چای» بسته شده تا دریاچه ای با وسعت حدودا ۶۰ هکتاری به وجود بیاورد.

چه می بینیم؟

آب آبی عمیق: دریاچه سد اکباتان را می توان تنها دریاچه در نزدیکی همدان دانست که یکی از منابع اصلی تامین آب شرب شهر را تشکیل می دهد.

پیش از رسیدن به آن جامی توانید تصفیه خانه و سایر تاسیسات سد را از دور ببینید.

تفریح: عمق سد اکباتان که در میان دره ای عمیق تشکیل شده، نسبتا زیاد است. در مسیر و در حاشیه رودخانه و روستای سنگستان و تفریجان، باغ ها و زمین های کشاورزی فراوانی قرار دارد که مسیر رسیدن به سد را بسیار زیبا کرده است. علاوه بر این، در سال های اخیر، حدود ۱۵ هکتار از زمین های اطراف سد با درختانی مثل صنوبر، کاج، اقاقیا و زبان گنجشک درختکاری شده. در سایه این درختان می توان به راحتی محلی را برای استراحت و برپایی کمپ پیدا کرد.

متاسفانه بعضی از گردشگران، با ریختن زباله، آتش افروزی، شکستن درختان و تخریب بوته ها هم به طبیعت این منطقه آسیب می زنند و هم باعث ایجاد آلودگی در آب شرب اهالی همدان می شوند. اگر به حاشیه سد رفتید، حتما زباله های تان را با خود به شهر برگردانید. شنا در سد اکباتان ممنوع است. این ممنوعیت نه فقط به خاطر نوشیدنی بودن آب سد که به دلیل خطر این کار است. برای لذت بردن از این دریاچه مصنوعی باید تنها به تماشا یا پیاده روی در حاشیه آن بسنده کنید.

ماهی گیری با قلاب: امکان ماهی گیری با قلاب برای علاقه مندان به این ورزش تفریحی در سد اکباتان و تالاب های مجاور فراهم است. اما برای ماهی گیری با قلاب ابتدا باید به اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان مراجعه کنید تا مجوز لازم را با پرداخت ۲۰ هزار تومان دریافت کنید. البته این کار با هماهنگی و تایید شرکت آب منطقه ای همدان به لحاظ زمان بهره برداری از سد به منظور ماهی گیری انجام می شود تا این کار ممنوعیتی نداشته باشد.

قوانین دیگری همچون توجه به زمان صدور مجوز نیز لازم است. پروانه ماهی گیری از اوایل خردادماه تا پایان دی ماه صادر می شود. هر پروانه دو ماه اعتبار دارد و تعداد مجاز صید حداکثر رودخانه ۱۰ قطعه ماهی است.

ماهی موجود در سد نیز از خانواده «کپور ماهیان» مانند کپور معمولی و کپور علف خوار یا سفید پرورشی است. حواس تان باشد که صید ماهی با تور نیز ممنوع است و محیط بانانی که دائم در منطقه در رفت و آمدند، در صورت مشاهده، با شما برخورد می کنند.

منطقه شکار ممنوع: دریاچه سد اکباتان و مناطق مجاور آن در محدوده ای تقریبا ۲۰۰ هکتاری از مناطق تیراندازی و شکار ممنوع همدان است. این کار به دلیل کنترل بر شکار و صید و رصد گونه های جانوری منطقه است.

سد اکباتان محل حضور پرندگان مهاجر هم هست. این پرنده ها، بیشتر در رده گونه های غواص ماهیخوار، لجن خوار و انواع پرنده های کنارآبزی طبقه بندی می شوند؛ پرنده هایی مثل اردک سرحنایی، کشیم، انواع حواصیل، باکلان یا قره غاز، لک لک و بوتیمار از جمله پرندگانی هستند که در اواخر زمستان و اوایل پاییز در دریاچه سد اکباتان دیده شده اند.

مرتبط:

فصل داغ گردشگری زمستانی همدان

«سوادکوه» از شهرستان های جنوبی استان مازندران، در دامنه شرقی کوهستان دماوند جا خوش کرده است. قرارگیری در میان این دامنه ها، طبیعت خنک و البته تماشایی و زیبا نصیب این شهرستان کرده؛ از غارها و تنگه های تماشایی گرفته تا چشمه ها و آبشارهای فراوان.به خاطر همین طبیعت تماشایی، شهرهای این شهرستان هم بسیار زیبا و دوست داشتنی اند. یکی از این شهرها، «آلاشت» است. شهری خنک و مرتفع که برای رسیدن به آن، باید از جاده فیروزکوه و از طریق یکی از فرعی های بعد از شهر پل سفید به سمت چپ منشعب شد.

