برج خلیفه، شهری عمودی در امارات

سفر همیشه از تفریحات سالم و جذاب گروهی و انفرادی است. انتخاب مقصد درست لذت این تفریح را چند برابر می‌کند. امروز جذابیت‌های گردشگری به جاذبه‌های طبیعی و تاریخی ختم نمی‌شود. بسیاری از کشورها برای جذب گردشگر بیشتر دست به ایجاد جاذبه‌های نوین و مدرن می‌زنند.

در سراسر دنیا برج‌های بلند بسیاری با هدف جذب گردشگران ساخته شده است. هر برج دارای ویژگی‌های منحصر به فرد و خدمات گردشگری متفاوتی است. کشورهای گوناگون در ساخت برج‌های بلند از یکدیگر پیشی می‌گیرند. در حال حاضر برج خلیفه در امارات متحده عربی و در شهر دبی بلندترین برج جهان محسوب می‌شود. ارتفاع این برج ۸۲۸ متر و دارای ۲۰۹ طبقه است که ۱۶۳ طبقه آن در دسترس مردم قرار دارد.

برج خلیفه با هدف توسعه گردشگری امارات در سال ۲۰۱۰ افتتاح شده است. این برج با الهام از گیاهی بیابانی به نام هایمنوکالیس و بهره‌گیری از معماری اسلامی ساخته شده است. این نمای بزرگ و زیبا از بالا به صورت حرف Y است و با افزایش ارتفاع سطح مقطع برج کاهش می‌یابد. شکل این برج باعث شده از طبقات مختلف مناظر زیبا و گسترده‌ای برای گردشگران قابل رویت باشد. معمار این برج آدریان اسمیت از معماران یک شرکت معماری در شیکاگو است.

برج خلیفه، شهری عمودی در امارات

بیشتر طبقات برج به اقامتگاه‌های رویایی و مجلل اختصاص یافته است. طبقاتی که برای بازدید گردشگران قرار گرفته شامل لانژ، سکوهای تماشا، مراکز خرید، رستوران، هتل، باشگاه ورزشی و استخر با امکانات کامل است. در این برج مسجد و کتابخانه نیز وجود دارد. بسیاری از افراد برج خلیفه را شهری عمودی می‌دانند. باغ‌های این برج نیز با گیاهانی آراسته شده‌ که با آب‌وهوای دبی سازگار و فضای زیبایی را ایجاد کرده‌ است.

یکی از جذابیت برج‌های بلند برای گردشگران مناظری است که از بالای برج قابل مشاهده است. در برج خلیفه ۲ سکو به این کار اختصاص یافته است. سکوی اول به نام «At The Top» در طبقات ۱۲۴ و ۱۲۵ قرار دارد. ارتفاع این سکو از زمین ۴۵۲ متر است. سکوی دیگر در ارتفاع ۵۵۵ متری و در طبقه ۱۴۸ برج است و نام آن «At The Top SKY» است. گردشگران برای تماشای مناظر حیرت‌انگیز دبی و اطراف آن به این برج و این سکوها می‌روند. تماشای غروب خورشید از طبقات این برج یکی از کارهای مورد علاقه گردشگران است و حضور در این زمان برای بسیاری از مردم جذابیت دارد.

برج خلیفه، شهری عمودی در امارات

سالن لانژ برج خلیفه در طبقات ۱۵۲، ۱۵۳ و ۱۵۴ است و بلندترین سالن لانژ جهان محسوب می‌شود. گردشگران می‌توانند همراه با خوردن غذا یا نوشیدن چای از منظره این طبقات لذت ببرند. این سالن دارای تراسی است که می‌توان از ارتفاع ۵۸۵ متری مناظر اطراف را تماشا کرد. این سالن با معماری داخلی زیبا و آب‌نمایش یکی از جاذبه‌های برج خلیفه است.

یکی دیگر از جذابیت‌های گردشگری این برج نمایش آتش بازی و نمایش لیزری در شب سال نو است که افراد زیادی برای بازدید به صورت حضوری و مجازی از این مراسم را به خود جذب می‌کند. کنار برج خلیفه یک آب‌نمای موزیکال زیبا و بزرگ قرار دارد که نمایش رقص آب و رقص نور برای گردشگران در این آب‌نما اجرا می‌شود.

برج خلیفه، شهری عمودی در امارات

همچنین اطراف این برج پیاده‌روهایی وجود دارد که امکان پیاده‌روی و لذت از مناظر اطراف برج را برای گردشگران فراهم می‌کند. در این برج و خیابان‌های اطرافش بیش از هزار اثر هنری از هنرمندان سراسر جهان تعبیه شده است. همچنین برای لذت بیشتر گردشگران دریاچه‌های مصنوعی نیز ساخته شده است.

منبع: ایسنا

مرتبط:

۱۱ جاذبه گردشگری شهر دبی

پلاس، هنر دست عشایر خراسان شمالی

امروزه پالاس بافی به برخی دلایل از جمله نبود بازار دائمی فروش، نزدیک نبودن تولیدات به نیاز مشتریان از رونق افتاده و تنها در معدود روستاها و جهت مصارف شخصی تولید می‌شود. همچنین از آن جایی که محصول پالاس بافی استفاده چندانی ندارد، این کالا به‌سوی تزئینی شدن می‌رود. در نتیجه تولید آن به‌مرور رو به فراموشی است.

گلیم‌هایی که با «شیوه پودگذاری» بافته می‌شود، یعنی تنها از نخ تار و نخ پود برای بافت آن‌ها استفاده می‌شود و نخ پود با عبور از لابه‌لای نخ تار، طرح موردنظر را به‌تدریج بر روی گلیم به وجود می‌آورد.

گلیم‌هایی که با «شیوه پودپیچی» بافته می‌شود، یعنی علاوه بر نخ تار و نخ پود، از پود نازک نیز در بافت گلیم استفاده می‌کنند و در واقع پود به حالت پیچش از میان نخ‌های تار عبور کرده و سپس با عبور پود نازک و بعد کوبیدن آن با شانه بافندگی نخ‌های تاروپود درهم‌پیچیده می‌شوند.

گلیم‌هایی را که به شیوه نخست بافته می‌شود، «گلیم ساده» (گلیم تخت = گلیم دورو) می‌نامند و از مهم‌ترین مناطق تولید این نوع گلیم، می‌توان به استان‌های فارس، کردستان، اردبیل، بوشهر، خراسان، کرمانشاه، کهگیلویه و بویراحمد، سمنان و زنجان اشاره کرد.

گلیم‌هایی را که به شیوه پود پیچی بافته می‌شود، «گلیم سوماک» (= گلیم یک رو) می‌نامند و از مهم‌ترین مراکز تولید آن می‌توان استان کرمان، آذربایجان شرقی، اردبیل، خراسان، چهارمحال بختیاری، فارس و خوزستان را نام برد.

در برخی از نقاط روستایی استان زیراندازی به نام پلاس بافته می‌شود. پلاس از نظر ظاهری به گلیم درشت‌بافت شباهت دارد و روش بافت آن شبیه گلیم و از تاروپود پنبه‌ای استفاده می‌شود با این تفاوت که در بافت پلاس از نخ‌های پنبه‌ای نامرغوب و پست استفاده می‌شود است، پلاس در برخی مواقع پشمی است که به کار زیرانداز و فراهم‌سازی «سیاه‌چادر» برای ایلات و عشایر استفاده می‌شود. معمولاً برای تولید آن از نخ پنبه‌ای نمره ۲ برای تار و نخ نمره ۵ برای پود در رنگ‌های مختلف استفاده می‌شود. گاه به‌جای نخ پود از نوارهای باریک پارچه‌ای که از لباس‌های مستعمل بریده شده نیز به‌عنوان پود استفاده می‌نمایند و به‌عنوان زیراندازی کم بها مورد مصرف دارد. گاه برای بافت از پشم استفاده می‌نمایند که در آن صورت عایق رطوبت بوده و برای زمین‌های مرطوب مناسب است. معمولاً بافت یک قطعه پلاس، حدود دو روز طول می‌کشد. موارد مصرف آن به‌جز زیرانداز، کیف، سجاده، خورجین و … نیز است.

پلاس‌بافی بیشتر با موی بز انجام می‌گیرد اما نوع دیگر پلاس‌بافی با تکه پارچه انجام می‌گیرد. برای بافت این نوع از پلاس ابتدا دار پلاس را به‌وسیله میخ سر پا می‌کنند، سپس شت‌ها را از دور سر کار و کون کار می‌گذرانند و بعد به‌خاطر اینکه تارها به همدیگر نرسد و به هم نخورد روی چوب‌کار را گل می‌کنند. سپس به‌وسیله ماسوره و نخ پلاس را می‌بافند. برای بافت پلاس ابتدا چند ردیف شت‌ها را می‌چینند که به آن ساده گویند بعد به‌وسیله تکه‌های پارچه شروع به بافتن پلاس می‌کنند.

برای بافت پلاس ابتدا دار آن را به‌وسیله دو میخ یا میله فلزی بلند را بافاصله معادل طول گلیمی که با نقش موردنظر است بر زمین فرومی‌کنند و بر یک میخ یا میله فلزی بلندتر در میان آن‌ها قرار می‌دهند و سپس نخ تار را به‌صورت چپ و راست به‌دور آن‌ها می‌پیچند. تارهای چله بر روی تیرهای بالا و پایین دار مرتب می‌شود و به‌گونه‌ای منظم در کنار همدیگر قرار می‌گیرد و بعد برای این که تارها به هم نخورد روی چوب‌کار را با گل می‌پوشانند. در همین مرحله است که میله‌ای به نام «کجو» یا «کوجی» نیز که کار جدا نگه‌داشتن تارهای زیرورو را به عهده دارد در محل میله‌ها قرار می‌گیرد.

بافت پلاس همانند گلیمِ ساده است و بیشتر بدون نقش و یا دارای نقوش بسیار ساده هندسی در تنوع رنگی محدود (عموماً دو یا سه رنگ) بوده که به‌صورت نوارهای ساده در عرض دست بافته به کار می‌رود. گاهی برای پود از نوارهای باریک پارچه‌های نخی (اغلب کهنه و مستعمل) استفاده می‌شود و درنهایت دست بافته‌ای با تنوع رنگی زیاد که راه‌راه رنگی است تولید می‌شود.

