۲۷ تیر ۹۵ درحالی که نشست یونسکو آخرین ساعات چهلمین اجلاس خود را در استانبول پشت سر می‌گذاشت بیابان لوت ایران با موافقت بیشتر کشورهایی که در وصف آن سخن گفتند به ثبت جهانی رسید.

تا قبل از آن، ایران دارای ۱۹ اثر ثبت شده در میراث جهانی بود که همه آنها جزو آثار فرهنگی ایران محسوب می‌شدند و هیچ اثر طبیعی از ایران در فهرست میراث جهانی وجود نداشت.

این میراث جهانی در جنوب شرقی ایران و میان سه استان خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان واقع شده است.

بیابان لوت در عرصه ای به وسعت ۲۲ هزار و ۷۸۰ کیلومتر مربع گسترده است اما حریم آن ۱۷ هزار و ۹۴۱ کیلومتر محاسبه شده که شامل ریگ یلان (تپه های ماسه ای)، کلوت ها، نبکاها، رودخانه شور، هامادا (دشت ریگی)، پهنه بازالتی گندم بریان و غیره است.

در این میان کلوت ها در غرب و ریگ یلان در شرق با چشم اندازی زیبا و شگفت انگیز خودنمایی می‌کنند.

بعد از انتشار اخبار امیدبخش ثبت جهانی شدن بیابان لوت انتظارها بر این مدار قرار گرفت که اهداف یونسکو برای ثبت یک اثر طبیعی با دستاوردهایی امیدآفرین به مرور زمان محقق شود.

این گزارش به دنبال آن است که سهم خراسان جنوبی را در معرفی این میراث جهانی مشترک بین سه استان مشخص کند و به دستاوردهای جهانی شدن این اثر طبیعی برای جوامع محلی بپردازد.

یک طبیعتگر و کارشناس گردشگری در خراسان جنوبی معتقد است که اقدامات ارزشمندی برای معرفی و حفاظت از بیابان لوت بعد از جهانی شدن انجام گرفته است.

احسان درستکار، تاسیس پایگاه‌های جهانی بیابان لوت در سه استان کرمان، سیستان و بلوچستان و خراسان جنوبی را در این زمینه یادآور شد و به خبرنگار ایرنا گفت: جلوگیری از ورود گروه‌های کاروانی غیر مجاز به عرصه لوت از مواردی بود که در راستای حفاظت بیابان انجام گرفته است.

وی به پاکسازی محوطه های حریم و عرصه لوت با همکاری انجمن‌های مردم نهاد اشاره کرد و افزود: برگزاری اولین همایش بین المللی گردشگری بیابان لوت، فرصت‌های محلی و بین المللی در اردیبهشت ماه امسال به میزبانی خراسان جنوبی نیز به معرفی بیابان لوت در ابعاد جهانی کمک کرد.

موفقیت خراسان جنوبی در حفاظت از پوشش گیاهی و جانوری لوت

این طبیعتگر ادامه داد: از طرفی با توجه به جهانی شدن لوت نگاه‌های بین المللی به این اثر روز به روز بیشتر شده و گردشگران خارجی تمایل بیشتری پیدا می‌کنند تا از این جاذبه طبیعی بازدید کنند.

وی با اشاره به شکننده بودن پوشش گیاهی و جانوری لوت تصریح کرد: به طور قطع ایجاد حساسیت در حفظ و نگهداری از جانب گردشگران باید انجام شود که خوشبختانه تاکنون بخصوص در حوزه خراسان جنوبی شاهد ایجاد آسیب به منظر عرصه و حریم لوت نبوده‌ایم.

درستکار ادامه داد: اما در بخش‌هایی از استان کرمان بخصوص حاشیه نبکاها با توجه به تردد پرشماری از خودروهای ۲ دیفرانسیل آسیب زیادی به بافت خاک و منظر منطقه وارد شده که با برنامه ریزی لازم می‌توان از وخیم‌تر شدن اوضاع جلوگیری کرد.

