کاروانسرای افضل شوشتر در مسیر ثبت جهانی

علی محمد چهارمحالی روز یکشنبه  بیان کرد : این اثر از بناهای ارزشمند به جا مانده از دوره قاجار است که همنشینی با محله دلدل در بافت کهن و پیکره‌ای از بازار و خیابان تاریخی سپه آن را از موقعیت منحصر به فردی برخوردار کرده است.

وی افزود: کاروانسرای افضل به منظور بارانداز بعضی محصولات تجاری در دوره قاجار راه‌اندازی شده و در دوره‌هایی نیز به عنوان محل ثبیت (سیلو) شوشتر به کار خود ادامه داده است.

رییس اداره میراث فرهنگی شوشتر گفت ادامه داد: معمار این بنا حاج جعفر معمار، از معماران بزرگ و نامی همان دوره بوده که چندین سازه را در شوشتر همچون خانه مستوفی، بعضی از املاک افضل، و بخش هایی از قلعه تاریخی سلاسل را بنا کرده است.

وی گفت: به دلیل اینکه در استان خوزستان تعداد کاروانسراها محدود می‌باشد، کاروانسرای افضل با زیبایی‌های چشم نوازش مورد تایید وزارت میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری قرار گرفته و پرونده آن پارسال تهیه و به وزارتخانه متبوع ارسال شد.

رییس اداره میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری شوشتر افزود : در ادامه اقداماتی که از قبل صورت گرفته، مکاتبه و پیگیری ادامه داشته و مقرر شده کارشناسان وزارتخانه در ابتدا و پس از آن کارشناسان یونسکو برای بررسی و امکان ثبت این کاروانسرا به شوشتر سفر کنند.

شوشتر با بیش از ۱۰۰ بنای آبی تاریخی متعلق به دوران مختلف از شهرهای کهن ایران است و شاهکارهای مهندسی آب در این شهرستان، شوشتر را به عنوان موزه مهندسی آب در جهان تبدیل کرده است. آثار باستانی این سازه های آبی ،با عنوان “نظام آبی تاریخی شوشتر” به صورت یکجا به عنوان دهمین اثر ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو با شماره ۱۳۱۵ به ثبت رسید.

شهرستان شوشتر در شمال خوزستان دارای حدود ۳۵۰ اثر ثبت ملی و ۱۳ سند تاریخی در فهرست میراث فرهنگی است.

منبع: ایرنا

مرتبط:

تصاویری منحصر به فرد از بنای آجری دزفول/با «خانه سوزنگر» به زمان قاجار سفر کنید

وعده ضرغامی درباره ویزای توریستی ایران

عزت‌الله ضرغامی از برداشته شدن منع صدور ویزای توریستی ایران خبر داد. صدور این روادید از ابتدای سال ۹۹ متوقف شده است.

 وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در مراسم تودیع و معارفه معاونان میراث فرهنگی و گردشگری این وزارتخانه گفت: با صحبت‌هایی که با رییس‌جمهور داشتم منع صدور روادید برداشته خواهد شد. ایشان نیز این موضوع را قبول کرده و البته نگرانی‌هایی درباره ویروس کرونا داشتند که توضیحات لازم را به آقای دکتر رئیسی ارائه کرده‌ام. بسیاری از کشورهای دنیا صدور روادید را شروع کرده‌اند و بهتر است ما نیز این موضوع را شروع کنیم.

ضرغامی همچنین بیان کرد: گردشگری حق همه مردم در همه جای دنیا است و نقش ویژه‌ای در دیپلماسی عمومی دارد. این صنعت می‌تواند روابط تیره دیپلماتیک را بهبود بخشد و روابط حسنه را بین دولت‌ها پایدار کند.

صدور روادید گردشگری ایران همزمان با همه‌گیری ویروس کرونا به دستور ستاد ملی کرونا متوقف شد. بیشتر از یک سال است که در سطح وزارت امور خارجه و ستاد ملی کرونا برای ازسرگیری صدور  ویزای توریستی مذاکره می‌شود و حتی در کمیته‌های ستاد ملی کرونا مصوبه می‌گیرد، اما هر بار در صحن ستاد با آن مخالفت شده است. فعالان گردشگری بارها از ستاد ملی کرونا درخواست کرده‌اند با اجرای قوانین سختگیرانه و رعایت پروتکل‌های بهداشتی، به گردشگرانی که دو دُز واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند، اجازه سفر به ایران داده شود. درحال حاضر ایران تنها برای درمان، تجارت و تحصیل ویزا صادر می‌کند.

منبع: ایسنا

مرتبط:

بررسی ویزای توریستی و چگونگی دریافت آن

صدور ویزای توریستی امارات برای ایرانی‌ها از سر گرفته شد

استرداد سپر تاریخی به جمهوری چک

«موزه فیلادلفیا» یک سپر تاریخی تشریفاتی را که توسط نازی‌ها مصادره شده بود به جمهوری چک بازمی‌گرداند.

به نقل از انشنت اوریجینز، موزه هنر فیلادلفیا در ایالات متحده، یک سپر تشریفاتی قرن شانزدهمی را که در دوران جنگ جهانی دوم توسط نازی‌ها مصادره شده بود به جمهوری چک مکانی که این اثر تاریخی برای قرن‌ها در آن نگهداری می‌شد بازمی‌گرداند.

گفته می‌شود نقش و نگارهای این سپر تاریخی به دست «جیرولاما دا ترویسو» هنرمند ایتالیایی رنسانس خلق شده و بر روی آن صحنه‌ای از یک نبرد رومی نقش بسته است. گمان می‌رود از این سپر در مراسم‌های جشن پس از پیروزی در نبرد استفاده می‌شده است.

این اثر تاریخی در حوالی ۱۹۳۸ تا ۱۹۳۹ توسط نازی‌ها مصادره شد.

این سپر که کارشناسان معتقدند قدمت آن به ۱۵۳۵ بازمی‌گردد در سال ۱۹۷۶ زمانی که یک تاجر تنباکو آن را به موزه «فیلادلفیا» هدیه کرد از مجموعه این موزه سر درآورد و از دهه ۷۰ میلادی در بخش سلاح‌ها و زره‌های این موزه به نمایش گذاشته شده است.

