نقش شهرداری‌ها در توسعه گردشگری

امروزه کمتر شهری را می‌توان بدون رویکرد و نگرش توسعه گردشگری مدیریت کرد. رویکرد گردشگری و توجه ویژه به آن توسط شهرداران، باعث می‌شود شهری زیبا، جذاب، سرزنده و پویا داشته باشیم و شهر همچون مغناطیسی گردشگران، سرمایه گذاران را به سوی خود خواهد کشاند. لذا تحول شهری و متعاقب آن تحول اقتصادی و فرهنگی، اجتماعی در شهرها بدون توجه به مقوله ارزشمند و مهم گردشگری امری نشدنی است.

احمد دیناری، معاون سرمایه‌گذاری و تأمین منابع اداره‌کل میراث ‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی در یادداشتی که در اختیار ایسنا قرار داده، در خصوص رویکردهای شهردار شهری همچون مشهد  آورده است:

«چنانچه در حال حاضر شهردار هستید و ویژگی‌ها یا رویکردهایی را که در ادامه این یادداشت به آن‌ها اشاره خواهم کرد ندارید، بدانید که یک مدیر شهری کاملا معمولی خواهید بود.

اولین رویکرد شهردار شهری همچون مشهد باید «رویکرد زیباسازی و فضاهای شهری» را در بر گیرد. با توجه به تخریب روز افزون جنگل‌ها، مراتع و فضاهای سبز در شهرها و پیرامون آن‌ها به دلایل مختلف ناشی از سوء مدیریت، رفتارهای غیر مسئولانه برخی شهروندان، بلایای طبیعی و… و به موازات آن افزایش خودرو و وسایل نقلیه شهری، ترافیک و افزایش آلودگی‌های زیست محیطی، عملا زندگی شهروندان در شهرها دچار چالش‌های فراوانی شده و در بسیاری از این سکونتگاه‌ها حداقل سرانه فضای سبز نیز برای شهروندان مهیا نیست.

لذا یک مدیر شهری خلاق، مسئول و دلسوز باید توسعه فضای سبز و افزایش سرانه آن در بین شهروندان، زیباسازی شهر به ویژه ورودی شهر که توجه هر گردشگر را در بدو ورود به سوی خود جلب می‌کند، همچنین راه‌اندازی کمپین اجتماعی درختکاری و برنامه‌ریزی برای کاشت حداقل یک اصله نهال به ازای هر شهروند در طول دوره مدیریت شهری را در برنامه‌ها و اقدامات اجرایی خود قرار دهد؛ چراکه این اقدام و رویکرد ارزشمند می‌تواند شهرداران را از یکدیگر متمایز و رضایت شهروندان را به ارمغان آورد.

دومین رویکرد مورد توجه شهرداران باید «رویکرد گردشگری» باشد. امروزه کمتر شهری را می‌توان بدون رویکرد و نگرش توسعه گردشگری مدیریت کرد. رویکرد گردشگری و توجه ویژه به آن توسط شهرداران، باعث می‌شود شهری زیبا، جذاب، سرزنده و پویا داشته باشیم و شهر همچون مغناطیسی گردشگران، سرمایه گذاران را به سوی خود خواهد کشاند. به همین دلیل تحول شهری و متعاقب آن تحول اقتصادی و فرهنگی، اجتماعی در شهرها بدون توجه به مقوله ارزشمند و مهم گردشگری امری نشدنی است.

سومین رویکردی که در شهرها به ویژه مشهد باید شهرداران به آن توجه داشته باشند «رویکرد برندسازی شهری» است. چنانچه فردی به عنوان کاندیدای شهرداری برنامه عملیاتی را به منظور برندسازی شهری با رویکرد گردشگری به اعضای شورای شهر ارائه نکرده و در زمان فعالیت نیز به این موضوع توجهی نکرده باشد و این مورد را ملاک عمل در حوزه مدیریت شهری قرار ندهد، صرفا تکرار مکررات کرده و مشغول انجام کارهای تکراری سایر مدیران شهری شده است.

برنامه عملیاتی برندینگ شهری با رویکرد و با استفاده از ظرفیت‌های گردشگری شهر، باعث بهتر دیده شدن شهر، اشتهار، جذب گردشگران و درآمدهای اقتصادی پایدار و پویایی خواهد شد و کمک می‌کند تا شهر یادگاری ماندگار برای مراجعه کنندگان داشته باشد و تصویر ذهنی مثبتی را در آن‌ها ایجاد کند. شهر باید در زمان مدیریت فردی آگاه به حوزه‌های گفته شده حرفی برای گفتن داشته باشد و باید بتوان با یک صفت ممتاز از آن یاد کرد. برای مثال شاندیز؛ شهر شیشلیک، نشتیفان؛ شهر آسبادهای تاریخی، لالجین؛ شهر سفال، مشهد؛ قبله دل‌ها، نیویورک؛ شهری که هرگز نمی‌خوابد یا شهر زنده، بیروت؛ عروس خاورمیانه، نیس؛ شهر بازنشستگان، پاریس؛ موزه شهر یا شهر عشاق، تنکابن؛ شهسوار گردشگری ایران، نیشابور؛ شکوه تمدن ایران.

این در صورتی است که شهرهایی چون تهران، شیراز، اهواز، تبریز، اصفهان، همدان، یزد، کرمان، ساری، رشت، کرج، گرگان، ارومیه، بندرعباس، سنندج، رامسر، چالوس، بیرجند و… عناوینی برای یادآوری خود ندارند.

رویکرد بعدی که باید مورد توجه مدیریت شهری و شهردار یک منطقه به ویژه مشهد باشد «رویکرد سرمایه‌گذاری» است. کسب درآمد از طریق صدور پروانه ساختمانی، پایانکار، عوارض و سایر روش‌ها جزء راهکارهای جاری، معمول و پیش‌پا افتاده مدیران شهری برای کسب درآمد بوده و فاقد هرگونه خلاقیت مدیریتی است.

شهردار یک شهر باید خلاق بوده و نگاهی توسعه‌ای داشته باشد و با استفاده از ظرفیت‌ و توان تیم‌های متخصص، مجرب و خلاق و با هم‌افزایی با سایر دستگاه‌های اجرایی ذی‌ربط نسبت به احصای فرصت‌ها و بسته‌های سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف اقدام و از طریق ارتباطات گسترده، دو سویه و مثبت داخلی و خارجی و حضور در رویدادهای ملی و بین‌المللی، سرمایه گذاران توانمند را جهت سرمایه‌گذاری در این فرصت‌ها و بسته‌ها جذب کند تا سرمایه به سمت و سوی شهری با مدیریت فرد هدایت و فرصت‌های کارآفرینی و اشتغالزایی نیز مهیا شود؛ چراکه در این صورت می‌توان شاهد شهری پویا، زنده و دارای اقتصادی قوی بود.

آخرین رویکرد مهم به نظر من در حوزه شهردار بودن توجه به «رویکرد رویدادی» است. رویدادهای مختلفی همچون گردهم‌آیی‌ها، نشست‌های تخصصی، سمینارها، همایش‌ها، کنفرانس‌ها، نمایشگاه‌ها و جشنواره‌ها آبستن و بستر روابط دوسویه، تعاملات اداری، اجرایی و بازاریابی، معرفی ظرفیت‌های شهری و… هستند و یک مدیر شهری هوشمند و خلاق همواره باید از تخصص و تجارب خود در این زمینه و یا تیم‌ها و مجموعه‌های فعال در زمینه طراحی و اجرای رویدادها بهره برده و نسبت به تهیه تقویم رویدادهای شهر در یک افق حداقل چهارساله اقدام و این رویدادها را با استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی، تشکل‌های مردم نهاد، رسانه‌ها و شهروندان طبق یک برنامه اجرایی و عملیاتی مشخص برگزار کند. حضور در رویدادهای سایر شهرهای کشور و خارج از کشور نیز بسیار مهم بوده و نقش بسزایی در بهره‌برداری بهینه از رویدادها دارد.

البته ذکر این نکته ضروری است که در کلیه رویکردهای فوق، استفاده حداکثری از قدرت و ظرفیت رسانه‌های محلی، منطقه‌ای و ملی، کمک شایانی به تحقق اهداف از پیش برنامه‌ریزی و تعیین شده مدیران شهری دارد. لذا انجام کارهای تکراری و دچار روزمرگی شدن، صفت مدیران شهری بی‌اثر است. فرد به عنوان شهردار باید خلاق و غیرقابل جایگزین باشد و همواره اثر و یادگاری ماندگار از دوره مدیریت شهری خود بر جای بگذارد.»

منبع: ایسنا

مرتبط:

تمرکز ما در گردشگری بر کشورهای منطقه است

افزایش رفت‌وآمد قطار به خواف بر رشد آمار گردشگران تاثیر بسزایی دارد

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خواف از رشد چشمگیر آمار گردشگران این شهرستان در فصل پاییز خبر داد و گفت: اگر بسترهایی مثل افزایش ترددها و دسترسی ریلی یا معرفی شهرستان خواف فراهم شود، بدون شک تعداد گردشگران این شهرستان بسیار بیشتر خواهد شد و شاهد رونق بیشتر گردشگری خواف خواهیم بود.

محمود باعقیده عنوان کرد: نسبت به ۲ سال گذشته که جامعه درگیر کرونا بود، با انجام واکسیناسیون گردشگری خواف شاهد افزایش ۳۰ درصدی گردشگران و مسافران بوده است.

وی ادامه داد: در سه ماه پاییز مسافرانی که وارد شهرستان خواف می‌شدند، به طور میانگین حداقل ۲ شب در این شهر ماندگاری داشتند. همچنین حدود ۶۰ درصد از مسافران خواف گردشگران خارج استان خراسان بوده‌اند.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی خواف درباره اقامتگاه‌های این شهرستان بیان کرد: در خواف فقط اقامتگاه بوم‌گردی موجود است و هر مکان اقامتی که فعال است، بوم‌گردی به‌شمار می‌آید. فعلا ۱۱ اقامتگاه بوم‌گردی در شهرستان مجوز فعالیت گرفته اما از این تعداد تنها ۶ مورد فعال است و بقیه یا غیرفعال‌ و یا نیمه‌فعال مانده است.

