فرودگاه بندر لنگه با قدمتی بیش از ۱۰۰ سال

فرودگاه‌ها اکنون یک پایانه محسوب نمی‌شوند بلکه مراکز اقتصادی و سیاسی مهمی هستند که دولت‌ها برای آن برنامه‌ریزی دارند. فرودگاه‌ها که مبدأ و مقصد مسافرت‌های هوایی و دروازه‌ ورودی به شهرها و کشورها هستند به‌عنوان سمبل یک شهر و کشور شناخته می‌شوند. شكوه، تسهیلات و امكانات معماری یک فرودگاه بیانگر وضعیت اجتماعی، فرهنگی و حتی سیاسی آن شهر یا کشور است. یكی از محورهای توسعه در جهان، پیشرفت در زمینه حمل‌ونقل به‌ویژه در حوزه حمل‌ونقل هوایی و یكی از بسترهای لازم برای توسعه و پیشرفت در این زمینه ایجاد فرودگاه و راه هوایی است.

تاریخ را که ورق می‌زنیم پی خواهیم برد که در حوزه کشورهای خلیج‌فارس و جنوب ایران این بندرلنگه بود که پرنده آهنین بر زمین آن فرود می‌آمد و بیش از یک‌صد سال از قدمت فرودگاه این شهر گذشته است. فرودگاهی که زمانی برای ساخت آن بین دو دولت وقت ایران و بریتانیا در سال‌های ۱۳۰۰ شمسی مناقشه درگرفته بود.

مسئله تأسیس خط هوایی از جمله موضوعات مورد مناقشه دولت ایران و دولت بریتانیا بود. تصمیم بریتانیا برای ایجاد یک خط هوایی میان انگلستان و هندوستان (کراچی) که از طریق ایران می‌گذشت آن دولت را بر آن داشت تا با یک‌رشته مذاکره و مكاتبه تائید دولت ایران را برای در  اختیار گذاشتن پایگاه‌هایی در بنادر جنوبی ایران به دست آورد.

بدین منظور ژنرال برنكر رئیس هواپیمایی تجارتی انگلیس مأمور شد تا با اولیای دولت ایران مذاکره کند. با وجود آنکه دولتمردان ایران نسبت به تأسیس خط هوایی نظر مساعدی داشتند اما ترجیح می‌دادند به‌جای تأسیس خط هوایی در بنادر جنوب یک خط هوایی بین‌المللی دایر شود که از مرکز کشور بگذرد. اما انگلستان که از این مسیر مقصودی سیاسی داشت تا تجاری، مخالفت کرد. انگلیسی‌ها خیلی خوب می‌دانستند راه روسیه ـ تهران ـ کراچی ۴۵۰۰ مایل و در مدت ۶ روز طی می‌شود اما مصر بر سر راه خلیج‌فارس کراچی ۶ هزار مایل و ۸ روز زمان می‌برد.

وزارت امور خارجه نیز در تاریخ ۳۰ سپتامبر ۱۹۲۵م / ۸ مهر ۱۳۰۴ه.ش، با ارسال مرسوله‌ای به سفارت انگلیس تأکید کرد دولت ایران نسبت به خط هوایی در جنوب مطابق مقررات هواپیمایی بین‌المللی مورخ اکتبر ۱۹۱۹م خط بندر دیلم ـ بوشهر ـ لنگه ـ بندرعباس ـ جاسک ـ چابهار را برای مسیر هواپیماهای عموم دولتی که در قرارداد بین‌المللی مذکور شرکت دارند تعیین خواهد کرد با این قید که فرود هواپیماها منحصر به نقاط مذکور و اماکنی باشد که به‌عنوان فرودگاه احتیاطی از طرف دولت مقرر می‌شود. پس از انجام مقدمات و تشریفات لازم، چهار فروند هواپیمای حامل وزیر هواپیمایی انگلیس و دیگر همراهانش روز ۵ فوریه ۱۹۲۷م/ ۱۵ بهمن ۱۳۰۵ه.ش از طریق بندرعباس وارد بندرلنگه شدند.

منوچهر فرهنگ وزیر نظمیه بندر لنگه برای برقراری امنیت با تعدادی پاسبان به محوطه نزدیک حسین‌آباد در نیم فرسخی شهر که برای فرود هواپیما در نظر گرفته‌شده بود حرکت کرد. از سوی دیگر دانش آموزان مدرسه محمدیه لنگه درحالی‌ که پرچم ایران را در دست داشتند و سرود ملی می‌خواندند عازم محل مزبور شدند. وزیر هواپیمایی انگلیس و همراهانش پس از بازدید از تسهیلات فرودگاهی بندرلنگه به‌سوی بوشهر پرواز کرد درحالی ‌که دولت ایران تنها اجازه بازدید مناطق ذکرشده برای ایجاد فرودگاه را به مقامات انگلیسی اعطا کرده بود اما آن‌ها بدون توجه به تذکرات دولت ایران اقدام به عملیات تسطیح اراضی برای مقاصد خود کردند.

چنان كه کنسول انگلیس در بندرعباس اقدام به تسطیح اراضی اطراف کنسولگری برای فرود هواپیما کرد این اقدام کنسول با واکنش مقامات محلی مواجه شد به‌طوری‌که فرمانده پادگان بندرعباس به دیدار کنسول رفت و از او خواست تا دستور توقف فعالیت را صادر کند اما کنسول در پاسخ اظهار کرد که به‌موجب قرارداد اقدام کرده و چنانچه او ممانعت به عمل آورد خسارت تعطیلی کار و دستمزد کارگران را از دولت ایران مطالبه خواهد کرد.

در سال ۱۳۵۲ فرودگاه جدیدی در غرب بندرلنگه و در حوالی بندر شناس تأسیس می‌شود و فرودگاه بندر لنگه که در حسین‌آباد بندرلنگه در ابتدا ساخته‌شده بود متروکه می‌ماند.

فرودگاه قدیم بندرلنگه در سال ۱۳۸۵ به شماره ۱۵۴۰۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. این فرودگاه در سال ۱۳۹۶ از سوی اداره‌کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان هرمزگان و با همکاری فرودگاه بندرلنگه مرمت شده است.

* گزارش از یوسف دیوانی

مرتبط:

ساحل مکسر ،بندر مقام

آغاز پروژه کمپینگ گردشگری بندرچارک

بندرلنگه، عروس بندرهای خلیج فارس/جاذبه‌های گردشگری بندرلنگه را بهتر بشناسید

آس‌باد ها، علمی که باد را به خدمت می‌گیرند

از دوران پیش از تاریخ و دوران تاریخی تنها یافته‌های باستان‌شناسی ما را با چگونگی کاربردی کردن علم مکانیک آشنا می‌کنند اما در دوران اسلامی خوشبختانه علاوه بر وجود آثار و نشانه‌ها، متون بر جای مانده به گونۀ عینی‌تر ما را با فرضیات، تئوری‌ها و نظریات علمی در همۀ رشته‌های علوم و از جمله مکانیک آشنا می‌کنند.
در دوران اسلامی دانشمندان متعددی به موضوع مکانیک کاربردی پرداخته‌اند.

از جمله پسران موسی بن شاکر خراسانی (سه برادر به نام‌های محمد، احمد، حسن) (سده سوم،ق)، زکریای‌رازی (۲۵۱-۳۱۳ق)، محمد کاتب خوارزمی (سده چهارم،ق)، محمد کرجی (۴۲۰ق)، ابوعلی سینا (۳۷۰-۴۲۸ق)، ابوریحان بیرونی (۳۶۲-۴۴۲ق)، عمرخیام نیشابوری (۴۹۳-۵۱۷ه.ق)، مظفر اسفزاری (۴۳۷-۵۴۵ق)، عبدالرحمن خازنی (سده ششم،ق) و محمد حافظ اصفهانی (سده نهم،ق) . دمشقی نیز در سال ۷۰۰ ه.ق در کتاب نخبة الدهر، آس بادهای سیستان را شرح داده است.

«احمدبن موسی بن شاکرخراسانی» مهندس برجسته‌ای بود که مهم‌ترین کتاب مکانیکی را در قرن سوم ه.ق به نام کتاب الحیل تالیف کرد که یکی از برجسته‌ترین و تاثیرگذارترین کتاب‌های مکانیک محسوب می‌شد. در این کتاب حدود یک‌صد دستگاه مکانیکی ابداعی از جمله چرخ‌های بادی توضیح داده شده و نزدیک به ۸۰درصد طرح‌ها منعکس کنندۀ انواع مختلف ظروف و ابزار و سیستم‌‌های ساده و پیچیده‌ای هستند که با هوا و مایعات کنترل می‌شوند به احتمال زیاد منظور از چرخ بادی  آس‌باد بوده، سیستمی که در برخی از نواحی بادخیز و کم باران ایران از لوازم اصلی چرخۀ حیات بوده یا به تعبیری چرخ زندگی محسوب می‌شده است.