مسوولان موزه فیلادلفیا روند تعیین مالکیت این سپر را از سال ۲۰۱۶ با همکاری جمهوری چک آغاز کردند. «آرشیدوک فرانتس فردیناند» که ترور او در سال ۱۹۱۴ جرقه‌ای بر آغاز جنگ جهانی اول بود مالک مجموعه‌ای از سلاح‌ها و زره‌ها بود که در قلعه‌ای واقع در جنوب پراگ نگهداری می‌شد. پس از جنگ جهانی اول، دولت «چکسلواکی» مالکیت آن قلعه را در دست گرفت. با آغاز جنگ جهانی دوم، آلمان با تصاحب منطقه‌ای که قلعه در آن واقع شده بود، مجموعه سلاح‌ها را نیز توقیف کرد. در نتیجه موزه فیلادلفیا برای استرداد این اثر به جمهوری چک موافقت کرد.

منبع: ایسنا

مرتبط:

جمهوری چک

پارک ایران کوچک را می‌شناسید؟ + عکس

لغو قرنطینه اتباع ایرانی ورودی به عمان

کمیته عالی مقابله با کرونا در سلطنت عمان، محدودیت قرنطینه هتلی برای سفر اتباع ایرانی به این کشور را لغو کرده است و از این پس اتباع جمهوری اسلامی ایران همانند اتباع سایر کشورها با داشتن گواهی تزریق دو دوز واکسن کرونا مورد تایید وزارت بهداشت عمان می توانند به عمان سفر کنند .

بر اساس اعلام سفارت جمهوری اسلامی ایران در عمان و پیرو پیگیری های بعمل آمده از سوی آن سفارت و دیدارهای علی نجفی سفیر کشورمان با مسئولین وزارت خارجه و وزارت بهداشت این کشور،  کمیته عالی مقابله با کرونا در سلطنت عمان، محدودیت قرنطینه هتلی برای سفر مسافران ایرانی به این کشور را لغو کرده است و از این پس اتباع جمهوری اسلامی ایران همانند اتباع سایر کشورها با داشتن گواهی تزریق دو دوز واکسن کرونا مورد تایید وزارت بهداشت عمان می توانند به عمان سفر کنند .

همچنین افرادی که دارای اقامت عمان هستند، طی شرایطی که توسط سازمان هواپیمایی کشوری اعلام شده می توانند به عمان سفر کنند.

پیش از این مسافران ورودی از ایران و عراق موظف بودند برای ورود به عمان به مدت ۹ روز در قرنطینه سازمانی (هتلی) به سر ببرند.

منبع: ایسنا

مرتبط:

برنامه عمان برای جذب گردشگر با باغ گیاه‌شناسی

مقررات سفر بدون ویزا به عمان اعلام شد

بازگشایی مکان‌های گردشگری کاشان

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان از بازگشایی مکان‌های گردشگری و تاریخی این شهرستان خبر داد.

مهران سرمدیان اظهار کرد: با توجه به بهبود شرایط کرونایی و قرار گرفتن شهرستان کاشان در وضعیت نارنجی بر اساس مصوبات ستاد مقابله با کرونا، بناهای تاریخی تحت نظارت اداره میراث فرهنگی کاشان بازگشایی شد.

وی افزود: تپه‌های سیلک، باغ فین و خانه بروجردی از جمله بناهای تحت پوشش اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری این شهر است و علاقه‌مندان می‌توانند با رعایت پروتکل‌های بهداشتی به این مراکز مراجعه کنند.

رییس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کاشان، تصریح کرد: هم‌زمان با شیوع موج پنجم بیماری کرونا، بیش از ۵۰۰ بنای تاریخی و جاذبه گردشگری تحت نظارت اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اصفهان بر اساس مصوبات ستاد مبارزه با کرونا از ابتدای آذرماه سال جاری تعطیل شده بود.

سرمدیان گفت: براساس دستورالعمل‌ ستاد مبارزه با کرونا و مصوبات وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، ضمن استقرار دستگاه‌های ضدعفونی در ورودی بناهای تاریخی شاخص، بازدید از بناهای تاریخی، با حضور محدود گردشگران مقدور و مجاز است.

منبع: ایسنا

مرتبط: 

جست‌وجوی سنت‌های کهن در باورداشت‌ها و رفتار دینی مردم کاشان

 

ویژگی های قالی ساروق چیست؟

قالی ساروق نوعی از قالی ایرانی دستباف و از صنایع دستی ساروق است. منطقه ساروق دارای سابقه‌ طولانی در تولید فرش دستباف بهره مند است و شهرت جهانی دارد.

نام‌گذاری و سابقه فرش ساروغ

ساروق و جیریا دو روستا در شمال اراک هستند که زنانشان توانایی ویژه ای در بافت فرش دارند. قدمت چندصدسالهٔ بافت فرش در این دو روستا، سبب شهرت نام تجاری فرش ساروق شده و تاجران کشورهای اروپایی و آمریکایی درباره برند ساروق شناخت دارند. البته بافتن این فرش در روستای جیریا رواج بیشتری دارد و بیشتر فرش‌های ساروق به وسیله زنان این روستا بافته می شود.

ثبت جهانی فرش ساروغ

به قلت سابقه و نامِ فرش ساروق، بعضی اوقات بعضی کشورهای خارجی با کپی‌برداری غیرقانونی از نقشه‌های بومی و خاص ساروق، به تولید فرش با نام ساروق می‌پردازند که این کار سبب آسیب رساندن به شهرت فرش ساروق شده اند، برای همین کمیتهٔ فرش استان اراک تصمیم گرفته است نشان جغرافیایی فرش دستباف را در شکل کتاب تهیه و بعد از تایید در شرکت ملی فرش کشور در یونسکو به ثبت برساند.

قالی ساروق

بافت فرش ساروق

این قالی ها به علت ریز بافت بودن و داشتن پرزهای کوتاه، مانند تخته ای سفت و فشرده به نظر می رسد. و ارتفاع پرزها به ۱۰میلی متر می رسد که با ۲۵ تا۳۵ چین در هر گره به روش فارسی باف بافته می شود.