گردشگری انبوه آسیب جدی برای بیابان لوت

وی گردشگری انبوه را یکی از آسیب‌های جدی دانست که بیابان لوت را تهدید می‌کند و گفت: باید از بروز این پدیده جلوگیری کرد و با مدیریت گردشگری، بیابان لوت را در مقابل آسیب های انسانی مصون نگهداشت.

کارشناس گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی با تاکید بر اینکه آموزش جوامع محلی نقش بسیار موثری در دستیابی به اهداف توسعه پایدار منطقه لوت ایفا می‌کند افزود: در این راستا از ابتدای امسال دوره های آموزش با عنوان نقش جوامع محلی در توسعه گردشگری پایدار در شهرستان نهبندان از طریق معاونت گردشگری، سرمایه گذاری و تامین منابع اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی برگزار شده است.

وی با اشاره به وسعت عرصه و حریم بیابان لوت اظهار داشت: برنامه‌ریزی برای مدیریت این عرصه و حریم نیازمند همکاری و تعامل تمام دستگاه‌های اجرایی متولی و نهادهای مرتبط است.

درستکار تصریح کرد: با این اقدامات می توان در بلند مدت به آینده گردشگری این منطقه بسیار امیدوار بود که انتظار می‌رود هر گردشگر برای ورود به عرصه و حریم لوت ملاحظات زیست محیطی را رعایت کند.

سکوت ثبت جهانی بیابان لوت بعد از گذشت سه سال

با این حال اما یک فعال دیگر در حوزه گردشگری معتقد است که خراسان جنوبی در زمینه معرفی بیابان لوت ضعیف عمل کرده است.

احمد کاشانی با بیان اینکه ارزش اثر جهانی به این است که از مرزهای یک کشور فراتر رفته و در عرصه بین المللی معرفی شود گفت: ثبت جهانی یک اثر می‌تواند باعث تحول اقتصادی در شهرها و روستاهای اطراف آن شود که یکی از اهداف ثبت یونسکو نیز همین است.

وی تعیین بودجه‌های بین المللی تعیین می شود و پلان توسعه گردشگری را از دیگر آثار ثبت جهانی شدن یک اثر عنوان کرد و افزود: بیابان لوت به عنوان اولین میراث طبیعی ایران در یونسکو در سکوت کامل مسئولان خراسان جنوبی به ثبت رسید.

فعال حوزه آژانس های مسافرتی در خراسان جنوبی ادامه داد: این سکوت به قدری است که حتی جشن ثبت جهانی شدن هم بعد از سه سال هنوز برگزار نشده در حالی که هدف مهم برگزاری این قبیل جشن‌ها معرفی آن منطقه در بُعد ملی و بین المللی است.

وی هیاهوی رسانه‌ای جهانی شدن جنگل های هیرکانی را در برابر سکوت ثبت جهانی بیابان لوت مقایسه کرد و گفت: فضای مجازی و رسانه ملی در ابعاد مختلف جنگل‌های هیرکانی را به عنوان دومین اثر طبیعی ایران در یونسکو به مردم معرفی کردند اما در حوزه ثبت جهانی بیابان لوت به خصوص در خراسان جنوبی هیچ اتفاق نیافتد و فقط به چند تیتر رسانه ها محدود شدیم.

عقب ماندگی خراسان جنوبی در برند سازی بیابان لوت

کاشانی با این اعتقاد که مهمترین نقش برای معرفی این اثر جهانی به دوش استانداری و به خصوص کارگروه گردشگری است گفت: بیایان لوت پهنه وسیعی است که بین سه استان تقسیم و به اشتراک گذاشته شده و در این بین به لحاظ امنیت موجود خراسان جنوبی و کرمان بیشترین سهم را از گردشگری این اثر جهانی می‌توانند داشته باشند.

وی به موفقیت‌های استان کرمان در برندسازی بیابان لوت اشاره کرد و گفت: با توجه به اینکه پهنه عظیم و شگفت انگیز ریگ یلان در خراسان جنوبی است اما هیچ معرفی شایسته‌ای برای آن صورت نگرفته است.

