شاید تا بحال این سوال به ذهن شما هم رسیده باشد که چند کشور در جهان وجود دارد و نام هر کدام از این کشورها چه معنایی داشته و از کجا ریشه گرفته است.
بطور کلی ۲۰۵ کشور در دنیا وجود که هر کدام دارای اسامی خاص و جالب و معانی متفاوتی است، به این صورت که تعداد کشورهای قاره آسیا ۴۶، تعداد کشورهای قاره آفریقا ۵۴، تعداد کشورهای قاره اروپا ۴۷، تعداد کشورهای آمریکای شمالی و مرکزی ۲۷، تعداد کشورهای قاره آمریکای جنوبی ۱۲، تعداد کشورهای قاره استرالیا ۱۹ است.
اما می‌رسیم به نام کشورها و معانی آنها پس با باشگاه خبرنگاران جوان که سعی کرده است تا به سوال شما پاسخ دهد و امروز به سراغ نام کشورهایی رفته است که با حرف “الف” آغاز شده پس با ما همراه باشید.
کشورهایی که ابتدای نام آن ها با الف آغاز می شود:
جمهوری آذربایجان
(Republic of Azerbaijan)
آذربایجان معرب آذربایگان که ملکیست در حد غربی ایران.
آذربیجان: به فتح نخست و سکون ذال معجمه و جیم عربی، معرب آذرآبادگان بوده که معنی ترتیبی آن آتش آباد است.
چون در آن شهر آتشخانه بسیار بودند لهذا بدین نام موسوم شد.
آذربایجان به نام آذرپاد پسر ایران، پسر اسود، پسر سام، پسر نوح (ع) و برخی گویند آذرپاد پسر بیور اسب می‌باشد؛ و برخی می‌گویند:آذر در زبان پهلوی آتش باشد و «بایگان» به معنی نگهبان، پس آذربایجان آتشکده یا نگهبان آتش باشد، و این به واقع نزدیک‌تر است، زیرا آتشکده‌ها در این سرزمین بسیار بوده‌است.
آرژانتین
(Argentina)
نام فارسی آن برگرفته شده از لاتین argentum، به معنای «نقره».
نامی که بازرگانان پرتغالی و اسپانیایی برای سرزمین رود Rio de la Plata (رود نقره) به کار بردند؛ و به معنای «سرزمین نقره».
آروبا
(Aruba در اختیار هلند)
نام فارسی آن برگرفته شده از انگلیسی Aruba است.
دو امکان برای نامگذاری آن وجود دارد:
اولی از کاشف اسپانیایی Alonso de Ojeda در سال ۱۴۹۹ این جزیره را به نام Oro Hubo که در اسپانیایی به معنای «آنجا طلا بود» و دومی را که Arawak بیان می‌دارد از واژهٔ سرخ‌پوستی oibubai به معنای «راهنما».
آلبانی
(Albania)
نام فارسی آن برگرفته شده از فرانسوی Albanie است.
واژه Alb از زبان‌های هندواروپایی و به معنای «سفید» یا «کوهستان» است.
آلبانیایی: Shqipëria «سرزمین بزرگ»، سرزمینی که احتمالاً زیباترین مکان بود.
آلمان
(Germany)
این نام در فارسی برگرفته شده از فرانسوی است:Allemagne (فرانسوی): «سرزمین همه مردمان» یا «همه قوم‌های ما» و شاید از Alamanni قوم ژرمنی جنوبی با همان معانی. ژرمنی نو: Alle Männer.
ژرمن: از لاتین Germania در سده سوم پیش از میلاد، و با ریشه ناشناخته.
لغتنامه آکسفورد نظریات زیر را با ریشه سلتی بیان داشته: gair «همسایه»، و gairm «بانگ جنگ». «نیزه» و gar «فریاد زدن» را پیشنهاد می‌دهند.
بریتانیایی‌ها، ایتالیایی‌ها و دیگر زبان‌ها واژه لاتین آن را به کار می‌برند.
ایرلندیان آن را An Ghearmáin با همان ریشه می‌نامند.
Deutschland (آلمانی): از آلمانی باستان علیا و واژه diutisc به معنای «از آنِ مردم» (از آلمانی باستان thiuda یا theoda «مردم». در کل به معنی «سرزمین مردمان».
آنتیگوا و باربودا
(Antigua & Barbuda)
نام فارسی آن برگرفته شده از زبان انگلیسی است.