در لغت‌نامه دهخدا آس به معنی دو سنگ گرد برهم نهاده است و چون سنگ زبرین به قوت دست آدمی یا ستور یا آب یا باد بچرخد، دست آس، خرآس، آب‌آس یا آسیاب و آس‌باد یا بادآس نامیده می‌شود.

بیشتر نویسندگان جدید تاریخ تکنولوژی از جمله جوزف نیدهام  و رابرت فوریز در مورد پیدایش آسیای بادی (آس‌باد) در ایران اتفاق نظر دارند. این اختراع ایرانی‌ها که در ابتدا در ایران و افغانستان کاربرد داشت، در قرن ششم‌ ه.ق به سراسر سرزمین‌های اسلامی و حتی خاور دور راه یافت. اما نخستین نوشته‌ای که در آن از آسیای‌بادی نام برده شده، کتاب هندی قدیمی به نام «آرتا ساسترای کنتیلیاArthasastra of Kantilya» است که در حدود سال ۴۰۰ پیش از میلاد مسیح نوشته شده است. اگرچه سندی مکتوب دال بر وجود آس باد در ایران دیده نشده اما این دلیل بر نبودش نیست.

بی‌تردید در دوران تاریخی در ایران از آس‌باد استفاده می‌شده است زیرا در صدر اسلام آس‌باد سازه‌ای شناخته شده بوده است.

از اوایل دوران اسلامی در نوشته‌های مورخان به صراحت در باره  آس‌باد بحث شده است. مسعودی در حدود سال۳۴۵ ه.ق از قول طبری نوشته است: «عمر خلیفۀ دوم مسلمین از یک بردۀ ایرانی به نام «ابولؤلؤ» پرسید: شنیده‌ام که تو به خود بالیده و گفته‌ای که می‌توانی آسیایی بسازی که با باد حرکت کند. ابولؤلؤ جواب داد: به خدا سوگند آسیایی بسازم که همۀ دنیا دربارۀ آن سخن گویند.»

براساس نوشته مسعودی در هیچ نقطۀ جهان بیشتر از سیستان از باد استفاده نمی‌کنند گویا استفاده از باد در سیستان به دو منظور بوده است، هم آس‌بادها را به گردش در می‌آورده و هم با استفاده از انرژی باد آب از رودخانه بالا می‌کشیدند، استخری نیز در سال ۳۴۱ه.ق از بادهای شدیدی در سیستان یاد کرده که آسیاهایی را می‌چرخانیده است. قزوینی (متوفی۶۸۲ق) در ضمن توصیف سیستان یادآور شده است: «در آنجا باد هیچگاه آرام ندارد و بنابراین به اتکای این باد آسیاهایی برپا شده، آنها همۀ غلۀ خود را با این آسیاها آرد می‌کنند. آنجا سرزمین گرمی است و آسیاهایی دارد که وابسته به باد است.»

البته می‌دانیم که آس‌بادها منحصر به سیستان نبودند و در جاهای دیگری هم که وزش باد زیاد بوده مردم از انرژی باد استفاده می‌کردند که معمول‌ترین استفاده در آس‌بادها بوده است.

آن مناطق که عمدتا در نیمۀ شرقی ایران قرارداشتند، در معرض بادهایی بودند که از کوه‌های بابا در افغانستان و هندوکش برمی‌خاستند و شتابان به سمت کویر لوت و دشت کویر می‌شتافتند، و در مسیر خود در مناطقی چون خواف، نهبندان و سیستان به مبتکران و اندیشمندان امکان می‌دادند که آسباد بسازند.

* گزارش از رجبعلی لباف خانیکی، باستان‌شناس

مرتبط:

آسبادهای نشتیفان _یکی از بزرگ‌ترین سازه‌های خشت و چوب ایران

سازه‌های آبی شوشتر از شاهکارهای فنی مهندسی اعصار کهن

سفری هیجان انگیز به آب انبار باسیلیکا در ترکیه

آب انبار باسیلیکا یکی از جاذبه های دیدنی شهر استانبول است که همه ساله گردشگران بسیاری را به خود جذب میکند. آب انبار باسیلیکا در جنوب غربی مسجد ایا صوفیه واقع شده است.

آشنایی با آب انبار باسیلیکا

بدون شک می دانید که با انتخاب استانبول به هیچ عنوان جای نگرانی برای تفریح و سرگرمی های مهیج و جذاب و همچنین بازدید از جاذبه ها و مناطق دیدنی نیست چرا که استانبول توانسته با تاریخ پرفراز و نشیب و ویژگی های منحصر به فردش برای هر فردی با هر نوع سلیقه ای مناسب جلوه کند.

این شهر برای آن دسته از دوستداران تاریخ و بناهای باستانی می تواند بهترین و چشم نواز ترین و صد در صد بی همتا ترین آثار تاریخی را ارائه دهد. با ما در بخش گردشگری بیتوته همراه باشید تا سفری هیجان انگیز داشته باشیم به آب انبار باسیلیکا یکی از جاذبه های دیدنی استانبول.

آب انبار باسیلیکا در استانبول

آب انبار باسیلیکا استانبول، یکی از ساختمان های قدیمی و با شکوه پایتخت ترکیه محسوب می شود که در بخش جنوب غرب مسجد ایا صوفیه واقع شده است.

آب‌انبار باسیلیکا با ستون‌ها و سقف‌های طاقی شکل و سازه‌های هنری بسیار زیبا، بزرگ‌ترین آب‌انبار در میان چند‌ صد آب‌انبار باستانی زیر سطح شهر است.

این آب انبار زیر زمینی بسیار بزرگ، بین مردمان ترکیه به «یره باتان سیسترن» معروف است و این وجه تسمیه را به دلیل وجود ستون های مرمری زیاد در زیر زمین است. همچنین، به دلیل اینکه، مکانی که آب انبار قرار دارد، قبلا باسیلیکا یا کلیسایی قدیمی وجود داشته است، به همین روی به آن، به انگلیسی بایسلیکا سیسترن نیز می گویند. جالب است بدانید که باسیلیکا در لغت به معنای مکانی برای عبادت است.

اگر دوست دارید در گرمای تابستانی کمی خنکی طبیعی هوا را احساس کنید، در این آب‌انبار قدم بگذارید. همچنین اغلب اوقات اجراهای موسیقی و رقص در این مکان برگزار می‌شود.

باسیلیکا (Basilica Cistern) بزرگترین آب انبار در میان چند صد آب انبار باستانی است که زیر شهر استانبول ترکیه پنهان شده‌اند. این آب انبار در ۱۵۰ متری ایاصوفیه در شبه‌جزیره تاریخی Sarayburnu بین شاخ طلائی و دریای مرمره استانبول قرار دارد.

آب انبار باسیلیکا

تاریخچه آب انبار باسیلیکا

آب انبار باسیلیکا، به دستور ژوستینیانوس اول، امپراطور دوران بیزانس که بین سال های ۵۶۵-۵۲۷ میلادی می زیسته است، ساخته شده است.

در دوران امپراطوری بیزانس، آب انبار باسیلیکا برای تامین آب مورد نیاز مردم و دیگر احتیاجات این امپراطوری مورد استفاده قرار می گرفت. بعد از فتح قسطنطنیه یا استانبول امروزی در سال ۱۴۵۳ بوسیله عثمانیها، تا چند وقت از این آب انبار استفاده شد و آب ذخیره شده در آن به قصر توپکاپی فرستاده می شد، جاییکه محل استقرار سلطان عثمانی بود.

بزرگترین آب انبار بیزانسی پابرجا در استانبول، روی ۳۳۶ ستون با ارتفاع ۹ متر استوار است که بسیاری از آنها از ویرانه معابد به اینجا آورده شده و مزین به حکاکی‌های زیبای معابد هستند. عمق غار گونه آن پناهگاه خوبی برای فرار از یک روز تابستانی است.

آب انبار باسیلیکا، طولش ۱۴۰ متر و عرضش ۷۰ متر است و ۵۲ عدد پله به زیر زمین دارد. کف آب انبار باسیلیکا، از آجر فرش شده است و روی آن را با ملاتی از آجر پوشانده اند. آب انبار مورد نظر، گنجایش ذخیره آبی در حدود ۱۰۰۰۰۰ تن را در خود دارد و مساحت کل آن به ۹۸۰۰ متر مربع می رسد.

آب انبار باسیلیکا، در زمان سلطان احمد سوم حدود سال ۱۷۲۳ میلادی، بوسیله معماری به نام کایسریلی مهمت آقا مورد بازسازی مجدد قرار گرفت که دورانی مصادف با امپراطوری عثمانیان بود. بار دیگر نیز، در دوران سلطنت سلطان عبدالحمید دوم که بین ۱۸۷۶ تا ۱۹۰۹ میلادی بوده است، دستخوش تعمیرات اساسی قرار گرفت.