نقش ها و طرح های فرش ساروق

دلیل اینکه فرش ساروق توانسته نه فقط در ایران بلکه در خیلی از کشورهای جهان به محبوبیت بسیار زیادی برسد، به علت استفاده از نقشها و طراح های فوق العاده می باشد.

در حقیقت این نقشه فرش دستباف می باشد که خیلی از تفاوت ها را به وجود آورده و سبب می شود برخی از قالی ها از ارزش خیلی بالایی برخوردار شوند و برخی دیگر جزء فرش های دستباف ارزان قیمت محسوب شوند.

از مهمترین مزایا و خصوصیت های قالی ساروق همین نقشه های جذاب می باشد، در زمان های قدیم بیشتر تابلو فرشها و قالیچه های شهر ساروق از نقش ترنج الهام می گرفتند و رنگ زمینه بیشتر آنها کرم و لاجوردی بود ولی با گذشت زمان این نقش ها تا اندازه ای دچار تغییراتی گردید و امروزه بیشتر نقوش این منطقه به صورت طرح سراسری گل و برگ است.

امروزه به خاطر شهرت جهانی قالی ساروق مشاهده می شود که برخی از کشورهای جهان (مخصوصاً چین) با کپی برداری غیر قانونی از نقشه های بومی و بی همتای این منطقه، تابلو فرش هایی را با نام ساروق به نقاط گوناگون جهان صادر کند، ولی متخصصان در این زمینه به آسانی می تواند نقوش اصیل این منطقه را شناسایی کنند.

مهمترین نقشه های اصیل ساروق عبارتند از: نقشه های مرغ و ماهی، مستوفی، پرده ای و گل و بوته. نقشه های دستگاهی، پرده ای، پیچ اروپایی، شاه عباسی، افشان و ترنج با گل و جانور، از جمله نقشه هایی هستند که بعدها به عنوان الگوی قالی بافان ساروقی قرار گرفتند.

قالی ساروق

 

 

رنگ فرش ساروق

رنگ مورد استفاده در فرش ساروق معمولا گياهی و طبيعی و از نوع تيره است. مسی، دوغی،آبی، لاكی، گلی، بلوطی، بژ، كرم، و سرمه ای از رنگ هایی که بیشتر در فرش ساروق استفاده می شود می باشد.

جنس فرش ساروق

مواد اوّليه و بافت:در فرش ساروق مواد اوّليه مرغوب استفاده می شود و به خصوص پشم از گوسفندان محلی تهیه می شود. بافت اين فرش ها با گره بی تناسب و پرز كوتاه و فشرده است.

منبع: بیتوته

مرتبط:

۹۰۰ سال تاریخ، ۱۵ پله زیر زمین تفرش

فرش دستبافت هریس، آیینه تمام‌نمای اصالت و هنر ایرانی

موزه ی هرژه; موزه ای برای علاقمندان به تن تن

اگر به سری کارتون های تن تن علاقه داشته باشید، موزه ی هرژه می تواند برای شما یک مقصد بسیار جذاب باشد. موزه ی هرژه، برای به نمایش گذاشتن آثار مربوط به نویسنده معروف بلژیکی به نام ژرژ پراسپر رمی ساخته شده است و سالانه گردشگران بسیار زیادی را به خودش جذب می کند. در ادامه ی مطلب، با ما همراه باشید تا درباره ی این موزه، اطلاعات بیشتری به دست بیاورید.

موزه هرژه

موزه ی هرژه، یکی از موزه های هنری کشور بلژیک است. این موزه، در شهری به نام لوون لا قرار دارد. شهر لوون لا، یکی از شهر های کوچکی است که در اطراف بروکسل قرار دارد. در ابتدا، کمتر کسی فکر می کند که موزه ی هرژه با آن همه آثار زیبا و دیدنی، در چنین شهر کوچکی قرار داشته باشد.

همانطور که پیش تر به آن اشاره کردیم، آثار موجود در این موزه، برای یکی از بزرگترین نویسندگان جهان است. ژرژ پراسپر رمی، یکی از بزرگترین شخصیت پرداز ها و نویسندگان بلژیکی و جهان است. این نویسنده، آثار بسیار زیادی را از خودش به جا گذاشته است که بیشتر آنها در موزه ی هرژه یافت می شوند. نام مستعار این هنرمند بزرگ، هرژه است، و به همین جهت نام این موزه، موزه ی هرژه است.

یکی از معروف ترین آثار هرژه، داستان مصور ماجراهای تن تن و میلو است. ژرژ در سال ۱۹۰۷ میلادی، در بیست و دوم می به دنیا آمد. برخی ها فکر می کنند که شهر لوون لا، محل تولد هرژه است، و به همین دلیل موزه هرژه در این شهر قرار گرفته است. این تصور درست نیست، زیرا هرژه در شهر ایتربیئک به دنیا آمد و بزرگ شد. البته شهر ایتربیئک نیز در نزدیکی بروکسل قرار دارد و فاصله زیادی با لوون لا ندارد.

معمار موزه ی هرژه، یکی از برجسته ترین معمار های فرانسوی به نام دپورتزامپاک بود. دپورتزامپاک، موزه هرژه را در یک منطقه جنگلی از لوون لا ساخت و برای دسترسی به آن، یک پل پیاده و زیبا طراحی کرد. برخی ها بر این باور هستند که اگر معمار موزه هرژه، فرد دیگری به غیر از دپورتزامپاک بود، این موزه ساخته نمی شد.

وجود موزه هرژه در یک منطقه جنگلی، باعث ایجاد یک آرامش خاص در بازدید کنندگان این موزه می شود، این موزه شامل ۹ بخش جهت نمایش آثار هرژه است. یک سینما نیز در این موزه وجود دارد که افراد می توانند با رفتن به این سینما، فیلمی درباره زندگی هرژه ببینند و اطلاعات بیشتری از شخصیت او به دست بیاورند. بسیاری از افرادی که از موزه هرژه دیدن کرده اند، به دیگران توصیه می کنند که به سینمای این موزه بروند و با ژرژ رمی بیشتر آشنا شوند.

