نوشته‌ها

بنای تاريخی قلعه اردشیر در كرمان

کرمان پنجمین کشور تاریخی در ایران است که جاذبه های تاریخی پر اهمیتی را در خود جای داده است. این استان کویری علاوه بر بناهای تاریخی ارزشمند مناطق گردشگری طبیعی را نیز شامل می شود، که هر کدام برای خود به عنوان یک قطب گردشگری می توانند عمل کنند. این بنای ارزشمند از دوره ی ساسانیان و به دستور اردشیر ساسانی نیز ساخته شد. این قلعه باستانی یکی از بناهای ارزشمند در کرمان است و پیشنهادی می شود که در صورت که به کرمان رفتید حتما از آن دیدن کنید. در ادامه همراه ما در سفر به کرمان باشید تا بیشتر قلعه اردشیر در کرمان آشنا شوید.

همانطور که در بالا گفتیم قلعه اردشیر در کرمان قرار دارد و یکی از بناهای باستانی ایران به شمار می رود که توسط اردشیر ساسانی در زمان حکومتش ساخته شده است. این قلعه در کرمان نیز به قلعه کوه هم شهرت دارد و بنابر دلایلی خاصی ساخته شده است.

با توجه به موقعیت قرار گیری قلعه اردشیر در کرمان که در میان بافت شهر و روستا است هدف از ساخت این مکان سکونتگاهی برای دستگاه حاکم بر کشور یا وجود اهداف اداری برای اشراف بر حامیت روستاها در آن زمان نیز بوده است. اما قلعه‌ هایی که دارای موقعیت ‌های کوهستانی بودند هدف از ساخت آن ها دفاع از مواضع حکومت وقت و با اهداف نظامی نیز بود، کارکرد دیگر این قلعه ‌ها این بود که در مواقع لزوم و حملات، پایگاه و پناهگاهی برای در امان ماندن مردم از دشمن، محسوب می‌شدند. قلعه ی اردشیر یکی از همین قلعه های کوهستانی است که با احتمال بسیار زیاد با اهداف نظامی و دفاعی نیز ساخته شده است.

بنای تاريخی قلعه اردشير در كرمان

 

مشخصات قلعه اردشیر در کرمان

اگر بخواهیم از لحاظ معماری قلعه ی اردشیر را مورد بررسی قرار دهیم می توانیم بگوییم که قلعه ی اردشیر دارای معماری شگفت انگیز و بسیار خاصی است. مصالح به کار رفته در این بنای تاریخی خشت خام است و ابعاد خشت های به کار رفته در قلعه اردشیر در کرمان از خشت های معمولی بسیار بیشتر است و قطر دیوارهای قلعه در حدود ۶ متر هستند. ساختمان هایی که در قلعه اردشیر در کرمان ساخته شده نیز به دو بخش تقسیم می ‌شوند. قسمتی از ساختمان قلعه بر روی تپه در جنوب شرقی ساخته شده ‌اند که همان بخش ساختمانی قلعه کوه را تشکیل می‌ دهند. ارتفاع این قلعه به ۱۵۰ متر بالاتر از شهر کرمان می رسد و قسمت دیگری از این بنا بر روی تپه های کوتاه تر نیز قرار گرفته است که آن را آتشکده ی آناهید می نامند.

بنای تاريخی قلعه اردشير در كرمان

در واقع قسمت اصلی قلعه اردشیر در کرمان همان ساختمانی است که بر روی تپه ها قرار گرفته است. به دلیل نزدیکی این دو قلعه به یکدیگر این احتمال وجود دارد که ساختمان های این دو قلعه در گذشته به یکدیگر مرتبط بوده اند، قلعه ای که در پایین این منطقه وجود دارد نیز به قلعه ی دختر معروف است و خودش جز یکی از جاذبه های تاریخی کرمان مطرح است. ساختمان های زیادی در بین دیوران های این دو قلعه باقی مانده اند که بیشتر شباهت به قصر، عبادتگاه و مکان‌ هایی از این دست دارند.مطابق با شواهدی که وجود دارد می توان متوجه شده که این دو قلعه از یکدیگر جدا نبوده اند و در حال حاضر، شکل اصلی این قلعه از بین رفته و آثاری از آن برجای مانده است.

 

بنای تاريخی قلعه اردشير در كرمان

موقعیت کنونی قلعه اردشیر در کرمان

هنوز بر روی قلعه اردشیر در کرمان اقدامات باستان شناسی لازم صورت نگرفته است و هیچ گونه مطالعات جدی و کاوش گرایانه در این محل صورت نگرفته است. موضوعی که موجب حیرت می شود این است که هیچ حصار و حریمی برای حفاظت از این قلعه تاریخی و ارزشمند کشیده نشده است و کسانی که از این قلعه بازدید می‌کنند شاید ندانند که حریم قلعه کجاست و همین گاهی، سبب در معرض خطر قرار گرفتن بنا می ‌شد.

علاوه بر حضار وجود دکل های مخابراتی متعدد در مرتفع ترین بخش های قلعه ادشیر در کرمان که بنایی تاریخی و ارزشمند است در سال ها پیش سبب ایجاد آسیب در بنا شده است.

این قلعه در فاصله زیادی از شهر کرمان است و خانه های متعددی اطراف آن را فرا گرفته است. زمانی که به بازدید از این قلعه می روید بناها و ساختمان های دیگری را می توانید مشاهده کنید که در حریم قلعه قرار دارد و خوشبختانه به دلیل وجود فاصله ای که از شهر و فضای اطراف قلعه سبب شده تا از ساخت و سازهای مدرن شهری دور باشد و از این لحاظ نیز کمتر مورد آسیب قرار گرفته است.

با توجه به این که قلعه اردشیر و قلعه دختر دچار فرسایش و آسیب های زیادی شده اند اما سازمان میراث فرهنگی کرمان در سال ۱۳۹۵ اقدام به مرمت و بازسازی فضای سبز این منطقه نیز پرداخت. در سال گذشته نیز ساخت پارک قلعه اردشیر و قلعه دختر در فضای اطراف قلعه نیز در حال اتمام بوده و در حال حاضر، این مکان، در حال تبدیل شدن، به یک فضای با صفا و مورد پسند گردشگران و بازدیدکنندگان از قلعه است.

مرتبط:مجموعه گنجعلی‌خان از جاذبه‌های تاریخی و دیدنی شهر کرمان

گنبد جبلیه کرمان یکی از دیدنی های کرمان

در منتهی الیه شرقی کرمان گنبد بزرگ و عجیبی از سنگ و گچ بنا گردیده که دست تطاول روزگار در تخریب آن کوتاه آمده است . این گنبد هشت ضلعی تماما از سنگ است و عرض پی آن نیز در پایه به ۳ متر می رسد.در هشت طرف آن هشت در بعرض ۲متر قرار گرفته که اخیرا برای مستحکم ساختن بنا و جلوگیری از تخریب آن درگاهها را با سنگ مسدود کرده اند و فقط یکی را باز گذاشته اند . قسمت بالای گنبد جبلیه از آجر ساخته شده است و معلوم نیست که آیا روی گنبد کاشی بوده یا نه؟

در داخل گنبد ظاهرا گچ بری ها و تزئین کاریهایی وجود داشته که قسمت بالا ریخته و قسمت پائین را تخریب کرده اند . از تاریخ بنا و منظور از ساختمان این گنبد مطلبی ذکر نشده سر پرسی سایکس در کتاب هشت سال در ایران می نویسد : از قبرستان که رد می شوید یک ساختمان هشت ظلعی سنگی خواهید دید که گنبدی به شکل دو هلال برآن قرار گرفته و قطر داخل آن ۱۸ فوت و هر طرفی نیز ۱۸ فوت و نوک آن اجری و منتهی الیه آن دایره می باشد . این محل را جبلیه می نامند و تنها ساختمان سنگی کرمان همین گنبد جبلیه است.

