تاریخ، زیبایی و مهمان‌نوازی در «شهر میان قاره‌ای»

شهر «استانبول» به‌ عنوان یکی از بزرگ‌ترین شهرهای ترکیه، در میان دو دریای مرمره و دریای سیاه قرار گرفته است و به وسیله پل معروفی به نام پل «بسفر»، دو قاره اروپا و آسیا را به هم متصل می‌کند. به همین علت، استانبول را با لقب «شهر میان قاره‌ای» می‌شناسند.

آشنایی با شهری که می‌تواند به ‌صورت همزمان مکانی برای تماشای زیبایی‌ها و سنت‌های قاره آسیا و همچنین معماری و سبک شهرسازی اروپایی باشد، برای هر مخاطبی جذاب است. شهر استانبول با مساحتی نزدیک به هزار و هشت‌صد کیلومتر و جمعیتی بالغ بر ۱۵ میلیون نفر، در میان دو دریای مرمره و دریای سیاه قرار گرفته است. این شهر که یادآور تمدن با شکوه قسطنطنیه و مساجد عثمانی است، به دو بخش اروپایی و آسیایی تقسیم شده و حدود ۶۵ درصد جمعیت آن در قسمت اروپایی استانبول ساکن شده و ۳۵ درصد دیگر نیز در منطقه آسیایی این شهر زندگی می‌کنند.

با این‌حال استانبول به‌ عنوان بزرگ‌ترین و پر جمعیت‌ترین شهر ترکیه و همچنین هفتمین شهر بزرگ و پر جمعیت اروپا نیز شناخته می‌شود که به علت زیبایی‌های بسیار و تاریخ با شکوهش، هرساله گردشگران زیادی را از سراسر دنیا و به ویژه گردشگران ایرانی را به سوی خود جذب می‌کند.

تنگه-بسفر-استانبول

استانبول پایتخت سیاسی کشور ترکیه نیست، اما به علت موقعیت جغرافیای منحصر به‌فرد، تاریخ غنی و جاذبه‌های گردشگری و طبیعی، یکی از مهم‌ترین شهرهای کشور ترکیه و مرکز اقتصادی و فرهنگی ترکیه به شمار می‌آید. این شهر در سال ۲۰۱۵ میلادی میزبان حدود ۱۲.۵ میلیون نفر از سراسر دنیا بوده است که کمک بسیار بزرگی به رونق این شهر پرهیاهو کرده‌اند. همین امر باعث شد که این شهر به‌ عنوان «پایتخت فرهنگی اروپا» انتخاب شود و به مدت ۶ سال در فهرست محبوب‌ترین مقاصد گردشگری دنیا قرار گیرد.

برای بررسی تاریخی شهر استانبول باید به ۶۷۰۰ سال قبل از میلاد مسیح بازگشت و زندگی مردمانی که در این منطقه ساکن بوده‌اند را جست‌وجو کرد. در قرن هفتم قبل از میلاد، یونانی‌ها به علت موقعیت استراتژیک استانبول به این شهر علاقه‌مند شده و ساخت‌وسازهایی را در آن آغاز کرده و استانبول را به شهر زیبایی در عصر خود بدل کردند. اما در اواخر قرن دوم به علت افزایش مبارزات قدرت در امپراتوری روم و همچنین گستردگی قلمرو این حکومت، امپراتور «کنستانتین» شهر بیزانس را به پایتختی برگزید که بعدها به قسطنطیه نیز تغییر نام داد و پس از فروپاشی امپراتوری روم غربی، قسطنطنیه برای مدت هزار سال به ‌عنوان پایتخت روم شرقی، در سراسر اروپا به عنوان قدرت پیشتاز شناخته می‌شد.

با این‌حال اما در دوران جنگ‌های صلیبی، این شهر به مدت ۵۳ روز تحت محاصره عثمانی‌ها بود و سرانجام در سال ۱۴۵۳ شکست را پذیرفت و پس از تسلط عثمانی‌ها بر این سرزمین، استانبول زیبا به وجود آمد. در حالیکه امپراتوری عثمانی‌ تا پیش از آغاز جنگ جهانی اول به تاخت‌وتاز خود ادامه می‌داد، اما در جریان این جنگ، مغلوب نیروهای متفقین شد. به واسطه این اتفاقات ویرانی‌ها و خرابی‌ها تا سال ۱۹۲۳ در این شهر ادامه داشت و در نهایت «مصطفی کمال آتاترک» حکومت جمهوری ترکیه را تاسیس کرده و پس از آن، پایتخت را از استانبول به آنکارا منتقل کرد.

برای توسعه شهر استانبول تلاش شده است مانند معماری شهر پاریس، ساختمان‌ها یادآور ساختمان‌های روم باستان که زمانی بر این شهر تسلط داشته‌اند، باشند. همچنین ساختمان‌های بزرگ همراه با دیوارهای شیشه‌ای که برخی از آن‌ها با متد روز تزئین شده‌اند یکی دیگر از نکات قابل توجه در معماری این شهر است.

ویژگی دیگری استانبول این است که می‌توان آن را به یک جعبه مدادرنگی تشبیه کرد و دلیل این تشبیه استفاده از رنگ‌های متفاوت در طراحی نماهای ساختمان بوده که جلوه جذابی نیز به شهر بخشیده است.

استانبول

کشور ترکیه از سال ۱۹۲۸ میلادی با جداسازی دین از سیاست، در فهرست کشورهای لائیک جهان قرار گرفت که به موجب آن هر فرد می‌تواند آزادانه دین خود را انتخاب و از دستورات آن پیروی کند. اما با این‌ وجود باز هم می‌توان شهر استانبول را با بیش از ۹۸ درصد جمعیت مسلمان، یک شهر اسلامی قلمداد کرد که اکثر ساکنان آن مسلمانان اهل سنت و پیروان مکتب حنفیه هستند.

مردم استانبول نیز مانند ایرانی‌ها، بسیار خونگرم و خوش معاشرت هستند که گردشگران می‌توانند از همنشینی و مهمان‌نوازای با آن‌ها لذت ببرند. اما همجواری دو فرهنگ آسیایی و اروپایی در استانبول باعث ایجاد رسم و رسومات خاصی در این شهر شده است. در فرهنگ استانبولی اگر کسی شما را به خانه‌اش دعوت کند، بهتر است که زمان زیادی را در خانه آن‌ها بمانید چرا که زود ترک کردن خانه میزبان، در فرهنگ استانبولی‌ها نوعی توهین به صاحب‌خانه به شمار آمده و از این کار ناراحت می‌شوند.

همچنین در تک تک محله‌های استانبول حداقل یک قهوه‌خانه وجود دارد تا مردان و زنان استانبولی، ساعت‌ها در این کافه‌ها بنشینند و اوقات شیرینی را با گفتگوهای دوستانه‌ای به صرف چای رقم بزنند. مردم استانبول در زمان فوت یکی از دوستان و خویشاوندان نیز رسم خاصی دارند که در آن خانواده متوفی تا ۳ روز تنها غذایی که طبخ می‌کند حلوا است و در زمان پخت این حلوا نیز تمام دوستان متوفی باید حضور داشته باشند و همزمان با کمک در پخت‌وپز غذا، هر کدامشان باید یک خاطره خوب از شخصی که فوت شده است تعریف کنند.

خیابان-استقلال-استانبول

همانطور که گفته شد شهر استانبول از جاذبه‌های طبیعی و گردشگری بی‌شماری برخوردار بوده و نام این شهر به عنوان سومین شهر توریستی جهان در فهرست جهانی یونسکو به ثبت رسیده است که از جمله جاذبه‌های گردشگری آن می‌توان به مسجد ایاصوفیه، کاخ توپکانی، مسجد سلطان احمد، باسیلیکا سیسترن، کاخ دلمه باغچه، بازار بزرگ استانبول و برج گالاتا اشاره کرد.

مقاصد برتر عشایر دیجیتال

عشایر دیجیتال (DNs) یا کوچ‌گردی دیجیتال به افرادی اشاره دارد که برای امرار معاش و زندگی‌کردن از فناوری‌های مخابراتی راه دور استفاده می‌کنند. این افراد در سفر هستند و به کمک فناوری امرار معاش کرده و همانند کوچ‌نشینان زندگی می‌کنند.

به نقل از نیوز، کشورهای ساحلی ۹ مکان از ۱۰ مکان برتر برای عشایر دیجیتال هستند که فرودگاه‌ اصلی و پروازهای بین‌المللی وسیله ارتباطی به این مناطق بوده و سرانه درآمد ناخالص ملی کمتر از متوسط بودجه عشایر دیجیتال است.

۱۰ مکان برتر برای عشایری دیجیتال در ذیل معرفی شده است:

همه کشورهای رتبه برتر در هر منطقه، از الگوی کشورهای ساحلی پیروی می‌کنند و سالانه درآمد سرانه کمتر از ۲۲ هزار و ۵۰۰ دلار (به استثنای پرتغال) و ورودی به منطقه‌ای از جهان با دسترسی ارزان و قابل اعتماد به کشورهای مجاور را دارند.

نتایج نظرسنجی نشان داد، مقاصد اصلی در این سبک عشایری، شامل مکزیک (۱۳ درصد)، تایلند (۱۲ درصد)، اندونزی (۹ درصد)، کلمبیا (۷ درصد) و ویتنام (۵ درصد) هستند.

علاوه بر این، پرتغال در اروپای غربی، ترکیه در خاورمیانه و آفریقای جنوبی در آفریقا نیز در این گروه قرار دارند و بر اساس نمودار ارائه شده، کاستاریکا، برزیل و فیلیپین به‌عنوان بهترین مکان‌ها برای عشایر نوین رتبه‌بندی شدند.