شهرداری استانبول آب انبار باسیلیکا را در سال ۱۹۸۶  عملیات لایروبی و بازسازی کرد و درهای آن را در سال ۱۹۸۷ به روی مردم گشود. امروزه این آب انبار یکی از محبوب‌ترین جاذبه‌های گردشگری استانبول است. وقتی در این مکان قدم می‌زنید، رد قطرات آبی که از سقف می‌چکد را خواهید دید. فضایی رویایی و در عین حال مرموز که فقط در آب انبار باسیلیکا تجربه خواهید کرد.

کشفی بینظیر که موجب پیدایش اب انبار باسیلیکا شد

در سال‌های ۱۵۰۰ میلادی، یک فرانسوی از قسطنطنیه (استانبول امروزی) در ترکیه، داستان‌های عجیب و غریبی از مردم محلی می‌شنود که آبی تازه در زیرزمین خود می‌بینند. او تصمیم گرفت به کشف این داستان ها و افسانه‌های معابد زیرزمینی بزرگ دست یابد.

پس از تحقیق بیشتر، او یک معجزه زیرزمینی را پس از تحقیق فراوان، کشف کرد که بزرگ‌ترین مخازن سلطنتی امپراتوری بیزانس است. ماهی زیبایی، در دریاچه مصنوعی آب شیرین اندازه دو میدان فوتبال شناور بود و سقف‌های آجری آن، توسط ۳۳۶ ستون ۳۰ پا (۹ متری) که از ویرانه‌های روم شرقی بودند، دیده می‌شد.

آب انبار باسیلیکا

بازدید از آب انبار باسیلیکا

گردشگران تور استانبول برای بازدید از آب انبار باسیلیکا که در میان مردم محلی به آب انبار سیسترن مشهور است باید حدود ۵۲ پله به زیر زمین بروند، بازدید از این مجموعه که یکی از بزرگ ترین آب انبار های به جا مانده از زمان بیزانس می باشد، زمان زیادی نمی خواهد و گردشگران می توانند به صرف یک ساعت زمان از تمامی بخش های آب انبار بازدید کنند.

اگر در سفر با تور استانبول قصد دارید از این جاذبه زیبا دیدن کنید باید بدانید که ساعت کاری مجموعه همه روزه از ۹ صبح تا ۱۸:۳۰ عصر می باشد.

آدرس آب انبار باسیلیکا

آدرس: استانبول، منطقه اروپایی فاتح، محله علمدار، خیابان یر باتان، باسیلیکا سیسترن.

مرتبط:

راهنمای سفر زمینی به استانبول

“ایاصوفیه”؛ یادگار باشکوه تاریخ برای استانبول

کاخ دولما باغچه استانبول

گذر عمر بر دیوارهای این کاروانسرا و تاریخی که فراموش نمی‌شود

کاروانسرا چهل پایه خراسان جنوبی در فهرست میراث ملی ثبت شده و این امر گذرگاهی برای ثبت تاریخ است.

در گذشته به دلیل طولانی بودن مسافت بین راه‌ها مکان‌هایی با عنوان کاروانسرا در میان راه ساخته میشد تا محلی برای استراحت مسافران باشد. در جاده راور به دیهوک در نزدیکی روستای نایبند (۸۰ متری جنوب روستای نایبند و ۸۰ کیلومتری شمال شهر راور استان کرمان) روستایی به نام چهل پایه وجود دارد که کاروانسرای چهل پایه هم جزئی از همین روستا است.

کاروانسرا

این مسیر در گذشته شهرهای جنوبی کشور را به خراسان وصل می کرد؛ از این رو مسافران زیادی که قصد زیارت امام رضا(ع) را داشتند از این جاده گذر می‌کردند. به دلیل عدم امکانات، در امان ماندن از خطر راهزنان و همانطور که گفته شد استراحت میان راه کاروانسرا و اقامتگاه های متعددی از جمله آب‌بید، حوض پنج، چاه کوران، قلعه دختر، و غیره در این جاده تعبیه شده که چهل پایه یکی از آن‌هاست.

بر اساس شواهد گفته شده دو چاه عمیق برای تامین آب مسافران در کاروانسرا و به لحاظ تاریخی قدمت آن مربوط به دوره قاجار است. این روستا در مرکز ایران و کویر لوت واقع شده است و از آثار تاریخی و جاذبه‌های گردشگردی شهرستان طبس در استان خراسان جنوبی به شمار می‌آید. اینجا همان جایی است که روزی مامنی برای زائران خسته و امروز گذرگاهی برای رسیدن به گذشته پر فراز و نشیب این سرزمین است.

کاروانسرا چهل پایه خراسان جنوبی

کاروانسرای چهل پایه و مجموعه بناهای پیرامون آن در شهرستان طبس خراسان جنوبی در فهرست میراث ملی ثبت شد. کاروانسرا و مجموعه آثار واجد ارزش آن شامل، آب انبار، پایاب، برج، کوره آجر پزی است که هر کدام از این آثار در خور پژوهش و مطالعه از منظر معماری و تاریخی هستند. این بنا هزار و ۶۰۰مترمربع مساحت داشته و بر اساس بررسی‌های باستانشناسی و شواهد معماری به دوره قاجاریه تعلق دارد. اجزای اصلی این اثر شامل سردر و هشتی ورودی، حیاط، برج، اصطبل، و تاقنماهای حیاط است.

منبع:ایسنا

مرتبط:

کاروانسرای رباط شرف _موزه آجرکاری ایران

کاروانسرای شاه‌ عباسی

آشنایی با کاروانسرای ایزدخواست

آنا وَنزان _عمر خود را صرف معرفی ایران به ایتالیایی‌ها کرد

وبینار نکوداشت پروفسور «آنا وَنزان» اسلام‌شناس، ایران‌شناس و مترجم ایتالیایی برگزار و از خدمات او در ترجمه‌های فارسی ـ ایتالیایی و معرفی فرهنگ و تمدن ایرانی ـ اسلامی به مخاطبان ایتالیایی تقدیر شد.

به نقل از روابط عمومی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا وبینار نکوداشت خانم پروفسور «آنا وَنزان» (Anna Vanzan) اسلام‌شناس، ایران‌شناس و مترجم فقید ایتالیایی را با حضور محمدتقی امینی، رایزن فرهنگی ایران در ایتالیا، پروفسور سیمونه کریستوفورِتی، نماینده مؤسسه بین‌المللی مطالعات مدیترانه و شرق (ISMEO)، تیتزیانو بوچّیکو، فعال اجتماعی، آنتونیا شرکا، مدرس زبان ایتالیایی دانشگاه تهران و مترجم، ابوالحسن حاتمی، مترجم، آنتونِلّو، نویسنده و روزنامه‌نگار، فرانچسکو بریوسکی، ناشر و ماریا ویتوریا پالادین، دختر آنا وَنزان برگزار کرد.

امینی در سخنانی با اشاره به حضور پروفسور آنا وَنزان در سومین دوره گفتمان بینافرهنگی ایران و ایتالیا در ماه ژوئن سال ۲۰۱۸ میلادی گفت: خانم وَنزان با ارائه مقاله «افراط‌گرایی و بنیادگرایی در ادبیات نوشتاری ایرانیان» در این گفتمان که از سوی رایزنی فرهنگی ایران در محل سالن اجتماعات  بنیاد دایرةالمعارف ایتالیایی (تِرِکانی – Treccani) در شهر رُم برگزار شد، شرکت کرد. بی‌شک، اندیشه خانم پروفسور وَنزان در کالبد حدود ۲۰۰ مقاله و کتاب و مقالات قریب به ۱۰۰ همایش ملی و بین‌المللی و آثار عرضه‌شده در نمایشگاه‌های فرهنگی ـ هنری در یادها همچنان زنده است.

اعطای جایزه ملی وزارت میراث ایتالیا به آنا وَنزان

رایزن فرهنگی ایران در ایتالیا اظهار کرد: خوشبختانه فعالیت‌های مؤثر و برجسته این اندیشمند فقید در زمان حیات او نیز شناخته شده بود و ارج نهاده شد. به نحوی که وزارت میراث و فعالیت‌های فرهنگی و گردشگری ایتالیا در سال ۲۰۱۶ میلادی به پاس خدمات او در ارتقای سطح کمی و کیفی ترجمه‌های فارسی- ایتالیایی و معرفی دنیای ایرانی- اسلامی و ادبیات فارسی به مخاطبین ایتالیایی، جایزه ملی این وزارتخانه در بخش ترجمه‌های فارسی -ایتالیایی را به او اعطا کرد.