کریستف کلمب آنتیگوا را به احترام نام کلیسای جامع شهر سویل Santa María La Antigua (سنت ماری پیر) نامید.
باربودا نیز در زبان پرتغالی به معنای «ریشو» است؛ این نام از آنجا آمده که درختان انجیری که در این جزیره بودند ابتدا مانند ریش در نظر ظاهر شدند البته شاید هم اشاره به ریش بومیان دارد.
آنتیل هلند
(Netherlands Antilles در اختیار هلند)
نام فارسی آن برگرفته شده از زبان فرانسوی Antill است.
نام آنتیل از نام سرزمین یا جزیره اسطوره‌ای “Antillia” که در غرب اروپا قرار داشت گرفته شده است ؛ از دو واژه پرتغالی ante/ anti و ilha و به معنای «جزیره»؛ است.
آندورا
(Andorra)
نام فارسی آن برگرفته شده از فرانسوی Andorra است.
بر سر ریشه این واژه اختلاف وجود دارد. از پیش لاتینی، احتمالاً با ریشهٔ باسکی یا ایبریایی. شاید این نام از واژهٔ عربی «ال دره» به معنای بیشه و دره آمده باشد.
این نام به دلیل حمله اعراب مور به اسپانیا و در دره بودن آندورا داده شده است.
برخی نیز ادعا می‌کنند که از واژه اسپانیایی andar به معنای «پیاده‌روی کردن» و از قبایل چادرنشین آندورایی Andorrisoe آمده‌است.
شاید هم از ریشه Navarrese واژه‌ای آندورایی به معنای «سرزمین پوشیده از بوته (توت فرنگی)».
برخی می گویند از نام افسانه‌ای Endor، به معنای «درهٔ وحشی جهنمی» که Louis le Debonnaire پس از شکست مور‌ها و بیرون کردن آنها بدانجا اطلاق کرد.
آنگولا
(Angola)
نام فارسی این کشور برگرفته شده از فرانسوی Angola است.
از Ngola، عنوانی که برای نامیدن پادشاهی Ndongo استفاده می‌شد؛ و نام پرتغالی (آنگولا) به احترام آن گذاشته شد.
آنگویلا
(Anguilla در اختیار بریتانیا)
نام فارسی آن برگرفته شده از انگلیسی است.
نامی که در برخی زبان‌های لاتینی (اسپانیایی anguila، فرانسوی anguille، ایتالیایی anguilla) با eel نامگذاری شده است.
نامگذاری نامطمئنی که کاشفان اروپایی همچون کریستف کلمب (۱۴۹۳) کردند.
جزایر آلند
(Åland استانی خودمختار در فنلاند)
نام فارسی آن برگرفته شده از انگلیسی است. به معنای «سرزمین (در) آب».
از ریشه آلمانی ahw-، هم‌ریشه با لاتین aqua به معنای «آب».
نام فنلاندی Ahvenanmaa نسبتاً از ترجمهٔ آن در آلمانی است.
اتحاد جماهیر شوروی
(Soviet Union)
کشوری که از اتحاد شورا‌ها و جمهوری‌ها پدید آمده بود و امروزه شامل روسیه، آسیای میانه، قفقاز و اروپای شرقی است و با مرکزیت روسیه است.
نام اروپایی آن از کلمه روسی совет (یا soviet) به معنای «شورا» است.
اتریش
(Austria)
نام فارسی آن برگرفته شده از فرانسوی Autriche است.
با نام آلمانی Österreich، از آلمانی باستان شمالی ôstarrîhhi، به معنای «پادشاهی شرقی». در سده نهم میلادی کشوری در بخش شرقی امپراتوری فرانک‌ها و در مرز با اسلاو‌ها تشکیل شد به این نام.
این نام در زمان شارلمانی و اوایل قرون وسطی به نام لاتین marchia orientalis یا «مارس شرقی» خوانده می‌شد. نام آلمانی باستان آن از نام محلی آن Ostarrîchi آمده.
اتیوپی
(Ethiopia)
نام فارسی آن برگرفته شده از فرانسوی Ethiopie است.
از یونانی Αἰθιοπία (Æthiopia)، از Αἰθίοψ (Æthiops)، به معنای «سوخته (αιθ-) چهره (ὄψ)».
البته اتیوپیان کشور خود را Ityopp’is می‌نامیدند و می‌گفتند نم پسر کوش و نوه حام (پسر نوح) است.
اردن
(Jordan)
نام فارسی آن برگرفته شده از عربی است.