سایر مناطق مانند جنوب‌شرقی آسیا با ۳۴ درصد و بعد از آن آمریکای مرکزی با ۱۶ درصد و آمریکای جنوبی با ۱۳ درصد آراء به‌عنوان محبوب‌ترین منطقه برای DNs شناخته شده‌اند.

منبع: ایسنا

مرتبط:

رونق گردشگری با جذب عشایر دیجیتال

وردشت سمیرم _محور توسعه گردشگری عشایر اصفهان

زنان عشایر؛ فعالان گمنام اقتصادی

زیارت، اصلی‌ترین عنصر برندینگ شهر مشهد

عضو هیأت علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی با اشاره به اهمیت توجه به برندینگ گردشگری و لزوم توجه به معنویت و امر زیارت در حوزه برندینگ شهر مشهد، عوامل و موانع تحقق توسعه برندینگ گردشگری را تشریح کرد.

سعید خدیوی در خصوص تعریف و معنای برندینگ در صنعت گردشگری اظهار کرد: برند، در واقع احساس ایجاد شده در ذهن مخاطب است که می‌تواند در ارتباط با خدمات، محصولات و یا مکان باشد و این احساس شامل مجموعه‌ای قابل لمس و غیرقابل لمس می‌شود.

وی اضافه کرد: در حقیقت این احساس و ویژگی‌های قابل لمس و غیرقابل لمس روانی و اجتماعی وابسته به محصول، شخصیت و ویژگی‌هایی است که خریدار به محصولات نسبت می‌دهد. برندسازی مکان به عنوان مدیریت تصویر مکان تعریف می‌شود، زیرا اماکن اغلب به عنوان تصویری ذهنی در یاد مخاطبان نقش می‌بندد که نیازمند هماهنگی‌های اقتصادی، فرهنگی، تجاری، اجتماعی، دولتی و رقابتی است.

عضو هیأت علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی درمورد ضرورت و فواید ایجاد برندینگ در حوزه گردشگری و به تعبیری برندسازی در زمینه مکان و مقاصد گردشگری بیان کرد: این موضوع کاملا واضح است هرچه موضوع برندینگ و یا تصویر ذهنی مخاطبان از مقاصد گردشگری کشور، با نیازها، خواسته‌ها و تمایلات گردشگران و مخاطبان همراه و هم‌راستا باشد و تصویر ذهنی مناسبی ایجاد کند، در نهایت سبب افزایش و جذب بیشتر گردشگر می‌شود.

جذب سرمایه‌گذار در برندینگ اهمیت بالاتری نسبت به جذب گردشگر دارد

خدیوی ادامه داد: اما به عقیده من جذب سرمایه‌گذار که جنبه دیگری از برندینگ محسوب می‌شود، از اهمیت بیشتری نسبت به جذب گردشگر برخوردار است؛ به طوری که ما برای جذب سرمایه‌گذار نیز نیازمند برندینگ مکان هستیم. به عبارتی دیگر با وجود این که  جذب گردشگر، موضوع مهمی است و باید مورد توجه قرار گیرد؛ اما نباید معرفی شهر یا مقصد گردشگری به عنوان مکان مناسب برای سرمایه‌گذاری و جذب سرمایه در راستای ایجاد تصویر ذهنی مدنظر، مورد غفلت واقع شود زیرا این موضوع می‌تواند به جذب گردشگر و توسعه برند شهری نیز کمک نماید.

وی عنوان کرد: ضرورت گفته شده به این دلیل است که رابطه‌ دو طرفه علی و معلولی به ویژه در خصوص مکان‌های گردشگری وجود دارد؛ هرچه سرمایه‌گذار بیشتری برای شهرمان جذب کنیم، به تبع آن زیرساخت‌ها و فضاهای گردشگری بیشتری می‌توانیم ایجاد کنیم و در نتیجه گردشگران با الگوهای سفر و تقاضاهای متفاوتی را جذب خواهیم کرد.

مرتبط:

جاذبه‌های تاریخی مشهد

همه چیز درباره مسجد گوهرشاد مشهد

عضو هیأت علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی افزود: به تعبیری دیگر هرچه سرمایه‌گذار بیشتری جذب کنیم، می‌توانیم کیفیت فضایی بیشتری را در اختیار گردشگران قرار دهیم و از طرفی دیگر هرچه گردشگران افزایش پیدا کنند، سرمایه‌گذاران بیشتری ترغیب می‌شوند که در شهر و منطقه ما سرمایه‌گذاری کنند. هر دو بخش این رابطه مستلزم توجه به برندینگ و ایجاد تصویری مثبت از مکان و مقصد گردشگری است. هرچه این تصویر مثبت هم‌راستا با نیازها و خواسته‌های گردشگران و سرمایه‌گذاران باشد و حفظ سرمایه، حمایت و ایجاد فضای کسب‌وکار برای سرمایه‌گذاران را ایجاد و تبلیغ کنیم، قطعا سرمایه‌گذاری در بخش زیرساخت صورت خواهد گرفت و در نتیجه‌ این سرمایه‌گذاری، توسعه گردشگری اتفاق خواهد افتاد.

خدیوی تصریح کرد: در سمت مقابل نیز توسعه گردشگری و حضور بیشتر گردشگران منجر به سودآوری بیشتر پروژه‌های گردشگری شهری می‌شود و در نتیجه سرمایه‌گذاری در این بخش افزایش پیدا می‌کند. به نظر من این رابطه دو سویه اصلی‌ترین ضرورت برندینگ در زمینه گردشگری است در حالی‌که برندینگ گردشگری در حوزه‌های دیگری نیز اثرگذار خواهد بود و رضایت از زندگی ساکنان شهر را نیز افزایش می‌دهد.

توسعه گردشگری و برندینگ باید مبتنی بر ظرفیت‌های گذشته شهرها صورت گیرد

وی خاطرنشان کرد: به عقیده من شهرها باید مبتنی بر ظرفیت‌هایی که از گذشته داشته‌اند توسعه پیدا کنند؛ به گونه‌ای که این ظرفیت‌ها را حفظ کرده و به جهت ارتقاء و توسعه آن‌ها در جهت تصویر ذهنی ایجاد شده برای مخاطبین حرکت کنند. به عنوان مثال شهر مشهد، شهری زیارتی است که گردشگران برای زیارت به صورت سنتی در این شهر حضور پیدا می‌کرده‌اند و در واقع از دنیای مادی جدا می‌شدند.

عضو هیأت علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی تشریح کرد: امر زیارت در گذشته به عنوان امری عبادی و با نگاهی وظیفه‌گرایانه در نظر گرفته می‌شده است. در حالی‌که مسافران در دنیای مدرن، نیاز و خواسته دیگری دارند؛ اما این نیازها و خواسته‌ها در راستای همان مفهوم کلی زیارت گنجانده می‌شود. به این معنی که اگر گردشگری مذهبی را به عنوان برند، تقاضا و یا تصویر ذهنی اصلی مخاطبین از شهر مشهد در نظر بگیریم، در نهایت مخاطبین ما انتظار دارند این تصویر براساس نیازهای به روز شده آن‌ها گسترش پیدا کند.

خدیوی گفت: در واقع باید به این نکته توجه کنیم که امروزه چه دیدگاه و نگرشی نسبت به زیارت و به طور کلی موضوع دین‌داری وجود دارد. انتظار مخاطبین ما در دوران مدرن اندکی تفاوت پیدا کرده است، اما این تفاوت نباید به شکافی بزرگ منجر شود. دوران مدرن باعث شده است که نگاه انسان‌ها به دین، نگاهی معناگرایانه و معنویت‌گرایانه باشد و به تبع تقاضای آن‌ها نیز به این سمت سوق پیدا کند، به ویژه در خصوص اماکن زیارتی که گردشگری دینی آن‌ها بر اساس مناسک دینی واجب مانند حج نبوده است. در حقیقت برای زیارت در شهر مشهد و شهرهای زیارتی دیگری مانند مشهد، احساس نیازی وجود داشته که زائران را برای سفر به این مکان‌ها تشویق می‌کرده است.

وی اضافه کرد: به این ترتیب این احساس در دنیای امروز به دلیل فشار ناشی از دنیای مدرن، گسترش پیدا کرده است، به گونه‌ای که فشار سبک زندگی در دوران مدرن که از سرعت زیادی نیز برخوردار است، باعث شده انسان‌ها نیاز به آرامش و رهایی از زندگی روزمره و پیوند با امر قدسی را احساس کنند؛ بنابراین این نیاز و امر قدسی، خواسته، توقع و تصویری از شهر زیارتی را به وجود آورده است.

عضو هیأت علمی پژوهشکده گردشگری جهاددانشگاهی اظهار کرد: بنابراین امروزه هر چه ما شهر مشهد را با توجه به انتصاب پایتخت معنوی کشور و محل تبلور معنویت، به عنوان یک مقصد معنوی در نظر بگیریم، باید به عناصر معنویت به عنوان مهمترین ویژگی‌ها و تصاویر ذهنی که باید در ذهن مخاطبین شکل گیرد، توجه کنیم. در واقع زیارت، اصلی‌ترین عنصر برندینگ شهر مشهد محسوب می‌شود.

خدیوی افزود: به عقیده من، باید با توجه به فضا و ویژگی‌های دوران مدرن، تصویری که از گذشته درخصوص مشهد در ذهن انسان‌ها بوده و نیازها و خواسته‌هایی که بر این اساس شکل گرفته است را تقویت کنیم. بنابراین لازم است موضوع زیارت را با توجه به مقتضیات زندگی مدرن و به عنوان حقیقت برندینگ در شهرهای زیارتی نظیر مشهد در نظر بگیریم، زیرا مزیت رقابتی شهر مشهد و شهرهایی مانند مشهد در گرو همین یکپارچگی معنایی است.