این فعال گردشگری با تاکید بر اینکه پتانسیل‌های بیابان لوت در حوزه خراسان جنوبی همچنان قابلیت برند سازی را دارد اظهار داشت: انتظار می‌رود بخش دولت دست بخش خصوصی را در این زمینه به گرمی فشرده و به توصیه‌ها گوش فرا دهند.

وی یکی از این قابلیت‌ها را روستای «دِهسلم» در حاشیه بیابان لوت عنوان کرد و گفت: دهسلم به عنوان زمرد سبز کویر مرکزی ایران نزدیکترین روستای قابل اقامت به ریگ یلان و بیابان لوت است که کوتاهترین، مهمترین و ایمن‌ترین محور مواصلاتی محسوب می‌شود اما از آن غافل هستیم.

کاشانی با انتقاد از وضعیت نامناسب جاده دسترسی نهبندان به دهسلم و شهداد ادامه داد: این جاده با عرض کم و ترانزیت بالا خودروهای سنگین، مناسب گردشگری نیست در حالی که می‌تواند پولسازترین محور باشد.

وی بیان کرد: اکنون با گذشت سه سال از ثبت جهانی لوت بیش از ۹۰۰ روز را از دست دادیم اما هنوز هم فرصت هست.

مدیر یکی از آژانس‌های مسافرتی در خراسان جنوبی گفت: ۶۰ هزار نخل ایستاده و سرسبز با ۱۵ نوع خرما ویژه و منحصر به فرد در دهسلم از پتانسیل‌های برندسازی است که می توان بر روی آن تمرکز کرد تا به اقتصاد مردم این روستا و روستاهای اطراف کمک شود.

وی فروش صنایع دستی روستاهای اطراف بیابان را از دستاوردهای دیگر معرفی مناسب این اثر جهانی دانست و افزود: فرصت‌های خوبی در سطح بین المللی بعد از ثبت جهانی بیابان لوت وجود دارد تا بتوان گردشگران حرفه‌ای را به استان جذب کرد اما این کار نیازمند اطلاع رسانی است.

کاشانی تصریح کرد: وجود فرودگاه بین المللی در بیرجند، ۹ هتل در خراسان جنوبی و اقامتگاه‌های متعدد بومگردی در راستای سفر راحت، ایمن و ارزان به بیابان لوت می‌تواند تبلیغ شود.

وی به برگزاری همایش بین المللی بیابان لوت در اردیبهشت ماه امسال اشاره کرد و گفت: گرچه در حوزه علمی و تئوری به این همایش خوب پرداخته شده اما جای خالی تورگردانان ملی و بین المللی انتقادی است که بر این همایش می‌توان وارد کرد.

این فعال گردشگری ادامه داد: نحوه برگزاری بخش میدانی همایش و حضور در بیابان لوت نیز به سبکی برنامه‌ریزی شده بود که بازخورد خوبی نداشت در صورتی که این بخش از همایش می‌توانست بسیار جذاب تر انجام شود.

وی با تاکید بر اینکه مهمترین هدف معرفی و برندسازی در بیابان لوت است بیان کرد: خراسان جنوبی در مقایسه با استان کرمان برای این موضوع ضعیف عمل کرده و نیاز به توجه بیشتر دارد.

کاشانی گفت: سکوت ثبت جهانی بیابان لوت در خصوص قنات بلده، روستای خراشاد و باغ و عمارت اکبریه هم دیده می‌شود در صورتی که اگر استان‌های همجوار فقط دو اثر جهانی داشتند با کمک موج خبری و رسانه ای می‌توانستند دستاوردهای اقتصادی خوبی برای استان و روستاهای اطراف آن رقم بزنند.

بازدید سالانه ۱۰ هزار گردشگر از بیابان لوت در خراسان جنوبی

مدیر پایگاه میراث جهانی بیابان لوت در خراسان جنوبی هم به خبرنگار ایرنا گفت: بعد از ثبت جهانی بیابان لوت سالانه حدود ۱۰ هزار گردشگر خارجی و داخلی از این میراث جهانی و روستاهای اطراف آن در خراسان جنوبی دیدن می‌کنند.