باعقیده افزود: برای توسعه گردشگری در این شهرستان در ابتدا زیرساخت‌های گردشگری، مجتمع‌های خدماتی، سرویس‌های بهداشتی بین راهی باید توسعه پیدا کند. موضوع دوم که مهمتر هم هست، اینکه لازم است ظرفیت‌های گردشگری این شهرستان معرفی شود. در حال حاضر بسیاری از آثار و جاذبه‌های خواف معرفی نشده است. گردشگرپذیر بودن شهرستان خواف در گرو معرفی این شهرستان است چرا که هر چه بیشتر این شهرستان معرفی شود، درصد گردشگرپذیر بودن آن نیز بیشتر خواهد شد.

وی با بیان اینکه تمام دستگاه‌ها به نوعی در معرفی شهرستان خواف دخیل است، عنوان کرد: به طور مثال دستگاه‌های مرتبط با حمل و نقل، دستگاه‌های متولی راه‌آهن و فرودگاه، سازمان میراث فرهنگی، شهرداری و تمام سازمان‌های موجود در توسعه گردشگری تاثیر دارد چرا که کار به صورت تیمی است و تمام سازمان‌ها برای انجام آن موثرند.

باعقیده خاطرنشان کرد: در همین راستا اداره میراث فرهنگی شهرستان به معرفی این خواف در فضای مجازی و سایر اقدامات معمول پرداخته که این اقدامات در حد توان این سازمان بوده است.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی خواف گفت: از طرفی هم باید بیشتر جاذبه‌های تاریخی مرمت و قابل بازدید شود. با این حال باید بیش از همه بر توسعه زیرساخت‌های گردشگری، معرفی، مرمت و احیای بناهای موجود کار کرد.

وی به وضعیت گردشگری در سال‌های پیش از شیوع ویروس کرونا اشاره کرد و افزود: بعد از سال‌های ۹۴ و ۹۵ گردشگری خواف خصوصا حضور گردشگران خارجی به صورت انفجاری و به شکل قابل توجهی رشد کرد، به طوری که بعد از مشهد بیشترین اقامت گردشگران خارجی مربوط به شهرستان خواف بود.

باعقیده ادامه داد: تا مدتی که قطار به مقصد خواف به صورت روز در میان در رفت و آمد بود،  اوضاع گردشگری هم بسیار خوب شده بود اما اکنون این قطار چهار روز در میان به خواف می‌آید. در واقع همین موضوع در کنار شیوع کرونا موجب کاهش تعداد گردشگر به شهرستان شد.

رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌ دستی خواف بیان کرد: متاسفانه همچنان قطار مزبور به همان صورت چهار روز در میان به خواف سفر می‌کند. البته نماینده و فرماندار شهرستان اقداماتی برای اصلاح این وضعیت انجام داده‌اند ولی این اقدامات هنوز به نتیجه‌ نرسیده است.

منبع: ایسنا

گردشگری اولویت دوم یا دهم همدان؟

نماینده مردم همدان و فامنین در مجلس شورای اسلامی بر لزوم آبرومند کردن ورودی‌های شهر تاکید کرد و گفت: متاسفانه صنعت گردشگری نه تنها اولویت دوم همدان محسوب نمی‌شود بلکه اولویت دهم هم نیست.

حجت‌الاسلام احمدحسین فلاحی در گفت‌وگو با ایسنا، اظهار کرد: اینکه استاندار تاکنون جلسه‌ای با فعالان حوزه گردشگری برگزار نکرده است نشان می‌دهد اهتمام جدی در این زمینه وجود ندارد.

وی با اشاره به اینکه تا امروز ظرفیت‌های گردشگری همدان برای مردم به درستی معرفی نشده است، بیان کرد: باید تدابیری درباره معرفی همدان انجام شود که انجام نشده و به همین دلیل بسیاری از ظرفیت‌های شهر معطل مانده است.

فلاحی با بیان اینکه با راه اندازی کنارگذر غربی بسیاری از خودروها دیگر داخل شهر نمی‌شوند، افزود: اگر ظرفیت‌های گردشگری همدان به گردشگران معرفی شده بود امروز فرودگاه همدان تعطیل نبود.

وی عنوان کرد: ظرفیت‌های مغفول زیادی در بخش کشاورزی و گردشگری در استان وجود دارد که می‌تواند باعث رونق گردشگری کشاورزی شود و به عنوان نمونه سیر همدان یکی از این موارد است اما اهتمامی در این زمینه وجود ندارد.

نماینده مردم همدان و فامنین در خانه ملت مطرح کرد: طرح پیشنهادی به شهرداری ارائه داده‌ایم که بر اساس آن ورودی‌های شهر را آبرومند کنند و ضمن زیباسازی ورودی‌ها، برای راه اندازی مجتمع‌های فرهنگی، رفاهی، اقتصادی در این نقاط تدابیری بیندیشند چراکه این اقدام در زمینه معرفی ظرفیت‌های استان، ایجاد اشتغال‌زایی و درآمد برای شهرداری موثر است.

منبع: ایسنا

مرتبط:

رویکرد برنامه‌های کلانِ همدان ضد گردشگری است

موزه هدایای مقام معظم رهبری میزبان چه آثاری است؟

موزه هدایای مقام معظم رهبری در ۲۲ بهمن سال ۱۳۷۳ شمسی، در طبقه همکف ساختمان گنجینه قرآن و نفایس حرم رضوی به مساحت ۴۰۰ متر مربع  فضای نمایشی، با حضور حضرت آیت‌الله واعظ طبسی نماینده ولی‌فقیه، تولیت آستان قدس رضوی و حضرت آیت‌الله محمدی گلپایگانی، رئیس دفتر مقام معظم رهبری بازگشایی شد.

این گنجینه شامل آثار هنری همچون تابلوهای خط و تذهیب، نقاشی، تابلوفرش، تراش روی شیشه، معرق چوب و صدف، سوزن دوزی، قلم‌زنی روی مس، انواع ظروف، ماکت‌ها، مدال‏‌ها و سکه است که توسط سران کشورهای خارجی، شخصیت‏‌های برجسته ایرانی و خارجی، هنرمندان و ارادتمندان به رهبر معظم انقلاب، آیت‌الله خامنه‏‌ای اهدا شده و ایشان این مجموعه‌ها را  در چندین مرحله به موزه آستان قدس رضوی اهدا کرده‌اند.

با توجه به کثرت، اهمیت آثار و تأکید مسئولان بر نمایش حداکثر اشیاء اهدایی و با هدف افزایش رضایتمندی زائران و مجاوران همراه با ارتقاء کیفیت ارائه خدمات موزه به صورت مفهومی و مجازی در سال‌های ۱۳۸۸  و ۱۳۹۵ شمسی، گنجینه هدایای رهبری به مساحت ۱۳۱۴متر مربع فضای نمایشی توسعه یافت که در این فضا از فناوری جدید و دیجیتال نیز استفاده می‌شود.

برخی ازمحورهای اساسی نمایش آثار در موزه شامل انقلاب اسلامی، تقسیم‌بندی مفهومی و محتوایی، معرفی رهبر قرآنی، جهان‌شمولی مقام معظم رهبری، ارائه اینفوگرافیک‌های تصویری در خصوص دستاوردهای معنوی، سیاسی، فرهنگی، علمی و …. مقام معظم رهبری می‌شود.

آیه تطهیر

این تابلو در اندازه ۲۲۵ در۷۲ سانتی‌متر و از جنس کاغذ، با استفاده از تکنیک خوش‌نویسی بر زمینه کاغذ دیواری خلق شده است. این اثر در تاریخ معاصر طراحی شده و توسط آیت‌الله سید مرتضی نجومی در سال ۱۳۷۱ هجری شمسی اهدا شده است.

موزه هدایای مقام معظم رهبری میزبان چه آثاری است؟/۳/

در این اثر آیه ۳۳ سوره احزاب ( تطهیر) با مضمون «بسم الله الرحمن الرحیم، انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیراً» به خط ثلث بر زمینه کاغذ دیواری با نقش برجسته به قلم استادانه سید مرتضی نجومی نوشته شده است.

آیات و ادعیه

این اثر در اندازه ۳۶۸ در۷۲ سانتی‌متر با استفاده از تکنیک قلمکار بر روی پارچه کتان طراحی و خلق شده است. این اثر در دوران معاصر طراحی شده و آقای سیلانی آن را اهدا کرده است.

موزه هدایای مقام معظم رهبری میزبان چه آثاری است؟/۳/

بر  روی این تابلو، آیات قرآنی و ادعیه مفاتیح‌الجنان به خط غبار بر روی پارچه کتان با تکنیک قلمکار اجرا شده است. شیوه اجرا به صورتی است که پس از قلم‏‌گیری خطوط اصلی (ثلث) در زمینه اثر آیات و ادعیه به خط غبار به رنگ‏‌های مشکی و قرمز روشن نگاشته شده که با اجرای آن خطوط ثلث نمایان شده است.

تابلو خوشنویسی طلااندازی نستعلیق

این تابلو در انداز ۱۱۳ در۶۹ سانتی‌متر و از جنس مقوا در دوره معاصر طراحی شده است. این اثر در سال ۱۳۸۹ شمسی توسط علیرضا کدخدایی اهدا شده است.

موزه هدایای مقام معظم رهبری میزبان چه آثاری است؟/۳/

در این تابلو مصرعی از شعر حافظ شیرازی «در زلف چون کمندش ایدل مپیچ کآنجا» به خط نستعلیق خوشنویسی و طلااندازی شده و با نقش شمسه شرفه‏دار هشت‏پر تزئین شده است. مصرع دوم این شعر نیز در تابلوی دیگری اجرا شده است.