تهویّه و تبرید در بادگیر و آب انبارهای یزد

کانون تمامی تمدن‌های بزرگ جهان در کنار رودخانه‌های بزرگ شکل گرفته است و آبادانی همواره در کنار آب معنا پیدا می‌کند، در مناطق کویری که مایع حیات حکم کیمیا را دارد، مهمترین دغدغه ساکنان این مناطق، برنامه‌ریزی دقیق برای حفظ و بهره‌وری هرچه بیشتر از منابع محدود آب بوده است.

به همین منظور ساکنان مناطق کویری مرکز ایران، سازه‌هایی به نام آب انبار را با مهندسی خاصی برای نگهداری بلندمدت و با کیفیت آب ایجاد کرده‌اند که در این سازه ها ایجاد تهویه مناسب و برودت کافی برای حفظ کیفیت آب مد نظر قرار گرفته است.

الف: تهویه

«با توجّه به کاربرد پیشینه‌دار بادگیر که تنها در ایران دیده می‌شود، می‌توان اختراع بادگیر را از ایرانیان دانست. کاملاً روشن نیست که نخستین بادگیر در چه دوره‌ای و در کدام مرز از ایران ساخته شده است. امّا با در نظر گرفتن نیاز به خنک کردن هوا در مناطق گرم ایران که از دیر زمان وجود داشته و نیز با توجّه به دستگاه تکامل یافتۀ آن گمان می‌شود که پیدایی بادگیر در دوران باستان رخ داده باشد.» (فرشاد: ۱۰۵)

در کتاب تاریخ یزد، اثر جعفری و تاریخ جدید یزد اثر احمد کاتب یزدی، ضمن شرح بناهای شاهان آل مظفّر و تیموری در سده‌های هشتم و نهم هجری، اشاره به ساخت بادگیرهای بلند توسط حاکمان و فرمانروایان یزد شده و در توصیف آن اشعاری نیز از شاعران نامی، مانند شرف‌الدّین علی یزدی و غیره آمده است.

بادگیر، این عنصر زیبای معماری مناطق کویری ایران، در آب‌انبار، دو وظیفۀ عمده دارد: یکی سالم‌سازی و تعویض هوای راکد و ساکن درون مخزن و دیگری خنک کردن آب. در مورد اوّل، حبس بودن فضای داخل مخزن به ویژه در روزهای آفتابی، آب را بسیار گرم می‌کند. افزون بر آن گرما و رطوبت بسیار زیاد داخل مخزن به مصالح و بدنۀ آب انبار نیز آسیب می‌رساند. بدین روی کلیّۀ آب‌انبارها دارای دریچه‌های تهویّه بر روی بام مخزن و یا بادگیر هستند. (قبادیان ۳۰۵) در این‌باره بادگیر کمک به تجزیۀ مواد اورگانیکی می‌کند که بر اثر وجود میکروارگانیسم‌ها پدید آمده‌اند، عمل تجزیه به نابودی این مواد منجر می‌شود. (سیرو: ۲۲۸) در مورد دوم، باعث خنکی آب می‌شود زیرا اندازۀ تبخیر آب در درون مخزن به دلیل گردش هوا افزایش می‌یابد و از این رو فضای مخزن و در نتیجه، آب موجود در آن خنک می‌شود.

شکل کار بادگیر به این صورت است که قسمت بالای بادگیر، شامل دهانه‌هایی (چشمه‌هایی) است که به صورت‌های گوناگون ساخته شده است. «در قسمت داخلی و درتمام بلندی بادگیر، تیغۀ نازکی فضای داخل را به چهار یا شش قسمت تقسیم می‌کند که در کنار هم در جهت عمودی قرار گرفته اند. به این طریق کوچک‌ترین نسیمی از هر طرف که بیاید، به وسیلۀ این بادگیر ضبط می‌شود. در نقاطی که باد همواره از یک سو می‌وزد، تیغه‌های داخل بادگیر حذف می‌شوند و پنجره‌ای که باید هوای خنک از آن وارد اتاق می‌شود، فقط در طرف باد قرار داده می‌شود… کمی بالاتر از سطح آب مخزن، تیغه‌ها متوقف می‌شوند. ولی مجموع لولۀ بادگیر تا سطح پایین‌تری ادامه می‌یابد. نتیجه این می‌شود که حتّی اگر سطح آب در نتیجۀ مصرف پایین برود، باز نسیم خنک در روی آن جریان می‌یابد. (سیرو: ۲۲۹-۲۲۸) از این رو باد پس از گذر از داخل بادگیر و برخورد با سطح آب از روزن یا فخر مدین ساخته شده در بین مخزن و اتاق، عبور و فضای داخل آن را خنک می‌کند و سپس خارج می‌شود. در بعضی از آب‌انبارهای بزرگ پاشیردار که مخزن مجزّا از قسمت‌های جانبی ساخته می‌شود، فضای ساخته شده نیز دارای بادگیر است. نمونۀ بسیار خوب آن را می‌توان در آب‌انبار رباط عقدا مشاهده کرد.» (معماریان: ۵۳)

جهت قفسۀ بادگیرها در هر منطقه با توجّه به جهت باد مطبوع است که استاد پیرنیا در بحث رون‌های گوناگون آن را طبقه‌بندی می‌کنند، مانند رون کرمان، رون اصفهان و غیره. در شهرهای اردکان، میبد، عقدا و… جهت قفسۀ بادها رو به غرب است، امّا در یزد و کرمان و کاشان در دو، چهار و شش جهت هم دیده شده، حتّی برخی آب‌انبارها هشت وجهی هستند. به هر صورت جریان هوا به طور دائم به گونۀ بده بستان، توسّط بادگیرها از منبع برقرار است. (ورجاوند: ۱۵۶)

جهت چیرۀ باد در یزد، در شش ماه اوّل سال یعنی در فصل‌های بهار و تابستان از جانب شمال غرب و در چهار ماه از آبان تا بهمن از جانب جنوب شرقی و در دو ماه مهر و اسفند از جانب غرب است. وزش باد در استان به علّت لخت بودن دشت‌ها و کوهستان‌ها شدّت دارد. سرعت باد به صورت طوفان‌های سهمگین شنی می‌تواند تا ۹۰ کیلومتر در ساعت برسد و حتّی این سرعت در یزد تا ۱۲۰ کیلومتر در ساعت نیز ثبت شده است. (سالنامۀ آماری ۱۳۸۳: ۴)

بادگیرها را در کنار گنبد یا طاق آب‌انبار و روی دیوار جداگانه‌ای می‌سازند که بهترین جایگاه برای اتّصال به مخزن زیرین و تبادل هوای گرم و سرد است. این بادگیرها جدای از وظیفۀ اصلی، عنصری تزیینی در معماری آب‌انبار هم به شمار می‌رود. زیرا در نواحی کویری و جنوب ایران، بادگیرهایی بسیار بلند، بزرگ و باشکوه به شکل استوانۀ مکعّب و منشورهای هشت ضلعی یا خرطومی دیده می‌شود. (عابدینی ۱: ۳۵)

در آب‌انبارهایی که فاقد بادگیر است، در رأس گنبد یا در زوایای دیگر، روزنه‌ها یا دریچه و یا هواکش‌هایی وجود دارد و یا درگاه‌هایی در اطراف آن کار گذاشته شده که کار تهویۀ مخزن را برعهده دارد. به این روزنه‌ها اصطلاحاً خیش‌خان می‌گویند و خیش‌خان، کلبه یا دارآفرین بوده که دور تا دور آن را با حصیر یا سفال یا بوته‌های خار آدور می‌پوشاندند و بر آن آب می‌پاشیدند تا براثر وزش باد، هوای خنک را به درون مخزن بکشاند. (پیرنیا، بادگیر و خیش‌خان) آب‌انباری در راه قدیم بافق- یزد وجود دارد که از خیش‌خان بهره می‌برده است. (معماریان: ۵۶)

از آنجا که بادگیر در آب‌انبار نقش دفاعی را در پیشگیری از گندیدگی آب‌انبار بر عهده دارد، به این دلیل باید طوری ساخته شود که مسلّط بر آب باشد و الّا آب بدبو و بدمزه خواهد شد و صد البتّه نحوۀ محاسبۀ چگونگی قرار گرفتن بادگیر نسبت به مخزن به تجربه و مهارت استادان بنّا بستگی دارد. (شریعت‌زاده: ۶۵)

بادگیرهای چپقی

ب- تبرید

استادکاران معماری ایران برای خنک‌سازی آب در آب‌انبارها به چندین شیوه متوسّل می‌شدند:

۱- بهره‌وری از دانش ساخت بادگیر و چرخش و تعویض هوای گرم درون مخزن با باد و هوای خنک بیرون به ویژه در شب هنگام، که در بحث تهویّه آمد.