گنبد جبلیه در شرقی‌ترین قسمت شهر کرمان قرار دارد و از سنگ و گچ بنا شده است.این گنبد را که به نام گنبد گبری نیز می‌شناسند. ایرانیان معتقدند که این محل مقبره یکی از زرتشتیان بوده و برخی نیز عقیده دارند که مزار سید محمد تباشیری است .ولی نسبت اخیر را در بعضی نقاط تکذیب می کنند . بدیهی است در زمانی که این قبرستان را ویران کرده اند سنگ این مقبره را برداشته اند و برای نمایی بکار برده اند برخی این گنبد را متعلقبه سلجوقیان می دانند .

گنبد جبلیه کرمان

ولی این ادعا درست نیست . “جبلی ” تحریف یافته کلمه ” گبری ” است و برطبق قواعد اشتقاقهای فارسی ” گ ” به “ج” بدل شده است قدمت این گنبد را از این کلمه که آن را گنبد “گبر ” نیز گفته اند می توان حدس زد که شاید مربوط به پیش از اسلام باشد و از بناهای زرتشتی و گبری است گرچه استیل آن با استیل آتشکده تطابق ندارد.

از سبک معماری این بنا نیز استنباط می‌شود یا مربوط به اواخر دوره ساسانی است و اوائل اسلام مرمت شده و یا اینکه در اوائل اسلام با الهام از معماری ساسانی بنا شده است.

در ساخت این گنبد به جای آب از شیر شتر استفاده شده که مورخان و معماران دلیل استحکام این بنا را همین امر می‌دانند. این گنبد ۸ ضلعی تماما از سنگ است و عرض پی آن نیز در پایه به ۳ متر می‌رسد. در ۸ طرف گنبد جبلیه، ۸ در به عرض ۲متر قرار دارد که امروزه تنها یکی از آنها باز است.

سقف گنبد از آجر ساخته شده و داخل آن ظاهرا دارای تزیینات گچبری بوده که قسمت بالای آن ریخته و قسمت پایین بنا اگر تزییناتی هم داشته از بین رفته است. مصالح به کار رفته در دیوارها سنگ لاشه با ملات گچ از بیرون و آهک از داخل است.

گنبد جبلیه کرمان

 

گنبد جبلیه در سال ‪ ۱۳۱۶‬ توسط وزارت فرهنگ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و در سال ‪۱۳۸۳‬ پس از مرمت به گنجینه جبلیه (کتیبه‌های تاریخی) تبدیل شد. از کتیبه‌های موجود در این گنجینه می‌توان به کتیبه مسجد آبدر اشکان رابر بافت اشاره کرد.

این کتیبه یکی از قدیمی‌ترین کتیبه‌های موجود در این گنجینه است که مربوط به بنای یادبود یک مسجد در ارتفاعات شمال شهر رابر آبادی آبدر اشکان (اشکون) واقع در شهرستان بافت است.

این کتیبه روی قطعه سنگی طبیعی و به خط کوفی حک شده است. کوچکترین سنگ قبر کشف شده در استان کرمان نیز در این گنجینه نگهداری می‌شود. این سنگ در سال ‪ ۱۳۷۷‬توسط احمد ایلاقی کشاورز دهستان قائم‌آباد کشف و تحویل سازمان میراث فرهنگی استان کرمان شد. این سنگ با ابعاد ‪ ۲۶‬ در‪ ۲۲‬ سانتیمتر و کتیبه آن شامل دو بخش است. یکی نوار حاشیه‌ای و دیگری نوشتار وسط که در یک کادر قرار گرفته است. حاشیه کتیبه که شروع آن از قسمت پایین گوشه سمت راست است شامل آیه ‪ ۱۸‬و بخشی از آیه‪ ۱۹‬سوره مبارکه آل عمران است. در پایان کتیبه در قسمت سمت چپ نام متوفی و سال وفات در یک کادر محرابی شکل قرار گرفته است.

مرتبط:مجموعه گنجعلی‌خان از جاذبه‌های تاریخی و دیدنی شهر کرمان

مجموعه گنجعلی‌خان از جاذبه‌های تاریخی و دیدنی شهر کرمان

بعید است، کسی به کرمان سفر کند و سری به تاریخی ترین مجموعه فرهنگی این شهر نزند؛ مجموعه گنجعلی‌خان که در هر گوشه آن می توان ردی از فرهنگ و تاریخ صفویه را دید.

گنجعلی خان، یکی از سرداران سلحشور دربار صفویه بود که در سال ۱۰۰۵ قمری به فرمان شاه عباس صفوی حاکم کرمان شد؛ مردی لایق و حاکمی دلیر و مدیر که در دوران حکومتش کرمان روشن‌ترین دوران تاریخی خود را پشت سر گذاشت.

ثبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی هدیه ای بود که گنجعلی خان به کرمان داد و البته به جز آن، آبادانی و رونق فرهنگی این شهر در سال های ۱۰۰۵ نت ۱۰۳۴ قمری که نتیجه ای جز تبدیل شدن شهر ضعفا به دهکده اغنیا نداشت.

از جمله بناهای عام المنفعه ای که به دستور این حاکم در شهر کرمان ساخته شد، مجموعه گنجعلی‌خان است که در دوران حکومت او احداث و امروزه از جاذبه‌های تاریخی و دیدنی شهر کرمان محسوب می‌شوند.

مجموعه گنجعلی‌خان شامل میدان، مسجد، حمام، بازار، سرا و سایر ابنیه دیگری است که در مرکز شهر کرمان و در حاشیه بازار واقع شده و در ساخت، شکل گیری و تکامل بازار کرمان تأثیر گذار بوده است.

این مجموعه که در مرکز شهر کرمان و در حاشیه بازار واقع شده، در ساخت، شکل گیری و تکامل بازار کرمان تأثیر گذار بوده است.

مساحت مجموعه قریب به ۱۱۰۰۰ متر مربع و دارای یک میدان است و سایر آثار و ابنیه در محورهای شرقی – غربی و شمالی – جنوبی آن شکل گرفته‌اند.

به منظور تکامل مجموعه و با توجه به کاربری‌های متفاوت، بازارها و مساجد کوچکی در چهار جناح میدان بنا کرده‌اند و یک مسجد اختصاصی در ضلع شرقی میدان وجود دارد که با توجه به تزیینات منحصر به فرد، می‌توان آن را موزه‌ای از هنرهای بدیع معماری برشمرد.

حمام گنجعلی‌خان

یکی از مهمترین بناهای مجموعه، حمامی است که در ضلع جنوب میدان و در میانه بازار بزرگ کرمان واقع است و در سال ۱۰۲۰ قمری ساخته شده و معمار آن سلطان محمد، معمار یزدی بوده است.

حمام گنجعلی‌خان اثری بدیع از نقاشی‌ها، مقرنس کاری‌ها، کاشیکاری‌ها و گچ برهای زیبا همراه با استفاده از تزیینات سنگی بسیار ظریف است.

این حمام ۲۶ متر طول ۳۰ متر عرض و حدود ۱۳۰۰ متر مربع زیربنا دارد، که شامل سردر، دالان ورودی، رختکن، هشتی حدفاصل گرمخانه، خزینه، چال حوض، بخش خصوصی و تون است.