بافته‌های عشایر را عمدتاً زنان می‌بافند تولید پالاس نیز در جوامع عشایری روستایی تقریباً حالت حرفه‌ای غیر دایم و فصلی دارد و بافندگان آن که بیشتر زنان و دختران خانه‌دار هستند به‌موازات سایر فعالیت‌های خود از اوقات فراغتشان برای بافت استفاده می‌کنند. قسمت عمده پالاس‌های تولیدی زنان عشایر جنبه خودمصرفی دارد و به‌صورت گوناگون مانند گلیم، گلیم چه، جوال، خورجین و غیره در زندگی روزمره آنان نیز در مراکز دادوستد محلی مبادله می‌شود و از این طریق بخشی از درآمد موردنیاز خانوار را تأمین می‌کنند. به دلیل این‌که عشایر دائماً در حال کوچ کردن و ییلاق و قشلاق هستند، بافته‌ها طوری طراحی و ساخته می‌شوند که به‌راحتی با اسب و شتر قابل‌حمل باشند. خودکفایی عشایر، خودش را در بافته‌های آن‌ها هم‌نشان می‌دهد.

تاریخچه هنر پلاس‌بافی به طور دقیق مشخص نیست و باتوجه‌به اینکه بافته‌ها و منسوجات پشمی به‌مرورزمان براثر سرما و گرما و یا تماس با خاک از بین خواهد رفت به این دلیل نمی‌توان گفت تاریخ دقیق آن مربوط به چه زمانی است. اما باتوجه‌به اینکه از دیرباز پالاس به‌عنوان زیرانداز مناسب جهت محافظت از رطوبت، سرما و گرمای زمین بین خانواده‌های روستایی و عشایر رواج داشته است و به این لحاظ در مفروش کردن کف چادرهای عشایر خراسان شمالی که اغلب در زمین‌های مرطوب و بدون زه‌کشی برپا می‌گردد و نیز در خانه‌های روستایی مورداستفاده قرار می‌گیرد.

پلاس‌بافی در خراسان شمالی که می‌توان گفت که قدمتی با زندگی عشایری دارد، با شماره ۱۶۸۸ در فهرست میراث ناملموس کشور به ثبت رسیده است.

منبع: ایسنا

دریاچه شورمست؛ آرام در سایه

فاصله کم دریاچه طبیعی شورمست با تهران سبب شد که این روستای دیدنی تبدیل به مقصد گردشگری آخر هفته اهالی پایتخت شود. این دریاچه در دل منطقه جنگلی سواد کوه قرار گرفته و فاصله آن تا تهران ۲۰۰ کیلومتر است. اگر از جاده فیروزکوه راهی این روستا شوید در کمتر از ۳ ساعت به این منطقه بکر خواهید رسید.

*** تجربه یک اتراق به یادماندنی

شورمست وسعت زیادی ندارد. سر تا ته آن کمتر از دو هکتار است اما این چیزی از زیبایی طبیعی آن کم نکرده است. حصاری از درختان جنگلی منطقه سوادکوه این دریاچه را احاطه کرده‌اند و سایه‌سار آن‌ها بر روی آب آرام دریاچه احساس دلچسبی به گردشگران می‌دهد. آخر هفته که می‌شود خودروهای زیادی در اطراف این دریاچه به چشم می‌خورد. بعضی از خانواده‌ها چادرهای مسافرتی شان را در کناره آن باز می‌کنند و تعداد دیگری از گردشگران ترجیح می‌دهند از داخل رستوران‌ها و کافه‌ها اطراف دریاچه نظاره‌گر زیبایی‌های آن باشند.

دریاچه شورمست آرام در سایه

*** شنا ممنوع، قایق سواری آزاد

شنا کردن مسافران و افراد محلی در شورمست ممنوع است اما ترتیبی داده شده تا مسافران بتوانند در عمق ۵ متری دریاچه قایق سواری مفرحی را تجربه کنند. آب دریاچه از جنگل‌های سوادکوه تامین می‌شود. یادتان باشد در این منطقه معتدل دمای هوا در روزهای زمستان پایین می‌آید و خنکای آب به سرمای بیشتر دامن می‌زند. پس اگر علاقه دارید که قایق سواری در این دریاچه را امتحان کنید حتما در این روزها لباس گرم به همراه داشته باشید. هنگام قایق سواری در شورمست تماشای ماهی‌های دریاچه‌ای، قورباغه‌ها و لاک‌پشت های کوچک آبی را از دست ندهید.

blank

*** امکانات اطراف دریاچه

نزدیکی به تهران و افزایش مسافران این منطقه باعث شده شورمست تبدیل به یکی از قطب‌های گردشگری در سواد کوه لقب بگیرد. خوشبختانه امکانات توریستی خوبی در اطراف دریاچه وجود دارد که می‌تواند به مشوق بیشتر گردشگران به این سفر یک روزه شود. در اطراف این دریچه طبیعی رستوران، کافی شاپ، فروشگاه، آلاچیق، پارکینگ و سرویس بهداشتی تعبیه شده است.

دریاچه شورمست آرام در سایه

*** چطور خودمان را به شورمست برسانیم؟

برای تماشا و استراحت در کنار این منطقه بکر و زیبا کافی است از طریق فیروزکوه خودتان را به شهر پل سفید برسانید. به پمپ‌بنزین شهر که رسیدید یک کیلومتر دیگر باید برانید تا در سمت چپ جاده وارد جاده فرعی که شما را به دریاچه می‌رساند، شوید. انتهای این جاده وارد مسیر فرعی خاکی خواهید شد. برای استفاده از امکانات این دریاچه بهتر است خودروی‌تان را در پارکینگ این محوطه توریستی پارک کنید و از بودن در کنار این دریاچه آرامش بخش لذت ببرید.

منبع: ایرنا

آقداش؛ روستایی به زیبایی گلیم‌های چند صدساله

یک کارشناس صنایع‌دستی گفت: علاقه‌مندی ساکنان روستای آقداش به گلیم‌بافی به نوعی تعصب برای آن‌ها تبدیل شده است درحالی‌که شغل اصلی مردم این روستا کشاورزی و دامداری است، اما ۸۰ درصد معیشت مردمان آقداش از طریق گلیم‌بافی تامین می‌شود.

اکرم رضایی در خصوص معرفی روستای آقداش و هنر گلیم‌بافی این روستا اظهار کرد: روستای آقداش در ۸ کیلومتری شهرستان کلات واقع شده است. این روستا آخرین روستای بخش مرکزی شهرستان کلات با حدود ۱۷۰ خانوار است که حدود ۲۵۰ بافنده گلیم در این شهرستان مشغول به کار هستند.

وی ادامه داد: تفاوت گلیم آقداش با گلیم سایر مناطق در طرح‌هایی است که بافته می‌شود. اصولا طرح‌هایی که ما به کار می‌بریم کاملا متفاوت با بقیه مناطق است و شاخص‌ بودن کار بسیار مهم است. طرح‌هایی که در گلیم‌هایمان به کار می‌بریم همگی اصیل بوده و در صدد آن هستیم تا گلیم آقداش را به ثبت جغرافیایی برسانیم تا توسط برخی مورد سوءاستفاده قرار نگیرد.

این کارشناس صنایع‌دستی در خصوص آمار فرش‌های تولید شده در این منطقه عنوان کرد: در حال حاضر در روستای آقداش بالغ بر ۲۰۰۰ تخته فرش در سال تولید می‌شود. این گلیم‌ها در ابعاد ۶۰ در ۹۰ سانتیمتر، ۱ در ۲ متر ، ۱.۲۰ در ۱.۰۸، ۳ در ۲.۵، ۱.۲۰ در ۳ و ۱.۵ در ۳ متر تولید می‌شود.

داستان‌های زیبا پشت طرح‌ها و نقشه‌های گلیم‌بافی آقداش

رضایی خاطرنشان کرد: تاریخ گلیم‌بافی آقداش به ۲۰۰ الی ۳۰۰ سال قبل باز می‌گردد. ساکنان شهرستان آقداش در ابتدا قالی می‌بافتند و به مرور زمان به سمت گلیم‌بافی روی‌آورند. جالب اینجاست که نقشه گلیمی که در این روستا به کار می‌رود کاملا ذهنی بوده و از هیچ طرح یا هیچ فردی اقتباس نشده است. اصولا در طول این مدت هیچ استادی به ساکنان این روستا گلیم‌بافی آموزش نداده است.

وی اضافه کرد: در گلیم‌بافی این روستا بالغ بر ۴۰ طرح مورد استفاده قرار می‌گیرد که تمام آن‌ها ذهنی بافته می‌شوند. این نقشه‌ها تماما از داستان‌های عاطفی، خانوادگی، عاشقانه و حتی طبیعت الهام گرفته و تمامی اسامی، توسط گلیم‌بافان انتخاب شده است.

معیشت ۸۰ درصد روستاییان از گلیم‌بافی تامین می‌شود

این کارشناس صنایع‌دستی تصریح کرد: مردم روستای آقداش علاقه زیادی به بافت گلیم دارند و این حرفه در شرایط خشکسالی که اوضاع بدی را برای کشاورزان رقم زده است کمک خوبی به لحاظ اقتصادی برای آنان بوده است. شغل اصلی در این روستا دامداری و کشاورزی است، اما معیشت حدود ۸۰ درصد ساکنان آقداش از طریق بافت گلیم می‌گذرد. در این روستا اکثر دختران و زنان در سنین مختلف و با تحصیلات متفاوت مشغول به بافت گلیم هستند، به عبارتی این کار به حرفه‌ای فراگیر در روستا تبدیل شده است.

اصطلاحاتی چون رج در بافت گلیم آقداش مطرح نیست

وی افزود: همانطور که گفته شد روش بافت گلیم در شهرستان آقداش با دیگر مناطق بسیار متفاوت است. همچنین بافت گلیم خاص آقداش با تولید فرش می‌تواند متفاوت باشد؛ چراکه در آن هیچ گره‌ای به کار نمی‌رود و به هیچ عنوان نمی‌توان از اصطلاحاتی چون رج و سرشماری برای آن استفاده کرد.

رضایی در خصوص رنگ‌های مورد استفاده در این گلیم‌ها خاطرنشان کرد: رنگ‌هایی که در گلیم آقداش به کار می‌روند اصیل و طبیعی هستند که از جمله آن‌ها می‌توان به قرمز روناسی، آبی، زرد، سبز، سرمه‌ای لاکی، کرمی و سفید اشاره کرد. هر کدام از این رنگ‌ها از نوعی ماده طبیعی گرفته می‌شوند، برای مثال رنگ سبز از پوست گردو و رنگ زرد از نوعی گیاه که به زبان ترکی آن را «زلر» می‌نامیدند، گرفته می‌شود. بافندگان در این روستا اصولا صفر تا صد کار را خودشان از جمله ریسیدن مواد اولیه تولید گلیم، تاب‌دادن و رنگ‌کردن انجام می‌دهند.