۲- آبگیری آب‌انبار در ماه‌های سرد سال (به ویژه دی و بهمن) که برای این کار معمولاً «شب هنگام پس از ساعت ۵ صبح آن هم شب‌هایی که یخبندان است، آب‌انبارها را آب می‌بندند و به اصطلاح با یخ آب پر می‌کنند، به همین دلیل و به ملاحظۀ شکل و ساختمان آن بیشتر آب‌انبارهای عمومی قم و کاشان و یزد در تابستان به قدری خنک است که نیازی به یخ ندارند.» (گلزاری: ۳۱۱/ فرزاد: ۹۴)

۳- بهره‌گیری از دانش ساخت مخازن آب‌انبار در زیر زمین و استفاده از خنکی درون زمین در تابستان است. از این رو معماران سنّتی ایران «برای ایجاد محیط آسایش مطلوب فیزیکی کالبدی انسان، از انرژی‌های ماندگار طبیعی نهفته در اعماق زمین نیز غافل نمانده و با ترفند ایجاد زیرزمین، سرداب، آب‌انبار، یخچال و شوادان با توجّه به تقابل سایه و آفتاب و نیرویی که در سایه نهفته است، به کانال، این منبع انرژی برودتی رایگان غیرفسیلی در طبیعت نقبی زده و از این طریق به تبادل انرژی سرمایش زمین پرداخته است.» (رأفتی: ۱۳۰-۱۲۹)

۴- عامل دیگر خنک سازی آب، ساخت دیوار قطور است. (عابدینی ۱: ۳۵) این دیوارها بهترین عامل پیشگیری از تبادل سریع دما در ماه‌های گرم سال است. به کار رفتن برخی مصالح خنک‌ساز مانند آجر یا خشت و استفاده از دیمه و ساروج که ترکیب آهک و خاکستر است، مانع از نفوذ سرمای داخل مخزن به بیرون می‌شود. این مصالح همچنین عایق بسیار خوبی برای نگهداری سرمایش یخ آب‌های زمستانی انبار شده در آب‌انبارهاست.

۵-  فنّ ساخت گنبد که آن را به ایرانی‌ها نسبت می‌دهند، از عوامل بسیار مهّم خنک‌سازی مخزن است. زیرا بام‌های گنبدی به دلیل برجستگی که دارند، همواره در معرض وزش نسیم قرار می‌گیرند و این، در کم کردن گرمایی که بام در اثر تابش شدید آفتاب می‌گیرد، مؤثّر است. هنگام شب نیز گرمایی که بام پس می‌دهد، به ترتیبی که گفته شد سریع‌تر برطرف می‌گردد.

در معماری ایران با اختراع گنبد دو پوسته‌ای، مسألۀ بالا را به طریق جالب‌تری حل کرده‌اند. بدین معنی که عمل عایق‌سازی فضای بین دو پوسته، باعث می‌شود که پوستۀ داخل نسبت به پوستۀ خارجی سرد باشد… (توسّلی: ۷۷)

۶-  وجود سرب در کف برخی آب‌انبارها به غیر از جنبۀ مقاوم‌سازی کف، به دلیل خاصیّت فیزیکی خود، نقش تعیین‌کننده در سرد شدن آب داشت. (استاد محمّد قادری) کف آب‌انبارهای ریگ و خواجه در یزد و گنجعلی‌خان در کرمان از سرب است.  (جعفری: ۱۸۵)

منبع: ایرنا

مرتبط:

«بادگیر»، جرقه‌ی پایداری یزد در جهان

ملت ایران و ارمنستان همبستگی دیرینه‌ دارند

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو-ایران در مراسم گشایش مجازی نمایشگاه عکس «ایران پرگهر» گفت: ملت ایران و ارمنستان با یکدیگر همبستگی دیرینه و عمیق دارند و روابط فرهنگی ما با ارامنه بسیار گسترده است.

حجت‌الله ایوبی در آیین افتتاح ایران پرگهر با موضوع نمایشگاه عکس کلیساهای ارامنه در ایران که شامگاه سه‌شنبه ۴ خرداد ۱۴۰۰ در صفحه اینستاگرام کمیسیون ملی یونسکو (@unesco.iran) برگزار شد، عنوان کرد: این نمایشگاه با آثاری از ابراهیم خادم بیات افتتاح می‌شود. این مرد نجیب و متواضع تمایلی برای دیده شدن نداشت و می خواست از طریق آثارش، با او آشنا شویم. با برپایی نمایشگاه‌های مجازی بنا داریم با مجموعه‌های تاریخی و میراث کهن ایران اسلامی بیشتر آشنا شویم و خوشحالیم این مجموعه برنامه را با کلیساهای ارامنه آغاز می‌کنیم.

همان‌گونه که مستحضرید ارامنه بخشی از تاریخ پرافتخار مردم این سرزمین هستند؛ نام ارامنه در کتیبه بیستون آمده و از عهد اشکانیان که نخستین دولت ارامنه و نخستین دولت مسیحی جهان در ایران آن در یکی از ساتراپ های آن روزگار وقتی که یکی از شاهزادگان به آیین ارامنه درمی‌آید، تشکیل می‌شود.

وی با اشاره به نمایش آثاری از کلیساهای مریم مقدس (زور زور)؛ در ماکو، تادئوس مقدس (قره‌کلیسا)؛ در شمال شرقی شهرستان چالدران و استفانوس مقدس (سنت استپانوس) و کلیسای چوپان (آندره‌ورتی مقدس)، تاکید کرد: کلیساهایی که به سراغ تصاویر آنها رفتیم نماد زیبایی و شکوه هستند؛ کسانی که این کلیساها را دیده‌اند قدر آنها را می‌دانند.

ایوبی با ابراز خرسندی از ثبت مشترک آیین تادئوس مقدس به عنوان نشان دوستی دیرین ایران و ارمنستان که سال گذشته با همراهی کمیسیون ملی یونسکو صورت گرفت، افزود: تادئوس مقدس از حواریون گرامی حضرت مسیح (ع) و مورد احترام جامعه مسلمان و مسیحی ایران است و هدف از این ثبت پاسداری بیشتر از این آیین مقدس و تقریب بیشتر پیروان ادیان الهی است که با پیشنهاد مشترک جمهوری اسلامی ایران و ارمنستان محقق شد.

blank

 

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو-ایران توضیح داد: برخی سلسله‌ها می‌خواستند تمام آثار گذشتگان را حذف کنند اما همه پادشاهان هم‌رای بودند که آثار ارامنه را باید حفظ کنند و امروز در جمهوری اسلامی ایران نیز وزارت میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی برای ثبت ملی و نگهداری این کلیساها تلاش‌های بسیاری می‌کنند.

ایرانی‌ها نیز برای حفظ میراث ارامنه تلاش‌های بسیاری کردند چراکه روابط فرهنگی ما با ارامنه بسیار گسترده است. ما خدمات متقابل با ارامنه داریم و ارامنه ایران نیز خدمات فرهنگی بسیاری در ایران انجام دادند و همچنین در عرصه سینما ارامنه پیشتاز هستند؛ نخستین تهیه‌کنندگان سینما جزو ارامنه بودند و فیلم‌های متعدد ساختند و نخستین سالن‌های سینمایی را ارامنه بنا کردند. در عرصه‌های دیگرهمچون موسیقی نیز استاد لوریس چکناواریان را داریم.

ایوبی تصریح کرد: همبستگی در ایران میان ایرانیان و ارامنه وجود دارد و در خارج از مرزها نیز اینچنین است. وقتی فاجعه بم اتفاق افتاد می‌خواستیم برنامه باشکوهی در فرانسه داشته باشیم و از استاد چکناواریان برای این برنامه دعوت کردیم و این استاد فرهیخته در کلیسا برنامه گذاشتند و به‌یاد دارم جمعیت ارامنه در تمام این برنامه در تدارک این سوگواری بزرگ به‌عنوان عزادار کنار ما بودند.

وی یادآور شد: پیوند ملت ایران و ارمنستان عمیق است و از عصر اشکانیان تا به امروز همیشه سلسله‌های مختلف به‌مثابه پناهگاه‌ها و پایگاه‌های امنی برای ارامنه در مواجه با بیگانگان بودند.

راه‌اندازی نگارخانه مجازی یونسکو؛ از آغازین روزهای کرونا

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو-ایران ادامه داد: امروز به‌عنوان خادم کوچک فرهنگ در این سرزمین خوشحالم این برنامه فرهنگی را آغاز کردیم و پیش‌تر هم از عکاسان دیگر برای راه‌اندازی نمایشگاه های مجازی دیگر دعوت کردیم. در زمان کرونا همه درها بسته شد اما با همت جوانان کشور در کمیسیون ملی یونسکو چراغ فرهنگ و هنر همواره روشن بود؛ از آغاز کرونا این نگارخانه را راه‌اندازی کردیم و همواره پذیرای هنرمندان داخلی و خارجی بودیم.

وی یادآور شد: ما پیش از این برنامه‌ای درباره کمال خجندی با مردم تاجیکستان داشتیم و هفته هنر جان پدر کجاستی را به یاد قربانیان حمله ترویستی در افغانستان برگزار کردیم و حضور هنرمندان افغان در این گرامی‌داشت نشان داد افغانستان به آینده امیدوار است و امروز هم با ارمنستان همدل هستیم.

ویژگی‌های مشترک انسانی؛ عامل پیوند ایرانیان و ارمنیان

در ادامه این برنامه، روبرت بگلریان نماینده ارامنه در مجلس شورای اسلامی با تشکر از برپایی این نمایشگاه بر همبستگی ایرانیان ارمنی و غیرارمنی تأکید کرد.

وی با تجلیل از آثار خادم بیات هنرمند خالق عکس‌های این نمایشگاه، از وی قدردانی و تأکید کرد: در منطقه‌ای که متأسفانه در سال‌های اخیر مسیحیان آزار بسیار دیده‌اند، تنها ایران بوده است که همچنان مکانی امن برای زیستن باورمندان به این دین آسمانی به شمار می‌آید. عامل پیوند ایرانیان و ارمنیان علاوه بر اشتراکات تاریخی، ویژگی‌های مشترک انسانی آنهاست و از این‌رو همزیستی ایرانیان ارمنی و غیرارمنی نه تنها مسالمت‌آمیز که ملاطفت‌آمیز است.