تابلو نقاشی منظره طبیعت

موزه هدایای مقام معظم رهبری میزبان چه آثاری است؟/۳/

این تابلو بر روی پارچه‌ای در اندازه ۷۸ در۷۸ سانتی‌متر و با بهره‌گیری از تکنیک رنگ و روغن در سبک امپرسیونیسم طراحی شده است. این اثر در دوره معاصر خلق شده و در سال ۱۳۸۹ شمسی توسط نخست‌وزیر بنگلادش اهدا شده است.

تابلو نقاشی رنگ و روغن اسب سواران

موزه هدایای مقام معظم رهبری میزبان چه آثاری است؟/۳/

تابلو نقاشی رنگ و روغن اسب سواران در اندازه ۱۰۰ در۸۰ سانتی‌متر و از جنس پارچه ایجاد شده است. تکنیک به کاررفته در این اثر رنگ و روغن بوده که با سبک رئالیسم در دوره معاصر اجرا شده که این اثر در سال ۱۳۸۹ توسط رئیس جمهور مغولستان اهدا شده است.

تابلو نقاشی نوازندگان آفریقایی

موزه هدایای مقام معظم رهبری میزبان چه آثاری است؟/۳/

این تابلو در اندازه ۱۲۵در ۵۸ سانتی‌متر و با تکنیک رنگ و روغن کشیده شده است. جنس بوم آن نئوپان بوده که با سبک رئالیسم انتزاعی در دوره زمانی معاصر خلق شده است. اهداکننده این اثر، رئیس جمهور بنین بوده که در سال ۱۳۸۹ آن‌ را اهدا کرده است.

تابلو نقاشی آبرنگ

موزه هدایای مقام معظم رهبری میزبان چه آثاری است؟/۳/

ابعاد این تابلو ۵۷ در۶۷ سانتی‌متر بوده و جنس بوم آن از مقوای فابریانو است. این اثر توسط ایرج اسکندری با استفاده از تکنیک آبرنگ و با سبک سمبلیسم انتزاعی خلق شده است. این اثر در دوره معاصر طراحی شده و در تاریخ ۲۵ تیرماه ۱۳۸۰ توسط رئیس دانشگاه هنر تهران اهدا شده است. این تابلو ترکیبی از نقوش آسمان، خورشید، پرنده و گیاه است که به صورت انتزاعی با استفاده از آبرنگ اجرا شده است.

منبع: ایسنا

مرتبط:

تبدیل موزه مردم شناسی به موزه فرش

پاسخی به نقدِ «پرونده خوش‌نویسی ایران» در یونسکو

مدیر بخش میراث‌فرهنگی ناملموس در واکنش به برخی انتقادها درباره ثبت پرونده «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوش‌نویسی در ایران» تصور برخی درباره ثبت نکردن خوش‌نویسی را اشتباه دانست و تاکید کرد: ایران با نوشتن این برنامه مدعی است به الگویی رسیده که می‌تواند از خوش‌نویسی در ایران پاسداری کند، در حالی‌که پرونده‌های سایر کشورها مانند ترکیه و عربستان فاقد چنین ادعایی است.

به گزارش ایسنا، ۲۵ آذرماه ۱۴۰۰ «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوش‌نویسی در ایران» در شانزدهمین جلسه کمیته بین دولتی حفاظت از میراث فرهنگی ناملموس یونسکو به ثبت رسید. پیش از ایران، ۱۶ کشور عربی و ترکیه خوش‌نویسی را در همین اجلاس به نام خود ثبت کرده‌ بودند. عنوان این پرونده و اقدام ۱۷ کشور دیگر برای ثبت خوش‌نویسی به نام خود اما در ایران واکنش‌برانگیز شد.

جامعه خوش‌نویسان ایران تاکید دارد که ایران موفق نشده «خوش‌نویسی» را که خاستگاه آن از این سرزمین بوده در یونسکو ثبت کند و صرفا «برنامه پاسداری» را ثبت کرده که آن نیز جای نقد و بحث دارد. برخی انتقادها بر این است که ایران برنامه مستندی برای پاسداری از خوش‌نویسی ندارد و حتی در محافل بین‌المللی در جایگاه مناسبی قرار نگرفته است. از سویی، این موضوع از سوی برخی پژوهشگران ادعا شده که براساس مستندات بارگذاری‌شده در وب‌سایت یونسکو، پرونده ایران صرفا شرح اقدامات انجمن خوش‌نویسان در چند دهه اخیر است که مکتوب شده و به اسم «برنامه پاسداری» فرستاده شده است.

اما، شروین معظمی گودرزی ـ مدیر بخش میراث‌فرهنگی ناملموس در مرکز میراث ناملموس تهران ـ توضیح داد: ثبت در فهرست «برنامه‌ها، طرح‌ها و فعالیت‌های پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس» به معنای آن است که عنصر میراث‌فرهنگی مورد نظری که برای آن برنامه ارائه شده است در دل همین پرونده به ثبت رسیده و تنها وظیفه کمیته بین دولتی در مورد پرونده‌ها، این است که به بررسی صلاحیت ثبت آن پرونده‌ها بپردازد.

او افزود: این اقدام آن‌قدر مهم است که یونسکو برای پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس در سطح بین‌المللی فصل مشخصی را با عنوان «پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس در بعد بین‌المللی»، یعنی فصل چهارم کنوانسیون به آن اختصاص داده است. این فصل متشکل از سه ماده از ۱۶ تا ۱۸ است. ماده‌ شانزدهم مربوط به ثبت عناصر میراث زنده در «فهرست معرف میراث‌فرهنگی ناملموس بشریت» است که تنها به رؤیت‌پذیرتر شدن عناصر میراث‌فرهنگی می‌پردازد.

او اضافه کرد: ماده هفدهم به «فهرست میراث فرهنگی ناملموس نیازمند پاسداری فوری» مربوط است که اساسا به پاسداری از عناصر مورد بحث می‌پردازد. ماده هجدهم دفتر ثبت «برنامه‌ها، طرح‌ها، و فعالیت‌های پاسداری از میراث فرهنگی ناملموس» است. ثبت از نوع سوم از همه مهم‌تر و سخت‌تر بوده؛ چرا که دولت پیشنهاددهنده باید علاوه‌بر اقدامات پاسدارانه‌ای که در پرونده‌های ذیل فهرست‌های دیگر هم می‌آید، برنامه مشخصی برای اقدامات خود ارائه دهد.

گودرزی تاکید کرد: به نظر من ثبت برنامه‌ها و فعالیت‌های مربوط به پاسداری از میراث ناملموس بسیار مهم‌تر از ثبت در فهرست‌های دیگر است؛ چرا که دولت مورد نظر متعهد به انجام برنامه مشخصی برای پاسداری از میراث زنده مورد نظر می‌شود. نکته مهم این است که وقتی پرونده‌ای را در قالب ماده هجدهم ثبت می‌کند به این معناست که یونسکو وجود میراث‌فرهنگی مورد نظر را پذیرفته که در پس آن برنامه‌ مربوط به آن را مورد بررسی قرار داده و نهایتاً قبول کرده است.

مدیر بخش میراث‌فرهنگی ناملموس در مرکز میراث ناملموس تهران اظهار کرد: مطابق بند اول ماده ۱۸ کنوانسیون ۲۰۰۳، کمیته بین دولتی بر مبنای پیشنهادهای تسلیم‌شده از سوی کشورهای عضو و هماهنگ با معیارهایی که مقرر است، این کمیته، تعریف و به وسیله مجمع عمومی وضع شود به شکل دوره‌ای برنامه‌ها، طرح‌ها و فعالیت‌هایی کشوری، زیرمنطقه‌ای یا منطقه‌ای را برای پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس که تشخیص می‌دهد به‌شکلی مناسب اصول و اهداف این کنوانسیون را منعکس می‌کند انتخاب و ترویج خواهد کرد. در این راستا نیازهای ویژه کشورهای در حال توسعه را در نظر می‌گیرد.

او ادامه داد: مطابق بند سوم ماده ۱۸، کمیته عملیاتی‌سازی، طرح‌ها، برنامه‌ها و فعالیت‌های مورد اشاره را با انتشار تجربه‌های موفق همراه می‌کند و در این راستا راهکارهایی را مورد استفاده قرار می‌دهد که مقرر است توسط همین مرجع وضع شود.

گودرزی همچنین گفت: تهیه چنین پرونده‌هایی بسیار سخت است، به همین دلیل تعداد این نوع از پرونده‌ها در فهرست‌های سه‌گانه یونسکو در کنوانیسیون ۲۰۰۳ بسیار کم است. از میان ۶۲۹ میراث‌فرهنگی ناملموس که توسط ۱۳۹ کشور که از زمان تشکیل کنوانسیون پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو ۲۰۰۳ تاکنون به ثبت جهانی رسیده است، تنها ۳۸ پرونده مربوط به برنامه ملی پاسداری بوده، یعنی حدود یک‌شانزدهم پرونده‌ها است.

مدیر بخش میراث‌فرهنگی ناملموس در مرکز میراث ناملموس تهران درباره «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوش‌نویسی ایران» که به عنوان هفدهمین عنصر فرهنگی ناملموس ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شده است، بیان کرد: هنر سنتی خوش‌نویسی ایران در برنامه‌ها، طرح‌ها و فعالیت‌های پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو به ثبت رسیده است و این اولین اقدام وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی است که چنین برنامه‌ای را نوشته که جا دارد از تمام دست‌اندرکاران این پرونده از جمله نویسندگان، مدیران و کارشناسان میراث‌فرهنگی قدردانی کرد.