حمام گنجعلی‌خان تا حدود ۶۰ سال پیش دایر بوده اما در حال حاضر کاربری گردشگری پیدا کرده و همه روزه به ویژه در ایام تعطیل، پذیرای بازدیدکنندگان بسیاری است.

در این حمام مجسمه‌های مومی ملبس به لباس‌های سنتی مردم کرمان، صحنه‌هایی از استحمام به شیوه سنتی را به نمایش گذاشته‌اند.

در کنار این مجسمه‌ها وسایل مختلف حمام نیز نمایش داده می‌شود. این مجسمه‌ها در سال ۱۳۵۲ در دانشکده هنرهای زیبای تهران، طراحی و به این محل منتقل شدند.

مجموعه گنجعلی خان

میدان گنجعلی‌خان:

از دیگر آثاری که از مجموعه گنجعلی‌خان بر جای مانده، میدانی در بخش مرکزی شهر کرمان است که در حاشیه بازار بزرگ واقع شده و همانند میدان‌های نقش جهان در اصفهان و یا میرچخماق در یزد، در اطراف خود بعضی از عناصر شهری را گردآورده است.

در سه ضلع میدان گنجعلی‌خان بازار واقع شده و در ضلع دیگرش سرای گنجعلی‌خان قرار دارد.

وجود حمام، آب انبار، ضرابخانه و همجواری با بازارها و چهار سوق، این مجموعه به هم تنیده را کامل کرده است. طاق‌نماهای آجری، کاشیکاری، فضای سبز، حوض آب و دیگر آثار دیدنی، بر زیبایی این میدان افزوده اند.

مجموعه گنجعلی خان

مسجد گنجعلی‌خان

مسجد در ضلع شرقی و در جوار سرای گنجعلی‌خان واقع شده است. ورودی آن از طریق طاق‌نماهای میدان است که ساده اجرا شده‌اند. در بدنه داخلی طاق‌نما تزیینات گچبری با طرح گره دیده می‌شود که تماشاگر را به خود جلب می‌کند.

تاریخ احداث مسجد سال ۱۷۰۰ قمری است. نقشه گنبدخانه مربع است که در پاکار تبدیل به ۸ و در مرکز گنبد تبدیل به نورگیر ۱۲ ضلعی شده است. تمامی سطح داخلی گنبد با مقرنسکاری و تزیینات مرسوم دوره صفویه تزیین شده است.

ضرابخانه (موزه سکه)

این بنا در اواسط بازار غربی و در شمال میدان واقع است. نقشه آن چهار طاقی و به شکل ۸ ضلعی و دارای گنبد مرکزی و ایوان های جانبی است. طاق‌ها و ایوان‌های ضرابخانه با گچبری‌های زیبایی تزیین گردیده است.

این بنا از آثار اواخر دوره گنجعلی‌خان است و محل ضرب سکه و مسکوکات طلا و و نقره دولتی بوده و در حال حاضر انواع سکه‌های قدیمی در غرفه‌های آن به نمایش گذاشته شده و یکی از معتبرترین موزه‌های سکه ایران است.

ضرابخانه

آب انبار:

این بنا در حد میانی بازار غربی قرارگرفته و دارای سردری زیبا با تزیینات مربوط به دوره صفویه است. تاریخ احداث آن ۱۰۲۹ قمری است. آب انبار به دستور علیمردان خان، پسر گنجعلی‌خان بنا شده و معمار آن استاد عبدالله بوده است.

این آب انبار با دهلیزی طولانی و راه پله به پا آب راه دارد و مخزن آن در این قسمت واقع شده است. این محل یکی از معتبرترین آب انبارهای شهر در عصر خود تلقی می‌شده است.

سرای گنجعلی‌خان

در ضلع شرقی میدان و در محور آن سردر بلند و زیبایی وجود دارد که تاریخ احداث آن سال ۱۰۰۷ قمری است. ساختمان این سرا در دو طبقه احداث شده است.

در طبقه زیرین دکاکین و در طبقه بالا حجره‌های تجار ساخته شده‌اند. نمای این سرا دارای کاشیکاری معرق بوده است. طرح‌های مورد استفاده نقوش مرسوم عصر صفویه است که تحت تأثیر هنر نقاشی چین و مغول هستند.

نقشه سرا چهار ایوانی است که در ایوان‌های شرقی و شمالی و جنوبی تزییناتی از نوع گچبری و نقاشی وجود دارد و در دوره‌های بعدی ورودی‌هایی از طرفین شمال و جنوب به داخل آن گشوده‌اند که سرا را به بازارهای اختیاری و نمد مالی متصل می نماید.

بازار گنجعلی‌خان

بازار گنجعلی‌خان

این بازار خط مستقیمی است که در دو سوی آن دو دروازه ورودی و خروجی شهر یعنی دروازه ارگ و دروازه مسجد (وکیل) قرار دارد.

طول آن حدود ۳ کلیومتر است و متشکل از کاروانسراها، سراها و تیمچه‌هایی است که همگی در دو راستای عمود بر هم جای گرفته‌اند.

بازار مسگری در امتداد بازار کلاه مالی در ضلع شمالی و شرقی میدان گنجعلی‌خان قرار دارد

بخشی از بازار بزرگ کرمان در مجاورت مجموعه گنجعلی‌خان قرار دارد که بازار مسگری و بازار گنجعلی‌خان از آن جمله‌اند. بازار مسگری در امتداد بازار کلاه مالی در ضلع شمالی و شرقی میدان گنجعلی‌خان هستند که عناصری مثل ضرابخانه و آب انبار در آن قرار گرفته‌اند.

همچنین بازار جنوبی گنجعلی‌خان که حمام در اواسط آن قرار دارد و بخشی از بازار بزرگ (راسته بازار) را تشکیل می‌دهد و در امتداد بازار سراج‌هاست.

در تلاقی بازار غربی و جنوبی در گوشه جنوب غربی، چهار سوق بزرگ شکل گرفته که معماری این فضا در نوع خود کم نظیر است.

مرتبط:بنای طاق گرا کرمانشاه

باغ فتح آباد _تاج محل ایران

این فقط باغ شاهزاده ماهان نیست که در سفر به کرمان می‌توان به دیدنش رفت و از آنهمه زیباییش سر ذوق آمد. وقتی سوار قطار کرمانیم و هنوز ۲۵ کیلومتری مانده که به شهر برسیم، از داخل واگن می‌‍توانیم عمارت سفیدرنگ باغ فتح آباد را در دل آن کویر خشک و بی‌آب‌و‌علف  از دور ببینیم. باغی که باغ محبوب کرمانی‌ها هم هست و خیلی شبیه تاج محل هند است. 

باغ فتح آباد کجاست؟

این باغ ۲۵ کیلومتر با مرکز شهر کرمان فاصله دارد. برای رسیدن به آن باید بلوار هوانیروز را برویم و به شهر اختیارآباد که چسبیده به شهر است، برسیم. جمله‌ای که در ابتدا می‌بینیم این است «وقف، هر فانی را باقی می‌کند» و این معنی‌اش این است که به اختیارآباد رسیده‌ایم.

باغ، متعلق به حاکم کرمان، فضل علی خان بیگلر بیگی بوده؛ حکمران کرمان در زمان محمد شاه قاجار و به همین دلیل به باغ بیگربیگی هم مشهور است.

تاریخ ساخت دقیق آن به سال ۱۲۵۵ هجری قمری برمی‌گردد و از آنجایی که ۴۰ سال قبل از باغ شاهزاده ساخته شده، الگویی می‌شود برای ساخت آن باغ دیدنی تا آنهایی که به کرمان می‌آیند، از دیدن دو باغ سرسبز در جایی که تا چشم کار می‌کند رنگ خاکستری حاکم است به وجد بیایند.