عبدالمهدی مستکین مدیر گروه فرهنگ کمیسیون ملی یونسکو- ایران و میزبان این برنامه ضمن تشکر از ایشان، بیان کرد: زمانی که در ایران از ارمنیان یاد می‌شود، حس خوشی در قلب‌ها ایجاد می‌شود. ریشه این احساس لطیف در گذشته مشترک دو ملت از مینیاتورهای ۳۰۰۰ سال پیش و نیز اشعار زیبای حکیم نظامی گنجوی است. جایی که نظامی به زیبایی عشق میان یک ایرانی (خسرو) و یک ارمنی (شیرین) را به تصویر کشیده که در حقیقت بیانی دلنشین تر از حدیث عشق و دوستی است.

blank

 

 

نقش ارمنیان در معرفی فرهنگ ایرانی به دنیا؛ از طریق ترجمه اشعار فارسی

در ادامه رودیک یارالیان کاردار موقت جمهوری ارمنستان در ایران نیز با اهدای بهترین درودهای سفارت جمهوری ارمنستان به دست اندرکاران این برنامه، تأکید کرد: سفارت ارمنستان صیانت از میراث فرهنگی ارامنه در ایران را مدنظر دارد و از حسن نیت جمهوری اسلامی ایران در این زمینه قدردانی می کند.

وی به ویژه اختصاص بودجه دولتی از سوی ایران برای نگهداری از میراث فرهنگی ارامنه را امری کم‌نظیر و بسیار شایان قدردانی دانست.

کاردار موقت جمهوری ارمنستان در ایران، توضیح داد: حوادثی مانند حمله اعراب، ترکان سلجوقی، حمله مغولان و حتی فروپاشی دولت‌های ارمنی از عوامل شکل‌گیری جوامع ارمنی در ایران بوده است. اما ارمنیان به مرور و با توجه به تخصص‌های فنی و ویژگی‌های فردی توانستند در ایران جاگیر شوند و آثاری بس زیبا از خود برجای گذارند.

در همین راستا وی موضوع ثبت جهانی کلیسای وانک اصفهان را امری شایان توجه و ستایش به‌شمار آورد.

بگلریان در ادامه به این نکته اشاره کرد که خوشبختانه سفیران دو کشور در سال‌های اخیر توجه ویژه‌ای به بخش فرهنگ داشته‌اند. هر چند همه‌گیری کرونا در طی این مسیر دشواری‌هایی ایجاد کرده است.

وی بیان کرد: دو کشور آن‌قدر در بخش‌های هنری و فرهنگی غنی هستند که مسیر فعالیت‌های مشترک میان دو ملت هموار است. نباید از یاد برد ارمنیان نیز نقش مهمی در معرفی فرهنگ ایرانی به دنیا از طریق ترجمه اشعار فارسی به زبان ارمنی داشته‌اند و از این میان می‌توان به ترجمه اشعار باباطاهر و شاهنامه اشاره کرد. همچنین منظومه خسرو و شیرین چون‌که بر مدار عشق قرار دارد، نقش ویژه‌ای در بیان اشتراکات فرهنگی دو ملت داشته است.

حجت‌الله ایوبی نیز در بخش دیگری از این برنامه با تقدیر از همکاری و مشارکت سفارت ارمنستان در برنامه‌های فرهنگی و هنری در ایران، مزیت نسبی منطقه و کشور ما را فرهنگ و هنر دانست و بیان کرد: از این رهگذر می‌توان به وحدت و دوستی رسید و در این میان مردم همدل ارمنستان نقش مهمی دارند.

وی همچنین به تلاش بی‌نظیر فرهنگی استاد چکناواریان در نوشتن اپرای مولانا و شمس تبریزی اشاره کرد که قرار است امسال اجرا شود.

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو- ایران، چنین ابتکارهایی را نیاز منطقه حساس ما دانست و تلاش‌هایی مانند نمایشگاه هنرمندانی همچون خادم بیات را حائز اهمیت دانست. چراکه عکس یک زبان بین‌المللی است و در نزدیکی ملت‌ها نقش مهمی ایفا می‌کند.

یارالیان هم در پایان ضمن تشکر از فرصت فراهم شده ابراز امیدواری کرد، روابط فرهنگی بین دو کشور همچنان ادامه یابد و اعلام کرد سفارت جمهوری ارمنستان آمادگی کامل برای همکاری در این زمینه را دارد.

به گزارش ایرنا، نمایشگاه عکس‌های کلیساهای ارامنه در ایران با عنوان ایران پر گهر با آثاری از ابراهیم خادم بیات روایت تصویری از سه کلیسای مریم مقدس (زور زور) در ماکو، تادئوس مقدس (قره‌کلیسا) در شمال‌شرقی شهرستان چالدران و استفانوس مقدس (سنت استپانوس) در غرب شهر جلفا است که سال ۲۰۰۸ در این مجموعه کلیساها در فهرست جهانی میراث فرهنگی ملموس در یونسکو شدند. در کنار این سه کلیسا، تصاویری از کلیسای چوپان (آندره‌ورتی مقدس)؛ در جلفا نیز برای علاقه‌مندان، در نگارخانه مجازی کمیسیون ملی یونسکو- ایران به نمایش در می‌آید. در مجموع در این نمایشگاه بیش از ۷۰ قطعه عکس به نمایش درآمده است.

علاقه‌مندان می‌توانند برای بازدید از آثار این نمایشگاه و نمایشگاه‌های پیشین کمیسیون ملی یونسکو به نگارخانه مجازی کمیسیون ملی یونسکو مراجعه کنند.

اجرای کاوش‌های باستان‌شناسی خله‌کوه قزوین

استان قزوین مجموعه‌ کم‌نظیر و متنوعی از آثار تاریخی اعم از سراها، کاروانسراها، آب‌انبارها، موزه‌ها، خانه‌های تاریخی، بقاع متبرکه، مساجد تاریخی و… را در خود جای داده که تنوع و تعدد این آثار به عنوان یکی از ظرفیت‌های قابل توجه این استان در حوزه گردشگری مطرح است و حفاظت و نگهداری از این مواریث ارزشمند همواره از اولویت‌های اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان به شمار می‌رود، بر همین اساس طی سال گذشته با تلاش‌های انجام شده برای مرمت آثار ارزشمند تاریخی علی‌رغم وجود مشکلات کمبود اعتبار در این حوزه، ۲۸ پروژه مرمتی از محل اعتبارات استانی و ملی تحت نظارت کارشناسان اداره‌کل به اجرا درآمده که مرمت بخش‌هایی از مسجد جامع عتیق، ساباط تاریخی خیابان عبیدزاکانی، خانه تاریخی زینعلی، مجموعه تاریخی سردار، گنبد آمنه‌خاتون، کف‌سازی محوطه دولتخانه صفوی، آب‌انبارهای تاریخی حکیم، زنانه‌بازار و حاج‌کاظم، برج‌های خرقان و… از جمله این آثار به شمار می‌روند.

مرمت مشارکتی، رویکرد مهم حوزه معاونت میراث‌فرهنگی قزوین در سال ۹۹

با توجه به رویکرد وزارتخانه میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در جلب مشارکت بخش خصوصی برای حفاظت و احیای آثار ارزشمند تاریخی، طی سال‌های اخیر زمینه مناسبی برای مشارکت مالکان و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در مرمت، حفظ و احیای بناهای تاریخی تحت مالکیت آن‌ها در استان قزوین فراهم شده است و در همین راستا در سال ۹۹ بیش از ده پروژه مرمتی در قالب مشارکت با دستگاه‌های دولتی و بخش خصوصی به اجرا درآمده که از جمله آنها می‌توان به مرمت بنای تاریخی‌مذهبی امامزاده حسین (ع)، مساجد تاریخی پنجه‌علی، سبز و ملامهدی، گراندهتل، خانه‌های تاریخی نبوی و حکیم‌‌افضل، دیوار سرای وزیر و… اشاره کرد.

آغاز کاوش‌های باستان‌شناسی محوطه باستانی خله‌کوه  

محوطه باستانی خله‌کوه با وسعت پنج هکتار واقع در شهر تاکستان یکی از ارزشمندترین سایت‌های باستان‌شناسی دشت قزوین به شمار می‌رود که با توجه به قدمت تاریخی این محوطه و ضرورت معرفی و نمایش آثار به دست‌آمده از لایه‌های تاریخی و بقایای معماری در محل حفاری، طرح ساماندهی محوطه خله‌کوه برای ایجاد و راه‌‍‌اندازی سایت‌موزه از سنوات گذشته در دستور کار قرار گرفت و فاز اول این طرح با اقدام‌هایی چون تهیه، ساخت و نصب چهارچوب فلزی، تهیه و اجرای شیشه سکوریت برای پوشش حفاظتی ترانشه‌های حفاری شده، کف‌سازی سنگی محوطه و فضاسازی و معبرسازی برای بازدید از ویترین‌ها انجام شد.

به‌دنبال اجرای مصوبات سفر وزیر محترم میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی به قزوین در دی ماه سال گذشته و پیگیری‌های انجام شده از سوی نماینده شهرستان تاکستان در مجلس شورای اسلامی و اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی قزوین، فصل جدید کاوش‌های باستان‌شناسی این محوطه با مجوز پژوهشگاه میراث‌فرهنگی کشور با هدف امکان‌سنجی احداث سایت‌موزه آغاز شد که علاوه بر خواناسازی فضاهای معماری، نهشته‌های باستانی و ساماندهی محوطه، احداث سایت‌موزه خله‌کوه می‌تواند این منطقه را به مقصد تازه‌ای برای گردشگری و دوستداران مطالعات باستان‌‎شناسی در استان تبدیل کند.