او یادآور شد: این ثبت جهانی به پایداری همیشگی هنر خوش‌نویسی ایرانی کمک بسیار مهمی می‌کند و می‌توانیم یک برنامه جدی‌تر با حضور کارشناسان وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی، اساتید خوش‌نویسی و کارشناسان یونسکو بنویسیم که به زبان انگلیسی نشر شود تا به عنوان یک الگو برای سایر کشورها روی سایت یونسکو قرار گیرد تا کشورهای دیگر بتوانند از این برنامه استفاده کنند و آن را با توجه به شرایط و مقتضیات برای کشور خود بومی‌سازی کنند.

گودرزی اظهار کرد: بررسی‌ها نشان می‌دهد پرونده «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوش‌نویسی ایران» به خوبی کلیت هنر خوش‌نویسی را معرفی و برنامه‌های خود را برای این پاسداری آن اعلام کرده است. این برنامه نشان می‌دهد دستگاه‌های دولتی به همراه سازمان‌های مردم‌نهاد مربوطه در کنار یکدیگر دست به دست هم دادند تا چنین برنامه‌ای نوشته شود که در زندگی مردم جامعیت داشته باشد.

او افزود: از دید یونسکو پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس به معنای منجمد کردن این نوع از میراث نیست، یعنی قرار نیست میراث زنده عینا همانی باشد که در گذشته بوده است، بلکه با تغییر زندگی و بنا به مقتضیات روز اجتماع مورد نظر ممکن است تغییراتی در آن میراث به‌وجود آید.

مدیر بخش میراث‌فرهنگی ناملموس همچنین گفت: پرونده ارسالی به یونسکو نشان می‌دهد به ‌نوعی همه از خوش‌نویسی استفاده می‌کنند، برای مثال در کتاب‌های درسی مقاطع مختلف از فونت‌هایی با توجه به رسم‌الخط ایرانی استفاده شده است. خوش‌نویسی در جای‌جای زندگی مردم حضور دارد و مثال‌های فراوانی برای آن وجود دارد. زیبایی این میراث‌فرهنگی ناملموس در جاری و ساری بودن آن است که خود را با شرایط روز کنونی تطبیق داده است و با خلاقیت ایران این هنر ماندگار می‌شود.

گودرزی درباره ثبت هنر خوش‌نویسی ترکیه در فهرست معرف میراث‌فرهنگی ناملموس بشریت نیز اظهار کرد: این نوع ثبتی که ترکیه انجام داده است صرفا جنبه معرفی دارد، در حالی‌که ثبت «برنامه ملی پاسداری از هنر سنتی خوش‌نویسی ایران» فراتر از معرفی است و جمهوری اسلامی ایران در این پرونده علاوه‌بر معرفی هنر خوش‌نویسی نشان می‌دهد که این هنر در ایران سابقه طولانی دارد و جزو میراث‌فرهنگی ناملموس ایران است، یعنی هنری که وجود داشته و دارد که برای آن برنامه نوشته می‌شود. این تصور برای عده‌ای از افراد وجود دارد که چرا وزارت میراث‌فرهنگی هنر خوش‌نویسی ایران را ثبت نکرد، در حالی‌که این تصور اشتباه است.

مدیر بخش میراث‌فرهنگی ناملموس در مرکز میراث ناملموس تهران اضافه کرد: هنر خوش‌نویسی همچون بوستانی است که ترکیه و عربستان و کشورهای همراه آنان تنها به ارائه تصویری از این بوستان بسنده کرده‌اند، در حالی‌که ایران برای این ماندگاری و رؤیت‌پذیری بیشتر این بوستان، برنامه ارائه داده است.

او همچنین گفت: همان‌طور که دبیر سابق کنوانسیون پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو ۲۰۰۳، خانم سیسل دویل، در مصاحبه خود با هانا اشرایبر و لوکاس لیزینسکی اعلام کرده است، فهرست ثبت اقدامات خوب پاسدارانه مطابق با روح کنوانسیون ۲۰۰۳ بوده و بهترین نوع ثبت است و همیشه جاری و ساری است و با ثبت آن فعالیت‌ها و آموزش‌ها ادامه دارد.

گودرزی افزود: با توجه به این‌که تنها ۱۸ سال از عمر کنوانسیون پاسداری از میراث‌فرهنگی ناملموس یونسکو ۲۰۰۳ می‌گذرد، ۱۸۰ کشور عضو آن هستند که نشان از سرعت نفوذ این کنوانسیون دارد. نخستین کشورهایی که به این کنوانسیون پیوستند، هیچ‌کدام اروپایی نبودند. الجزایر نخستین کشور و سپس ژاپن، کره جنوبی، چین و گابن عضو این کنوانسیون شدند.

مدیر بخش میراث‌فرهنگی ناملموس در مرکز میراث ناملموس تهران بیان کرد: هرچند تهیه این نوع از پرونده‌ها دشوارتر از دو نوع دیگر است، اما امیدوارم بیش از پیش مورد نظر مدیران مربوطه قرار بگیرد؛ چرا که بر این باورم عناصر میراث ناملموس بسیاری در ایران وجود دارد که می‌توان برای آن‌ها برنامه‌ ملی و حتی منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تهیه کرد.

منبع: ایسنا

مرتبط:

چرا خوش‌نویسی به نام کشورهای عربی و ترکیه ثبت شد؟

۵۰ محوطه و اثر باستانی در اصفهان شناسایی شد

در بررسی باستان‌شناسی حوضه شرقی رودخانه زاینده‌رود (دشت‌های مابین شهر اژیه و روستای کفرود) ۵۰ محوطه و اثر باستانی از دوره‌های مفرغ، ساسانی و دوره اسلامی شناسایی شد.

به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، یاسر جبرئیلی ـ‌ سرپرست هیأت باستان‌شناسی ـ گفت: این بررسی به منظور تکمیل مطالعات قبلی صورت‌گرفته در حوضه‌ شرقی رودخانه زاینده‌رود به‌خصوص در ادامه مطالعات انجام‌گرفته از سوی گروه باستان‌شناسی دانشگاه هنر اصفهان و مشخص کردن وضعیت باستان‌شناختی این منطقه، صورت گرفت.

او با بیان‌ این‌که در مطالعات قبلی، بخش‌های شرقی‌تر این حوضه از تالاب گاوخونی تا دشت‌های جنوب ورزنه ـ کفرود مورد بررسی قرار گرفته بود که نشان از غنای فرهنگی این منطقه داشت، افزود: اما مناطق غربی‌تر آن، که به لحاظ شرایط محیطی در یک زون قرار می‌گیرند مورد مطالعه قرار نگرفته بود، در نتیجه اطلاعات ما در رابطه با وضعیت باستان‌شناختی این بخش بسیار مبهم بود.

جبرئیلی اضافه کرد: بنابراین به منظور شناسایی آثار و محوطه‌های باستانی، همچنین پاسخ به پرسش‌هایی از قبیل چگونگی منظر فرهنگی منطقه و تغییرات آن در طول زمان، همچنین چگونگی الگو یا الگوهای استقراری محوطه‌ها در این منطقه، بررسی باستان‌شناختی حوضه شرقی رودخانه زاینده‌رود مابین دشت‌های روستای کفرود و شهر اژیه طرح‌ریزی و اجرا شد.

۵۰ محوطه و اثر باستانی در اصفهان شناسایی شد

این باستان‌شناس گفت: شناسایی و مستندنگاری محوطه‌های باستانی و ثبت و ضبط دقیق آن‌ها، مشخص کردن وضعیت تاریخ و فرهنگ منطقه، بازسازی تغییرات جمعیتی، الگوهای استقراری و به طور کلی استفاده از منظر، درک الگوهای استقراری و تغییر و تحولات فرهنگی آن در دو مقیاس محوطه‌ای و منطقه‌ای به عنوان اهداف پروژه دنبال می‌شوند.

جبرئیلی با اشاره به این‌که این بررسی مساحتی در حدود ۲۰۰ کیلومتر مربع را پوشش ‌داد و در این محدوده بالغ بر ۵۰ محوطه و اثر باستانی از دوره‌های مفرغ، ساسانی و دوره اسلامی شناسایی شد، اظهار کرد: به نظر می‌رسد منطقه مورد مطالعه در دوره اسلامی به‌خصوص در سده‌های میانه بیشتر مورد توجه قرار گرفته و شواهد این امر علاوه‌بر مدارک باستان‌شناختی در متون دوره اسلامی نیز منعکس شده است.

منبع: ایسنا

حال سفر از روزگار سعدی تا کرونا

آرش نورآقایی، راهنما و پژوهشگر گردشگری با بیان این‌که سفر مجازی در دوران کرونا بیشتر معنا پیدا کرد، درباره کیفیت سفر در روزگار معاصر توضیحاتی داد و گفت: بین مسافر (Traveler) و گردشگر (Tourist) تفاوت وجود دارد، ما دیگر جهانگرد نداریم. گردشگر داریم که نسبت به مسافر، سطحی‌تری است.

 نورآقایی، مدیر مسؤول فصلنامه انگلیسی و فارسی گیلگمش در یک برنامه تلویزیونی با اشاره به مکتوب کردن تجربه‌های سفرش در طول ۱۷ سالی که مسافر بوده است، بیان کرد: سفر به نوعی الهام می‌کند تا بنویسم و گویی مکاشفه‌ای صورت می‌گیرد تا متن‌هایی را به صورت کتاب یا متن ادبی دربیاورم.

او با بیان این‌که به دو روش سفر می‌کند یا به انگیزه معیشت و به عنوان شغل و یا به صوت «گم‌آبادگردی» که نوعی پارادوکس سفر است تا هم خود را پیدا کند و هم این گم شدن احوالش را خوب کند، درباره افسونگری سفر، گفت: آلفونس گابریل ـ جغرافیدان و سفرنامه‌نویس اتریشی ـ درباره کویرهای ایران می‌گوید به گونه‌ای هستند که یک بار در آن قدم بزنید افسون می‌شوید و دیگر شما را رها نمی‌کند. من هم این افسونگری را به کل سفر تعمیم می‌دهم و فکر می‌کنم هر سفر یک ویژگی دارد.