وی در مورد بازارهای فروش این نوع گلیم تشریح کرد: متاسفانه به خارج از کشور صادرات نداریم و می‌توان گفت تا امروز هیچ نهاد و شخصی از ما در این مسیر حمایت نکرده است. گلیم آقداش تا ۶ سال پیش در سطح کشور مطرح نبود و در طول این مدت تلاش کردیم تا این نوع گلیم در استان و حتی کشور به خوبی معرفی شود.

این کارشناس صنایع‌دستی اضافه کرد: در گذشته اما گلیم آقداش بیشتر در سطح نمایشگاه‌های استانی و محلی دیده می‌شد، اما اخیرا شرکت در نمایشگاه‌های شهرهای مختلف از جمله تهران باعث شناخته‌تر شدن این نوع گلیم شده است. البته فضای مجازی در سال‌های اخیر برای معرفی گلیم این منطقه بسیار کمک کرده است.

رضایی در مورد فروش گلیم‌های آقداش تشریح کرد: قبل از دوران کرونا فروش بسیار خوبی داشتیم و در سفر به شهرستان‌های مختلف به راحتی از ۱۰۰ گلیم بالغ بر ۹۶ گلیم به فروش می‌رسید. همچنین در این سال‌ها به واسطه فروش قابل توجه گلیم‌ها و استقبال زیاد سعی کردیم با ایجاد تغییراتی از جمله تغییر در ابعاد از رنگ‌های شادتر و طرح‌های به‌روزتر استفاده کنیم.

دختران روستای آقداش در هفت سالگی باید کار گلیم را فراگرفته باشند

وی در خصوص توسعه این حرفه و حمایت‌های صورت‌گرفته از آن گفت: این حمایت‌ها تا امروز بالاتر از چند وام ۵ یا ۱۰ میلیون تومانی نبوده است. هیچ اقدام به خصوصی تا امروز برای گلیم آقداش و بافندگان این حوزه انجام نگرفته است. در این روستا تمام دختران تا رسیدن به سن هفت سالگی کار بافت گلیم را فرا می‌گیرند در غیر این صورت برای آن‌ها عیب بزرگی به حساب می‌آید؛ با این وجود تعداد زیادی بافنده در این روستا مشغول به کار هستند و تعداد زیادی گلیم بافته شده برای فروش وجود دارد.

منبع: ایسنا

تجربه‌ای به‌یادماندنی در بازدید از موزه‌ مردم‌شناسی تربت‌ جام

رباط جام بنایی چهار ایوانی است که در بخش جنوبی خیابان کوثری شهر تربت‌ جام قرار دارد. امروزه ورودی بنا در شمال آن واقع شده است که فضای ورودی رباط به هشتی وسیعی منتهی می‌شود. ایوان‌های شمالی و جنوبی آن به فضای مکملی می‌رسد که به یاری پایه‌های آجری به چشمه‌طاق‌ها تبدیل شده است.

نمای بیرونی آن دارای دیوار اصلی و سه برج است. فضای داخلی رباط شامل ایوانچه‌هایی است که به حجره‌ها منتهی می‌شوند. از بخش‌های مهم این اثر فضای شاه‌نشین آن محسوب می‌شود که در بخش فوقانی هشتی ورودی غربی با پوشش گنبد عرق چین و تزئینات کاربندی احداث شده است.

با عنایت به سبک معماری می‌توان آن را مربوط به دوران تیموری دانست. «موزه مردم‌شناسی تربت جام» در قسمت شمالی این مجموعه در خرداد ماه ۱۳۸۶ به همت کارشناسان اداره‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی طراحی و اجرا شده است.

نوازندگان سنتی تربت‌ جام

موسیقی نواحی از دیرباز در منطقه تربت جام رواج داشته و ساز دوتار چنان در زندگی غالب مردم حضور یافته که در رنج‌ها و شادی‌ها هم‌دل و هم‌درد آنان گشته و یکی از برجسته‌ترین نمادهای فرهنگی مردم آن ناحیه شده است. از مقام‌های رایج در موسیقی تربت جام می‌توان به مقام‌های الله، نوائی و کبک زری اشاره کرد.

کارگاه ساخت و ساز و نمایش سازهای تربت‌ جام

در این غرفه کارگاه ساخت و سازهای سنتی منطقه بازسازی شده است. هنرمندان ساز گاهی با ساخت دوتار، سه‌تار یا سازهای کوبه‌ای نظیر دهل، دایره و سرنا و ساخت ابزارهای چوبی کوچک نظیر ماکو، دسته چوبی ابزار، مازولاق و… سرگرم می‌شدند. ابزار کار آن‌ها شامل تیشه، اسکنه، رنده، مغار، تیر، سوهان، اره و چکش است. همچنین در غرفه‌ای دیگر، سازهای منطقه اعم از دوتار و سه‌تار، دف، دایره، تنبک، سرنا به نمایش درآمده‌اند.

تجربه‌ای به‌یادماندنی در بازدید از موزه‌ مردم‌شناسی تربت‌ جام

قالی و قالیچه‌بافی

قالی‌بافی یکی از صنایع بافندگی شهرستان تربت جام است که اکنون مرکز تولید قالیچه‌های اصیل است. قالیچه‌ها و قالی‌های تربتی از نوع بافت یک پود هستند و گره‌های آن از نوع فارسی است. همچنین از موی بز در کناره پیچ فرش‌ها استفاده می‌کنند و فرش‌ها دارای چله‌ای پشمی‌اند. مهم‌ترین مشخصه قالیچه‌های تربتی امتزاج طرح‌ها و نقوش افغانی با نقوش عشایری است. از نقش‌های مهم قالی در تربت می‌توان به نقوش بازوبندی، قاب آیینه، سه قاب، چشمه گلی و طرح جانمازی اشاره کرد. در تربت، قالی بر روی دارهای زمینی و دیواری بافته می‌شود و الیاف پشم و نخ‌های پنبه‌ای عمده‌ترین مواد به کاررفته در این قالیچه‌ها است.

گلیم‌بافی تربت‌ جام

در شهرستان تربت جام گلیم بافان عموما به کار بافتن می‌پردازند. نقوش این بافته‌ها نقوشی ساده و ابتدایی است که از بن‌مایه‌های هندسی، گیاهی و حیوانی سرچشمه می‌گیرند. ابزار کار آنان قیچی، دفتین، شانه، پشم یا کرک است. این بافته‌ها اغلب در روستاها و به همت زنان روستایی تولید می‌شوند.

عطاری و گیاهان دارویی

از گذشته‌های دور، عطاری‌ها به مثابه داروخانه‌ها در میان مردم ناحیه خراسان شهرت داشتند و بنیان طب سنتی این سرزمین را تشکیل می‌دادند. وفور گیاهان دارویی متنوع در دشت‌ها و صحراهای منطقه به غنای این دانش می‌افزاید و گستره طب گیاهی را وسعت می‌بخشد. از مهم‌ترین گونه‌های دارویی و ادویه در عطاری‌ها می‌توان به گل گاوزبان، اسطوخودوس، سه‌پستان، کاکوتی، زیره کوهی و غیره اشاره کرد. از میان عرقیات موجود در عطاری‌های سنتی می‌توان از عرق نعنا، مرزه، شاه‌تره، زیره، چهل‌گیاه و آویشن نام برد.

چادر عشایر تربت‌ جام

منطقه تربت جام با داشتن چراگاه‌ها و دشت‌های خرم، سرزمینی مناسب برای گله‌داری به شمار می‌رود. عشایر منطقه که عمدتا به کار دام‌داری مشغولند به دنبال یافتن چراگاه‌های مرغوب‌تر دائما در حال ییلاق و قشلاق هستند. از این رو اسباب و اثاثیه ساده و سبک دارند. در این غرفه نمایی از این زندگی بی‌تکلف به نمایش درآمده است.

رقص اَپر

یکی از مهم‌ترین وجوه فرهنگ عامه در تربت جام اعتقادات و باورهای آئینی آنان است که بخشی از آن اعتقادات در جامه رقص‌ها و حرکات موزون آئینی نمود یافته‌اند. رقص آپر یا افر یکی از این آئین‌هاست که فحوای آن با باورهای زراعی مردم منطقه مانند کاشت، داشت و برداشت و چگونگی شکل‌گیری آفرینش گره خورده است. از سایر رقص‌ها و حرکات آئینی تربتیان می‌توان چوب‌بازی، حتن و مراسم «الله بده تو بارون» را نام برد که برای تمنای باران انجام می‌دهند.

تجربه‌ای به‌یادماندنی در بازدید از موزه‌ مردم‌شناسی تربت‌ جام

رنگرزی سنتی

کلیه الیاف پنبه‌ای و پشمی پیش از آن که در دستان صنعت‌کاران و بافندگان هنرمندان بدل به بافته‌ای زیبا شوند، به حجره رنگرز رفته و با جادوی رنگ‌رزان به هیات الیافی الوان و درخشان در می‌آیند. رنگ‌رزی نیز یکی از فنون کهنی است که سال‌ها پیش انسان را در ساختن بافته‌های رنگین یاری داده است و از این رو رنگرزی یکی از حجره‌های موزه را به خود اختصاص داده است.

الیاف خالص ابتدا در پاتیل رنگ که مملو از رنگ‌های گیاهی، معدنی یا شیمیایی مخلوط با آب است داخل شده و با حرارتی ملایم که از کوره‌ای در زیر پاتیل نشأت می گیرد، با رنگ‌های همگن درآمیخته و الوان می‌شوند. آن‌گاه الیاف رنگ‌ شده را در پاتیل ثبوت ریخته و با استفاده از زاج رنگ را بر تن الیاف ثابت می‌کنند. سپس الیاف را در حوضچه شست‌وشو با آب می‌شویند تا رنگ‌های زائد جدا شوند و در پایان الیاف را به صورت کلاف بر داربست‌ها افکنده تا خشک شوند. در گذشته رنگرزان از رنگ‌های گیاهی نظیر پوست گردو، انار، زردچوبه و زعفران استفاده می‌کرده‌اند.

سفال‌گری

سفال‌گری یکی از مشاغل سنتی و صنایع‌دستی تربت جام است که در گذشته از رواجی نسبی برخوردار بوده است. سفال‌گران به علت وجود آهک در خاک منطقه ناگریز به ساختن ظروف قطور و سنگین بوده‌اند، لذا این هنر به دلیل مشکل فوق، امروزه از رواج افتاده است. ظروف دست‌ساز صنعت‌گران تربتی شامل خمره، کوزه، تغار، گلدان و قلک است.