ثبت ۳۱ اثر تاریخی‌فرهنگی استان در فهرست آثار ملی

طی سال ۹۹ با تلاش کارشناسان حوزه ثبت آثار معاونت میراث‌فرهنگی استان، شش اثر تاریخی منقول شامل یک مهر استوانه‌ای از جنس سنگ‌آهک، چهار ظرف سفالی در اشکال مختلف مربوط به قره‌تپه سگزآباد و دوره تاریخی (هزاره اول و دوم پیش از میلاد ) و دندان انسان نئاندرتال مربوط به دوره پارینه‌سنگی (پیش از تاریخ)، ۱۲ اثر غیرمنقول اعم از تپه نودهک، تپه شاه‌نظر، تپه قشلاق، تپه رئیس‌المجاهدین، محوطه‌های آلو و چهاربنه، آسیاب و بند سیدعلیخان، خانه تاریخی کسمایی و…، چهار اثر طبیعی استان شامل درخت توت روستای موشقین، درخت چنار روستای نصیرآباد و درخت کهنسال گردوی خارود، هشت اثر فرهنگی ناملموس شامل مهارت پخت مربای پوست‌پسته، مهارت ساخت عروسک و دوخت بالکش روستای الولک، مهارت پخت آش ارسوله، غذای سنتی قبولی و جگر قلیه منطقه الموت، مهارت آهار مهره کردن کاغذ و پارچه و مهارت تهیه دیماج قزوین و در مجموع ۳۱ اثر در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.

همچنین اجرای طرح‌های مطالعاتی، تعیین ضوابط عرصه و حریم باغستان سنتی قزوین در جلسات شورای فنی میراث‌فرهنگی استان و اجرای کاوش‌های باستان‌شناسی محوطه تاریخی اریک‌تپه شهر الوند و صحن جنوبی امامزاده اسماعیل(ع) را نیز می‌توان از دیگر اقدامات حوزه میراث‌فرهنگی استان در سال ۹۹ برشمرد.

منبع: میراث آریا

مرتبط:

قزوین _شهری با کلیسا های قدیمی و محله‌های ارامنه

تعیین حریم ۹ اثر تاریخی در آذربایجان غربی

سال گذشته با توجه به این‌که شیوع کرونا مانع از انجام بسیاری از اقدامات شده بود، اما فعالیت‌های معاونت میراث‌فرهنگی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی برای حفاظت، مرمت و احیای بناهای تاریخی استان همچنان ادامه داشت و کارهای بزرگی نیز در این سال انجام شد.

ازجمله مهم‌ترین اقدامات در سال ۹۹ برای حفاظت از بناهای تاریخی تعیین حریم آثار تاریخی بود که در این راستا در سال گذشته، ۹ اثر تاریخی سطح استان تعیین حریم شد.

این آثار تاریخی تعیین حریم شده عبارت از مقبره سردار بوکان، تپه قلات جلدیان پیرانشهر، امام‌زاده کهنه‌شهر و تپه اهرنجان سلماس و حسنلو نقده هستند و نیز حریم قلعه بسطام چایپاره، محوطه تاریخی کلیسای سیر، ساختمان صدا و سیما و پردیس دانشگاه ارومیه بازنگری شد.

همچنین در سال گذشته ۹ اثر منقول گل‌مهره ساسانی خوی، سرعلم موزه مردم‌شناسی ارومیه، پرنده سفالی تپه سوغانلو پیرانشهر، پیکرک قره‌قوزلو میاندوآب، تبر مفرغی و سنگ قبر موزه ارومیه، پاپیون مفرغی و کوزه طرح‌دار سفالی تپه حسنلو نقده و منبر مسجد جامع ارومیه در فهرست آثار ملی به ثبت رسیدند.

چشمه تراورتن شورسو چایپاره، آبشار قینرجه تکاب، آبشارهای بدلان و گیوران خوی، آبشار داراب سلماس و سنگ‌های روستای خورنج پیرانشهر را هم می‌توان از جمله آثار طبیعی ثبت ملی شده استان برشمرد.

ثبت ۹ اثر میراث ناملموس آذربایجان غربی در فهرست آثار ملی

در سال گذشته ۹ اثر میراث ناملموس استان در فهرست ملی به ثبت رسیدند که این آثار عبارت از حلوای دوشاب، حلوای زنجبیلی، ایران‌آشی، اوماج‌آشی، یارما شیله‌سی، فن تهیه عرق‌گیری گلاب، کباب سنتی خوی، نان کلک در زمره منطه زاگرس و یک مورد طنزخوانی با موسیقی اصیل ایرانی و نقش اجتماعی آن هستند.

در حوزه آثار غیرمنقول ثبت شده آذربایجان غربی در فهرست آثار ملی در سال ۹۹ نیز می‌توان به یادمان شهدای تمرچین پیرانشهر، شهدای بلفت سردشت، شهدای دارلک در سه‌راهی ارومیه ـ مهاباد ـ میاندوآب و یادمان شهید زین‌الدین در سردشت در حوزه دفاع مقدس و قالابلاغی تکاب، گرد مزار، گردسور، صوفیان، شب‌آقا، بیقوش‌تپه‌سی چالدران، جهودلر شاهین‌دژ و ترمنی اشاره کرد.

در سال ۹۹ با همت کارشناسان اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان غربی ۷۷ اثر از اشیای تاریخی موزه ارومیه مورد مرمت قرار گرفت.

کشف ۱۱۰۰ قلم اشیای تاریخی در کاوش‌های باستانی

۱۱۰۰  اثر تاریخی از کاوش‌های باستانی سال گذشته نیز به دست آمد که همه آن‌ها تحویل موزه ارومیه شد تا پس از ثبت آن‌ها در معرض دید عموم قرار بگیرد.

مستندنگاری از ۱۵۰ قلم اشیای تاریخی، تهیه شناسنامه برای ۵۰۰ قلم اشیای تاریخی، ثبت ۳۷۰ قلم اشیای تاریخی از سامانه جام و عکس‌برداری از ۴۰۰ قلم اشیای مکشوفه از قبرستان بالچاک سردشت از دیگر اقدامات سال ۹۹ بود.

در سال گذشته مجوز راه‌اندازی بهرام مستوفی در ماکو، مجوزه مجموعه‌داری کاظمی‌راد در میاندوآب و موزه علم و تکنولوژی میاندوآب نیز اخذ شد.

منبع: میراث آریا

مرتبط:

آبشار شلماش _زیبایی آذربایجان غربی

پیست اسکی خوشاکو آذربایجان غربی

پل میرزا رسول؛ خشتی از تاریخ در دل آذربایجان غربی

روایتی از چهار دهه تبعیض نژادی در «آپارتاید»

موزه‌ها و اماکن تاریخی از ناب‌ترین پدیده‌های فرهنگی هر کشور و حافظ هنر و تاریخ نسل گذشته است که از یادگارهای به جای مانده سخن می‌گویند و هنر، فرهنگ و تاریخ را برای نسل بعد بازگو می‌کنند.

موزه «آپارتاید ژوهانسبورگ» روایتگر بخشی از اتفاق‌ها و فراز و نشیب‌هایی است که در آفریقا رخ داده است. این موزه از جذاب‌ترین و برجسته‌ترین موزه‌هایی است که گردشگران از آن بازدید می‌کنند و با تحولات و انقلاب‌های اجتماعی جوامع بشری که یکی از موضوعات با اهمیت زندگی همگان به شمار می‌آید، آشنا خواهند شد.

کلمه «آپارتاید» نشان‌دهنده یک فرهنگ سیاسی و استبدادی مبتنی بر تفکیک نژادی و برتری سفیدپوستان بوده است. این فرهنگ از سال ۱۹۴۸ و با پیروزی حزب ملی آفریقای جنوبی در انتخابات، توسط دولت این کشور به عنوان یک سیاست رسمی شناخته شد و تا اوایل دهه ۱۹۹۰ این روند ادامه پیدا کرد.

در واقع آپارتاید تضمین می‌کرد که آفریقای جنوبی تحت سلطه سیاسی، اجتماعی و اقتصادی توسط اقلیت سفیدپوست این کشور باشد و بر اساس آن در طبقه‌بندی اجتماعی، شهروندان سفیدپوست بالاترین وضعیت را داشتند و از آن پس جنایت‌های زیادی علیه اکثریت بومی سیاه‌پوست شکل گرفت به شکلی که آثار و میراث اقتصادی و اجتماعی آپارتاید هم‌چنان ادامه دارد.

blank

 

در همین راستا موزه آپارتاید در شهر ژوهانسبورگ آفریقای جنوبی در سال ۲۰۰۱ با هیئت امنای مستقل احداث و افتتاح شد. آپارتاید در واقع روایتگر داستان‌هایی است که آیینه عبرتی برای انسان‌های امروزی به حساب می‌آید و توجه به موارد گفته شده در آن سبب می‌شود برخی تفکرات اشتباه و تبعیض‌گونه زندگی‌ مردمان امروزی اصلاح شود.

گفته می‌شود که ساخت این موزه در قرن ۲۱ یکی از انسانی‌ترین اتفاقاتی است که رخ داده و طی آن سیاه‌پوستان بسیاری که سال‌ها مورد ظلم و تحقیر قرار گرفته بودند به رسمیت شناخته شدند. آپارتاید ژوهانسبورگ میزبان عکس‌ها، فیلم‌ها، مستندات و ابزارهای مختلفی است که داستان پیروزی مردم آفریقای جنوبی را علیه تبعیض نژادی را به تصویر می‌کشد.