او درباره کرونا و تاثیر آن بر سفر اظهار کرد: ما در هر مصیبتی به راه‌های جایگزین می‌رسیم و در این دوران هم سفرهای مجازی بیشتر معنی پیدا کردند. خیلی‌ها با فیلم دیدن و خواندن و… به نوعی با سفر ارتباط پیدا کردند.

این راهنمای گردشگری که در برنامه تلویزیونی «بسته پیشنهادی» صحبت می‌کرد، در پاسخ به این سوال که چه سفری را می‌توان خوب دانست، ‌ گفت: سفر به دلیلی به‌وجود آمده است، در طول تاریخ سفرها به دلیل زیارت، تجارت، جنگ، صلح و اکنون برای اوقات فراغت انجام شده، انگیزه‌ها متفاوت بوده است. سفر خوب، یعنی با هر هدفی، خوب انجام شود. فیلم، موسیقی، مجسمه‌سازی برای کسی که به آن می‌پردازد چه هنرمند و چه تماشاگر قرار است حال را خوب کند و نسبت به قبل از آن بهتر شود.

نورآقایی اشاره کرد که تا کنون بیش از ۲۵۰ مرتبه از کشور خارج شده و حدود ۴۳۴ نقطه از آن را دیده است و درباره این تجربه توضیح داد: دیدن عمق دارد. شاید زمانی می‌گفتم من همه جای ایران را دیده‌ام. حدود ۴۳۴ شهرستان در کشور داریم که من همه آن‌ها را دیده‌ام، اما این اتفاق به لحاظ کمی خیلی خاص نیست، فقط این شانس و فرصت را داشته‌ام. در همان شهرستان‌ها احتمالا روستاها وجود دارد و مردمانی هستند که شاید با آن‌ها حرف نزده‌ام و چای نخورده‌ام، رودخانه‌هایی است که در آن‌ها شنا نکرده‌ام، چون یکی از آرزوهای من این است که در همه رودخانه‌های دنیا شنا کنم.

وی با بیان این‌که سفر و آداب آن یاد گرفتنی است، درباره تفاوت مسافر و گردشگر، گفت: بین مسافر (Traveler) و گردشگر (Tourist) تفاوت وجود دارد، ما دیگر جهانگرد نداریم. گردشگر داریم که نسبت به مسافر آدم سطحی‌تری است.

نورآقایی همچنین بیان کرد: سعدی، فردوسی، ابن‌سینا و بسیاری از حکمای ما اهل سفر بودند. قدیم از  رنج سفر می‌گفتند، اما الان دیگر رنجی نیست و مردم به سفر می‌روند تا حالشان خوب شود.

منبع: ایسنا

مرتبط:

چه مواردی برای گردشگران سلامت پساکرونا مهم است؟

سکه‌های تاریخی که از مزرعه و دریا سر درآورند

در سال ۲۰۲۱ علاوه بر بقایای بناهای عظیم،‌ سلاح‌های تاریخی و مقبره‌های مومیایی‌های مصر باستان، مجموعه‌های قابل‌توجهی از سکه‌های تاریخی در نقاط مختلف جهان کشف شد.

به گزارش ایسنا و به نقل از لایوساینس، در سال میلادی که گذشت، سکه‌ها و پول‌های متعلق به دوره‌های مختلف تاریخ از جمله آثار قابل توجهی بودند که اغلب به دست جویندگان آماتور طلا کشف شدند. پس‌انداز کردن پول برای روز مبادا ایده جدیدی نیست. در سال ۲۰۲۱، باستان‌شناسان مجموعه‌ای از سکه‌های تاریخی را در کنار سایر اشیای ارزشمندی که دفن شده بودند و از آن پس مورد استفاده قرار نگرفته بودند در مکان‌های مختلفی از مزرعه ذرت گرفته تا علفزاری در ایالات متحده آمریکا یا شهری در دانمارک کشف کردند. این سکه‌ها توسط اشراف‌زادگان،  دزدان دریایی، رئیس قبیله و افرادی که هویت آن‌ها هنوز مشخص نیست پنهان شده بودند.

در ادامه با برخی از قابل‌توجه‌ترین این موارد آشنا می‌شوید:

سکه‌ها و حلقه‌های طلا در مزرعه ذرت

سکه‌هایی که از مزرعه و دریا سر درآورند

در سال ۱۹۳۵، بزرگ‌ترین مجموعه سکه‌های متعلق به دوران قرون وسطی واقع در لهستان در روستای « Słuszków» کشف شد. «آدام کدزیرسکی» که یک باستان‌شناس در موسسه باستان‌شناسی آکادمی علوم لهستان است در نوامبر ۲۰۲۰ از روستای «Słuszków» بازدید کرد تا بتواند درباره مجموعه سکه‌های تاریخی که در سال ۱۹۳۵ در همین روستا کشف شده اطلاعات بیشتری به دست بیاورد.

این باستان‌شناس در دوران اقامتش در روستا از یک کشیش شنید شایعاتی درباره وجود یک مجموعه دیگر سکه‌های تاریخی در موقعیت مکانی دیگری وجود دارد. در نهایت با استفاده از دستگاه فلزیاب و با کمک آتش‌نشان‌های داوطلب مجموعه‌ای از سکه‌های نقره‌ تاریخی به همراه قالب‌های نقره و حلقه‌های نادر طلا از اعماق یک مزرعه ذرت بیرون کشیده شد.

در جریان این اکتشاف بیش از ۶,۶۰۰ سکه نقره در کنار شمش‌های کوچک نقره درحالی که در سه کیسه کتان قرار داشتند کشف شد. این کیسه کتان نیز در سبدی که در یک کوزه سرامیکی قرار داده شده بود کشف شده است. گمان می‌رود قدمت این مجموعه آثار حدود ۹۰۰ سال باشد.

سکه‌های رومی در ترکیه

سکه‌هایی که از مزرعه و دریا سر درآورند

سال ۲۰۲۱، همچنین مجموعه‌ای از سکه‌های تاریخی نادر رومی متعلق به حوالی ۲۱۰۰ سال پیش در یک محوطه‌ باستان‌شناسی پنج‌هزارساله ترکیه کشف شد.

در حقیقت،‌ این مجموعه که شامل ۶۵۱ سکه می‌شود در شهر باستانی «آیزانوی» واقع در «کوتاهیه» کشف شده است؛ شهری که با شهر باستانی مشهور «اِفِسُس» مقایسه می‌شود.

به گفته باستان‌شناسان این سکه‌های نقره به دوران امپراتور «آگوستوس» بازمی‌گردند و گمان می‌رود از متعلقات یک سرباز عالی‌رتبه بوده باشند. این سکه‌های تاریخی در یک کوزه که در میان صفحه‌های رسی قرار گرفته بود کشف ‌شده است.

کشف آثار ارزشمند در قبر

سکه‌هایی که از مزرعه و دریا سر درآورند

در ماه مارس ۲۰۲۱، باستان‌شناسان از یک اکتشاف شگفت‌انگیز در «بوهم» واقع در جمهوری چک کنونی خبر دادند. باستان‌شناسان در این اکتشاف توانستند در یک گورستان متعلق به قرن پنجم میلادی بقایای یک زن میانسال متعلق به ۱۶۰۰ سال پیش را کشف کنند که به همراه طلا و جواهر دفن شده بود.

در این گورستان تاریخی قبرهای متعددی کشف شد اما همگی آن‌ها به جز قبر متعلق به این زن هدف غارت‌گران قرار گرفته بود. در قبر این زن علاوه بر استخوان، مهره‌های شیشه‌ای به علاوه زیورآلات مو و سگک‌هایی از جنس گوهر کشف شد.

سکه‌های عربی در آمریکا

سکه‌هایی که از مزرعه و دریا سر درآورند

مجموعه کوچکی از سکه‌های نقره‌ای که اخیرا در ناحیه «نیو انگلند» ایالات متحده آمریکا کشف شد شاید توسط یکی از مشهورترین دزدان دریایی تاریخ به آن مکان منتقل شده باشد.

این سکه‌های نقره‌ عربی که در جنوب ماساچوست کشف شده است با توجه به قدمت آن‌ها که به حوالی ۱۶۰۰ میلادی بازمی‌گردد و با توجه به منشاء اصلی آن‌ها که از آمریکای شمالی بسیار دورتر است، گمان می‌رود توسط یک دزد دریایی به نام «هنری اوری» و خدمه او مورد استفاده قرار گرفته باشند.

سکه‌های طلای متعلق به دوران طاعون

سکه‌هایی که از مزرعه و دریا سر درآورند

در سالی که گذشت همچنین دو سکه طلا متعلق به زمانی که همه‌گیری طاعون یا مرگ سیاه در قرن چهاردهم انگلستان را فرا گرفته بود در این کشور کشف شد.

بر روی هر دو این سکه‌های تاریخی تصویر «ادوارد سوم» کسی که سعی کرد ضرب سکه طلا را به انگلستان معرفی کند نقش بسته است. روند ضرب یکی از سکه‌هایی که اخیرا کشف شده است و به نام سکه‌های پلنگی شناخته می‌شود برای نخستین‌بار در سال ۱۳۴۴ میلادی آغاز شد اما با مشکلاتی همراه بود و ضرب آن موفقیت‌آمیز نبود. بنابراین از ۱۳۵۱ سکه جدید ضرب شد؛ سکه‌هایی که حدودا هفت گرم وزن داشتند. یکی از دو نمونه سکه‌هایی که اخیرا کشف شده‌اند در حقیقت یکی از همان سکه‌های هفت‌گرمی محسوب می‌شود.