امینی  سپس بیان کرد: رایزنی فرهنگی ایران در ایتالیا نیز در جریان نخستین بخش طرح تاریخ شفاهی ایران‌شناسان، مصاحبه‌ای را با این اندیشمند فقید انجام داد که آن را در صفحات ۱۶۰ – ۱۳۱ مجلد (سیمرغ: سی مصاحبه با ایران‌شناسان ایتالیایی-Simorgh: Trenta intervista con iranisti italiani. Vol ۱)، در سال ۲۰۲۰ میلادی توسط انتشارات مؤسسه بین‌المللی مطالعات مدیترانه و شرق (ISMEO) منتشر کرد و به سهم خود، دریچه‌ای به شناخت اندیشه و ابعاد شخصیت این ایرانشناس برجسته گشود. تلاش رایزنی فرهنگی ایران این است که از زحمات اندیشمندانی که در حوزه تمدن و فرهنگ و شناخت بهتر ملت‌ها از یکدیگر، از این جهان رخت برمی‌بندند، تجلیل کند و از تلاش‌های ارزشمند شان قدردانی کند.

سیمونه کریستوفورِتی هم در این نشست مجازی به بیان سابقه همکاری خود با خانم پروفسور وَنزان در دانشگاه «کا فوسکاری» ونیز و تحقیقات، تألیفات و ترجمه‌های او پرداخت و نقش این آثار به ویژه آثار با محتوای ادبیات عامیانه ایران و نقش مشارکت  او در مصاحبه‌ها و فعالیت در فضای مجازی در آشنایی مخاطب ایتالیایی با فرهنگ و تمدن ایرانی به خصوص وضعیت و جایگاه زنان و آثار نویسندگان زن در ایران معاصر را بسیار مثبت ارزیابی کرد.

نماینده مؤسسه بین‌المللی مطالعات مدیترانه و شرق (ISMEO) با نقل قول جمله‌ای از پروفسور وَنزان، ویژگی منحصر به فرد این آشناسازی را، پرهیز از غرب‌محوری و به رسمیت شناختن هویت اسلامی و ایرانی جنبش‌های زنان کشورهای اسلامی و ایران دانست.

تیتزیانو بوچّیکو، فعال اجتماعی سخنران بعدی این وبینار بود.

او به تجربه مشترکی که با پروفسور وَنزان در معرفی ترجمه ایتالیایی رمان «سووشون» اثر سیمین دانشور و جایگاه او در میان نویسندگان زن و ادبیات معاصر ایران داشته است، اشاره کرد. او همچنین جایگاه ترجمه‌های پروفسور وَنزان در معرفی واقعیت ایران معاصر به ویژه وضعیت و جایگاه و جنبش‌های معاصر زنان ایران را درخشان توصیف کرد و گوشه‌هایی از تجربه‌های مشترکی را که با وی در ایران داشته و به افزایش درک مشترک‌شان از واقعیت ایران معاصر انجامیده به اختصار روایت کرد.

در ادامه وبینار، گفت‌وگوی ابوالحسن حاتمی، مترجم با پروفسور وَنزان که در جریان نخستین بخش طرح تاریخ شفاهی ایران‌شناسان، اسلام‌شناسان و استادان زبان و ادبیات فارسی در ایتالیا، به ابتکار رایزنی فرهنگی ایران در ایتالیا به انجام رسیده است، برای مخاطبان پخش شد.

حاتمی در سخنانی مطرح کرد: یکی از اهداف طرح تاریخ شفاهی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ایتالیا آشناسازی ایرانیان با شخصیت‌هایی است که عمر خود را صرف معرفی ایران به ایتالیایی‌ها کرده‌اند.

سخنران بعدی این وبینار، آنتونِلّو ساکِتّی، نویسنده و روزنامه‌نگار بود. او با اشاره به همکاری مشترک با پروفسور وَنزان در برگزاری وبینارهایی که برگزار شده، فرازهایی از اندیشه‌ها و ظرایف ترجمه مورد علاقه خود در آثار او را برشمرد.

فرانچسکو بریوسکی، ناشر ایتالیایی در این وبینار، از ترجمه پروفسور وَنزان از «سووشون» اثر سیمین دانشور به نیکی یاد کرد و ماریا ویتوریا پالادین، دختر پروفسور وَنزان نیز به بیان گوشه‌هایی از مشاهدات بی واسطه خود از عشق وَنزان به مردم و فرهنگ ایران پرداخت.

پروفسور آنا وَنزان (۲۰۲۰ – ۱۹۵۵ ) ایران‌شناس، اسلام‌شناس و مترجم ایتالیایی در سال ۱۹۹۰ م. مدرک دکترای زبان و ادبیات فارسی خود را از دانشکده مطالعات خاور نزدیک دانشگاه نیویورک دریافت کرد. او در ادامه، تدریس در حوزه فرهنگ و تمدن کشورهای اسلامی – عربی، زبان و ادبیات فارسی و فرهنگ و تمدن ایرانی را در دانشگاه‌های مختلف، از جمله میلان آغاز کرد و در قالب حدود ۲۰۰ کتاب و مقاله، ترجمه‌ها و تألیفات خود را منتشر کرد.

او در قریب به ۱۰۰ همایش ملی و بین‌المللی نیز مشارکت داشت. علاوه ‌بر این وی نمایشگاه‌های فرهنگی-هنری یا رخدادهای متعددی در حوزه نقد و نمایش تولیدات سینمایی کشورهای اسلامی را نیز برنامه‌ریزی و اجرا کرد. مطالعات پروفسور ونزان در سال‌های اخیر، به خصوص بر جنبش حمایت از حقوق زنان در کشورهای اسلامی، بالاخص ایران و فرهنگ و تمدن معاصر این جوامع، در حوزه‌هایی نظیر زندگی روزمره، آداب غذایی، روابط خانوادگی، حجاب و پوشش و … متمرکز بود.

وزارت میراث و فعالیت‌های فرهنگی و گردشگری ایتالیا در سال ۲۰۱۶ میلادی به پاس خدمات پرفسور ونزان در ارتقای سطح کمی و کیفی  ترجمه‌های فارسی ـ ایتالیایی و معرفی دنیای ایرانی -اسلامی و ادبیات فارسی به مخاطبین ایتالیایی، جایزه ملی این وزارتخانه در بخش ترجمه‌های فارسی ـ ایتالیایی را به این ایران‌شناس، اسلام‌شناس و مترجم اعطا کرد.

پروفسور ونزان که از بیماری سرطان رنج می‌برد تا واپسین روزها به تدریس تحقیق و ترجمه اشتغال داشت و شامگاه ۴ دی‌ماه ۱۳۹۹ (۲۴ دسامبر ۲۰۲۰ م.) از دنیا رفت.

منبع:ایسنا

مرتبط:

یلدا ایرانی با توریست‌های خارجی

توریست‌پذیرترین شهر بلغارستان در سال ۲۰۲۰

توریستی ترین کشور جهان کدام است؟

گردشگران با خاک جنگل چه می کنند؟

نتایج یک مطالعه نشان داد که حضور زیاد گردشگر در جنگل باعث کاهش کیفیت فیزیکی خاک و توانایی نگهداری آب در خاک برای رشد گیاه می‌شود.

جنگل به عنوان ثروت ملی برای کشور ما که در منطقه خشک و نیمه خشک قرار دارد، موهبت و عنایت محسوب می‌شود. جنگل، زمین و خاک را از انهدام و تخریب حفظ می‌کند و پوشش جنگلی در بهبود کیفیت آب و خاک، افزایش حاصل‌خیزی و نفوذ آب در خاک، نقش مهمی دارد.

با وجود اهمیت جنگل در حفاظت از آب و خاک که در تحقیقات مختلف در سراسر دنیا به آن تاکید شده است، در کشورهای در حال توسعه مانند ایران، جنگل‌ها در حال تخریب‌ هستند و سالانه مساحت زیادی از آن‌ها از بین می‌رود.

از اواخر قرن نوزدهم علاقه مردم به تفرج و گردش در سراسر جهان افزایش یافته است و این موضوع به طور عمده به دلیل افزایش میزان اوقات فراغت، تعطیلات آخر هفته و کاهش ساعات کاری، ایجاد شده است. همین موضوع یکی از عوامل انسانی تخریب جنگل‌ها بوده است. تفرج و برداشت چوب دو فعالیت انسانی بارز هستند که به عنوان عوامل اصلی تغییر اکوسیستم جنگل شناخته می‌شوند.

با توجه به این موضوع پژوهشگران مهندسی خاک، جنگلداری و منابع طبیعی در مطالعه‌ای اثرات تفرج بر ویژگی‌های فیزیکی خاک جنگل فندقلو در استان اردبیل را بررسی کردند.

روح‌انگیز قاسم زاده و شکراله اصغری؛ پژوهشگران دانشکده علوم و مهندسی خاک دانشگاه محقق اردبیلی، فرشاد کیوان بهجو؛ دانشیار گروه منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی، سجاد قنبری؛ استادیار گروه جنگلداری دانشگاه تبریز و علیرضا قمی معتضه؛ دانشجوی دکتری جنگلداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه گیلان در این مطالعه مشارکت داشتند.