باغ فتح آباد

چرا باغ فتح آباد تماشایی‌ست؟

آب قنات در وسط باغ جاری‌ست، حوض‌ها را پر آب می‌کند و باعث می‌شود فواره، زیبایی باغ را بیشتر کند. قدیم‌ها، باغ با زمان حالش تفاوت‌هایی داشته. در ورودی‌اش چندین بلوار بوده و اطرافش را درخت‌های بلند و سرسبز کاشته بودند. آب هم برخلاف امروز در دو سمت ورودی جریان داشته.

در آن زمان، باغ محلی بود برای استراحت فضل علی خان و مهمانانش که به خصوص در اتاق نقاشی گرد هم می‌آمدند.

حاکم بعدی که برسرکار می‌آید، برای خرید باغ فتح آباد کرمان پیش‌دستی می‌کند، اما از آنجایی که فضل علی خان تمایلی به فروش باغش ندارد، حاکم جدید تصمیم به ساخت باغ دیگری می‌گیرد که همان باغ شاهزاده ماهان است و باعث می‌شود، کرمان نه یک باغ زیبا، بلکه دو باغ داشته باشد.

سرزنده در دل کویر

نگهبانی را که رد کنیم، باغ بیشتر خودش را بهمان نشان می‌دهد. با زمینی یکدست سنگفرش، چند درخت‌ چنار و حوض درازی که انگار تمامی ندارد. چراغ‌ها و صندلی‌ها را که پشت سربگذاریم به عمارت سفیدرنگ دو طبقه‌ای می‌رسیم که انعکاسش در آب باعث می‌شود فکر کنیم در جایی غیرواقعی هستیم.

باغ فتح آباد کرمان، باغی‌ست که با عمارت سفیدش با آن گچ‌بری‌های ظریف و طاق‌های زیبا، شاه‌نشین، سه دری، پنج‌دری و شیشه‌های رنگی باعث می‌شود حظ بصری زیادی ببریم و همه جوره بفهمیم که در یک خانه اعیانی-قاجاری پا گذاشته‌ایم.

باغ فتح آباد

سرپا شدن این باغ ۱۴ هکتاری، ۹ میلیارد هزینه در برداشته و طوری‌ بازسازی‌اش کرده‌اند که معماری اصلی‌اش آسیبی نبیند. این را هم می‌توان از درختی که داخل عمارت است و هنوز پابرجا مانده فهمید؛ به اضافه عمارت یک طبقه‌ای که در گوشه باغ جا خوش کرده. این عمارت حالا به عنوان بخش VIP شناخته و برای مراسم خاص اجاره داده می‌شود.

این روزها بودن در جایی که زمانی فقط حکمرانان اجازه ورود به آن را داشتند، چیزی‌ست به سادگی آب خوردن. می‌توانیم در آن عمارت زیبای دوطبقه غذا بخوریم یا خودمان را در شربت‌خانه و چایخانه‌اش به یک نوشیدنی مهمان کنیم.

حس اینکه در کرمان هستیم در این باغ همه جوره القا می‌شود. از غرفه‌هایی برای فروش گیاه‌های دارویی تا دکه‌هایی که مس و پسته کرمان در آن می‌فروشند.

باغ فتح آباد جایی نیست که فقط روزهایش را دوست داشته باشیم، شب که از راه برسد و چراغ‌ها که روشن بشوند، عمارت تبدیل به هیبت عظیم پرنوری می‌شود که حال‌وهوایش خیلی خواستنی‌ست و شب‌هایش طوری‌ست که انگار جشنی در دل آن کویر برپا شده.

مرتبط:ارگ تاریخی انار در کرمان

ارگ راین _ارگ تاریخی در کرمان

در ۱۰۰ کیلومتری شهر کرمان قلعه‌ای وجود دارد که اسمش زیر سایه ارگ بم کمتر شنیده شده است. ارگ راین بعد از زلزله بم گردشگران بیشتری به خودش دید، با این حال هنوز به اندازه بم شناخته شده نیست.

راین را به عنوان سومین بنای خشتی بزرگ دنیا می‌شناسند، اما آن چیزی که این قلعه را جذاب می‌کند نه این اسامی و القاب بلکه دیوارهای گلی بدون نظم و ترتیب، خانه‌های عیان‌نشین و عامه‌نشین، برج‌ها و تقسیم‌بندی محلات پیچ‌درپیچ و درهم‌ریخته‌ای است که در دوره ساسانی ساخته شده.

ارگ راین کجاست؟

ارگ راین حدود ۱۰۰ کیلومتر تا کرمان و ۱۹۰ کیلومتر با ارگ بم فاصله دارد. این فاصله دو ساعته کرمان تا بم خیلی از گردشگران را برای دیدن بزرگ‌ترین سازه خشتی دنیا پشیمان می‌کند. برای همین می‌توان به جای آن به دیدن ارگ راین رفت که از نظر طراحی شباهت زیادی به هم دارند.

برای رسیدن به ارگ راین باید وارد بزرگراه کرمان-بم بشویم. بعد از ۸۰ کیلومتر به سمت خروجی راین بپیچیم. بعد از ۲۵ دقیقه رانندگی در بالای تپه، قلعه را خواهیم دید. قلعه در دامنه‌های کوه هزار و نزدیک پارک شهر است و از هر کسی بپرسیم آدرس دقیقش را نشان‌مان می‌دهد.

چرا به دیدن ارگ راین برویم؟

اگر از بیرون به اینجا و عکس‌های آن نگاه کنیم احتمالا آن را با ارگ بم اشتباه می‌گیریم، ولی در واقع ارگ بم چهار برابر ابعاد بزرگ‌تری دارد. یکی از جذابیت‌های ارگ راین قدمت تاریخی‌اش است که از دوره ساسانیان پابرجا مانده.

جاذبه دیگر آن هم شکست‌ناپذیری دیوارهای قلعه دربرابر دشمنانش بوده که نگذاشته پای نظامیان به آن باز شود. ارگ روی یک تپه ساخته شده که دید خوبی به اطراف دارد و دورتا دور آن را خندق‌هایی کنده‌بوده‌اند که امنیت را برای ساکنانش فراهم کند. هر جزء از این ارگ راز و رمزی دارد که کشف کردن این رازها یکی از انگیزه‌های گردشگران است.

ارگ راین

نگاهی به بخش‌های مختلف ارگ

نباید صرفا یک نگاه سرسری به اینجا داشت. برای اینکه بتوانیم از دیدن ارگ لذت ببریم باید کاربرد هر بنایش را هم بدانیم. ارگ شبیه به یک زمین مربعی شکل است که چند برج در اطرافش ساخته شده تا از بناهایی که داخلش قرار گرفته محافظت کند. برج مادر اصلی‌ترین برج است که اطلاعات را از ۱۵ برج‌ دیگر می‌گرفت و به قلعه حکومتی می‌فرستاد.

دیوار دور قلعه هم به بیش از ۱۰ متر می‌رسد. یک سردر بزرگ در ورودی این قلعه وجود داشته که هنوز هم پابرجاست. نگهبانان از طریق منفذی که در سقف ورودی درست شده بود به پایین و محل ورود و خروج افراد دید داشتند و احتمالا از این طریق هم روی مهاجمان می‌توانستند مذاب بریزند یا تیراندازی کنند.

اگر عکس‌های هوایی را نگاه کنیم احتمالا پیچ‌درپیچ بودن این شهر برایمان سوال ایجاد می‌کند؛ اما در این ارگ هیچ بنایی بی‌حکمت نیست. چراکه این طرح‌های درهم کوچه‌ها و خانه‌ها، باعث کند شدن مهاجمان موقع حمله به شهر می‌شد.