تجربه‌ای به‌یادماندنی در بازدید از موزه‌ مردم‌شناسی تربت‌ جام

منبع:

پهلوان، مهرآسا؛ ۱۳۹۸؛ کتاب موزه‌ها و مجموعه‌داران خراسان رضوی؛ انتشارات درج سخن

ایسنا

گیوه بافی ملایر؛ هنر صنعتی در حال منسوخ شدن ‏

در منطقه غربی و جنوب غربی کشور به دلیل شرایط فرهنگی و جغرافیایی پوشیدن ” گیوه” از قدیم ‏رسم بوده است. گیوه، اصولا پای پوشی سبک، با دوام و مناسب برای راهپیمایی‌های طولانی در ‏مسیرهای ناهموار است، با توجه به این خصوصیات، اغلب افراد پیدایش آن را به روزگارانی خیلی ‏قدیم ‌تر از پیدایش سایر انواع پاپوش نسبت داده‌اند‎.‎

 هرچند نمی‌دانیم گیوه‌های ابتدایی از چه جنسی ساخته می‌شده و چه شکلی داشته،‌ اسنادی در دست داریم که نشان می‌دهد قرن هشتم هجری قمری دوران اوج استفاده از گیوه بوده است. گیوه بافی نمادی از مقابله و مقاومت زیبایی هنر ظریف دست در برابر جاده های سرسخت و سنگلاخی و به عبارتی نبرد و تقابل هنر و طبیعت است، به گیوه در اصطلاح محلی ” آژیه” گفته می شود.

گیوه ملایر با قدمت ۱۵۰ سال

رئیس میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری ملایر گفت: قدمت گیوه بافی در ملایر به بیش از ۱۵۰ سال پیش بر می‌گردد و از هنرمندان قدیمی گیوه باف در ملایر می توان به آقایان کریمی، رنجبر و علی اکبر قلعه اشاره کرد.

ابراهیم جلیلی در گفت‌وگو با ایسنا افزود: در حال حاضر قربان رنجبر در چهار سوق بازار سنتی و قلعه فعال  است، همچنین پنج نوع گیوه به نام‌های آجیده، زیر آج، سنه جونی، گیوه ماشینی و زیر گاومیش، در ملایر بافته می شود.

وی با بیان اینکه گیوه دوزی ملایر هنری است که مهجور مانده و در حال منسوخ شدن است، اظهارکرد: درحال حاضر به دلیل گرانی مواد اولیه، نبود بازار فروش، تولیدات گیوه کاهش یافته است، اما در گذشته گیوه های تولید شده هنرمندان ملایری به نهاوند، خرم آباد و اراک و اهواز و… فرستاده می شده است.

گیوه دوزی ملایر؛ هنر صنعتی در حال منسوخ شدن ‏

جلیلی با تأکید بر اینکه این اداره آمادگی حمایت از این هنرمندان برای آموزش و توسعه هنر فوق را دارد، ادامه داد: گیوه سنتی انواع گوناگونی دارد و تقسیم بندی انواع گیوه بر اساس نوع بافت رویه، مواد استفاده در زیره و اتصال دو تکه کفش به هم صورت می گیرد.

رئیس میراث فرهنگی ملایر در این باره توضیح داد: ” گیوه سنتی ملکی”، دارای رویه‌ ای نفیس و گران قیمت بوده و پنجه درازی است؛ رویه‌اش بلندتر از گیوه ‌های سنتی دیگر بوده و به قسمت پشت آن نیز یک قطعه چرم دوخته می‌شود.

وی با بیان اینکه تخت این نوع  گیوه از پارچه های نخی و لباس های مندرس کرباسی تهیه می شد و امروزه بیشتر از شلوارهای کهنه لی در ساخت آن استفاده می شود، خاطرنشان کرد: پود آن از این پارچه ها و به شکل نوارهایی نازک تهیه می شود و تار آن از پوست گاو است.

جلیلی با اشاره به اینکه پنجه و پاشنه تخت را از پوست گاو تهیه کرده و بعد از اتصال تار و پود به هم، دور آن را حاشیه زده و اضافات آن را می برند، گفت: تخت درست می کنند که به آن ” تخت کهنه‌ای”  یا ” تخت ملکی ” می گویند.

این مقام مسئول در مورد گیوه آجیده یا آجده، توضیح داد: تفاوت این گیوه سنتی با ملکی در این است که رویه ‌آن درشت باف بوده و کف آن هم تخت ‌چرمی بخیه‌ دار است، گیوه سنتی تخت چرمی نیز بسیار شبیه کفش‌های معمولی بوده و تخت آن چرمی است، از این نوع گیوه بیشتر در شهرها استفاده می شود و بر همین اساس آن را  گیوه شهری نیز نامیده اند.

رئیس میراث فرهنگی ملایر بیان کرد: ” گیوه لته ‌ای” تفاوت اصلی‌اش با سایر انواع گیوه در این است که در تخت آن تنها از تکه‌های کهنه پارچه که در اصطلاح به  آن لته‌ای گویند، استفاده می شود، “گیوه تخت لاستیکی”، نیز نوعی گیوه درشت باف و ارزان قیمت است که دارای زیره‌ پلاستیکی است.

جلیلی خاطرنشان کرد: “گیوه ابریشمی”، نوعی گیوه تزئینی و تشریفاتی بوده که تخت آن چرمی یا لاستیکی است اما بافت این تخت بسیار ظریف است، همچنین رویه‌ این نوع گیوه از نخ ابریشمی رنگین بافته می‌شود و گاهی نیز با منجق‌دوزی همراه است .

وی در مورد ” گیوه کردی یا کلاش” افزود: این نوع گیوه که موضوع اصلی این تحقیق  است خاص مناطق کردنشین کشور بوده و محل اصلی تولید آن ناحیه اورامانات بوده و مهمترین ویژگی که  کلاش را از سایر انواع گیوه مشخص می کند مواد بکار رفته در آن است.

این مقام مسئول بیان کرد: رویه این نوع گیوه از نخ پنبه ای بافته شده و زیره آن از پارچه فشرده ساخته می شود و بر همین اساس  کلاش کفشی سبک، نرم، قابل انعطاف و متناسب با محیط کوهستانی است.

استاد گیوه دوزی ملایر

در بازار سنتی ملایر دنبال مغازه و یا حجره گیوه دوزی می گردم و فقط یک مورد را پیدا می کنم؛ این هنر- صنعت در ملایر سال هاست که رو به فراموشی گذاشته و متأسفانه در حال منسوخ شدن است.

گیوه دوزی ملایر؛ هنر صنعتی در حال منسوخ شدن ‏

در چهار سوق اصلی بازار ملایر وقتی رو به منطقه طالقانی حرکت می کنی، در راسته عطاران به یک حجره کوچک سه متری می رسی، که پیرمردی در آن به کار بافت و دوخت گیوه مشغول است؛ نامش”حاج قربان رنجبری” است؛ متولد ۱۳۱۶ در ملایر که سالیان سال است در این شهر مشغول فعالیت بوده و هست.

سرش خلوت و مشغول زدودن زواید یک گیوه کوچک بافته شده برای پسر بچه ای دو، سه ساله است، جلو می روم و بعد سلام و احوال پرسی می خواهم تا با او در مورد کارش مصاحبه کنم، به صندلی کهنه و فرسوده ای که آن طرف تر است، اشاره می کند و می خواهد تا بنشینم تا هم صحبت کنیم و هم او به‌کارش ادامه بدهد.

حجره اش آنقدر کوچک است که حتی خودش به سختی درش جای می گیرد، تمام گیوه ها از سقف تا کف آویزان شده اند، دستگاه کارتخوان و تلفن داخل حجره اش ناخودآگاه لبخند را گوشه لبم می نشاند؛ به نوعی” تداخل ناموزون تکنولوژی و سنت” را تداعی می کند…

همانطور که من سوال می پرسم “حاج قربان رنجبری” با جدیت کارش را ادامه می دهد و کمتر سرش را بلند می کند، می گوید: متولد ۱۳۱۶ در ملایر است و از کودکی کار گیوه بافی را شروع کرده و تاکنون که ۸۴ سال از خدا عمر گرفته از همین حرفه ارتزاق کرده است.

استاد گیوه دوزی ملایر با بیان اینکه وقتی بچه بودم، مادرم من را سر این کار گذاشت، ادامه می دهد: مدتی هم کفاشی می‌کردم اما بعد تصمیم گرفتم همین جوالدوزی را به عنوان شغلم انتخاب کنم.

گیوه دوزی ملایر؛ هنر صنعتی در حال منسوخ شدن ‏

از او می پرسم که بازار کارش مشتری و خریدار دارد و او پاسخ می دهد: خیلی کمتر از گذشته شده، الان دیگر مردم کفش های کارخانه ای و ماشینی را می خرند نه کفش های دست دوز، مثلا در بعضی روزها یک جفت و بعضی روزها هم دو جفت کفش می‌فروشم؛ البته روزهایی هم هست که هیچ کفشی نمی‌فروشم ولی باز نا امید نیستم، چون روزی را خدا می‌رساند.

از زنانه و مردانه بودن گیوه ها و سایزهایی که می دوزد، سوال می کنم و او چوب دستی اش را برمی دارد و به گیوه های رنگی خوش بافت کنار مغازه اش اشاره می کند و می گوید: این گیوه های رنگی مختص خانم هاست، هر سایزی هم که مشتری بخواهد برایش می دوزم؛ از بچه دو ساله تا مرد ۱۰۰ ساله.

در مورد قیمت گیوه ها می خواهم برایم توضیح دهد و او همچنان که مشغول کارش است، می گوید: هر گیوه ای بنا بر دوخت، مدل و مواد اولیه اش قیمتش فرق می کند؛ یک گیوه بچه گانه از ۱۰۰ هزار تومان شروع می شود تا گیوه اندازه یک مرد جا افتاده ۵۵۰ هزار تومان، تفاوت قیمت این کفش‌ها به خاطر زیره آنهاست، زیره‌های چرمی از زیره‌های پلاستیکی گران ‌تر هستند.

می گویم:” حاج آقا رنجبری” گیوه دوزی دیگر دارد منسوخ می شود، حیف است که این همه تجارب را به دیگران آموزش ندهید” و او تأیید می کند و حرفم را پی می گیرد و می گوید: سال ها قبل شاگرد داشتم اما دیگر الان کسی پی این شغل ها نمی آید، یک بار هم میراث فرهنگی کارگاه گذاشت و من در آن آموزش دادم، اما دیگر توان و حوصله اش را ندارم. من با قناعت توانستم این همه سال با این شغل روزگار بگذرانم اما الان جوان‌ها اهل قناعت نیستند و این کار هم درآمد کافی ندارد، برای همین برای جوان‌ها صرف نمی ‌کند وارد این کار شوند.