این دو سکه در سال ۲۰۱۹ کشف شده بودند اما تحقیقات باستان‌شناسان اخیرا به پایان رسیده است. باستان‌شناسان درباره این‌که این دو سکه چطور از دل خاک سر درآورده‌اند دو فرضیه را بیان کرده‌اند. به عقیده آن‌ها این دو سکه همزمان با هم در خاک دفن شده‌اند که علت آن می‌تواند مخفی کردن گنجینه و یا گم شدن کیف پول باشد.

سکه‌های طلایی پلنگی که در سال ۱۳۴۴ ضرب می‌شدند از طلای با ۹۶ درصد خلوص ساخته شده بودند. کشف این سکه‌ها با توجه به این‌که تعداد زیادی از آن‌ها ضرب نشده بود بسیار قابل توجه است.

کارشناسان معتقدند مالک این دو سکه طلا در زمان گذشته به طبقه ثروتمند جامعه تعلق داشته است. در آن زمان ارزش این دو سکه معادل ۱۶۷۰۰ دلار کنونی بوده است.

پیشکشی برای داشتن سفری امن

سکه‌هایی که از مزرعه و دریا سر درآورند

باستان‌شناسان امسال اعلام کردند بیش از ۱۰۰ سکه رومی که در کنار رودی واقع در هلند کشف شده است در حقیقت پیشکشی برای داشتن سفری امن در  رودخانه بودند.

در سال ۲۰۱۷، گروهی از جویندگان آماتور طلا ۱۰۷ سکه را در نزدیکی رودخانه‌ای واقع در شهر «برلیکوم» کشف کردند. تا سال گذشته کسی خبر نداشت چرا این مجموعه سکه‌ها در آن محل قرار داشتند. با این حال در نتیجه تحقیقات باستان‌شناسان مشخص شد این مجموعه سکه‌ها به امید کسب خوش‌شانسی و به عنوان پیشکش توسط مسافران در رودخانه انداخته می‌شدند تا در طول سفر از خطرات در امان باشند.

گنجینه طلا که توسط غواصان کشف شد

سکه‌هایی که از مزرعه و دریا سر درآورند

در سال ۲۰۲۱، دو غواص آماتور زمانی که مشغول شنا در آب‌های اطراف «خاوه‌آ» واقع در اسپانیا بودند موفق شدند هشت سکه رومی را در اعماق دریا کشف کنند، البته با بازگشت باستان‌شناسان به محل کشف این سکه‌ها، ۴۵  سکه دیگر نیز کشف شد.

محققان با بررسی این سکه‌ها که سالم باقی مانده‌اند دریافتند قدمت این سکه‌ها به اواخر قرن چهارم تا اوایل قرن پنجم میلادی بازمی‌گردد. این سکه‌ها به حدی سالم باقی ‌مانده‌اند که نقش‌هایی که بر روی آن‌ها وجود دارند هنوز قابل تشخیص هستند. در نتیجه کارشناسان دریافتند این سکه‌ها به دوران حکومت امپراتوران رومی تعلق دارند. سه مورد از این سکه‌ها به دوران «والنتینیان یکم»، هفت مورد به دوران «والنتینیان دوم»، ۱۵ مورد به دوران «تئودئوس یکم»، ۱۷ مورد به دوران «آرکادیوس» و ۱۰ مورد به دوران «هونوریوس» تعلق دارد. دوران دقیق یکی از سکه‌ها مشخص نیست.

گمان می‌رود این سکه‌ها توسط یک فرد ثروتمند برای جلوگیری از غارت و سرقت پنهان شده بودند.

گنجینه متعلق به عصر آهن

سکه‌هایی که از مزرعه و دریا سر درآورند

یک باستان‌شناس آماتور در دانمارک ۲۲ شی‌ء طلایی را که نمادهای متعلق به قرن ششم میلادی بر روی آن‌ها نقش بسته در دانمارک کشف کرده است. بر روی برخی از این آثار نمادها و نوشته‌های رمزی نقش بسته است که به نظر می‌رسد درباره حکمرانان آن زمان باشد. این آثار همچنین یادآور اسطوره‌های مردم کشورهای اسکاندیناوی هستند. یکی از این آثار نیز به «کنستانتین» امپراتور روم اشاره دارد.

بر اساس مطالعات اولیه گمان می‌رود این آثار در زمانی که آب و هوا در آن بخش از اروپای شمالی به دلیل خاکسترهای ناشی از فوران یک آتشفشان در ایسلند سردتر شده بود، در حقیقت هدایایی به خدایان بوده‌ باشند.

به گفته یکی از باستان‌شناسان حاضر در پروژه بررسی این مجموعه، نمادهای بسیاری  بر روی این آثار وجود دارد که برخی از آن‌ها تاکنون مشاهده نشده بودند، بنابراین آن‌ها می‌توانند اطلاعات جدیدی ارائه کنند.

منبع: ایسنا

مرتبط:

کشف گنجینه بزرگ سکه‌های رومی در دریا

شهر جهانی سفال؛ هنوز اندر خم یک کوچه

لالجین؛ که به علت وجود خاک مرغوب در زمینه ساخت سفال، کارگاه‌های سفالگری بسیاری را در خود جای داده است یکی از قطب‌‎های گردشگری استان همدان محسوب می‌شود.

سفال و سفالگری ریشه در خاک این دیار دارد و همین امر در کنار پارامترهایی دیگر بهانه‌ای شد برای جهانی شدنش. کسب این عنوان در ابتدا گام بلندی بود که برای لالجین رقم خورد و چشم‌انداز جدیدی را پیش روی کوچک‌ترین شهر جهانی ثبت‌شده گشود، این امر همچنین در ابتدا در توسعه لالجین و گردشگری استان همدان بسیار مؤثر بود.

لالجین در کنار داشتن قابلیت‌های فراوان در زمینه هنر، صنعت سفال و جایگاهی که محصولات کم نظیر این شهر در ایران و جهان دارد متاسفانه هنوز فاصله زیادی با شاخصه‌های شهرهای جهانی دارد که تاکنون توجه‌ای به آنها نشده است.

شهر جهانی سفال؛ هنوز اندر خم یک کوچه

امروز به نظر می‌رسد لالجین پس از گذشت حدود چهار سال از جهانی شدن، راه زیادی را تا رسیدن به عنوان پرطمطراق شهر جهانی دارد به عنوان مثال در این شهر هنوز زیرساخت‌های ابتدایی و اولیه که یک شهر جهانی نیاز دارد به چشم نمی‌خورد و آنطور که باید و شاید برای گردشگر پذیر بودن آماده نیست.

عضو هیئت مدیره مجموعه سفال تاج لالجین در ابتدا در معرفی مجموعه خود به خبرنگار ایسنا می‌گوید: مجموعه سفال تاج از سال ۱۳۷۲ با فروش داخلی فعالیت خود را آغاز کرد و در ابتدای فعالیت تنها با داشتن فروشگاه فعالیت می‌کرد، این مجموعه از سال ۱۳۷۶ فعالیت در زمینه صادرات صنایع دستی را با صدور به کشورهای ترکیه و بلژیک آغاز کرد و تا سال ۱۳۸۰ صادرات را به صورت غیررسمی انجام می‌داده است. شرکت فوق از همان سال با عضویت در اتاق بازرگانی استان همدان کارت بازرگانی اخذ کرده و صادرات را به صورت رسمی و با برند خود انجام می‌داد.

عادل بشیری ادامه می‌دهد: از همان سال‌ تا دو سال گذشته همواره به عنوان صادر کننده نمونه استان مطرح شده و شش دوره نیز به عنوان صادر کننده نمونه کشور انتخاب شدیم. از یک بازه زمانی فروشگاه جوابگوی حجم صادرات نبود و از اواسط دهه ۸۰ تصمیم گرفتیم واحد تولیدی تحت مدیریت خود را ایجاد کرده و از آن زمان در امر تولید نیز فعالیت می‌کنیم.

وی تصریح می‌کند: در این مجموعه برای ۶۰ تا ۷۰ نفر به طور مستقیم اشتغالزایی ایجاد شده است و در زمان رونق صادرات چندین هزار نفر نیز به طور غیرمستقیم از این راه شاغل بودند.

شهر جهانی سفال؛ هنوز اندر خم یک کوچه

 

بشیری با بیان اینکه متاسفانه بعضی قوانین بداهه‌ در وزارتخانه‌ها صادر می‌شود که در روند رو به رشد صادرات اختلال ایجاد می‌کند و ما نیز از این داستان مستثنی نبودیم، می‌افزاید: دو سال است که حتی یک دلار صادرات رسمی نداشتیم و هیچ شوقی به ادامه کار صادرات نداریم چراکه مشتری‌های ما بیشتر ایرانیان مقیم خارج از کشور هستند و ارزی که به شرکت ما بابت صادرات پرداخت می‌شود به ریال است و دلاری دریافت نمی‌کنیم که به دولت بدهیم و همین باعث ایجاد مشکلاتی شده است.

این تولید کننده سفال در ادامه می‌گوید: از طرف دیگر دولت می‌خواهد آمار صادرات غیر نفتی را بالا جلوه بدهد و به همین دلیل ارزش‌های کاذب را مصوب کرده‌اند. به عنوان مثال هر کیلو سفال صادراتی را هفت دلار تعیین کردند در صورتی که سفال میوه و تره بار نیست که به کیلو فروخته شود و ما از این قانون متضرر می‌شویم و این مسائل باعث ضربه به صادرات شده است.

وی بیان می‌کند: آخرین سالی که به عنوان صادر کننده نمونه کشور انتخاب شدیم سال ۹۷ بود که حدود ۱۲ میلیون دلار صادرات داشتیم که البته این عدد همان ارزش کاذبی است که به آن اشاره شد و ارزش واقعی صادرات این مقدار نبود و رقم واقعی آن حدود یک میلیون دلار بود.

