نشست‌های متعددی در دل این سفر برگزار شد که هدف این نشست‌ها عمدتا مربوط به اشتراک گذاری تجارب این فعالان گردشگری برای کمک به توسعه گردشگری اردکان و معرفی بیش از پیش این دیار بود.
در یکی از این نشست‌ها به کلیات صحبت‌های این جمع متخصص گوش سپردیم، تجاربی که میتواند روشنگر و راهگشای گردشگری باشد و در مدیریت گردشگری اثرگذار باشد.
«اشکان بروج» مدرس گردشگری و آشنایی با کاربرد فناوری اطلاعات در سفر برای راهنمایان طبیعتگردی و راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی به مسائلی مانند آموزش، زیرساخت، «دی.ام.او» و برنامه ریزی اشتراتژیک اشاره می‌کند و به این مسائل می‌پردازد.
اما چگونه باید به زیرساخت‌ها توجه کرد؟
یکی از مسائلی که در خصوص زیرساخت‌ها اهمیت دارد صرفا افزایش زیرساخت‌ها نیست بلکه ارتقا و استانداردسازی زیرساخت‌هاست که میتواند خدمات و کیفیت خدمات را افزایش دهد و گردشگری را به عنوان یک صنعت مورد نظر بگیرند.
«محمد گائینی» از فعالان گردشگری کشور با نگاه جزئی‌تری به ظرفیت‌های اردکان میگوید: باید شاخص داشته باشیم یعنی وجود شاخص‌ها برای بهبود وضعیت بهتر است اما در خصوص دیگر ظرفیت‌ها می‌توان به حلواسازی اردکان و صنعت شیرینی سازی و همینطور قنات به عنوان یک جاذبه جذاب اشاره کرد.
اسب و اسب سواری هم از نگاه گائینی فرصت‌های قابل توجهی در حوزه گردشگری اردکان هستند.
به اسب اشاره شد، بخشی از گردشگری روستایی که به خوبی نیز در یزد به آن پرداخته شده است، گردشگری روستایی به اهتمام کمیته این گردشگری که مدتی قبل به طور پرقوتی فعالیت خود را آغاز کرده به ظرفیت‌ها روستاهای یزد پرداخته است.
گردشگری روستایی فرصتی است که سازمان جهانی گردشگری نیز سال قبل به آن به عنوان فرصت پرداخته بود و شعار مبتنی بر آن شاید در یزد بیش از هر نقطه دیگری در کشور مورد توجه واقع شد.
ظرفیت‌هایی مانند اسب، صنایع دستی و اقتصاد روستایی، آیین‌ها و فرهنگ‌های بومی روستاها فرصتی هستند که در جشنواره‌هایی مانند جشنواره انار، جشنواره خرانق، جشنواره سریزد همگی جزو مصادیقی هستند که گردشگری روستایی در آنها محور بود.
«پرویز شجاعی پارسا» جزو فعالان کشوری صنعت گردشگری به طبیعت گردی، پرنده نگری، شترسواری، آفروید سواری و موارد مشابه در اردکان اشاره می‌کند و شرط لازم را شناسایی جاذبه‌ها میداند.
اما اردکان در حوزه طبیعت گردی چقدر حرف برای گفتن دارد؟
از سیاهکوه اردکان گرفته تا سایر مناطق حفاظ شده اردکان نشان می‌دهد محیط زیست و زیست بوم اردکان محل زاد و ولد گونه‌های طبیعی خاصی است و جالب است بدانیم که اردکان بخشی از کریدور حرکتی یوزپلنگ آسیاسیی است که البته گونه‌ای روبه انقراض است.
علاوه بر گونه‌های جانوری، پوشش گیاهی و سایر ظرفیت‌های طبیعی مانند کوهای خرانق و صخرههای مطلوب و حتی کویر به دیگر ظرفیت‌های اردکان افزوده به طوری که امروز اردکان میتواند در این حوزه نیز حرف زیادی برای گفتن داشته باشد، اما همه این مسائل مستلزم معرفی و اگاهی بخشی در خصوص طبیعتگردی درست است.