از او می خواهم تا در مورد فواید و مزایالی این نوع پاپوش بگوید و او با اشاره به نوع دوخت گیوه ها، توضیح می دهد: این کفش ها  برای سفر، پیاده روی، کمر درد و پا درد مناسب هستند و مردم می‌ توانند به راحتی از آن استفاده کنند، پا در این کفش ها عرق نمی کند، گیوه به علت بافت نخی و درزهای بین بافت رویه کفش مانع ایجاد بوی بد پا می شود و تا حدود دو، سه سال هم دوام می آورد.

حاج قربان رنجبری در مورد مواد اولیه گیوه‌ بافی، می افزاید: موادی که در محل تهیه می‌شود شامل پوست گاو، پیه ‌نری گاو و نخ تابیده است و موادی که از خارج محل تهیه می‌شود به دو قسمت تقسیم می‌شود؛ برای گیوه‌های تخت زیره‌ای که شامل رنگ، پارچه نازک نخی، کتیرا و نخ تابیده (قرقره) است و برای گیوه‌های طرح جدید مثل تخت چرمی و پلاستیکی، شامل میخ پوست دباغی شده، پاشنه‌های لاستیکی، کف لاستیکی، چسب، پوست نری گاو، پارچه نخی و موی بز می‌شود.

 دیگر وقت اذان رسیده و پیرمرد خسته کار به نظر می رسد، بعد از تشکر و خداحافظی در راه با خودم می اندیشم که اگر این گیوه‌ها مطابق مد روز تولید می‌ شدند، می ‌توانستند برای جوان ‌ترها جذاب باشند. با وجود اینکه کار گیوه‌فروشی از رونق افتاده اما همچنان از لحاظ کارایی و کیفیت جزو بهترین پاپوش‌ها محسوب می‌شود و می‌توان با ایجاد خلاقیت و نوآوری در مدل  و طراحی رویه این گیوه‌ها، جوان‌ها را به پوشیدن این پاپوش‌ها ترغیب کرد.

به هر حال اگر می‌خواهید در فصل تابستان یک کفش سبک، خنک و زیبا را پا کنید، به شما پیشنهاد می‌کنم که از ملایر چند جفت گیوه خوش بافت تهیه کنید.

منبع: ایسنا

دیوار سدار بندر خمیر

دیوارها به طور سنتی برای دفاع ساخته شده اند تا وظیفه محافظت از حریم خصوصی، محافظت از مردم یا یک منطقه خاص و همچنین جلوگیری از خطر نفوذ بیگانگان را بر عهده داشته باشند. ساخت دیوار، برای محافظت قدمتی تاریخی دارد. شاید تنها چیزی که در قرن‌های گذشته تغییر کرده است، عاملی است که سازندگان سعی داشته‌اند با ساخت دیوار از خود در برابر آن محافظت کنند.

کارکرد دیوارها

اصولاً دیوار در ایران به دلیل جدا دانستن درون از بیرون، شهر از غیر شهر، منظوم از آشفتگی و آشنا از ناآشنا کاربرد می‌یافت و شاید بتوان عبارت یک آسمان و دو زمین را در همین ارتباط مطرح کرد بدین معنا که یک دیوار پدیدآورنده دو حوزه زمینی متفاوت است. مسیر دیوار شهرها هم عموماً از عوامل طبیعی موجود در منطقه پیروی می‌کردند و تنها آنجایی که حدود طبیعی قادر نبود شهر را پناه دهد، دیوار مصنوعی بااهمیت‌تر جلوه می‌نمود. این دیوار مصنوعی با اشکال مختلف گاه هندسی و منظم و گاه غیر هندسی و بی‌شکل ساخته می‌شدند. به‌عنوان نمونه شهر اردشیر خوره فیروزآباد، دیواری گرد به قطر ۲ کیلومتر آن را فراگرفته است. از نمونه‌های غیر هندسی بسیار فراوان، می‌توان شهر بم را نام برد.

کارکرد اصلی دیوار تأمین امنیت و دفاع از شهر بوده است اما درعین‌حال به‌عنوان یک عنصر محدودکننده و بازدارنده نیز عملکردی کارآمد داشته است. از توسعه نامطلوب و بی‌برنامه و همچنین از تخریب و ساخت‌وساز در مزارع و اراضی کشاورزی حاشیه شهرها جلوگیری می‌کرده است. در حقیقت دیوار شهرها به‌عنوان اهرمی برای کنترل شهر بوده است.

به بیانی دیگر دیوار برپادارنده مدیریت سازمان‌یافته‌ای است که در ایجاد تعادل درونی شهر به کار می‌رود.

بنابراین درگذشته از طریق ظرفیت‌های بالقوه و بالفعل طبیعی از طریق نهرها، رودخانه‌ها، ارتفاعات و…و یا عناصر ویژه مصنوعی همچون حصار و بارو، بخش عمده‌ای از نیاز به امنیت شهرها محقق می‌شده است.

دیوار سدار

دیوار و برج سدار در کیلومتر ۵ جاده خمیر – بندرعباس بر روی بلندای تپه‌ای واقع‌شده‌اند. این دیوار متعلق به دوره زندیه – قاجار است. در کتب و منابع تاریخی، تصویری از آن موجود نیست، تنها در کتاب سدید السلطنه کبابی در بخشی که در مورد بندر خمیر صحبت کرده، توصیفی نیز از این دیوار آورده است: «ازآنجاکه چون حرکت نمایند به منطقه‌ای رسیده موسوم به سدار بر وزن جدار عبارت از دیواری است که با سنگ و ساروج از فراز کوه به دریا کشیده‌اند تقریباً به امتداد صد درع شاه چهار سنگر و دو برج و دروازه‌ای برای آن دیوار قرار داده‌اند برای ممانعت ورود خصم، حال همه آن‌ها در شرف انهدام است. در افواه سکنه آن حدود شایع است که این بنیان را خواجه محمد طاهر نامی بنانهاده، خواجه مزبور قبل از سلسله خوانین کنونی بستک در دژگان کلانتر بوده است.»

در مورد دوره ساخت نیز در همین کتاب اشاره‌شده است که «… در جنوب و بدایت محله تپه‌ای است که به زکی خان اشتهار دارد گویند آنجا برج بوده و یقیناً منسوب به زکی خان زند است، چون کریم‌خان زند را سال‌ها با خوانین بستک جنگ بود.»

ازآنجاکه در کتاب سدید السلطنه احداث دیوار سدار را به خواجه محمد طاهر نسبت داده‌اند و این خواجه قبل از خوانین بستک کلانتر دژگان بوده احتمالاً این بنا در دوره زندیه یا افشاریه ساخته‌شده است.

درجایی دیگر به برج‌ها و دیوار دفاعی در مسیر بندرعباس، خمیر اشاره‌شده است، اما تعداد برج‌ها سه و به چند برج دیگر در نزدیکی آن‌ها هم اشاره‌شده است. همچنین مصالح ساختاری سنگ و گچ قیدشده است.

«مابین قریه پل که به مسافت سه فرسخ در طرف مشرق خمیر واقع است و بندر خمیر سه برج محکم با گچ و سنگ در سه کوه ساخته‌شده و چند برج دیگر هم به خط مستقیم از کنار جاده تا برج‌های سر کوه بناکرده‌اند. در پای برجی که در کنار راه واقع است یک لوله توپ دهن‌پر بدون اراده (عراده) و سایر ادوات افتاده که در ۲۷ سال قبل که حسین‌خان بهارلو برای غارت به آن صفحات می‌رفته است، آن توپ را از خمیر به مکان مزبور برده‌اند که در آنجا مانده و به‌مرورزمان مندرس شده است.»

وضعیت کنونی دیوار سدار

در حال حاضر تنها در حدود ۶۰ متر از دیوار با ارتفاع متغییر باقی‌مانده و در حدود ۷۰ متر نیز کاملاً از بین رفته و مصالح ساختاری آن بر روی زمین ریخته و تنها مبین خط امتداد دیوار است. ضخامت دیوار در پایه‌ها ۷۵-۶۰ سانتیمتر و در بالای دیوار به ۱۵ سانتیمتر هم می‌رسد و حتی در بعضی قسمت‌ها ضخامت در پایه نیز کم است. در حدود فاصله صد متری از آن‌یک برج با قطر حدود دو متر و دیوار متصل به آن حدود ده متر واقع‌شده است. احداث جاده باعث قطع دیوار شده است. در امتداد دیوار به سمت جنگل‌های حرا، بقایای سنگی دیوار را هنوز می‌توان پیدا کرد.

مسیر دسترسی در سال ۱۳۸۵ توسط اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی با احداث پله‌های سنگی، سهل و آسان شده است. این پله‌ها فقط جهت دسترسی به دیوار سدار است.

برج و دیوار سدار ۱

برج و دیوار سدار شماره یک در ارتفاع ۱۹۳ متر از سطح دریا قرارگرفته است. آثار به‌جای مانده از امتداد دیوار دفاعی سدار و بخشی از برج آن به‌صورت تلی از قلوه‌سنگ باقی‌مانده است و این سازه در حدود ۲۰۰ متر از سطح زمین قرار دارد و راه دسترسی به آن از جاده ایستگاه مخابراتی امکان‌پذیر است. دوره فرهنگی آن زندیه – قاجاریه است.

پناهگاه سدار

این پناهگاه در ارتفاع ۱۰۲ متر از سطح دریا قرارگرفته است و در فاصله ۸۰ متری ارتفاع دیوار سدار ۱ حفره‌ای در دل کوه سدار، شمال ایستگاه مخابرات وجود دارد. که محل استراحت نگهبانان و یا اینکه به‌عنوان کمینگاه و مکان دیده‌بانی مورداستفاده قرار می‌گرفت. دوره فرهنگی پناهگاه سدار نیز زندیه – قاجاریه است.

برج و دیوار سدار ۲

این بنا در ۵ کیلومتری شرق بندر خمیر و در شمال جاده بندرعباس – خمیر در ارتفاعات سدار قرار دارد که از جنوب به جاده اصلی و ساحل دریا محدود می‌شود. این بنا به‌صورت درازا از ارتفاعات تا سطح زمین و تا ساحل دریا ادامه داشته است و جهت آن شمالی جنوبی است. بخش دیگری از این بنا که به دلیل تخریب دیوار از آن جداشده در حدود یک‌صد متری دیوار سدار است که شامل برج و بخشی از دیوار است.

درازای دیوار سدار در حال حاضر ۸۷ متر، ضخامت ۳۵ سانتیمتر و بلندای حد متوسط آن ۱۰۵ متر است. این دیوار دارای یک برج در ابعاد ۳×۲ متر است که تخریب‌شده است.