آلاشت هم خنک است و هم سرسبز، اما مهم تر از این ها، بخشی از بافت سنتی شهر، با آن خانه های خشتی شیروانی دار، هنوز سالم است. این بافت تاریخی در فهرست آثار ملی هم ثبت شده است می توانید یک روز را به گشت و گذار در محله قدیمی آلاشت و کوچه پس کوچه های باریکش اختصاص دهید و از معماری قدیمی مازندران و خنکای شهر لذت ببرید. گفته می شود آلاشت، این شهر مرتفع در زبان محلی، «آشیانه عقاب» معنا می دهد.

منشعب از جاده

اگر به دنبال جایی خنک و سرسبز برای روزهای گرم می گردید، آلاشت می تواند گزینه خوبی باشد. هم به دلیل نزدیکی به پایتخت مناسب حال تهرانی هاست و هم دیدنی ها و گشتنی های فراوان دارد؛ شهری در منطقه سوادکوه که از جاده فیروزکوه می توان به آن جا رسید.

چطور برسیم؟

از تهران تا سوادکوه: در جاده فیروزکوه، حدود پنج کیلومتر بعد از «پل سفید» به یک پاسگاه پلیس راه خواهید رسید که آغاز مسیر فرعی آلاشت است. طبق تابلوی راهنما از جاده اصلی خارج شوید و به خروجی سمت چپ که به سمت آلاشت می رود، رانندگی کنید. این مسیر ۲۶ کیلومتری را با احتیاط برانید. جاده باریک و پرپیچ و خم است. در این مسیر فرعی، تقریبا در نیمه راه، جاده دو شاخه می شود و شما باید مسیر سمت راست را انتخاب کنید.

چه می بینیم؟

از موزه مردم شناسی تا رصدخانه: در شهر آلاشت غیر از طبیعت دلچسب، می توانید سراغ گشت و گذار در میان آثار تاریخی هم بروید.

دیدنی های آلاشت بیشتر بیرون شهر قرار دارند.

بافت شهر: آلاشت شهر نسبتا مرتفعی است و اطرافش هم تپه های کوچک و بزرگ فراوانی وجود دارد. هم روی این تپه ها و هم داخل شهر، درختان قدیمی و زبیایی خواهید دید. یکی از جذابیت های شهر، غیر از این طبیعت زیبا، بافت خانه های قدیمی شهر است. این خانه های قدیمی خشتی است و سقف آن ها چوبی که معمولا با رنگ های مختلف رنگ شده اند و از دور چشم انداز زیبایی به شهر می دهند. از گشت و گذار در بخش قدیمی شهر که در فهرست میراث ملی هم ثبت شده، با کوچه های باریک و پرشیبش غفلت نکنید.

موزه مردم شناسی: عمارت ۱۵۰ ساله «مرادعلی خان»، عمارتی منسوب به پدربزرگ پهلوی اول از معدود عمارت های روستایی- تاریخی در منطقه سوادکوه است که حالا موزه مردم شناسی شهر آلاشت شده؛ خانه ای در قسمت غربی شهر. طبقه دوم این ساختمان در زلزله سال ۱۳۳۶ تخریب شد، اما تا سال ۵۳ بازسازی شد و در سال ۵۹ به عنوان کتابخانه عمومی مورد استفاده قرار گرفت تا آن که درهای آن به عنوان «موزه مردم شناسی آلاشت» رسما باز شد.

شما می توانید در بازدید از این موزه هم با معماری بومی منطقه مازندران آشنا شوید و هم با ابزارهای زندگی سنتی اهالی قدیم این منطقه. این ابزارها شامل ادوات ریسندگی، ظروف فلزی یو چوبی، چراغ های گردسوز نفتی، ابزارهای کشاورزی مثل داس، تبر، ترازو و چرتکه می شود. البته اشیای دیگری متعلق به حسینیه های آلاشت و ظروف مربوط به آن ها همچون منبرهای چوبی، سماور قدیمی، چراغ نفتی، کتری مسی، پارچ چوبی و آفتابه لگن قدیمی هم داخل موزه برای نمایش قرار داده شده اند.