بشیری اظهار می‌کند: سازمان توسعه تجارت به عنوان متولی انتخاب صادر کننده نمونه ملاک‌هایی دارد که همه ساله و در مهر ماه از بین صادرکننده‌ها در رشته‌های مختلف ارزیابی انجام داده و واحدهای برتر را انتخاب می‌کنند. همچنین بیشترین ملاک و امتیاز میزان ارزش صادرات به دلار و کیلو، داشتن استانداردهای مدیریتی، استاندارد کالا، حضور در نمایشگاه‌های خارج از کشور، استفاده از نیروهای متخصص در حوزه تولید و صادرات، ثبت برند در خارج از کشور و داخل و نوع بسته بندی کالا است و در نهایت مجموعه‌هایی که بالاترین امتیاز را کسب می‌کنند به عنوان صادر کننده نمونه انتخاب می‌شوند.

شهر جهانی سفال؛ هنوز اندر خم یک کوچه

وی مطرح می‌کند: مجموعه سفال تاج لالجین طی سال‌های گذشته تلاش فراوانی کرده است تا امتیازهای حداکثری را بگیرد. از طرف دیگر دفتر فروش در کشور هلند داریم که امتیاز خوبی برای مجموعه به شمار می‌رود. برند ثبت شده داخل کشور، رشد سالانه صادرات، تعدد کشورهای صادراتی که بیش از ۲۰ کشور بود و بسته بندی متفاوت محصولات از جمله امتیازات این شرکت محسوب می‌شود.

بشیری می‌افزاید: لالجین در کنار غار علیصدر و جاذبه‌های تاریخی مرکز استان یکی از سه قطب صنعت گردشگری همدان محسوب می‌شود و به همین دلیل به عنوان شهر جهانی شناخته شده است. همچنین دبیرخانه شهر جهانی موافق و مخالف‌های زیادی دارد و باید به دنبال این باشیم که دبیرخانه در چند سال گذشته چه فعالیت‌هایی کرده که متاسفانه این موضوع تاکنون برای مردم شفاف نشده است. باید ببینیم دبیرخانه شهر جهانی در رابطه با کیفیت بدنه محصولات تولیدی چه اقداماتی انجام داده و در رابطه با غیبت لالجین در رویدادهای بین‌المللی مثل اکسپوی دبی چه پاسخی دارد. علاوه بر این دبیرخانه در سایر رویدادهای بین‌المللی ضعیف عمل کرده است.

وی ادامه می‌دهد: باید اعتبار و بودجه‌ای برای شهرهای جهانی در نظر گرفته شود. از طرف دیگر دبیرخانه لالجین یک ماه است که فعالیت خود را آغاز کرده است در حالی که می‌بایست از ۴ سال گذشته فعالیتش آغاز می‌شد. یک سرویس بهداشتی برای مسافر در شهر وجود ندارد و سرویس بهداشتی که طی سال‌های گذشته ساخته شده قابل بهره برداری نیست، شهر فاقد هتل است، درمانگاه و بیمارستان مناسب ندارد، اهالی شهر به زبان انگلیسی اشرافیت ندارند و نمی‌توانند با توریست‌ ارتباط بگیرند، بنابراین باید مراکز اقامتی و مکانی برای راهنمایان گردشگری در نظر گرفته شود، زیرساخت‌های شهر جهانی فراهم شود تا لالجین بتواند توریست را در خود جا دهد.

این تولید کننده سفال در ادامه می‌گوید: تغییرات باید با توجه به نیازها در شهر شروع شود و این موضوع باید توسط سازمان میراث فرهنگی و دبیرخانه شهر جهانی پیگیری شود. تا زمانی که مشکلات پیش پا افتاده و زیر ساخت‌های ضروری حل نشده است چطور می‌خواهیم مشکلاتی در سطح کلان مانند مشکلات صادرات را حل کنیم؟ سال‌های گذشته دانشگاه علمی کاربردی و پیام نور لالجین فعال بود که در چند سال اخیر آنها را تعطیل کردند در صورتی که یکی از امتیازات مهم لالجین برای جهانی شدن، داشتن دانشگاه تخصصی در زمینه سفال بود.

لالجین هنوز اندر خم یک کوچه

وی شرح می‌دهد: در لالجین یک اقامتگاه بومگردی وجود ندارد و تنها هتل شهر نیز حمایت نمی‌شود. همچنین تورگردان‌ها اظهار می‌کنند به دلیل نداشتن جاذبه در لالجین نمی‌توانند تور برای این شهر تعریف کنند. بنابراین بومگردی می‌تواند عاملی باشد تا گردشگران در شهر ماندگاری داشته باشند.

مصطفی لطیفی؛ یکی دیگر از تولید کنندگان سفال در شهر لالجین نیز در معرفی کارگاه خود می‌گوید: تولیدات کارگاه ما به صورت سفال چرخی است و متغیر است چراکه یک نوع محصول تولید نمی‌شود و نسبت به تقاضای بازار اجناس متنوعی را تولید می‌کنیم. تولیدات از حدود ۴ تا ۵ هزار قطعه تا هزار قطعه در سال تولید شده و بر حسب ابعاد جنس و سفارشات متغیر است.

وی اضافه می‌کند: ۵۰ درصد تولید برای بازار داخلی و ۵۰ درصد برای صادرات است. قبل از تحریم‌ها به کشورهای آلمان و هلند صادرات داشتیم اما پس از تحریم‌ها عمده صادرات سفال لالجین به کشور عراق است و مقدار اندکی از محصولات نیز به آذربایجان و حوزه خلیج فارس صادر می‌شود. علاوه بر این عمده بازار داخلی، تهران است.

لطیفی با اشاره به اینکه کرونا آسیب‌ جدی به شهر لالجین زد و با شیوع این بیماری گردشگر بیش از حد کم شد، تصریح می‌کند: از طرفی هر اندازه از گردشگری در لالجین حمایت کنیم به نفع شهر و استان است اما متاسفانه از لالجین حمایت‌های لازم نمی‌شود و با توجه به اینکه منبع درآمد این شهر سفال است و صنایع دستی ارتباط تنگاتنگی با گردشگر دارد هیچ نوع امکاناتی برای گردشگران در شهر وجود ندارد.

لالجین؛ هنوز اندر خم یک کوچه

این تولیدکننده سفال با اشاره به اینکه لالجین مشکل آب شرب دارد، مطرح می‌کند: کارگاه تولیدی ما سابقه طولانی در شهر دارد و تولیداتمان نیز علاوه بر تامین بازار داخلی به بازار خارجی هم صادر می‌شود و در این زمینه‌ها موفق عمل کرده‌ایم اما در لالجین مشکل عمده در تامین خاک سفالگری وجود دارد و طی یکی دو سال اخیر در این مسئله با مشکلات جدی روبرو هستیم. خاک رس که لازمه کار سفال است با مشکل فراوان تامین می‌شود. علاوه بر این مشکلاتی در زمینه کارگاه‌ها مانند نبود زمین با کاربری تولیدی نیز وجود دارد که برخی از تولید کننده‌ها را درگیر کرده است و از طرف دیگر تعداد افراد فعال در این حوزه به خاطر مشکلات و تورم روز به روز کمتر می‌شوند.

لطیفی در پایان بیان می‌کند: سفال یکی از منابع درآمد اصلی برای استان همدان است و به واسطه همین هنر، صنعت آمار بیکاری لالجین به صفر رسیده و علاوه بر این به اشتغال‌زایی استان نیز کمک زیادی کرده است. در حال حاضر حدود هزار کارگاه فعال سفالگری در این شهر وجود دارد که هنر سفال را در استان زنده و سرپا نگه داشته است.

منبع: ایسنا

اجاره اماکن تاریخی از «معمای شاه» تا «خاتون» اکیدا ممنوع!

مدیرعامل یکی از شرکت‌های وابسته به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی از اجاره کاخ‌ها و بناهای تاریخی برای ساخت سریال‌ها و فیلم‌هایی چون «قهرمان»، «خاتون»، «جیران» و … خبر داد. درحالی‌که به گفته رییس ایکوم ایران این اقدام اکیدا ممنوع و غیرضروری است.

بدعت اجاره بناهای تاریخی برای ساخت فیلم، برگزاری نمایشگاه و اجرای کنسرت از اواخر دهه ۸۰ گذاشته شد. این بهانه را خسارت عوامل گروه فیلم‌سازی «مدار صفردرجه» به دو نقش‌برجسته تخت جمشید دست سازمان میراث فرهنگی و گردشگری وقت داد. آن دوره مسؤولیت اجاره به کانون جهانگردی و اتومبیلرانی ـ یکی از شرکت‌های وابسته به همین سازمان ـ سپرده شد که البته همه امور از تعیین اجاره‌بها تا قراردادها و چگونگی پرداخت آن، زیر نظر و با هماهنگی کامل سازمان میراث فرهنگی و گردشگری انجام می‌شد. هرچند ابهام‌هایی درباره محل پرداخت و هزینه‌کرد این اجاره‌ها مطرح بود.

با آن‌که یکی از دلایل اجاره دادن بناهای تاریخی به گروه‌های هنری و فیلم‌ساز، صرف نظر از انگیزه اقتصادی برای تامین منابع مالی مورد نیاز مرمت و نگهداری این بناها، جلوگیری از آسیب و تخریب‌های ناشی از استقرار این گروه‌ها مطرح شده بود، اما این جریان هم نتوانست مانع تخریب‌های متعدد گروه‌های موسیقی و فلیم‌سازی شود و رد پای خرابی بسیاری از آن‌ها همچنان در بناهای تاریخی دست‌نخوره به جا مانده که بارزترین آن عمارت «مستوفی‌الممالک» است که در زمان ساخت سریال «از یادها رفته» پشت درهای بسته، رنگ این بنای قاجاری کامل تغییر داده و حتی در معماری بخش‌هایی از بنا دست برده شد.