آثار بخش دیگر دیوار که در یک‌صد متری شرق ارتفاعات دیوار سدار قرار دارد دارای یک برج تقریباً بیضی‌شکل با قطر ۶ متر که در حال حاضر از بلندای آن ۸۰ سانتیمتر باقی‌مانده و از دیوار متصل به برج ۱.۵ متر باقی‌مانده است.

در دیوار سدار تیرکش‌هایی به‌اندازه‌های ۱۰×۱۰ و ۸×۱۰ تعبیه‌شده است. مصالح به‌کاررفته در دیوار سدار سنگ‌های بی‌شکل و ملاط ساروج است.

آثار ادامه دیوار در ساحل مشاهده می‌شود که حدود ۲۱۲ متر است و سه برج در آن بکار رفته که فاصله برج‌ها از یکدیگر جنوب به شمال ۸۲.۶۵ و ۶۵ متر است. طول این دیوار از بالاترین قسمت ارتفاعات سدار ۴۰۰ متر تخمین زده‌شده است. در محدوده دیوار تعدادی قطعات سفالی جمع‌آوری‌شده است.

ساختار دیوار

ازنظر باربری دیوارها به دو نوع باربر و غیر باربر در بنا مورداستفاده قرار می‌گیرند. به دیوارهای باربر اصطلاحاً جرز یا پایه ستون و به دیوارهای غیر باربر اسپر می‌گویند. دیوار غیر باربر بیشتر نقش جداکننده را دارد به‌این‌ترتیب که اگر از بنا حذف شوند تأثیری در ایستای ساختمان ندارند و می‌توان حتی آن‌ها را برداشت. در دیوار سدار، دیوارها تنها بار خود را تحمل می‌کنند و می‌توان آن را در دسته دیوارهای پرس قرارداد.

پرس به دیوارهای ساده و صاف می‌گویند. به همین جهت هیچ‌گونه پشت‌بندی جهت جلوگیری از رانش دیوار وجود ندارد و همچنین در طول دیوار هیچ‌گونه کلاف عمودی و افقی قرار داده نشده است. ساختار دیوار از سنگ‌های لاشه و قواره است که از سنگ لاشه برای پرکنندگی استفاده کرده‌اند و ملاط بکار برده شده ملاط گچ آهک است.

منابع:

– محمدعلی خان سدیدالسلطنه بندرعباسی کبابی. تصحیح: احمد اقتداری. ناشر: امیرکبیر، تهران، ۱۳۸۶

* گزارش: عباس نوروزی/ سرپرست معاونت میراث‌فرهنگی استان هرمزگان

قینرجه نیر، دومین چشمه آبگرم کشور

استان اردبیل یکی از مناطق گردشگری مهم در کشور است که از ویژگی‌های این استان آب و هوای مطبوع و خنک این منطقه در فصل بهار و تابستان و نیز طبیعت بکر و زیبای آن است که همه‌ساله گردشگران مختلفی را از مناطق مختلف ایران و خارج از کشور به سوی خود فرا می‌خواند.

چشمه‌های فراوان به خصوص چشمه‌های آبگرم در استان اردبیل چشم‌اندازهای زیبایی را خلق می‌کنند که این چشمه‌ها عمدتا در شهر سرعین و حوالی شهر نیر پراکنده شده‌اند و این دو شهرستان به چشمه‌های آبگرم شهرت دارند.

در ۳۶ کیلومتری جنوب غرب شهر اردبیل و پنج کیلومتری شهر نیر در حوالی روستای ایلانجق دومین چشمه آبگرم استان اردبیل و ایران با درجه حرارتی معادل ۷۰ درجه سانتیگراد واقع شده که از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

چشمه آبگرم قینرجه در جوار جاده نیر به سراب قرار گرفته که در شمال این چشمه روستای قره تپه، در شرق روستای برجلو، در غرب روستای ایلانجق و در جنوب روستای بلقیس‌آباد واقع شده که فاصله این چشمه تا کوه آتشفشان سبلان ۲۴ کیلومتر بوده و این آتشفشان در شمال غرب این چشمه واقع شده است.

این چشمه بسیار بکر و دست نخورده بوده که فاصله این چشمه تا شهر سرعین ۱۹ کیلومتر بوده و در جنوب غرب این شهر واقع شده و یک چشمه بسیار گرم است که در جوار آن یک دیواره قرار گرفته که بلااستفاده باقی مانده است.

قینرجه در ارتفاع ۱۷۰۴ متری از سطح دریا واقع شده و نسبت به مناطق مجاور خود در ارتفاع پست‌تری قرار دارد، پهنای مجرای این خروجی ۱۰ متر و طول آن ۱۲ متر بوده و ۱۲۰ متر مربع سطحی است که حوضچه مانندی را تشکیل داده و آب ابتدا در آنجا جمع شده و سپس سرریز آن ناحیه تخلیه می‌شود.

دمای این چشمه ۷۰ درجه سانتیگراد بوده و دبی متوسط آن سه لیتر در ثانیه است که از این نظر دومین چشمه آب گرم استان اردبیل را بعد از چشمه قینرجه مشکین‌شهر که از دمایی در حدود ۸۰ درجه برخوردار است، دارد و می‌توان چنین استدلال کرد که این چشمه بایستی دومین چشمه آبگرم کشور به شمار آید.

وجود چشمه‌های متعدد آبگرم در جوار قینرجه

در جوار این چشمه و در روستاهای واقع در شرق و غرب این چشمه نیز چشمه‌هایی با درجه حرارت‌های پایین‌تر قرار گرفته است که تماما از ترکیب شیمیایی کلرور سدیک و بی‌کربناته تشکیل شده‌اند، در شرق این چشمه روستای برجلو واقع شده که چشمه برجلو نیر درجه حرارت آن ۵۰ درجه بوده که ۲۰ درجه از چشمه قینرجه سردتر است.

در غرب چشمه قینرجه نیز چشمه ایلانجق واقع شده که دمای آن ۴۸ درجه بوده و ۲۲ درجه از قینرجه خنک‌تر است. مقایسه‌ای بین چشمه قینرجه با ۲۰ چشمه واقع در جوار آن صورت گرفته که جایگاه آن را نسبت به چشمه‌های هم‌جوار نشان می‌دهد.

این منطقه ناحیه‌ای صخره‌ای است که در ۲۴ کیلومتری کوه آتشفشان سبلان و در محدوده جنوب شرق این کوه واقع شده و نسبت به مناطق همجوارش از ارتفاع کمتری که معادل ۱۷۰۴ متر بوده، قرار گرفته است.

وجود آبگرم‌هایی نظیر قینرجه، بورجلو، سقزچی، ولیعصر و قره‌شیران که درجه حرارت بعضی از آن‌ها تا ۷۰ درجه سانتیگراد نیز ثبت شده است و برای درمان امراض پوستی، جلدی و اعصاب مفید تشخیص داده شده است و وجود منطقه زیبای بولاغلار در مجاورت شهر نیر، آب و هوای خنک و طبیعت سبز و دل‌چسب فصول بهار و تابستان حاکی از پتانسیل مطلوب شهرستان برای گردشگری و توریسم است.

تبدیل قینرجه به یکی از اهداف مهم گردشگری اردبیل

منطقه چشمه آبگرم قینرجه نیر که در جوار آن چشمه‌های آبگرم فراوانی واقع شده است در صورت معرفی مطلوب و بهینه می‌تواند یکی از اهداف گردشگری مهم در استان و کشور باشد.

در مورد چشمه آب گرم قینرجه بایستی به این نکته اشاره کرد که عبارت قینرجه به زبان ترکی به معنی جوشان است که اشاره‌ای به درجه حرارت بالای آن که معادل ۷۰ درجه سانتیگراد است، دارد.

ثبت ملی چشمه آبگرم قینرجه

نادر فلاحی مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اردبیل با اشاره به ثبت ملی قینرجه گفت: «با توجه به قابلیت و ظرفیت این چشمه آبگرم و در راستای حفاظت و صیانت از این چشمه طبیعی و بکر و نیز معرفی و شناساندن آن به گردشگران با تشکیل پرونده و پیگیری برای بررسی و ثبت آن، امسال شاهد ثبت چشمه آبگرم قینرجه در ردیف آثار ملی بودیم.»

او ادامه داد: «این امر زمینه برای توسعه اقدامات در راستای رونق گردشگری در این منطقه را فراهم می‌کند که در این زمینه تلاش همه‌جانبه‌ای انجام می‌شود تا بتوانیم شاهد توسعه گردشگری در این منطقه باشیم.»

فلاحی افزود: «در کنار این چشمه جوشان که یک ظرفیت بکر گردشگری به شمار می‌رود، جاذبه‌های مهمی برای جذب گردشگران از قبیل طبیعت زیبا و دست‌نخورده و چشم‌اندازهای طبیعی و نیز آب و هوای مطبوع نیز در منطقه وجود دارد که می‌تواند گردشگری این منطقه را شکوفا کند.»

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان اردبیل بیان کرد: «با توجه به ثبت این اثر طبیعی در ردیف آثار ملی بیش از گذشته زمینه برای معرفی آن فراهم شده و شاهد حضور سرمایه‌گذاران در این منطقه خواهیم بود.»

منبع: میراث آریا

فناوری جدیدی که سفر را آسان‌تر می‌کند

فناوری سفر یک اصطلاح گسترده است که برای توصیف کاربرد فناوری اطلاعات، تجارت الکترونیک و راه‌حل‌های فناوری مشابه در زمینه‌های گردشگری، مسافرت و مهمان‌نوازی استفاده می‌شود. فناوری هتل و گردشگری ممکن است برای کمک به مشاغل و کارمندان آنها، بهبود تجربه سفر برای مشتریان یا هر دو در نظر گرفته شود.

در نهایت، اهداف یا انگیزه‌های پیاده‌سازی فناوری سفر شامل خودکارسازی سفر و فرآیندهای مرتبط، صرفه‌جویی در زمان، کاهش هزینه‌ها و ایجاد یک تجربه سفر یکپارچه‌تر برای مصرف‌کنندگان است. این فناوری را می‌توان برای بهبود تجربه مشتری قبل، حین و بعد از سفر به کار گرفت.

چرا فناوری سفر برای مشاغل فعال در صنعت گردشگری و سفر مهم است؟

فناوری سفر می‌تواند به کسب و کارها کمک کند تا فرآیندهای خود را ساده کنند یا حتی فرآیندهایی را که به طور سنتی به مشارکت فعال انسان نیاز دارند، خودکار کنند. این به طور بالقوه می‌تواند به یک کسب و کار کمک کند تا نیازهای کارکنان را کاهش دهد، هزینه‌ها را کاهش دهد و میزان درآمدی را که تولید می‌کند افزایش دهد و منجر به بهبود نتایج مالی شود.

