مرجان اکبری با اعلام این خبر اظهار کرد: حمام تاریخی حاج لطفعلی در استان خراسان رضوی، شهرفیض‌آباد قرار دارد. این بنا درخیابان امام خمینی، خیابان طالقانی شمالی و در محله‌ای موسوم به درب ‌قلعه (ارگ) واقع شده و کاروانسرای فیض‌آباد از بناهای دوران قاجاریه و یکی از شاخص‌ترین آثارتاریخی این شهر در فاصله حدود ۱۴۰متری ضلع جنوبی آن قراردارد.

وی افزود: به استناد گفته‌های سالخوردگان محلی، حاج لطفعلی از بزرگان فیض‌آباد و مرد خیری بوده که این حمام را به عنوان بنایی عام‌المنفعه برای رفاه حال مردم شهر ساخته‌ است.

معاون میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی ادامه داد: به گفته اهالی و به استناد شواهد معماری، این بنا بیش از ۲۰۰ سال قدمت داشته و در دوره قاجار ساخته شده است.

اکبری تصریح کرد: این بنا وقفی ‌است و تحت نظارت اداره اوقاف و امور خیریه بوده و هم اکنون شهرداری فیض‌آباد برای مرمت، باز زنده‌سازی و ایجاد کاربری جدید این حمام تاریخی را از اوقاف اجاره کرده ‌است.

 

حمام حاج لطفعلی تا سال ۱۳۹۲ به صورت حمام عمومی دایر بوده است

محمود طغرایی، مسئول دفترثبت آثار تاریخی اداره‌کل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی نیز در مورد مشخصات اثر اظهار کرد: این حمام تاریخی بنایی است با وسعتی حدود۲۳۰مترمربع. در حال حاضر ساختار کالبدی بنا طی سال‌های متمادی دستخوش تغییرات بسیاری شده، به‌گونه‌ای که قبل از حذف الحاقات صرفاً دسترسی به بخش سربینه و گرمخانه آن فراهم بود.

وی ادامه داد: پس از حذف تیغه‌ها و الحاقات فضای میاندر، نمازخانه و فضایی در ضلع غربی موسوم به حمام کوچک شناسایی شد و صرفا فضای خزینه که به مخزن آب حمام اختصاص یافته، مسدود است.

محمود طغرایی اضافه کرد: فضای ورودی به صورت رشته پلکانی است که با چرخش در راستای شرقی به پاگردی منتهی شده و پس از آن تا در ورودی به سربینه امتداد می‌یابد، در مجموع با گذر از ۱۶ پله و قرارگیری در ترازی با حدود سه متر پائین‌تر از کف محوطه، سربینه قرار دارد.

مسئول دفترثبت آثار تاریخی اداره‌کل میراث‌ فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی در خصوص سربینه این حمام گفت: سربینه حمام حاجی لطفعلی، فضایی به وسعت حدود ۴۵ متر مربع با پلان چلیپایی است و در سربینه سکوهای به منظور نشستن و تعویض لباس افراد تعبیه شده است.

وی در مورد خزینه این حمام عنوان کرد: حمام حاجی لطفعلی همانند سایر حمام‌های تاریخی ایران دارای بینه ،فضاهای جانبی آن و با پوشش گنبدی و طاق ضربی است. همچنین این حمام خزینه‌های آب گرم و سرد دارد که در حال حاضر مسدود شده‌اند.

طغرایی ادامه داد: این بنا تا سال ۱۳۹۲ به صورت حمام عمومی دایر بوده و امید است با بررسی طرح مرمتی آن به مکان فرهنگی در خور توجهی در شهر فیض آباد تبدیل شود.

منبع: ایسنا

محمد حسن ذیبخش درباره اینکه بالاخره تکلیف قیمت بلیت هواپیما که طی هفته‌های گذشته بدون ضابطه از سوی ایرلاین‌ها افزایش یافته است، چه زمانی روشن خواهد شد؟ اظهار کرد: تکلیف قیمت بلیت هواپیما در جلسه شواری عالی هواپیمایی کشوری که در همین هفته برگزار خواهد شد، تعیین می‌شود و درخواست ایرلاین‌ها برای افزایش قیمت مورد بررسی قرار خواهد گرفت اما مبنای اصلی تصمیم‌گیری در این جلسه آنالیز قیمتی است که شرکت‌های هواپیمایی باید ارائه دهند.

وی افزود: هر احتمالی در این جلسه وجود دارد. ممکن است با بخشی از این افزایش قیمت موافقت شود و ممکن است مخالفت کاملی صورت گیرد و ایرالاین‌ها مجبور به بازگرداندن قیمت‌ بلیت‌هایشان شوند.

سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری ادامه داد: موضوعات دیگری هم مانند تاثیر نوع هواپیما و تایپ پروازی در قیمت بلیت هواپیما مطرح شده است که احتمال دارد در جلسه پیش‌روی شورای عالی هواپیمایی کشوری مورد بررسی قرار گیرد.

ذیبخش در پاسخ به سوال دیگری مبنی بر اینکه برخی از ایرلاین‌ها در هفته‌های اخیر قیمت بلیت پروازهایشان را بدون توجه به قانون و نرخ‌های مصوب کنونی افزایش داده‌اند، تکلیف آن‌ها چه می‌شود؟ گفت: در این یک ماه پرونده این شرکت‌های هواپیمایی که اتفاقا تخلفات کمی هم نداشتند در سازمان تعزیرات حکومتی در حال بررسی است اما هم اکنون چند ایرلاین‌ معدود قیمت‌هایشان بالاتر از نرخ مصوب است و بقیه شرکت‌ها نرخ‌های خود را به مصوبه کنونی بازگردانده‌اند.

قیمت بلیت هواپیما در مسیرهای داخلی از اویل تیر ماه افزایش پیدا کرد و مسئولان وزارت راه و شهرسازی و سازمان هواپیمایی کشوری بارها هشدار دادند و تهدید کردند که این قیمت‌ها باید از سوی شرکت‌های هواپیمایی اصلاح شود اما این اتفاق بعد از گذشت بیست و چند روز هنوز نیفتاده، این وضعیت همچنان ادامه دارد  و خبری از معرفی متخلفان و برخورد قضایی با آن‌ها که پیش از این مسئولان هشدار داده بودند، نیست.

منبع: ایسنا

این اجلاس به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا یک سال به تعویق افتاد و امسال از ۱۶ تا ۳۱ ژوئیه برابر با ۲۵ تیر تا ۹ مردادماه به صورت مجازی به میزبانی شهر فوژوا (Fuzhou) چین برگزار می‌شود و در جریان آن، پرونده‌های جا مانده از اجلاس گذشته نیز بررسی خواهند شد.

۳۹ اثر برای ثبت در فهرست میراث جهانی نامزد شده‌اند که ۲۲ مورد جا مانده از سال ۲۰۲۰  است. از ایران نیز دو اثرِ «راه آهن» و «منطقه هورامان» بررسی می‌شود.

بنا بر اعلام یونسکو، در تاریخ ۱۶ ژوئیه (جمعه ۲۵ تیرماه) کمیته میراث جهانی وضعیت حفاظت ۲۲۵ مکانی را که قبلا در میراث جهانی یونسکو ثبت شده‌اند، بررسی خواهد کرد که ۵۳ اثر نیز در معرض خطر قرار گرفته‌اند.

از ۲۴ ژوئیه (دوم مردادماه) کمیته میراث جهانی، بررسی آثار نامزد شده برای ثبت جهانی را آغاز خواهد کرد. شروع کار با پرونده‌هایی است که از سال گذشته در نوبت بررسی بوده‌اند که راه آهن شمال ـ جنوب و منطقه هورامان نیز جزو آن‌ها است.

برگزاری این اجلاس که با تحویل کابینه به دولت سیزدهم همزمان شده است، اهمیت آن را برای وزیر حاضر در وزارت میراث فرهنگی، گردشکری و صنایع دستی دو چندان کرده، به طوری که در سفر اخیر به کردستان گفته به دلیل اهمیت این موضوع و برای خوشحالی مردم کردستان شخصا در این کمیته حاضر می‌شوم. این درحالی است که مقامات میراث فرهنگی در این سطح، کمتر در این کمیته تخصصی حاضر شده‌اند.

ایران درحالی با دو پرونده راه آهن و هورامان در این اجلاس یونسکو شرکت کرده که نقدهای بسیاری متوجه پرونده راه آهن برای ثبت در فهرست آثار جهانی بوده است. پرونده راه آهن در سال ۱۳۹۶ به یونسکو ارسال شد، درحالی که آثاری چون تاق بستان، جیرفت، تپه سیلک، بندر کنگ و… و. سال هاست در نوبت انتظار برای بررسی و ثبت در یونسکو قرار گرفته‌اند.

کارشناسان یونسکو همان سال اصلاحاتی را بر این پرونده وارد دانستند.