از نام رود اردن، نامی عبری و کنعانی با ریشه ” yrd” به معنای «پایین آمده» است.
در گذشته منطقه «نبطیه» را شامل می‌شد.
ارمنستان
(Armenia)
کهن‌ترین نام برای آن در زبان‌های ایرانی از فارسی باستان (سده ۶ پ. م) و در سنگ نوشته داریوش هخامنشی در بیستون Armina آمده‌است که در پارسی نوین «آرمان» گفته می‌شود، به معنی «بهترین جا»؛ یونانی Armenia (سده ۵ پ. م).
البته ممکن است از نام آشوری Armânum/Armanî یا نام Minni در عهد عتیق باشد.
البته ارمنیان اعتقاد دارند که ارمن نام نوه نوح بود. اینکه مردمان قفقاز مانند گرجیان، ارمنیان و چچنیان اعتقاد دارند که نام کشورشان از نام فرزندان نوح بوده‌است، به دلیل اعتقادات دینی ایشان است؛ زیرا بنابر عهد عتیق این ناحیه مکان فرود آمدن کشتی نوح است.
ارمنی: Հայաստան ((hayastan از ریشهٔ Hayk. نامی که ارمنیان اعتقاد دارند نام نوه نوح بوده.
جزیره اروپا
جزیره اروپا (Europa Island در اختیار فرانسه)
نام فارسی آن برگرفته شده از انگلیسی است.
نام کشتی بریتانیایی Europa که در ۱۷۷۴ این جزیره را کشف کرد.
اریتره
(Eritrea)
نام فارسی آن برگرفته شده از فرانسوی Eritrée است.
از نام لاتین دریای سرخ “Mare Erythraeum”، که آن نیز از نام یونانی باستان این دریا گرفته شده “Erythrea Thalassa”.
ازبکستان
(Uzbekistan)
از پیوند دو واژه: «ازبک» (ترکی: «بزرگ»)؛ پسوند «ستان» (فارسی: «سرزمین»). «سرزمین بزرگان».
اسپانیا
(Spain)
نام فارسی آن برگرفته شده از اسپانیایی España است.
از نامی که فنیقیان بدان دادند: אישפנים (Î-šəpānîm) «جزیرهٔ خرگوش کوهی».
هنگامی که تاجران فنیقی به این ناحیه رسیدند خرگوشان زیادی را دیدند و این خرگوش‌ها را با خرگوش کوهی آفریقا اشتباه گرفتند.
رومیان این نام را به صورت Hispania به کار می‌بردند.
استرالیا
(Australia)
نام فارسی آن برگرفته شده از انگلیسی است.
از لاتین terra australis incognita «سرزمین ناشناخته جنوبی».
در سده ۱۷ و ۱۸ میلادی کاشفان اروپایی تلاش خود را برای کشف این سرزمین آغاز کردند.
Matthew Flinders (۱۷۷۴–۱۸۱۴) برای نخستین بار به سواحل استرالیا رسید و نام استرالیا را در کتاب A. Voyage to Terra Australis (سفر به سرزمین جنوبی) به علت سادگی در تلفظ پیشنهاد کرد.
پیش از آن کاشفی هلندی نام Australisch و Hollandia Nova «هلند نو» را برای آن بکار برده بود.
استونی
(Estonia)
نام فارسی آن برگرفته شده از فرانسوی Estonie است.
از صورت استونیایی نام ژرمنی Estland، و احتمالاً به معنای «(راه) شرقی» و شاید از نام Aestia، که نخستین بار یونانیان به کار بردند.
اسرائیل
(Israel)
نام فارسی آن برگرفته شده از عربی است.
لقب یعقوب، «کسی که با خدا ستیز کرد».
بنابر کتاب «پیدایش» عهد عتیق، یعقوب با فرشته‌ای کشتی گرفت و بر او پیروز شد، سپس فهمید که آن فرشته خدا بود و لقب اسرائیل را خدا به او داد.
اسکاتلند
(Scotland نیمهٔ شمالی بریتانیا)
در فارسی نام انگلیسی آن بکار می‌رود.
«سرزمین اسکات‌ها»، از انگلیسی باستان Scottas، وام گرفته از لاتین Scotti، ریشه آن مشخص نیست.
پس از خروج رومیان از بریتانیا در سال ۴۲۳ میلادی، قومی ایرلندی به اسکاتلند یورش بردند و در آنجا ساکن شدند، و این نام از اینجا آمده.