زهرا رضایی ملکوتی به اقدامات پژوهشی انجام گرفته در زمینه فلور این بیابان و بررسی نقش امنیت اجتماعی در توسعه گردشگری روستای دهسلم و بیابان لوت اشاره کرد و افزود: بعد از پوشش گیاهی، پژوهش در خصوص پوشش جانوری و زمین شناسی از اولویت های بعدی پژوهش در بیابان لوت است که به تناسب اعتبار اختصاص یافته انجام می‌شود.

به گفته وی بعد از ثبت جهانی ۶۰۰ میلیون تومان اعتبار به خراسان جنوبی اختصاص یافت که این اعتبار در تجهیز و تکمیل پایگاه میراث جهانی بیابان لوت استان خراسان جنوبی، مسیرهای دسترسی و بهسازی و زیباسازی نخلستان روستای دهسلم به عنوان ورودی بیابان هزینه شده است.

مدیر پایگاه میراث جهانی بیابان لوت در خراسان جنوبی افزایش اقامتگاه‌های بومگردی و ساخت کمپ گردشگری را از دستاوردهای ثبت جهانی لوت در روستاهای حاشیه آن عنوان کرد و ادامه داد: برای افزایش شمار خانه‌های بوم‌گردی نیازمند اعتبار هستیم.

منبع خبر:ایرنا

به گزارش ایرنا، معاون امور عمرانی استاندار کرمان روز شنبه در نشست کارگروه گردشگری استان کرمان افزود: گردشگردی در دنیا سومین صنعت محسوب می‌شود اما در ایران این صنعت مهم مغفول مانده در حالی که اشتغال و درآمد خوبی دارد.

سید مصطفی آیت اللهی موسوی با اشاره به اینکه صنعت گردشگردی طی سال گذشته برای ۲۵۵ میلیون نفر در جهان اشتغالزایی داشته است گفت: امیدواریم در کشور ما نیز کار بیشتری بر روی این مهم انجام شود تا به جایگاه واقعی صنعت برسیم.

وی با بیان اینکه در استان کرمان جاذبه‌های تاریخی و صنایع دستی فراوانی وجود دارد اظهار داشت: وجود خانه‌های بومگردی که مورد توجه گردشگران است؛ می‌تواند به حوزه گردشگری استان کمک مطلوبی کند.

معاون امور عمرانی استاندار کرمان با بیان اینکه می‌توان صنایع دستی را در پروازهای خارجی عرضه کنیم تصریح کرد: می‌توان از ظرفیت صنعت در حوزه خدمات استفاده کرد.

وی با اشاره به اینکه باید از ظرفیت‌های صنعت هوایی، ریلی و جاده‌ای استان در راستای توسعه صنعت گردشگری استان استفاده کنیم بیان داشت: باید از ظرفیت این بخش‌ها در راستای رونق گردشگری و صنایع دستی استان بهره بگیریم.
آیت اللهی موسوی با تاکید بر اینکه رونق صنعت گردشگری سبب کاهش بزه‌های اجتماعی می‌شود تصریح کرد: باید از خانه مطبوعات به عنوان یکی از اعضای کمیسیون دعوت شود تا از ظرفیت رسانه‌ها در این حوزه استفاده کرد.
وی با بیان اینکه از ظرفیت بخش خصوصی می‌توان در احیا مرمت و بازسازی بناهای تاریخی استفاده کرد گفت:
مصوبات مطلوبی در این زمینه داشته ایم که برخی به مرحله اجرا درآمده اند و بخشی از آنها معطل مانده اند که باید بررسی شود.
معاون امور عمرانی استاندار کرمان بیان داشت: در حوزه گردشگردی باید برنامه‌های کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تدوین شود و زیرساخت‌ها در این حوزه باید مشخص باشد تا بتوانیم ضعف‌ها و نقاط قوت استان کرمان در این حوزه را شناسایی کرده و براساس آن برنامه‌های مناسبی جهت رونق گردشگری استان تدوین کنیم.