ورودی موزه هرژه، شامل امضای هرژه و یک تصویر از تن تن است که به افق نگاه می کند. این تصویر، نشان دهنده این است که برجسته ترین شخصیت طراحی شده توسط هرژه، تن تن است.

موزه ی هرژه

امکانات موزه هرژه

موزه هرژه، تنها یک موزه و سینما نیست. در پایین ترین طبقه این موزه، یک فروشگاه وجود دارد که می توانید در آن، کتاب های هرژه را تهیه کنید. در این فروشگاه، ماکت های کوچکی نیز وجود دارند که از روی داستان های هرژه طراحی شده اند. سود آوری این فروشگاه، بسیار زیاد است و افراد، پس از آشنایی با هرژه، دوست دارند که کتاب های بیشتری از او بخوانند. در نتیجه، برای خرید کتاب هایی از هرژه، به این فروشگاه مراجعه می کنند.

رستورانی در موزه هرژه وجود دارد که بازدید کنندگان می توانند پس از گشت و گذار در این موزه، وارد آن شوند. این رستوران، مانند فروشگاه هرژه در پایین ترین طبقه و در کنار فروشگاه هرژه قرار دارد.

موزه ی هرژه

آثار موزه هرژه

بعضی از آثار موزه هرژه، یک سر و گردن از آثار دیگر بالاتر هستند و طرفداران بسیار زیادی دارند. برای مثال، یکی از قسمت های موزه هرژه، مربوط به تمام شخصیت هایی است که در مجموعه تن تن وجود داشتند. این شخصیت ها، با ظرافت کامل نقاشی شده اند و دقیقا مانند نسخه کارتونی هستند. این بخش از موزه ی هرژه، طرفداران بسیاری دارد و برای بسیاری از بازدید کنندگان، خاطرات کودکی را یاد آوری می کند.

یکی دیگر از بخش های موزه ی هرژه، مربوط به مجسمه ماشین هایی است که در سری تن تن وجود داشته اند. مجسمه این ماشین ها را می توان از فروشگاه هرژه نیز تهیه کرد.

یکی از مواردی که باید هنگام رفتن به این موزه به یاد داشته باشید، این است که موزه هرژه، تنها مخصوص هرژه است و آثاری از هنرمند دیگری در آن پیدا نمی کنید. شاید برخی از بازدید کنندگان تصور کنند که موزه هرژه توسط دولت و یا نهاد های هنری ساخته شده است، در حالی که اینگونه نیست. هرژه، همسری به نام فانی رودول داشت. فانی رودول، به عنوان یادبود، این موزه را به نام همسرش ساخت. فانی رودول، ۱۷ میلیون دلار هزینه کرد تا این موزه را بسازد که واقعا مبلغ بسیار بالایی است.

بیشتر آثار موجود در موزه هرژه، بر اساس زمان مرتب شده اند. یعنی اینکه افراد می توانند اولین آثار هرژه را در ابتدا مشاهده کنند، و سپس به سمت آثار جدید تر پیش می روند.

افرادی که از این موزه بازدید کرده اند، به این نکته اشاره کرده اند که توضیحاتی در کنار آثار هرژه وجود ندارد و نمی توانند در مورد برخی از آثار هرژه، اطلاعات به دست بیاورند. مسئولان موزه هرژه، پس از اینکه این انتقاد را شنیدند، برای برخی از آثار هرژه، توضیحاتی نیز ارائه دادند.

واحدهای مختلفی که در موزه هرژه قرار دارند، از طریق پل ها و تونل هایی از جنس شیشه به یکدیگر ارتباط دارند و بازدید کنندگان می توانند با استفاده از آنها، به این واحد ها بروند.

موزه ی هرژه

سخن پایانی

ژرژ پراسپر رمی، یکی از نویسندگان محبوب در سطح جهان است که خودش هم فکر نمی کرد که روزی به این میزان از محبوبیت برسد. تن تن، یکی از بهترین آثار در تمام جهان است و طرفداران بسیار زیادی حتی در ایران پیدا کرد. موزه هرژه، می تواند برای بسیاری از افراد، کودکی ها را زنده کند و بازدید کنندگان این موزه، همگی از طرفداران مجموعه تن تن هستند.

منبع: بیتوته

مرتبط:

«موزه‌ ویتنی» جایی که با هنر ارتباطی عمیق ایجاد می‌شود

جنگل های هیرکانی ، جاذبه طبیعی بی نظیر ایران

یکی از ویژگی های منحصر به فرد کشورمان تنوع آب و هوایی و اقلیمی است. به طوری که در این کشور شاهد مناطق کویری، کوهستانی، جنگلی و … می باشیم. مهم ترین بخش جنگلی این کشور مربوط به مناطق شمالی ایران و در حاشیه دریای خزر می باشد. این جنگل ها در زبان بومیان شمال کشور به جنگل های هیرکانی معروف می باشند.

جنگل های هیرکانی

جنگل های هیرکانی، واژه ای است که در زبان عامیانه توسط مردم شمال کشور استفاده می شود. جنگل های هیرکانی شامل جنگل های انبوه و متراکم شمال ایران است که در جنوب دریای خزر واقع شده و وسعت آنها از کشور آذربایجان تا بخش هایی از شمال شرق ایران امتداد دارد.

قدمت این جنگل ها به سال های بسیار دور بر می گردد و حتی برخی بر این باورند که این جنگل ها در زمان دایناسور ها یعنی دوره سوم زمین شناسی وجود  داشته اند.

از آنجایی که این جنگل ها از مناطق مهم زیست کره در ایران  و آذربایجان به شمار می رود، توسط یونسکو در فهرست میراث طبیعی ثبت شده است.

این جنگل ها از دیر باز تاکنون زیست گاه انواع گونه های گیاهی و جانوری بوده است که امروزه برخی از آنها منقرض شده اند.

عمده ترین قسمت این جنگل ها در کشور ایران قرار دارد. اما به دلیل قرار گرفتن بخشی از این جنگل ها در کشور آذربایجان، امکان بهره برداری از منابع آن در اختیار هر دو کشور قرار گرفته شده است.