Alba (گالیک ایرلندی و اسکاتلندی): از ریشه سلتی Albion، که در بریتانیا می‌زیستند.
از ریشه هندواروپایی «سفید». از سنگ گچی که در این مناطق قرار دارد یا نام کوه‌های آن. هم ریشه با کوه‌های آلپ.
اسلواکی
(Slovakia)
نام فارسی آن برگرفته شده از فرانسوی Slovakie است.
از اسلاوی Slav.
ریشهٔ این نام مشخص نیست.
اسلوونی
(Slovenia)
نام فارسی آن برگرفته شده از فرانسوی Slovénie است.
از اسلاوی Slav ریشهٔ این نام مشخص نیست.
آفریقای جنوبی
(South Africa)
نام فارسی آن از تطابق نام عربی”آفریقیه” و انگلیسی Africa است.
نام آفریقا احتمالاً از لاتین یا یونانی و به معنای “سرزمین بدون سرما (آفتابی) ” است.
Suid-Afrika (آفریکانس): “آفریقای جنوبی”
جمهوری آفریقای مرکزی
(Central African Republic)
افغانستان
(Afghanistan)
از نام Apakan، فرمانروای ایرانی در سدهٔ ۸ و ۹ م. آمده. اشاره‌ای ساسانی در سدهٔ ۳ م. به Abgan، که کهن‌ترین واژهٔ شناخته شده برای افغان است.
این اشاره در کتیبهٔ شاپور اول در نقش رستم در Goundifer Abgan Rismaund. در سدهٔ ۶ م. ستاره‌شناس هندی Varahamihira در کتاب Brhat Samhita به افغان‌ها با نام Avagan اشاره می‌کند. در سدهٔ ۷ م. مسافر چینی Hiuen Tsiang به مردمی اشاره می‌کند که در شمال کوه‌های سلیمان ساکن هستند و آنها را با نام Apokien می‌خواند که آشکارا به Avaganها یا افغان‌ها اشاره دارد.
برخی از دانشمندان معتقدند که این نام از واژهٔ سانسکریت Ashvaka یا Ashvakan، از اقوام Assakenoi یا Arrian بودند.
این‌ها از جنگاوران هندی بودند
. khorasan (نام بین‌المللی پیشین): خراسان در زبان قدیم فارسی به معنای خاور زمین است.
این نام در اوایل قرون وسطی بطور کلی بر تمام ایالات اسلامی که در خاور کویر لوت تا کوه‌های هند واقع بودند، اطلاق می‌شد و به این ترتیب، تمام بلاد ماوراءالنهر را در شمال خاوری شامل می‌گردید… جغرافیانویسان مسلمان خراسان را به چهار بخش تفسیم کرده و هر کدام را به نام کرسی آن بخش، یعنی نیشابور، مرو، هرات و بلخ می‌خواندند.»
اکوادور
(Ecuador)
به معنای «خط استوا» در اسپانیایی. این کشور بر خط استوا قرار دارد.
الجزایر
(Algeria)
از عربی “الجزائر” به معنای ” جزیره هاً که بازمی‌گردد به چهار جزیره‌ای که در کنار سرزمین اصلی قرار دارند و شهر الجزیره بر آن نهاده شده. البته این نام به نامی قدیمی‌تر و “جزایر بنی مزقناء (مزغناء) “، که توسط جغرافیادانانی، چون “الادریسی” و “یاقوت حموی” به کار رفته.
السالوادور
(El Salvador)
نام فارسی آن برگرفته شده از اسپانیایی است. به معنای «منجی» در اسپانیایی و اشاره دارد به آمدن مسیح پیش از رستاخیز.
امارات متحده عربی
(United Arab Emirates)
Trucial States, Trucial Oman (نام پیشین در انگلیسی): تا پیش از ۱۹۷۱ انگلستان با شیخ نشین‌های عربی این ناحیه جنگ و منازعه داشت و این نام (ایالات آتش‌بس) را پس از متارکهٔ جنگ به این سرزمین داد.
اندونزی
(Indonesia)
نام فارسی آن برگرفته شده از فرانسوی Indonésie است. نامی بر اساس یونانی که در سده ۱۹ به کار رفت و به معنای «جزایر هند».
انگلستان
به معنای «سرزمین انگل‌ها».
انگلیس (England در نیمهٔ جنوبی بریتانیا)
اشاره دارد به نژاد «آنگلو ساکسون ها» که در این جزیره ساکن هستند.