آیت اللهی موسوی با اشاره به مصوبه دولت مبنی بر احداث ۵۰۰ هتل چهار و پنج ستاره در سطح کشور گفت: باید زمین مشخص و استعلام شود.
وی بیان داشت: انتظار داریم سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کرمان ظرف مدت یک هفته آینده شهرهای این استان که نیاز به احداث هتل دارند را بر اساس وسعت مورد نیاز به این کمیسیون اعلام کرده تا بتوانیم زمین‌ها را جانمایی کرده و در اختیار سرمایه‌گذار قرار دهیم.
معاون امور عمرانی استاندار کرمان افزود: با توجه به نامه مدیر وقت کارگروه گردشگری با لغو نامه مناطق نمونه گردشگری موافقت می‌کند.
آیت اللهی موسوی خاطرنشان کرد: بناهای تاریخی استان کرمان باید بهسازی و مرمت شود و برای این مورد کاملاً موافق هستم.
وی با اشاره به وضعیت ناخوشایند باغ کلانتر شهر کرمان به عنوان یک بنای ثبت ملی با قدمت ۱۴۰ ساله عنوان کرد: جای سئوال است که چگونه می‌شود مالک این باغ می‌تواند در این بنای تاریخی سبزی کشت کند و به هیچکس اجازه ورود برای احیای این باغ را ندهد؟ لذا باید در کوتاه‌ترین زمان ممکن اقدامات لازم جهت ورود به این باغ به منظور احیای این باغ تاریخی شهر کرمان انجام شود.
معاون امور عمرانی استاندار کرمان با اشاره به اینکه فضای پیرامونی آثار تاریخی نباید رها شود و باید مورد توجه قرار گیرد خاطرنشان کرد: موزه مطبوعات در استان کرمان شکل بگیرد.

منبع خبر:خبرگزاری جمهوری اسلامی

 

به گزارش خبرنگار مهر، محمد عابدی شنبه شب در گفتگو با خبرنگاران به مناسبت برگزاری جشنواره ملی شمس و مولانا در خوی اظهار داشت: برای ثبت مزار شمس تبریزی در سازمان فرهنگی یونسکو به عنوان اثر تاریخی جهانی باید علاوه بر جمع آوری تمام اسناد و مدارک باید تمام فعالیت‌ها مستند سازی شود و ما این کار را آغاز کرده ایم.

وی با بیان اینکه علاوه بر مستند سازی کلیه مقالات ارائه شده در همایش بین المللی شمس تبریزی به صورت کتاب جمع آوری و منتشر خواهد شد اظهار داشت: اقداماتی برای اعلام خواهر خواندگی خوی با برخی از شهرهای فرهنگی کشورمان انجام گرفته و از طریق وزارت امور خارجه در صدد ثبت خواهرخواندگی خوی با برخی از شهرهای تاریخی و فرهنگی کشورهای منطقه هستیم.

عابدی با بیان اینکه خوی و قونیه همزمان با همایش بین‌المللی شمس و مولانا در اوایل مهر سال جاری خواهرخوانده می‌شود افزود: مقدمات این کار توسط وزارت خارجه جمهوری اسلامی ایران و استانداری آذربایجان غربی و نهادهای مربوطه انجام شده است.

وی به اتمام فرصت ارسال آثار به دومین جشنواره شمس اشاره کرد و افزود: جشنواره ملی شمس و مولانا در دو بخش مجزا تحت عنوان بخش آواها و نواها با هنرمندانی از ۲۲ استان کشور برگزار می‌شود.

رئیس هیأت مدیره مؤسسه تولیت شمس تبریزی اضافه کرد: آثار رسیده به دبیرخانه جشنواره یک هزار و ۲۸۶ اثر در حوزه‌های شعر، موسیقی و تایپ و گرافی بوده که از این تعداد ۵۲۸ اثر مربوط به شعر، ۴۹۰ اثر مربوط به تایپ و گرافی و ۲۶۸ اثر مربوط به موسیقی است.