اگر چه این جنگل ها در این دو کشور قرار گرفته است اما میراث و ثروتی برای تمام جهان محسوب می شود و حفاظت و نگهداری از آنها مسئولیت بزرگی است که باید این دو کشور آن را در نظر بگیرند.

در ادامه این مقاله به معرفی بیشتر این جنگل ها و انواع پوشش های گیاهی و جانوری آنها می پردازیم.

پارک جنگلی آلچاق

جنگل های هیرکانی کجا واقع شده اند؟

جنگل های هیرکانی بخش وسیعی از نوار جنوبی دریای خزر را پوشش می دهد و در ۶ استان شمالی کشور پراکنده شده است. بخشی از این جنگل ها در جمهوری آذربایجان قرار دارد و از گیلداغ آذربایجان تا خراسان شمالی امتداد دارد.

مساحت جنگل های هیرکانی به ۲ میلیون و ۱۲۵هزار هکتار می رسد. از این میزان، حدود ۲ میلیون هکتار آن در ایران و ۲۰ هزار هکتار آن در  جمهوری آذربایجان قرار گرفته است.

تا کنون در حدود ۵۰ درصد این جنگل ها از بین رفته است و امروزه از بخش محدودی که به جا مانده به عنوان منطقه حفاظت شده نگهداری می شود.

عمر این جنگل ها به حدود ۴۰ میلیون سال قبل می رسد و این جنگل شاهد زندگی موجودات نخستین بوده است.

بزرگترین قسمت این جنگل ها در استان مازندران قرار دارد که ۵۳ درصد مساحت آن را شامل می شود و بالغ بر یک میلیون هکتار می باشد. استان گیلان از این سهم دارای ۲۶ درصد و استان گلستان ۲۱ درصد کل وسعت جنگل های هیرکانی می باشد. بخش محدودی از این جنگل ها نیز واقع در استان های آذربایجان غربی و شرقی، اردبیل، سمنان و خراسان شمالی است.

پوشش گیاهی جنگل های هیرکانی

در جنگل های هیرکانی ۸۰ نوع درخت و ۵۰ نوع درختچه وجود دارد

جنگل های هیرکانی از میلیون ها سال پیش محل زیست انواع گونه های گیاهی بوده است. وجود تنوع گیاهی در این جنگل نشان دهنده ویژگی خاص آب و هوایی و اقلیمی این جنگل ها می باشد.

آب و هوای خاص شمال کشور و حاشیه دریای خزر، موقعیت مناسبی را برای رشد گونه های متنوع گیاهی در این جنگل ها فراهم می کند.

در این جنگل ها بیش از ۸۰ نوع درخت، ۵۰ نوع درختچه که بسیاری از آنها بومی بوده و در سایر نقاط جهان یافت نمی شود، وجود دارد. بسیاری از این گونه های گیاهی اگر در سایر نقاط دنیا برویند، منقرض می شوند.

درختانی که در این جنگل ها می رویند شامل انواع درختان پهن برگ و سوزنی برگ می باشد. درختان بسیاری در این جنگل ها همیشه سبز هستند و یا دوران خزان کوتاهی دارند.

تنوع گیاهی در این جنگل ها تا میزان زیادی بستگی به ارتفاع مناطق مختلف دارد. نوع درختان و گیاهانی که در مناطق کم ارتفاع می رویند نسبت به گیاهانی که در مناطق مرتفع رشد می کنند متفاوت است.

گیاهانی که در نزدیکی دریای خزر هستند به علت میزان بالای رطوبت و هوای معتدل، سالیان بیشتری نسبت به گیاهان دیگر باقی مانده اند.

آب و هوا و اقلیم این جنگل ها را می توان به سه دسته آب و هوای خشک و تابستانی، مرطوب و پاییزی و معتدل زمستانی تقسیم کرد.

جنگل بلوط حسین‌آباد

انواع درختان در جنگل هیرکان

مهم ترین درختان این جنگل ها شامل راش، افرا، نارون، توسکا، زبان گنجشک، ممرز، بارانک، سرخدار، نمدار، انجیلی، لرگ، لیلکی، خرمندی، انجیر و انواع شمشادها می باشند.

درختانی که در مناطق مرتفع این جنگل ها می رویند شامل درختان لور، سرو سابینا، کامونیس و اوری می باشند.

در ارتفاعات پایین تر شاهد رویش درختانی مانند ممرزستان و راش هستیم.

وجود درختان راش در مناطق مختلف این جنگل ها، نشان دهنده ویژگی خاص و منحصر به فرد این جنگل ها است. زیرا درختان راش برای رشد نیاز به موقعیت جغرافیایی خاصی دارند.

درختانی که در دامنه های میانی و کم ارتفاع رشد می کنند شامل درختان انجیلی و بلوط ممرزستان نیز می باشند.

در مناطق پست جلگه ای درختانی مانند انواع درختان انجیلی، توسکا، بلوط و درختچه های کوتاه شمشاد نیز رشد می کنند.

انواع درختچه ها در جنگل هیرکان

در این جنگل ها انواع درختچه ها و بوته ها مانند زغال اخته، آلوچه وحشی، انار، سیب وحشی، خاس، ازگیل، زالزالک و انواع تمشک رشد می کنند.

گونه های گیاهی کم یاب در جنگل هیرکان

برخی از نمونه های درختچه ها و گیاهان موجود  در این جنگل ها برای زیست شناسان به عنوان گونه های بی نظیر و کمیاب در جهان شناخته می شوند که از جمله آنها می توان درختان سرخدار، زربین و سرونوش را نام برد.

جنگل توسکستان

حیات وحش جنگل های هیرکانی

در این جنگل ها گونه های مختلف جانوری شامل پرندگان و پستانداران از دیرباز تا کنون زندگی می کرده اند که امروزه برخی از آنها منقرض شده اند.

تعداد گونه های پرندگان در این جنگل ها حدود ۳۰۰ هزار گونه و تعداد گونه های پستانداران حدود ۱۰۰ هزار گونه بوده است. اما امروزه بخش زیادی از آنها از بین رفته اند.