منطقه جنگلی هیرکانی فندقلو در شرق استان اردبیل قرار دارد و سطحی حدود چهار هزار و ۴۲۳ هکتار دارد که ۹۱۳ هکتار از آن پوشش جنگلی و مابقی مراتع و اراضی کشاورزی است. از نظر اقلیمی وجود مه‌های دائمی و ریزش باران‌های فصلی، رطوبت این منطقه را به حد کافی تامین می‌کند. در طول ایام تابستان و نیز ایام تعطیل و سایر روزهای سال، سیل عظیمی از گردشگران داخلی و خارجی به این منطقه وارد می‌شود.

برای انجام این مطالعه سه بخش از جنگل برای بررسی تاثیر فعالیت تفرجی، انتخاب شد؛ یک منطقه بدون فعالیت تفرجی (به عنوان شاهد)، یک منطقه با فعالیت تفرجی متوسط (بازدید تا ۲۰۰ نفر در هفته) و یک منطقه با فعالیت تفرجی شدید (بازدید بیش از ۲۰۰ نفر در هفته). در این نواحی نمونه‌برداری از خاک انجام شد و مورد بررسی قرار گرفت.

بررسی‌های این مطالعه مشخص کرد که حضور گردشگر و تفرج‌گر در جنگل باعث فشرده شدن خاک شده و میزان پارامترهایی مثل جرم مخصوص ظاهری و جرم مخصوص حقیقی خاک افزایش یافته است.

در این مطالعه مشخص شد که میزان کربن آلی خاک در مناطقی که تفرج متوسط و شدید دارند، نسبت به منطقه شاهد، به طور معنی‌داری کم‌تر است. در اثر فعالیت‌های تفرجی و لگدمالی ناشی از آن، گیاهان از بین می‌روند و از میزان کربن آلی خاک کاسته می‌شود.

همچنین مشخص شد؛ با افزایش فعالیت‌های تفرجی در جنگل، میزان شن خاک کاهش و میزان رس خاک به طور معنی‌داری افزایش داشته است.

نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که فعالیت‌های تفرجی از طریق افزایش جرم مخصوص ظاهری باعث فشردگی بیشتر خاک جنگلی و در نتیجه کاهش کیفیت فیزیکی خاک و توانایی نگهداری آب در خاک برای رشد گیاه می‌شود.

پژوهشگران این مطالعه می‌گویند که با یک مدیریت قوی می‌توان ضمن حفظ و گسترش جنگل‌های طبیعی، منبع درآمدی از راه اکوتوریسم را نیز به فهرست منابع درآمدی کشور افزود. اما با توجه به تخریب کمی و کیفی روزافزون سطح پارک جنگلی فندقلو و منحصر به فرد بودن اکوسیستم این جنگل در سطح استان و کشور در اثر حضور و استفاده نابجای انسان، لازم است مدیریت بهتری در استفاده از این موهبت خدادادی اعمال شود و مسیرها و زمان‌های خاصی برای استفاده تفرجی افراد تعیین شود.

یافته‌های این مطالعه پاییز سال جاری به صورت مقاله علمی پژوهشی با عنوان «بررسی پیامدهای گردشگری بر خصوصیات فیزیکی خاک ( مطالعه موردی ذخیره‌گاه جنگلی فندقلو اردبیل)» در فصل‌نامه محیط‌زیست طبیعی زیرنظر دانشکده منابع طبیعی دانشگاه تهران، منتشر شده است.

منبع:ایسنا

مرتبط:

۱۰ وسیله ضروری برای طبیعت گردی و کوهنوردی که نباید آن ها را فراموش کنید

کوهنوردی و طبیعت گردی با نوزادان و کودکان

دوچرخه سواری، پیاده روی و طبیعت گردی در دو جزیره بکر ژاپن

مسجد مکی نگین شهر زاهدان

مسجد مکی زاهدان با ۳۲۰۰۰ مترمربع زیربنا بزرگ ترین مسجد جهان اسلام و مشهورترین مسجد اهل سنت است. این مسجد دارای ۴ مناره و ۵۲ گنبد است و از جاذبه های دیدنی شهر زاهدان است.

مسجد مکی اهل سنت زاهدان

مسجد مکی زاهدان به‌ عنوان یکی از بزرگ‌ترین مساجد جهان اسلام  و همچنین مشهورترین مسجد اهل سنت نام برده می شود.

مسجد «مكی» نماد اتحاد و همگرایی قومی با معماری جذاب و متفاوت، سالانه پذیرای بیش از ۸ هزار گردشگر داخلی و خارجی از کشورهای استرالیا، عمان، امارات، کانادا، هلند، دانمارک، پاکستان و افغانستان بوده و به‌عنوان یکی از زیباترین جاذبه‌های گردشگری استان سیستان‌وبلوچستان معرفی شده است.

نمای بیرونی مسجد مکی  بسیار به مسجد سلطان احمد ترکیه نزدیک است و فضای داخلی آن نیز به مسجد النبی در مدینه شباهت دارد. در سال ۷۰ مرحله اول توسعه مسجد در سه طبقه زیرزمین، همکف و طبقه اول شروع شد و نزدیک به ۲۰ سال طول کشید. در سال ۱۳۹۰ با نقشه و معماری متفاوت مرحله بعدی توسعه شروع شد و هم اکنون نمای بیرونی و داخلی در حال انجام است.

تاریخچه مسجد مکی زاهدان

مولانا عبدالعزیز ملازاده این مسجد را در سال ۱۳۵۳ با زیربنای ۶۰۰ متر مربع تأسیس کرد. بنای اولیه دارای دو مناره با ارتفاع ۳۷ متر بود.که با گذشت زمان و افزایش جمعیت و نیاز به فضای وسیعتر برای عبادت در چند مرحله توسعه و گسترش یافت.

مسجد جامع مکی توسط مولانا عبدالعزیز بنیان‌گذاری شد که پس از رحلت ایشان مدیریت آن به دست شیخ مولانا عبدالحمید سپرده شد.

مسجد مکی

معماری مسجد مکی زاهدان

طراحی بنای مسجد و معماری داخلی مسجد مکی کاری از هنرمندان ایرانی است. نمای بیرونی مسجد یادآور مسجد سلطان احمد و درون آن یادآور مسجد النبی است.

مردم بومی داوطلبانه و بدون دریافت دستمزد در ساخت این بنا همکاری کرده‌اند، و همهٔ هزینه‌های ساخت و نگهداری آن توسط کمک های مردمی تامین شده است با این باور که مسجد را مردم نماز گزار باید بسازند. نماز جمعه از سال ۱۳۶۵ در مسجد مکی برگزار می‌شود.

مساحت و ساخت داخلی مسجد مکی

با ۳۲۰۰۰ متر مربع زیر بنا، این مسجد دارای چهار مناره به ارتفاع ۹۲ متر و ۵۲ گنبد است که ارتفاع گنبد مرکزی آن به ۴۶ متر می‌رسد.

وجه تسمیه مسجد مکی

امام جمعۀ اهل‌سنت زاهدان دربارۀ اینکه چگونه نام «مکی» برای این مسجد باشکوه انتخاب شده می‌گوید: زمانی‌كه این مسجد در حال ساخت بود، تصمیم گرفته شد که منزل حضرت مولانا [عبدالعزیز] رحمه‌الله از کنار مسجد نور در خیابان فعلی رزمجومقدم، به مكانی نزدیك مدرسه منتقل شود. در مكانی كه هم‌اكنون مسجد «مدنی» واقع است یکی از مقتدیان و ارادتمندان حضرت مولانا قطعه زمینی را برای بنای مسجد و زمینی را برای بنای منزل در اختیار ایشان گذاشت.

 

حضرت مولانا مسجدی را آنجا ساخت و نام آن را مسجد «مدنی» گذاشت و این مسجد را مسجد «مکّی» نامید. در واقع نامگذاری این دو مسجد با الهام از نام دو شهر مقدس مكّه و مدینه انجام گرفت. تعلق خاطری كه حضرت مولانا عبدالعزیز با حرمین شریفین داشت باعث انتخاب این نام‌ها برای این دو مسجد شد.

گسترش مسجد مکی زاهدان به گفته عبدالحمید عزیز

به‌مرور که تعداد نمازگزاران و شرکت‌کنندگان در نمازجمعه بیشتر شد، ابتدا از طرف قبله و پس از آن از طرف شمال و جنوب ساختمان مسجد را توسعه دادیم. تا این‌که مساحت آن به چیزی بیش از ۲۰۰۰ مترمربع رسید.

بعدها که با کمبود جا مواجه شدیم در صحن مسجد با سازه‌های فلزی سایبان درست کردیم. در ادامه نیز با کمبود جا مواجه شدیم که مجبور شدیم منازل واقع در قسمت شرق مسجد را خریداری کنیم و به‌صورت خیلی جدی پروژه توسعه مسجد را دنبال کنیم.