نردبانی به نام «کاتی» با قدمت ۳۵۰ سال و از جنس چوب گلابی وحشی در این موزه قرار دارد که به عنوان قدیمی ترین اثر موجود در موزه از آن یاد می شود. قیمت بلیت موزه چهار هزار تومان است. از ساعت ۹ صبح تا پنج بعد از ظهر می توانید به تماشای آن بروید.

رصدخانه: شهرداری آلاشت در سال ۸۶ مجموعه «آسمان نمای شهر آلاشت» را که درواقع اولین رصدخانه استان مازندران است روی یکی از تپه های شهر بنا کرد. این مجموعه با زیربنای ۳۰۰ متر، بر بالای تپه ای به ارتفاع ۵۰ متر از سطح شهر بنا شده که از سه طرف به پرتگاه منتهی می شود، تنها راه دسترسی به آن از طریق پلکانی در کنار بوستان شهر است

در این رصدخانه دو تلسکوپ ۶ و ۱۴ اینچی زیر یک گنبد با قطر چهار متر نصب شده است. از امکانات دیگر این مجموعه می توان به آسمان نما، ترازوی نجومی، مجموعه ای از نرم افزارها، کتاب ها و عکس و پوسترهای اخترشناسی اشاره کرد.

غار زنگیان: غار زنگیان از زیباترین غارهای منطقه سوادکوه است. اگر ابزار و مهارت کافی دارید و می خواهید به آن جا بروید. باید از آلاشت خارج شوید و مسیر را به سمت پل سفید برگردید. وقتی به دوراهی ابتدای مسیر رسیدید، مسیر فرعی سمت چپ را انتخاب کنید تا بعد از حدود ۱۵ کیلومتر به روستای «زنگیان» برسید. از اهالی سراغ غار را بگیرید. غار دو مسیر برای پیمایش دارد و در هر دو مسیر سازه های آهکی بسیار زیبا خواهید دید. توصیه مهم ما این است که به هیچ وجه بدون غارنوردان حرفه ای وارد غار نشوید.

مرتبط:

جاذبه‌های گردشگری سوادکوه

آبشار پلنگ دره واقع در شیرگاه مازندران یکی از زیباترین و جذاب ترین مسیر های طبیعت گردی استان مازندران است. از شهر زیبای شیرگاه و از پاسگاه نگهبانی منابع طبیعی حدود ۱۳ کیلومتر جاده خاکی که با ماشین حدود یک ساعتی طول می کشد را باید طی کرد تا به این مکان زیبا و بکر رسید لازم به ذکر است که جنگل های ابتدایی مسیر بسیار زیبا و رویایی می باشند.

در مسیر آبشار پلنگ دره كه در شمال شرقي شهر شيرگاه قرار دارد شاهد یک رودخانه ای زلال و زیبا با آبشار ۸ متری و ریزش آب به حوضچه سنگی خواهید بود.

چشمه‌های متعدد و رودخانه‌ای زیبا و تمیز با عمق کم نیز یکی دیگر از زیبایی‌های جنگل پلنگ دره جز جنگل های بکر و دست نخورده به شمار می‌رود. این جنگل‌ها جانور درنده خو و خطرناک ندارند. بنابراین می‌توانید مطمئن باشید خطری شما را تهدید نمی‌کند. در این مسیر خاکی و جنگلی حتی می‌توانید دوچرخه سواری کنید. زیرا مسیر جنگل پلنگ دره شیب تند و نفس‌گیر ندارد. از ابتدای جاده اصلی تا خود آبشار پلنگ دره بیش از ۱۳ کیلومتر راه نیست.

در هر وضعیت آب و هوایی می توان این مسیر را رفت و پیاده روی اجباری ندارد، با هر سن و سالی (خرد سال و افراد مسن) می توانید همسفر شوید. شایان ذکر است جهت رفتن به آبشار پلنگ دره و حوضچه سنگی، باید یک بار از عرض رودخانه (۱۵ متری) به عمق نیم متری عبور کنید از این رو دمپایی و لباس مناسب به همراه داشته باشید. پیشنهاد می شود جعبه کمک های اولیه چراغ قوه و باس و کفش مناسب به همراه داشته باشید.

مرتبط:

تیشه به ریشه میراث مازندران این بار در قائمشهر

روایت است در زمان‌هایی بس دور اژدهایی قصد حمله به مردم شهر باباگرگر را دارد و خشم امامزاده سید جلال‌الدین از نوادگان امام باقر علیه‌اسلام را برمی‌انگیزد و به اذن خداوند آن را به سنگی تبدیل می‌کند.