علاوه بر پرندگان و پستانداران، انواع خزندگان نیز در این جنگل ها زندگی می کنند.

در جنگل های هیرکانی همچنین شاهد گونه های جالب توجه ۷۰ نوع ماهی می باشیم که در آب های اطراف جنگل های ارسباران وجود دارند.

انواع پرندگان جنگل های هیرکانی

انواع مختلف پرندگانی که در این جنگل ها زندگی می کنند شامل عقاب، جغد، اردک خاکستری، شاهین، کبک، بلدرچین، کرکس، قرقی، دارکوب، قرقاول، سار و اردک نوک پهن می باشد.

از مهم ترین گونه های پرندگان در حال انقراض این جنگل ها قرقاول خزری می باشد.

انواع پستانداران جنگل های هیرکانی

از معروف ترین گونه های پستانداران این جنگل ها می توان به خرس قهوه ای، پلنگ، گرگ، شغال، سمور، خارپشت، خرگوش، گورکن، موش جنگلی و گربه وحشی اشاره کرد.

از جمله پستاندارانی که در گذشته در این جنگل ها زندگی می کردند و امروزه بسیاری از آنان از بین رفته اند می توان مرال، بز، شوکا و کل را نام برد. امروزه برخی از این جانوران تنها در اطراف آمل و پارک ملی گلستان قابل مشاهده هستند.

از جمله کم یاب ترین گونه های پستانداران در این جنگل ها روباه دم سیاه و اسبچه خزری است. اسبچه خزری در جنگل های اطراف آمل زندگی می کند و این حیوان برای اولین بار در جنگل های هیرکانی کشف شده است.

جنگل ابر شاهرود

معروف ترین جنگل های هیرکانی

جنگل های هیرکانی از چند جنگل مهم تشکیل شده است که هر کدام دارای ویژگی ها و جلوه زیبایی شناسی خاصی است. از جمله مهم ترین آنها می توان جنگل الیسمتان، جنگل ابر شاهرود، جنگل بولاساری، جنگل واز، جنگل کجور نوشهر، جنگل لیسار، جنگل چهار باغ چالوس و جنگل خشکه داران تنکابن را نام برد.

یکی از بی نظیر ترین و جذاب ترین مناظر کشور مربوط به مناظر جنگل ابر می باشد. این جنگل به دلیل قرار گرفتن در مکانی خاص و به علت اختلاف فشار هوا دارای منظره پوشیده از مه می باشد. ابر ها بر فراز این جنگل در حال گردش هستند و جلوه بسیار رویایی را پدید می آورند.

عوامل نابودی جنگل های هیرکانی

ایران از نظر وسعت جنگل ها چندان غنی نیست به طوری که جنگل های هیرکانی تنها یک درصد وسعت کل کشور را تشکیل می دهد و از این یک درصد تنها ۱۰ درصد آن حفاظت شده است. اما با این حال همیشه شاهد نابودی و کاهش بخشی از این جنگل ها هستیم.

از مهم ترین عوامل نابودی این جنگل ها استفاده بی رویه از صنایع چوب و کاغذ و همچنین نابودی به علت تغییر کاربری می باشد.

از دیگر علت های این نابودی، پروژه های عمرانی سد سازی است که بدون انجام تحقیقات کافی است که برای نمونه می توان سد گلورد استان مازندران را مثال زد. برای ساخت این سد بیش از ۳۰ هزار درخت قطع شد.

از عوامل دیگری که در نابودی این جنگل ها نقش مهمی دارد  چرای بی رویه دام ها می باشد. همچنین در گذشته ها برای تولید ذغال چوب چند میلیون متر مربع از این جنگل ها نابود شد.

منبع: بیتوته

مرتبط:

چگونه جنگل‌های کشور را حفظ کنیم؟

جنگل‌های هیرکانی گلستان، فسیل زنده منحصربه‌فرد جهان

آشنایی با خانه تاریخی سوزنگر;خانه قدیمی شهر دزفول

خانه ی تاریخی سوزنگر یکی از خانه های قدیمی شهر دزفول در استان خوزستان است که در قسمت جنوبی غربی ایران قرار دارد. این خانه در سال ۱۳۳۸ هجری قمری توسط شخصی به نام سوزنگر در دو طبقه ی مجزا بنا شده است. معماری خانه براساس سبک درونگر طراحی شده است که دارای زیرزمین، شوادان و یک حیاط مرکزی می باشد.

شهر دزفول

دزفول یکی از شهر های استان خوزستان است که در منطقه ی جنوب غربی ایران قرار دارد. این شهر یکی از شهر های قدیمی خوزستان به شمار می رود که قدمتی چند هزار ساله دارد.

در دیار گذشته شهر دزفول، پایتخت معماری و شکوه هنر ایرانی- اسلامی محسوب می شده است. در این شهر حدود ۲۸ محله ی قدیمی وجود دارند که خانه های آن ها عمدتا از جنس آجر های کوچک ساخته می شود.

خانه های آجری دزفول در نزدیکی هم تعبیه می شوند که سبب به وجود آمدن بافتی آجری در منطقه شده است.

یکی از قطب های مهم کشاورزی ایران به شهر دزفول اختصاص دارد. شهر دزفول به موجب برخورداری از آب مناسب و خاک حاصل خیر موفق به کسب عنوان رتبه ی اول در خصوص تولید پرتقال، گل رز و مریم است.

جاذبه های تاریخی بی نظیری اعم از مسجد جامع دزفول، خانه ی تاریخی سوزنگر، تپه های چغامیش، آسیاب های آبی دزفول، آرامگاه یعقوب لیث صفاری و خانه ی قلمبر در شهر دزفول قرار دارند.

مشهور ترین بنای تاریخی دزفول، پل قدیم نام دارد که در دوره ی حکومت دومین شاهنشاه ایران به نام شاپور ساسانی ساخته شده است. شاپور ساسانی پل قدیم را به همراه زندانیان رومی بر روی رود دز بنا کرد. بدین جهت با عنوان پل رومی نیز شناخته می شود.