تقریباً هفت باب منزل خریداری و آنها را تخریب کردیم و زمین‌ آنها را به مسجد افزودیم. به‌یاد دارم آخرین منزل را به قیمت گزافی در آن روزها خریداری کردیم. این قسمت از پروژه که تقریباً به نتیجه رسید، به فکر اجرای پروژه تکمیلی و نهایی افتادیم و زمین‌های سمت قبله مسجد را تا جایی‌که امکان داشت خریداری کردیم.

در این زمان قیمت زمین خیلی بالا رفته بود. بدین‌ترتیب یک بلوک کامل با مساحت یک هکتار در حد فاصل خیابان توحید تا خیابان رازی به موازات خیابان خیام، در محدوده مسجد جامع مکی زاهدان قرار گرفت و در سه طبقه با سی‌هزار زیربنا ساخته شد.

مرتبط:

زاهدان ؛ از چله‌خانه تمین تا چهارراه رسولی

بازار « رسولی زاهدان »

قلعه ناصری ایرانشهر

قلعه ناصری ایرانشهر

قلعه ناصری به عنوان یکی از قلعه های مهم جنوب سیستان و بلوچستان همواره شمار زیادی از مسافران و گردشگران را در مناسبت های مختلف و تعطیلات بویژه ایام نوروز به خود جذب می کند. این قلعه ازبزرگترین و مهمترین قلعه های خشت و گلی در استان سیستان و بلوچستان محسوب می شود.

با توجه به اسناد به جای مانده ناصر الدوله فرمانفرما که در سال ۱۲۵۸ هـ .ق حـاکم کـرمان و بلوچستان بود، پیشنهـاد ساخت این دژ نظامی بزرگ را در فهرج یا پهره (نام قدیم ایرانشهر) به ناصر الدین شاه قاجار داد که در سال ‎ ۱۲۶۴هجری شمسی به دستور ناصرالدین شاه قاجار توسط استاد «حسین معمارباشی کرمانی» ساخته شد.
کار ساخت این قلعه هفت سال به طول انجامید و از آن پس بنام قلعه ناصری یا ناصریه مشهور شد و مقّر حکمرانی بلوچستان که تا آن سال قلعه کهن و عظیم بمپور بود، به این قلعه انتقال یافت.
این بنای تاریخی با مساحت هفت هزار و ۵۰۰ متر مربع شامل بخش های مختلف از جمله چهار حیاط مجزا و بیش از ۱۵۰ اتاق، هال بند، حوض خانه، انبار، اصطبل، حمام، سربازخانه و منطقه حاکم نشین بود.
قلعه ناصری در سال ۱۳۷۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

تاريخچه قلعه ناصرى:

شاهزاده فيروز ميرزا فرمانفرما در زمان حكومتش در كرمان سفرى به بلوچستان و بازديدى از قلعه بمپور داشته است (۱۲۶۴ه.ق). چون قلعه بمپور مركز قشون دولت بود رو به ويرانى نهاده بود و تعمير آن نياز به هزينه زيادى داشت، به پيشنهاد وى و موافقت ناصرالدين شاه قاجار قلعه ‏اى در پَهره (ايرانشهر فعلى) ساخته شد كار ساختمانى آن در سال ۱۲۶۴ ه.ق توسط معماراستاد حسين معمارباشى شروع و در سال ۱۲۷۱ ه.ق به اتمام رسيده است. هدف از ساخت اين قلعه انتقال مركز حكومت بلوچستان از بمپور به ايرانشهر بوده است. تا سال ۱۲۸۶ ه.ق قلعه تحت تسلط قواى قاجار بوده، اما به علت ضعف حكومت مركزى قلعه به دست قواى بلوچ و حكام محلى مى‏افتد. سربازان قاجاريه پس از شكست به طرف كرمان حركت مى‏كنند و خبر اشغال قلعه را به والى كرمان مى‏رسانند. از طرف والى عده ‏اى فرستاده مى‏شوند كه قلعه را از دست بلوچها خارج نمايند اما موفق نشده و مجبور به بازگشت مى‏شوند. در اين زمان بهرام‏ خان حاكم سرباز خود را به ايرانشهر مى‏رساند و قلعه را در دست مى‏گيرد. تا سال ۱۲۹۴ ه.ق بهرام خان حاكم بلوچستان بوده و پس از وى برادر زاده ‏اش به نام دوست محمدخان به حكمرانى بلوچستان مى‏رسد و تا سال ۱۳۰۷ ه.ش دولت مركزى هيچگونه تسلطى بر بلوچستان نداشته است. قواى دولتى در سال ۱۳۰۷ ه.ش به دستور رضاخان عازم فتح قلعه مى‏شوند و قلعه به تصرف آنها در مى‏آيد و دوست محمدخان به اسارت قواى دولتى در مى‏آيد و لازم به ذكر است اين قلعه به نام دوست محمد خان نيز معروف است. قواى دولتى در قلعه مستقر مى‏شوند و كم ‏كم كل بلوچستان به تصرف قواى دولتى در مى‏آيد. در عصر پهلوی دوم (محمدرضا پهلوی) از این قلعه بنام پادگان ژاندارمری وقت و زمانی به عنوان مدرسه استفاده می شده است. بعد از پيروزى انقلاب اسلامى شهردارى ايرانشهر نسبت به تخريب ابنيه داخلى اقدام و آثارى از گذشته در آن باقى نمى‏گذارد. بلايى بر سر قلعه وارد مى‏آورد كه تاكنون هيچ دشمنى بر آن وارد نكرده است. در سال ۱۳۶۱ هجری شمسی حدود ۹۸ درصد معماری های فضای داخل با بولدوزر مورد تخریب و تسطیح قرار می گیرد و تنها سردر و حصار آن باقی می ماند. این قلعه در زمان ساخت، حداقل دارای هفت حیاط بزرگ و شامل مجموعه های اصطبل، شاه نشین، سرباز خانه، اسلحه خانه، حمام و غیره بوده است. درسالهای اخیرمیراث فرهنگی حصاراین قلعه رابازسازی نموده است.

مشخصات معمارى:
قلعه فوق در ابعاد ۱۹۴×۱۹۴ متر يعنى در زمينى به مساحت ۳۷۶۳۶ مترمربع ساخته شده است. حصار اطراف آن به ارتفاع ۶/۷ متر و ضخامت ۴/۵ متر بصورت توپُر است. مجهز به دو نوع تيركش دورزن و نزديك زن مى‏باشد و تيركش‏هاى آن حالت اریب دارند. قلعه داراى ۷ برجك و ۲ برج در جلو مى‏باشد و شامل سرباز خانه، قورخانه، مسجد، حمام، اصطبل، حوضخانه، شاه نشين، عام نشين، باغ و … بوده است. در سال ۱۳۵۹ ه.ش توسط عده ‏اى ناآگاه به ارزش ميراث فرهنگى كليه ابنيه داخل قلعه تخريب و همسطح شده است تنها حمام قلعه در پايين‏تر از سطح زمين بصورت ويرانه‏اى باقى مانده است. حمام داراى تون، حوض خانه و چاه فاضلاب است از هنرهاى جالب معمارى حمام كاربرد لوله ‏هاى سفالى به اندازه ۶ اينچ مى‏باشد كه به منظور تهويه هواى حمام و تخليه فاضلاب كار گذاشته شده ‏اند. مصالح بكار رفته در حصار ها و برجهاى باقى مانده، خشت خام و آجر ۲۰×۳۰ سانتى‏مترى و ساروج بوده است طاق‏هاى آن به صورت ۲۰ سانتى ‏مترى و جناغى بوده‏اند كه بى‏نظير هستند. آب موردنياز بوسيله يك رشته قنات وارد قلعه مى‏شده و پس از ذخيره در حوضخانه ‏ها به منظور زراعت و استفاده در آبيارى باغات كه در شمال قرار داشته‏ اند از آن استفاده مى‏شده است. در بالاى ديوار از داخل قلعه معبرى به عرض بيش از يك متر در ارتفاع ۵ مترى از زمين براى گرد نگهبانان و جان‏ پناهى براى جلوگيرى از ديد خارج تعبيه شده است. در روى جان‏ پناه سوراخهايى (مزقل‏ها) با شيب‏هاى متفاوت تعبيه شده كه مدافعان از آن محل‏ها بصورت نشسته و يا ايستاده لوله تفنگ را جهت مقابله با دشمن از آنها خارج مى ‏نمودند. به جز برجهاى دروازه در زير سايه برجها، آسايشگاه سربازان قرار داشته كه برجهاى مذكور نيز مشابه ديوار داراى جان‏ پناه يا مزقل‏ هاى دفاعى با شيب‏هاى متفاوت بوده ‏اند. قلعه در گذشته داراى ۱۵۰ اطاق در اندازه‏ هاى مختلف با چهارحياط مجزا بوده است.