علاوه بر این، فناوری می‌تواند از طریق بهبود دقت و راحتی به کسب و کارها کمک کند، در حالی که به طور همزمان به کاهش یا حذف خطای انسانی کمک می‌کند. با این حال، ضروری است که همیشه با آخرین روندهای فناوری گردشگری همراه باشید تا از بهترین راه حل‌ها استفاده شود و سایر مشاغل مزیت رقابتی کسب نکنند.

چرا باید با آخرین روندهای فناوری گردشگری و سفر همراه باشید؟

کسب و کارها باید همیشه با آخرین روندهای فناوری سفر همراه باشند، زیرا رقبای اصلی شما نیز همین کار را خواهند کرد. این به این معنی است که اگر به آنها اجازه دهید فناوری جدید را در حالی که روی موفقیت‌های خود هستید بپذیرند، مزیت قابل توجهی را برای آنها به ارمغان می‌آورید، و این به ویژه اگر این فناوری برای منفعت مشتریان طراحی شده باشد صادق است.

با ظهور روندها و تثبیت فناوری جدید، مشتریان شروع به انتظار سطح مشخصی از تجربه می‌کنند و راحتی مرتبط را می‌خواهند. اگر کسب و کار شما نتواند این انتظارات را برآورده کند، این احتمال وجود دارد که مشتریان احساس ناامیدی کنند. این می‌تواند به نوبه خود منجر به بررسی‌های منفی و آسیب به شهرت شما شود.

در عین حال، همگام شدن با روندهای فناوری سفر و گردشگری نیز می‌تواند به کارمندان کمک کند و ممکن است استخدام را آسان‌تر کند، زیرا نامزدها مایلند با جدیدترین ابزار کار کنند، به خصوص اگر بتواند استرس را کاهش دهد.

کدام تحولات مسئول آخرین روندهای فناوری سفر هستند؟

یک روند را می‌توان به عنوان یک توسعه کلی در یک زمینه خاص یا به عنوان یک تغییر کلی در رفتار تعریف کرد. در مهمان‌نوازی، تعدادی از عوامل مسئول تغییرات در رفتار مصرف‌کننده هستند و بنابراین، مسئول بسیاری از روندهای فناوری سفر هستند که در حال حاضر مرتبط‌تر هستند.

فناوری‌های نوظهور، از جمله جستجوی صوتی، واقعیت مجازی و افزوده، فناوری تشخیص چهره، و اینترنت اشیاء، منجر به استفاده از بلندگوهای هوشمند در هتل‌ها، تورهای واقعیت مجازی از شرکت‌های مسافرتی و روش‌های جدید و یکپارچه برای چک کردن شده است. بدون نیاز به صف و صحبت با کارکنان پذیرش.

در زندگی شخصی‌مان، ما به‌طور فزاینده‌ای از پرداخت‌های بدون تماس، جستجوی صوتی و راه‌حل‌های تلفن همراه استفاده می‌کنیم، بنابراین منطقی است که روندهای فناوری گردشگری از همین الگوی اساسی پیروی کرده باشند. همه‌گیری COVID-۱۹ همچنین به تسریع برخی از این رفتارها کمک کرد و در عین حال نیاز به راه‌حل‌هایی مانند تمیز کردن روبات‌ها را افزایش داد.

روندهای کلیدی فناوری در صنعت گردشگری و سفر را کشف کنید:

 روندهای فنی عمومی و مرتبط با کووید

ما جدیدترین روندهای فناوری در گردشگری و سفر را همراه با روندهای فناوری که به عنوان پاسخی به تغییر رفتار مصرف کننده به دلیل ویروس کووید عمل می کند، جمع آوری کردیم.

 جستجوی صوتی و کنترل صوتی

تلفن‌های هوشمند، بلندگوهای هوشمند و دستیارهای هوش مصنوعی همگی به افزایش ارتباط جستجوی صوتی تا آنجا که به روندهای فناوری در صنعت سفر مربوط می‌شود، کمک کرده‌اند. به طور خاص، تعداد فزاینده‌ای از مشتریان سفر از جستجوی صوتی برای یافتن و رزرو بلیط هواپیما، اتاق هتل و تجربیات سفر استفاده می‌کنند.

بنابراین، بسیار مهم است که وب سایت خود را با در نظر گرفتن جستجوی صوتی طراحی کنید تا بتوانید از این روند سرمایه‌گذاری کنید.

علاوه بر این، کنترل صوتی نیز نقش رو به رشدی در تجربیات واقعی سفر ایفا می‌کند. در اتاق‌های هتل، دستگاه‌های کنترل‌شده با صدا را می‌توان برای کنترل روشنایی و گرمایش داخل اتاق‌ها یا برای به دست آوردن اطلاعات توریستی بدون نیاز به صحبت با یکی از کارکنان استفاده کرد. این احتمالاً به گسترش در سایر زمینه‌های صنعت نیز ادامه خواهد داد.

ربات‌ها

فناوری رباتیک یکی از هیجان‌انگیزترین انواع فناوری سفر است و به طور مداوم در حال پیشرفت است. برای مثال، در داخل هتل‌ها، ربات‌ها در نقش‌های دربان مانند استفاده شده‌اند که به استقبال مهمانان هنگام ورود و ارائه اطلاعات کمک می‌کنند. برخی از هتل‌ها استفاده خود را بیشتر گسترش داده‌اند و آنها را در نظافت و جابجایی چمدان‌ها درگیر کرده‌اند.

در رستوران‌ها، ربات‌ها به طور بالقوه می‌توانند نقشی در تهیه غذا و سرویس غذا داشته باشند. در فرودگاه‌ها، می‌توان از آن‌ها برای شناسایی سلاح‌های مخفی استفاده کرد، در حالی که برخی از سازندگان از روباتیک برای ایجاد کیف چمدانی استفاده می‌کنند که هوشمندانه شما را دنبال می‌کند. علاوه بر این، آژانس‌های مسافرتی از ربات‌ها برای غربالگری اولیه استفاده می‌کنند و زمان انتظار را برای مشتریان سازنده‌تر می‌کنند.

مانند بسیاری دیگر از روندهای فناوری در صنعت سفر، استفاده از ربات‌ها در واکنش به کووید در واقع افزایش یافته است، به خصوص که آنها پتانسیل کاهش تماس انسان با انسان را دارند.

پرداخت‌های بدون تماس

یکی دیگر از اشکال مهم فناوری سفر، توانایی پذیرش پرداخت‌های بدون تماس است. این به شرکت‌های مسافرتی اجازه می‌دهد تا پرداخت‌ها را بسیار سریع‌تر پردازش کنند، از جمله در شرایطی که مشتریان به پول نقد یا کارت اعتباری یا نقدی خود دسترسی ندارند. همچنین می‌تواند تجربه مشتری را افزایش دهد، زیرا باعث صرفه جویی در زمان می‌شود.

در دسترس بودن پرداخت‌های بدون تماس به عنوان یک راحتی شروع شد، اما در پی همه‌گیری ویروس کرونا به عنوان بخش کلیدی بازاریابی گردشگری ظاهر شد. با توجه به نگرانی مسافران در مورد شیوع ویروس، بسیاری از آنها تمایلی به پرداخت پول نقد ندارند. استفاده از پرداخت‌های بدون تماس تا حد امکان می‌تواند از کارکنان شما نیز محافظت کند.

واقعیت مجازی (VR)

واقعیت مجازی یک فناوری در حال ظهور در تعدادی از بخش‌های مختلف بوده است، اما نقش آن در صنعت گردشگری بسیار مهم است. به هر حال، این امکان را برای مسافران فراهم می‌کند تا مکان‌های دور را از آسایش خانه خود تجربه کنند و می‌تواند تفاوتی در تکمیل رزرو در نهایت باشد.

با استفاده از تورهای VR، مشتریان می‌توانند همه چیز را از تورهای هتل‌ها و رستوران‌های مجازی گرفته تا مکان‌های دیدنی، پارک‌های ملی یا حتی فعالیت‌های خاص تجربه کنند. تعامل و غوطه ور شدن همچنین می‌تواند به شما کمک کند تا یک مزیت رقابتی نسبت به رقبایی که هنوز از این نوع گرایش‌های فناوری حداکثر استفاده را نمی‌کنند، داشته باشید. اکثر تورهای VR یا تورهای ۳۶۰ اکنون با مرورگرهای وب رایج سازگار هستند و می‌توانند به کسانی که به دلیل کووید تمایلی به سفر ندارند کمک کنند تا مزایا را واضح‌تر ببینند.

ربات‌های چت هوش مصنوعی

چت ربات‌های مجهز به هوش مصنوعی می‌توانند یکی از معقول‌ترین سرمایه‌گذاری‌های فناوری سفر باشند، زیرا این ربات‌های چت می‌توانند بدون توجه به در دسترس بودن کارکنان، پاسخ‌های سریع به سوالات را به صورت ۲۴ ساعته و ۷ روز هفته در اختیار مشتریان قرار دهند. این می‌تواند برای برآورده کردن انتظارات فعلی در مورد خدمات مشتری ضروری باشد.

به طور معمول، این چت ربات‌ها هنگام پاسخ دادن به سوالات رایج که دارای پاسخ‌های استاندارد هستند، در بهترین حالت خود هستند. با این حال، پیشرفت فناوری هوش مصنوعی به این معناست که چت ربات‌های مدرن به طور مداوم بهبود می‌یابند زیرا تعاملات بیشتری دارند. آنها همچنین می‌توانند به ویژه در پاسخ به سؤالات مربوط به سیاست‌های COVID و اقدامات ایمنی یا بهداشتی خوب باشند.

 اقدامات امنیت سایبری

امنیت سایبری یک حوزه تمرکز اصلی برای کسانی است که در نقش‌های مدیریت سفر هستند، زیرا شرکت‌های این صنعت به طور فزاینده‌ای در معرض خطر حملات سایبری هستند و همچنین در برابر نقض داده‌ها از انواع دیگر آسیب‌پذیرتر هستند. شرکت‌های مسافرتی یک هدف اصلی هستند، زیرا افراد زیادی را استخدام می‌کنند و به داده‌های مشتریان فراوانی دسترسی دارند.

برخی از بزرگ‌ترین تهدیدات در این زمینه شامل حملات فیشینگ و حملات باج افزار است، اگرچه اتکای مدرن به داده ها همچنین شرکت‌ها را در معرض خطر خطای انسانی ناشی از کارمندان خود قرار می‌دهد. این نیاز به سرمایه‌گذاری در آموزش امنیت سایبری و راه حل‌های سخت‌افزاری و نرم افزاری مختلف برای ایمن نگه داشتن کسب و کار شما دارد.