محمدحسن طالبیان معاون میراث فرهنگی کشور ـ درباره این نظر کارشناسان یونسکو توضیح داد که آن‌ها، نقشه‌ها و جزئیات بیشتری را برای تکمیل پرونده نیاز داشتند که در این رابطه اطلاعات بیشتر به آن‌ها ارائه شد تا این پرونده در سال ۲۰۱۸ ارزیابی شود و برای سال ۲۰۱۹ به ثبت برسد.

عقب‌تر که بر گردیم، در زمان آماده‌سازی این پرونده به سال ۱۳۹۴ در نشستی مشترک بین سازمان میراث‌فرهنگی و شرکت راه‌آهن جمهوری اسلامی ایران،  معاون وقت وزیر راه و شهرسازی که مدیرعامل شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران هم بود،  گفت که خط آهن ایران قدیمی‌ترین خط آهن جهان نیست که بگوییم قدیمی‌ترین خط آهن است. اما محمدحسن طالبیان ـ معاون میراث‌فرهنگی کشور ـ در پاسخ به آن گفته بود: سه پل طلا در راه آهن شمال کشور اگر به تنهایی بخواهد در فهرست آثار ثبتی جهان قرار گیرد ممکن است نتواند رأی بیاورد، چون با طرح این موضوع، بلافاصله پل‌های ارزشمند سوییس که فراوان هم هستند مطرح خواهند شد و سه پل طلای ایران شانس جهانی شدن را از دست خواهد داد. به همین خاطر نیز نمی‌توان موردی مطرح کرد، اما اگر بگویم در یک مسیر راه آهن، سه پل ارزشمند (سه پل طلا)، ایستگاه، خط، موزه و طبیعت را داریم این مجموعه در کنار یکدیگر شانس بیشتری خواهد داشت.

پرونده یک بار دیگر سال ۲۰۱۹ در کمیته میراث جهانی بررسی می‌شود که کارشناسان یونسکو بار دیگر خواستار اصلاحاتی در آن می‌شوند. نظر کارشناسان میراث فرهنگی در ایران بر این بود که با ارائه پرونده ناقص راه آهن، یک سهمیه از ایران سوخت شده است، درحالی که می‌توانستد یکی از آثارِ معطل در فهرست موقت را با اطمینان بیشتری برای ثبت جهانی، ارائه دهند.

در سالی که پرونده راه آهن ایران از کمیته میراث چهانی بازگشت و اصلاحیه خورد، علیرضا رحیمی ـ عضو مجمع نمایندگان وقت استان تهران ـ تقصیر را بیشتر متوجه وزارتخانه‌های دیگر دانست و گفت: متاسفانه در ثبت تاریخی خطوط ریلی  راه آهن در سازمان یونسکو، وزارت راه و شهرسازی و وزارت علوم کوتاهی کردند و ثبت این اثر تاریخی به دلیل قصور در ارائه مدارک تا سال ۲۰۲۰ منتفی شد.

کمتیه میراث جهانی یونسکو در سال ۲۰۲۰ به دلیل همه‌گیری ویروس کرونا برگزار نشد و ایران وقت بیشتری برای اصلاح پرونده راه آهن شمال ـ جنوب داشته، اما سرنوشت این پرونده همچنان مبهم است. طالبیان ـ معاون میراث فرهنگی ـ چندی پیش درباره اجلاس امسال چنین گفته بود: «از آن‌جا که این اجلاس مجازی است و ایران هم لابی سیاسی ندارد باید کارشناسی از این دو پرونده مهم و بزرگ دفاع کرد.» ایران علاوه‌بر پرونده راه آهن، پرونده «منظر هورامان» را هم روی میز یونسکو دارد.

به گفته معاون میراث فرهنگی، عرصه در نظر گرفته‌شده برای منظر جهانی اورامانات، ۱۰۰ هزار هکتار و حریم آن ۳۰۰ هزار هکتار درنظر گرفته شده است.

هورامان یا اورامان نام منطقه‌ای تاریخی با بافت پلکانی و آداب و رسومی خاص است که بخش‌هایی از شهرستان‌های سروآباد، سنندج و کامیاران استان کردستان و شهرستان‌های پاوه، جوانرود، نودشه و نوسود استان کرمانشاه را شامل می‌شود. مسؤولان میراث فرهنگی کردستان که در تهیه این پرونده مشارکت و همکاری داشته‌اند، گفته‌اند: برای تهیه این پرونده مطالعاتی در قالب مردم‌شناسی، باستان‌شناسی، علوم طبیعی، معماری، اسناد تاریخی و هوار نشینی انجام شده است. ضمن این‌که بیش از ۵۰۰ اثر باستانی مربوط به دوران پارینه سنگی تا اواخر دوران اسلامی در این منطقه تاریخی شناسایی شده است.