در ادوار گذشته خانه هایی بر روی تپه با هدف نظارت بر پل قدیم ساخته می شد. یکی از این خانه ها که در محله ی قلعه قرار دارد، خانه ی تاریخی سوزنگر می باشد.

ما در این مقاله سعی داریم  اطلاعاتی را در خصوص نوع کاربری و معماری خانه ی تاریخی سوزنگر شرح دهیم.

خانه سوزنگر

خانه ی تاریخی سوزنگر؛ از گذشته تاکنون

در خصوص تاریخ بنای خانه ی تاریخی سوزنگر اطلاعات جامع و دقیقی در دسترس نیست. طبق برخی از روایات، قدمت تاریخی این خانه به یک قرن قبل باز می گردد که وجود کتیبه ای داخل خانه، این نظریه را نقض می کند.

در واقع بر روی کتیبه، تاریخی معادل ۱۳۳۸ هجری قمری حکاکی شده است که گمان می رود حاکی از تاریخ تشکیل خانه توسط مردی به نام سوزنگر داشته باشد.

در دهه ی هشتاد یعنی در سال ۱۳۸۵ الی ۱۳۸۸ بازسازی هایی در ساختمان اولیه ی خانه ی سوزنگر ایجاد شد که پس از آن  کاربری خانه نیز به کارگاه آموزش صنایع دستی تغییر شکل پیدا کرد.

در این کارگاه آموزشی انواع حرفه های تذهیب، قلم زنی، معرق و گل مرغ به دانش آموختگان آموزش داده می شود.

لازم به ذکر است که خانه ی تاریخی سوزنگر در ۲۵ اسفند ۱۳۷۸ به شماره ی ۲۶۰۶ در لیست فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

خانه سوزنگر

معماری خانه ی تاریخی سوزنگر

به طور کلی معماری این تاریخی جلوه ای از معماری دوران قاجار است. این خانه ی تاریخی  بر اساس معماری درونگر بنا شده است که در دو طبقه ی مجزا، زیر زمین و شوادان تعبیه شده است.

شوادان نوعی معماری مخصوص به جنوب غرب ایران به ویژه دزفول و شوشتر است که بر اساس شرایط آب و هوایی گرم و مرطوب طراحی می شود. در معماری شوادان حفره هایی در دیوار و سقف طراحی می شود که از ورود هوای گرم داخل محیط خانه جلوگیری می کند.

خانه ی سوزنگر در یکی از محله های قدیمی دزفول به نام قلعه، در یک کوچه ی بن بست قرار دارد که با پلکانی منظم و آجری شکل به یک در کوچک ختم می شود.

در قسمت ورودی خانه ی سوزنگر تزئینات آجری متنوعی با نقش های حصیری، گل نوساده، گل زنجبیلی و دندان موشی زیبایی چشم نوازی را به ارمغان آورده است.

داخل حیاط خانه ی سوزنگر، حیاط مرکزی و هشتی خانه  قرار دارد. اطراف حیاط نیز به وسیله ی ایوان و ایوانچه هایی محاصره شده است.

در طبقه ی اول خانه اتاق های گوشوار، ایوان و تراس بی نظیری با سقف تیر پوش چوبی ساخته شده است که مزین به کتیبه ی آجر کاری است.  طبقه ی دوم خانه نیز، در خصوص پذیرایی از میهمانان ویژه در نظر گرفته شده است که به وسیله ی آجر کاری های استادانه و نفیس مزین شده است.

سبک آجر کاری مورد استفاده در طراحی بنای خانه ی سوزنگر به خون چینی شهرت دارد. این نوع آجر کاری که در اکثر موارد در قسمت بالایی طاق ها پوشش دهی می شود، زیبایی چشم نوازی را به وجود می آورد.

لازم به ذکر است که قسمت های مختلف خانه ی سوزنگر اعم از دیواره های اتاق و حیاط از جنس  گچ، چوب و آجر ساخته شده است که در طی ساخت بیش از ده نوع متنوع آجر کاری گران بها به کار برده شده است.

خانه سوزنگر

زمان مناسب برای بازدید از خانه ی تاریخی سوزنگر

همان طور که بیان کردیم خانه ی تاریخی سوزنگر در شهر دزفول واقع در خوزستان قرار دارد. آب و هوای غالب در دزفول گرم و مرطوب است. سرد ترین ماه سال در دزفول با آب و هوایی مدیترانه ای، به ماه دی اختصاص دارد که حداقل دمای هوای آن معادل ۱۵ درجه ی سانتی گراد است.

گرم ترین ماه سال نیز به ماه تیر باز می گردد که دمای هوای آن در ۴۵ درجه ی سانتی گراد قرار دارد.

لذا به موجب شرایط متغیر آب و هوایی، مناسب ترین زمان برای بازدید از خانه ی تاریخی سوزنگر فصل های بهار و زمستان به شمار می رود. زیرا در این فصول آب و هوای منطقه در شرایط معتدل و مدیترانه ای  قرار دارد.

راه دسترسی به خانه ی تاریخی سوزنگر

آدرس: خوزستان – دزفول – محله ی قدیمی قلعه- کوچه ی کلانتریان – خانه ی تاریخی سوزنگر

منبع: بیتوته

مرتبط:

دریاچه شهیون دزفول

معرفی دزفول از تاریخچه تا جاذبه های گردشگری

عجایب هفتگانه در موزه آستانه قم

موزه آستانه مقدس، یکی از مکان‌های دیدنی قم که بسیار جذاب و چشم گیر است آنقدر که گویی به عمق تاریخ ایران، سفر کرده باشید.

کرونا همه‌گیر شده، است اما صنعت گردشگری بیش از  دیگر صنعت ها در این دوسال  زمین‌گیر شد ولی  شهر قم همچون نگینی زیبا می‌درخشد و چشم به‌راه زائر و مسافر است.