در سال ۱۹۴۸ که حزب ملی آفریقا به روی کار آمد، سیاهپوستان حقوق اولیه‌ای همچون خرید ملک و حق رای نداشتند و در جامعه مورد تمسخر قرار می‌گرفتند و در صورت اعتراض زندانی می‌شدند. اما به مرور زمان مقاومت و ایستادگی سیاه‌پوستان افزایش پیدا کرد و این این گروه توانست به رهبری نلسون ماندلا بر سفیدپوستانی که به آن‌ها ظلم می‌کردند، پیروز شوند.

blank

 

در آپارتاید نمادهایی جذاب از سرگذشت مردم آفریقای جنوبی به نمایش گذاشته شده که بازدیدکنندگان و گردشگران صلح‌جو بسیاری برای بازدید از این موزه به ژوهانسبورگ سفر می‌کنند. اجزاء گفته شده به شکلی حقیقی و در مواردی دقیق شرایط گذشته سیاه‌پوستان آفریقای جنوبی را به نمایش می‌گذارد که بازدیدکنندگان با تماشای آن‌ها گویی به زندگی مبارزان آن زمان دعوت می‌شوند و ساعاتی را همچون آن‌ها زندگی و سختی‌هایی که ان‌ها کشیده‌اند رااز نزدیک لمس می‌کنند.

یکی از اشیاء مورد توجه موزه آپارتاید تابلویی است به نام « Apartheid Museum» که بر روی دیوار خارجی این موزه قرار گرفته که در ان یکی از کلمات به رنگ سیاه و دیگری به رنگ سفید طراحی شده است.

این تابلو بازدیدکنندگان و گردشگران علاقه‌مند را ناخودآگاه به یاد تفاوت‌های موجود بین سیاه‌پوستان و سفیدبوستان می‌اندازد. هم‌چنین ورودی‌ها نیز با برچسب سفید و سیاه نشانه‌گذاری شده‌اند و افراد با توجه به بلیط خود به مسیرهای مربوطه هدایت شده و از موزه آپارتاید بازدید می‌کنند.

نکته‌ ویژه دیگری در موزه آپارتاید ژوهانسبورگ که توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب خواهد کرد یادبودی از «نلسون ماندلا»، اولین رئیس جمهور سیاه پوست آفریقای جنوبی است که با متحد کردن مردم توانست علیه قانون تبعیض نژادی فعالیت کند؛ نلسون ماندلا کسی بود که ۲۷ سال از عمر خود را در زندان گذراند و در جهت رفع قوانین نژادپرستانه سفیدپوستان مبارزه کرد. علاوه بر این در موزه آپارتاید حدود ۲۲ نمایشگاه وجود دارد و در میان آن‌ها نمایشگاه «ماندلا» از شهرت و محبوبیت خاصی در بین گردشگران و بازدیدکنندگان برخوردار است.

blank

 

این موزه دارای معماری منحصر به‌فرد و تأثیرگذاری است که نشان می‌دهد چگونه این کشور در حال کنار آمدن با گذشته و گذر از شرایط نابسامان آن دوران است و در عین حال به سمت آیندهای روشن‌تر حرکت می‌کند و در واقع به سمتی حرکت می‌کند که نه به گروه و یا رنگ خاصی، بلکه به تمام مردم آفریقای جنوبی تعلق دارد.

منبع: ایسنا

مرتبط:

دوربان، سبزترین شهر آفریقای جنوبی

جاذبه‌های گردشگری که در تور آفریقای جنوبی باید ببینید

خانه به‌دوشی تنها موزه خصوصی چاپ ایران

تنها موزه مستقل و خصوصی چاپ ایران پس از گذشت سه سال، هنوز جایی برای نمایش ندارد.

 جز موزه چاپ و کتابت مجلس شورای اسلامی، وعده راه‌اندازی چند موزه چاپ دیگر در شهرهای تبریز، ارومیه و همدان داده شده که قدمت وعده ایجاد موزه چاپ در تبریز از سایرین بیشتر است. سال ٩٧ اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان آذربایجان شرقی خبر داد که موزه چاپ و تعلیم و تربیت تبریز راه‌اندازی می‌شود، سه سال از آن روزها گذشته و هنوز از این موزه خبری نیست.

سیدرضا سیدشریفی، موزه‌دار موزه چاپ تبریز درباره این تاخیر طولانی و خلف وعده گفت: دبیرستان فردوسی تبریز با قدمت بیش از یکصد سال، مکانی است که برای این موزه درنظر گرفته شده اما بعد از گذشت سه سال و چندصد میلیون تومان هزینه، فقط ٢٠ درصد این دبیرستان مرمت شده و بنا هنوز به موزه تحویل داده نشده است؛ درحالی‌که قرار بود شش‌ماهه مکان موزه را آماده کنند و تحویل بدهند.

این موزه‌دار ادامه داد: موضوع راه‌اندازی موزه چاپ در شهر تبریز تقریبا از سال ۱۳۹۵ مطرح شده است. اداره کل آموزش و پرورش شهر تبریز قصد داشت دبیرستان تاریخی فردوسی را به موزه تعلیم و تربیت تبدیل کند، اما شش سال از آن ایده گذشت و نتوانست کاری انجام دهد. ما پیشنهاد کردیم موزه چاپ، نشر و تعلیم و تربیت را در همین مکان راه‌اندازی کنیم. سال ۱۳۹۷ تفاهم‌نامه آن بسته شد، اما موزه هنوز باز نشده است.

سیدشریفی افزود: سال ۹۷ حدود ۵۰۰ میلیون تومان از محل بودجه رویداد تبریز، پایتخت گردشگری ۲۰۱۸ به مرمت دبیرستان تاریخی فردوسی اختصاص دادند، پیشنهاد کردیم آن بودجه را به ما بدهند تا خودمان دبیرستان را مرمت و مکان موزه را آماده کنیم، قبول نکردند. حتی پیشنهاد کردیم دولت زمینی را به قیمت پایین‌تر به ما بفروشد و خودش ساختمان موزه را مطابق استانداردهایی که مدنظر دارد، بسازد. این را هم قبول نکردند. حتی پیگیری کردیم که مشمول ماده ۲۲ واگذاری طرح‌های دولتی به بخش خصوصی شویم که آن را هم واگذار نکردند.

او با اشاره به آسیبی که متوجه آثار موزه چاپ است، گفت: موزه چاپ مثل اسکناس نیست که سبک و قابل نگهداری در مکانی کوچک باشد. دستگاه‌های سنگین چندتُنی خریداری شده که مدت‌هاست در انبار نگهداری می‌شوند. آقای رشید کفیلی، مجموعه‌دار صنعت چاپ که سال ۹۶ مجوز این موزه را گرفت، اشیاء آن را طی ۳۰ سال جمع‌آوری کرده است که اگر در مکان مناسب و استانداردی قرار نگیرند، صددرصد آسیب می‌بینند.

 

سیدشریفی با اشاره به جایگاه تاریخی شهر تبریز در صنعت چاپ و ضرورت راه‌اندازی موزه‌ای به همین منظور، اظهار کرد: دو مقطع تاریخی برای ورود دستگاه چاپ در ایران وجود دارد؛ زمانی که عباس میرزا با توجه به استقرار حکومتش در شهر تبریز با هدف تعلیم و تربیت و رفع عقب‌ماندگی‌های علمی، نخستین دستگاه چاپ را وارد ایران و شهر تبریز کرد و اولین چاپخانه برای کتابت آثار فارسی و نشر روزنامه راه‌اندازی شد. مقطع زمانی دیگر در دوره ایلخانیان بوده که برای اولین‌بار در شهر تبریز به چاپ پول مبادرت کردند، پولی به نام «چاو» که نخستین چاوخانه هم در همان دوران در همین شهر بنا شد. در هر دو دوره چاپ با نام تبریز گره خورده است، باید سال‌ها پیش چنین موزه‌ای در شهر تبریز می‌داشتیم.

شریفی اضافه کرد: موزه بخشی از فعالیت‌های ما بود. ما درحال راه‌اندازی پایگاه مطالعاتی و تحقیقاتی چاپ و نشر در کنار آن نیز بودیم. تاریخ چاپ و کتابت در ایران پراکنده است و متاسفانه، بسیاری از مدیران درباره این موضوع اطلاعات دقیقی ندارد. مثلا سال گذشته که با بحران کاغذ روبه‌رو شدیم، رییس‌جمهور به همه کارخانه‌های کاغذسازی بخشنامه کردند با تمام ظرفیت کار کنند، درحالی که خوراک کاغذ، درخت است. این یعنی جنگل‌ها را تخریب کنیم. ما در پایگاه ملی مطالعات روی چنین مباحثی تحقیق می‌کنیم و نتیجه را در اختیار مدیران می‌گذاریم.

او با اشاره مشکلات موزه‌داران خصوصی اظهار کرد: در شهر تبریز شاید حدود ٣٠ مجموعه‌دار خصوصی وجود داشته باشند که آثاری در حد موزه‌های ملی داشته باشند، اما مورد بی‌توجهی قرار گرفته‌اند و هیچ کمکی برای نمایش مجموعه‌های ارزشمند آن‌ها نمی‌شود. درحالی‌که میراث فرهنگی آذربایجان شرقی خودش در چند ساختمان تاریخی مستقر شده و حدودا ١٠ ساختمان دیگر را در دست مرمت دارد که همه آن‌ها خالی مانده‌اند. افتخار میراث فرهنگی استان، مرمتِ همزمان ۱۰۰ بنای تاریخی است؛ کاری غیرممکن و تعجب‌برانگیز. وقتی هم که بازار جهانی تبریز آتش گرفت، کل بودجه آن مرمت‌ها را که شاید اندازه سه سال باشد صرف احیا و مرمت بازار کردند. دیگر بودجه‌ای نماند که به بقیه برسد.