«محمد مهدی بهمنی» از فعالان گردشگری ایران با بیان این که اردکان فضای قابل توجهی در حوزه داستان‌ها وروایات دارد، میگوید: مزرعه عروسک‌ها، شهر نوی خرانق و سایر مسائل را باید مورد توجه قرار دهیم.
مزرعه عروسک‌ها کجا بود؟
مزرعه عروسک‌ها را «خدیجه عباسی» در یکی از روستاهای اردکان یزد در کنار همسر از کار افتاده اش ساخت و شغل و پناهگاه او ساختن عروسک‌های خلاقانه و بی بدیل شد، خلاقیتی که شگفت انگیز و غیر قابل باور بود و بسیاری را به وجود درآورد.
او مزرعه اش را تبدیل به یک جاذبه فرهنگی کرد و تمام عروسک‌هایش را از مواد دور ریختنی و بی مصرف ساخت.
اما یکی از جالب‌ترین نکاتی که مطرح شد بخشی از گفته‌های «پژمان نوروزی» یکی از فعالان گردشگری بود که میگوید: اردکان در کنار دست یزد شبیه قزوین در کنار تهران ات و زیر سایه می‌رود، این شهر نیاز به اقداماتی بنیادی‌تر و اساسی‌تر دارد.
وی اضافه می‌کند: اصفهان و شیراز روایت‌دار شده است و لزوما راویان این مسائل ساکنان نیستند و گردشگران برخی از این روایت‌ها را ساخته‌اند.
«میثم امامی» هم از دیگر فعالان گردشگری کشور میگوید: کمتر برای مخاطبان تولید محتوا شده و مخاطبان این ظرفیت‌ها را میشناسند و مسئله دیگر اموزش است که در حوزههای مهارتی و تئوری باید مورد توجه باشد.
توجه به تجربه‌گرایی در سفر و همینطور اقدامات گروهی و تعاملی هم جزو مواردی است که باید مورد توجه جدی باشد.
«محمد درویش» فعال محیط زیستی کشورمان با بیان این که اگر نتوانیم متناسب با تغییرات تغییر کنیم، نابود خواهیم شد، میگوید: کاهش وابستگی معیشتی به آب و خاک را باید پررنگ کنیم.
کاهش وابستگی به آب و خاک شاید یکی از مهمترین خواص گردشگری باشد، وابستگی به استفاده از مواد معدنی، استفاده از صنایع آبخواه، کشاورزی و … برای توجهی اقتصادی منطقه شاید مهمترین مزایای گردشگری است که امروزه از محورهای مهم اقتصادی استان یزد است اما به نظر می‌رسد هنوز اردکان با وجود معادن و صنایع گسترده فرصت کمتری را برای استفاده از گردشگری دارد.
«علی شادلو» به مباحث دیگری اشاره می‌کند که مهمترین آنها مدیریت مقصد است و نشان می‌دهد که گردشگر پذیری و مدیریت مقصد باید با برنامه باشد.
ارائه محصولات، توجه به دو بخش گردشگر و جامعه محلی به عنوان مردم، توزیع و دسترسی مکانی و لزوم برنامه‌ریزی برای استفاده از این فرصت، تسهیل فرایندها و متناسب کردن قیمت‌ها و جانمایی رخدادها و برنامه‌ها جزو دیگر مباحثی بود که شادلو به آنها پرداخت.
«افسانه احسانی» رئیس هیئت مدیره و مدیر آموزش مؤسسه آوای طبیعت پایدار با بیان این که می‌توان با ابزار گردشگری ارزش‌های زیست محیطی را حفظ کرد، میگوید: ذی نفعان، معتمدان، فعالان و دغدغه مندان چه کسانی هستند؟
وی با طرح این سوال و نحوه مشارکت این افراد، سکان صحبت‌ها را به فعال دیگری واگذار می‌کند.