وقتی وارد قلعه می‎‌شویم ابتدا از بازار آن می‌گذریم. بیشتر معابر اینجا باریک و مسقف هستند که در تابستان به خنک شدن کوچه‌ها کمک می‌کند.

اگر مسیرمان را ادامه بدهیم از سربازخانه و خانه نماینده حاکم گذر می‌کنیم و به میدان سخنرانی می‌رسیم. حین قدم زدن چشم‌مان را پله‌هایی باریک که طبقات مختلف ارگ را از هم جدا می‌کنند می‌گیرد.

این پله‌ها خان‌نشین را از اعیان نشین و آن را هم از عامه‌نشین جدا می‌کردند. در محله اعیان‌نشین می‌توانیم اثراتی از مسجد، زورخانه و اصطبل را پیدا کنیم. قبلا اینجا یک آتشکده دائمی وجود داشت که در دوران اسلام نور آن خاموش شد.

یکی از ویژگی‌های ارگ راین کرمان این است که از شکل معماری و جنس بنا می‌توان به جایگاه اجتماعی مردم هر محله هم پی برد. پیشه‌وران، تجار و کشاورزان در محله‌های متفاوت این ارگ زندگی ‌ می‌کردند. جالب اینکه بیشتر خانه‌های این محله دو طبقه بودند و قسمت بالا محل زندگی ساکنانش بوده است. این تقسیم‌بندی‌ها در این شهر کوچک آنقدر مفصل بوده که تعدادش به ۳۶ بخش می‌رسد و هر قسمت آن کاملا فکرشده و با دوراندیشی ساخته شده است.

ارگ راین

ساعت بازدید

ارگ راین از ۹ صبح تا ۱۸ عصر باز است. برای وارد شدن به ارگ باید ابتدا به قیمت ۲هزار و ۵۰۰ تومان بلیط خرید. این نرخ برای اتباع خارجی ۱۵ هزار تومان است و مربوط به فروردین سال ۱۳۹۸ است.

جاذبه‌های نزدیک

آبشار راین: آبشار راین که اسم و نوشتارش ما را به یاد رود راین آلمان می‌اندازد، در دامنه‌‌های هزار کوه، طبیعت شگفت‌انگیزی در میان شهر کویری کرمان دارد. این آبشار که آن را به اسم «زر رود» هم می‌شناسند ۴۰ متر ارتفاع دارد و در چند مرحله به زمین می‌ریزد. اگر کسی کوه‌نوردی  صخره‌نوردی هم بلد باشد می‌تواند از کنار آبشار به قله هزار صعود کند. بالا رفتن از مسیر آبشار تفریح کوه‌نوردان زیادی است، اما نیاز به تجهیزات ایمن و کافی دارد.

مرتبط:سه آبشار زیبای شهرستان بافت کرمان

جاذبه‌های گردشگری کرمان از طریق فضای مجازی معرفی شد

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان کرمان گفت: در طول ایام نوروز ۱۳۹۹ جاذبه های تاریخی، فرهنگی و گردشگری ثبت جهانی و شاخص استان کرمان از طریق فضای مجازی به علاقه مندان معرفی شد.

فریدون فعالی روز شنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با اشاره به اینکه استان کرمان دارای هفت اثر و یک شهر ثبت جهانی است، افزود: جاذبه های تاریخی، فرهنگی و گردشگری این استان در طول ایام نوروز از طریق سامانه اطلاع رسانی  miras.kr.ir و صفحه اینستاگرام  Kerman_cthh  این اداره کل معرفی شد.
وی با بیان اینکه معرفی جاذبه‌های گردشگری استان کرمان در فضای مجازی به دلیل شیوع ویروس کرونا و حضور نداشتن گردشگران در این مکان‌ها صورت گرفته است، اظهار داشت: در طرح گردشگری مذکور بناهای تاریخی، مناطق گردشگری، آبشارها، دریاچه ها، کوه ها، روستاهای تاریخی و موسیقی‌ محلی ۲۳ شهرستان استان کرمان به زبان های فارس، انگلیسی و چینی معرفی شده است.

کرمان
فعالی با بیان اینکه تعداد زیادی از گردشگران کشورهای خارجی در فضای مجازی از جاذبه های گردشگری استان بازدید کرده اند، تصریح کرد: امیدواریم پس از مهار ویروس کرونا شاهد حضور گردشگران خارجی در اماکن تاریخی و مناطق گردشگری این استان باشیم.
وی با اشاره به اینکه گردشگری مجازی در شناساندن قابلیت های تاریخی و گردشگری استان کرمان کمک زیادی می کند، بیان کرد: ظرفیت های گردشگری مذکور به صورت نماهنگ در فضای مجازی پخش شده است.
فعالی خاطرنشان کرد: امیدواریم مردم در شرایط شیوع ویروس کرونا بتوانند از فرصت بوجود آمده در محیط خانه استفاده کنند و از طریق فضای مجازی آثار تاریخی، فرهنگی و گردشگری کشور ایران را مورد بازدید قرار دهند.

منبع:ایرنا

مرتبط:خسارت کرونا به حوزه گردشگری استان کرمان

مجموعه باغ ‌موزه هرندي

مجموعه باغ ‌موزه هرندي و بناي موجود در آن مربوطه به اواخر دوره قاجار است . اين مجموعه توسط مرحوم عدل‌السطان بنا گرديده و در سال ‪ ۱۳۱۳شمسي به مرحوم ابوالقاسم هرندي فروخته شده است

در حدود سال ۱۲۹۰ قمری، محمدرضا خان عدل السلطان که یکی از صاحب منصبان نظامی کرمان بود، اقدام به احداث باغی تفریحی خارج از حصار شهر کرمان نمود. مساحت این باغ ۲۵ هزار متر مربع می‌باشد . عدل السلطان از نوادگان وکیل الملک حاکم کرمان و فرزند مرتضی قلی خان وکیل الملک دوم (ثانی) و برادر میرزا حسین خان عدل السلطنه بود. عدل السلطنه بعداً لقب “سردار نصرت” را گرفت.

این باغ در سال ۱۳۱۳ شمسی به مبلغ ۴۰ هزار تومان به ابوالقاسم هرندی که یکی از تجار مطرح کرمان بود فروخته شد. این مجموعه به دلیل توقف چند روزهٔ رضاخان در مسیر سفر تبعیدش مورد توجه قرار گرفت و در سال ۱۳۵۴ توسط مالک باغ به وزارت فرهنگ و هنر اهدا شد.