شریفی گفت: این کرونا نیست که به موزه‌های خصوصی آسیب زده، بی‌درایتی و ضعف مدیریت برخی مسؤولان بوده که سنگ بزرگِ سر راه شده است. موزه هنرهای معاصر تبریز که قرار بود در پارک بزرگی ساخته شود بعد از گذشت پنج سال فقط ۱۶ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. مرمت یک دبیرستان را پس از سه سال نتوانسته‌اند تمام کنند.

منبع: ایسنا

مرمت ۳۴ اثر شاخص تاریخی خراسان شمالی با ۳۵میلیارد

در نوار جنوبی استان خراسان شمالی رشته‌کوه آلاداغ با قله‌های مشهور شاه جهان، سالوک و بهار و در نوار شمالی ارتفاعات کپه داغ، دشت‌های وسیعی را در راستای شرقی-غربی شکل داده‌اند که در طول تاریخ بستر آمدوشدها و تحولات تجاری، فرهنگی، اجتماعی و سیاسی مهمی بوده است.

رودخانه اترک به ‌مثابه یک شریان حیات‌بخش، در دره حدفاصل این دو رشته‌ کوه جریان داشته و ضمن آبیاری تمام دشت‌های مسیر خود، باعث شکل‌گیری مراکز مسکونی کهنی در این منطقه شده است. مراکزی که اکنون و پس از گذشت چندین هزار سال با عملیات کاوش و پژوهش‌های وسیعی که انجام‌ شده و یا در حال انجام است، بیش‌ازپیش هویت تاریخی این منطقه را برای ما و نسل‌های آینده نمایان می‌کند.

این آثار تاریخی در سفر مقام معظم رهبری به استان خراسان شمالی که در مهرماه سال ۹۱ انجام شد نیز مورد توجه قرار گرفت.

مقام معظم رهبری در سفر به خراسان شمالی بیان داشتند: «جاذبه‌های گردشگری در این استان زیاد است؛ هم جاذبه‌های طبیعی، هم جاذبه‌های تاریخی؛ هم منطقه‌ زیبا و طبیعت زیبای اینجا، هم چیزهای تاریخی‌ای که وجود دارد. آن‌طور که به من گزارش کردند – من که حالا معمولاً توفیق دیدن این چیزها را ندارم – قلعه‌ای که نزدیک اسفراین است، شبیه بنای معروف ارگ بم است که از خارج برای بازدید آن می‌آمدند. چرا اینجا کسی نمی‌آید؟ چرا معرفی نشده؟ چرا نمی‌شناسند؟ در حالی‌که اینجا در دسترس‌تر است. اینجا شما از این مسیر، در هر سال میلیون‌ها عبور کننده دارید – حالا آمارها مختلف است؛ بعضی میگویند بیست میلیون، بعضی میگویند پانزده میلیون – که زائرین مشهد از اینجا عبور می‌کنند. خب، اگر چنانچه وسائلی فراهم شود، نه همه‌ این‌ها، بلکه بخشی از این‌ها، یک روز در این استان توقف کنند، ببینید چه تأثیر عظیمی بر وضعیت استان خواهد گذاشت.

این‌جور نیست که شما بخواهید مسافر و گردشگر را از مرکز شهر یا از گوشه و کنار کشور بکشانید به یک نقطه‌ دوردست. اینجا دوردست نیست؛ اینجا در معرض عبور و مرور کاروان‌های زیارتی است؛ مردم دارند می‌روند، می‌آیند. یک روز، یک شبانه‌روز، نه همه‌ این مسافرین، بعضی از این‌ها، در این شهر بمانند و بروند از مراکز طبیعی اینجا، از همین مراکز تاریخی اینجا بازدید کنند. شما ببینید چه تحولی در کسب‌وکار و زندگىِ اینجا به وجود خواهد آمد. بنابراین، این هم یک اولویت است.»

مرمت ۳۴ اثر تاریخی شاخص خراسان شمالی در سال ۹۹

مرمت آثار  تاریخی از موضوعات مهم در این حوزه است که استان خراسان شمالی در این بخش نیز اقدامات مهم و گسترده‌ای داشته است، سرپرست اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان شمالی دراین‌باره گفت: «در سال گذشته ۳۴ اثر تاریخی شاخص استان با اعتباری قریب به ۳۵ میلیارد ریال حفاظت و مرمت شد.»

علی مستوفیان با اشاره به در پیش رو بودن هفته میراث فرهنگی، به همین مناسبت به اهم اقدامات انجام‌شده این حوزه در سال گذشته پرداخت.

سرپرست اداره‌‌کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان شمالی اظهار کرد: «چهارتاقی تیموری شیروان، مقبره شیخ آذری اسفراین، سردابه حصار حسینی بجنورد، باغ مزار گرمه و امامزاده کبیر کوران اسفراین از جمله بناهایی هستند که در سال گذشته مرمت شدند.»

او به مرمت سبزه‌میدان بجنورد نیز اشاره کرد و افزود: «مجموعۀ تاریخی سبزه‌میدان واقع در ابتدای خیابان شهید بهشتی شمالی متشكل از یک كاروانسرا، حمام، راسته‌بازار و چند قهوه‌خانه از آثار دورۀ قاجار است که به‌عنوان یکی از جاذبه‌های گردشگری بجنورد باید معرفی شود.»

مستوفیان با اشاره به وجود ۵۲۳ اثر تاریخی استان که در فهرست میراث ملی به ثبت رسیده است، گفت: «حفاظت و مرمت این آثار، فعالیتی مستمر است که در طول سال باید مورد توجه قرار گیرد و با توجه به اعتبارات محدود این حوزه، تلاش داریم تا با حداکثر استفاده از توان نیروهای پرسنلی و کارگاهی، این مهم در سال جاری نیز به نحو مطلوبی انجام شود.»

او افزود: «مطالعه و بررسی در مورد آثار فرهنگی‌، تاریخی و طبیعی به‌منظور ثبت آن‌ها در فهرست آثار ملی، از جمله مهم‌ترین برنامه‌ریزی‌های ما برای حفظ و ارتقا هویت تاریخی و ‌فرهنگی استان است که در این راستا، در سال ۹۹ پرونده ۵ اثر طبیعی، ۲۴ اثر تاریخی و ۶ اثر منقول فرهنگی و تاریخی استان تکمیل و به ثبت ملی رسید که با این آثار، شمار آثار ثبتی استان در فهرست ملی به ۷۴۳ اثر رسید.»

سرپرست اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان شمالی با اشاره به اهمیت و نقش پایگاه‌های میراث‌فرهنگی در توسعه گردشگری، عنوان کرد: «در حال حاضر سه پایگاه ملی میراث‌فرهنگی در شهر تاریخی بلقیس، روستای روئین اسفراین و محوطه تاریخی ریوی مانه و سملقان فعال است.»

مستوفیان با بیان اینکه در سال گذشته موفق به دریافت مجوز تبدیل محوطه تاریخی ریوی مانه و سملقان به پایگاه ملی میراث‌فرهنگی شدیم، عنوان کرد: «با استقرار پایگاه میراث‌فرهنگی، این محوطه تاریخی در سال ۱۴۰۰ فصل جدیدی را در معرفی هویت تاریخی شمال خراسان و توسعه صنعت گردشگری منطقه آغاز خواهد کرد.»

او اظهار کرد: «با توجه به اهمیت‌ و پتانسیل‌های گردشگری و اشتغال‌زایی این محوطه تاریخی، ایجاد سایت موزه گردشگری محوطه تاریخی ریوی را پیگیری می‌کنیم و تلاش داریم تا همگام با فعالیت‌های پژوهشی، زمینه لازم برای جذب گردشگر و اشتغال‌زایی پایدار فراهم شود.»

او تصریح کرد: «فعالیت‌های مشترک با باستان شناسان آلمانی در محوطه تاریخی ریوی و نیز باستان شناسان فرانسوی در محوطه ویران‌شهر فاروج برای سال جاری نیز برنامه‌ریزی‌شده است که در صورت اجازه شرایط کرونایی، این باستان شناسان امسال نیز در خراسان شمالی حضور خواهند داشت.»

مرمت و راه‌اندازی موزه اسناد بجنورد

سرپرست اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان شمالی با اشاره به مرمت و راه‌اندازی موزه اسناد بجنورد در اسفندماه سال ۹۹، گفت: «موزه مردم‌شناسی عمارت مفخم و موزه اسناد و نسخ خطی آینه‌خانه بجنورد، موزه قلعه جلال‌الدین گرمه، موزه مردم‌شناسی و تاریخ شهر جاجرم، موزه مردم‌شناسی و تاریخ شهر فاروج و موزه شیروان از جمله موزه‌های فعال استان هستند.»

مستوفیان با بیان اینکه شیوع ویروس کرونا در سال ۹۹ باعث شد بسیاری از اماکن و آثار تاریخی نتوانند همچون سال‌های گذشته میزبان گردشگران و علاقه‌مندان باشند، خاطرنشان کرد: «سال گذشته، ۴۳۳۰ نفر در شرایط مجاز کرونایی و با حفظ پروتکل‌های بهداشتی از موزه‌ها و اماکن فرهنگی تاریخی استان بازدید کردند.»

منبع: میراث آریا