ایران تا کنون ۲۴ اثر را در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت کرده است. تخت جمشید نخستین اثر تاریخی ایران بود که در سال ۱۳۵۸ وارد فهرست میراث جهانی یونسکو شد. آخرین میراث فرهنگی که ایران موفق به ثبت آن شده جنگل هیرکانی بود که سال ۱۳۹۸ وارد این فهرست شد.

میدان امام اصفهان، چغازنبیل، تخت سلیمان، پاسارگاد، بم و منظر فرهنگی آن، گنبد سلطانیه، بیستون، مجموعه کلیساهای ارامنه (سنت استپانوس، چوپان، دره شام، مریم مقدس و قره کلیسا)، سازه‌های آبی شوشتر، مجموعه آرامگاه و خانقاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی، مجموعه بازار تاریخی تبریز، باغ ایرانی (دولت‌آباد یزد، پهلوان پور مهریز یزد، ارم شیراز، پاسارگاد شیراز، چهلستون اصفهان، فین کاشان، عباس‌آباد بهشهر، اکبریه بیرجند، ماهان کرمان)، گنبد قابوس، مسجد جامع اصفهان، کاخ گلستان، شهر سوخته، شوش، منظر فرهنگی میمند، بیابان لوت، قنات ایرانی (قصبه گناباد، مون اردستان، گوهرریز جوپار، اکبرآباد بم، قاسم آباد بم، بلده فردوس، زارچ، حسن آباد مشیر، ابراهیم آباد، وزوان، مزدآباد میمه)، شهر تاریخی یزد، منظر باستان‌شناسی ساسانی و جنگل‌های هیرکانی دیگر آثار جهانی ایران در این فهرست هستند.

منبع: ایسنا

مرتبط:

گیوه _یادگار سربازان هخامنشی در هورامان

به نقل از روابط عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، رحمت عباس‌نژاد سرستی، سرپرست کاوش نجات‌بخشی گورستان وِلِم بهشهر درباره جزئیات این کاوش توضیح داد: در آبان ماه ۱۳۹۹ در جریان خاک‌برداری حین عملیات راهسازی و پل‌سازی در مجاورت روستای ولم و در محدوده سد گلورد، توسط پیمانکاران شرکت آب منطقه‌ای مازندران و سد گلورد نکا، این محوطه باستانی پدیدار شد. بررسی‌های اولیه نشان داده است این محوطه به دوره آهن متأخر (۸۰۰ تا ۵۵۰ ق. م) و دوره اشکانیان (۲۵۰ ق. م تا ۲۲۵ م) مربوط است.

دانشیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه مازندران افزود: پس از توقف کار این پروژه راه‌سازی، برنامه کاوش نجات‌بخشی محوطه از طریق اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران به پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ارائه شد و کاوش اضطراری این محوطه با مجوز ریاست پژوهشگاه آغاز شد و ادامه یافت.

عباس‌نژاد سرستی ادامه داد: کاوش نجات‌بخشی ولم با تشکیل هیأتی ۱۲ نفره متشکل از باستان‌شناسان و انسان‌شناسانی از اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی و دانشگاه‌های مازندران، تهران و کاشان پس از بررسی‌های ژئوفیزیک، عکس‌برداری‌های هوایی و نقشه‌برداری و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی آغاز شد و این فصل از کاوش تا اواسط مردادماه ادامه خواهد یافت.

 

سرپرست کاوش نجات‌بخشی گورستان وِلِم بهشهر گفت: تاکنون طی انجام کاوش‌های باستان‌شناسی در محوطه ولم شهرستان بهشهر شواهد دوره‌های مختلفی شامل قطعات سفال‌ها و ابزارهای سنگی از دوره‌های مس ‌و سنگ، مفرغ و آهن به‌دست آمده که در میان این مواد فرهنگی، سفال‌های دوره چشمه‌علی قابل توجه بوده و بیانگر ارتباطات فرهنگی این منطقه با بخش‌های جنوبی البرز در فلات مرکزی ایران دست‌کم از هزاره پنجم قبل از میلاد است.

او در ادامه به کشف تدفین‌های دوره آهن به‌ویژه آهن ۳ و ۴ و گوردخمه‌های دوران اشکانی اشاره کرد و افزود: تدفین‌های دوره اشکانی که نسبت به دوره آهن، بیش‌ترین تعداد را شامل می‌شود، دارای ساختار دخمه‌ای و اغلب دارای یک فضای مستطیلی نامنتظم با کارکرد راهرواند که به سنگ‌چین قسمت ورودی دخمه و محل قرارگیری جسد ختم می‌شود، فضای داخلی دخمه‌ها مدور بوده و از دو بخش، اعم از سکوی تدفین و چاله هدایا تشکیل می‌شود.