موقعیت مکانی قلعه
قلعه دوست محمدخان (ناصريه) در مرکز شهر ایرانشهر در خيابان امام خميني واقع شده است. ایرانشهر در ۳۴۰ کیلومتری جنوب زاهدان مرکز استان سیستان و بلوچستان و در مسیر راه زاهدان- چابهار و کرمان- بم – چابهار قرار دارد.

مرتبط:

جاذبه‌های گردشگری ایرانشهر

بازسازی قلعه ناصری به صورت جدی پیگیری می‌شود

جزیره آشوراده

در غرب بندر ترکمن بزرگترین جزیره ایرانی در دریای مازندران، در شبه جزیره میانکاله واقع شده است. در گذشته آشوراده از سه جزیره تقریبا به هم پیوسته تشکیل می شده که دو جزیره کوچک و انتهایی در طول قرن ها به زیر آب رفته اند و حالا آشوراده نیز به همان دلیل متروک و نیمه مغروق مانده است

آشوراده جزيره‌اي قديمي است که تاريخ پرفراز و نشيبي دارد. زماني شکارگاه شاهان صفوي بوده و زماني در تصرف روس‌ها. اين جزيره در حال حاضر ساکنان کمي دارد که بيشترشان صيادان ماهي‌هاي خاوياري و کارکنان سازمان شيلات هستند. حدود ۴۰ درصد ماهي‌هاي خاوياري کشور را صيادان اين جزيره و بندرترکمن صيد مي‌‌كنند. از اسکله بندرترکمن تا جزيره آشوراده ۱۰ کيلومتر فاصله است. اگر با وسیله نقلیه شخصی  به این منطقه سفر کردید مي‌توانيد وسيله نقليه خود را در اسکله پارک کنيد و براي تماشاي اين تنها جزيره مسکوني درياي خزر و خوردن ناهار با کمک قايق‌هاي تندرو به آشوراده برويد و چند ساعتي را در جزيره باشيد. بعد از برگشت دوباره به اسکله پيشنهاد مي‌کنيم از بازارچه محلي منطقه در اسکله هم بازديد کنيد و به منطقه تاريخي گميشان با معماري ويژه خانه‌هايش در ۱۵ کيلومتري بندرترکمن سري بزنيد و از تالاب اين منطقه ديدن کنيد.
آب‌وهوای خاص، بنادر و ساختمان‌های خالی، تعداد زیاد پرنده‌های ساکن در جزیره، زمین و دریای بکر، میوه‌های وحشی و تپه‌های ماسه‌یی زیبای این ناحیه را از دست ندهید.

بهشت اکوتوریست‌ها؛ تنها جزیره‌ی ایرانی در دریای خزر که در قلب شبه‌جزیره‌ی میانکاله است. نام آن در اصل «آشورآدا» به معنی جزیره‌ی آشور بوده که در قدیم به دلیل تنوع حیوانات وحشی در آن، به عنوان شکارگاه استفاده می‌شده است.

این سرزمین با بالا آمدن آب از شبه جزیره‌ی میانکاله جدا افتاده و از ۲۰ سال پیش تا کنون به دلیل طغیان آب و سیل‌های پی‌درپی خالی از سکنه است.

حیوانات مختلفی چون شغال، روباه، قرقاول، گراز و یک نوع اسب وحشی در آن زیست می‌کنند و البته انبوه پرندگان وحشی در تمام فصول سال در آن، خالق صحنه‌های شگفت و بی‌بدیل هستند. هر از گاهی در این ناحیه یک فک خزری نیز با آن نگاه معصوم که البته در خطر انقراض نیز هست در تور صیادان آشوراده گرفتار می‌شود و دوباره به دریا باز‌ می‌گردد.

آشوراده که از واژه ترکی “آشیر آداسی” گرفته شده، از آنجا که بعنوان چراگاه هم مورد استفاده قرار می‏گرفته در بین مردم محلی مال آشیر هم خوانده می شده است.

جزیره آشوراده که در قسمت شمال خلیج گرگان واقع شده ابتدا ۳جزیره کوچک بوده که به نام جزایر آشوراده مشهور بود.به علت پایین رفتن آب دریای خزر جزایر آشوراده بزرگ و کوچک به هم متصل وبا هم یکی شدند و بعد هم میانکاله نیز به آنها متصل شده و جزیره میانکاله بوجود آمد….این جزیره از نظر زیست محیطی تحت تأثیر دریای خزر و رودهای مجاور و شبه جزیره میانکاله قراردارد و در رشد و تکثیر آبزیان ، ماهیان غضروفی و جذب پرندگان مهاجر زمستانی نقش مهمی ایفا می کند.
انواع ماهی آزاد،سفید،کپور،کلمه،ماش،فیل ماهی، تاس ماهی،ازون برون دراین محدوده قابل صید است. پرندگانی مانند غاز سفید و سیاه ، فلامینگو، پلیکان، چنگیر و پرستوی دریایی در این جزیره به صورت مهاجر و بومی زندگی می نمایند. اکنون آشوراده بهشت موعود پرندگان مهاجر و علاقمندان به گشت های پرنده نگری یا Bird Watching است.

جزیره آشوراده

حیوانات وحشی جزیره عبارتند از: روباه،شغال،گربه وحشی، گراز،خوک ، اسب وحشی، جوجه تیغی،لاک پشت،مار،خرگوش،گورکن و موش و…
پوشش گیاهی جالبی در سرتاسر جزیره به چشم می خورد، درختان انار ترش و بوته های تمشک از گیاهان بومی جزیره هستند. بوته های خشک، خار، قزل اوت، ازگیل وحشی و انواع نی از دیگر گیاهان این جزیره هستند.
جزیره تا اوایل قرن هنوز هم یکی از اصلی ترین زیستگاه های ببر مازندران یعنی قوی ترین گوشتخوار جهان بوده، حیوانی که حدود ۴۰ سال پیش آخرین نمونه زنده آن توسط یک شکارچی از پا درآمد.
اسب‌های وحشی فراوانی در آشوراده زندگی می‌کنند که به دلیل نوشیدن آب شور از عمر کمی برخوردار هستند.

سواحل قابل شنای جزیره برای آقایان و طرح سالم‏سازی برای خانم‏ها آشوراده را به مقصدی ایده‏آل برای علاقمندان به ساحل و شنا تبدیل می‏کند. اما اکنون این جزیره زیبا و پر از آرامش ساکنی جز صیادان و کارمندان شیلات ندارد. بی‏جهت نیست که ۴۰% خاویار کشور در این جزیره تولید می‎شود، خاویار آشورا ده از معروفترین و مرغوبترین خاویارهای دنیا به شمار می‏آید.

آشوراده تا سال‌های پیش با امکاناتی همچون پاسگاه ژاندارمری، شرکت تعاونی روستایی، مدرسه راهنمایی، مغازه، مسجد و حسینیه بیش از ۱۰۰۰ نفر سکنه داشته‌است که به مشاغل دامداری، کارگری، پیشه‌وری و ماهی‌گیری مشغول بوده‌اند اما از سال ۱۳۷۲ به علت بالا آمدن سطح آب دریای خزر و رخ دادن سیل، مردم جزیره آنجا را ترک کردند. هم‌اکنون تنها کارمندان شیلات در آن ساکن هستند.

جزیره آشوراده
جاذبه های تاریخی جزیره

بجز زیبایی های طبیعی، آشوراده از نظر تاریخی هم پیشینه ای قابل توجه دارد که درزیر به برخی از بناهای تاریخی آن اشاره میشود:

دژهای صفوی آشوراده: امروز فقط آثاری از ویرانه های آنها به جا مانده نشان می دهد که زمانی این جزیره خوش آب و هوا مورد توجه شاهان ایرانی بوده و یکی از شکارگاه های مورد علاقه پادشاهان صفوی بوده است.

قلعه روس ها- آشورا ده: در زمان اشغال جزیره توسط روس ها بنایی قلعه مانند و بعنوان مقر نظامی توسط آنها ساخته شد، پس از خروج روس ها از کشور، در زمان رضا خان این قلعه تعمیر شد و بعنوان پاسگاه مورد استفاده قرار گرفت، اما اکنون این بنا بطور کامل مخروبه و متروکه شده است.

خانه وزیر مختار روس هم که یادگاری از روزهای اشغال است امروز سرنوشتی مشابه قلعه روس ها دارد.

کلیسای چوبی نیز در جزیره وجود داشته که از آن هم امروز چیزی باقی نمانده است.