باغ هرندی مدتی نیز به عنوان ساختمان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردش‌گری کرمان مورد استفاده قرار گرفت و در حال حاضر طبقهٔ همکف ساختمان موجود در آن به‌عنوان موزهٔ سازهای سنتی و طبقهٔ اول آن به‌عنوان موزهٔ باستان‌شناسی مورد بازدید علاقه‌مندان قرار می‌گیرد. این اثر در تاریخ ۱۸ آذر ۱۳۵۴ با شمارهٔ ثبت ۱۱۷۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

معماری

نقشه ساختمان مرکزی باغ ‌موزه هرندي (ساختمان فعلی موزه) را پسر عدل السلطان، دکتر مرتضی قلی اسفندیاری که بین سال‌های ۱۲۸۵ تا ۱۳۰۵ در فرانسه مشغول به تحصیل بود تهیه و برای پدرش فرستاده است. در واقع این بنا براساس نقشهای فرنگی و ساختاری تلفیقی با ویژگیهای معماری ایرانی بنا گردیده است و ساختمانهای جنبی به آن اضافه شد (ساختمان خدمه، حمام، اصطبل و گاوگرد). مجموعه باغ هرندی که در زمان احداث در خارج از حصار شهر کرمان قرار داشت، تمامی ویژگیهای یک باغ عمارت ایرانی را دارا بوده‌است. اصول باغسازی این مجموعه براساس طرحهای هندسی مربع و مستطیل و بهصورت نوارهای متصل شکل گرفته که معمولاً در هنر باغسازی ایرانی، این شیوه مرسوم بوده‌است. ساختمان مرکزی این باغ در دو طبقه و در قسمت شمالی باغ و در کنار آبنماهای مختلف بنا شده و مساحت تقریبی زیربنای آن حدود ۲۰۰۰ مترمربع است و دارای اتاقهایی از جمله بهارخواب و در طبقه زیرین ساختمان یک سالن جهت استراحت وجود داشته‌است (معروف به تنبلخانه). در طبقه بالا هم تعداد زیادی تخت جهت پذیرایی از مهمانها موجود بوده‌است. در این طبقه دو ایوان سرپوشیده نیز وجود دارد.

از جمله قسمتهای باغ می‌توان ساختمان اندرونی، بیرونی، بهارخواب، حمام آشپزخانه و اتاق‌های مستخدمین، گاو گرد (گاوچاه) حوض و آب‌نما، اصطبل و درختان میوه را نام برد که بر اثر مرور زمان دستخوش تغییرات زیادی شده که می‌توان به تخریب اصطبل و انبارها، تبدیل آشپزخانه به ساختمان اداری اشاره کرد. آب‌رسانی درختان این باغ از چاه و گاوگرد باغ تأمین می‌شد است.

گاوگرد که در قسمت جنوبی و انتهای باغ و نزدیک استخر قرار دارد دارای محور اصلی چوبی بوده که آب حاصل از این چاه پس از جمع آوری در استخر، جهت آبیاری باغ مورد استفاده قرار می گرفته‌است. در کنار گاوگرد در انتهای باغ تعدادی اتاق وجود داشته که محل خدم و حشم بوده‌است.

باغ ‌موزه هرندي

کاربریهای باغ ‌موزه هرندي در گذشته

در زمان عدل السلطان از باغ به صورت تفریحی استفاده می شده و در زمان ابوالقاسم هرندی باغ محل سکونت دائمی بوده‌است. این بنا در دوران حیات یکصد ساله خود، به خصوص در زمان زندگی زنده یاد ابوالقاسم هرندی اغلب به عنوان محل پذیرایی از برخی رجال سیاسی و نظامی و دیگر شخصیتهای مملکتی که برای انجام مأموریتی به کرمان مسافرت می کردند، مورد استفاده قرار می گرفته‌است.

درختان و گیاهان باغ

درختان باغ اکثراً در قسمت جنوبی آن قرار داشته‌اند. درختان اصلی در گذشته شامل درختان در حاشیه مسیرها و درختان میوه مثل انار و انگور در کرتهای اکثراً مستطیلی شکل کاشته شده بودند. از درختان قدیمی باغ درختان کاج و تعدادی درخت انار اکنون موجود هستند و امروزه گیاهان زینتی مثل گل رز و گلهای یک ساله در بخش‌های مختلف آن کاشته می‌شوند. درختان انجیر، توت، سیب، زرشک و گلابی هم در این باغ وجود داشته‌است. کنار ضلع شرقی در سمت چپ ورودی داربستهای انگور چسبیده به دیوار نیز وجود داشته‌اند

موزه سازهای سنتی

موزهٔ سازهای سنتی کرمان در سال ۱۳۸۱ افتتاح شده‌است و در آن سازهایی از قبیل قیچک، سنتور، قانون، رباب و عود که از جمله کارهای هنرمندانه اساتیدی چون یحیی، نریمان و سعود می‌باشد به نمایش گذاشته شده‌است.

به گفتهٔ مسوول موزهٔ ساز باغ هرندی هدف اصلی از ایجاد این موزه آشنا نمودن بازدیدکنندگان با سازهای بومی و سنتی ایران و همسایگان کشور ایران است که موسیقی آنان با موسیقی کشور ما قرابت و نزدیکی بسیار دارد.

باغ ‌موزه هرندي
موزه باستان‌شناسی

هدف از ایجاد این موزه معرفی تمدن‌های کهن و باستانی استان کرمان و ارتباط تاریخی آن‌ها با محوطه‌های تاریخی همجوار می‌باشد.

در این موزه آثار تاریخی از تمدن‌های شهداد، حوزهٔ فرهنگی هلیل‌رود، دورهٔ تاریخی استان کرمان و بخش اسلامی به نمایش درآمده است.

اشیاء سفالی، مهره‌های سنگی و درفش فلزی از جمله اشیایی است که در بخش تمدن شهداد این موزه به چشم می‌خورد. کاوش‌های باستان‌شناسی نشان می‌دهد که هزارهٔ سوم و چهارم قبل از میلاد مسیح در شهداد (با نام قدیمی خبیص) مردمانی صنعتگری زیسته‌اند که با وارد کردن مواد اولیه از دور دست ابزار سنگی و فلزی ساخته و به مناطقی چون ترکستان، دره سند، سواحل جنوبی خلیج‌فارس و بین‌النهرین صادر می‌کرده‌اند.

از حوزهٔ فرهنگی هلیل رود نیز سفالینه‌های خاکستری رنگ بسیار ظریف با نقوش زیبای این حوزه به نمایش گذاشته شده‌است که متعلق به حداقل ۵هزار سال پیش است.

هم‌چنین آثار به نمایش گذاشته شده از دورهٔ تاریخی جازموریان که متعلق به دورهٔ هخامنشیان است شامل جام‌های سفالین، بشقاب، کوزه، قمقمه و ریتون‌های منتهی به سر جانورانی چون اسب، قوچ و گاو می‌باشد. هجری در دورهٔ صفاریان، آل‌بویه و نیز دورهٔ سلجوقی به نمایش درآمده است.

مرتبط:

آتشکده چهارقاپی _بنای شگفت‌انگیز کرمانشاه

باغ شاهزاده ماهان _نگینی سبز در میان کویر

باغ شاهزاده ماهان یکی از عالیترین و زیباترین باغهای سنتی ایران محسوب می شود . این باغ در نیم فرسنگی ماهان در دامنه کوههای تیگران جلوه گری می کند و از یادگارهای عبدالحمید میرزا فرمانفرما – حاکم کرمان در اواخر دوره قاجاریه است .

در گذشته ای نه چندان دور، در میانه راه کرمان به بم و در مسیر جاده کهن ابریشم، بهترین مکان برای احداث یک باغ اشرافی به نظر می رسید؛ باغی که بعدها به نام باغ شاهزاده یا شازده شهرت یافت. امروز این باغ همچنان پابرجای مانده و شکوه و زیبایی خود را در قلب کویر به رخ هر رهگذری می کشد و همچون نگینی بر انگشتری سرزمین کویری کرمان می درخشد. خاک حاصلخیز، آفتاب کافی، وزش باد ملایم و دسترسی به آب از دلایلی بوده اند که تحقق چنین معجزه ای را امکانپذیر کرده و باعث شده اند تا معماران ایرانی چنین اثر بی بدیلی را خلق کنند. شما با باغی مواجهید که حضورش در این مکان کمی دور از ذهن به نظر می رسد؛ اما شازده ماهان با درختان سر به فلک کشیده و زمزمه جویبارهایش همه معادلات را برهم زده و گویی شما را وارد سرزمین دیگری می کند.