«آنگل» یا «انگل» به معنی «وابسته» و «ساکسون» به معنی «نژاد سکاها» است و با واژهٔ «ساسان» پارسی هم ریشه است.
در فارسی گاهی به اشتباه این نام را برای تمام سرزمین بریتانیا به کار می‌برند؛ در صورتی که این تنها نام سرزمین «انگلند» است.
اروگوئه
(Uruguay)
از نام رود اروگوئه (نام ملی آن Republica Oriental del Uruguay “جمهوری شرقی اروگوئه ” است).
واژهٔ Uruguay شاید از زبان Guaraní، “urugua” (حلزون)؛ “i” (آب) و در کل “رود حلزون” باشد.
شاید هم از “uru” (نوعی پرنده که نزدیک آب می‌زید)؛ “gua” (پیش روی از رویِ)؛ “i” (آب).
اوکراین
(Ukraine)
نام فارسی آن برگرفته شده از انگلیسی است. از واژه اسلاوی ukraina (کشور/دیار)، هم‌ریشه با واژهٔ krajina.
اوکیتانیا
اوکیتانیا (Occitania ایالتی در بوسنی و هرزگوین)
نام فارسی آن برگرفته شده از انگلیسی است. از نام بومی Occitània. از لاتین Occitania (تقریباً از ۱۳۰۰). «سرزمین Òc زبانان».
اوگاندا
(Uganda)
نام فارسی آن برگرفته شده از انگلیسی است.
از سواحیلی Buganda، پادشاهی خاندان Baganda. این نام تلفظ انگلیسی آن در ۱۸۹۴ است.
ایالات متحده آمریکا
(United States of America)
عبارت “ایالات متحده” از سرآغاز متن قانون اساسی این کشور آمده:”ما، نمایندگان ایالات متحدهٔ آمریکا، از این رو در کنگرهٔ عمومی گرد هم آمدیم تا…. “.
آمریکا: گمان می‌رود که از نام لاتین Amerigo Vespucci کاشف و دریانورد ایتالیایی آمده باشد (Americus Vespucius) که اولین بار نام آمریکا را برای نامیدن سرزمین برزیل در آمریکای جنوبی بکار برد. البته از نام تانیث آن، America. برخی نیز گویند از نام Richard Amerike آمده.
ایتالیا
(Italy)
نام فارسی آن برگرفته شده از ایتالیایی Italia است.
از لاتین Italia، البته ریشه‌ای غیر لاتین دارد و احتمالاً از ریشه یونانی italos (گاو نر)، از هندواروپایی wet.
ساکنان باستانی Oscan، ایتالیا را Viteliu می‌نامیدند که از همان ریشه است.
احتمالاً به علت فراوانی این حیوان.
ایران
(Iran)
کهن‌ترین نام ایران در زبان‌های ایرانی، Iranovaiju در اوستایی و Iranovich در پارسی باستان است؛ و در پارسی میانه Ērān است و به معنای “سرزمین نژاد آریایی” است.
واژهٔ آریا که هندوایرانی‌ها برای نامیدن خود به کار می‌بردند به معنای “آزاده/اصیل/نجیب” است.
Persia (نام بین‌المللی پیشین):
از لاتین، از طریق یونانی “Persis”، از پارسی باستان “Pārsa” (پارس) پارس نام یکی از اقوام آریایی و به معنی چابک و اسب سوار هم گفته شده‌است.
از دید علمی، واژهٔ “پارس” هم ریشه با واژهٔ “پارت” و به معنای “بخش و سرزمین” است.
جمهوری ایرلند
(Ireland)
از واژه ایرلندی Éire، از سلتی Īweriū “سرزمین حاصلخیز” یا “سرزمین Eriu (ایزدبانوی حاصلخیزی و باروری) “.
برخی به اشتباه “سرزمین Iron (آهن) ” یا “سرزمین آریاییان (در ایرلندی: iar) ” معنی می‌کنند.
ایرلند شمالی
(Northern Ireland کشوری خودمختار در انگلستان)
ایسلند
(Iceland)
نام فارسی آن احتمالاً برگرفته شده از فرانسوی Islande است. در ایسلندی Ísland، «سرزمین یخ». شاید نامی که برای جلوگیری از اسکان مردم، بر آن نهادند. احتمالاً این نام را Flóki Vilgerðarson کاشف، به دلیل کوه‌های یخ شناور شمالی آن در فصل بهار بر آن گذاشت.
منبع:باشگاه خبرنگاران جوان