همچنین رعایت آخرین مقررات و رعایت قوانین حفاظت از داده ها مهم است.

 اینترنت اشیا (IoT)

یکی از هیجان‌انگیزترین روندهای نوظهور فناوری سفر، اینترنت اشیا (IoT) است که شامل اتصال مبتنی بر اینترنت بین دستگاه‌های روزمره است که به آن‌ها امکان ارسال و دریافت داده‌ها را می‌دهد. در حال حاضر نمونه‌هایی از نقش آن را در صنعت سفر و گردشگری می‌بینیم و این تنها در حال افزایش است.

به عنوان مثال، فناوری اینترنت اشیاء را می‌توان در اتاق‌های هتل مورد استفاده قرار داد تا دستگاهی را به مشتریان ارائه دهد که به همه چیز از چراغ‌ها، بخاری‌ها و تهویه مطبوع متصل می‌شود و اجازه می‌دهد همه از یک مکان کنترل شوند. این در حالی است که در فرودگاه‌ها می‌توان کیف‌های چمدانی را با سنسورهایی نصب کرد که هنگام عبور مسافران به آنها هشدار می‌دهد.

 فناوری تشخیص

در نهایت، فناوری شناسایی به دلیل پتانسیل آن برای از بین بردن اصطکاک از خرید و ایجاد تعاملات یکپارچه، در این لیست از روندهای کلیدی فناوری جالب توجه است. این فناوری خود شامل تشخیص اثر انگشت، تشخیص چهره، اسکن شبکیه چشم و شناسه‌های بیومتریک مختلف است.

چنین فناوری در حال حاضر در برخی از هتل‌ها استفاده می‌شود تا امکان دسترسی به اتاق‌ها از طریق اثر انگشت یا امکان چک‌اوت‌های نیمه بدون تماس را فراهم کند. با این حال، در آینده، امید می‌رود که این فناوری بتواند به مشتریان این امکان را بدهد که صرفاً با عبور از خروجی، هزینه وعده‌های غذایی را در رستوران هتل پرداخت کنند.

واقعیت افزوده (AR)

واقعیت افزوده شبیه واقعیت مجازی است، اما شامل تقویت محیط واقعی یک فرد به جای جایگزینی آن است. یکی از مهم‌ترین نکات مثبت این گرایش تکنولوژیکی این است که ارزان‌تر از VR است و کاربران فقط به یک گوشی هوشمند یا تبلتی نیاز دارند که به اینترنت دسترسی داشته باشد.

از طریق پوشش‌های گرافیکی، کسانی که در صنعت گردشگری فعالیت می‌کنند می‌توانند تجربه مشتری را تا حد زیادی افزایش دهند و اطلاعات ارزشمند یا حتی سرگرمی خالص را به مشتریان ارائه دهند. به عنوان مثال، برنامه‌ها می‌توانند به عکس‌ها اجازه دهند از طریق فیلترها و جلوه‌ها افزوده شوند. جزئیات مربوط به مقاصد محلی همچنین می‌تواند زمانی که مشتری تلفن هوشمند خود را به سمت آنها نشانه می‌گیرد، نمایش داده می‌شود و اطلاعاتی را در زمان دقیقی که مرتبط‌تر است ارائه می‌دهد.

هوش مصنوعی (AI)

به غیر از روبات‌ها، هوش مصنوعی به روش‌های دیگری نیز استفاده می‌شود. شاید واضح‌ترین کاربرد در صنعت سفر و گردشگری برای اهداف خدمات مشتری باشد، زیرا چت بات‌ها توانایی ارائه زمان پاسخ سریع به مشکلات یا پرس‌و‌جوها را دارند. همچنین قادر است به طور مداوم از تعامل با مشتریان بیاموزد.

علاوه بر این، هتل‌ها و سایر شرکت‌های فعال در صنعت گردشگری می‌توانند از هوش مصنوعی برای مرتب سازی دقیق و مداوم داده‌ها استفاده کنند. می‌تواند در مورد عملکرد تجاری یا روندهای مرتبط با رضایت مشتری نتیجه‌گیری کند و حتی موجودی‌ها را هوشمندانه مدیریت کند.

 داده‌های بزرگ

در مدیریت مدرن گردشگری، کلان داده یک واقعیت زندگی است و تقریباً همه شرکت‌هایی که موفق هستند از تکنیک‌های جمع‌آوری داده‌های خود استفاده می‌کنند. یکی از بزرگ‌ترین کاربردهای این داده‌ها، بهبود شخصی‌سازی است، شرکت‌های مسافرتی از اطلاعاتی که جمع‌آوری می‌کنند برای ایجاد تنظیمات خاص در پیشنهادات خود استفاده می‌کنند.

یکی دیگر از کاربردهای ارزشمند داده‌ها، تجزیه و تحلیل عملکرد فعلی کسب و کار است. به طور خاص، صاحبان هتل‌ها می‌توانند از داده‌های بزرگ برای اهداف مدیریت درآمد استفاده کنند، از نرخ‌های اشغال تاریخی و سایر روندهای گذشته برای پیش‌بینی بهتر سطوح تقاضا استفاده کنند. زمانی که تقاضا قابل پیش بینی باشد، قیمت‌گذاری و استراتژی‌های تبلیغاتی نیز می‌توانند بهینه شوند.

گیاهان دارویی در بام کویر دامغان

این منطقه مساحتی حدود ۱۸ هکتار دارد و دارای پوشش گیاهی متنوع شامل انواع بوته‌ها و خارها، انواع گیاهان دارویی و… است.

از جمله گیاهان دارویی این منطقه آویشن، چای وحشی، اشتلغاز، سریشو، مورت، گون، درمنه و… است. سربند دارای انواع درختان از قبیل ارس، زرشک کوهی و… است.

آب بسیار گوارا و سرد این منطقه نیز مشهور است و به گفته ساکنان این منطقه آب چشمه سربند خاصیت برش و تراشندگی داشته و برای افراد دارای سنگ کلیه بسیار مفید است.

یکی از جذابیت‌های جالب توجه این منطقه رویش گیاه «سریشو» است که در فصل گل‌دهی با گل‌های سفید خود که تقریباً همانند گل مریم و با ارتفاع ۴۰ تا ۶۰ سانتی‌متر است، طراوت و زیبایی چشم‌نوازی را به منطقه می‌بخشد.

معمولاً اواخر خرداد و اوایل تیرماه مناسب‌ترین زمان برای بازدید از این منطقه برای گردشگران است. خنکای هوای سربند جان هر انسانی را جلا داده و نسیم پر مهرش نوازشگر صورت هر بازدید کننده خواهد بود.

دشت زیبای سربند تقریباً در ۱۲کیلومتری شمال شرقی دیباج واقع شده و راه دسترسی به این منطقه شکار ممنوع، خاکی است. ورود به این منطقه نیاز به اخذ مجوز از حفاظت و محیط زیست دیباج دارد.

گیاهان دارویی منطقه سربند، بام کویر 

اشتلغاز

گیاه آنغوزه به نام‌های فارسی خوراکما، آنگوزاکما و کورن کما، بوته‌ای بزرگ، علفی و چندساله است که ارتفاع آن گاهی به ۲.۵ متر می‌رسد.

نام محلی این گیاه در دیباج بنام اشتلغاز یا اشتر غاز است. ساقه آن نسبتاً محکم و ضخیم با سطحی خشن است. برگ‌های قاعده بزرگ و ضخیم هستند، به طوری که طول آن‌ها تا۶۰ سانتی‌متر می‌رسد. این برگ‌ها تقسیمات زیادی دارند به طوری که به قطعاتی دندانه‌دار تبدیل می‌شوند.

گل‌های این گیاه زرد رنگ‌اند و به صورت گل‌آذین چتری در انتهای ساقه قرار می‌گیرند. میوه‌ها دوفندقه‌ای، بیضی‌شکل و تقریباً مسطح هستند که روی هر کدام پنج خط وجود دارد و کناره‌ها بال مانند هستند. رنگ میوه‌ها قهوه‌ای تیره است. از ریشه یا قاعده ساقه این گیاه بر اثر تیغ زدن ماده‌ای به نام اولئوگم رزین به دست می‌آید که به آنغوزه مشهور است. آنغوزه ابتدا شیری رنگ است و مزه‌ای تند و تلخ و نیز بوی بد و متعفنی دارد که تهوع‌آور است.

رزین آنغوزه به‌عنوان خلط آور، ضد نفخ، ضد اسپاسم روده‌ای و به صورت شیاف برای بهبود قولنج و سوسپانسیون آن برای فراری دادن حیوانات وحشی مورد توجه بوده است. آنغوزه برای درمان سرطان شکم، میخچه، پینه و… به کار می‌رفته است. در درمان‌های عامیانه برای قطع قاعدگی، آسم، تشنج، خروسک، جنون و سرطان استفاده می‌شود. با این حال، اصلی‌ترین کاربرد آن به صورت رایحه در صنعت عطرسازی است.

خوژه (سرشو) 

گیاه خویه با نام محلی «سرشو» و نام علمی «Eremurus spectabilis» از دیگر گیاهان دارویی منطقه سربند است.

سریش تماشایی با نام علمی Eremurus spectabilis گیاهی چندساله از خانواده Liliaceae است. ریشه‌های این گیاه پس از خشک شدن به سادگی پودر شده و در مجاورت با آب چسبناک می‌شود.

این گیاه در اراضی کم‌عمق و سنگلاخی در تمام جهات جغرافیایی دیده می‌شود.

این گیاه کاربرد درمانی هم دارد، از دانه‌های این گیاه، روغنی گرفته می‌شود که در بعضی از تصلب‌های شریانی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

از برگ‌های این گیاه به‌عنوان سبزی خوردنی و از ریشه‌های این گیاه که به‌صورت غدد پنجه‌ای است به‌عنوان چسب استفاده می‌شود. ریشه این گیاه گرم و خشک است و برای یرقان، ناراحتی‌های کبدی، خشونت حلق و ناراحتی‌های معده از آن استفاده می‌کنند. از ریشه این گیاه جوشانده غلیظی درست می‌کنند که برای درمان جوش‌ها بسیار مفید است، زیرا خاصیت ضدعفونی کننده دارد. این گیاه در نواحی کوهستانی و مرتفع می‌روید و فصل گل‌دهی آن از اواسط اردیبهشت‌ماه تا اواسط خردادماه است.

* گزارش از محمد فتحی عضو شورای اسلامی شهر دیباج

مرتبط:

گیاهان دارویی فرصتی برای رونق گردشگری کهگیلویه و بویراحمد