در سال ۱۳۹۲ نیز محمدعلی نجفی ـ رییس وقت سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ که در زمان ساخت فیلم «معمای شاه» مانع از اجاره مجموعه‌های تاریخی شد، از خسارت یک گروه فیلم‌برداری به کاخ نیاوران و شکسته شدن لوستر نفیس آن خبر داد. او گفته بود: باید مسؤولان تهیه سریال‌هایی که نیاز به حضور در کاخ دارند، لوکیشنی برای فیلم‌ها و سریال‌های خود بسازند و دکورسازی کنند تا احتیاجی به حضور در این بناها نباشد.

سال ۱۳۹۳، پس از خسارتی که سریال «معمای شاه» به کاخ گلستان وارد کرد،  معاون وقت میراث فرهنگی هم ورود گروه‌های فیلم‌برداری به موزه‌ها و بناهای تاریخی کشور را تا اطلاع ثانوی ممنوع کرد. آن مجموعه تلویزیونی در دو کاخ سعدآباد و نیاوران هم فیلم‌برداری شده بود. محمدرضا کارگر ـ مدیر اداره کل موزه‌ها و اموال منقول تاریخی ـ گفته بود: سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مخالف ادامه کار این گروه بود، اما به سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اعلام شد با توجه به هزینه شدن میلیاردها تومان اعتبار برای ساخت این سریال تا آن زمان، باید با این موضوع کنار بیاییم. بنابراین برای حفظ مصلحت‌ها اجازه دادیم این کار به پایان برسد.

سال ۱۳۹۶ سیدمهدی موسوی ـ رییس وقت اداره امور فرهنگی روابط عمومی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ـ در مصاحبه‌ای از دستورالعملی خبر داد که از همان سال ۱۳۹۳ به بعد، فیلم‌برداری به منظور تولید فیلم سینمایی و سریال را در اماکن تاریخی ممنوع کرده است. او تاکید کرده بود: متقاضیان در موارد استثنا اگر از هر مرجعی مجوز بگیرند، خلاف دستورالعمل ابلاغی عمل کرده‌اند.

مسؤول وقت اداره امور فرهنگی درباره موارد استثناء که مجوز فیلم‌برداری در این سال‌ها گرفته بودند، گفته بود: این موارد به دو صورت، قانون و دستورالعمل را دور زده‌اند یا بر اثر ناهماهنگی و موازی‌کاری، خارج از قاعده از بخش‌های دیگر سازمان مجوز گرفته‌اند، یا از طریق برخی نهادهای غیرمرتبطِ برون‌سازمانی اقدام کرده‌اند.

با این وجود، محتوای آن دستورالعمل در سال‌های واپسین از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در دوره علی‌اصغر مونسان تغییر کرده و مدتی است بناها و محوطه‌های تاریخی به گروه‌های فیلم‌ساز اجاره داده می‌شوند و این بیم می‌رود در دوره کنونی، حضور این گروه‌ها در بناهای تاریخی پررنگ‌تر شود.

خشایار نیکزادفر، مدیرعامل شرکت مادر تخصصی ایرانگردی و جهانگردی وابسته به وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ که مسؤولیت اجاره دادن این بناها را به عهده دارد، به ایسنا می‌گوید: وزارتخانه دستورالعملی تهیه کرده است که بر اساس آن، اماکن تاریخی برای فیلم‌برداری اجاره داده می‌شوند. البته برای ساخت خیلی از فیلم‌ها تفاهم می‌شود که رایگان فیلم‌برداری کنند، مثلا فیلم‌برداری «قهرمان» رایگان انجام شد، یا پروژه ملی «سلمان فارسی». فقط برای پروژه «جیران» و «خاتون» که عمارت «مسعودیه» محل فیلم‌برداری است، اجاره گرفته می‌شود.

او که تاکید دارد در جریان فیلم‌برداری‌ها حفاظت و مراقبت از بنا الزام است و برای آن تعهد و ضمانت مالی گرفته می‌شود، می‌گوید: برای یک پروژه فیلم‌سازی درخواست شده بود کاخ گلستان کامل و رایگان در اختیار قرار داده شود، ما موافقت نکردیم، چون کارگردان این پروژه چند سال پیش در جریان ساخت سریالی به کاخ نیاوران آسیب وارد کرده بود. از خیلی جاها هم تماس گرفتند که این کار انجام شود. ضمانت‌نامه بانکی خواستم و نزدیک به ۴۰ تعهد تعیین کردیم.

نیکزاد با بیان این‌که مبلغ اجاره اماکن تاریخی را این شرکت و یا وزارتخانه تعیین نمی‌کنند، بلکه توسط کارشناس رسمی دادگستری قیمت‌گذاری می‌شود، فرایند را به این ترتیب توضیح می‌دهد: ابتدا درخواست ساخت سریال و یا فیلم در شورای فیلم وزارتخانه مطرح می‌شود که باید تایید بگیرد، بعضی از فیلم‌ها اصلا تاریخی نیستند و اجازه ساخت و حضور در اماکن تاریخی به آن‌ها داده نمی‌شود. مصوبه شورای فیلم به شرکت مادرتخصصی ایرانگردی و جهانگردی ابلاغ می‌شود و ما بر آن اساس، تفاهم‌نامه تنظیم می‌کنیم و تضمین و تعهد می‌گیریم. در جریان ساخت فیلم و سریال هم آن مکان تاریخی تحت نظارت رییس مجموعه است.

مدیرعامل شرکت مادرتخصصی ایرانگردی و جهانگردی می‌گوید: عین پولی را که از بابت اجاره دریافت می‌شود مستقیم به خزانه کشور واریز می‌کنیم، چون درآمد ملی محسوب می‌شود است و بعد، از همان منابع برای مرمت و نگهداری همین مکان‌های تاریخی استفاده خواهد شد.

او معتقد است سازندگان فیلم و سریال که از بناهای تاریخی استفاده می‌کنند، وقتی پول نمی‌دهند، تعهد و ضمانتی هم که نداده‌اند، بنابراین ممکن است آسیب وارد کنند، این اتفاق قبلا پیش آمده است.

با این وجود، سیداحمد محیط طباطبایی ـ رییس ایکوم ایران (کمیته ملی موزه‌ها) ـ ساخت فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی تاریخی را با توجه به پیشرفت تکنولوژی و همین‌طور آسیب‌های مستقیم و غیرمستقیم فیلم‌برداری در موزه‌ها و اماکن تاریخی، ممنوع و غیرضروری می‌داند.

او براساس استانداردهای جهانی می‌گوید: فیلم‌برداری و عکاسی در بناهای تاریخی و موزه‌ها به چند دسته تقسیم می‌شود که هریک شرایط خاص خود را دارد؛ چرا که به هرحال در بازدید از موزه اخلال ایجاد می‌کند و عکاسی و فیلم‌برداری باید به گونه‌ای باشد که مانع بازدید نشود.

او همچنین اظهار می‌کند که عکاسی و فیلم‌برداری به قصد تهیه خبر و گزارش، چون در راستای اطلاع‌رسانی به جامعه است و مدت زمان آن کوتاه است، مانعی ندارد. همین‌طور فیلم‌های معرفی و مستند هم شبیه تولیدات خبری است؛ چرا که هدف از ساخت آن‌ها نیز افزایش شناخت عمومی و برقراری ارتباط بین جامعه و سایت‌های تاریخی و موزه‌ها است با این شرط که اخلال در وضعیت بازدید به وجود نیاورند، مگر این‌که بازدید از آن مکان یا موزه‌ نیز جزو سناریو و هویت و شخصیت برنامه آن‌ها باشد.

او درباره ساخت فیلم‌های تبلیغاتی در موزه‌ها و اماکن تاریخی نیز می‌گوید: ساخت فیلم‌های تبلیغاتی که هم‌شأن آثار تاریخی نباشند نیز ممنوع است، برای نمونه تبلیغ چیپس در فضای تخت جمشید یا تبلیغ سیگار در موزه ممنوع است و باید شأن و جایگاه میراث فرهنگی حفظ شود.

محیط طباطبایی در ادامه درباره ساخت فیلم‌ها و مجموعه‌های تلویزیونی داستانی تصریح می‌کند: این‌گونه فیلم‌ها و سریال‌ها مطلقا نباید در موزه‌ها و اماکن تاریخی فیلم‌برداری شود؛ چرا که آسیب‌زا است و جریان بازدید را مختل و متوقف می‌کند. در واقع موزه و مکان تاریخی برای معرفی و بازدید عموم ساخته شده و نه برای فیلم‌برداری و این کار موزه و آن مجموعه تاریخی را از عملکرد اصلی خود دور می‌کند.

این پژوهشگر نیز تاکید می‌کند که سازندگان فیلم‌های تاریخی باید هزینه‌ای را برای ساخت دکور و یا استفاده از پرده کروماکی در نظر بگیرند، مانند همان کاری که زنده‌یاد علی حاتمی برای ساخت سریال هزاردستان انجام داد و شهرک سینمایی را ساخت یا در سال‌های قبل از انقلاب برای ساخت فیلمی، ارگی شبیه ارگ بم ساختند و از ارگ تاریخی بم برای فیلم‌برداری استفاده نکردند.

رئیس ایکوم ایران یادآور می‌شود: پیشرفت تکنولوژی این اجازه را به فیلم‌سازان می‌دهد که بتوانند هر فضایی را بازسازی کنند و این اتفاق برای جلوگیری از تخریب بناها و موزه‌های تاریخی اتفاق خوبی است.

محیط طباطبایی به روشن کردن آتش در شومینه خانه وثوق‌الدوله (ساختمان ایکوموس ایران) اشاره می‌کند که سال‌ها پیش توسط یک گروه فیلم‌برداری انجام شد و نزدیک بود این ساختمان قاجاری را از بین ببرد.

منبع: ایسنا