امروزه این باغ چشم نواز علاوه بر حفظ ارزش های تاریخی و معماری اش، به یک تفرجگاه تبدیل شده و امکاناتی همچون هتل و رستوران را در خود جای داده است. شهرت و محبوبیت این باغ به حدی است که بسیاری از مردم  ترجیح می دهند آغاز سال را در آن جشن بگیرند و شروعی متفاوت برای سال شان رقم بزنند. گردشگران خارجی نیز در سفر به ایران از دیدن این شاهکار نمی گذرند و لحظاتی به یادماندنی را در این اثر جهانی ایران سپری می کنند.

باغ شاهزاده ماهان

ثبت ملی و جهانی باغ شاهزاده ماهان

جلوه های تماشایی این باغ و ارزش معماری آن سبب شد تا نامش در تاریخ ۱۴ آبان ۱۳۵۳ با شماره ۱۰۱۲ در فهرست آثار ملی ایران قرار بگیرد و با مطرح شدن آن در سطح جهانی در ۳۰ تیرماه سال ۱۳۹۰ به همراه ۱۱ باغ ایرانی دیگر، در فهرست میراث جهانی یونسکو ثبت شود. اطلاعات آن نیز از طرف یونسکو به ۳۵ زبان ترجمه شده و در نقشه گردشگری یونسکو قرار گرفته است.

در ادامه به شما می گوییم که این باغ چه سرنوشتی داشته و چرا به این محبوبیت رسیده است.

باغ شاهزاده ماهان

بخش های مختلف باغ شاهزاده ماهان

باغ شاهزاده مجموعه ای از بناها را در خود جای داده است که در کنار یکدیگر نمایشی از شکوه معماری ایرانی را به راه انداخته اند. در ادامه به معرفی هر یک از قسمت های این بنا می پردازیم:

سردرخانه باغ شاهزاده

در پایین باغ و قبل از فضای ورودی بنایی قرار دارد که به سردرخانه مشهور است؛ یک بنای دو طبقه که بخش ورودی باغ را تصرف کرده و نقش یک واسطه را میان خشکی کویر و سرسبزی باغ ایفا می کند. پس از راهروی ورودی به هشتی کوچک و بسته ای در طبقه همکف سردرخانه وارد می شوید. توقف در این هشتی پیش از قرار گرفتن در فضای دل انگیز باغ شاهزاده، شما را برای تماشای منظره حیرت انگیز باغ آماده می سازد. سردر باغ همچون یک قاب عکس، تصویری از این اثر را پیش چشم شما قرار می دهد و با ایستادن در زیر طاق آن چشم اندازی از باغ، بنای اصلی و حوض‌ها و فواره‌ها را خواهید دید که شاید زیباترین تصویر را در ذهن شما ثبت کند. تصویری از رقص آبشارها و فواره ها با پس زمینه ای از بلندی ها و قله پر برف جوپار. پس از این تصویر شکل کلی باغ با گذرگاه مرکزی، آبشارها، پیاده راه ها و ردیف های منظم درختان، سطوح شیب دار، سکوهای مرکزی و باغچه ها یا کرت های میوه، به چشم تان می آیند و در نهایت بنای سفید رنگ بالاخانه خودش را آشکار می سازد.

دروازه ورودی با ارتفاع ۳ متر در میان بنای سردرخانه جای گرفته است. پس از عبور از این سردر و پشت سرگذاشتن یک فضای واسطه به درون باغ هدایت می شوید و پله هایی را خواهید دید که به اتاق های جانبی منتهی می شوند.

این بنا، هم نقش ورودی دارد و هم به دلیل وجود اتاق هایی در طبقه بالایی آن به عنوان سکونتگاه و منظرگاه (محلی برای تماشای مناظر) نیز کاربرد داشته است. بد نیست بدانید علاوه بر این ورودی، راه های دیگری نیز برای ورود به باغ وجود دارند که به عنوان ورودی های فرعی در دو ضلع طولی مجموعه قرار گرفته اند.

ماجرای جای خالی کاشی ها

آنچه در این بنا، توجه بازدیدکنندگان را به خود جلب می کند، جای خالی ۳ قطعه کاشی بر روی طاق کاشی‌کاری شده است. ممکن است این جاهای خالی کمی ذهن شما را به هم بریزد؛ اما داستان بسیاری جالبی پشت آنها وجود دارد. گفته می‌شود که صاحب بناهای باغ ظلم و ستم زیادی را بر مردم روا می داشت. هنگامی که معمارِ سردر مشغول تکمیل آن بود خبر مرگ شاهزاده عبدالحمید میرزا ناصرالدوله (نوه دختری ناصرالدین شاه) را به وی می رسانند. وی از شدت خوشحالی تغار گچِ در دستش را محکم به دیوار می کوبد و پس از رها کردن کار از آنجا می گریزد. حالا این جاهای خالی یادمانی از یک خاطره تاریخی هستند که بر سردر باغ شاهزاده جا خوش کرده اند.

باغ شاهزاده ماهان

بالاخانه باغ شازده

در بالاترین قسمت مجموعه، بنایی قرار دارد که عمارت شاه نشین یا بالاخانه یا کوشک اصلی خوانده می شود و سکونتگاه دائمی یا فصلی مالک بوده است. برای رسیدن به این بنا باید بر روی سطح حیاط که با مخلوطی از قلوه سنگ و ملات سیمان فرش شده است، قدم بزنیم. در میان باغ به اولین سطح تخت وسیع می رسیم که یک سکو در میان خود دارد؛  این سکو درست در جلوی ورودی بالاخانه قرار گرفته و با یک پلکان داخلی به به طبقه دوم بالاخانه راه پیدا می کند.

بنای مذکور، در انتهای گذرگاه اصلی باغ و در بالاترین نقطه مجموعه قرار دارد. بالاخانه باغ شازده تنها بنای مجموعه به شمار می رود که جدا از دیوار اصلی باغ ساخته شده است. ایستادن در ایوان بالاخانه و نظاره باغ، تصویر متفاوت دیگری را در ذهن تان نقش می کند که هیچ وقت از خاطرتان نخواهد رفت.

حوض بزرگی با ۵ فواره در مقابل عمارت تعبیه شده است که آب آن به پاشویه ای سنگی می ریزد و به صورت ۱۰ شرشره آبشارگونه راه خود را ادامه می دهد.

در حال حاضر رستورانی در این بنا دایر است که بخش خصوصی آن را اداره می کند.

باغ خلوت

تفاوت هایی در ساختار باغ شاهزاده با دیگر باغ های ایرانی دیده می شود که یکی از آنها وجود بخشی از باغ در پشت بالاخانه است. این محوطه به ساکنان باغ این امکان را می داده است که فضایی خصوصی تر و جدا از فضای اصلی باغ داشته باشند. در این فضا، که به باغ خلوت شهرت دارد، باغچه های میوه و گذرگاه هایی با درخت های سایه دار و پیاده راه هایی موازی با بنای بالاخانه به چشم می خورند. آب پس از راه یافتن به آبراه های باغ خلوت، از دو طرف به آبراه های باغ اصلی می ریزد.