 

این باستان‌شناس با بیان این‌که در گوردخمه‌های اشکانی، هدایای زیادی در کنار متوفیان نهاد شده است، اظهار کرد: اشیای تزیینی مکشوفه از گورهای اشکانی شاملِ ظروف سفالی در فرم‌ها، اندازه‌ها و رنگ‌های گوناگون، مهره‌هایی از جنس لاجورد، عقیق، خمیر شیشه و خمیر سنگ، اشیای زینتی مفرغی، آهنی و نقره‌ای نظیر دستبند، آویز، گوشواره، انگشترِ مُهر و پلاک، پلاک‌های مدور تزیینی و منقوش از جنس استخوان و بقایای جنگ‌افزار است.

او بیان کرد: در پایان این پروژه باستان‌شناسی، مجموعه فاخری از هدایای تدفینی دوره اشکانی در دست خواهیم داشت که پس از کشفیات محوطه وِستِمین در کیاسر ساری، کم‌نظیر و واجد اهمیت بالایی هستند.

سرپرست کاوش نجات‌بخشی گورستان وِلِم بهشهر در ادامه یکی از گوردخمه‌های جالب توجه این محوطه را بقایای تدفین و هدایای بانویی ۲۵ تا ۳۰ ساله دانست و گفت:  ۴۵ هدیه در کنار او نهاده شده است.

 

دانشیار گروه باستان‌شناسی دانشگاه مازندران با اشاره به این‌که پژوهش‌های انسان‌شناسی نیز هم‌راستا با سایر مطالعات باستان‌شناسی در محوطه ولم بهشهر آغاز شده و تا کنون حدود ۲۵ گور و اسکلت کامل و ناقص مورد کاوش قرار گرفته‌اند، گفت: تعداد یافته‌های استخوانی، کیفیت و سلامت بقایا با وجود رطوبت و ماهیت رسیِ خاک منطقه به گونه‌ای است که زمینه مطلوبی را برای تحقیقات انسان‌شناسی فیزیولوژیک در منطقه شمال کشور فراهم خواهند کرد.

این باستان‌شناس با بیان این‌که روی این بقایای استخوانی می‌توان مطالعات پایه آزمایشگاهی مقیاس بزرگ و مطالعاتی که به نمونه‌های کوچک نیاز دارند، انجام داد، اظهار کرد: در حال آماده‌سازی یکی از مجموعه‌های قابل توجه استخوانی در شمال کشور برای انجام مطالعات داخلی و خارجی هستیم.

به گفته او، استخوان‌های به‌دست آمده از درون بافت خاک آهکی محوطه برخلاف نمونه‌های قرارگرفته در خاک رس، از سلامت و استحکام بالایی برخوردارند و برای ما امکان آماده‌سازی نمونه‌های متعدد برای انجام مطالعات ژنتیک باستانی، ایزوتوپ‌های سنگین، دیرینه بافت‌شناسی، دیرینه آسیب‌شناسی و مطالعات گسترده روی بقایای دندانی را فراهم خواهند کرد.

وی با بیان این‌که در حال حاضر مجموعه‌ای از بقایای حدود ۲۵ تدفین را در دست داریم که دست‌کم ۱۰ مورد از آن‌ها، ظرفیت تمام مطالعات ذکرشده را دارا هستند، افزود: بقایای مکشوفه شامل تدفین‌های زنان، مردان و کودکانی است که بازه سنی آن‌ها از کم‌تر از یک سال تا در مواردی بیش از ۵۵ سال را در بر می‌گیرد.

عباس‌نژاد سرستی گفت: پیش‌بینی می‌شود که ادامه کاوش در گورستان وِلِم بهشهر در این فصل و همچنین در فصل‌های آینده، با مجموعه‌ای بسیار غنی‌تر همراه باشد و این گورستان باستانی و کشفیات آن را در جامعه علمی جهانی پرآوازه کند.

او همچنین یادآور شد: این کاوش بر اساس تفاهم‌نامه همکاری بین دانشگاه مازندران و پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری و با همکاری اداره کل میراث‌فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری مازندران و شرکت آب منطقه‌ای مازندران در حال انجام است.

 

روستای وِلِم از توابع بخش مرکزی شهرستان بهشهر در بخش هزارجریب در شرق استان مازندران و در ارتفاع ۸۴۰ متری از سطح آب‌های آزاد قرار گرفته است.

منبع: ایسنا