«پریسا باجلان» که ایران گرد و فعال گردشگری نجوم است در این میان به ظرفیت آسمان‌های شب و داستان‌های آنها به عنوان یک رفیت نگاه می‌کند و استفاده از ان را مشروط به کنترل و حذف آلودگی نوری میداند.
حرف از ظرفیت آسمان شد؛
آسمان خرانق روستایی کهن که جزو سه روستای تاریخی ایران برای معرفی به سازمان جهانی گردشگری است، ظرفیتی مناسب در حوزه رصد به شمار می‌رود به طوری که قبلا نیز «احمد سراستاد» مسئول انجمن مردم نهاد نجوم یزد از روستای خرانق و سریزد به عنوان دو پایگاه نجومی شناخته شده در کشور یاد کرده است.
اما مشکل این ظرفیت‌ها چیست؟ مسئلهای که فعالان گردشگری کشور در اردکان نیز به آن به شیوه‌های مختلفی اشاره کردند، آلودگی نوری اردکان بود نکتهای تامل برانگیز که سراستاد نیز از آن یاد کرده و گفته است؛ «شدت خطر آلودگی نوری تا این حد است که امروزه متأسفانه به دلیل برجِ نور نامناسب, بزرگتر شدن روستاها و چراغ‌های غیر استاندارد به کار رفته موجب شده که امکان رصدِ آسمان از این دو روستا از بین رفته و این درحالی است که روستایی مانند خرانق به قدری ظرفیت بالای گردشگری نجوم دارد که پیش از این برخی مسابقات نجوم ایران در آن برگزار شده بود.»
یکی از دیگر فعالان گردشگری «محمد اعجازی» نویسنده کتب گردشگری به برگزاری تورهای کوتاه مدت تخصصی و آموزشی اشاره می‌کند که میتواند منجر به رونق گردشگری شود.
وی از ظرفیت‌هایی مانند روناس، مازاری، رنگرزی و قالیبافی اردکان به عنوان فرصت‌هایی برای توسعه گردشگری نام می‌برد و میگوید: واحدها و باغ‌های طبیعی در مناطق حفاظت شده و پارک‌های ملی ظرفیت‌های خوبی هستند که در کنار داستان سازی و شخصیت سازی برای داستان‌های بومی میتواند رونق گردشگری اردکان را رقم بزند.
اما به فرصت داستان سازی و شخصیت پروری اشاره شد، ظرفیتی که در شکل‌های مختلف در یزد قابل پرورش است به طوری که امروزه در یزد شاهد داستان‌هایی متعلق به مکان‌هاب مختلف هستیم که حس مکان را در این ابنیه بیش از پیش قوت می‌بخشد و تجربه را برای گردشگران محقق می‌سازد.
شخصیت‌های بومی که از دیروز تا امروز به شکل‌های مختلف در اردکان و حتی جای جای یزد مشغول به کار هستند فرصتی را فراهم کرده‌اند که گردشگران بتوانند با آنها ارتباط برقرار کنند.
کاراکترهایی مانند مقنیان بومی، زوج خوشرو و جوان خشت و ماه، خانه سلامت و داستان‌ها و رویدادهایش همگی به کمک گردشگری آمده‌اند.
«آرش نورآقایی»، «آرش صادق زاده»، «پویان مقدم»، «ستایش فرجی» و «سیمین تفتشی» جزو افرادی بودند که در این نشست‌ها صحبت کردند.
فعالان گردشگری کشور که با کوله باری از خاطره و تجربه از سفر اردکان و حضور در جمع فعالان گردشگری به پایتخت بازگشته‌اند، از اردکان چه خواهند نوشت و چه به تصویر خواهند کشید؟
منبع: ایسنا
مرتبط:
از «مصر» تا «زرّین اردکان»