جزیره آشوراده

نحوه دسترسی و امکانات اقامتی
مسافران می توانند از بندر ترکمن با قایق موتوری ظرف ۱۰ دقیقه به آشوراده برسند و از زیبایی های بینظیر و آرامش مثال زدنی آن لذت ببرند.
اکنون اردوگاه دانش آموزی جزیره آشوراده با امکانات رفاهی و خدماتی آماده پذیرایی از میهمانان عزیز فرهنگی خصوصاً فرهنگیان و دانش آموزان گرانقدر استان گلستان می باشد.
مسافران براي ماندن و اقامت در بندر ترکمن بايد از خانه‌هاي محلي و ويلاهايي که در اطراف منطقه اسکله به مسافران اجاره داده مي‌شود، استفاده کنيد. بندرترکمن هتل و اقامتگاه خاصي براي مسافران ندارد. قيمت خانه‌هاي محلي و ويلاها در اين شهر با توجه به اندازه و زمان سفر بين ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان است.

مرتبط:

راهنمای سفر از بندر ترکمن تا گنبد کاووس

درازنو _منطقه ی ییلاقی گلستان

روستای جهان نما _قطب گردشگری گرگان

ایران خاستگاه هنر خوشنویسی است

بیرکل کمیسیون ملی یونسکو با اشاره به دریافت آثار ۳۰۰ هنرمند در نخستین نمایشگاه بین‌المللی خوشنویسی «راه ابریشم؛ رقص قلم» گفت: هنر خوشنویسی همچنان در جهان زنده، کارآمد و محبوب است و ایران خاستگاه این هنر.

به گزارش از روابط عمومی کمیسیون ملی یونسکو-ایران، حجت‌الله ایوبی در آیین جشن نور با نمایش آثار نمایشگاه رقص قلم در برج آزادی تهران گفت: چه افتخاری بالاتر از خدمت به اهالی فرهنگ و هنر تا آفرینش‌های هنری این سرزمین را با افتخار بر سر دستان بگیریم و به دنیا نشان دهیم.

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو-ایران گفت: علاوه بر اینکه شما را دعوت می‌کنم از آثار هنرمندان کشورهای مختلف در گالری مجازی یونسکو بازدید کنید جشن نور رقص قلم را خواهیم دید.

وی با اشاره به برنامه‌های جشن نور در شهرهای مختلف جهان همچون لیون در فرانسه تصریح کرد: ما بناهای زیادی داریم و می‌توانیم از مردم دعوت کنیم، آثار فرهنگی و هنری را در قالب ویدیومپینگ به تماشا بنشینند.

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو با بیان اینکه از اسفند سال ٩٨ برنامه های مختلفی را در دستور کار قرار دادیم، تاکید کرد: مرزهای فضای مجازی و حقیقی از بین رفته و درآمیخته شده است. در اسفندماه سال گذشته فراخوان تیمارگران عشق را برای موسیقی و گرافیک به رسم احترام به کادر درمان منتشر کردیم. همچنین از اساتید برای حضور در برنامه های زنده اینستاگرامی دعوت کردیم و امروز بسیاری از این هنرمندان و بزرگان در فضای مجازی حضور دارند.

ایوبی با بیان اینکه نمایشگاه رقص قلم هم یکی از این اقدامات در این روزگار سخت بود تا آثار هنرمندان ایران و جهان را ببینیم؛ خاطرنشان کرد: دیگران منتظر ما نمی شوند و می خواهند جای و جایگاه ما را بگیرند.

 ۳۰۰ هنرمند آثار خود را به نخستین نمایشگاه بین المللی خوشنویسی راه ابریشم رقص قلم فرستادند و این اعتماد نشان می دهد اینجا خاستگاه هنر خوشنویسی است. همچنین کنفرانس بین المللی رقص قلم نیز با حضور ۳۰ استاد و ارائه مقالات برگزار شد که این مهم نشان می دهد هنر خوشنویسی زنده، کارآمد و محبوب در دنیاست.

دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو-ایران بیان کرد: در بخش انتخاب آثار ایرانی از انجمن خوشنویسان درخواست کردیم آثار برتر را برای ما فرستادند؛ این آثار البته که قطره ای از دریای مواج هنر این سرزمین بود و امیدواریم درموقعیتی دیگر، همه آثار هنرمندان جوان و دیگر اساتید را ببینیم.

ایوبی با اشاره به اینکه یکشنبه شب (پنجم بهمن) مخاطبانی از چین و ژاپن و کره و آمریکا و استرالیا از گالری مجازی بازدید کردند، گفت: ما با زبان فرهنگ و هنر و شعر و ادب می توانیم جهان را بدون هیچ خونریزی تصاحب کنیم؛ اینجا سرزمین خورشید و نور و درخشش فلسفه و حکمت و دانایی است.

خوشنویسی

 

چهار شب جشن نور ؛ رقص قلم بر برج آزادی

جشن نور یا ویدئومپینگ با طراح و کارگردانی امیررضا سالاری برای نمایش آثار حاضر در نخستین نمایشگاه بین المللی خوشنویسی راه ابریشم رقص قلم بر روی برج آزادی تهران از دوشنبه شب (۶ بهمن ) به مدت چهار شب آغاز شد.

در این جشن آثار  نخستین نمایشگاه بین المللی خوشنویسی راه ابریشم رقص قلم در مراسمی با حضور اهالی فرهنگ و هنر و رسانه از طریق ویدیو مپینگ روی برج آزادی به نمایش در آمد. در این جشن نور، آثاری از هنرمندان ۳۰ کشور جهان روی برج آزادی نمایش داده شد و علاقه مندان هر شب از ساعت ۱۸ و ۳۰ تا ۲۰ به مدت چهار شب می توانند به تماشای این آثار بنشینند. همچنین پیش از آغاز جشن نور، نمایشگاه قلم مهر افتتاح شد و همزمان با این آیین، استاد داود لواسانی، همزمان کلامی را از سعدی شیرازی خوشنویسی کرد.

خوشنویسی

 

نمایش ٨٧ اثر از ٣٠ هنرمند پیشکسوت در نمایشگاه قلم مهر
سیدعباس عظیمی رییس برج آزادی تهران در افتتاحیه  مراسم جشن نور عنوان کرد: مجموعه ای از آثار هنرمندان پیشکسوت را در ۶ روز از ۳۰ هنرمند در مجموعه آزادی با عنوان قلم مهر دایر کردیم.
رییس برج آزادی تهران با قدردانی از اساتید پیشکسوت حاضر در این آیین و همه هنرمندان گفت: حدود ۸۷ اثر را از اساتید جمع آوری شده است و امیدوارم برج آزادی بتواند میزبان آثار هنرمندان فاخر باشد.

اولین نمایشگاه و کنفرانس جهانی خوشنویسی کشورهای مسیر جاده ابریشم با عنوان رقص قلم چهارشنبه شب (اول بهمن ۹۹)به میزبانی شهرداری مشهد و با مشارکت کمیسیون ملی یونسکو ایران و حضور هنرمندان ۳۰ کشور جهان در این کلان‌شهر گشایش یافت. از میان ۹۳۵ اثر خوشنویسی ارسال شده به دبیرخانه جشنواره رقص قلم، ۲۳۴ اثر از ۲۹ کشور شرایط نمایش فیزیکی در نمایشگاه را داشتند که این آثار در محل موزه بزرگ خراسان در شهر مشهد و فرهنگستان هنر و مجتمع بزرگ تجاری ایران مال در شهر تهران برای بازدید عموم به نمایش گذاشته شده است.

blank

افزون بر این، نمایشگاهی به شکل محدودتر عصر جمعه (سوم بهمن) در محل فرهنگستان هنر با حضور علی نیک زاد نایب رییس مجلس، حجت‌الله ایوبی دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو ایران، علیرضا اسماعیلی سرپرست فرهنگستان هنر، استاد غلامحسین امیرخانی رییس شورای عالی انجمن خوش‌نویسان ایران، احمد پاکتچی و احمد محیط طباطبایی رئیس ایکوم ایران همچنین جمعی از اهالی فرهنگ و هنر آغاز به کار کرد که تا ۷ دی ماه میزبان علاقه مندان به آثار هنری است.
علاوه بر این به منظور دسترسی مجازی به آثار قابل نمایش در این نمایشگاه، کمیسیون ملی یونسکو در ایران نیز امکان بازدید آثار را در گالری مجازی به آدرس www.gallery.irunesco.org از تاریخ اول تا ششم بهمن ماه فراهم کرده است. جشنواره هنرهای نوری رقص قلم نیز از دیگر برنامه هایی است که در امتداد رویداد بزرگ بین المللی نمایشگاه و کنفرانس راه ابریشم در شهرهای مشهد، اصفهان، شیراز، بندر خمیر، اراک، تهران و همدان برگزار می شود. این نمایشگاه تا سوم فروردین ماه سال ۱۴۰۰ به صورت مجازی و با حضور نمایندگان ۳۰ کشور جهان ادامه دارد که در آن ۲۳۴ اثر از نقاط مختلف جهان به نمایش درخواهد آمد.

منبع:ایرنا

مرتبط:

ارسال پرونده خوشنویسی ایران به یونسکو