همین‌که به میدان آستانه می‌رسید گنبد طلای خواهر خورشید، چشمهایت را می‌نوازد. چشم برداشتن از گنبد طلایی آسان نیست به چند ده متری حرم که می‌رسید در نزدیکی مدرسه تاریخی فیضیه، موزه آستان مقدس قم قرار دارد.
موزۀ آستانه مقدس قم در سال ۱۳۱۴ هجری شمسی، نزدیک حرم حضرت فاطمه معصومه (س) بنا شده که بیشتر اشیاء موجود در آن وقف است. ۱۰هزار شیءِ نفیس در این موزه نگهداری می‌شود که زبان گویای فرهنگ و تمدن ایران اسلامی هستند؛ در دو تالار عترت و عبرت کنار هم قرار گرفته‌اند.

*تالار عترت
در تالار عترت، تاریخ با زبان اشیا صحبت می‌کند، شهر قم در هنگام مهاجرت اشعریان، سفر فاطمه معصومه از مدینه منوره به سرزمین ایران، میزبانی ۱۷ روزه قمی‌ها از او در بیت‌النور و بزرگان شهر قم که پای در رکاب به خدمت بانو شتافته‌اند، اما زینب ثانی اندوهگین و نگران برادر است. عاقبت بانوی مهربان در باغ بابلان به خاک سپرده شد و شهر قم به خود می‌بالد و بزرگ می‌شود.
در بخش قم و قمی‌ها، چرخ نخ‌ریسی، چند تکه قالی دست‌بافت، چند نمونه سکه که تاریخ دارالضرب قم را دارد، دستگاه سوهان‌پزی، سیر تحول و تکامل حرم حضرت معصومه، مشاغل موجود در حرم، مجاهدان انقلاب و شهدای حرم، بخش‌هایی است که در تالار عترت قابل مشاهده است.

موزه آستانه قم

*تالار عبرت
به تالار عبرت که می‌روید. به هر طرف که نگاه میکنید همه چیز با زبان بی‌زبانی شما را به مرور زندگی مردمان گذشته دعوت می‌کند. این جا می‌توانید زندگی مردمانی که ذوق و هنر، در وجودشان ریشه دوانده را در قالیچه‌ها و پارچه‌های دستباف، سوزن کاری‌های گلابتون، نقره، شمسه، یراق و ملیله‌های روی پارچه ببینید.
از مسکوکات دورۀ اشکانی و قاجار تا بخش نسخ‌های خطی قرآن، در این بخش، مجموعه کم نظیری از قرآن‌های خطی مربوط به دوران خلفای بنی‌عباس، آل بویه، سلاجقه، ایلخانی، تیموری و صفوی وجود دارد که به خط کوفی، نسخ، ثلث، محقق، ریحان و نستعلیق نوشته شده است.
صفحه‌ای از قرآن با حاشیه‌ای زیبا با خط ام‌سلمه، دختر فتحعلی شاه قاجار و همچنین بزرگترین قرآن موجود با ۱۲۰ کیلو گرم وزن و به ابعاد ۷۲ در ۱۲۰ سانتیمتر از دیدنی‌های این بخش هستند.
در جایی دیگر زیوآلات اهدایی به حرم را می‌بینید نام واقفان کم و بیش دیده می‌شود.  نمونه سلاح‌های زمان صفوی و قاجار، از اسلحه سرد تا سلاح گرم در این موزه خودنمایی می‌کنند.  بخش کاشی‌ها که همگی به دیوار نصب شده است و در آن، هنر و ذوق ایرانی موج می‌زند.  بخش سفال و آبگینه، که به دو بخش قبل از میلاد و بخش مربوط به سفال‌های دوره بعد از اسلام تقسیم می‌شود که همگی، هنر دست مردمان گذشته است.

بخش تمبر موزه آستان مقدس بسیار غنی است و بیش از بیست و چند هزار تمبر، از اواخر قاجار تا معاصر از کشورهای اروپایی تا کشورهای غیر اروپایی، در آنجا وجود دار، که به دلیل کثرت و تنوع، ظرفیت آن وجود دارد که به یک موزه جدا و مستقل تبدیل شود.

بخش درهای حرم فاطمه معصومه (س) بخش جذابی است، تزیین درب‌ها چوبی و فلزی توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می‌کند، درب خاتم‌کاری اهدایی از طرف عزت‌الدوله همسر امیرکبیر به آستان مقدس یکی از نمونه آن‌هاست. تابلوی نقاشی شب معراج پیامبر و تابلوهای خط و تذهیب موجود در موزه، همه منحصر بفرد است، بخش سنگ قبرهای قدیمی هم وجود دارد که برخی از آن‌ها از مرمر ساخته شده‌اند و برخی مانند سنگ قبر مهدعلیا مادر ناصرالدین شاه و سنگ قبر فتحعلی شاه قاجار، بسیار پر نقش و نگار هستند.

موزه آستانه قم
مجموعه کاملی از آبزیان نیز در تالار عبرت وجود دارد که اهدایی یکی از افسران نیروی دریایی است، بخش مدال‌ها و نشان‌ها که از سراسر ایران جمع‌آوری شده و اهدایی قهرمانان و نام‌آوران سرزمین ایران است.
تالار عبرت، پر از قصه و حکایت است، نمونه زیارتنامه‌های چوبی حرم، مربوط به زمانی که همه زائران سواد خواندن نداشتند و یک نفر به نیابت می‌خوانده است.

*دست‌بافته‌ها
بخش دست‌بافته‌ها بسیار متنوع وچشم‌گیر است. فرش‌های ابریشم شاه عباسی موزه حرم حضرت معصومه، جزءِ عجایب جهان فرش محسوب می‌شوند.

در قسمتی از موزه بخش روشنایی نام‌گذاری شده است از لوسترهای قدیم‌ساز برنجی ساده شروع می‌شود و به لوسترهای چشم نواز و زیبایی امروزی خاتمه می‌یابد.

شرح عجایب هفتگانه موجود در موزه آستان مقدس را نمی‌توان در این اوراق به تصویر کشید باید از نزدیک شاهد این همه زیبایی بود چرا که به راستی موزه قم یکی از جاذبه‌های دیدنی شهر قم به حساب می‌آید که باید بدون واسطه از آن بازدید کرد.

منبع: ایسنا

مرتبط:

موزه موسیقی تهران معروف ترین و جذاب ترین موزه تهران

آشنایی با مجموعه‌ای کهکشانی در موزه آستان قدس