امکانات باغ شاهزاده ماهان
  • رستوران با امکان استفاده از اینترنت رایگان
  • مهمان سرا
  • غرفه هایی برای فروش سوغاتی و انواع گلیم و فرش
  • سرویس بهداشتی

مرتبط:

بنای طاق گرا کرمانشاه

ارگ تاریخی انار در کرمان

ارگ تاریخی انار در کرمان، بر فراز تپه‌ای در مرکز شهر انار قرار گرفته، بنایی که قدمتش به دوران ساسانی می‌رسد. این ارگ در سال ۱۳۸۹ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. این ارگ نه تنها در فراموشی مسئولان قربانی حفاران غیرمجاز شده، بلکه در چند سال گذشته حریمش نیز به دلیل ساخت و ساز مخدوش شده است. هر چند بارها دوستداران میراث فرهنگی خواستار رسیدگی و حفاظت از این بنای تاریخی شده‌اند، هیچ کدام از این خواسته‌ها به نتیجه مناسب نرسیده است.

تاریخ احداث این بنا بر اساس گزارش ثبتی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران به دوره‌های پیش از اسلام بر می‌گردد. این ارگ در دوره صفویه بازسازی شده و مورد استفاده مجدد قرار گرفته است.پلان ارگ به شکل ذوزنقه و بر روی تپه ای واقع شده که توسط ۹ برج و بارو ، محصور گردیده است. این ارگ متشکل از فضاهای یک طبقه و دو طبقه ای است که فضاهای یک طبقه عمدتاً در حاشیه ارگ قرار گرفته اند و دارای کاربری خدماتی، مسکونی بوده اند و در واقع بخش عامه نشین آن محسوب می شود که شامل فضاهای خدماتی نظیر اصطبل ها، طویله ها و … و همچنین محل سکونت مردم عادی و خدم و حشم می باشد.

بناهای دو طبقه که در مرکز ارگ واقع شده اند مقر حکومتی و مرکز سیاسی ارگ می باشند که کاوش های باستان شناسی می تواند در بررسی دقیق نوع نقشه، معرفی فضاها، عناصر تشکیل دهنده و نحوه استقرار آنها در مجموعه کمک شایانی کنند.ارگ انار در کرمان و در مرکز شهر انار واقع شده و مساحت آن ۱۱هزار و ۱۷۹ متر مربع است.

مرتبط:

آتشکده چهارقاپی _بنای شگفت‌انگیز کرمانشاه

دریاچه مخرگه _بزرگترین آینه طبیعی ایران

انعکاس نور در دل دریاچه طبیعی دست های زمین و آسمان را به هم می رساند. تصاویر زیبای آسمان در آینه دریاچه کویری مخرگه می افتد و منعکس می شود . از هر گوشه ای به گوشه دیگر دریاچه ، تصویری متفاوت از آسمان در قاب دریاچه  سوژه های بدیع عکاسی می آفریند. دیدن منظره واژگون آسمان بر زمین در آینه بزرگی که تا چشم کار می کند گسترده شده است ، دل هر گردشگری را می رباید.

موقعیت طبیعی:دریاچه مخرگه در ۳۲ کیلومتری جنوب شهربابک در استان کرمان و در دشت وسیع ریگ سفید قرار گرفته است.

ویژگی های دریاچه

این دریاچه به طول حداكثر۷كیلومتر و عرض حداكثر۵/۵ كیلومتر ، مساحتی بالغ بر ۲۵ كیلومترمربع دارد. عمق دریاچه نیز در بیشترین مناطق در حدود ۳۰ سانتیمتر است.

این دریاچه اکوسیستمی فصلی است که با اولین بارندگی های منطقه که از آبان ماه صورت می گیرد ، آبگیری می شود و در زمانی که بارندگی منطقه در حد نرمال باشد ، آب این دریاچه تا اواخر مردادماه پابرجاست  و بعد از آن تبدیل به نمکزاری وسیع می گردد.

علت شوری آب

یکی از منابع این دریاچه رودخانه آب شیرین «حبیب الله خانی» است. این رودخانه نیز فصلی است ، اما در هر فصل از سال که دریاچه خشک شده است، اگر بستر رودخانه حفاری شود ، در عمق ۴۰ سانتیمتری آب شیرین را می توان یافت و این نیز از شگفتی های این منطقه است. هرچند آب ورودی به این دریاچه شیرین است اما تبخیر مستمر و بستر نمکی دریاچه موجب شور شدن آب مخرگه می شود ، زیرا این دریاچه بر بستر سازند نمکی اصفهان-سیرجان قرار دارد.

بزرگترین آینه طبیعی ایران

ازنکات جالب دریاچه مخرگه  این است که  با ۱۰ میلیمتربارش باران می توان با حركت در هر نقطه از این دریاچه از انعكاس حیرت انگیز و زیبای تصاویرآسمان و محیط اطراف درآن لذت برد. از این لحاظ می توان آن را با شوره زار «سالار اویونی»  درکشور بولیوی، که ملقب به بزرگترین آینه روی زمین است ، مقایسه نمود.

دریاچه مخرگه
انعکاس کوهستان ها و محیط اطراف و آسمان بر سطح این دریاچه و زلالی آب و نوع خاک بستر این دریاچه سبب شده این اکوسیستم طبیعی همچون آینه ای بسیار بزرگ در بستر دشت مسطح اطراف خودنمایی کند و اگر در بستر دریاچه قرار گیرید انعکاس مناظر اطراف در آب دریاچه منظره ای بی نظیر را ایجاد می کند.

مسطح بودن دریاچه دلیل عمده آینه گون شدن آن است ، به همین دلیل باید به آرامی روی آن گام برداشت و اجازه ورود خودرو به آن داده نشود. همچنین صدور هرگونه مجوز احتمالی برای بهره برداری از نمک دریاچه و حفاری در آن ، به کلی منظره دریاچه را تخریب خواهد کرد.لذا مسئولان باید ضمن اقدام لازم برای ثبت ملی این دریاچه زیبا جلوی هر گونه صدور مجوز احتمالی برای بهره برداری از نمک دریاچه را نیز بگیرند.

سرک کشیدن در اطراف

در نزدیکی این دریاچه غارهای طبیعی زیبایی نیز وجود دارد که بر دریاچه مشرف هستند.همچنین در نزدیکی این دریاچه ، بقایای یک قلعه قدیمی به چشم می خورد که هنوز هیچ گونه مطالعاتی در خصوص قدمت و دلایل تخریب بخش هایی از آن صورت نگرفته است.

دریاچه  بکر و ناشناخته و نیازمند بوم گردی

دریاچه مخرگه بسیار ناشناخته است و حتی اكثر مردم شهربابك از آن آگاهی ندارند. این مکان ازجمله پتانسیل های گردشگری است که بکر و دست نخورده مانده است و شاید یکی از دلایل عدم معرفی این مکان نیز همین بوده که مردم محلی و مسئولان می خواستند آن را از دخالت های انسانی دور نگاه دارند. اغلب بازدید کنندگان دریاچه ، گردشگران حرفه ای و مردم محلی هستند و مردم عادی خیلی کمتر به این منطقه سفر می کنند و همین امر هم سبب شده کمترین تخریب ناشی از حضور انسان را در این منطقه شاهد باشیم.

به نظر می رسد ، بوم گردی در بازدید از این دریاچه باید در دستور کار قرار گیرد . با توجه به بکر بودن منطقه ، هرگونه خدمات دهی به گردشگران نیز باید توسط پتانسیل های بومی منطقه به خصوص عشایر منطقه انجام شود. درحالی که در مناطق دیگر ایران سیاه چادر وجود دارد، اما عشایر این منطقه سفید چادر دارند و برای خدمات دهی به گردشگران باید سفید چادر در منطقه برپا شود.برنامه ریزی برای احداث یک اکو کمپ بومی و بهسازی راه دسترسی به دریاچه از برنامه هایی است که در دست اقدام است.

مرتبط:

سه آبشار زیبای شهرستان بافت کرمان