وی با اشاره به حضور پر فروغ اهالی فرهنگ و هنر آذربایجان غربی در جشنواره ملی شمس و مولانا گفت: آذربایجان غربی امسال جز استان‌های پیشتاز به لحاظ تعداد آثار ارسالی در سه بخش شعر، تایپوگرافی و موسیقی به جشنواره است.

رئیس هیأت مدیره مؤسسه تولیت شمس تبریزی با بیان اینکه در جشنواره شمس امسال دو آلبوم از خوانندگان مطرح کشور در حاشیه این آئین باشکوه و در کنار بارگاه حضرت شمس رونمایی می‌شود گفت: باتوجه به تقارن زمان برگزاری همایش و جشنواره با ماه محرم، جشنواره ملی شمس و مولانا در روزهای ۲۴ تا ۲۸ مرداد امسال برگزار می‌شود.

عابدی در ادامه با اشاره به اینکه همزمان با برگزاری همایش شمس تبریزی، دفتر همکاریهای فرهنگی منطقه‌ای (اکو) در خوی افتتاح خواهد شد اضافه کرد: همزمان با برگزاری همایش شمس تبریزی، دفتر همکاریهای فرهنگی منطقه‌ای (اکو) سازمان فرهنگی بین المللی شمس و مولانا، در خوی افتتاح خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه بخش علمی همایش یا کنگره شمس تبریزی در روزهای هفتم و هشتم مهر ماه برگزار خواهد شد، گفت: در بخش علمی همایش شمس تبریزی شمس شناسان و مورخان ایرانی و خارجی و بسیاری از مسؤولان بلند مرتبه کشوری حضور خواهند یافت.

عابدی اظهار داشت: استان‌های آذربایجان‌غربی، آذربایجان‌شرقی خراسان شمالی، همدان و کردستان در بخش موسیقی، استان‌های آذربایجان‌غربی، تهران، اصفهان و خراسان‌رضوی در بخش شعر و استان‌های آذربایجان‌شرقی، قم، تهران، آذربایجان‌غربی و خراسان‌رضوی در بخش گرافیک پیشتاز ارسال اثر به این جشنواره به شمار می‌رود.

وی وجود بارگاه شمس تبریزی در خوی را برای استان و کشور یک فرصت بالقوه به لحاظ فرهنگی، گردشگری و اقتصادی عنوان کرد و گفت: ما نیز می‌توانیم با الگوبرداری از شهرهای همتراز همچون قونیه ترکیه بستری فراهم کنیم تا میلیون‌ها گردشگر داخلی و خارجی از مزار شمس تبریزی دیدن نمایند و از این طریق شاهد رونق صنعت گردشگری و رونق اقتصادی در منطقه و کشور باشیم.

مقدمات خواهر خواندگی شهرهای خوی و قونیه برای اولین بار در آذر سال ۱۳۸۷ با ایجاد پل فرهنگی و دوستی بین شهرهای خوی و قونیه ایجاد شد که طی آن اسین چلپی بیست و دومین نواده مولانا در مقبره شمس به عنوان شهروند افتخاری خوی انتخاب شد.

بر اساس اسناد متقن و مورد تأیید محققان، بارگاه شمس تبریزی در خوی واقع شده و هفتم مهر در تقویم رسمی کشور به نام روز شمس ثبت شده است.

«شمس‌الدین محمدبن علی بن ملک داد تبریزی» بنا بر اشاره‌های تاریخی به احتمال زیاد در سال ۵۸۲ هجری قمری به دنیا آمد و ملقب به «شیخ پران» و «زر دوز» بود.

کتاب «مقالات شمس» شامل مطالب ارزنده‌ای با موضوع عرفان است؛ این کتاب سوال و جواب‌های شمس و مولانا و مریدان و منکران آنان را در بر می‌گیرد و توسط شاگردان وی گردآوری شد.

منبع خبر:خبرگزاری مهر